N°. 89 1915
Zaterdag 31 Juli
102de jaargang.
is FEUILLETON
Het Geheim van de Hoeve.
Oe uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfli per kwartaal, in Goes f 0»7ftB buiten Goes, franco f
Afzonderlijke nomme» ft cent.
t inzending van advertentlfln op Maandag, Woensdag*
en VRIJDAG vóór 13 uren.
De prfla der gewone advertentiSn is van 1-5 regeli 50 ct., elke regel meer 10 et.
directe opgaaf van driemaal paatsing derzelfde advertentie wordt
de prtfs slechti tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend»
dankbetuigingen worden van 1—10 regel* k 1,— berekrnd
3cw9 mommen'(6 sent
Telefoonnummer 83.
Directeur G. W. van Barneveld. Uitgave van de Naaral. Vennootschap aGoestMe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santin.
X*# Klaren wijn schenken l
Men had mogen verwachten, dat de
agitatie tegen het, door de Tweede
Kamer aangenomen, wetsontwerp tot
nadere uitbreiding van den Landstorm
tot het verleden zou behooren, toen de
regeeriug pertinent had verklaard, niet
meer manschappen voor den Landstorm
op te zullen roepen, dan noodig zijn
voor de aflossing van de Landweer.
Die agitatie schijnt echter voor zekere
kringen een onmisbaar element, en wel
om politieke redenen. Vandaar, dat zij
lustig wordt voortgezet.
Een zeer bijzonder verschijnsel doet
zich daarbij voor.
Men zal zich herinneren, dat de
Minister van Oorlog in de Tweede
Kamer de toezeggiug deed, dat, mocht
hij, met het oog op den politieken
toestand, meer manschappen voor den
Landstorm behoeven, dan voor de af
lossing van de Landweer noodig zijn,
hij die meerdere manschappen bij af
zonderlijk wetsontwerp aan het Parle
ment zou aanvragen.
De houding van den Minister van
Oorlog zal dus volkomen correct zijn.
Maar wat doet men nu in zekere
kringen Men beweert, dat de woorden
van den Minister geenszins in staat
zijn, de gewekte onrust te bezweren en
de rust beter ware gezegdde
gerustheid te doeu terugkeeren.
Nu moeten wij eerlijk bekennen,van die
onrust iu deu lande niemendal bemerkt
te hebben tenzij men daarmede be
doelt het tumult, dat een anarchistisch-
socialistische bende heeft gemaakt op
een vergadering in het Concertgebouw
te Amsterdam, uitgeschreven door de
vereenigiug //Volksweerbaarheid", en
waar het den sprekers onmogelijk was,
behoorlijk het woord te voeren. Men
zal ons dan evenwel moeten toegeven,
dat die onrust al van een zeer bijzonder
gehalte was. Want de onrust-verwek
kers waren in het onderhavig geval
niet degenen, die een weerbaar Neder
land bepleitten, doch zij, die een weer
loos Nederland in de gegeven omstan
digheden verkieslijker achtten.
Wij constateeren dus het merkwaar
dige feitonrust verwekken zij, die
hart hebben voor het beginsel der
lands-verdediging; rust, gerustheid bren
gen degenen, die voor de zooveelste
maal de misleidende leuze van //geen
man en geen cent" aanheffen.
Is het niet waarlijk curieus
Nu zijn er nog andere lieden, die
niet met zulke grove argumeuten, waar
van de onhoudbaarheid onmiddellijk in
het oog springt, werken. Zij doen het
op verfijndere, maar daarom niet minder
misleidende wijze.
Hun gedachten-gang is dezede
regeering krijgt de bevoegdheid, om een
zoo groot aantal van lieden, die niet
Den volgenden dag ging Ashbey
weer naar Stilton eu bracht, onder
voorwendiel van zeer nieuwsgierig te
zijn, een bezoek aan Filck om te ln.
formeeren, wat er nog meer ontdekt
was op Keets' hoeve
.Dokter, er is alleen ontdekt, dat
ze het hnis in de lacht hebben laten
vliegen. De inspecteur ait Londen ls
er vanmorgen geweest en heeft alles
nanwkearig onderzocht. Hy zegt, dat
het gedaan is met de een of andere
helsche machine. Hij heelt een klein
wieltje gevonden, van een anrwerk.
Sr was een krachtige ontploffingsmid-
del gebruikt, zei h{j, nitroglycerine of
pikrlne znur. H{j scheen verbaasd, dat
er niemand b(j gekwetst was."
.Niets wtjst er immers op,dat iemand
er hot leven by verloren heeft vroeg
Ashbey haastig.
.Niemendal. We hebben met ons
vieren nauwkeurig alles afgezocht,
maar niets gevonden. Meneer Smith-
sou, zjn dochter en de bochel zjn
verdwenen, dat staat vast. Maar later
moet er nog iemand in hnis geweest
zijn."
„Hoe zoo P"
„Omdat de deur met een Jzeren staaf
was opengebroken. Waarom, weet ik
niet. Iemand moet vóór ons het onge-
Ink ontdekt en dat met de een of
gediend hebben en nochtans voor den
dienst geschikt kunnen geacht worden,
op te roepen, als noodig zal wezen,
om de Landweer-lichtingen met verlof
naar huis te zenden. Dat zij zoo. Maar
daarnaast verklaarde de Minister van
Oorlog, dat zonder nadere toestemming
van het Parlemeut niet meerdere man
schappen bij den Landstorm zullen
worden ingelijfd, als voor die bewuste
aflossing van de Landweer noodig zijn.
En door deze verklaring is de onrust
geenszins bezworen.
bin vergeten de lieden, die aldus
redeneeren, iets. En wel iets zeer
belangrijks.
Want de verklaring luidt niet, zooals
zij hierboven weergegeven is.
De Minister van Oorlog toch heeft na
drukkelijk medegedeeld,dat die meerdere
manschappen alléén dan zullen worden
opgeroepen, als de politieke toestand
van ons land, in verband met den
wereld-oorlog, zulks noodzakelijk maakt.
Men begrijpt, wat hiermede bedoeld
wordt.
En dan springt het misleidende van
deze agitatie onmiddellijk in het oog.
Zij, die op algemeenen oefenplicht, op
een volkomen weerbaar Nederland aan
dringen, doen dit niet, om ons vader
land óók in den wereld-oorlog te storten.
Niets is hun meerder vreemdhun
streven is een zuiver preventief. Een
rijk, dat, als het onze, absoluut geen
veroverings-doeleinden nastreeft,wenscbt-
den oorlog niet. Maar dat sluit niet
in, dat men, als rondom ons de vreese-
lijkste krijg woedl, welken de mensch-
heid ooit heeft aanschouwd, zich niet
zoo sterk doenlijk zou mogen maken,
om een eventueelen oorlog af te weren.
Men is, met andere woorden, teu onzent
slechts op defensie bedacht. Niet
het is bij de behandeling van het wets-
outwerp tot uitbreiding van den Land
storm in de Tweede Kamer zoo voor
treffelijk gezegd niet, omdat wij eigen
lijk zijn de éénige mensch-lievende,
verstandige natie, de vredes-duif onder
de volkeren, doch omdat wij bevreesd
zijn voor de oorlogs-gruwelen, welke
wij in andere landen waarnemen, wijl
wij het land en volk, ons zeiven ten
slotte, tegen de rampen van den krijg
willen bewaren.
Zoo zijn dan ook alle maatregelen,
welke onze regeeriug trett, preventief.
Niet om het uitlokken van den strijd
is het haar te doen, wel om het voor
komen daarvan.
Wie het anders voorstelt, doet willens
en wetens aan de waarheid te kort.
Buitenland.
De strijd In en bulten Europa.
De heer E. D. Morel heeft in het
onafhankelijke Engelsche arbeiders
andere bedoeling hebben verzwegen."
„En zjjn de brandkaaten nog ge
opend
„Geopend?" lachte de agent. „Het
zon een mooi karweitje zfln, om die
opon te maken En aangezien er
geen misdaad ls gepleegd, hebben wy
ook het recht niet, ze te openen. Wij
mogeD niet aan het eigendom van
meneer Smlthson komen. Misschien
ls h(j morgen wel weer terng
Ashbey ging met Hope naar Lon
den en logeerde by hom. Hope had
prettige kamers,joo gezellig en geriefe-
lflk, als een man van smaak en mid
delen ze slechts maken kon. Lewes,
zfjn bediende, die overal met hem mee
op reis ging, droeg zorg voor al wat
x(jn meester noodig had en de hals-
houdster woonde op Hope's kamers,
als hij op reis was en hield die In
orde met het oog op een onverwachte
thuiskomst.
Hope leefde zooals duizend andere
renteniers te Londen leven. H\j was
lid van de voornaamste clubs en braoht
daar, als hy te Londen was, een goed
deel van zjjn dag door, en, al was hfj
een overtuigde oude vrijer, hfj kwam
toch ook nog al eens in gezelschap.
Al een dozijn malen had men hem als
verloofd gedoodverfd telkens bleek
het nieuws onjuist. Toch wfj hfj een
maal héél ernstig verliefd geweest
Het meisje was rfjk en zj hielden dol
veel van elkaar.
Ashbey herinnerde zieh, dat hy
eens op een nacht, toen zjj op het
terras van Monte Carlo in den mane
blad de Labour Leader een artikel
geschreven onder den titel van „Ten
years of secret diplomacy".
Daarin komt deze schrijver tot de
conclusie, dat het algemeen bekend
was, dat, zoo de nayver tusschen Rus
land en Oostenrijk op den Balkan tot
een oorlog leidde, Frankrijk zioh te
gen Duitschland bjj Rusland zou aan
sluiten, waardooi Duitschland ge
dwongen zou zijn, op twee fronten te
vechten. Duitschland zou aanstonds
Frankrijk aantasten en daartoe waar
schijnlijk het Belgische gebied ge
bruiken.
De schrijver ziet hierin een bewijs,
dat Duitschlands aanval op Frankrijk
niet noodeloos en onredelijk was en
op zich zelf geen bewys van den
wensch om Europa te onderwerpen.
Het was het onvermijdelijke begin
van een algemeenen Europeeschen
oorlog, gevoerd naar het stelsel van
bondgenootschappen en groepeerin
gen, die Europa verdeelden in twee
gewapende kampen. De bezetting van
België door Duitschland, zedelijk on
verdedigbaar, was zoo goed als zeker.
De Engelsche schrijver betoogt ver
volgens, dat het mllitairlsme geen
uitsluitend Dultsch product is eu dat
Duitschland met al zijn mllitairlsme
43 jaar zijn zwaard In de schede
heeft gehouden, terwijl al zijn tegen
woordige vijanden in dien tusschentijd
aan den oorlog hebben gedaan en
daarmede uitgestrekte overzeesehe
bezittingen hebben verworven. (De
Engelsche schrijver ziet hier, wonder
lijk genoeg, de Dultsche militaire
expedities in Zuid-Afrika over het
hoofd).
Duitschland deed niets anders dan
zich tot den oorlog uitrusten en z{jn
toebereidselen tot den hoogsten graad
van deugdilijkheld brengen.
Indien echter aldus de heer
Morel oorlog^toebereldielea een
teeken zijn, dat men een oorlog
wenscht, geldt dat van Duitschland
niet meer dan van zijn vijandelijke
huren. Want dezen legden In de tien
jaren voor den oorlog veel meer
aan het leger ten koste dan Duitsch
land en Oostenrijk Hongarije samen.
Rusland en Frankrijk hebben in dien
tijd aan hnn legers 159,798,931 pond
sterling meer ten koste gelegd dan
de belde laatst genoemde rijken,
waardoor hnn legers veel sterker
waren. Voor hun vloot gaven Rusland
en Frankryk samen ruim 70 mlllloen
pond sterling meer uit dan de centraal
Eurepeescbe mogendheden, wat, met
de kosten door Engeland aan zfjn
vloot besteed, een meerdere uitgave
wordt van 462 mlllloen pond. Leger
en vloot by elkaar genomen gavon
Rusland en Frankrijk van 1905—1914
ongeveer 230 mlllloen pond meer voor
ooriogstoebereldsrlen uit dan Duitsch
land en Oostenrijk camen, wat, met
Ecgilanda vloot er b(j gerekend, een
surplus wordt van 621,780,000 pond.
Allerminst kan men, althanB vol
gens den schrijver, Duitschland dus
ten laste leggen, dat het plan had
schijn heen en weer wandelden, z{jn
hart aan hem had uitgestort en het
verhaal klonk heel triest. Hope was
dien avond buitengewoon mo-.delooB
en Ashbey zag tranen in zijn oogen,
voor het eerst in zijn leven.
„Ashbey," zei hy, „je bent de eeni-
go maD, wlen ik do waarheid heb
verteld. Keur je mjjn houding goed
„Zeker, ouwe jongen," antwoordde
deze, met een prop in zfjn keel. Ik
heb medeiyden met je. Van mQn
sympathie kun je verzekerd zfjn."
„Ach, en zjj was mfjn eenige liefde I'
riep hl) bitter utt, terwijl hy over de
steenen balustrade leunde en over de
Middellandsche Zee keek, die daarin
het maanlicht aan hun voeten lag.
„Myn lieveling, mijn Mabel I'
Nadat Ashbey zich bfj Hope geïn
stalleerd had, was by naar diens club
gegaan en daar vond hy een drin
genden brief van een zekeren dokter
Glyn, die een praktyk had te Caterham
in Surrey en Ashbey vroeg, of deze
zyn practyk voor een paar weken kon
overnemen, omdat zyn vrouw ziek was
eu hy met haar naar Torqtay moest.
Dienzelfden avond zat Ashbey in
Hope's gezellige kamer met hem te
praten over do vraag, of hy naar
Caterham zon gaan of te Londen
blijven.
„Hoor eens, amice,"^zel Hope, „je
weet, dat je hier welkom benten zoo
lang hier kan blijven, als je wilt. Ik
ga niet weer op reis vóór Maart en
hoop je zoo lang b{j me te houden."
„Ja, maar lk vind het vervelend
Europa aan zich te onderwerpen.
Veeleer aldns de heer Morel valt
er Iets voor de Dultsche bewering te
zeggen, dat de oorlogstoerustingen
van zyn vyanden doelden op de
onderwerping van Duitschland.
De schryver betoogt verder, dat
Duitschlands vrees echt on natuurlijk
was en toenam naarmate Duitschlands
militaire kracht in verhonding tot die
zyner buren afnam. Was het Duitsch
lands wensch geweest, Europa te
onderwerpen, dan had het Frankryk
en Rnsland aangevallen, toen daarvoor
in de laatste twintig jaar meermalen
een goede gelegenheid was. Was het
Duitschlands einddoel geweeBt, het
Britsche ifjk te veroveren, dan had
het tydens den Boerenoorlog gemak-
keiyk Frankryk kunnen afmaken of
zich met Frankrjjk en Rnsland knnnen
verhinden en er is goede reden aan
wezig, dat men het destyds daartoe
heeft aangespoord.
De schryver komt tot de slotsom,
dat de beschuldiging, als zou Duitsch
land alleen voor den oorlog van nu
verantwoordeiyk zyn en de wereld
in stryd hebben gebracht, om zyn af-
schuweiyke eerzucht te bevredigen,
het volgende geslacht van menschel:
belacheiyk zal klinken.
Da schryver concludeert, dat de
oorlog in den grond het gevolg is
van de vrees voor elkander en dat
die vrees tot haar noodlottige uitwer
king ls kunnen rypen, |doordat de
regeeringen haar geheimen nayver en
kuiperyen achter den rug der volke
ren hebben gepleegd.
Wanneer men wil aldus de schry
ver dat do oorzaken, die dezen
oorlog hebben gebracht, lu stand blij
ven, moeten de volken maar biyven
luisteren naar hen, die ze in dezen
oorlog hebben geleid. Engelschen en
Franschen moeten luisteren naar hen,
die zeggen, dat Duitschland moet
worden verpletterd en DuitscherB naar
hen, die dat van Engeland beweren.
Zy, die dat verkondigen, op velli-
gen afstand van de afgr\jseiykheden,
waartoe bet heeft aanleiding gegeven,
moeten patriotten blyven beeten en
zy, die bet daarmee niet eens zyn,
verraders.
Maar de volken moeten dan wel
weten, dat de kinderen van nu erin
de verschrikking van een nieuwen
oorlog de prijs van zullen betalen.
Beter dan naar die politiek van ver
pletteren te luisteren, is het pro Dult-
Bcher en verrader te worden geschol
den.
Ziedaar een byzonder merkwaardig
oordeel over den tegenwoordigen toe
stand, des te merkwaardiger omdat
het van een Eugelschman afkomstig
ls, die, al hp is dan ook een lid van
de onafhankeiyke arboidersparty,
tegenover zyn laudgenooten rondweg
en openlijk, onder eigen naam, zyn
meening durft verkondigen.
Dit heeft man ln Engeland onge-
twyfeld op Duitschland voor, dat een
dergeiyke meening3Ul(lng,welke recht
streeks tegen de algemeen verkon-
zoo lang werkeloos te zyn en op jouw
zak te leven."
„Zeg dat niet, ouwe jongen," pro
testeerde hy„lk ben zoo zelden te
Londen en heb dan graag een goed
vriend by me."
Ashbey bedankte hem en kreeg
opeens een ingeving. Caterham was
vlak by Londen. Waarom zon hy het
aanbod niet aanDemen en lederen dag
op en neer reizen
Hy stelde dit aan Hope voor en
deze vond het uitstekend. Ashbey
schreef dus aan dokter Glyn en stelde
zyn condities in dien zin. Hfj kon
dan voor dringende gevallen wel een
afspraak maken met een paar genees-
heeren nlt de baart.
Den volgenden dag bevestigde de
dokter hem telegrafisch hnn afspraak
en een paar dagen later reed hy in
dokter Glyu's rytntg zyn deftige
patiënten af in do weelderige villa's
van de Londensche voorstad.
VII.
Een paar weken verliepen. Het ge
heim van de hoeve bleef onopgelost.
De politie zag ln de heele zaak niets
belangwekkendsze meende, dat de
een of andere nitvlndiog van den
ingenieur ontploft en hy zelt hals over
kop vertrokken was om niet aange
sproken te worden voor de schade
aan de gebonwen.
De brandkasten maakten stellig
haar belangstelling gaande, maar
zonder bevel van hoogerhand mochten
zy niet geopend worden. En zelfs als
digde theorieën ingaat, ten minste
gehoord mag worden, zonder dat,
zooals laatst by de Voruiürte, de ge-
heele oplage van het blad, waarin zy
ls afgedrukt, in beslag wordt genomen.
Dit Dnltsche sociaal-democratische
orgaan verkondigde kort geleden de
ook door ons besproken vredes-the-
orieën, waarmede de Dultsche regee
ring en het legerbestuur zich alles
behalve konden vereenigen.
Aan een onpartydig oordeel van
Dultsohers en Engelschen over eigen
tekortkomingen is nit den aard der
zaak meer waards te hechten dan aan
oordeelvellingen door de eene party
over de andere.
Gaarne zullen wij, aan welke zyde
wy ze ook aantreffen, er onze lezers
mede bekend maken, mits wy den
waarborg hebben, dat deze beoordee
lingen werkelijk oprecht zyn en het
des schry vers eenlg en ernstig doel is,
zyn eigen landgenooten tot waarheid
en bedachtzaamheid terng te brengen.
En daarvoor is de wetenschap nood-
zskeiyk, dat de schryver werkeiyk
de nationaliteit bezit, welke hy zich
toekent en bovendien voor de waar
heid en oprechtheid van zyn bewe
ringen durft uitkomen door er den
stempel van zyn eigen aohtenswaar-
digen naam op te drnkken.
Wie anoniem een party nadeel tracht
toe te brengen, onder voorwendsel,
dat het bekend worden van zyn naam
hem of zyn familieleden zon schaden,
doet beter geheel te zwygen.
Want hfj zal ongetwyfeld het ver
trouwen missen, zonder hetwelk do
door hem verkondigde theorieën nim
mer tot eenig ernstig resnltaat kannen
leiden.
Op het Oosteiyk oorlogsterrein bly
ven de DnitBehers terrein winnen, hoe
wel zy, zooals reeds voorspeld werd,
zeer langzaam voorwaarts gaan.
Da gevechten tegen de voorste ver
dedigingswerken van de vrstinggroep
Novo GeorgiewskWarschan en tegen
Iwangorod eischen natuuriyk tyd en
geduld.
Tusschen den Weichsel en den Boeg,
waar de Rassen de DuitBchOosten-
rUksche legers bnitengewoon krachtig
weerstand bieden, winnen de Duitsche
troepen langzaam maar gestadig ter
rein. Zy maakten vorderingen by
Grubieszow aan de Boeg en Wojs-
lawieee ten Z. van Cholm en bezetten
Niedrzwioa, op 20 K.M. ten Z W. van
Lnblin, en Plaskl, op nanweiyks 10
KM. van de apooriyn Lnblin—Cholm.
By Sokal ia de Boeg overschreden,
tarwyi de toeBtand aan boven-Boeg,
Zlota Lipa en Dnjestr onveranderd ls.
Biykbaar hebben de Duitschers en
Oostenryksche troepen er alles op
gezet, het offmBief zoo krachtig mo-
geiyk voort te zetten, teneinde de
tegenparty de noodige rust en tyd
voor een reorganisatie van troepen,
waardoor zy het offensief zou kannen
hernemen, te beletten.
De volgende telegramman geven
nog eenige byzonderheden.
zoo'n bevel mocht komen, zouden zy
iedere poging tot forceeren weerstand
bieden.
Van de heele geschiedenis was in
de couranten met geen enkelen regel
gewag gemaaktHope had zich daar
zorgvuldig van vergewist.
De eene dag volgde op den andereu.
Iade'en ochtend spoorde Ashbey naar
Caterham, waar hy in een rytulgje de
villa's afreed en steeds als hy een
anto tegenkwam, nam hy de inzit
tenden nauwkeurig op, in do hoop
den gebaarden vreemdeling te ont
dekken. Alles tevergeefs. De vier per
sonen, met wie bjj dien gedenkwaar-
dlgen nacht ln aanraking was ge
komen, waren verdwenen en als van
de aarde weggevaagd.
Geen enkel spoor had hy, of het
moe3t zijn de zakdoek, dien by in de
eetzaal had opgeraapt, vóór hij den
verrade-lyken wjn dronk. Stellig had
dis zakdoek héér toebehoord, maar
hy was niet gemerkt.
Tot zyn spyt bemerkte hy, dat
Hope's belangstelling ln de zaak ver
flauwde.
„Wy zullen het geheim nooit ont
dekken," zei hy steeds. „Het meisje,
dat jou uit den weg wilde ruimen,
zal zich natuuriyk nooit weer laten
zien en jy zal nooit je gewonden
antomobilist meer onder de oogen
krygen."
Wordt vervolgd.)