N°. 60 1915
Zaterdag 22 Mei
102de jaargang.
Bij dit no, behoort een
Met het oog
op het Pinkster
feest zal het eerstvolgend
nummer dezer courant
Woensdagavond uitgegeven
worden.
37 FEUILLETOJi.
Warrige Dradei),
GOESCH
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- ou'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
frSs per kwartaal, In Goes f 9,79, balten Goes, franco «„ÉS.
Afxonderiyke nommera 9 cent.
ïRgendlng van advertentlëir op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór ia uren.
De prjo der gewone advertentiBn Is van 1-6 regels 50 ot., elke regel meer 10 et.
BS directe opgaaf van driemaal paaising derselfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljk- en doodsberichten ea de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels a t,~ berekend
Bewfsnnmmers 5 sent,
Telefoonnummer 88. Directeur G. W. tam Babneveld. Uitgave van de Naatal. Vs»Mots«hap ,G#as*ko Courant". Hoofdredacteur W. J. C!. van Santin,
y. Een goede stap voorwaarts.
liet is morgen, Zaterdag 22 Mei,
voor de Liberale Unie een belangrijke
dag. Aan de algemeeue vergadering
toch zal worden voorgelegd een con
cept-gemeente program. Er is lang ge
noeg op aangedrongen, en velen hadden
zicli reeds met het denkbeeld vertrouwd
gemaakt, dat er niets van zou komen.
Laten wij het maar eerlijk bekennen
een breede strooming in de Liberale
Unie vond zoo'n gemeente-program een
onding. Is iemand, zoo vroeg men
zich at', een slecht Raadslid, wanneer
hij niet het één of ander gemeentelijk
program tot het zijne heeft gemaakt,
en wordt hij pas eeu degelijk verte
genwoordiger van de stad of het dorp
zijner inwoning, zoo hij zulk een pro
gram volgt
De. vraag is meer dan eens gesteld
en talrijken vonden haar volkomen
logisch. Ten onrechte, naar het ons
wil voorkomeu.
immersvoor eeu politieke partij
kan het niet anders dau nuttig zijn,
naar vaste lijnen te arbeiden, ook op
hel gebied der gemeentelijke bemoei
ingen. Wil dit nu zeggen, dat zulk
eeu program, zeer precieselijk naar de
letter, moet worden nageleefddat het
in alle onderdeden geldt voor iedere
gemeente, ongeacht haar zielen-tal,
haar financiën, haar behoeften Dat
aan does, om maar eeu voorbeeld te
noemen, dezelfde eischeu moeten ge
steld worden, als aan de hoofdstad
des rijks P
Men weet wel beterGeen enkel
program kan zoo worden opgemaakt,
dat liet voor elke gemeente van kracht is.
Maar wel kan en mag worden ver
langd, dat de candidateu voor het lid
maatschap van den Raad in de onder
scheiden gemeenten van ons land de
beginselen aanvaarden, welke in het
program zijn opgenomen. Het blijft
evenwel geheel aan hen overgelaten,
de toepassing daarvan te doen afhangen
van plaatselijke gesteldheid. Deze opvat
ting is ook gehuldigd door den Vrij
zinnig-Democratischen Bond, welke zijn
XIX
Perth eo Fletcher hadden kamera
genomen niet ver van Victoriaïoo-
als het restaurant heette. ZJ gingen
daarheen en Perth sloot do deur ach
ter hen.
Amice", xei hy, „we hebben nu
het moeilijkste deel van onze onder
neming bereikt. We hebben in lang
niet vertrouweigk gesproken. Ik heb
je zelis niet het weinige verteld, dat
ik iu Hamburg kon ontdekken, in de
eerste plaats, heb je vanmorgen de
couranten gezien
.Neen," antwoordde Robert.
Perth haalde er oen uit zijn zak en
wees hsm een bericht. Kobert lae het
volgende
,'1'ragieche dood van een Engelechman
in de Rocky mountain»"
Gisteren, toen de heer Eustace Fitz
gerald met eenige vrienden uit New-
York naar hun kamp by Mount Phoe
nix terugkeerden, vonden zj hot l$k
van een man in een verlaten bergpas.
Ben geweerkogel had zijn hart door
boord de man moet ai eenige wrkon
dood zijn geweest. Uit zjn papieren
biook, dat de gestorvene een zekere
Fletcher uit Engeland was."
LATEK.
,Uet lijk, dat dezen morgen door
deD heer Fitzgerald uit Now-York is
gevonden, is gebleken dat van den
hoer Kobert Fletcher, een bekend
gemeente-program deed voorafgaan door
een inleidende verklaring, waarin het
heet „dat niet al de maatregelen,
in het hier aangeboden program opge
somd, voor alle gemeenten ook voor
de kleinere en zonder te letten op de
bestaans-voorwaarden van haar bevol
king iu aanmerking komen".
Komen wij dan ook in het vervolg
te staan voor een Raads-verkieziug,
waarbij de vrijzinnige caudidaat zijn
voorkeur voor het gemeentelijk program
der Liberale Unie iu het algemeen te
kennen heeft gegeven, zelfs al zou hij
op eéll of ander punt voorbehoud
moeten makeu, of een bepaalddeu eisch
voor een gemeente als Goes onvervul
baar achten, dau kunnen wij hem te
eerder steunen, wanneer tevens zijn
persoon, zijn karakter, zijn gebleken
belangstelling voor zaken van het
openbare leven ons den waarborg geven,
dat de gemeente in hem zaf vinden
een goed Raanslid.
Wij zijn nu eenmaal, gelukkig, uiet
als de sociaal-democraten, die iemand
voor het lidmaatschap vau deu Raad
caudidaat stellen, omdat hij het ge
meente-program der S. D. P. in al
zijn iinesses belooft uit te voeren. Ei-
is iets meer uoodig gave, bekwaamheid,
vastheid van v. il, krachtige overtuiging.
Uit alles komt niet, ook al zweert
men bij een program.
Het program dient een leidraad te
zijn.
Niets meer, maar ook niets minder.
Tot nu toe ontbrak deze leidraad
aan de Liberale Unie. Daarin zal thans
worden voorzien. Toegegeven moet, dat
in verschillende grootere gemeenten tal
van eischeu, welke op hef program der-
Liberale Unie voorkomeu, reeds ver
kregen goed zijit. Doch dart geldt het,
dat goed te handhaven, te bevestigen,
uit te breidelt, al naar omstandigheden
zulks noodzakelijk maken. Daarnaast
evenwel zijn tal van gemeenten op te
sommen, waar de vrijzinnigen in de
minderheid zijtr, of waar hun meerder
heid scherp wordt bedreigd door op
komende nieuwe partijen met reeksen
van vèr-strekkende beloften voor zulke
partij genoolen biedt het gemeente-
program van de Liberale Unie een
stevigen houvast, en niet het minst
eeu waarborg voor de kiezers.
Op sommige punten zal het concept,
dat het Hoofdbestuur der Liberale
Unie aan de algemeeue vergadering
aanbiedt, geamendeerd of gewijzigd
worden. Daar is niets tegen de samen
stellers van het concept zijn er zelven
van overtuigd, dat zij geen volmaakten
arbeid hebben geleverd.
Doch de hoofd lijnen blijven.
Engelsch cricketspeler en sportman,
te zijd Hat was bekend, dat de heer-
Fletcher eenige maanden geleden New
York verliet, om te gaan jagan in da
Rocky Moutains an sedert is 9r niets
meer van hem gehoord. Er is geen
spoor ontdek' van zyn gidsan, ofschoon
zyn kamp on uitrusting dichtbjj waren.
Daar er geen geld of kostbaarheden
op het iyk z(jn gevonden, is de moord
waarschynlyk uit roofzucht begaan."
Niemand zal zyn eigen dood kunnen
lezen zonder te huiveren. Een oogen-
blik lang verloor Fletcher z{jn kalmte.
Hy varwensohte het oogenblik, dat
hj Perth had ontmoethg voelde zich
schuldig aan den dood van dien man.
Perth luisterde ernstig naar zijn on
samenhangende woorden. To3n Kobert
zweeg, legde hy zyn hand op die van
zyn vriend.
„Hou je goed, Fletcher," zei hg. „ik
wist, dat het een groote schok voor je
zou zyn, maar je moet niet ovardrgv en.
Hoeveel monechen hebben hun leven i
niet opgeofferd voor een rechtvaardige
zaak! Denk ar aan, dat wy werken,
om ens land voor den ondergang te j
bewaren en Europa voor een oorlog,
waarin niet een, maar hosderddulzen-
den zouden omkomen. Die arme kerel,
die daar cu met een kogel in het hart
in de Rocky Mountains ligt, is Bleohts
een schakel in de groote keten jy
en ik kunnen zyn lot elk oogenblik
doelen. Wees een man, Fletcher. W{j
hebben geen igd voor gevoelens."
Je hebt geiyk," antwoordde Kobert.
,Ga voort."
,ln Hamburg," vervolgde Pertb,
„ontdekte ik de plaats van byeeckomst
van den kelnersbond, en die plaats is
I Kn daarmede heeft de Liberale I Inie
goed werk geleverd.
Wij komen vanzelfsprekend op deze
belangrijke jaar-vergadering terug, maar
kunnen nu toch wel reeds zeggen, dat
ook onze vrijzinnige kiesvereeuiging
„Vooruitgang" met het gemeente-pro
gram haar voordeel zal kunnen doen.
Buitenland.
Ds afrijd In en bulten Europa.
Oorlog voeren is kostbaar en vergt,
door vernietiging van arbeidskrachten
door stilstand en achteruitgang in tal
van takken van handel en industrie
en door de omzetting van een zeer
groot deel van het nationaal vermo
gen in munitie en oorlogsmateriaal,
dat na gebruik waardeloos wordt, de
zwaarste offers.
Naast de aandacht, welke in elk
dei- oorlogvoerende staten aan da ge
beurtenissen op het slagveld geschon
ken wordt, dringt zich dan ook
onmlddeliyk de vraag op den voor
grond, hoe de actie van !eg-r en vloot
en de krggsplaDner, welke men voor
de naaste toekomst beraamd heeft,
door voldoende kapitaal mogeigk ge
maakt kunnen worden.
En om in deze tgdna telkens weer de
millioenen te vinder:, welke voor oen
ongestoord voortzetten van de opera
ties noodzakelijk zyn, vereischt buiten
gewone bekwaamheid en ernstige
studie.
OostenrgkHocgarye is thans met
de ultgiite van zyn leenlngen gereed
en het senjnt, dat die leuningen
grootendeals door de Oostenryksch
Hongaarsche bank zuilen geflnanceerd
worden. Daar te lande heeft de zucht
om goud te verzamelen zoo grooten om
vang aangenomen, dat het bankpapier
In diserediet begint t' raken. Dit papier
is wettig betaalmirir ei yap don Staat
en het is te begrgpen, dat, hoe langer
de oorlog duurt, hoe meer de Staat
uitgeeft, het credlet daalt, het bank
papier, waar van men niet zeker meel
is, minder begeerd wordt en de lee-
ningsvoorwaarden zwaarder worden.
Dit beteekent allerminst een voor
deel voor de rentetrekkers, want jnist
de buitensporige ultgiite van credlet-
papier doet do koopwaren in prys
etygen en het nadeel door de
dageigkiebe iskoopen grooter zgn dan
het voordeel van hooge renten.
In Daltsahland zyn, zooals volkomen
te begrgpen valt, onmoteigke kapitalen
noodig, om de geweldige worsteling
met succes te kunnen voortzetten.
Waar het Duitscha dool niet In de
eerste plaats gebiedsuitbroidr g io en
datgene, wat Dultschland door don
Btrjjd winnen kan, niet in verhcu-Ung
staat tot wat de oorlog tot nu toe
reeds gekost heeft, is iedereen er an
overtuigd, dat Dultschland, zelfs al
mocht het winnen, van zyn berooide
nu onder onze ccnlröte. In die kamer
in caié „Victoria" worden de laatste
draden van het groote plan geweven.
Hoe zullen wy daar komen V Hoe zul
len wg de geheimen ontdekken
Eu dan is er kwestie van ons zelf.
Wg zgn nu belden in naam doode
mannen. Maar niettemin verzuimen
onze vgandan niets. Je hebt het mis-
schien niet opgemerkt, maar ik weet
het heel goed, dat wy bg hot café
govolgd warden. Is de verandering in
or b voorkomen voldoardo?"
Kobert keek iu dan spiegel boven
den schoorsteenmantel en antwoordde:
„Ik kan niet golooven, dat iemand
my voor Kobert Fletcher zou aanzien.
Ik ben er ook volkomen zeker van,
dat ik nu in jou nooit den Reginald
Perth zou herkennen, dia te Saxby
stierf."
„ik geloof, dat ja gelijk hebt," gaf
hg toe. „In elk geval moeten wg dat
aan het toeval overlaten. Maar denk
er aan, dat wg in café „Victoria* elk
oogenblik van dan dag bespied wor
den. Jy bent een Duitsch-Amerlkasn
van nederige geboorte. Denk daaraan."
„Ik ben een bedaard man," ant
woordde Robert. „Ik denk altijd, eor
ik spreek. Maar er is één ding, waar
voor ik vrees. Nu „Victoria" in de
handen van vreemdelingen is overge
gaan, zulle-t zg misschien hun plaats
van samenkomst voranderen.'
„Dat dank ik niet," antwoordde
Perth. „Ik weet al wat van die kamer.
Ze heeft een verborgen nitgang, door
een kelder op een binnenplaats, waar
elk huis door buitenlanders wordt be
woond. En hun tgd is ook hyna om.
Maar nu moet ik je nauwkeurig uit
leggen, wat je te doen hebt."
tegenstanders geen oorlogsschatting
zou kunnen heffen, söó boog, dat de
kosten van den stryd gedekt worden
Wanneer Duitschland wint, zullen
dus ook na den vrede van het Duit-
sehe volk groote offers gevraagd wor
den. Verhooging van bestaande be
lastingen is niet voldoende, nieuwe
belastingen zulten in het leven geroe
pen worden, waarvan er verscheidene
op monopolies gebaseerd zuilen zgn.
Da Daltsche staa-ssseretaris van
financién heeft Inmiddels een bopaalde
categorie personen op hot oog, welke
h5 voornameiyk wil belatten, waarbij
hg zeker op da sympathie van het
volk kan rekenen,
Juist door den stryd zgn in eenige
takken van nyverheid on landbouw
enorme winsten gemaakt en van alle
zgden wordt er op aangedrongen, hen,
die dooi den oorlog hun vermogen
aanziauigk vergroot zagen, byzonder
zwaar te na!,sten.
Natnurigk zal hiertegen door de
betrokkenen ten krachtigste geprotes
teerd worden, maar even natuurlijk
ia het, dat men van de anders zijde
deze belasting ais byzonder biliyk
beschouwt en er op wyst, dat da reus
achtige oorlogswinsten, door sommigen
gemaakt het gevolg zyn van de offers
ae.n goed en bloed, door de millioenen
gebracht, die het land verdedigen en
hierdoor dezo winsten mogelyk maak
ten.
Hoewel man zich van Engelschu
zgde steeds hy zin der optimistisch
voordoet, valt het niet te ontkennen,
dat aan do Londsnache beurs de stem
ming zeer lusteloos is.
Ean bewijs voor de zakenloosheid
is, dat gedurende 1914 duizend leden
zich voor een jaar hebben terugge
trokken en 503 voor goad hun lid
maatschap hebben opgezegd, waardoor
het aantal leden tot 3300 is gedaald.
In hei, begrootlngsj.aar, dat 31 Maart
is geclndtgd, heeft Engeland bijna
vier su eon half milliard Nederland-
sche guldens voor den oorlog tlit de
schatkist geput. Daaronder zyn bjna
650 millioen begropan voorleesingen
aan de Britsehe kolonies en 28 milli
oen pond sterling voor den aankoop
van levensmiddelen. Do eigenlijke zui
vere oorlogskosten bedragen 102
miilioen pond voor het eerste kwar
taal 8u 177 millioen pond voor het
volgende kwartaal van den oorlog,
wat op een sterke en badenkeiyke
toeneming wgst, verklaard door de
uitbreiding van het Britscho leger te
velde, de dsarmede gepaard gaande
uitrustirgskoaten en da gelden voor
schietvoorraad.
Da inloed van den oorlog op de
Nationale schuld zal In Engeland by
zonder groot zgn. Op 31 Maart was
dese schuld re-da met 458 miilloen
pond verhoogd en had daardoor etn
nooit gekende hoogte bereikt. -
Warneer de oorlog nog ean half
„Heol good," antwoordde Fletcher.
„Om vier uur precies moet je je
vervoegen aan het kantoor van den
Daitschen kelnersbond, No 13, Old
Compton 3treet, en naar den heer
Serittz vragen. Je naam Is Msx Kcch.
Ja bont to Koblenz geboren, maar
ging naar Amerika, toen je vlet' jaar
was Op je negentiende jaar ben je Ia
Dniteehiand terrug gekomen en je hebt
jetyd te Potsdam uitgediend, je bent
naar Engeland gegaan met een oom,
die een klein restaurant in Soho heeft
gekocht co die je als kelner wil in
dia: st nemen. Jo wenacht lid te wor
den van den kelnersbond, zooals van
zelf spreektmaar als dat in orde ls,
óchryf je op een stuk p,pier deze
woorden, en geeft ze aan SchUtz
„ik heb ook een geweer!'
„Ik heb ook een geweer," herhaalde
Kobert. „Ja, ik kan dat onthouden
maar ik zal praten als oei papegaai,
want ik weet volstrekt niet, wat het
beteekent."
„Jo behoeft niet veel te weten. D'a
woorden zyn je introductie voor den
kalnersbond, waarvan het baataas- in
„Victoria" samenkomt. Indien men je
vraagt, waarom jo verlangt lid te
worden, moet je alleen zeggen, omdat
je e3n Dui sober bent!"
Perth gaf hem nog eenige inlich
tingen ea met klokslag vier opende
Kotert de deur van No. 13, Old
Compton Street. Achter een toonbank
waren een paar klerken druk bezig
te schrijven. Fletcher stapte op één
van hen toe en vroeg in het Dui'ach,
of hy den heer Scl iitz kon spreken.
De klerk wees op de banken in de
kamer.
,U moet uw beurt afwachten," zei hy.
jaar duurt, moot Groot-Brittannie van
zyn schuld 50 millioen rente betalen
en zullen de voorsohotten aan de
bondgenooten moeten worden ver
dubbeld.
Volgens schatting van den Minister
van Financial) zal het rijk in het
looponde dienstjaar opnieuw byna 400
millioen pond sterling moeten zien te
vinden.
Dat do strgd dergelijke offers zou
vergen, heeft men in Engeland zeker
niet verwacht.
Minister Lloyd George heeft, na een
overzicht van den toestand gehouden
ta hebben, dan ook medegedeeld, dat,
wanneer de veiligheid van hot land
rn de toekomst van het ryk meetellen,
er oen grens moot worden gesteld aan
alle opofferingen, want een onbeperkt
uitgeven van vroegere en toekomstige
spaargelden en een onbeperkt ver
lies van meatchenievens, te land en
ter zee, zyn practDche en zedelyke
onmogelijkheden.
Iu zgn conclusies zegt Lloyd George,
dat de staat moet worden geholpen
door de spaargelden van zijn burgers
en dat die in dezen oorlogitgd en
zoolang do oorlog duurt, bohooren te
worden verdubbeld.
Waar op bet oogenblik slsohts her
nieuwing van de inkomstenbelasting
op don ouden voet werd gevraagd,
word echter tevens de ws&rachgnigk-
held uitgesproken, dat spoedig krach
tige fioaueleele maatregelen getroffen
moeten worden.
Wanneer niet binnen afzlenbaren tyd
een beslissing op het oorlogsveld
wordt verkregen, dan ls het dnideiyk,
dat er in da oorlogvoerende ryken een
einde zal komen aan het brengen van
zulke geweldige offers, dat de toe
komst van lederen staat er ernstig
door bedreigd wordt.
Duidelijker dan ta voren is weer
aangetoond, dat da combinatie mot net
grootste uithoudingsvermogen waar-
schijniyk een economische overwin
ning zal behalen.
Dat Italiö zyn neutraliteit zal bigven
handhaven is niet meer waarschgniyk.
Reeds heeft de regeering te Washing
ton er in toegestemd, de diplomatieke
belangen te Weenon en Rome te be
hartigen, wanneer de onderhandelin
gen worden afgebroken. Op het oogen
blik, dat wg dit schrgven, komt juist
het bier onderstaande telegram binten,
waarin vermeld wordt, dat de Kamer
besloten heeft, het Ministerie-Salandra
in z'jn oorlogsplannen te steunen.
In Engeland wordt, naar aanleiding
van het aftreden van Lord Fisher,
die bet, als eerste zeelord van de
admiraliteit, blijkbaar niet kon ver
dragen, dat een ondeskundlgo als
Churchill by de marine in deze ern
stige tyden de leiding had, het
Fletcher ging zitten achter ern halt
dozijn jongens en jonge mannen, wier
betoon duldeiyk was. Zy namen geen
notitie van hom, maar keken naar de
denr dor binnenkamer, die telkens
weer geopend en esioten werd. Zoo
dra er oen van hen nitkwanr, nam een
ander zCn plaats in. Zoo kwam Robert's
beurt weldra.
IIg ping een klein, vuil kantoor,
vol lab rkarook, binnen. Er zat alleen
een dikko man met blonde haren en
baard, on zachte blanwe oogen. Hg
was in hemdsmouwen en rookte een
sigaar.
„Wel vroeg hg, bgna voordat
Fletcher den drempel had over
schreden.
„MUn naam is Max Koch," zei dexe,
„ic zon graag lid willen worden van
den kelnersbond
„Geboren
„Ta Koblenz."
„Ouderdom?"
„Dertig jaar."
„In be'rekklng?"
„Café Victoria.'
„Gekomen van
„Amerika."
Hy schoof Robert ran klein hand
boekje toa.
„Een halve kroon," zei hg, zyn hand
ophoudend. Robert gaf hem het geld.
„Ga boon," beval hg daarop. „Geen
vragen, sis 't n blieft Het boek zegt
u alles 1*
„Ik heb ook een geweer," zei
Fletcher Btoutmosdlg, hem recht In
't gezicht ziende.
Hö bemerkte nu, dat die blanwe
oor en niet zoo zacht waren, als het
let k. Do blik scheen hsm te doorboren.
I Wordt vervolgdJ.