Binnenland.
Uitvoerverbod van groenten.
De Staatscourant bevat een uitvoer
verbod van witte kool, pronksnyboo-
nen, spercleboonen en Heinriehs Rie-
genboonen.
De bedoeling van dit uitvoerverbod
is geenszins,den gsheelen nitvoer van
deze groentesoorten etop te zetten,
want de productie daarvan ia zoo ont
zaglik veel grooter dan het gebruik
daarvan hier te lande, dat indien zulk
een maatregel werd genomen, in do eer
ste plaats de prgzen ver beneden de
prodnctlekosten zonden dalen eu dat
feiteljjjk een groot deel onverkoopbaar
werd en dat het onmiddellijk gevolg
zon zfin, dat, wat de boonen aangaat,
geen enkele tuinder zin boonen meer
zou plakken, maar se rip zou laten
worden voor zaadwinning, terwijl
buitendien een overgroot gedeelte van
den oogst eenvoudig zon verrotten.
De bedoeling is dan ook ilechts
een regeling van den uitvoer, n.l een
gedeelte van den oogst tegen nor
malen prQa in het land te houden,
ten einde dezen winter voldoende
vatgroenten te hebben. Deze groenten
zullen onder toezicht verwerkt wor
den in de fabrieken van Gebr. Speyer,
te Geertruidenberg en indien de ge
meentebesturen voldoende medewer
king verleenen, dezen herfst en winter
tegen normale prijzen verkrijgbaar
worden gesteld.
Voorloopig zullen van deze beichik-
baarstelllng vrijgesteld zin do witte
kool, omdat de t(jd voor het inmaken
van zuurkool nog niet dringt, benevem
een paar soorten van spercieboonen,
welke In normale jaren altijd uitslui
tend voor uitvoer bestemd zin. De
uitvoering van deze regeling wordt
opgedragen aan den secretaris van
den Nedorlandsehon Tulnbouwraad en
op de verschillende stations, welke
voor inlading ten nitvoer door den
minister aangewezen zin, worden
controleurs van den groentenuitvoer
te werk gesteld, dis het meer directe
toezicht zullen uitoefenen op de uit
voering van de ministerieels beschik
king.
Voorloopig zullen de exporteurs
gehouden zin voor elke 100 K G.,
waarvoor zi consent aanvragen, 50
K.G, ter beschikking te stellen. Voor
de uitvoering dezer regeling wordt
door den secretaris van den Tuln
bouwraad een centraal bureau voor
de distributie van groenten ingericht
in de ontniddelli'ke nabiheid van het
kantoor van don Raad en wel Pleter
Bothstraat 17 te 's Gravenhage. Ver
wacht wordt, dat door deze maat
regelen de noodige groenten voor
wlntergebrnik voor ons land beschik
baar znllen blyven en dat de ge
meentebesturen in ruime mate gebrnik
zullen maken van de hun door den
minister thans geboden gelegenheid.
Landbouw, Veeteelt en
Visseherij,
Het uitvoerverbod van varkene
De jongste beslissing van den Mini
ster van Landbouw in de varkens
kwestie wordt van verschillende ziden
gecrltiseerd.
Zoo werd in een correspondentie
van de N. Crt. o. a. het volgende
opgemerkt
.Wie denkt, dat tengevolge van hat
verbod van uitvoer de boeren hun
varkens tegen een lageren prQo zullen
afgeven oi het tekort aan varkens
▼oor de blnnenlandscho slagerijen zal
worden verholpen, vergist zich ten
sterkste. Do fout van dit ministerieels
besluit zit hierin, dat do minister den
nitvoer niot .voorloopig heeft verbo
den", dus voor onbepaalden t(jd, doch
integendeel vooreen .bepaalden tUd",
namelijk van 18 Augustus tot 19 Sap
tember. Daardoor weten de boeren,
dat, indien er den 19den September
weer overproductie is en dat deze
er zal zyn, zal uit hetgeen volgt dui
delijk blijken de ultvosr dan woer
zal worden toegestaan, terwijl, indien
de uitvoer was verboden gedurende
een niet nader bepaald tjjdperk, dus
tot nadere aankondiging, de boeren
elke wetenschap omtrent het weer
openstellen der grenzen zouden missen.
Het is dan ook niet te verwachten, dat
de boeren hnn varkens tegen een prjje
van 80 ct. per K.G. slaohtgewlcht zul
len afgeven, doch liever zullen wachten
met hua dieren te verkoopen tot 19
September, als wanneer da grenzen
weer zullen worden opengesteld eu er
weer een prijs van i 1 a f 104 per
K.G. kan worden gemaakt, zooals
thans het geval is.
En Ite Tijd, die een dergelijke be
schouwing levert, voegt daaraan toe
,Er is nu een allerlaatst middel
schrijft het blad maar daartoe zal
de Regeerlug wel niet durven over
gaan. De Levensmiddelenwet geeft
haar nl. de bevoegdheid, om alle
levende vaikens voor een redelijken
prijs te onteigenen en in beslag te
nemen.
Da uitvoerbaarheid daarvan is even
wel twijfelachtig on alleen zjj, die
met de practlsche moeilijkheden niet
bekend zij o, plegen daar licht over
heen te stappan. Het ligt thans niet
op onzen wag om daarover uitvoerig
uit te weiden. WD bepalen nns er
dus toe om er op te wfzen, dat het
geheel verkeerd zou z{jo, aan den
Minister te verwijten, dat hy niet tot
dien uitersten maatregel overgaat. Er
zfjn reeds heel wat verbodsbepalingen
en er staan er reeds heel wat op
papier, die in de praktijk geen of
slechts zeer gering resultaat hebben
Reeds nu heeft de smokkelarj heel
groote proportlën aangenomen en de
meest uitgebreide maatregelen aan de
grenzen verhinderen niet, dat er ver
boden nitvoer op enorme schaal plaats
heeft. Zou men de veeteelt an de
fokkerij onder beBlag willen leggen,
niet alleen de militie en landweer,
maar de geheele landstorm zou eraan
te pas moeten komen. En dan nog
zouden er varkens, dood of lavend,
over de grenzen gaan. Men moet
het vernuft van onze landbouwers in
dat.opzicht niet onderschatten, vooral
niet als het zaken geldt, waarbij zy
zich in geweten niet gebonden achten.
,Het graan en het meel, de steen
kolen en nu ook de varkens zullen
do regeering zorgen genoeg baren."
Een middel om kippen broedach-af
te maken.
Zoo verlangend als wij kunnen uit
zien naar oen broodsche kip in de
maanden Februari, Maart, April en
Mei, zoo weinig dankbaar vernemen
w5 haar geklok in volgende maanden.
Ja, toen wij ze noodig hadden,
wildeu ze niet broedsch worden en
nn heeft iedereen meer broedsche
kippen dan hem lief is. lederen dag
komt er een bi), die een verdachte
neiging vertoont om uit te willen
rusten op het nest. De nesten zijn
den geheelen dag door bezet met
hennen, soms zelfs twee en meer in
één neet.
Menigeen maakt zich kwaad en
zint op wraak. Toch is zulks dwaas,
want het Is dezelfde natuurlijke aan
drift, die de kip tot eierleggen aanzet,
als tot broeden. De dieren beant
woorden aan hun instinct en vele zijn
niot dan met groote moeite van hun
broedlust af te brengen. Met geweld
is hier niets te bereiken en de goede
methodes komen alle daarop neer, dat
z{ berusten op het principe om de
hennen het rustig zitten te beletten.
Op verschillende manieren is men er
lu geBlaagd, dit te bereiken. Vaak
gebruikt men een van latten gemaakt
hokje, dat op een drooge plaats wordt
opgehangen. BQ de minste beweging,
die het dier maakt, Bchommelt het
hokje In den tegel hebben de hennen,
na een paar dagen Merin verbleven
te hebben, hun broedluBt wel vergeten.
Ook deze methode wordt wel eens
toegepast. Men snjdt een z g.n. ,mlk,"
die men de broedsche hen om den
hals doetde belde boveneinden ver
bindt men met een touwtje, waarmede
men de mik nauwer kan maken, zoodat
zo niet over den kop heen kan glijden,
tiet ondereinde moet zoo lang zijn,
dat het, wanneer het dier eenlgszins
bukt, den grond raakt, terwijl het zoo
zwaar moet z(jn, dat het door zfjn
gewicht steed naar ouder hangt.
Bfj het eten en drinken hindert een
dergelijk apparaat niet, daar het min
of meer achteraan sleept. Zoodra zich
echter de hen op het nest zet, rnst
het ondereinde van den mik op den
rand daarvan en wordt dientenge
volge de kop op een onaangename
wijze achterover gedrukt, in welke
welke houding het dier niet kan
blijven zitten.
Ten einde goed te werken moet de
mik natuurlijk goed passen en niet
te groot zijn -, ook mag het onderstuk
niet te kort en te dun z|jc.
Men ziet wel eons, dat een kippen
houder zjjn broedsche hennen onder
water dompelt, of althans het achter
lijf onder water steekt. Daarna wor
den ze onder een omgekeerde mand
geplaatst zonder eten of drinken.
Boewei het middel soms werkt, ls het
toch te barbaarsch om toe te passen,
terwijl bovendien het gevaar voor het
ziek worden der dieren te groot is,
dan dat men het zou mogen riskeeren.
Wanneer men niet al te veel hennen
heeft, zoodat men er het oog op kan
houden, is het 'l beste om hennen,
die teekenen vau broedschheid ver-
toonen, onmiddellijk nlt het hok te
nemen 6n in een apart hok te plaatsen,
waar gsen gelegenheid tot zitten is.
De vreemde omgeving en het gemis
van een nest z{jn voldoende om de
broedlust te doen bedaren. Nog een
paar dagen loopen ze met bol geve-
derte en klokstem rond en dan is do
broedschheid gebroken, vooral wan
neer men er tjdlg bfj is. Na een dag
of tien vangen ze in den regel weer
met leggen aan. Welke methode man
ook toepast, in geen geval mag de
kip gebrek aan voedsel hebben.
Honger is geen middel tegen de kwaal.
Verspreid Oorlog-s-JNieuws.
Katoen contrabande.
De Engelsche regeèring heeft katoen
tot volstrekte contrabande verklaard.
Hoewel de omstandigheden zulk een
maatregel reeds vroeger' zonden ge
rechtvaardigd hebben, is de regeering
van oordeel, dat de maatregel op dit
oogenblik gunstiger is voor de plaat
selijke Amerikaansche belangen dan
een jaar geladen. De regeering over
weegt maatregelen om zooveel doenlijk
den abnormalec invloed, die tijdelijk
storend op de markt zou kunnen
werken, te verzachten.
Misrekeningen,
De North American Review wijst op
een aantal misrekeningon, vóór en bfl
den aanvang van den oorlog te goe
der trouw door eerlijke en ook wel
knappe mensehen gemaakt. Die voor
naamste misrekeningen waren de
volgende
Er zouden geen oorlogen meer
uitbreken, omdat bjj de vreeseljlke
moderne verdelgingsmiddelen der
groote mogendheden niemand het zou
wagen, die middelen in toepassing te
brengen. Hoewel ze in werkelijkheid
nog erger bleken dan verwacht was,
zyn z{j ln actie gebracht.
Dan zou de oorlog niet worden
gedoogd door de vorsten dar beurs
en handelswereld, In werkelijkheid
beijveren die geldvorsten zich in alle
landen, telkens weer nieuw geld voor
de voortzetting van den krijg te ver
schaffen'.
Een oorlog tusschen Engeland en
Dultschland was onmogelijk, zy waren
eikaars beste klanten en hadden nog
nooit oorlog gevoerd. In werkelijkheid
zijn juist Dultschland en Engelaud de
voornaamste antagonisten gebleken.
De oorlog gaat tusschen hen in de
eorste plaats.
De vredesconferenties in Den Haag
zouden het tijdvak van ,het gezond
verstand* hebben ingeleid. Het inter
nationaal recht had allengs zoo'n
gezag gekregen, dat eerbiediging
ervan verwacht mocht worden. Maar....
de oorlog kwam, bracht de schending
der neutraliteit van België, en wordt
verder gevoerd met herhaalde fla
grante schending van de bepalingen
van het internationaal recht. In geen
honderd jaar meent de N A. R
is er een zoo bandeloos gevoerde
oorlog tusschen beschaafde staten
gevoerd.
De oorlog zou noodzakelijkerwijs
van korten duur zijnde tfjd voor
oorlogen van langen adem was voorbij.
Wol men weet hoezeer de voor
spellers het ook hierin hebben mlu
gehad
De oorlog zou Indien hy al kwam
natuurlijk uiterst humaan worden
gevoerd, rechten en eigendom van
non-combattanten zouden worden ge
ëerbiedigd als nooit te voren in een
oorlog. Maar, ook dat is jammerlijk
mis uitgekomen.
Ds re «uitaten
van den duikbootenoorlog.
De marine medewerker van het
Berliner Tageblatt, de kapitein ter zee
L. Persius, bespreekt de resultaten
van den dnikbootenoorlog, die thans
op 18 Augustus een half jaar
heeft geduurd.
Eu hoewel hij aan het eind van zijn
beschouwingen vol vertrouwen de
toekomst tegemoet ziet en er op w(jst
hoe elke maand het aantal Duitsche
duikbooten vermeerdert, en evenzoo
bet aantal geschoolde duikboot-beman
ningen toeneemt, meent hy niettemin,
dat velen in DuUschland hun ver
wachtingen ten opzichte van de nienwo
Duitsche strjjdmethode ln den beginne
te hoog hebben gespannen.
Volgeas een opgave van bevoegde
zijde waren tot op 25 Juli door de
Duitsche U-booten 229 Engelsche en
30 andere schepen in don grond ge
boord, d w. z. van af 18 Februari
de dag waarop de duikboot actie offi
cleel een aanvang nam, gemiddeld
ongeveer anderhslf schip per dag.
De Hju' der schepen-vernielingen ver
toont scherpe krommingen. Er gingen
weken voorbU, waarop nanwoiyks een
schip in den grond werd geboord in
andere weken werdeD meer dan een
dozgn schepen vernield. Zoo meldde
Keutel-, dat in de week, die op 4
Augustus eindigde, 6 Engelsche fiche-
pen en 9 vifischersschuiten vernield
werden. Er werd aan toegevoegd,
dat in denzelfden tfjd 1435 schepen
in de havens van het Vereenigde
Koninkrijk waren aangekomen en
vertrokken. Al neemt men aan, dat
dit getal te boog is en dat verschei
dene schepen dubbel werdon geteld,
zoodat men het getal aangekomen en
vertrokken schepen op 1000 stelt, dan
blijkt toch, dat van deze 1000 schepen
er slechts 10 werden vernietigd.
Zy, die zich in Dultschland met dit
resultaat niet tevreden verklaren,
moeten echter bedenken, dat het moei
lij kor is dan het zich ulteriyk Isat
aanzien, om het aantal Duitsche duik
booten dat in Mei 1914 slechts 28
bedroeg waarvan het moderne type
meer dan 1000 ton meet is een
verzameling der allersubtielste minia
tuur-mechanismen en er bestaat geen
gecompliceerder strijdmiddel dan dit.
Bovendien is het zeer moeilijk om
geschoold personeel voor een duikboot
to verkrijgen. De oefening duurt zeer
lang en er zgn mensehen voor noodig,
die de eigenschappen vaneen .Ueber-
menech' hebben.
In den beginne werden betrekkeiyk
veel Engelsche oorlogsschepen door
de Duitsche U booten vernield Dit
heeft thans echter opgehouden. Want
bet zijn niet alleen de Dultschers, doch
ook de Engelschen, voor wie de 'oorlog
een goede leerschool vormt. De En
gelschen weten thans hun oorlogs
schepen zoozeer te beschermen door
nauwkeurige waarneming, en door een
gordel van snelvarende torpedojagers,
dat de kans voor een Duitsche duik
boot, om een En gelsch oorlogsschip te
treffen, thans voel verminderd is.
Verliezen bij Kowno.
Berichten in Zwitsersche bladen
spreken var. eeo hoogen prös, waar
mede de Dultschers de overwinningen
in Polen moeten betalen. In de laatste
drie weken hebben de Dultschers aan
do Dublssa 30000 man en aan de
Njemen 90000 man verloren. De dage-
lliksche verliezen rond Kowno waren
8000 h 10000 en de totale verliezen
zijn 120000 man, behalve die ge
durende dn laatste 48 uur.
Op 17 Aug. om 4 n m. ondernamen
de Duitschors na een ongeëvenaard
bombardement van ds forten van
Kowno een aanval met 13 divisies
(260000 manl Een vresseiyke slaeh-
ting volgde, welke verscheidene nran
duurde. De Russen vochten tot het
einde met de bajonet en toon sloegen
de achterblijvers zich door de Duit-
echero heen en zjj slaagden er in, hun
hoofdleger te bereiken.
Naar men uit Kopenhagen meldt,
worden de gaten, in het Duit-
Echo offlclerskorps in het oosten ge-
slagen, aangevuld door het zenden
van officieren., aan h t westeiyk front
onttrokken.
Omgekeerd hebben de Russische
legers natuurlijk hoel wat te lgden
gehad. En van een reserve van betee-
ketis zon geen sprake meer syn.
VolgenB een bericht uit Kopenhagen
aan de Frankfurter Zeitung zijn nu
alle nog baschlkbare officieren en
manschappen van hoel Kusslsch-Azlë,
uitgezonderd die van den Kaukasus,
opgeroepon.
De val van Nowo Georglewek.
Elf dagen liggen er tusschen het
begin van den aanval op Nowo Geor-
giewsk en de overgave van de vesting.
In tegenstelling met Kowno was deze
vesting, toen zy viel, geheel Ingesloten,
zoodat de bezetting niet is kannen
ontkomen. 85 000 Officieren en min
deren en 6 generaals zyn aldus, be
halve de ruim 700 kanonnen en een
onafzienbare hoeveelheid materiaal, ln
Duitsche handen gevallen.
Het is een eigenaardige bijzonder
heid, dat de bedwinger van deze ves
ting Von Beseier Is geweest, dezelfde,
die Antwerpen ten val heeft gebracht.
Zijn methode was weinig veranderd
Evenals by Autwerpen koos hy een
bepaalden sector voor den aanval, in
dit geval het noordooBtfront, en daar
werd met behulp van de machttge
artillerie (ook Oostenrjjkiche) een
doorbraak verkregen, die den weg tot
de stad opende.
Wat Von Beseler's taak in Antwer
pen bemoeliykte, de inundatie, was
ook hier aan de Weichselzyde in den
vorm van een moeras aanwezig Maar
overigens was zyn taak bier nog
moeliykor door het gebrek aan be-
hooriyke wegen voor het verplaatsen
van troepen, geschut en ammunitie.
Von Beseier heeft voorspeld, dat,
nu de laatste WeichsclTefitlng gevallen
ls, de Welchsel een belangrijk Duittch
handelskanaal zal worden. Ongctwy
ield zal de vrye vaart op deze rivier
de voorziening van het Daitsch® leger,
dat in Polen stryd, enorm vergemuk-
keiyken.
De ,E 13».
De Engelsche admiraliteit deelt
mede:
De E 13" liep in den morgen van
den 19den Augustus aan den grond
on alle pogingen, om hi ar weer vlot
te brengen, mislukten. E.n Dsensche
torpedoboot v«rsch-en en gaf de on
derzeeboot 24 uur om weg te komen.
Een Dultficho torpedo-jager stoomde
tot dicht by de duikboot, maar trok
zich terug, by de aankomst van nog
twee Deenscho torpedobooten, die in
de Babyheid van de duikboot voor
anker gingen liggen. Twee Dultiche
torpedojagers naderden om negen uur
's morgens uit hst Zuiden en vielen de
duikboot by Saltholm aan. Er werd
op oen afstand van drlehondei d meter
eon torpedo afgevuurd, welke miste.
Up hetzelfde oogenblik opende eer-
van de torpedojagers h6t vuur uit al
zyn kanonnen. De duikboot vloog aan
dan voor- en achterkant ln brand
Zy was niet in staat zich te verdedi
gen, daar zU aan den grond lag, eu
werd door de bemanning ontruimd.
De Dultsohers vuurden met machine
geweren en shrapnels op de man
schappen, die in het water lageD. De
Deensche torpedobooten zotten booten
uit en stoomden tusschen dednlkboot
en de Duitsche schepen, die gedwon
gen werden, het vuur te staken en
zich terug te trekken.
Een Zeppelin bi] Wilna
neergeschoten.
Een Zeppelin, die Wilna trachtte te
bereiken, is door het vnnr van Rus
slsche kanonnon omlaaggeschoten. De
bemanning (twee officieren, acht man)
is gevangen genomen Het luchtschip
bevatte een machinegeweer en een
hoeveelheid ontplofbare- en brand
bommen.
Het bombardement van Kowno.
Dr. Panl MlchaellB scbryft dd. 13
Angnstns nlt Matiampool aan het
Berliner Tageblatt 1
De dag van gisteren was in den
stryd om Kowno het hoogtepnnt van
het bombardement. Daar de dag ne
velig aanbrak en het weer ook verder
onbetrouwbaar bleef, kon men er op
rekenen, dat hel niet tot hevige gc
vechten zon komen, 's Middags echter
helderde de lncbt iets op en nn begon
eerst van Dniischen kant een buiten
gewoon hevig geschutvuur, waarin
zich later de Infanterie mengde. Tegen
het invallen van het donker begon
ook de Russische artillerie met onge
kende hevigheid te schieten. Van 4
nur 's middags tot ln den morgen
werd onophondeiyk heen en weer
geichoten en toen ik tegen 3 nnr
's morgens het gevechtsterrein verliet,
vielen er nog steeds, zy het ook met
grootere tusnehenpoozen, de granaten
en knetterden onophoudeiyk de ge
weren.
De meest nlteenloopende vormen en
kalibers van geschut, tot do grootsto
toe, zyn voor Kowno te zamen ge-
trokken en trachten elkaar wcderzljdB
te overstemmen. Onophondoiyk spu
wen de hatteryen hun vernietigende
garven naar de Russische forten en
do daarvoor en daartueBchen aange
legde, met zeer sterke artillerie bezette
stellingen. De Ras weet zeer good, wat
Kowno voor hem betoekeut. Hy heeft
evenzeer aan infanterie als aan artil
lerie hier alle beschikbare krachten te
zamen getrokken. Ook gisteren begon
nen d« Russen, nadat zy biykbaar
eerst in hun bomvrije kaz matten de
Duitsche Vanonnade over zich heen
hadden laten gaan, terug te Bchleten.
Spoedig raakten zy op dreef en na nam
het ramoer ontzettende afmetingen
aan. Van een hoogte kon men het
gevechtsterrein overzien. Het maakte
volstrekt geen dooden indtnk. Integen
deel, als men cenigermate weet waar
de stellingen, battery«n en loopgraven
van vriend en vyand liggen, dan krijgt
de schynbuar verlaten liggende streek
een zeer levendigen Inhoud.
In het gebied teo Znl'len van Kowno
daalt het vlakke land langzaam naar
de Njemen in golvende lycen, maar
zonder werkelijk beheerschende hoog
ten. De toeBChonwer heeft daarvan
het voordnel, dat ieder booger liggend
punt een groot vergezicht en een
algemeen overzicht geeft. De Rassen
weten uitstekend van de voordeelen
van het terrein gebrnik te maken.
Precies om zeven uur hielden de Duit.
scha kanonnen op, ten einde de infan
terie gelegenheid te geven. Reeds in
den nacht van 11 Angnstns was de
infanterie Iets vooruit gegaan, om haar
op de vorige dagen veroverde stel
lingen aan te vullen. Zoowel aan de
Njemen als voor Jaencin was men
vooruit gekomen. Nu wlldo raen nog
dichter naar de vesting en de Rus
sische loopgraven, die ln den weg
lagen, nemen.
Nanweiyks was hot Dnitsche ge
schutvuur verstomd of een verwoed
geweer rnur geknetter begon. De Dnit
sche linies hadden hnn loopgraven
verlaten en vielen de Russische stel
ling aan, waarnit zy hevig beschoten
werden. Ouk machinegeweren meng
den zich in het gerr.aB Het was oc-
mogeiyk den aanval dor Duitsche
Infanterie In byzonderheden to volgen.
Men kón alleen gevolgtrekkingen
maken nlt het feit, dut het langzaam'
weer beginnende geschntvunr steeds
meer naar voren werd verplaatst. Een
nnr lang hoorde men dit vnur, nn
eens sterker, dan weer zwakker, soms
veiflsuwdo het, maar geheel verstom
men deed het nooit. Des te heviger
echter begon dan weer het vnnr d6r
kanonnen Het was intusschen geheel
donker geworden en de slag leverde
hot Tachtigste vent werk, dat men
zich denken kan Onophoudelijk blik
semde het boven Kowuo, alsof daar
een vreeseiyk onweer woedde. Onop
hondoiyk rolde het gedonder van de
kanonnen, llchtkogels blonken on
verlichtten ht t terrein als by dag.
Rakitton vlogen omboog en drieont
zsgiyke Russische zoeklichten, waarby
men gemskkeiyk van de kaart kon
lozen, zochten voortdurend het gehetle
terrein af Rondom ons begon het te
Halten en te sissen. Granaten en
kartetsen vielen links en rechts van
ons neer en soms bogen wi onwille
keurig het hoofd ln hot gevoel, dat
ze over ons heengingen
Uren en uren VLiliepen, maar hy
alle vreeseiykheld van bet schouwspel
kon men zich er niet van losmaken.
Toen het half elf was, begon het ge
weervuur, versterkt door de machine'
geweren, opnieuw. En kwam tot in
ritn vroegen morgen niet mcor tot
zwygen. Na middernacht werd het
eenlgszins kalmer. Van de Dnitsche
batteryen verstomde de een ca den
ander. Alleen een paar kanonnen
vaarden nog. De Russen waren
hardnekkiger. Een groot kanon had
't byzonder op onze balt rfl voorzien.
Iedere vijf minuten kwam een pro'
jectiel aan, dat eerst bromde als een
boosaardige horzel, om dan met steeds
dieperen toon te naderen en met lul
den knal in onze onmlddeliyke naby-
held te ontploffen. Wy zochten ten
slotte ln eeu cchuilplaats dekking
tegen dit geschiet, dat overigens geen
scbade aanrichtte. Toen de morgen
aanbrak, begonnen wy den terugweg
te aanvaarden. By het omkijken,
zagen wij nog steeds den Rnsslschen
bliksem, boorden w{j nog eeDige ka
nonnen donderen en boven het In
flets morgenlicht liggende landschap
laaide het roode vnur van brandende
hoeven.
Ulf België.
De visitatie te Aken is zóó scherp,
dat velen, die voor zaken Dnltschland
trachten te bezoeken, de last ontgaat,
de reis te ondernemen Door verschil
lende wachten moet de reiziger pas-
seeren, alvorens hy „vry* is. Alle
papieren worden hem ontnomen. Ds
vrees voor spionnen ls blijkbaar by
de Dnitschers zeer groot; bet moet
al gebeurd zUd, dat op d- huid van
een persoon tal van mededeelingen
waren aangebracht. Wie Aken naar
Holland verlaat, mag geen er> kei stukje
papier, zelis geen Duitsche courant,
