N° 85 1915
Donderdag 22 Juli
102de jaargang.
H FEUILLETON
Het Geheim van de Hoeve.
Telefoonnummer 23. X*ire«tee* W. vak Babneveld. Uitgave va* Numl. Yeïuootstkap „Gtisseite Courant" fioofdreda«tetijf W. J. C. vak Saktin.
Qo uitgave doser Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrij dagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfl» per kwartaal, in Goes JT buiten Goes, franco f «„tl.
Afzonderlijke nommers 1 cent.
-itsndtas v&n adverienttöa op Maandag, Woenedag
en VRIJDAG vóór 12 uren
De pr$s dor gewone advertontién is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct,
Bg directe opgaaf van driemaal paatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten m de daarop betrokking hebbende
dankbetuigingen worden van S—10 regainf berekend
Bawlsnummers jïntei&t.
.x** Beginselloosheid troef.
Tot de verkiezings-curiosa, welke wij
uaarstiglijk plegen te verzamelen, is» ook
gepromoveerd het herstemmings-mani-
fest van de afdeeling Goes der S.D.A.P.,
om rechts te stemmen.
Niet, wijl de sociaal democraten aan
de clericalen steun verleenen Daarin
zit waarlijk het curiosum niet. Hoe
vaak is de combinatie rood en zwart
niet voorgekomen De waarheid
van het „les extremes se toucheat" is
nog immer onaangevochten.
Maar hier zien wij iets anders ge
beuren.
He afd. Goes van de S. D. A. P.
adviseerde niet, rechts te stemmen uit...
beginsel, principe, overtuiging, oppor
tunisme, of hoe men het hebben wil.
Zij heeft niet de zoetjes aan traditioneel
geworden vragenlijst, in zake gemeen
telijke politiek, aan de candidaten vau
links en van rechts voorgelegd. Neen,
zij ging subietelijk over stag. Beginsel
werd op zijde gesteldrancune zat
voor. Want de sociaal-democraten, die
gedacht hadden, op 9 Juli met een
zeer groot stemmen aantal hun candi
daten uit de bus te zien komen, kwa
men tot de ontmoedigende overtuiging,
dat te Goes in het socialisme niet de
allerminste groei zit. Aan de vrijziu-
nige propaganda werd daarvan de schuld
geweten. Welnu zij mag er zich ge
vleid door gevoelen.
Wij aanschouwden dus te Goes het
merkwaardige verschijnsel de sociaal
democraten zien elke agitatie mislukken;
zij zijn jaloersch op de vrijzinnigen, die
de meerderheid in den Raad hebben, en
daarom geven zij aan de reehtsche
candidaten bij de herstemming de voor
keur.
Zeggen wij te veel, als wij beweren,
dat hier elk beginsel zoek is?
Men begrijpe ons goed wij zouden
ons kunnen voorstellen, dat rood en
rechts samen gingen, als er belangen
op het spel stonden en... speciaal ar
beiders-belangen. Maar die missen wij
hier absoluut. De Goesche sociaal
democraten toch een handje-vol
georganiseerden hebben in hun
verkiezings-orgaan er meermalen den
nadruk op gelegd, dat het openbaar
onderwijs bij uitstek veilig is bij de
S.D.A.P. Deze politieke organisatie,
zoo heet het, staat daarvoor beter op
de bres dan de vrijzinnigen Tevens
wordt echter te kennen gegeven, dat
het openbaar onderwijs het volks
onderwijs van rechts niemendal te
verwachten heeft. Rechts is daarvan
de openlijke de uitdrukkelijk verklaarde
tegenstandster.
En toch, het advies werd
gegeven steunt bij de herstemming de
candidaten der rechterzijde.
Nu vragen wij kan een dergelijke
politieke organisatie au sériën# worden
genomen
Zijn hier leiders aan hret roer, welke
inderdaad op den naam van leider
aauspraak mogen maken
Het antwoord behoeft niet lang op
zich te laten wachten.
Wanneer een politieke partij, enkel
en alleen omdat de afgunst voorzit,
zich laat verleiden, eigen beginselen
te verloochenen en een wèl-bewusten
aanslag te plegeu op het openbaar
onderwijs, dat haar troetelkind heet te
zijn, dan kan geen ernstig-denkend
mensch haar meer volgen. Wij zijn er
van meet af aan van overtuigd geweest,
dat de Zeeuwsche bodem zich allerminst
eigent voor de socialistische propaganda.
De verkiezingsresultaten hebben ons
telkens weer in het gelijk gesteld.
En wanneer men wegen gaat bewan
delen, zooals de afdeeling Goes van
de S. IX A. P. ze zich nu heeft uitge
zocht, dan kan men er des te meer
van verzekerd zijn, dat het roode element
hier een krachteloos element zal blijven.
Beginselen, ook van politieke tegen
standers, zijn te respecteeren.
Een partij daarentegen, welke wel
bewust beginseloosheid in baar vaandel
schrijft, gaat haar eigen en defini
tieve uederlaag toegemoet.
Buitenland.
De strijd In en bulten Europa.
Wanneer een algemeene vechtpartij
ontstaat en de tegenstanders elkaar
over en weer hebben aangegrepen,
Bal de strijd In den regel spoedig ten
gunste van de sterkste partij beslist
worden.
Is dit niet het geval, doordat de
aanvallende kracht van beidepartQen
ongeveer even groot Is, dan ïal er
weldra een Bekers stilstand intreden,
waarbjj de zwaksten elkaar geleidelik
znllea loslaten Jen de geheele groep,
hoewel gereed, onmiddellijk in te
grijpen, ten slotte met belangstelling
toeziet hoe de belde sterksten van
iedero partij met elkaar afrekenen.
Moet de krachtigste van de eene
groep het tegen dien van de andere
partij afleggen, dan k»n met vrfl
groote zekerheid voorspeld worden,
dat de groep waartoe do overwinnaar
behoort, door dienB vrjkomen en door
het verslaan van den meest gedachten
tegenstander, over de geheele andere
groep zal zegevieren.
Zoo staat hot op het oogenblik met
den Blrtjd in Europa.
Zonder twijfel is Busland in de
laatste maanden Dultschlands meest
geduehte tegenstander In het Westen
immers werden van Dultscha zijde nog
geen bijzonder belangrijke operaties
Hope scheen geprikkeld door het
onverklaarbare mysterie. Hij ging
met Ashbey na r bulten en bekeek
de beschadigde machina en stoomke
tel, en nadat hij alles grondig had
onderzocht, keerde hij zich tot zfln
vriend en riep uit
„Dat meisje heeft stellig eerst je
hulp willen hebben voor den gewon
den man, en je daarna willen ver
moorden. Ze zag, dat je nieuwsgie
righeid opgewekt was en vreesde
daarom voor ontdekking."
,Ja," zei Ashbey, „dat Ijjkt nu wel
zoa op het eerste gezicht, maar or is
toch iets, wat me zegt houd me
alsjeblieft niet voor een dwaas, Hope
dat zij mg de likeur niet gaf met
een misdadige bedoeling
„Maar, beste kerel!" lachte hg, toen
zg weer in de eetkamer stonden, waar
de bloemen nu geheel verwelkt wa
ren, „ze was mooi en jij was betoo-
verd door haar schoonheid. Beken
dat maar
„Misschien is 't wal zoo," gaf Ash
bey aarzelend toe.
„Eo. je werd hot slachtoff r van een
paar heel mooie oogen. Je bent waar
achtig de eerste nietl Ik heb zelf
op die manier wel eens bittere erva
ringen opgedaan."
„Das jl) wantrouwt haar?"
„Zeer isker."
Ashbey zweeg. Stellig had zij wraak
willen nemen op den geneesheer, die
de kwetsuren van den man ie de
automobiel had verbonden. Toch was
haar gedrag tegenover hem niet dat
van een moordenares geweest.
„We moeten te weten komen, wie
er in dr. Norton's karretje Is wegge
reden," ging Hope voort. „Als we
dMr achter kunnen komen, zullen we
misschien de juiste toedracht der zaak
ontdekkea."
„Maar zouden we niets kunnen ver
nemen omtrent de menschen, die hier
gewoond hebben vroeg Ashbey.
„In het naaste dorp moet toch wel
iets van hen bekend zgn. Dorpelingen
hebben in den regel scherpe oogen."
„We zullen natuurljk trachten, iets
omtrent hen te vernemen," antwoord
de Hope. „Jij kunt dat nog beter
dan ik. Het naaste dorp is zeker
dat, waar we voorbij kwamen, juist
voordat we aan den hoofdweg afsloa-
gen
,Ja, Stilton."
„De plaats, waar ze die kaas ma
ken
„De plaats, die aan die kaas haar
naam gaf," verbeterde Ashbey. „Ze
wordt in de Lelcesterhlro gemaakt,
maar In de dagen van de oude dili
gences was de eigenaar van „Het
witte Paard" te Stilton Iemand uit
die streak en hg had altoos kaas
daarvan ln voorraad. De reizigers
prozen de kaas van Stilton en zoo
kwam ze aan haar naam."
„„Het witte Paard" te Stilton, be
staat die herberg nog?" vroeg Hope.
„Zeker, en ze Is nog maar weinig
veranderd. Ik zal het je wjzen, als
Ingeleid en bleef het van weerszgdan
bg betrekkelijk zwakke aanvalspogin-
gen, welke ten hoogste vermochten,
de ondoorbreekbare frontlinies hier
en daar iets in te drnkken.
Duitschland ia waakzaam en stand
vastig in het Westen, maar het acht
den tijd nog niet gekomen, daar een
beslissing uit te lokken.
Eerst moet in hot Oosten met den
vgand worden afgerekend en met volle
kracht werpen de Duitsche legers zich
hier op da Russische troepen an be
reiden strategen ais Von Hindenburg
de meest ingewikkelde krijgs operaties
voor.
Busland contra Duitscbland, dat is
op het oogenblik de strgd waarop
aller oogen gevestigd zgn.
En als begrgpen zg, dat van den
uitslag van de botsing tusschen deze
beide grootmachten het geheele ver
dere verloop van den strgd afhangt,
blgft man ia het Westen vrfiwel wer
keloos toezien en volgt men in span
nlng don loop van het krggsbedrgf in
het Oosten.
Van hier toch moet de beslissing
komen.
Wint Busland en worden de Duit-
sehe troepen ver op eigen bodem terug
gedreven, dan zal ook een beslissing
in het Westen niet lang op zich laten
wachten en zfln de Duitsche vooruit
zichten zoo somber mogelijk.
Wint echter Duitschland en slaagt
het er in, den Bnssischen troepen een
zoo gedochte nederlaag toe te brengen,
dat Busland tot een afzonderlijken
vrode wordt gedwongen, das zullen
de ln het Oosten vrijkomende Duitsche
legers onmiddellijk in het Westen de
zoozeer gewenschte versterking bi en-
gen en staan Duttschland's kansen op
een volledige overwinning gunstiger
dan ooit te voren.
Daarom voornamelijk is de reus
achtige worsteling in het Oosten van
zoo overwegend belang voor het ver
dere verloop van den wereldstrijd.
Hier zien wj Duitschland ln zijn
volle kracht dan geweldigen Bussiecben
tegenstander aangrijpen, nn eecs hier,
dan weer daar, maar altfld met be
dachtzaamheid en overleg, ledera aan
val van te voren wel overwegend
on ook iedere aanval een ond rdeel
van het grooto krijgsplan, dat ten
slotte ter overwinning moet voeren.
Na de doorbraak van Von Macken-
Ben volgde de systematische ontrui
ming van Galicië, totdat de naar het
N. en N.O. oprukkende Duitsche en
Oostenr§kech-Hongaarsehe lagers vast
liepen ten Z. van do lijn Lublin—
Cholm—Boeg, da Oostenrijkers langs
de Boeg, de Zlota-Lipa linie en dan
Dnjsstr.
Daarna is een korte periode van
schil e haren stilstand gevolgd.
Schijnbaar, want gingen de Busbce
prat op den tegenslag aau Von Ma-
ckensen by Krasnik bereid, verdrjven
konden zij hem niet en terwijl hij zijn
vermoeide troepen versterkte en de
we er voorbS komen."
„Komaan dan moest je den avond
daar ln de gelagkamer doorbrengen,
dan hoor je allicht wat
„Bedoel je, dat ik na het diner naar
Stilton moet gaan en een glaasje drin
ken en de lui laten praten
„Precies."
„Maar de een of ander zal me her
kennen als de dokter uit Wsn6ford."
„Nu, wat zen dat Dan heb je
maar een patiënt in het dorp en wacht
je op de crisis of zoo iets, jullie dok
ters kunnen goed genoeg liegen, als
jo dat wilt."
Het denkbeeld stond Ashbey aan
en dns gingen zo naar huis terug,
's Middags zat hjj met Hope in de
eetkamer van dokter Norton laag en
breed over de zaak te praten. Maar
zjj konden geen enkele theorie be
denken, die een aannemelijken grond
gat voor de laffe wraakneming. Hope
helde over tot de meening, dat Ellen
zelf vermoord en haar lfik ln een van
die brandkasten verborgen was Ash
bey zelf geloofde, dat zij integendeel
de hand in de vlucht van den gewonde
gehad had.
Zooveel stond in ieder geval vast,
dat beiden, bet meisje zoowel alB de
man, vreesden, dat iemand den ge-
pleegden aanslag zou ontdekken en
lastige onderzoekingen zou beginnen.
Na het eten reed Ashbey den knecht
van dokt*r Norton naar „Het Witte
Paard" to Stilton.
In de kleine ouderwetsche gelag-
kamer brandde een groot vuur ln den
haard en drie dorpelingen bljkbsar
stamgasten, zaten ta rooken en te
zoo hoog noodige rust gunde, werd het
groote strategische plan van Von Hin
denburg voorbereid en werd de wel
overwogen aanval op Warschau voort
gezet door een onverwachtenopmarsch
in het Noorden, door een hernieuwd
offensief in hst Zuiden gesteund.
Thar, 8 willen wjj het krijgsbedrijf
ln het Oosten ln korte trekken weer
geven.
De Dnltscho troepen langs Kolno
Mlawa—KacionzPlock tot aan den
Woichsel rukten in het centrum op,
bezetten Prasnysz en dreven de Kas
sen, die zwars verliezen leden, achter
do Narew-linle.
Tegelijkertijd hernam Von Mackon-
soh ten Z. van de IQn Lublin—Cholm
het offensief en wist tusschen Weichsel
en Boeg de Bussen op verscheidene
plaatsen tot den terugtocht te nood
zaken.
Ten W. van den bovsn-Weichsal
ging generaal Von Woyriob tot het
offensief over, verdreef do Rubsbd uit
hun posities tusschen Kielce en Radom
bn dwong het), zich achter de Ilsjanka,
een zijrivier van dan WeichBel, terug
te trekken.
Oostelijk van Von Mackensen, rukte
generaal Von Böhm—Ermoli voor
waarts ln de richting van Gr&bowetsj
en Groebcsjof, terwijl rechlB daarvan
generaal Von Linsingen nog steeds
do linie Sokal—Boeak en de Zoeta
Lipa linie bazet houdt.
Met deze concentrische beweging
tegen Warscban, staat indirect in ver
band de zwenking der Dnitsche troe
pen in hst Noorden, met het in dezen
strijd reads bekend geworden Sehawli
als spil.
Da Dnitsehers in de linie Goldingen
Maerajewo trokken de Windau en
de Wenta over, beletten de stad Alt-
Autz, sloegen de daar in allerijl aan-
gernkte Bussische versterkingen terug
en begonnen den opmarseh naar Toek-
koem op 60 KM. ten W. van Riga
gelegen. Het Duitsche leger bezet dus
thans de linie Toekkoem, Alt Autz—
PopeljanySehawli en hooft vandaar
over Kowno verbinding met de troe
pen in de lijn Marlampol—Soewalki—
Lomsja.
Hoewel natuurlijk deze oporaties in
het Noorden niet van bijzonder groote
beteekenis zijn, beantwoorden zij vol
komen aan het doel, de Russen daar
tot een krachtig defensief te nood
zaken en hen door da geveehtan op
een zoo uitgestrekt frost to beletten,
aan het hernieuwd offensief in de rich
ting LublinCholm voldoende aan
dacht te schonken.
Toch mag de beweging ln Koerland,
waar zjj blijkbaar tevens een omtrek
ken van de Bussische verdedigings
linies beoogt, niet te licht geschat
worden.
Langzamerhand geraakt thaDS de
voBtlng-driehoek Novo Georglewsk
Brest Litewsk—-Ioangorad ln de knel,
waardoor Warschau meer en meer
bedreigd wordt.
keuvelen.
De een, blijkbaar een pachter, klaag
de dat de aardappeloogst zoo slecht
was geweest. De beide anderen, die
stellig een trapje lager stonden op de
maatschappelijke ladder, want zj spra
ken hem met „meneer" aan, waren het
roerend met hom eens en alle drie
dronken met grooten teugen hun hier.
ZooalB Ashbey wel verwacht had,
werd h{j spoedig door hen in het ge
sprek betrokken, en, in eon grooten,
oudon armstoel gezeton, keuvelde hij
met ben verder. Hij had te kennen
gegeven, dat hil da plaatsvervanger
van dokter Norton was en vroeg hun
een een ander over de menschen uit
de buurt. ABhbey wist, dat dorpsbe
woners altijd graag een praatje maken
mot een dokterz{| staan gaarne met
hem op goeden voot en bewijzen hem
graag een kleinen dienst, als het in
bun macht ligt.
Ashbey had dus niet veel moeite,
hen aan het praten te krijgen. Hij be
stelde bier voor hen, Btsk zijn pijp op
en, zonder al te nieuwsgierig te doen,
bracht h[[ hen, waar h? ze hebben
wilde. 5
„Een paar dagen geleden hen ik j
door het veen gereden," zei hj. „Geen
prettige plaats om te wonen, dunkt me.
„Och, dat schikt nog al," zei er een. i
„Ik woon er nu al veertig jaar en,
behalve mijn rheumatlek, mankeer ik
niets. Maar natuurlek zfjn er men
schen, die er niet tegen kunnen en
weg moeten, anders krijgen ze koorts,
De veendampen doen het. In het veen
werken is niet prettig, dat verzeker
ik u, alB je tien uur per dag in het
Maar bijzordor sterk z{jn langs
dezen driehoek de Bussische stellin
gen. Een overgang der Dnitsehers
tnsschen Ivangorod en Novo Geor
glewsk Is, dank zij den Weichsel en
da stallingen van Warschau, bijzonder
moeilijk en doorbrekende tusschen
Ivangorod en Brast, geraakt da vijand
in het gevaarljke Bussische gabled,
waar een samenkomen van belang-
rjke spoorlijnen in weinige dagen
troepen uit geheel Rusland bijeen kan
brengen, walk gevaar natuurlijk even
eens bij het doorbreken van de linie
Novo Goorgiewosk—Brest Litewsk
dreigt.
De Dnitsehers die in hot Zuiden dan
opmarseh naar de linie Ivangorod
Lublin—CholmBoeg hervat hebben,
trekken voort door een uiterst moei
lijk terrein, waardoor geen spoorwegen
hat troepenvervoer kunnen bevorde
ren.
Gelet op al deze omstandigheden
Is hat to voorspellen, dat Dultschers
een uiterst zwara taak op zich geno
men hebben en dat da operatlën, zoo
zij al niet vastloopen, veel tijd en
buitengewone inspanning znllen vor
deren.
Van het verdere verloop van het
krijgsbedrijf ln het O. en ook van de
onbeteekenende actie in het W. geven
de volgende telegrammen nadere bij
zonderheden.
Parijs, Ten W. en ten Z.W. van
Souehez deden de Dnitsehers over
1200 M. een aanval, dien wj hebben
afgeslagen, evenals een Duitsche aan
val by St, Hubert ln Argonno.
Berlijn, Pranscha aanvallen op
Souehez en ten Z. daarvan z{jn door
ons verhinderd. Op de Maashoogten,
ton Z.W. van Eparges en bij de Schans
van Calonno moeBten onze troepen
verkregen kleine plaatselijka voor-
dselen weer prijs gaven.
Berlijn. Wij namen Toekkoem, be
zetten Windau en zetten de vervolging
van den by Alt-Autz varslagen vijand
voort. Ten N. en W. van Mitau houdt
de vijand zich nog staande. Ten O.
van Popeliany en Koersjany wordt
nog gevochten. Tusschen Plssa en
Szkwa ontruimden de Rassen hun op
vele plaatsen door ons doorbroken
stelling en trokken op de Narew
terug. Hot leger van generaal Von
Gallwitz staat thans in zijn geheel
aan de Narew-linle. Ten Z. O. van
Ostrolenka en Nowo Georgiewsk trok
ken do Russen over de Narew terug.
Ia Pelen, tusschen Weichsel en Pilica
bleven do Bussen ln O. richting terug
trekken. Op het Z. O. gevochtsterrein
zijn de voorste vijandelijke stellingen
aan de Ilzanka, bij Ciepilon, reeds door
ons bestormd, waarna wij de vijande
lijke hoofdstelling binnendrongen.
Reeds wankelt de vijandelijke linie bfj
KazanowBaranow.
Tusschen Weichsel en Boeg is Von
Mackensen verder opgerukt. Verder
naar het O, bij Grabowlce hebben de
nat staat.'
„Dat geloof ik graag", zei Ashbey.
„En m^ dunkt, da hoeven zijn ook al
geen gezonde woningen."
„Neen, maar do grond is goed. Niet
allemaal rots en steen, zooals in Lin
colnshire. Hier is hot zelfs goede
tuingrond."
„Het moot er toch wel eenzaam
wonen zijn. Ik ben laatst zoo'n afge
legen hoeve voorbij gekomen en vroeg
me af, wie daar wel wonen zou. 't Is
een heel laag hnis, met wat boomen
erom. Om er te komen moetje vlak
achter het dorp links afslaan en een
slot overgaan,
„Achter den spoordijk vroeg do
pachter.
„Dat geloof ik wel.*
„Een huis met oen deur aan den
voorkant, dat er erg verwaarloosd
uitziet en met land er om hoeD, waar
niets aan gedsan wordt vroeg de
man, met wien Ashbey gepraat had.
„Het ligt juist achter den dijk en
achter hot huis staan drie of vier
populieren-"
„Jnist, zoo is hot. Van wie is die
hceve
„Van Koets" en de man keek met
een geheimzinnig lachje naar zijn
heide metgezellen.
„Waarom lach je? vroeg Ashbey.
Vertel het me eens. Ik ben nieuws
gierig geworden, toen Ik die eenzame,
verlaten plaats zag."
De dris mannea dronken zwjgend
van hun bier en wisselden een blik.
Het verbaasde Ashbey dat zij geen
lust meer tot praten schenen te hebben.
Wordt vervolgd.)