N°.61 1915
27 Mei
102de jaargang.
w FEUILLETON
Warrig© Braden.
'laoeoid aflx q
-seals aioo^ J
GOESCHE
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- oD'VrlJdagtwoiid
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs oer. kwartaal, ia Spot f ffl.SS, buiten öoea, franco k,8&.
Afzonderlijke nommers sent.
unending van sotvei-tyctioi op Maandag. Woensdag
ae- en VRIJDAG vóór IS! uzec.
Telefoonnummer SS Biraeteui S W, va» Barniveid. - Uitgave van Ju MaamI; Veaaooteefeep
COURANT.
Ce pr?a dergewonoadvertentlën 1» van I-S regeiiSO et., elke regel meer 10et,
B| directe opgaaf van driemaal paataing dei-zelfde advertentie wordt
de -pry» slecht* tweemaal berekend.
Geboorte-, Huwelijk- on doodsberiehten ou de daarop betrekking Hebbende
dankbetuigingen worden van, 1—10 regel* a I,— berekend
SewgïRBiaaieft 5 «ent-,
Courant", Hoofdredacteur W. J, c. va» Saht»k.
Bij dit na. behoort een Bijvoegsel.
GemeH/fte-program Lihnralc Ifmr.
Zoo is dan ook de Liberale TJnie in
bet bezit van een genreeute-prograin
gekomen en daarmede de weuscli van
zeer velen in vervulling- gegawi. Ook
wij verheugen oub van harte over liet
verkregen resultaat, want dit program
mag er waarlijk wezen, lie welvaart,
der gemeente zal zonder twijfel worden
'gediend door Zorg voor goéde verkeers-i
wegen zoowel te land als te water, en!
wegneming van alles,, wat bet verkeer
belemmert, opheffing vap tollen enz.
Verder noemt deze paragraafbeschik
baar-stelling van gunstig gelegen ter
reinen voor vestiging van bedrijven,
van kracht-werktuigen voor handels- en
iiidustrieele doeleinden onder gemakke
lijke voorwaarden, aanleg Vari hmdli-
tingen in het belang van handel en
industrie, instelling van voiliugeii voor
tand- en tuinbouwproducten.
De tinaneieele paragraaf ademt eer,
frissehen geest. Voorkeur vau directe
belastiugen boven indirecte, gemeente-
exploitatie van ondernemingen of in
richtingen van openbaar belang, welke
een monopolistisch karakter dragên
sameuwerking van de verschillende
geineente-bedrij ven en -dienstenbet
niet op den voorgrond stellen van
winst-makeu uitgifte vau gemeente
grond bij voorkeur slechts in erfpacht.
Niet minder belangrijk is de derde
paragraaf, het onderwijs betreffend. Zjj
moge hier in baar geheel volgen
//Voorziening in genoegzaam eh deug
delijk openbaar lager, en waar mogelijk
en noodig, in openbaar middelbaar en
gymnasiaal onderwijs blijft een eerste
p'icbt. Hoofdzaak is daarbij zore tfe
dragen, dat allpp zopycel mogelijk de
gelegenheid vindeu, liet" ouderwijs 1e ge
nieten, dat voor de. ontwikkeling van
bun aanleg, in verband met !iup toekom
stig beroep, noodig is.
Voortgezet en bèrbalingsonderwijs,
maar vooral vakonderwijs, behooren van
gemeentewege te worden verstrekt of
gesteund, voor meisjes worden ook
goede kook- en huislioudonderwijs-
scholen ingeriebt. De gemeeute zorge,
dat voldoende gelegenheid besta lol -bet
ontvangen van voorbereidend lager
onderwijs. Voor leerlingen, die negens
hun geringe verstandelijke ontwikkeling
of' hun karaktereigenschappen op de
gewone scholen niet op hun plaats zijn,
behooren speciaie scholen of klassen te
worden opgericht. Aan de lichamelijke
opvoeding der jeugd wyrde alle aan
dacht geschonken. Waar het particulier
initiatief niet bij machte blijkt, voeding
en kleeding te verstrekken aan de
schoolkinderen, die ze behoeven, worde
het van gemeentewege door subsidie
daartoe in staat gesteld. Ontbreekt liet
particulier initiatief, zoo treffê de ge
meente zelve de uoodige voorziening.
Waar noodig en mogelijk, behooren
sehoolbaden, speeltuinen en speelplaat
sen te worden ingeriebt en.-bet uitzenden
van vacantiekolonies te worden bevor-
.Begrijp je, wat je zegt?' vroeg hfj.
Ja," antwoörddéRobert .lit wcr.sch
lid ta wórden van do eerste afdeeling
van den kelnorsbond."
.Waarom
.Omdat lk. een DaiMchor ben."*
,Wle beeft je daarvan gesproken
.Een kelner, Wilhelm genaamd, in
het Astoria-hótel te New-York." Ro
bert loog mat verbazend gemak.
.Heb ja gediend vroeg hy.
„Ta Potsdam."
.Waar zeg je, dxt jein betrekking
bent V
.Café Victoria
HJ was op het pant, Robert's naam
in een bdek te schrijven, dat hf! mlt
een lade had genomen, maar hot
antwoord deed hom schrikken. H5
zag Fletcher strak aan.
„Hoe lang ben je daar geweest?"
vroeg hij. ,Ik herken je niet."
„Ik begin vandaag," zei Robert.
„Mijn oom heeft het café overgego-
man. lk kom bfl hem in dienst jtl»
kelner."
.ta Je oOm eerder in zoo'o zaak
geweestvroeg hij.
derd. Kinderen van oil- en minver
mogende ouders, die van voldoenden
aanleg blijk geven, behooren kosteloos
of tegen verminderd schoolgeld op alle
gemeentelijke of door de gemeente
gesubsideerde inrichtingen van onder
wijs te worden toegelaten. In afwachting
vau een herziening van art. 21 der wet
op het lager onderwijs worde deo klasse-.
onderwijzer invloed op deH gang van
het onderwijs verleend. De 'schoBl-l
"vergaderingen kunnen daat-toe' het'
utiddel zijn."
Dit artikel, is nog belangrijker, ge
worden door versqhijlende amendemen
ten, welke bet Hoofdbestuur overnam,
zooalshet handels-onderwijs in de
paragraaf op te nemen kostelooze
verstrekking van leermiddelen invoe
ring van een zevende leèrjaar voor de
scholen voor getvooo Jager onderwijs,
in afwachting van uitbreiding, vau den
leerplichtigen leeftijd bevordering van
een goede salaris-regeling voor den
onderwijzer, waarbij men zich dus niet
houdt aan de' geheel onvoldoende mi
nima der wetgelijkelijke salarieering
van den arbeid van man en vrouw het
niet achterstellen, wat benoemingen
betreft, van de gehuwde vrouw bij de
ongehuwde. Het ziju inderdaad bepa-
ÜBgeu van het hoogste gewicht.
Behalve door middel van het onder
wijs, heeft de gemeente de algemeeuè
ontwikkeling en beschaving te bevordef
ren door de oprichting van openbare
leeszalen en bibliotheken.
Bijzondere aandacht wordt in heit
gemeente-program der Liberale l'hi£
voorts geschonken aan de volksgezond
heid en de volkshuisvesting en ook
bier is bot de democratische tooii,
welke ons icgunklinkn inzake net min
wezen dient de geffieente, in den geeft
van art. J'.l der Armenwet, met mildie
hand te Steunen in dfe gevalled, waarin
de behoeftige door bijstand alt een
tijdelijken toestand van hulpbehoevend
heid kan worden opgeheven vooris
staat -bevordering in voldoende rua^e
van genees- en verloskundige hulp van
gemeente-wege op het program.
Verder wordt verlangd een arbeids
beurs, welke haar bemiddeling kosteloos
verleent cu onder toezicht wordt ge
steld van een uit werkgevers en werk
nemers beslaande commissiesteun aan
werkeloozeu, werkverschaffing. In be
stekken van aanbestedingen van ge
meente-werken zullen bepalingen moetf n
worden opgenomen omtrent minünutn
loon en maximum arbeidstijd ook
bepalingen omtient "de uitkeering Viin
loon door den aaune'mef aan den Werk
man, bij verhindering vau laatstgenoem
de om te werken door omstandigheden,
van zijn wil onafhankelijk.
Wij herhalen dit is een prograpi,
■hetwelk een deniocratisehen geest adeffit
en wij Verheugen ons er over, dat het
als bindend moet worden beschonwfl.
De secretaris koti rn zijn jaar-verslag
er op wijzen, dat de Unie, heeft li.OljO
.lifj heeft oan café gehouden iu
Bidofclijn," omwoorrido Bob art.
„34 oc g-öd mse verdiend?"
«Jit
„Wat je by him?"
„Neen, Ik was in het Attorls-hótel
„Wart ja oom, dat ja lid wenseht
to worden?"
„Neen. .Hy geeft weinig om hjet:
vaderland. Hfi beeft te lang in Ame
rika gewoond."
,Beu je boratd, je eigen geweer ta
koopent' vroeg hy. „Wij verknopen
eu voor eau kleinigheid, Je zal niet
op tien shilling zien."
„Ik zon liever niets betalen," abt-
woordda Robert, .ïn&ar als het moe',
.-sabik bet doen." -u osv elioedi I
„ik kon jo niet zelf aannamen,zei
hS-i „Wfj weten te weinig van ja. Je
moet vanavond voor het bestuur ver
schijnen."
„Waar?"
„Ia Victoria," antwoordde hy. „Wf
znllen je laten halen. Tot vanavond
XX.
Dien avond bediende Robert in zjjri
kelnerseostuum in het café aa traehite
van Frits zjn niaswo plichten 'ta
leeren. Er aten heal wat mcoachen,
maar tegen tien nar was hat zaaltje
bijna leeg, Juist wet het slaan der
klok stond Diotrioh, die niet Sohillz
leden; aangesloten zij.i 134 kiesver-
eenigingen'. Het aantal leden steeg met
47(1.
Wij twijfelen er niét aan, of de
consequente toepassing van het ge
meentelijk program z .1 velr nieuwe!
strijders in de geledm - de.r Liberale:
Unie brengen.
6 Ti iteoiand.
Do otrljd In en bulten Europa.
Italië heeft hst getal der oorlóge
voerende mogendhedca wederom met
één varmeerüerd; tbatm 21 in de zes
groote staten van En opa slle in den
krjg. Italië'; beoltssteg is rist onver
wacht gekomen toen de koning da
ontslag aanvrage van hot Kabinet-
S&laodr» niat aanvaardde, kon muit
roods mot zekerheid voorspellen, flat
Italië zleh In den oorlog men ven zou.
En dit is thans eet, voldongen feit
geworden.
Algemoea wordt angscoreen,' dat
hot Drievoudig Verb- nd 22 Mei 1882
gesloten word, zoodat hat, bijna op
don dag af, 33 jan; heeft bestaan'.
Eerst in Maart 1883 doolde Mandei iik
het Italiaanscho park ment made, dat
Italië, osa niet.: gehot en al gtïsot-er.J
to wordoc, zich, by to cer.traai-Enro»
panscho tnogandhaden had aasge-lof
ten en vier weke later ward dit
door een ministeriesio verklaring if
het Hongaareche parlement br.vesDgdj.
Het Dnitech Ooatenrykrche verdrag
was reeds 7 October 1879 gesloten.
Do basis van bet Driovondlg VetV
bond, waarvan da juiste termen nOoR
zün bekend gemi. kt, vormde dji
Daltsch Oostenrijkse overeenkomst
van 1879. Italië bal zelf om. fcctre-
ding vorzocht, daar het zflt posiilo in
do MiddsJlandjqhe d0ev F? -.tk-gk
hedroiisd chttb Bt marck hracfrt db
toenadering tnsscbo;- Italië en Oosteiv
rijk tot stand, door het bezoek van
koning Humbert IB October 1881 aaii
Waenen voor tct fcarelden-
Wfj zoideo, dat de jutrte termen vaji
het Driebonds-verdrag ncoit zijn bé-
keml gemaakt. Zorgvuldige histori
sche onderzoekingen e-enwel, geba-
seocd op mededeelingen van mlnistoijB
ep dljlomaten, hebben den tskst zqo
goed als geheel, door Helding, do&p
kannen. Oocspronkeljk schlirt Italië
verplicht geweest ta zyn, Dnitscblacid
In een evontuealep oorlog tegen Franlf-
rfjk militaire hulp ta variconen, maar
een iutegicercm: deel vau het verörsig
vormde deze bapallog niet. Zy waa
opgonomen in eer, addltiöneSle m.'b-
talro conjentio,' w lka inter niet m.-ér
hornioawd is.
Het verdrag tuwchen Oostemrigk cin
Italië most er een weinig auders aft-
zjen. Italië zon zleh dsarby hebban
verbonden, Oostenr5k te bélpen, lndlt n
hét door een Fianschen aanval cp
Duitsohland in een oorlog werd mee-
gesleept. In hst geval van eon aanval
van Rusland op Oo-lénrijk zou Italië
neutraal bljjven.
ZJnerzlidB verbond Oostenrijk ztch,
op don Balkar. nf.t verder te gafn
dan de b zetting van Bosnië en Hetzjs-
gowina, wa'iko rec.ic in 1877 had pléa'. u
gevonden, qn niet camo niet vooruit
had gedineerd, van z jn plaats op en
ging, met een eioutel fit zjn hand,
Aasr do gesloten dear. Dietrich volgd®
hora en nog *ev«& anderen, dit alien
aan astafel ia het midder hadden
gegeten. Er was nfets opvallends
aan dlo negen mannen, r,y geleken
volstrekt niet op samenzweerders.
Scfc (lts tikte Robert in het voorbUgajin
op den schouder.
,Wy zullen jeaanstond»laten halen",
zei hy. „Je zaak komt voor bet be
stuur."
Er waren nu nog slechts een half
doziln gasten over.Een ervan,oen dikke
vronw van middelbaren leeftijd, wenk-
t« Flatohwr tot zleh. ZIJ haddonkaie
cogen en geen onaangenaam gezicht,
maar droeg een afschuwelijk matrozen
hoedje en slecht gemaakte, opzichtige
kleeroa. b
,1a hef waar," vroeg zj, „dat dit
restanrsnt In andere banden ls over
gegaan
„Zeker mevrouw," antwoordde Ro
bert.
„Ben jy de nieuwe eigenaar?" j
„Ik' hèil zijn' neef. De eigenaar is
hier vanavond niak"
,J» BChynt clot aar. jo werk gewoon
te s8n," morkto z5 op.
„Ik zal het wal leeram" antwoordde
Robert.
„Jo spreekt ook xiiet alt een Duit
te streven naar Saloniki of la Albanië.
Uf eerste maal werd do Driebond
in 1891 hernieuwd en wel voor twaeif
jaarl.-tar werd het vèrdrag telkens
voor zes jaar geslotrr. Deo laatsten
keer werd hot verdrag In Juni 1914
vernieuwd en hel zou dus onder nor-;
malé omstandivhedm nog tct elnda
1920 t daurr hobbel.
Van Ital'-.nnsche zijde legt men éi-
nadruk op, dat Italië'o vnrpl'öhtingén
zich bepalen tot het geval, dat een
der beide andere moxendhrden het
•laohtoff ;r is Van ceo uattvo- en dsarby
nog uitdrukkelijk is uitgeste en oen
Russische aanvat op Ooi'temyk. ¥»n
het begin van den oorlog af ts door
allo Italiaanscho staatslieden, zelfs
door Giolittl, verklaard, dat oen „casus
fooderic", een ingrCpen van Itaillé ten
gunste Vsn Oorr rjk, nfe'. oanwezlq
wac. Dultsehland ls niet door Frsnkry k
aangevallen en Oostenrijk evenmin,
On flit feit beroept zich Italië.
Verder wordt er op gewezen, dat
DaUsühland en OöstenrBk wiste -, dat
Italië zich geen oogenbllk verplicht
zou gevoelen, in dezer oorlog als
"böndgenoot van één of beide partyen
in te grljprn. Het ls met zoovel*
woorden erkend in de zitting van 5
December 1914 van do ItaHaansohé
Kamer door Glolltil, een staatsman,
die allerminst onsympathiek étoui
tegenover de zaak der centraal-Euio-
peesche mogendheden. De oud-Miula-
tor van Buitanlandscho Zsksn toeh
hoeft toen medegedeeld, dat Oostenrijk
reeds óp 9 Aaguslca 1913 de Italiasn-
sohs rogeering- bad gepolst, of afi
gevolgen van esn aanval op Servië
sou beschouwen als „essus foederis"
en Italië heeft inontkonn enden zin
geantwoor.
Daarom m.ént men in Italië, dat
dis land zich volkomor vip Cegenovajr
de esntrssl-Enrope:tcb. mogendheden
mocht killen, i-'-ü het, geheel cr..--f
htiakeiyk van de Driebond-verdragéii,
welke het zelfs gsett neutrale houding
oplegden, ajn stobilpunt kon kiezen
en uitsluitend rekening honden met
zja eigen belangen en Idealen.
Dat mén ér da rentegen vélt Duit-
sche en Oostniiykscha ^ijde gassch
anders ovér denkt sii Itallö's insröpop
ten gunste der Eetonto In «cherpe
bewoordingen afkeurt, bet Iaat
zich licht begrgpmi"D',od ut7 1
Welken Invloed het deelnemen van
Italië aan tien oorlog Zal hebben,wagen
wij niet te voorspellen; Feit is iy
ieder geval, dat OoetonriJk-Hangarije
en Duitschlanii al laigen tjjd reserve-
troepen tegen hun wankelenden i-o' a-
genoot pureed oe - oen gehoudeD. Maar
een ernstig deelnemen van Italië aain
de aotia tegen do DnrdfneUen het
heet, dat er reeds 80000 man tct dat
doel agn ingescheept zou byv.
daar heel goed da beslissing kunnen
brongen. En ook verwacht men van
de beslissing to Rome nog altyd den
terugslag op deo Balkon, op Roemenië
in de eerste plaats.
Een aantal telegrammen over Itallë's
Ingrfiper ln don oorlog kwambj ots
godurcr.de de Pinkster d-genln; voer
een gedeelte wordoi; ze vóór opa
bureau gabalbiin erd. Zij mógen
scber," ging z{ voort ln haar oigén
taal.
„Ik ben haakt mjp heels leven !n
Amarika geweerf," -.rtwso-ddo Robert
in het Dnifkch. „Ik spreek ru r-og
boter Engelscb, maar het zal wol weer
gewennon."
„Geef mj de Dultsche oourantert."
Robert maakte gebruik van da ge
tegenheid om te ontsnappen. De dame
was hom een beetje al te nieuwsgierig.
Vyt minuten later ging do deur dor
binnenkamer Open j Schiltz -erschcea
op den drempel en wenkte Fletcher.
Deze ging do zaal door, boklom een
paar tféden en stond ln de kamer der
club.
Sckiltz sloot de deur zorgvuldig.
Het eerste, dat Robert's verbazing
wekte, was, dat, ofschoon hi) negon
mannen de kr.mor had zien binnen
gaan, er nu nóg slechts een was be
halve Schtitz.
Die derde man zat aan het boven
einde der tafel et. behoorde blijkbaar
tot een andere klasse van da maat-
uchsppö dan Sehütz en zfln vrienden,
Hfl was Jong.NMoud en welgebouwd
en biykbaar can militair. Zijn kleeren
waren van goeden snit, zyn banden
blank én goed onderhouden.
{(et een of ander Initfnet zei Robert,
wat hfl mOest doen.
HQ bracht het militair saluut en zag
evenals telegrammen, op andere oor-
lcgs-geheurtenlssen betrekking heb
bend hier een plaats vinden.
Rome. De koning toekende een
besluit tot algemeeno mobilisatie van
leger en vloot en gelastte de reqnlsltle
can transport-middelen. De Meitagerv
vernam, dat Zaterdagmorgen in den
•miusiurraaii de tekst van de oorlogs
verklaring aan DuftBchland en Oosten
rék is vastgesteld.
Rome (officieel) Italië verklaarde
den oorlog- aan Oostenrijk. De Tribunu
moldt, dat de vijandelijkheden Maan
dag zullen besinnen. De Dultsche
gezant Von Eülow en de Oosten-
r jksche gezant Maeohio hebben op
dracht ontvangen, Rome te verlaten.
Woenen. Keizer Frans Jozef vaar-
digau naar aanleiding van de oorlogs
verklaring een manifest nit aan zyn
onderdanen. De gemeenteraad van
Triëst en Görz ls ontbonden.
Woenen. Het manifest van keizer
Frans Jozef luidt als volgt
De koning van Italië beeft my den
oorlog verklaard; een trouwbreuk,
waarvan do geschiedenis de wedergave
niet kent, ia door het koninkrijk Italië
jogenz zyn beide bondgenooten begaan.
Na een bondgenootschap van meer
dan 30-jarigen dunr, in don loop waar
van het z(jn territoriaal bezit heeft
kunnen vermeerderen en zich tot een
niet -'rmoeden bloei ontwikkelen,
te-ft Italië ons verlaten.
In het uur van gevaar is het met
vliegende vaandels naar het kamp van
onze vfjanden overgeloopsn.
W$ hebben Ital'ö niet bedreigd, sjjn
aanzien niet verkleind, zyn eer noch
zjjn belangen aangetast. WJ zjn onze
bcndgoEootschapcplichten steeds trouw
nagekomen en hebben het onze be
scherming verleend, toen het te velde
trok.
Wij hebben meer gedaan. Toen
Italië bngeeriga blikken over onze
trrens wierp, waren wy, om de bond
genootschappelijke verhouding en den
-. rade te bewaren, tot groote en smarte
lv.ke offers besloten, tot offers, die ons
a aau het vaderlik hart gingen.
De begeerlijkheid van Italië, dat
van het oogenbllk partjj meende te
moeten trekken, was echter niet te
stillen. Zoo moet dan het lot zijn loop
nemen,
Tegenover den machtigen vyand ln
het Noorden hebben In een reusachtige
worsteling van tien maanden, ln de
trouwste wapenbroedorsehap met het
gar van myn doorlnchtigen bond
genoot, mfin legers zegevierend stand
gehouden. De nieuwe verradeljke vy-
and in het Zuiden ls voor hen geen
nieuwe tegenstander.
Dn groots herinneringen aan Nevara,
Mortars, Custozza en Llesa, die den
trots van m(jn jeugd uitmaken, de
geest van Radstzky, van aartshertog
Albert, van Tegethi ff, die in myn land
en zeemacht voortleeft, zijn my er
borg voor, dat wl) ook naar het Zniden
toe de grenzen der monarchie met
gosden uitslag verdedigen zullen.
Ik groet m^n in strjd en overwin
ning beproefd gebleken (roepen. Ik
vertrouw op hen en hun leiders-, lk
de heide mannen een blik van vol
doening wisselen.
„Je naam is Max Koeh vroeg de
man aan de tafel.
„Ja, meneer 1" antwoordde Robert.
Je hebt te Potsdam gediend? Onder
wiec
„Kolonel Babbcrioh, meneer, het
dertiende regiment".
„Heb je jo papieren?"
Fletcher overhandigde het pakje,
dat Perth hem bad gegeven. Hy zag
ze zorgvuldig na en keek Robert nu
en dan even aan. Toen vouwde hjj
to op en legde ze op de tafel.
„Je spreekt Dnlttck met een Engelsch
aceent", zei hy, Robert scherp aan
ziende.
„Ik heb bfjna mgn gebeele leven
in Amerika gewoond", herinnerde
deze hem.
„Besef jo de beteokenls van je ver
zoek, om lid te werden vzn de eerste
afdealing van den kolnersbond
„Zoor goed, meneer."
„Ga daar een pootje heen," zelhQ,
naar don uitersten hoek wyzend.
Fletcher gehoorzaamde en hy Hulster-
da eeaige oogenbllkken met Sehtttz.
Toon wendde hQ zich weer tot Robert.
„Wy zullen je aannemen, Max Koeh,"
zei hij 'irOBtfg. „Ga mee naar het be
stuur."
(Wordt otntolgd.)
