N°. 88 1915 Donderdag 29 Juli 102de jaargang. Het Geheim van de Hoeve. FEUILLETON. Buitenland. GOESCHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen, PrQs per kwartaal, in Goer f 0,78, halten Goes, franco f 1,18, Afzonderlijke nommers cent, insendlns van advertentlSn op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vóór IS uren. COURANT. Do prfla der gewone advertentiön Ia van 1-5 regeli 50 ct., elke regel meer 10 el* BS directe opgaaf van driemaal paatsing deraelfde advertentie wordt de pr^s slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebband® dankbetuigingen worden van 1—10 regels h f S,~ berekrnd GewgsnummerB [9 sent» TelefoonnnmMer Diresfce»? G, "W. tan Barnbveld. Uitgave vai de Na&ml. Vennootschap BGoesehe Gonrant". Hoofdredaateur W. J. G. vak Sahtih Het ziet er voor het over-groote deel der Nederlaiidsche bevolking weinig bemoedigend uit, als de oorlog nog een winter zal voortduren. Immers nu reeds, in de maanden van overvloed, zijn lal van artikelen, welke tot de dagelijkscke levens-behoeften gerekend moeten wor den, zoo zeer in prijs gestegen, dat er voor velen schier geen aankomen aan is. En de klacht, welke wij dagelijks te hooren krijgen, luidter is genoeg, maar er gaat te veel naar het buiten land. Tegenover de exhorbitaut-hooge winsten, welke door sommigen worden gemaakt, staat de nood der massa. En al zullen verschillende klachten over dreven zijn, wie zal durven be weren, dat er geen reden tot klagen is Maandag te middernacht is de uitvoer van aardappelen stop gezet. En wel mogen wij zeggen eindelijk, want lang, zeer lang reeds werd daarop bij den Minister van Landbouw aange drongen. Rijp en onrijp werd, wagon ladingen vol, naar Duitschland gezon den landbouwers, die er anders niet aan gedacht zouden hebben, nu reeds hun aardappelen uit den grond te halen, haastten zich, zulks thans te doen, want groote winsten stonden in bet vooruitzicht. Zeer zeker het is een menschelijke eigenschap, tuk op winst-bejag te zijn en ten slotte kan men bet den liedeu, die van de gelegen heid gebruik maakten, niet al te euvel duiden. Maar de regeenng gaat hier toch zeer zeker niet vrij-uitzij dient met de belangen van het gansefe volk rekening te houden. Het gevolg van den aardappel-uitvoer op zoo enorm groote schaal was een onvermijdelijke prija-stijging van dit consumptie-artikel voor biunenlandsch verbruik. De verschillende markt-be- Ticbten geven daarvan een getrouwe afspiegeling. Terwijl het gewas ruim is en goed staat, werden markt-prijzen tot vijf en zes gulden per mud bedon gen, en dat nog niet eens voor de allerbeste soorten. In andere jaren volstaat men met de helft en zelfs de zeer droge zomer van 1911 was niet in staat, de prijzen aldus op te jagen. En waar het met de markt-prijzen aldus gesteld is, behoeft men naar den detail prijs niet te vragen. De vorige week werd bijv. te Rotterdam voor één kilo aardappelen tot dertien cent bedongen andere jaren betrekt men een kilo voor zes, hoogstens zeven cent. Eu zwijgen wij er nog van, welke schade het voor de cultuur zal zijn, dat in zoo groote massa's veel te vroeg getrokken aard appelen werden uitgevoerd. Met andere consumptie-artikelen staat 17 Toen Norton van da geheimzinnige bloedvlekken hoorde, was ïfln belang stelling wel even gaande gemaakt, doch, als hg zyn paard en rytulg maar terng kreeg, scheen de rest hem toch niet zoo heel veel te interusseeren. Ashbey en Hope hadden den mid dagtrein gemist en besloten, om zes nar weg te gaan. Maar in den na middag kwam Norton's knecht opge wonden vertellen, dat hy iets vreemds had gehoord. Een boer, die voorbij Keet»1 hoeve was gekomen, had, naar het scheen, ontdekt, dat het bygeboaw verwoest en de hoeve verlaten was. HQ had er in het dorp over gesproken en de agent Flick was er naar toe gewandeld. Het nieuwtje was als een loopend vnnr door het dorp gegaan. Ashbey en Hope keken elkaar aan bQ het verhaat en na een kort overleg besloten zy, naar de hoeve te rQden, om te hooren, wat de politie van het vreemde geval dacht. Een nar later stonden zy voor de dear. Een aantal nieuwsgierigen gaap te de hoeve aan, terwyi drie politie agenten binnen alles nanwkenrig na zochten. Ashbey ging naar de eetzaal en vond daar den commissaris van politie nlt Hnntigdon, in gezelschap van Flick. Tot zyn verbazing zag hy, dat het tafellaken van de tafel was ge nomen en al de overbiyfselen van het maal verdwenen waren. In het vloer- het er, voor het binueiilanclscli verbruik, al even ongunstig voor, De markt prijzen van kool zijn uu reeds zóó, dat het er voor den winter verre van be moedigend zal uitzien. Menige huis moeder zal dit jaar er van moeten afzien, boonen in te maken de prijzen toch zijn van dien aard, dat de kosten voor inmaak liet budget al te zeer overschrijden. Boter en eieren, menig burger-gezin kent deze artikelen tegen woordig alleen bij naam. En daar is den laatsten tijd weer iets bijgekomen blijkens berichten uit verschillende plaatsen van ons land is het varkens-vleesch, toch reeds buiten gewoon duur, met niet minder dan vijftien cent, in Amsterdam zelfs met twintig, per pond opgeslagen de regee ring blijkt niet in staat, voldoende var keus voor de consumptie te leveren. Hoe komt een arbeiders-geziu aan vet en spek P Wij stellen deze vragen werkelijk niet voor de eerste maai. Evenmin zijn wij de eenigen, van wie deze klachten uitgaan. En zou dit alles nu den Minister van Landbouw, zou dit alles de regeering onbekend wezen Wij kunnen het niet gelooven. Naar men ons verzekerde, is onze regeering wel verplicht, den uitvoer naar Duitschland geen al te groote hinderpalen in den weg te leggen. Van Duitschland toch moeten wij, om van andere artikelen te zwijgen, kolen be trekken en wij kunneD het daar onmo gelijk buiten stellen. Zeer zeker ligt in deze bewering een grondslag van waar heid, en het is bij ons ook nimmer opgekomen, om bot-weg van de regee ring te eischen, allen uitvoer te ver bieden. Wij zouden dan zelf een surplus krijgen vau sommige artikelen en andere werden ons onthouden, daar wij voor veel op het buitenland zijn aangewezen. Neen wij wenschen alleen, dat de regeering nauwgezet rekening zal hou den met de eischen, welke voor het biunenlandsch verbruik mogen gesteld worden. Zij heeft ernstig te waken voor een prijs-stijging, zooals deze zich thans hoe langer zoo meer voordoet. Het eigen volk dient voor te gaan. En de maatregelen, door de regeering en speciaal door den Minister van Landbouw getroffen, beantwoorden geenszins aan dien eisch. Wij wenschen bet een regeering in moeilijke tijden niet nóg moeilijker te maken. Uit lust tot gispen zijn deze regelen dan ook allerminst geschreven, maar wij achten het onzen plicht, de betrokken autoriteiten op wantoestanden te wijzen, waarvan met den dag midden stand en arbeiders-klasse in meerdere mate de dupe worden. Hier dient kleed was een groot gat gebrand de geheimzinnige bloedvlekken waren verdwenen I En In den kelder bemerkte h(j, dat de vlek voor de brandkast eveneens weg gemaakt was. De politie zon on kundig biy ven van de misdaad, want sinds Asbbry's laatste bezoek was iemand heimelQk teruggekeerd en had al de sporen ervan aitgowischt. VI. De politie was één en al verbazing over het feit, dat het ketelhuis en de machine van den uitvinder verwoest waren door een ontploffing en men geen spoor ontdekte van Smlthson, diens dochter en den gebochelde. Zy had er echter geen flauw vermoeden van, dat er een misdaad gepleegd was en dat er in die groote brandkast een iyk verborgen was. Ook het bloedige oor was uit de keuken verdwenen. Wie was toch teruggekomen, om zorgvuldig ieder spoor van misdaad op te ruimen De bochel P Ot de sluwe jonge dame, die zich als Ellen Gurlltt had voorgesteld P Al deze vragen warrelden door Aih- bey's brein. ZQ hadden er nu beiden spQfc van, dat ze de hoeve niet tn het geheim bewaakt hadden. Dan toch hadden z(j het antwoord op al die vragen gehad. Ashbey praatte een poosje met den commissaris van politie en gaf voor, uit nieuwsgierigheid gekomen te zyn. ,Ja," zei de commissaris, .het sohfjnt, dat de excentrieke meneer Smithson de nieuwsgierigheid van de menschen heeft opgewekt. Maar toch is hy, voor zoover ik weet, een ruBtig en ingegrepen en wel zoo spoedig mogelijk. Waar een wil is, is een weg. Zoo bij onze regeeriug de wil slechts voorzit, zal zij zonder bezwaar den weg weten te vinden. Het wachten is dus op haar. De strijd In en buiten Europe. Da oorlog wekt da hartstochten op, by de strydenden niet In de aller eerste plaats, maar vooral bjj hen, die aan den stryd zelf geen deel nemeD, maar zich gerechtigd achten, over iedere handeling van een der strQdonde partyen hnc meestal volslagen onge motiveerde critiek te doen hooren. Ieder doet dat op zyn eigen wQze. De moer ontwikkelden, de minst eensQdigen, zien aan belde zQden het goede en het kwade, zy mogen hnn sympathieën en bun antipathieën heb ben, maar hun gezond oordeel stelt hoD in staat, op kalme en verstandige wyze den toestand te bespreken en doet hen erkennen, dat de partQ, welke over het algemeen hun sympathie bezit, haar fouten kan hebben en misslagen kan begaan, welke zy zelf later als onnoodig en onmenschwaar- dig zal moeten erkennen en veroor- deelen. Vele ontwikkelden, maar eenzQdig beschouwenden, blyven wetens en willens blind voor alles, wat de party, welke hun sympathie niet bezit, voor goeds In zich draagt. ZQ zien slechts, wat hun slecht en verderfelQk toeschynt, zQ veroordeelen iedere daad, Iedere handeling,hoe goed ook bedoeld, als een schnrkenstreek alleen en altsluitend omdat de party, welke hnn sympathie niet bezit, nu eenmaal niet in staat geacht wordt, iets goeds voort te brengen. Voor hun bekrompen wereldbe schouwing bestaan er op het oogenblik nog sleehts twee soorten vanmenschen, de goede, edele en onbaatzuchtige van de party, welke hun sympathie geniet en de kleingeestige, wreodaar- dige en tot niets goeds in staat zynde vau de andere party, welke zich onge lukkigerwijze hun antipathie op den hals heeft gehaald. Voor hen is iedere handeling van de tegenpartQ een reden tot nieuwe erger nis en verontwaardiging, Iedere daad daarentegen van de party, welke hun sympathie geniet, een nieuw bewys van edelmoedigheid en beschaving. Zy kennen geen fouten aan de eenn, geen goede eigenschappen aan de andere zyde en houdt men hen voor, dat, wat zy bjj de eene party veroor' deelden ook door de andere geschiedde, dan weten zy daarop niets anders te zeggen, dan dat deze het slechte dan ongetwijfeld van de veroordeelde party heeft overgenomen. Alsof dit een excuus is om daden respectabel mensch. BQ le een paar maal op mQn bureau geweest en was heel openhartig en beleefd. HQ zei eens, dat hy op deze afgelegen plek rust zocht, om eenlge belangrijke proefnemingen ongestoord te kunnen verrichten en hQ voegde er lachend aan toe, dat de menschen in de bnurt hem wel een heel verdacht persoon zonden vinden.' Voor Ashbey was dat een bewys, dat hy reeds by voorbaat iedere ver- deuking had willen afweron, die bij de politie had kunnen opkomen. Maar de commissaris scheen geen enkel vermoeden tegen hem te koesteren. ,Wat denkt n, dat hier gebenrd ls vroeg Ashbsy .Stellig heeft er een ontploffing plaats gehad, maar, vreemd genoeg, niemand heeft die gehoord.' ,Het ls denkeiyk 's nachts gebeurd, en de wind was misschien west, zoo dat het geluid niet tot Stilton kon doordringen,' opperde Ashbey. .Heel waarschyniyk.Maarhot schijnt geen toevallige ontploffiing geweest te z(Jn. Ik heb alles nanwkenrig op genomen en aan de regeering getele grafeerd om een inspecteur vaD bet stoomwezen. Het lykt wel, alsof de machine met opzet Is opgeblazen." .Maar door wien .Misschien door Smlthson zelf. HQ moest wellicht plotseling op reis en heeft de een of andere door hem ont dekte machine in de lucht laten vlie gen, Heter dan dat ze ln verkeerde handen viel." Ashbey keek Hope eens aanzQ ver onderstelden belden Iets heel anderB. Toen ze terugreden, zei Hope nog- te doen, welke men even te voren by een ander als wreed en onmensch- waardig gequalificeerd heeft. De minst ontwikkelden blQven bQ het beoordeelen van den toestand op hetzelfde standpunt, dat zy, onder invloed van bulten, bQ het begin van den stryd hebben ingenomen en waarin geen latere gebenrtenissen eenlge wQziging vermogen te brengen. ZQ keuren onvoorwaardelQk goed wat de eene partQ doet, onvoorwaar- deiyk af wat de andere meent daar tegenover te moeten doen. ZQ verdoelen de wereld in edele menschen ter eener en misdadigers en bandieten ter anderer zyde. Met ben te redeneeren ls onmogeiyk, daar hun gebrek aan opvoeding, ontwikkeling en inzicht hen ieder togan-argnment onmiddeliyk door volkomen ongemoti veerde haatultingea en vnrwenscbin- gon doet overschreeuwen. Zy zyn de dragers eener eenzQdige wereldbeschouwing, waaronder een partQdige en haat verwekkende, dns onvaderlandslievende pers,haar meeste slachtoffers maakt. Dat men In hot buitenland, In de oorlogvoerende Btaten zelf, de Bterkste sympathieën en antipathieën aantreft, is te begrypen en te vergeven. Hier toch gaat het om het wel en wee van het eigen vaderland, hier toch weet men, dat het een worsteling geldt tusschen de eigen vaders en zonen, die haard en huis verdedigen en de vreemde, vQandige Indringers, wier eanig doel het is, het oude vaderland onder vreemde heerschappQ te brengen. Toeh is er verschil in de beoordee ling van den vQand. Men kan zijn streven vervloeken, men kan wraak roepen tegen ï|jn al of niet verrader- ïyke handelingen, maar men behoeft daarby zyn goede eigenschappen, zyn betere bevelvoering of organisatie, niet te miskennen. En dit toch gebeurt maar al te vaak doordat men, niet alleen ln het eigen land maar ook zelfs ln de neutrale staten, het minder ontwikkelde deel van het volk het denkbeeld tracht bQ te brengen, dat alles, wat ter anderer zQde strydt, de verpersooniyklng van de misdaad is. Van Engelsohe zijde vooinamelQk heeft men, en niet tevergeefB, de wereld er van trachten te doordringen, dat alles wat Duitsch genoemd kon worden misdadig was. Men riep het van de daken, men liet bet doorvloeien ln elk officieel of officieus communiqué, men wilde het zelfs de neutrale pers laten verkon digen tegen een door deze zelf te bepalen regelprQs. Maar ondanks deze actie wist men, ook in Engeland, ook in Frankryk, maar al ta goed-, dat do niet bekrom penen en eenzijdig voorgellchten niet uit bet oog zonden verliezen, dat hot hier woado-uitingen gold van een zelf maals,Dien man van de anto moeten we vinden.' „Dat ben ik volkomen met je esns," stemde Asbbey toe. .Maar hoe?' „Hy is naar Londen gegaan en fs daar stellig nog.' .Maar Londen is een groote stad, ouwe jongen lachte Ashbey. .Dat is zoo. Maar vin je niet, dat we al een spoor hebben .Dat kan Ik niet zeggen,"antwoordde Ashbey. „We hebben toch geconstateerd, dat er iemand naar de hoeve ia terugge gaan, om de sporen van het miBdryf nlt te wlsschen. Toon do dader op Keet»' hoeve kwam, verwachtte hy of zy, dat je dood op zolder zon liggen en natunriyk was het een leelQke streep door de rekening, toen ze je er niet meer vonden." „En wat zou dat „Kyk eens, Ashbey," zei Hope orn- Btig. „Je weet te veel. De moordenaars zullen je bespieden, wees daar zeker van. Je zal bewaakt worden, waar je ook heen gaat. Stellig is dit nu reeds het geval." Hope's opmerking maakte Ashbey bang. Hy vond het geen aangenaam vooruitzicht, aldoor opgejaagd te wor den door onbekende moordenaars. Hy vroeg zich af, wat hQ had gedaan, om vermoord te worden? Hy had honderd pond aangenomen, om te zwygen, dat was zoo, maar hy had toch den vreemdeling naar zQn beste vermogen verbonden Ashbey vond het toch te afscbuweiyk, dat men zou probeeren hem te vermoorden, alleen omdat hQ toevallig achter een geheim was gekomen. aan don stryd deelnemende party, welke reeds daarom op de werkeiyk onpartijdige neutralen geen invloed zonden kunnen uitoefenen. En hoe goed men dit besefte, is eerst duidelijk aan het licht gekomen toen men zyn eigen partydige meening kon vervangen door een ander oordeel een dat dan toch zaker een onvoor waardelQk vertrouwen zou moeten verwerven, een vernietigend oordeel over de Duitsehers, door een Dnitscher zelf geschreven. Een volgeling van Zola's .Jaccnse' was verschenen, een Dnitscher zelf had den staf over sQn eigen landge- nooten gebroken. En met gejuich werd hy het kamp van een vQand ingehaald als de eenlge ware, de eenlge oprechte Dnitscher, dia voor de waarheid durfde uitkomen. Maar men vergat, dat ook aan zyn oordeel geen waarde kon worden toe. gekend, dat ook hy niet was, waarvoor men hem zoo geestdriftig heelt aan gewezen, een Dultscher, die de fonten van zQn landgenooten inzag en, uit sluitend naar zQn geweten te werk gaande, deze openlQk veroordeelen en aan de kaak stellen wilde, om zoo doende zyn landgenooten degelyker, warer en oprechter te maken. HQ was bQ het uitgeven van zyn werk geen Dnitscher meer, er was geen band meer tusschen hem en zQn vaderland, omdat geen goed patriot niet naar het kamp van den vQand overloopt en sQn eigen land beschimpt op een oogenblik, dat dit aan zQn UchamelQken en moreelen steun de grootste behoefte heeft. En dat hQ tevens niet de man was, die, vaderland en partQ niet tellende, slechts opkwam voor wat in zyn oogen recht en billQk was, blykt uit het feit, dat zyn werk annoniem is ver verschenen, dat hQ, de eenlge eeriyke Dnitscher genoemd, de waarheid van zQn beweringen niet door den goeden klank van zyn naam dnrfde garan deeren. Meent men de t aarheid te moeten verkondigen, meent men niet langer te moeten zwygen, waar eigen regee ring en eigen landgenooten dwalen, dan doe men dit openiyk, dan be- spreke men den toestand naar eigen inzicht, dan doe men dit niet om den vQand een wapen ln handen te geven, maar om het eigen vaderland voor onverstandige handelingen te bewaren en dan drnkke men bovenal door het publiceeren van eigen naam, op zQnÜjgeschrliten den stempel van waarheid en zuivere bedoeling. Zoo handelt o.a. de Labour Leader, het bekende EngelBche arbeldersor- gaan. En een van de mannen, die men, naar Engelsch voorbeeld, in DuitBch- land een van de weinig eerlQke En- gelschen zen kannon noemen, de heer E. D. Morel, heeft daarin openiyk de tekortkomingen van zyn landgenooten „Dns is mijn lovan voortdurend ln gevaar 1" riep hy uit, Da een lang stllzwygen. ,Dat meen ik. Maar is het niet prachtig? Ze zullen je bespieden en wy kunnen te weten komen, wie die spionnen zQn. We moeten natnurlQk op onze tellen passen. Laat de politie maar naar haar eigen theorie te werk gaan, zy zal het vinden van het rQtuig bQ Spalding nooit met deze kwestie ln verband brengen en wQ znllen haar niets vertellen.' „Ik vind het jammer, dat je nooit een van die Individuen gezien hebt," zei Ashbey. .Kom, je hebt zelf nooit den man gezien, die je do honderd pond gaf. Hy was wel zoo verstandig, zyn ge zicht niet te laten zien zonder mo- torbril.' „Waaruit blQkt, dat hy bang was, later door my harkend te zullen wor den," vond Ashbey. Zy gingen dien avond met den trein naar Spalding, kregen doktor Norton's rijtuig van de politie terng en reden er den volgonde dag mee naar Wans- lord, om het aan den eigenaar terng te geven. De politie w»b natunriyk zeer nieuwsgierig naar de bloedvlek ken, die zQ erin gevonden had, maar scheen tot do meening over te hellen, dat hot gediend had om den een of anderen gewonde te vervoeren en dat de man, die het geleend had, verkoos onbekend te blQven. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1