N°. 70 1915'
Donderdag 17 Juni
102
jaargang.
de
FEUILLETON
Warrig© Draden.
Ue uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
PrSs per kwartaal, in Qoea f 0,7R, bulten Goes, franco !,lt
Afzonderlijke nommers S cent.
'(■sending van advertentlën op Maandag, Woenadag
en VRIJDAG vóór 18 uren.
COURANT.
DeprQa der gewone advertentlën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et.
B® directe opgaaf van driemaal paatsing derxclfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebband*
dankbetuigingen worden van 10 ragelr 1 barf.ktnd
Bewjsnumnsar» 5t»*at
Telefoonnummer 88. Directe» 0. W. van Barnkveld. Uitgave vaa da Naaml. VenBootstóap ,9ee.s«ho Couraat". Hoofdredattour W. C. valt Sabtu»,
47
Bryee trok zijn wenkbrauwen op.
„Wie zfln uw vrienden?" vroegh®,
naar de anderen ziende. Paure wendde
zich tot Parth.
„Vergeel m{j," zei hij, „maar er moat
nn waarheid z(jn en niet anderB. Dit
Is Lord Reginald Cnmmingham, de
derde zoon van den hertog van Wonr-
cester. D znlt zich z®rt naam wel
herinneren in verband met de Berl(jn-
scbe schandalen, vijftien jaar geleden.
Dit," hij wendde zich tot Robert, ,is
Robert Fletcher. U hebt natuurlijk van
hem gehoord. De dame is juffrouw
Parker nit Amerika."
Bryse boog.
„Nn?" vroeg hjj
„Elk van ons," ging Faure voort,
.heeft n een geschiedenis te vertellen.
Het eind van alle is hetzelfde. Het is
dittenzij de Engelsche regeering
vóór morgennamiddag vier nnr de
vloot belet naar Kle' te gaan, zullen
de Dultschers Londen ln handen heb
ben, eer er een week voorbijgaat. En
ik ben or zeker van, meneer Bryce,
dat n de eenige man bent, die dit land
kan redden."
„Ik wil het verhaal terstond aan-
hooren," zei Bryce kalm. .Ten eerste:
hebt u zich tot de regeering gewend
,1a,* antwoordde Perth. .Men wei
gert ons aan te hooren, te gelooven
of te ontvangen. Men lacht om onze
bewezen en stoort zich niet aan onze
U8F Zij, die zich met ingang
ven 1 Juli a.s. op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verachljnende nummers
gratis.
De afdeeling Goes van de S.D.A.P.
heeft, tot de andere kiesvereenigingen
een schrijven gericht, waarin zij mede
deelt, bereid te zijn den Godsvrede te
handhaven, wanneer in de vrijzinnige
vacature-Temperman bij enkele candi-
ilaat stelling een sociaal-democraat wordt
gekozen.
Ziedaar nu een zeer merkwaardige
opvatting van het begrip Godsvrede.
Hier toch wordt niet toegepast het
beginsel van „zitten laten, wat zit",
doch te kennen gegeven, dat de vrede
niet zal worden verstoord, wanneer men
bereid is, daarvoor een zekeren prijs
in casueen Raads-zetel te
betalen. Het heeft er veel van, alsof
de Goesche sociaal-democraten bij de
Italiaansche diplomaten in de leer zijn
geweest.
Proliteeren van de omstandigheden
is het zonder twijfel.
Wij zouden ons kunnen voorstellen,
dat de sociaal-democraten zooals
bijvoorbeeld in Vlissingen in over
weging gaven, den socialistiscben Raads-
zetel zonder slag of stoot aan hen te
laten, waartegenover zij zich dan, als
wederdienst, verbinden, de andere vaca
turen niet te bestrijden. Maar de afdee-
ling Goes der S.D.A.P. hééft geen
vertegenwoordiger in den Raad kan
mitsdien niet met het voorstel komen,
den Godsvrede te handhaven. Hoogstens
zou zij kunnen besluiten, met het oog
op de tijds-oinstaudigheden, geen strijd
aan de gemeentelijke stembus te voeren.
Dan bereikt men, weliswaar, hetzelfde,
doel) een voorstel, om te laten zitten,
wat zit, zou van haar bij geen moge
lijkheid kunnen uitgaan.
Nu echter poogt de kleine afdeeling
Goes van de S.D.A.P. de andere poli
tieke partijen te overbluffen een beter
wourd voor haar houding kunnen wij
in waarheid niet vinden. Zij zegtgeef
ons den vrijzinnigen zetel, door den
lieer Temperman eenmaal bezetdan
zullen wij de drie andere vrijzinnige
zetels en dien van de rechtsche partijen
niet bestrijden.
Zou men niet denken, alsof de afdee
ling Goes van de S.D.A.P. het heft
in banden heeft
"Zeker op gemakkelijker wijze zou zij
nimmer aan een zetel in den Raad kun
nen komen. Wanneer zij dien zou moeten
veroveren. wij zijn er van overtuigd,
dat er nog heel water door de Schelde zal
vloeien, vóór zij daarin slaagt. En nu,
profiteerend van de gelegenheid, zou zij
meteen haar vertegenwoordiger, zonder
strijd, in den Raad gebracht willen zien
De afdeeling zal gedacht hebben het is
te probeeren
Het spreekt van zelve, dat de verschil
lende kiesvereenigingen te dezer stede er
niet aan gedacht hebben, op het voorstel
van de S.D.A.P. in te gaan. Het was
al te mal.
De sociaal-democraten doen het thans
voorkomen, alsof de burgerlijke partijen
bet zijn, die te Goes, bij de aanstaande
Gemeent iraads-verkiezing, den G ods-
vrede verstoren. Verwonderen doet ons
dit nietzij zijn nu eenmaal meester in
de kunst,de dingen op bun kop te zetten.
Wij gelooven niet, dat er velen zullen
inloopen.
Want ten slotte zal men dit toch met
ons eens wezen de Godsvrede bestaat
niet, om aan de sociaal-democratische
arbeiders-partij een onverwacht fortuin
tje te bezorgen. Een politieke organisatie,
welke het bij de jongste verkiezing tot
niet meer dan HSstemmen kon brengen,
is, dunkt ons, allerminst de aangewezene,
om de lakens uit te deelen,
Buitenland
De atrijd In en bulten Europa.
W&t ia de taak van de vrouw in den
oorlog
In de middeleeuwen, toen de steden
nog door breede eu booge muren
omgeven waren en slechts largs de
vestlcgbruggen door varschillnnde
poorten toegang te verkrijgen was,
waren de vrouwen, evengoed als de
mannen, verdedigsters van have en
goed tegen vreemde overweldigers.
Wanneer de v{jand ln het zicht was,
werden do bruggen opgehaald, de
poorten gesloten en achter de muren
werd ailes in orde gebracht om den
aanrukkenden belegeraars een warme
ontvangst te bereiden.
De mannen zagen hun musketten
na, de vrouwen sleepten steenen bij
elkaar en kookten olie
Dan, als de ladders tegen de muren
geplaatBt waren en de belegeraars
aanstormden en zich, sport na sport,
naar boven werkte 1, stonden de In
woners der bedreigde veste gereed. De
mannen schoten huu musketten af of
stieten met hun langs spaeren in de
lichamen der boveD den muurrand
verschijnende vijanden, de vrouwen
wierpen groote Bteensn naar be
neden of goten haar kokende olie in
breede stroomen over hoofden en
lichamen der bestormers nit.
Dat is al heel lang geleden en in
latera oorlogen, toen het ouderwetsche
bestormen van ommnurde steden meer
en meer ln onbruik raakte, namen de
vrouwen Diet meer een werkzaam
aandeel in bet vernietigen van 's vij-
ands leven, maar drong tot hen de
waarschuwingen."
„Hebt u bewjzen
„W(j hebben bijna overtnigende be
wijzen. Een laatste bewijs kostte ons
eenige mtnnten geleden bffnahet leven.
Het restaurant, waar wij beraadslaag
den, werd door een bom vernield, welke
daar door iemand werd gebracht, die
ons verdacht."
„Da naam van het restaurant
vroeg Bryee.
„Victoria," zei Robert,
Aan zfju belangstellenden blik zag
deze, dat hij iets van dat café had
gehoord.
„Laat mfl nu de verhalen hooren."
Perth vertelde het z®ne eerst, toen
Robert, daarna Jane en Faure vulde
ze aan. Bryee luisterde in stilte Hij
had een atlas geopend en bestudeerde
de kaart nauwkeurig terwijl Faure
sprak. Toen h® alles gehoord had,
schoof hfj den atlas weg.
„U vraagt m(j," zei hij langzaam,
„om dit verhaal morgen publiek te
maken. Met welk doel
„Dat bet volk van dit groote land,"
antwoordde Fanre snel, „tenminste
gelegenheid heeft, zelf dit vroeselflk
onheil af te wenden. Laat het op
komen en eischen, dat voor morgen
namiddag vier uur een kanonneerboot
Devonport verlaat, met het bevel,
onze vloot te verhinderen, d» haven
van Kiel binnen te gaan. Laat het
aandringen op een algemeene mobili
satie der vloot en het vernietigen van
dit verraderljke Behutterscorps. Laat
het volk spreken
Do man aan de tafel scheen ln diep
nadenken verzonken Faure ging voort.
noodzakeljkheid door, haar physieke
krachten in dienst der ljjdendemonsch-
hoid te stellen.
Het lag immers geheel ln beider
natuur, dat de man, de sterkere, optrok
om zich met dee tegenstander te me
ten en de vrouw, die den atrfld niet
verhinderen kon, aan haar roeping
gehoor gaf door vriend of vijand, die
hulpeloos op het slagveld was achter
gelaten, te verzorgen ea te verplegen.
De vrouw werd de ziel van de
ziekenverpleging. Wie toch kon als
zij de gewonden en verminkten ver
zorgen on opbeuren Haar taak was
de zelfopoffering en de liefde, de drang
te redden en te behouden, wat de
ruwe kracht van den man met. wapen
geweld had neergeslagen.
Geen vrouw of zij heeft haar vader
land lief en hoopt en bidt voor de
haren. Maar haar arbeid van troost,
bnlp en liefde strekt zich in het veld
hospitaal over vriend en vijand uit,
haar taak is het worstelen tegen deu
dood, zooals het werk van den man
vernietiging van hot leven Is
Do vrouw moot gruwen van den
oorlog, omdat bfl haar nletB brengt,
maar alles kan doen verliezen.
De vader, man of zoon, dien z(J
lleiheeft en die haar verzorgen en
beschermen, loopen gevaar, In den
strijd te worden gedood of voor hun
leven te worden verminkt.
Een gevoel van egoïsme verzet zich
daartegen, maar gelukkig ook nog
oen ander, boogor gevoel, nu de vrouw
hen bedreigd en in gevaar ziet, die
zfj met iiaar eigen leven zou willen
besehermen.
De oorlog kan een vrouw niets
brengen, maar alles ontrooveu.
Hst enthousiame waarmede de man
ten strijde trekt, hot vuur waarmede
hfj later, in d>n hulselfjken kring
teruggekeerd, van zijn heldendaden
en de verwoedheid van den krilg
verhaalt, zfj brengen de vronw slechts
de herinnering aan de verschrikkelijke
dagen toen alles gebrek leed en zij
in zorg en angst oe tfjdlng wachtte,
dat wie zfj het liefst had op aarde,
op wreede wijze door ruw geweld
werd neergeslagen.
Maar de vrouw heeft ook vader
landsliefde, zfj bewondert den moed,
zij voelt zich één mat den man, dien
zij liefheeft en daarom staat zij In vele
gevallen aan zijn zflde Daarom doet
zij, wat in haar vermogen is om zijn
taak lichter te mnken, om de gevaren
van hem af te wenden en de draag
kracht van de groep waartoe hS ba-
hoort te versterken
Da üuitsche, Fransche of Engelsche
vrouw voelen voor haar vaderland, zij
vereeren de vaderlandsliefde, welke
de kracht van haar natie is, al ver
zetten zfj zich tegen don oorlog
Het is weer zoo treffend uitgekomen
op het internationale vrouwencongres,
onlangs te 's Gravenhaga gehouden
De vrouwen zijn tegen den oorlog,
zij verzetten zieh tegen hot rnw ge-
„Ik zal u zeggen, wat een Ameri
kaan sch blad voor ons gedaan heeft.
Morgen om twaalf uur moeten er tien
mlllloen dollars worden betaald aan
do agenten van prina Victor van Nor-
mandië, door middel van het Credit
Lyonnals te Parijs. Morgenochtend
stait de „New-York Herald" in groote
letters de heele zaak voor als een
kolossale grap. Z® noemt de namen
dor Amerlkaansche burgers en de
titels, welke de bslooDlog zullen zjjn
voor buu hulp aan de koningsgezinde
partfj ln Frankrijk. Morgen zal geheel
New-York van lachen schudden en
Ik geloof niet, dat er tien millloen
dollars zullen worden overgemaakt
aan het Credit Lyonnals."
De man aan de tafel lichtte het
hoofd op
„Die twee dingen staan niet ge
lijk," zei hfj l&cgzsam. „Da New-York
Herald" vertelt zijn lezers een kolos
sale grap. Wat er ook gebeurt, dat
blad loopt geen gevaar. Mij vraagt u
daarentegen, mfjn bestaan op het spel
te zetten
„Dat doe ik," antwoordde Faure.
„Wfj zijn tot u gekomen omdat gen
van 't begin af een vfjand hebt ge
toond van de Dultsche Btaatkunde Ik
geef u nu de kans, n te rechtvaardi
gen. Ik weet, wat u vreestu twfjfelt
niet aan onze geloofwaardigheid, maar
bent alleen bang, dat wij misleid kon
den zijn, nietwaar?"
Bryoe stemde ernstig toe
„D vraagt me veel," zei hfj „U
vraagt mf), alles op het spel te zetten.
U vraagt me, in het openbaar de re
geering aan te vallen, welke w|j door
weid, dat haar hulsgenooten bedreigt,
haar huiselijk geluk zal verstoren eo
rechtstreeks iodrulscht tegen haar
natuur van liefde en modelijden.
Maar zij voelen zich evenzeer doch
ters van haar vaderland, waarvoor
geen opofferingen haar te groot zfln,
zij voelen zich evenzear ecbtgenooie
en deelen als zoodanig het sterke
onafhankelijkheids gevoel van den
man en de haat tsgen den vreemden
indringer, die de volksgroep, waartoe
»5 behooren, dreigt te overweldigen.
Daarom zal er van de vrouwen
ongetwijfeld een krachtige actie voor
een Dlijvende vrede knnnen uiigaan,
maar eerst na den oorlog.
Want dan eerst zullen zfj zich ge
heel aan de haar opgedragen taak kan
nen wijden, wanneer zij gevoelen door
haar vredelievende houding niet meer
te handelen tegen den wil van den
man, die een ontijdige en niet door
de wapenen afgedwongen vrede een
beleediging voor zjjn vaderland zou
achten.
De S®d van de Kenau Simon Hos
selaars ls voorbij, hebben wfl durven
beweren.
Nog niet geheel.
Wol giet de vrouw met eigen han
den geen kokende olie meer op 's v(j
ands hoofd, wel gaat zfj als troosto-
resse en verpleegster door de ruime
ziekenzalen en uchenkte zfj baar lief
de aan vriend en vfjand, aaD de weei-
looze mannen, dia door deu strijd
verminkt en hulpbehoevend werden
Maar riders werkt nog de vrouw
indirect aan de vernieling van het
eigendom en de vernietigit g van het
menschenleven mede.
Hoevele duizenden arbeidsters heelt
de oorlog tbacs niet ln de Engelsche
munitiefabrieken gebracht, hoevele
duizenden vrouwenhanden werken
hier dag en nacht aan de vreeseHjkate
ontploffingsmiddelen, beBtamd om in
de loopgraven tallooze jongs levens
te vernietigen I
Hier Is de vrouwe'ilke natuur op
den achtergrond gedrongen en moest
z® wijken voor de verleiding, door
goed betaalden arbeid, mede te werken
aan do vernietiging van den vjjand.
Er zfjn verhalen van onmenscheljjka
wreedheid, door vrouwen bedreven in
den oorlog, tot ons gekomen W(j weten
immers, dat Schiller het bfi het rechte
eind heeft, als hij In Dae Lied von der
Glocke, de vrouwen in sommige oogen-
bllkken bff wilde dieren vnrgelfjkt,
omdat b{| haar de uitersten zfjn te
vinden in liefde en haat.
Zoo hartstochtelijk en zelfopofferend
als de vrouw kan liefhebben, zoo vurig
en door alles heen kan zfj haten en
dan onmensehelijk wre .d zfjn, in
daden, als mannen nimmer zouden
kunnen bedrijven.
Maar dat z ®n gelukkig uitzonderin
gen, dat is slr.chtB de haat van da
vronw tegen den vreemden overwel
diger, die voor haar oogen haar kin
deren doodt en voor goed bet bulseRik
dik en du hebben gesteund U geelt
m® geen tfjd, m®n collega's te raad
plegen i Ik moet tersond beslissen, ja,
of neen I Dat ls geen kleinigheid, me
neer FaureMaar u hebt den last
op m{jn schouders gelegd eu lk zal
hem dragen
„Goddank!" riep Fanre uit, hem de
hand sobuddend „Wees niet ongerust,
mijn vriend. Het 1b de zuivere waar
heid, die u gaat drukken."
„Ik geloof het," antwoordde Bryse
bedaard. „Er ls veel geheimzinnigs
gebeurd ln de laatste dagen en laat
ln dezen namiddag begonnen de con
sols verschrikkelijk te dalen. Wij
hebben ook zonderlinge dingen ge
hoord ln de laatste uren I Na, heeren
en juffrouw Parker," ging h® op een
gebeel anderen toon voort, „lk moet
mijn geheelen staf hier laten komen
en htt blad geheel veranderen. Ik zal
hier blijven tot aan het aanbreken van
den dag of later nog. Maar lk stel tot
voorwaarde, dat geen vau u dit ge
bouw verlaat, eer de courant gereed
is. Elk oogenbilk zullen wij Inlichtin
gen van u noodig hebben Men zal
goed voor n zorgen. Stemt u toe?"
„Natuurlök," antwoordden allen.
„Werkelijk," merkte Perth op, „ik
denk, dat ait nog eenige uren do
veiligste plaats voor ons is."
Bryee zag hen aan met een elgen-
aardigen blik.
„Ik veronderstel, dat u weet, wolk
gevaar gij loopt?"
„Onze vrienden hebben er ons aan
herinnerd," antwoordde Robert
Ean bediende trad binnen en Bryee
verzocht hun, hem to volgen.
geluk verstoort, dat zfj meende voor
altijd te zullen bezitten.
De vrouw is tegen den oorlog en
voor den vrede.
Nog is baar t®d niet gekomen, nog
is het nutteloos, haar theorieën op
dagenlange congressen te verkon
dlgen, torwjl haar mannen, vol heilig
vnur, voor het bedreigde vaderland
strijden en zich verwonderd afvragen
waarom hun vrouwen hen uiet ter
z®da staan.
Nog is het nutteloos, door vrouwen
den vrede te doen propageeren, ter
wijl duizenden barer zusters dag en
nacht zwoegen om ledaren avond weer
een voldoend aantal moordende pro
jectielen gereed te krjjgen, terwijl do
geïllustreerde bladen de photo's bren
gen van vronweljke bataljons, welke
Id Engeland gedrild worden om in het
land zelf, voor soldatendiensten, de
mannen te kunnen vervangen.
Maar aa den oorlog, als hot aange
wakkerde vuur van patriotisme is ge
doofd, als het verstand de gevoels
uitingen op den achtergrond heeft
gedrongen en men, als ln een droom
ontwakend, rood zich zal zien
op verwooste akkers en iDgestorte
gebouwen, als men het verlies gaat
beseffen van zoo menig dierbaar leven,
als de oorlog in een ander licht ver
schijnt voor wie nu nog opgewonden
met de wapenen rond zich zwaaien,
dan is de tiid voor de vrouw gekomen.
Dan zal haar gevoel van rechtvaar
digheid haar liefde voor den naaste en
de angst voor een herhaling van het
verschrikkelijke, haar maken tot de
vurige propagandiste voor een vrede
door recht, voor een bl(|venden wa
penstilstand, waarin, bi) de onderlinge
geschillen der volkeren, niet meer het
recht van den sterkste zal zegevieren,
maar de wetten van menscbeiijkheid
en rechtvaardigheid zullen pelden,
d ior hoogstaande mannen en vrouwen
op den grondslag der naastenliefde
ontworpen.
De Duitsch-Oostenrfjksehe troepen
hebben den Ruselschen tegenstand in
Galiclë opnieuw gebroken en zfjn weer
tot den linker Dnjestr oever doorge
drongen, zoowel bij het heroverde 'Zu-
rswi-o als ove- het front van daar
naar Haliez.
Ds lagarmaeht van den Oostenrfjk-
schrn generaal Pflanzer B.ltln, trok
b® NezwiskaZalestycki den Dejestr
over en vermeesterde, zooals wy reedB
in onze telegrammen konden mede-
deelen, talrijke plaatsen in Bessarabië.
Een poging, om door aanvallen op
do Russen aan beide oevers van de
Wisznia, dezen nit het gebied WeS-
tal®k van L-mberg te verdrijven, is
eerst plet gelukt, maar de Oosten-
rijkers hebben deze poging herhaald,
toen het bleek, dat de troepen bfl
Zurawno en in de Boekowlna mot
suceos bleven voorwaarts dringen.
Nsar uit Weenen gemeld wordt,
heboen de bondgenoot»» het Russische
„Breng die dame en heeren naar
ds ontvangkamer," beval h® „Voorzie
hen van eten, »®n en alles, wat z®
noodig hebben."
In de gang ontmoetten zij eeu
troepje journalisten, op weg naar
Bryce's kamer. In elke kamer was de
alarmbel geluid en het opmaken van
de courant was onderbroken.
XXVI.
Perth en da anderen werden voor
zien van voedsel en wfjn en uitmuntend
bediend. Dn ontvangkamer was prach
tig eu wee!de-ig ingericht Toch had
den z® geen oogenbilk rust. Jane en
Robert praatten een nnrtje en hadden
elkaar veel te zeggen, m>-ar de onrast
greep ben ook aan Het drennen der
machine boneden hen betrof de waar
schuwing, die binnen eenige nren het
geheele land zou doen opschrikken,
en die nu daar werd gedrukt.
Driemaal werd Perth weggeroepen
om inlichtingen te geveD, vooral om
trent vroeger gebeurtenissen te Ber
lijn vóór dn roodlott'ge ontmoeting in
„Uranium" hó el. Eindoljs: kwam
Robert's beurt.
Bryae zat aan do tafel te schrijven,
met zjjn jas nit eu een kop koude
thee naast zich Twee stenographist en
zaten tegenover hem een eindje
verder werkte een man druk aan een
schrijfmachine. Bryce riep Robert bij
zich Dn zweetdroppels stonden hem
op het voorhoofd.
fPordi vervolgd.)
