N°. 92 1915
Zaterdag 7 Augustus
102de jaargang.
Fr. J. Tierie
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
FEUILLETON
Het Geheim van de Hoeve.
Qe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr5s per kwartaal, in Goes 0,79, buiten Goes, franco f l,KS.
Afzonderlijke nommers cent.
'uasndlng van advertentlën op Maandag, Woensdag
en VRUOAQ vddr 13 uren.
De prfls der gewone advertentlën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel moer 10 et.
BJ directe opgaaf van driemaal paatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slecbts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebband»
dankbetuigingen worden van 1—10 regelt i 1,_ berekmd
Bewijsnummers ,5 sent.
Taleloonnnnuner 88. Qirestear G, "W. tam Babnbvïld. Uitjave va* de Nasml. Veaaootsskap ,Goes«h9 Coaraat". Hoofdiedaateur W. J. C. vam Sahtbh.
De- officieele candidaat-stelliiig is
geschied. Maandag 16 Augustus zullen
de Goesche kiezers uitspraak doen,
wien zij als opvolger van den heer
Tempermau den meest geschikten can-
didaat achten.
Wij mogen het niet verhelen, dat
een zware strijd ons te wachten staat
en dat de uiterste krachts inspanning
zal noodig zijn, om dezen strijd, met
kans op succes, aan te binden.
Niet, dat de candidaat der vrijzin
nigen geen man zou wezen, die met
bekwaamheid, ijver en toewijding de
belangen van de Goesche burgerij
behartigen zou. Men weet beter. Ook
in 1913 hadden wij het genoegen, den
heer Tierie als candidaat voor den
Gemeenteraad te kunnen aanbieden.
Wat wij toen van hem zeiden, geldt
nog steeds onverzwakt.
Meer dan iemand anders, heeft de
heer Tierie, tot de kleine middenstan
ders behoorend, zich bewogen in dezen
kring en in dien der arbeidende klasse.
Ziju streven was het onze woorden
van 5 Juli 1913 mogen hier met
nadruk herhaald ziju streven is het
nog steeds, de lieden zooveel mogelijk
te vereenigeu tot het nastreven van
gemeenschappelijke belangen, ten einde
te verkrijgen een moreele en financieele
opheffing van den arbeidenden stand.
In 1903 richtte de heer Tierie den
Goeschen Werkmansbond op door zijn
bemoeiingen werd het loon der erwten
lezers verhoogd bekend is het werk
zaam aandeel, dat hij heeft gehad in
de enquête voor de huis-industrie, in
1908. Eu welk een groote kracht hij
is geweest voor de werklieden-vereeni-
ging //Eigen Hulp", behoeft het
hier nog in herinnering te worden
gebracht Op politiek gebied is de
heer Tierie een onverdacht vrijzinnige
reeds negen jaar maakt hij onafgebroken
deel uit van het bestuur der kiesver-
eeuiging Vooruitgang".
Inderdaad de heer Tierie mag zich
beroemen op een staat van dienst, welken
menigeen hem zal benijden het geldt
dan ook allerminst voor den candidaat
zei ven, als wij beweren, dat de strijd
zeer zwaar zal wezen.
Want de datum voor deze verkie
zing, door den Burgemeester vastge
steld, is al zeer ongelukkig gekozen.
We zitten dan midden iu de Augus-
tus-maand en wat wil dit anders zeggen
dan midden in de vacantie-maand
Wanneer wij zoo de kiezerslijst eens
nagaan, hoe vele namen komen
we dan tegen, waarvoor den zestienden
van Oogstmaand de aanteekening //af
wezig" zal komen te staan Men kan
er van verzekerd zijn, dat het perceu-
21
verveelt a zeker," iel zUn gast
vrouw ietwat ongeduldig en zfj fronste
even de wenkbrauwen. Ashbey zag,
dat zij teleurgesteld was; koesterde
zy werkeiyk het een of ander mis
dadig plan
„U moet werkeiyk nog wat biyven,"
drong ook de dandy naast haar aan.
„U heeft toch nog tjd genoeg."
.Natuurlijk stemde mevrouw Schil
ler In en toen zy juist haar man op
merkte, riep zij hem en zeiVerheel
je, Osear, dokter Ashbey zegt, dat hy
weg moet. Vln-je dat niet onaardig
van hem
Ashbey herhaalde zyn verontschul
diging tegenover den heer des huizes,
.Neen, neen, m(jn waarde dokter,"
zei deze hartelijk, ,u mag nu nog
niet gaan," en ABhbey onder den arm
nemend, voegde hy orbfl„Ik moet
n iets laten zien, kom u maar eens
mee."
Hij bracht hem naar de kaartspelers
en zei glimlachend: „Dit wilde Ik u
laten zien. Kom, speel een partijtje
mee."
Ashbey weigerde beslist en her
innerde nogmaals aan z{jn patiënten.
Onderwjl nam hij zijn gastheer eens
tage uitstedige kiezers bij de rechterzijde
heel wat geringer zal wezen dan bij ons.
Laten wij ons niet met de illusie
vleien, dat wij hen terug zullen zien
keeren uit Groningen of Limburg, van
Scheveningen of uit het Gooi, om op 16
Augustus hun stem te kunnen uit
brengen. Vooreeu één-of tweedaagsclie
onderbreking van de vacantie gevoelen
zoo weinigen. Het spijt ons, dit te
moeten coustateeren, doch welk nut
heeft het, de waarheid te verbloemen.
Maar dan weten ook degenen, die
in de stad blijven, of zonder bezwaar
even kunnen overkomen, wat redelijker
wijze van hen mag worden gevergd.
Lettende op het tal der afwezigen,
moeten wij met den meeslen aandrang
verklaren er kan niemand meer gemist
worden. De vrijzinnige stemmen zullen
kostbaar wezen.
Evenwelniet gewanhooptDaarvoor
is geen reden. De vrijzinnigen komen
met een candidaat voor den dag, die
er waarlijk mag wezen. Het komt
ons voor, dat het hoogst gewenscht is,
een man in den Raad te brengen, van
zoo zeer nabij met de belangen van
middenstand en arbeiders-klasse op de
hoogteéén, die geen stroomau is,
die ook niet de belangen van een
enkele klasse eenzijdig wil voorstaan.
Als onze politieke vrienden beseffen,
dat de strijd zwaar zal zijn, de uiterste
krachts-inspauning geboden is eu zij
daarnaar handelen, dan kan zonder
twijfel de uitslag van de stemming zijn,
dat op den zetel van den volksman
ïemperman wordt gebracht de volksman
Buitenland
De atrljd In en bullen Europa.
In Engeland wordt er van verschil
lende zijden sterk op aangedrongen,
den algemeenen dienstplicht in te
voeren.
Iedere man, lichamelijk en geestelijk
geschikt, zyn land te verdedigen, ;zal
daardoor wordon gedwongen, zfln
krachten en talenten ter beschikking
van het vaderland te stellen.
In een land als Engeland, waar
tot nu toe het leger slochts uit vrij
willigers word gevormd, ts veel voor,
maar ook veel tegen een dergelijke
ingrflpende maatregel aau te voeren
Gaan wy van de gedachte uit, dat
ieder land een bepaald door grenzen
afgebakend grondgebied is, waarop
een groep mannen en vrouwen wo
nen, die door taal, afstamming en
geschiedenis onafscheidelijk by el
kaar behooren, een groep, die zich
door bepaalde kenmerkende eigen
schappen, volksgebruiken en organi
satie tegenover andere groepen als
een afzonderlijk geheel doet kennen,
dan is het duidelijk, welk groot belang
een dergeigke groep van gelijkgezin
den heeft om haar zelfstandigheid en
goed op en las ook op zijn gezicht
heimelijke ergernis.
Nooit te voren had men zoo sterk
by hem aangedrongen. Schiller bood
hem nog een glas champagne aan,
maar ook dit sloeg hy af.
.Maar u komt toch gauw weer eens
naar onze dochter kyken Wanneer
.Denkelijk over drie dagen," zal hy,
hoewel h(J van plan was, geen voet
meer in dat huls te zetten.
.Goed. A1b u tegen zes uur by ons
kunt komen, biyf dan dlneeren. En
als u nu werkeiyk weg wilt tot
ziens dant"
Hy gaf Ashbey do hand. Deze drukte
haar en zag hem onderzoekend aan.
Verbeeldde hy zich alleen maar, dat
zjn gezicht een booze bedoeling ver
ried, of was bet werkeiyk zoo?
Een minuut later stond Ashbey
buiten in den helderen kouden winter
avond, het hoofd barstens vol gedach
ten. Harriet, zyn Harriet was een ga-
trouwde vrouw! Waarom had zij de
rol van jong meisje gespeeld? Waar-
om had zy gebloosd, als zy hom ont-
moette
Wat mocht zy hebben ontdekt
Stellig iets, dat haar deed vreezen
voor zyn persooniyke veiligheid, an
ders zou zQ hem niet gewaarschuwd
hebben. Maar waarom Wat had hy
hen gedaan Zyn bezoeken wareu
toch langzamerhand van vriendscbap-
peiyken aard geworden.
onafhankeiykheid tegenover afgunsti
ge en veroveringszuchtige nabunr-
staten te handhaven.
Wordt de zelfstandigheid van een
dergeiyke groep in gevaar gebracht,
dreigen andere verbondene volksgroe-
pen over de afgebakende grenzen te
rukken om in bezit te nemen, wat
niet het hare is en den dageiykschen
gang van zaken door vreemde invloe
den en vreemde maatregelen te ver
storen, dan moet de aangevallen groep
zich tegen deze aantasting vac haar
rechten ten Bterkste verdedigen.
Zy doet dit door kracht tegenover
kracht te stellen.
Want waar het recht van den sterk
ste het hoogste recht ls, daar moeten
de vreemde indringers, die zich met
geweld toegang tot het afgebakende
gebied versohaften, mot geweld daar
uit weer verdreven worden.
En de nieuwste uitvindingen op
technisch, natuur- en scheikundig
gebied worden daarby aangewend om
den vyand onschadeiy'k to maken en,
ter bestraffing vsn zyn roekeloosheid,
zyn bezittingen te vernietigen.
Wanneer een groep, die op de we
reldkaart een vaste woonplaats kan
afteekenen, van geslacht tot geslacht
zich ontwikkeld heelt, wanneer uit
die groep bekwame en wetonschappe-
ïyke mannen en vronwen het bescha
vingspeil en de welvaart deden stijgen
door de gemeenschap te verheffen, het
dageiyksch leven op doeltreffende wjze
te organiseeren en alles, wat de we
tenschap uitvond, ten bate van hot
algemeen in toepassing te brengen,
is het volkomen te begrypen, dat men
don goeden en tot welvaart leiden
den gang van zaken niet door vreemde
invloeden verstoord wenscht te zien.
Trachten dus afgunstige of var
overingszuchtige nabenrstaten de zelf
standigheid van een riergoiyka groep
te bestrfjden, dan d'ant met geweld
daartegen te worden s elling genomen.
Wie zyn nu g6schikt, een mot ge
weld blnnendrlngenden vijand te
keeren
Dat zyn In de allereerste plaats zj,
wier uithoudingsvermogen 6n phy-
sieke kracht het grootste ls, in hst
algemeen dus de mannen, die In de
kracht van hun lever, zyn.
Op hen rust de plicht, den vreemden
indringer met geweld weer buiten de
landpalen te dry ven en maatregelen
te nemen, dat de kracht van den aan
valler zoodanig wordt verzwakt, dat
een hernieuwd offensief in de eerst
volgende jaren niet meer te vriezen ls.
Maar omdat alle voor den krygs-
dienst geschikte personen er even
groot belaDg by hebben, dat de zelf
standigheid van de groep waartoe zy
behooren niet wordt bedreigd, dat de
dagelyksche gang van zaken Diet
verstoord wordt en alles wat in den
loop der jaren de volkskracht ver
hoogde niet tevergeefs in toepassing
werd gebracht, daarom rust op ieder,
die daartoe in staat is, de plicht, de
zelfstandigheid van zyn vaderland
tegen vreemde aanranding te verde
digen.
De oorlog Is zwaar en vermoeiend,
de oorlog elscht offers en brengt de
Een paar maal reeds was de ge
dachte In Ashbey opgekomen, dat het
verhaal von Harriet's ontmoeting met
mevrouw Schiller'te Homburg een
fabeltje was geweest en nu was dat
voor hem zekerheid gowordsuzy
kende de Schiller's eerst kort. En
stellig bad zy toovallig iets gehoord
of vernomen, dat haar bang maakte.
Het gelald van een lichten voetstap
bracht Ashbey tot de werkelykheid
terug. H5 ging juist voorby een lan
taarn en toen bij zich omkeerde, zag
h|j een man in een langen, dikken
ulster achter zich. Eerst vond hy
daarin niets byzonders, maar een half
nnr later, na een patiënt bezocht te
hebben, zag hy denzelfden man weer
op de loer sttan.
Opeens was toen ïjjn argwaan
gaande gemaakt en hy wiBt het zóó
aan te leggen, dat hj hem eens goed
kon opnemen. De man was bleek en
magersUn gezicht verried dan tering-
ïyder. ZUn donkere oogen bespiedden
Ashbey scherp en Ashbey vroeg ztch
af, of by hier met een spion van
Schiller te doen had.
De man volgde hem naar het station,
stapte in denzelfden trein, en nam
plaats in een coupé, onmiddellijk
achter die, waarin Ashbey was ge-
zoten. In Londen aangekomen, her
haalde het spelletje zich. Ashbey had
daarop gerekend, liep eerst eon paar
straten door en stapte toen snel in
grootste gevaren met zich mede.
Het doel van den oorlog is de vry-
heid van allen.De plicht, daartoe mede
te werken rust daarom op allen, die
tot het voeren van de wapenen in
staat zyn.
Beschouwt Engeland zich dus als
een mogendheid, welker zelfstandig
heid door vreemde overweldigers be
dreigd wordt, dan is het invoeren van
algemeenen dienBtpi'cht een maatre
gel, waarvan do biliykheid Z9lfs door
hen, die daardoor getroffen worden,
volkomen ztl worden ingezien.
Of de invoering van algemeenen
dienstplicht eveneens blliyk ia, inge
val de groep, waartoe men behoort,
door afgunst of heerschzueht zelf de
zelfstandigheid van een nabuurBtaat
bedreigt, hopen wy in een volgend
overzicht te bespreken.
Het Oosteiyk oorlogsterrein vraagt
nog steeds onze volle aandacht.
Voornamelijk schynen de Bussen
daar de ernstige bedreiging door de
Duitsche troupen ten N. van Kowro
in te zien.
Wy wezen er reeds op, hoe de Duit-
sehers hier trachten, Wilna te bereiken,
waardoor zy in den rug komen te
staan van de nieuwe verdedigingslinie,
waarop de Kussen thans ieder oogen-
bük kunnen terugtrekken.
Belangryke Russische strydkraehten
zyn dan ook naar het N. gezonden
om den opmarach van de troepen van
generaal Von Below te stuiten.
Mitau is waarsehyniyk door de Bus
sen ontruimd, zoodat de Duitschers
nog slechts door het Tlrnlmoeras van
Biga zyn gescheiden.
Tuaschen Riga en Kowno zijn de
Duitschers roods tot 25 K.M. ten O.
van Ponowlecz voorwaarts gerukt,
zoodat Wilna inderdaad ernstig be
dreigd wordt.
Aan de Narew wordt nog verwoed
gevochten en trachten de Bassen
tevergeefs den vyand het voortdrin-
gen te belatten. Ten O. vanLonczna,
tasschon deze plaats en Choim werden
de Russische linies doorbroken en
waren de Russen dns genoodzaakt,
terug te trekken, waartoe zy nu ook
wel tusscben Weichsel en Wieprz
zullen moeten overgaan.
Het belangrykete nieuws uit het
Oosten 1b natuariyk de val van War
schau.
Do Duitschers zjn dus eindeiyk de
zoolang begeerde Poolsche hoofdstad,
na St. Petersburg en Moskou de derde
stad van het Russische rijk, binnen
gerukt.
Hoewel de gedwongen ontruiming
daarvan reeds voorspeld was en de
val van Warschau ieder oogenblik
verwacht kon worden, zal toch dit
nieuwe succes in het Oosten, voor-
nameiyk op de weifelende Balkan-
staten, van groote moreele beteekenis
biyken.
De volgende telegrammen mogen
nog e»nige nadere bijzonderheden
geveD.
Berlijn, (officieel) Het leger van
Leopold van Beleron is Warschau
binnengerukt.
een rStuig, om den man van zyn spoor
af te brengen.
Toen Ashbey op Hope's kamer was
aangekomen, vertelde hy hem alles,
wat dien avond was gebeurd.
„Daar zit wat achter, amice!" zei
hy. .Hebt je al eens moer argwaan
tegen dien Schiller gekoesterd
„Nooit. Tot vanavond toe heb Ik
hem altyd voor een aangenaam mensch
gehouden," zei Ashbey en vertelde
toen verder van Harriet's waar
schuwing en van den gehelmzinnigan
teringiyder, die hem bespied had.
„Die Harriet May field weet bepaald
iets," vond Hope „Wy moeten haar
aan het praten zien te krflgnn. Als
zy niet heimeiyk iets vernomen had,
zon ze je stellig niet apart geroepen
en je gezegd hebben, bet huis dade
lyk en voor goed te verlaten. Daar is
stellig iets aan de hand. En ze bekende
je, dat ze een getrouwde vrouw Is I
Ik "raag me af, waarom, als het niet
is,om verdere hofmakery uit te maken."
„Ze is zonder twyfel bang voor de
Schiller's."
„Daar zal ze dan ook zeker reden
voor hebben. Wat zou ze van hen
weten
„Ze heeft er me nietB van verteld."
.Maar ze gaf je haar adres te Brigh
ton. We zuilen haar daar opzoeken.
Ze kon natuuriyk in de gegeven om
standigheden niet veel vertellen, uit
angst, dat haar verraad ontdekt kon
Parijs. Op verschillende punten
van het front werd een hevige stryd
gevoerd met springbuizen, handgra
naten en mynen. VijandeHjke aanval
len tegen hoogte 213, het ravyn van
Fontaine anx Charmes en in de bunrt
van Marie Thérèse werden afgeslagen.
In da Vogezen sloegen wij een tegen
aanval tegen den Barrenkopf af.
Weenen. Tuasehen Weichsel en
Boeg boden de terugtrekkende Rus
sen nieuwen tegenstand. Ten N. van
Dubienka en Cholm, aan de Swinka
en op de linie Lenczna—Nowo Alexan
dra kwam het tot verbitterde ge
vechten. De vyand zet zyn terugtocht
naar het N. voort. Het op den linker
Waichsel-oever gelegen W. deel van
Iwangorod is in enze handen. De
tegenover de uitmonding van de
Badomka op den O. Weichsei-oever
staande Duitsche troepen maakten
nieuwe vorderingen.
Weenen. In het gebied van Görz
ten Z. van Sdraussina en ten O. van
Polazzo sloegen wy de Italianen af.
Een ftaliaansche aanval op onze stel
lingen op de Monte dei Bei Busi is
mislukt, evenals aanvallen op de W.
helling van den Cellonkofel, op de
grensbrug ten Z. van Schluderbach
en op Col dl Lana.
Petrograd. In de richting van
Ëausk en Riga werden aan de Mussa
gevechten geleverd.
Ten O. van Ponewjesj zetten de
Duitschers, na hun strydkraehten te
hebben samengetrokken, hnn tegen
offensief voort. In deze streek ontwik
kelen do gevechten zich de laatste
dagen met afwisselend succes.
Aan de Narew hebben wy hard
nekkige aanvallen van den vyand in
de richting van Kolno en Lomza af
geslagen, maar by de Sjkwa en in de
sectoren van Ostrolenka hebben onze
troepen zich In verwoede gevechten
op een nieuw iront teruggetrokken.
Aan den Weichsel hebben onze
troepen overeenkomstig de gegeven
bevelen zich van de linie Ëlonle
Nadarzyn op de stelling Warschau
teruggetrokken. Deze beweging werd
zonder verhindering van de zyde van
den vyand uitgevoerd.
De Duitsche troepen, die den Weich
sel waren overgetrokken, hebben
Maandag met tah-yke strydkraehten
een reeks vruchtelooze aanvallen on
dernomen, waarby zy tevergeefs ge
tracht hebben, het bezette gebied uit
te breiden.
By den overgang van de rivier by
Iwangorod korten onze troepen, over
eenkomstig hst vastgestelde plan, hst
front op dsu linkeroever van den
Weichsel steeds moor In.
Tusschen Weichsel en Boeg duren
de gevechten voort.
Óp den rechteroever van de Wieprz
by het meer Dratof, ten N. O. van
het dorp Loczna en aan dan weg
Cholm Wlodawa Gora— Lyssaja
heeft de vyand met belangryke Btryd-
krachten een poging gedaan om door
ons front te breken. By het aanbre
ken vanden nacht gingen wy zelf
tot -een krachtig offensief over en
wierpen dichte massa's Duitschers
worden."
„En wat denk je van de heele ge
schiedenis?" vroeg Ashbey.
„Er is wat op tildaar ben ik van
oveituigd. We zullen eens naar dien
Duitsohen fabrikant informeeren. Mor
gen zullen we zooveel mogeiyk om
trent hem te weten zien te komen.
Die uitneodigieg, om alleen by hen te
komen dlneeren, lijkt me na ook ver
dacht. Daar steekt wat achter en ik
denk, dat die jonge mevrouw je de
waarheid gezegd heeft. Je loopt ge
vaar."
„Ja, maar waarom?"
„Ouwe jongen, hoe zouden wy dat
nü al kunnen weten En wat Schiller
betreft, je moet niet vergeten, dat er
rondom Londen honderden monsehen
op villa's wonen, van wier bedrijf men
verder niets weet, dan dat zy „zaken
hebben in de City" en heel velen
daarvan lelden een dubbel leven."
„Je bont dus ook van meening,
dat er iets niet in den haak is met
dien Schiller?" vroeg Ashbey.
„Je weet, dat ik hem maar eenmaal
gesproken heb es ik kroeg instinkt-
matig een hekel aan hem. We moeten
zooveel mogeiyk van dien Schiller te
weten zien te komen en misschien
was het niet verkeerd, ais je die
dringende invitatie van hem toeh
maar aannam."
{Wordt vervolgd.)