N°. 86 1915 Zaterdag 24 Juli is FEUILLETON Het Geheim van de Hoeve. telefoonnummer 83. £ire*teur G. W. tak Barneveld. Uitgave va* (te Naaml. Vonisootschap „Gtostke Courant". Heofdredswteur W. J. C. vak Samen Da uitgavadesor Courant geBchiedt Maandag-, Woensdag- en'VrUdagavond uitgezonderd op feestdagen, Frfll per kwartaal, in Goo? f 0,7®, bui ton Goes, franco f 1,89. Afionderiyko nommer* cent «•sending van ad ver ten tién op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vóór 12 area. Do prQs der gewone advertontiön is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et, directe opgaaf van driemaal paatsing deraelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwoltJk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend dankbetuigingen worden van 1—10 ragois i, f t,— ber<?k*nd Ba-grgsnammar? .ft *c*ij De herstemming voor den. Daad. De uitslag van de herstemming, op Woensdag j.l., is voor de vrijzinnigen verre van schitterend geweesthet zou dwaasheid zijn, het auders voor te stellen. \ïel werd de aftredende wet houder, de heer Fransen van de Putte, herjcozen, maar zijn stemmen-cijfer had aaumerkelijk hooger dienen te zijn. Dr. Mol, de tweede vrijzinnige candi- daat, bleef 69 stemmen bij den heer Putte achter. Wij hadden hem gaarne in den Raad gezien, omdat hij daar een flink figuur zou maken, maar de kiezers hebben er anders over gedacht. Wat de reden is van dezen tegenslag Verschillende oorzaken zouden zijn op te geven. In de eerste plaats zijn velen, die trouw de vrijzinnige candi dates plegen te stemmen, niet aan de bus geweestde controle-lijsten wijzen het uit. Er waren er, die bij geen mogelijkheid hun kiezers-plicht konden vervullen, doch van de meesten kan dit niet worden gezegd. En dan mag er nog wel eens de nadruk op worden gelegd, dat een aantal kiezers niet het beginsel, niet de partij, maar de per sonen stemmen en de meerdere of mindere mate van bekendheid van den candidaat legt een te groot gewicht in de politieke schaal. Dan heeft het bij deze verkiezing aan den noodigen ernst ontbroken. Onder de onzen zijn er heel wat geweest, die niet alleen den heeren Fransen van de Putte en Mol hun stem hebben gegeven. Zij namen er den heer Plazier bij, en de reden, welke som migen daarvoor opgaven, strekt hun zeer zeker niet tot eer. Weer anderen stemden de beide vrijzinnige candid alen en het aftredend lid Donnér. Men had er zich beter rekenschap van dienen te geven, dat iedere stem, op de poli tieke tegenstanders uitgebracht, de kan sen van onze eandidaten noodwendig moest verzwakken. Aan voorlichting in dit opzicht heeft het toch waarlijk niet ontbroken. Dan zijn er vrijzinnigen geweest, die, ontstemd over het uitvallen van den heer Joh. Pilaar op 9 Juli j.l dit maal zich van stemming onthielden, Men kan, evenals wij, liet gebeurde van 9 Juli betreuren, maar dit had toch geen reden mogen wezen, om nu, indirect, aan een versterking van het rechtsche element in den Raad mede te werken. Trouw aan het beginsel had mogen doen verwachten, dat men zich over een ondervonden teleurstelling zou weten heen te zetten. Maken wij de balans'op, dan kan worden geconstateerd, dat er reden tot blijdschap is over de herkiezing van weihouder Fransen van de Putte. Maar overigens stelt de uitslag teleur. Hetzelfde verschijnsel zal zich aan de „Wie woont daar?' vroeg hy dec pachter. ,Een vreemdeling,' antwoordde epn van da arbeiders. „Z-- zeggen, dat het een heer is",voegde hy erbfl en grijnsde weer tegen de enderen. .Een heer.... die daar woont?'riep Ashbey ougeloovig nit, hopend hen aan 't praten te krijgen. .Wel, hfl laat de boerdery voor wat so ia en hij hoeft stellig niet to levan van de aardappelen, die er groeien." .Waar leef: hij dan'van vroeg Ashbey. ,Het ïytt me niet precies da plaats, waar ik graag zon wonen, als ik kon gaan rentenieren." „H5 leeft van zjio geld," bromde do pachter. „Hg on zfln dochter zUn twee jaar geleden daar komen wonen." „Zfln dochter? Wat is dat voor een meisje .Een heel lief mslsja meneer", ant woordde do oudste der beide arbeiders. ,Zy is bultongowoon goed voor m5n vrouw geweest, toon ze laatst ziek was ,En hoe boet die meneer „Smithson William Smithson, en zfln dochter 1b miss Mary Mary Smithson! Ashbfyvroeg zich af, of zjj en Ellen Gurlitt een en dezelfde persoon zou zyn. .Vreemd, In een veenboerdery te rechterzijde voordoen. De heer Donner werd, zooals te verwachten was, her kozen en de plaats vroeger ingenomen door den heer Joh. Pilaar, wordt nu bezet door den christelijk-historischen heer Plazier. Een ruil, waarmede wij de gemeente geen geluk kunnen wenscheu. Maar de vreugde over de winst zal getemperd worden door het feit,, dat wederom de roomsch katholieke candi- daat in den steek werd gelaten. 'Voor de hechtheid van de coalitie pleit dit allerminst. De Raad bestaat thans uit 8 vrij zinnigen en 4 leden van rechts. Er is dén vrijzinnige vacature, waarin 16 Augustus zal moeten worden voorzien. Het Woensdag geleden verlies is niet meer goed te maken de vrijzinnigen zullen alle krachten moeten inspannen, om voor nieuwe teleurstelling te worden gevrijwaard. Wanneer zij den ernst van den toestand beseffen, hebben wij goeden moed, dat in de vrijzinnige vacature wederom door een vrijzinnige zal worden voorzien. Daarop moet van nu af aan worden aangestuurd. Buitenland, Oe strijd in en bulten Europa. De Pers is niet to vergeefs de Ko ningin der aarde, genoemd. Want de Pers behesrscht de open bars meaning, zy Is het, die over oorlog of vrede besllBt, zfl is het, die do nationale wenscheu formuleert en het volk doet gelooven, dat deze ide alen na te streven,het geluk betoekent. De diplomatie moge in het geheim onderhandelen, zy zal rekening hou den, bfj al haar beBlnlten, met den wli van het volk, dat ia met den wil van de Pers. De diplomaten en regeeringsperso- n»-n van lederen staat zullen niet licht tot den oorlog besluiten, wanneer zy er zich van bewust zfln, dat het volk dien oorlog verafschuwt. En wanneer daarentegen hun erva ring en kennfB van biDnen en bniten- lardsche toestanden hen waarschuwt, het land niet in een rampspoediger» oorlog te storten, dan is het volk, opgezweept door de Pers, in zyn bs- toogingen zoo sterk en zoo machtig, dst dikwyis do regeering, toegevende aon den volkswil, besluiten neemt, die riet aDders dan nameiooze ellende over land en volk kntmon brengen. ?.ou Italië aan den oorlog hebben derlgenoman, als het volk den strijd niet zoo vurig begeerd had on zou de haat van hot volk tegen de Oosten- ryksch-Hongaarscbe monarchie zoo verbitterd geweest zijn en het verlan gen naar do oude Italiaanache laod- BtrekeD zoo alles overhcorscbend, als deltaliaansche Pars niet jiron en jaren lang datzelfde volk tot den strfld. had opgewekt Dr gestadige» droppel holt den steen gaan wonen on toch niet boeren 1" zei hy, in da hoop, dat het bier hun tong wat los gemaakt zon hébben. Doch dit was niet zoo. Al was by een dokter, daarom schenen zij nog niot van plan, hem het hebben en- houden van Keets' huurder te vertellen. „Ik denk," zei Ashbey na een korte pauze „dat meneer Smithson een Londenaar is, die genoeg heeft ge- kragen van het stadsleven." .Misschien wel," zei de pachter, en klopte zfln pflp uit. „H8 gaat vaak naar Londen. Ik heb eens te Whttt- lesea hooren zeggen, dat hy esn uit vinder is. Eon reiziger vertelde me dat. Hy zat naast me aan tafel en scheen veel van den huurder van Koets af te weten." .I't zag eon roismaakten man, die iets in don tuin deedis dat bun knecht ,0," lachte de andere arbeider, .dat is die bochol! Hfl is eon vreemdeling. 05 doet alles voor hen. Een soort vertrouwde rentmeester, denk ik. Hy betaalt al hun rekeningen en nog wel contant. Hy spreekt goed Eogelseh, maar met oen beetje vreemden tong val. Ik beb eens eet» glaasje met hem gedronken. Hfl is heel trouw aan zfln meester en laat nooit een woord over hem los. Ik trachtte hem aan de praat te brengen, maar hy is zoo gesloten als een bus." ,Wo], dat» vind ik, dat er iets ge heimzinnigs aan dien maneer Smithson is," zei Ashbey, het kringetje rond ziende. en een courant, die lang genoeg zyn lezers in dezelfde richting dryft en hen dezelfde denkbeelden voorhoudt, kan er Btaat op maken, voor deze denkbeelden de meest enthousiasts propagandisten te viDden. De wil v n het volk, het is de wil van de PerB, die dat volk voorlicht en die door dat volk juist'als meanings- uitlng dor meerderheid beschouwd wordt. Niet diplomaten, niot veldheeren of ministers beschikken over oorlof of vrede, hst is het volk, het is de Pers, die de toekomst van het land in handen heeft. Men heeft geklaagd, dat het volk by de beslissingen over oorlog of vrede als een onmondig kind was uitgeschakeld, men heeft verlangd, dat het parlement, de volksvertegen woordiging in leder land m6t den waren bultenlandsehen toestand op da hoogte zon worden gebracht om met konnis van zeken over de noedzske- lykheld van meedoen of neutraal blUven te kunnen oordaelen. Maar in ieder der strijdende staten zagen w5 do parlementen de ooriogs- credieten en daarmede dus da oor logsverklaring goedkeuren en hoorden wij de vertegenwoordigers van het volk, d6 oorlogszuchtige redevoerin gen der ministers toejuichen. Het volk konrde dus den stryd goed en maakte dion mogoiyk door daar voor de noodige geiden toe te staan En het volksoordeel was datgene, wat de vaderl&Ddscha Pars als het eenige en ware had voorgehouden. Wat het oordeel van den meestor voor zfln leerlingen is, dat is het oor deel van de jaren lang in een familie gelszen courant voor al hare leden. Wat oen bepaalde dceleindon na strevende Para onder het volk propa geert, wordt na korter of langer tfld de volkswil en kan tot een machtige beweging en reusachtige betoogingen voeren, zoo groot en ste.k, dat de regeering genoodzaakt is, daarvoor haar eigan Inzicht prys ta geven en in hetvox populi, vox Dei, te be rusten. En omdat het voor de toekomst van ieder land vat» hst grootste belang is of het in critieko oogenblikken den degen al of niet uit de schede baalt, daarom is het ook boven alle» nood zakelijk, dat het volk In ieder land, op elc critlek oogenblik, den stand van zakBD en do positie van' zfln eigen vaderland tegenover het wereldge beuren met de meest mogeiyko objec tiviteit beschouwt. Het zal dien beschouwen in het licbt van zyn dageiykecha opvoedster en leermeesteresss, wier oordeel hy dat zflnar soortgenooten denkt te zyn. De Pars, die, los van alle objectie viteit, zfln landgsnooten tot den oor log drfjft. die voor het land rampzalige ondernemingen tot volksldealen maakt en door propagandisten, mannen als d'Annunzlo in Italië, het geschreven woord door het gesprokene doet ver sterken, bogart een misdaad tegen .Precies zoo, meneer,' zei de pach ter, stak een lulfor aan en hield dia in de hand, terwfll hy Ashbey ernstig aankeek. ,Er is iets geks aan bem. Wat het is, kunnen wfl natuurlflk niet gewaar worden. Hy is ecu gohelm- zinnig mensoh, dat is hy. En niemand kan zeggen, wie of wat hy is.' Eu hy stak z§f» pijp weer aan en blies groote rookwolken door het ver trekje, dat naar bier en slechte tabak rook. Blflkbaar "nadien de stamgasten ven .Het witte Paard' niet veel met den geheimzinnigen meneer Smithson op, hoewel zfln dochter zich bemind had gemaakt door haar zorg voor de armen. Ashbey verlangde er mar, haar indentiteit vast te kunnen stellen. Was zy werkelijk h«t mooie meisje, dat hy kende als Ellen Garniitt, of was z5 de vronw, dte het slachtoffer was ge worden van de iaga wraakneming V. William Smithson was, naar alles wat men van hem hoorde, een vol slagen mysterie. Zijn mauier van doen had de nieuws gierigheid opgewekt van de Stilton sehe bevolking en de boehei, die bij hem in dienst was, niet minder. In een dorp wakteen vreemdeling altoos argwaan op en do afkeer van den bochel, om iets los te laten betreffen- de hst eenzame laven van zfln mees tor, versterkte dion argwaan nog. Er hserschto een lange stilte in de volk en vaderland. Tegen hot volk, dat haar vertrouwde, door het met opzwepende artikelen in een toestand van haat en woede te brengen, waarbij voor objectiviteit geen plaats meer is, tegen het vader land door het, mot de volkswil van den dag als richtsnoer te nemen, in dolzinnige ondernemingen te dry- ven, waaruit men ontchoogeld en met spyt in hot hart weer te voorsehflu moet .reden. Welke ontvangst zal d'Annulnzo in Italië wachten, welke verwflton zal de oorlogszuchtige Pers in Italië te hooren krygon, wanneer het land niet bereikt, wat men zich had voorgesteld, wat,neer het ItaliaanBche leger niet sterk genoeg hiykt, den vyand te weren en deze doodend en vernie lend het bloelende Itallaansehe land schap binnendringt? Neen, wanneer voor ieder land hot gevaar van den oorlog dreigt, wanneer hst critleke oogenblik is aangebroken, dat b» slist moet worden over oorlog of vrede, dan dient het volk, dat zelf die beslissing in de meeste gevallen in handen heeft, den toestand helder en met de grootst mogelyko objecti viteit te overzien. Dan dient het volkoman kalm te kannen nagaan, wat ren oorlog tegen over do geweldigs offers, die wellicht gebraeht moeten woiden, voor voor deden kan brengen en dient men zieh ernstig af te vragen, of die voor- doelen werkeiyk tegen de. risico van don oir 3d zullen opwegen. Ds Pers, die dan het volk verblindt, zyn horizon verkleint, het zyn objec tiviteit doet verliezen door het haar eigan dikwflla ongemotiveerde wrr.sehcn als volksldealen voor te houden, door haat en verbittering tegen een der reeds sirydende groepen to zaaien, is meer dan misdadig. Want zy doet als de volkswil ken nen, wat dikwijls sleehts haar eigen onbezonnen wenschen zyn en riskeert daarvoor de veiligheid en de toekomst van het eigen vaderland. Daarom kan ook het gebeurde in Italië ons een les zfln. Wy hopen en vertrouwen, dat voor Nederland in dezen vreeselyker» we- reldstrfid nimmer het oogenblik zal aanbreken waarop het zal moeten beslissen tot oorlog of vrede. En wanneer Nederland niet recht streeks, tegen zijn wil, in den,oorlog wordt betrokken, dan ksn ons besluit niet anders dan vrede zijn. Want, dank zfl da gematigde No- deriandsche Pers, die voor het over- groote deel in leder der strydende groepen niet alleen de slechte, maar ook de goede eigenschappen weet te ontdekken, en zich docr het vooruit zicht om voor pro dit of pro dat uitgemaakt te worden, niet laat weer honden om, eere wieu eere toekomt, ook de goede daden van de In het buitenland als ocmenscheiyk gequall- fteeerde partQ in hst licht te stellen, is het volk va Nederland voor het overgroote deal neutraal en onpar- gelagkamer, welke ten slotte verbro ken werd door den pachter, die Ash bey sankeek en zei: „Het is esn fe't, dokter, dat er allerlei vreemde verhalen In omloop zfln o r dien meneer op Keets' hoeve." „Wat voor verhalen ,Ocb, voor de waarheid wil ik niet instaan. De menschel» praten nu een maal graag. Te Wbittlesoa vertellen ze, dat zo bom naar het station Holme zien gaan in allerlei verschillends kleedingen, soms is hfl als heer ge kleed, soms als boor en dikwijls als spoorweg portier. „Dat is gek,' zei Ashbey. „Wat zon hij daarmee voorhebben?' „Och, b8 is een excentriek, denk ik. Ze zeggen, dat hij een uitvinder is ea alle uitvinders zijn min cl meer gek, heb ik wel eens gehoord," voegde hy er met een glimlach aan toe. „Esn uitvinder? Wat vindt hj dan nit vroeg Ashbey „Ja, dat weet niemand, behalve miss Mary en ds bochel. H3 laat allerlei machines komen. Ze zyn zes maanden lang bezig geweest om die te monteeren. Hfl moet daar een hoop geld voor uitgegeven hebben. H8 maakt zfln eigen eloctriech lieht, en zoo. Als je by het huis komt, kan je eems het gegons vau de machines hooren.' „Het ijkt we' een fabriek," zei oen der arbeiders „I't heb het ook dikwyis gehoord.' ,Nn,' zei Ashbey, zyn pyp nog eens «toppend, ,'tiykt me een raar gs- tfldig. Daarom te meer is het onverant- woordelyke streven te veroordeelen van de enkele, gelukkig weinige, bladen, die door dagelflks onder het volk verspreids artikelen, in dat volk haat trachten aan te wakkeren tegen een bepaalde partfl, die er aaar Btreven, de volkswil in Nederland een wil tot den oorlog te doen zytt en tegeiyker- tfld het volk, door esnzfldige artikelen, by de beslissing over oorlog of vrede, zfln objectiviteit ten eenenmale ont nemen. Na het uitgebreide overzicht van de krflgsverriehtingen in het Oosten in ons vorig Dummer gegeven, kunnen wjj ditmaal daarover kort zyn. Datde Bnssen zelf den toestand dnlster beginnen in te zien, bewijst ongetwy feld een telegram uit Petrograd, waarin erkend, wordt, dat de ernst van den toestand in Busslscba militaire kringen niet wordt ohtkeDd. Inderdaad wordt de opmarBch der Duitseh—Oostenrykschr. legers in Rus land met oc vei minderde kracht voort gezet. Ton N. van Warschau bereikten de Duitscho legers reeds de Narew en bezetten da voorwerken van de vesting Ostrolenka. Ten Z. van Warschau namen de Oostenrijkers Radom en naderden reeds de spoorMjn van daar naar Ivangorod. Reeds drongen de Dnitsche troepen tot da sterke stelling Blonie GrodiBk door en wordt de spoorweg Lublin Cholm Kowel bedreigd, waardoor de Ncordciyke legers van de Zuideiyke zonden worden afge scheiden. Waarschyniyk dringen thans dertien tot veertien Duitscho en Oastenrfjk- schc legercorpsen van het Zniden op, op den rechtervleugel door de Oos- tenrjjke, die den Boeg overtrokken, beschermd en op den linkervleugel door de Duitschers, die de Ilsjarka overtrokken en nu in da lyn Radon Ivangorod strijden. Steeds meer wordt Warschau be dreigd naarmate de Dnitsche legerB er Ia Blagen, de Narew over te trek ken, uit het N. over de Njemen op te rukken en in hst Z. voortgang te maken in de Rjn IwangorodLublin. Nu de Rmsen de sterke Blonie Grojec Unie ontruimd hebben, zfln do Duitschers tot dicht onder de forten van Warschau opgerukt. Zonder twijfel is de geheele actie in het Oosten op de verovering van deze stad gericht en trekken de Dnlt- schers bij de thans meesterlflk in elkaar gezette operatiën van de erva ring party, welko zij vroeger, by kleinere aanvallen in deze streek, hebben opgedaan. Ook Riga wordt ernstig bedreigd ep. een groot deel van do bevolking vlucht reeds in O. richting. Dat een dergelflk sncceB van het Dnitsche leger, over vrywelhetgeheele front, demoraliseerend op de Russische troepen werkt en het vertrouwen van de bevolking achter het Russische zelsehap.' „Dat is het', bevestigde de pachter. „Het meisje gaat vaak nit j igen en ze zit bijzonder flink te paard. Maar het schijnt, dat geen der andere dames met haar om gaat." En zoo liet Ashbey hem praten, ontbondend al wat hü zei over den geheimzinnigan huurder van Keets' hoeve, „Miss Mary is niet dikwijls thuis,' zei een der landarbeiders. „Die schijnt van Londen te honden, 't Is hier zeker te saai vóórhaar." „En biyft Smithson dan alleen thuis met zyn bediende?' vroeg Ashbey. „Ja, hfl gaat heel zelden uit, of hf zou het 's nachts moeten doen, als niemand hem zietantwoordde de man. „Fltck, da veldwachter, vertoldo ent» laatst, dat hy iets gezien had, dat hfl heel vreemd vond. Het liep in de bnnrt van Commigton-Castle en toen hoorde hfl stemmer van menichen, die ruzie hadden. Hfl verstopte zich achter een heg en daar het een hel dere nacht was, kon hy drie menscben zien, die langzaam voorby hem wan dellen. Twee daarvan waren Smithson en miss Mary en de derde was een groote, zware man in een automobiel jas. Smithson dreigde iets te zeggen en miss Mary trachtte haar vader te kalmeeren. De man in de automo- bieljas sprak niet veel, maar hfl tartte Smithson uit en waarschuwde hem, niet te ver te moeten gaan. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1