N°. 59 1915,
Donderdag 20 Mei
102de jaargang.
Ik had zeif de zaak willen koopen.
Ik ken de klanten, het zlin allen vrien
den van my. Ik zal zo r.u van u
overnemen tegon denzelfden prijs. Of
neen, ik zal edelmoedig zya en u cog
een kleine winst g ven tot Bohade-
loos3ttlling."
goesch
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgesonderd op feestdagen.
Prfli per kwartaal, In Goes f buiten Goes, franco f 1.88.
AfxonderUljke nommers 8 cent.
tazendlng van advertontida op Maandag:. Woensdag
en VRIJDAG vóó* IS uren.
De pr$s der ge wone advertentiön is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10c!«
B3 directe opgaaf van driemaal paatsing deraelfde advertentie wordt
de pry s slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend a
dankbetuigingen worden van 1—10 regel* lf— berek?nd
Hewfimuanttti 5 «snij
Telefoonnummer 88. Birestear Gi W. tak Babneveld. Uitgave van de Naaml. Veinootsekap ,GǤsike Comranfc". Hoofdredacteur W. J. C- vak Saktbn,
i
x*#. Km slechte Raad.
Hoewel wij nog ver van het ver-
kiezings-jaar 1917 verwijderd zijn
wie weet, wat er voor dien tijd reeds
over ons vaderland is beschikt
zoekt uien in sommige antirevolutio
naire kringen reeds naar een geschikte
verkiezingscrj. Blijkbaar heeft dat
zoeken heel wat moeite gekost en is
men in het vinden ten slotte toch niet
geslaagd. Daarom zal men zich tot
het oude, en beproefd gebleken, dienen
te bepalen, en eén der jongere anti
revolutionaire propagandisten, mr. J.
A. de Wilde, uit 's Gravenhage, smult
bij voorbaat reeds aan een op de spits
gedreven-antithese-politiek. Zoo iemand
moet, terugdenkende aan de jaren 1901
en 1909, het water uit den mond loopeu.
Over een aanbeveling van de anti
these-politiek kan men zich slechts
verbazen, zelfs al houdt men niet eens
Tekening met de tijds-omstaudigheden,
onder welke zulk een aanbeveling komt.
Immerstoen de antithese-politiek
in haar bloeitijd verkeerde, is er het
minst voor de sociale opvoeding en
ontwikkeling van het volk gedaan. De
Kabinetten, welke naar dr. Kuyper en
mr. Heemskerk worden geheeten, waren
met onvruchtbaarheid geslagen, niet
tegenstaande de groote meerderheid,
waarover zij in de heide Kamers der
JStaten-Generaal (dr. Kuyper na de ont
binding van den Senaat, toen deze de
Hooger-Ouderwijswet verwierp) beschik
ten. Van een jongere, die er prat op
zegt te gaan, christen cn democraat te
zijn, had men een anderen raad mogen
verwachten, dan maar weer met de
antithese-vlag in top de verkiezings
wateren te gaan bevaren.
Die raad is trouwens in deze dagen
zeer ongepast.
De antithese scheidt het Nederland-
sche volk in twee vijandige kampen en
de tijds-omstaudigheden zijn zdd, dat
men juist een volk moet hebben, het
welk zijn eenheid wil bewaren. In
sommige kringen paait men zich met
de gedachte, dat, nu de strijd iu Europa
welhaast tien maanden heeft geduurd,
Nederland vanzelfsprekend buiten den
oorlog zal blijven. En aangezien men
dat gelooft, wil men den partij-strijd
in den lande wederom op den ouden
voet voortzetten. Het is nu al lang
geuoeg mooi geweest.
Wij voor ons hebben één troost
dat de bezadigde en verstandige ele
menten iu de antirevolutionaire partij
den raad van mr. De Wilde iu den
wind zullen slaan. Zij toch moeten
van oordeel zijn, dat scheurmaken op
as FEUILLETON.
Warrige Draden
ZU gingen ln de richting van Soho
en traden weldra een klein restaurant
binnen, dat er niet Engelech uitzag.
Er hing een onaangename etrnslucht.
Een donker, klein man met een zwar
ten knevel en vrlendelflken glimlach
begroette hen by de deur en leidde
hen naar een tafel.
„Een btel goede lunch vandaag,
heeren," zei hy in het Dnltsch. „Fritz,
hors d'oevres voor de heeren."
Zy gingen zitten, deden hun ser
vetten voor en bestelden bier. Toen
nam Perth een geheimzinnige houding
aan.
„De zaken gaan goed, hé vroeg hy.
Altyd goed," verklaarde de kelner.
„Wy hebben onze geregelde klanten.
Zy komen altyd."
Perth knikte een paar maal.
„Al lets van een nieuwen eigenaar
gehoord vroeg hjj.
„Nog niet," antwoordde do man.
„De neef van meneer Röoer, de erf
genaam, woont in Zwitserland. Een
van myn vrienden ia naar hem toe
gegaan. Hy wil de zaak koopen en
zjj zal op denzelfden voet worden
voortgezet."
Perth lachte Robert veelbeteekenend
toe, om den kelner nieuwsgierig te
maken.
„Uaar veronderstel na eens, dat
Iemand ja vriend voor was geweest
en de zaak al verkocht wasl'
De glimlach van den man verdween.
HQ zag hen angstig aan.
„Dat zou de neef van meneer Köder
liet oogenblik uit den booze isde
eenheid des volks behoort ongerept te
blijven. Als de gevareu, ivelke ook
ons thans nog bedreigen, voor goed
zijn afgewend, dan zal de politieke
strijd wederom, als voorheeu, gestreden
kunnen worden dan kan, zoo men ten
eeneninale audere leuzen mist, desnoods
de antithese weer opgeld doen. De
vrijzinnigen vreezen haar niet.
Het oogenblik nil is er evenwel zeer
slecht toe gekozen.
Wij gelooven trouwens ook geenszins,
dat mr. De Wilde met zijn raad de
partij heeft gediend.
Op een enkele uitzondering na wen-
schen de antirevolutionairen den Gods
vrede of liet Bestand te handhaven de
periodieke verkiezingen voor leden van
den Gemeenteraad staan allerwege voor
de deur. Wanneer men nu verkondigt,
dat de antithese niet mag wegvallen,
dat zij in al haar kracht gehaudhaafd
worden moet, wijl nooit beter dan in
dezen oorlog is gezien, lxoe verdeeld
de geesten blijven het is mr. De
Wilde, die spreekt hoe kau men
dau van rechts met de vrijzinnigen
samenwerken, ten einde den Godsvrede
te behouden Vis de „verdeeldheid
der geesten" zoo groot is, dat men iu
antirevolutionairen kring daartegen
ernstig moet waarschuwen, dan moest
geen samenwerking worden gevraagd,
doch deze vlak-weg van de hand ge
wezen. Boet men dit niet, en schrijft
men toch, gelijk mr. De Wilde doet,
dan kan dit slechts leiden tot gevolg
trekkingen, welke niet bijzonder vlei
end zijn.
Wij voorzien, dat de heerDeWiide
weinig pleizier van zijn raadgeving zal
beleven. Doch dat ze juist van hem
moest komen, verwondert ons niet.
De schrijver van de befaamde brochure
„Den leider trouw" toont voor de
zooveelste maal aan, tot welke excessen
het optreden voeren kan van iemand,
die, om den leider aangenaam te zijn,
dezen iu het iutrigeeren tracht te
overtreffen.
Buitenland
De strijd In en buiten Europa.
Er is, kort na het uitbreken van
den wereldstigd, toen het bleek, dat
deze oorlog, ip moderne w yze ge
voerd, tot een loopgravenstryd zen
leiden, op gewezen, dat successen
van beteekenls, zoo zQ al verkregen
werden, een eindeloos geduld en de
grootste financieels opofferingen zou
den vergen.
En toen, kort daarna, in West en
Oost, dwara door Europa, de front-
niet doen," zei hij. „Het was alijjd
be'cofd aan mgn vriend, als meneer
Köder mocht sterven."
„Zool" glimlachte Perth, ,'t is jam
mer voor je vriend, maar hy is te
laat. Ik heb het restaurant overge
nomen. Ik heb de papieren in mijn
zak."
„U schertst, meneer!" riep de man
ontsteld uit. De zaak levert niet veel
op. Niemand zou ze zoo haastig
koopen."
„Wat? Ik ben lang in Amerika ge
weest, met myn neef hier, en heb een
beetje geld overgespaard. Ik heb de
zaak gekocht. Maar ze most wat op
leveren 1"
Met een halfgemompeldn veront
schuldiging verliet de kelner hen en
een oogenblik later zagen zij hemde
dear altgaan. Perth zag Fletcher veel
beteekenend aan.
„Wy zyn hier terecht," fluisterde
hy. „Ik wist wel, dat Ik mij niet kon
vergissen. Hier hebben zy hun hoofd
kwartier. Die kerel is 1 mand gaan
waarschuwen."
Binnen vjjf minuten keerde de kel
ner teiug, gevolgd door een man, aan
wien hy de gasten aanwees. De nieuw-
aangekomene zag er geheel als een
buitenlander nit. Zijn gelaatskleur was
matbleek eo hj scheen hard te hebben
geloopen. HQ kwam recht op hen toe
en boog beleefd.
„Staat n my toe," vroeg hg ln hot
Dultieb, „aan nw tafel te gaan zitten
Ik zou u gaarne willen spreken
Zy stonden op en beantwoordden
zijn bnigiDg. Perth wees op een stoel.
„Met g.noegen, meneer," antwoord
de hy. „MUn naam is Steln, en dit is
myn neef Schultze. Wy zyn juist uit
Amerika teruggekomen."
linies getrokken waren, de (fleren
muren waren opgebouwd, waartegen
van beide zyden met de grootste
Inspanning storm geloopen werd,
zonder dat het gelekte, za op oen
enkele plaats te doorbreken, toen
begreep ieder, dat hen hier niet meer
als vroeger een strijd van overwin
ning en nederlaag door de wapenen,
maar een atrjjd op economisch en
financieel gebied zou zyn.
Toen is voorspeld, dat het hier een
stryd gold,waarin hoegstwsarsehynlSk
de combinatie met de grootste draag
kracht en hot grootste uithoudings
vermogen zou overwinnen.
Voor korten tjd Is daze voorspel
ling op den achtergrond gedrongen,
toen een grootere levendigheid in het
krUgsbedryf den dir-eten Btryd door
de wapenen mesr aan vroeger op den
voorgrond deed treö '.n.
In Rusland bleef het niet by een
rustlgen posltlestryd, hier en daar wist
de Dultsche veldmaarschalk, door een
geweldigen drnk, he'. Russische front
te doen wjjken en op andereplaatsen
gelakte het den Rus-en-weer een be
langrijke schrede voorwaarts te doen.
De stryd ter zea werd, niet het
minst door het verschijnen der Dult
sche duik booten, van grootere betee-
konls dan vroeger en do expedities
tot forceering der Dardanelles hielden
de belangstelling gaande van alle»,
die bg het eentonige krijgsbedrijf ln
eon dergelijke onderreming een wel
kome afwisseling zagen.
Maar wanneer wfl thans, na bfjna
tien maanden van sirgd, do kaart van
het gevechtsterrein "oor ons nemen
rn den toestand me - dien van vroeger
vergelijken, dan vil den wij geen in
vloedrijke versehilSou, dan zien w®
door geen van belde combinaties een
winst van buitengewone beteekenls
behaald of een vorlirs van bosliBsen-
den aard geleden.
Nog is, ondanks de duikbootenactie,
de Engelsche vloot de machtigste ter
wereld, nog ligt da Dultsche vloot,
onaangetast, in da veiligs Oostzee
opgeborgen, nog zya de Dardanellan-
forten niet tot zwygen gebracht en
is Turkye meester over eigen gebied
en in het bezit van zflu eigen Hoofd
stad.
En hier geldt het nog slechts de
acties, die tot een onmiddellijk succes
moesten leiden.
De strgd zelf in - -cat en West, da
posltis-oorlog in Beigië, Frankiyk en
Rusland, heeft geen verandering van
beteekenia ondergaan.
In het Oosten, wair de strijd met
grootere legermachten over uitge
breider gebied zich iu breeder e trek
ken afspeelt, waar overwinning en
nederlaag van grootere afmetingen
zfln dan in het Westen, hebben wfj
herhaaldelijk de wederzijdsche bedrei
gingen van beide zijden zien afwaren.
„Myn naam," zei do vreemdeling,
,1a Dietrich. Ik woon te Londen."
„Myn noef," ging Per'-h voort, „heeft
van zyn jeugd af in Amerika gewoond
en spreekt gemakkelijker Engelsch,"
„Dat is goed," antwoordde Dietrich
In hst Et gelsch. „Ik Bpreek het ook
meestal. Frltz heeft me verteld, dat
u reu restaurant wilde gaan opzetten."
„Juist," antwoordde Perth „Ik heb
een beetje geld en m(jn neef weet iets
van het vak. Da kelner heeft u mis
sehit n verteld, dat ik dtze zaak heb
overgenomen."
„Je," antwoordde hg. „Daarom ben
Ik hier gekomen. Ik wil u goeden
raad geven. U zoudt uw geld ver
liezen."
„tófln geld verliezen," herhaalde
Perth angstig. „Neen, daar zal ik wel
voor oppassen 1 Volgens de boeken
gaan de zaken goed. «Ik wil hier nog
wat geld verdienen en dan mgn neef
in do zaak laten en over een paar
jaar naar myn land teruggaan.'
„Meneer Stoic, u znlt hier geen
geld verdienen," zei Dietrich langzaam
en met nadrt k. „Integendeel, u zult
all- 3 verliezen, wat n in de zaken
steekt. De boeken bewijzen niets. Dit
huis is de plaatB van byeenkomst ge
worden voor een zeker soort mensehen.
Zy kwamen den ouden Köder opzoe
ken en mot hem praten. Een sociale
club heelt hierachter een kamer. Als
esn vreemdeling hior komt, zal die
worden verplaatst en de klanten zeilen
ergens anders heen gaan".
„Maar ik heb de zaak gekocht en
betaald," zal Perth ongerust. „Als
het waar is, wat u zegt, ten ik ge-
rtïneerd."
,Ik zweer by den keizer, dat het
waar is," zei DIetrleh. „Maar luister.
De Dultsche bedreiging van Warschau
leidde niet tot ernstige gevolgen, de
Russische in Oo3t Pruisen werd afga-
woerd en ook de laatste, de inval in
Hongarye, is door een gelukkige actie
iu West Galicië op niets uitgeloopec.
Hier bleef het dus van beide sflden
een heen en weer drukken van den
Ijzeren muur, zonder dat een van
beide party er, zich stork genoeg
getoond heeft, dezen beslissend te
'doorbreken en op te rukken naar de
hoofdstad van hst vyandeiyk ryk om
er de overwinning te bevestigen en
do vredesvoorwaarden voor te schry-
ven.
Er. in het Westen, waar alles zleh
op kleinere schaal afspeelt, waar de
terreinwinst over en weer by minder
dan kilometers wordt gerekend, wier
do druk op de Uterea linie zooveel
zwakker en van zooveel minder be
teekenls is, mag zeker niet ln do
naaste toekomst een actie varwacht
worden, die aan een van belde zyden
de lang gewenschte beslissing zal
brengen.
Want zelfs al slagon de verbonde
nen er in, door een gemeenschappelijk
krachtig offensief, de Dultsche ilnlo
terug te drukken, zelfs ai gelakte bet
hen, geheel België van den vyand te
bevryden, dsn zou noglanps de Dult
sche grens, langs de sterke vesting
linie san den Rijnkant een tegenstand
geboden worden, zoo krachtig en zoo
hardnekkig, dat er van een voort-
dringen op DuBschen bodem en «en
oprukken naar Iteriyn in overzien-
baren tyd geen sprake zou zyn.
Een blik op de kaart doet ons zien,
dat er van beide zyden niets is ver
anderd en dat do onverbreakbare
muren, die Dnitsehland en Oostfnrjk
in Wast en Oost als dammen tegen
den vloed van vyanden hebben op
geworpen hun volie kracht sn bruik
baarheid hebben behouden.
En toch verschilt ue toestand «en
nu zeer veel met dien van het begin
van den stryd.
Opnieuw komt ons da voorspelling
in herinnering, dat deze stryd, de
moderne wereldstryd, niet door do
wapenen maar door de economische
en financieele draagkracht van elk
der oorlogvoerende combinaties beslist
wordt.
Want tien maanden van strfid heb
ben geen van beide partyon een stap
nader tot de zoozeer begeerde over
winning gebracht, maar wel van ieder
der 8tr{|óende staten de zwaarste offers
gevergd aan arbeidskrachten, aan
achtei uitgang vsn handel en Industrie,
aan onherstelbaar verlies van het
nationaal veimogen.
De toestand in do oorlogvoerende
ryken ls, door stilstand in allerlei
bedryven, dc or ontvolklrg en door
de zware cffsrs, die iedtre staat zich
voor den oorlog moet getroosten, zoo
Perth zag den ander glimlachend en
met een blik van verstandhouding aan.
„O," zei hy. „Nu begin Ik het te
begrijpen 1 wilde het restaurant
ook hebben Dan geloof ik toch, dat
ik een gorden koop heb gedaan. Noen,
ik zal het zelf maar houden I"
Het gezicht van DIetrleh betrok.
„U gelooft me dus niet," zei hjj
eindeiyk. „Toeh is alles waar. Als
oen vreemdeling hior komt, gaat de
zaak op de flesch."
„Neen, neen protesteerde Penh
„Ik zal al de kelners houden en geen
veranderingen aanbrengen De club,
waarvan n sprak, kan haar kamer
behouden I Ik bon niet nieuwsgierig.
Ik zal my er niet mee bemoeien."
„Meneer Steln," zei DIetrleh, „lk zal
U vyftig pond winst geven!"
Perth Echudde het hoofd.
„Honderd dan!"
„Ik wil do zaak niet verkoopen,"
hleid Perth koppig vol. „Het spijt
me, dat ik u teleurstellen moet."
Dietrich bleef nog eenlge minuten
by hen, maar sprak over andere din
gen. Toen vorllet hy hen on ging
naar Fritz, den oberkelner. Na een
oogenblik kwam hy terug.
„Meneer Steln," zoi hij, „lk zal n
een prachtig aanbod deen. Ik wil n
?00 pond gevon."
„Ik wil de zaak niet verkoopen,"
herhaalde Perth „Ik heb nu eenmaal
btslottn, ze te houden." Dietrich
verliet het restaurant. Perth riep den
abnormaal, dat hy onmogeiyk van
langen duur kan zyn.
Komt er niet spoedig een beslissing
door de wapenen en we meenen dit, zelfs
wanneer Italië aan den oorlog deel
neemt, te mogon betwyfelen, dan zal
inderdaad de oude voorspelling op
nieuw op den voorgrond treden, en
bifjkon, dat de combinatie met bet
grootste uithoudingsvermogen een
economische overwinning zal behalen.
Om dit nog beter in te zien 1» een
klein overzicht noodlg van de ont-
zanheiyke flna, ciecle offers, welke de
voornaamste oorlogvoerende staten
zleh reeds getroost hebben en welke
een voortzetten van den kr8g voor
elk dier staten nog noodzakeiyk zal
maken.
In een volgend ovorzicht zullen we
dit nader bespreken om thans in het
kort na te gaan welke telegrammen
van het oorlogstrrein een afzonder-
ïyke bsspeking verdienen.
Do koning van Italië heeft het ont
slag van het ministerie Salasdra niet
aanvaard.
Wie ons vorig overzicht heeft ge
volgd, weet, dat dit waarsehfiniyk
beteokent, dat Ital-'ë aan de zijde van
Engeland en Frankryk tegen zyn oude
bondgenooten zal oprnkken.
Nog biyft de kans, dat de kamer,
die Donderdag byeenkomt, haar in
vloed tot handhaving der neutraliteit
zal doen gevoelen, nog biyf: de kans,
dat de koning, door bedachtzamer
staatslieden voorgelicht, eveneens in
vredelievenden zin zal beslissen, maar
waar het volk, opgezweept doorzijn,
veelal niet onbaatzuchtige leiders,
lnidor en luider om den oorlog roept,
mag die kans zeer zeker gering ge
noemd worden.
In hoeverre het waar Is, dat Italië
reeds zyn steun aan do staatslieden
der Entente hae-ft toegezegd, zal later
ongetwijfeld aan het licht komen.
Das staat Italië op het pnnt, in een
avontunriyken oorlog, war.rby het zijn
belooning slecitts by een evontueele
overwinning van Frankryk en Enge
land zal kannen ontvangen, zich op
zUn ondo bondgenooten te werpen,
die hat by het uitbreken van den
wereldstryd smadeiyk in den steek
heeft gelaten.
Er zullen weinig mogendheden syp,
die zich, na den vrede, met een staat,
welke een dergciyke verraderlijke rol
heeft gespeeld, opnieuw in een bond
genootschap willen vereenigen.
Voel verandering zal Itslië's optre
den niet in het krygsbedryf brengen.
Dnitschland en Oostenryk hebben
tijd genoeg gehad, zich op Italië's
ingrypen voor te bereiden en men
mag verwachte», dat alles in gereed
heid gebracht ia om den nieuwen
vyand zoo krschtig mogeiyfc te be
strijden.
In het Oosten zetten de Dnltsch
kelner.
„Fritz, wil je hier biyven?"
„Zeker, meneer," antwoordde de
man, een beetje zenuwachtig. „Ik ken
de moeste klanten. Maar ik vrers,
dat ze niet zullen biyven."
„Dat zallan we zien," besliste Perth.
„Je moet doen, wat je kan, om ze te
houden, Frltz, dat zal je geen wind
eleren leggen. En nu die club I Die
leden maken zeker groote verterin
gen, he?"
„Niet erg."
„Dat is leeiykor," zeiPertb, „maar
dan moeten ze meer verteren. We
zullen hun goede waar geven en
goedkoop. Welke avonden komen zij
samen
„Dat weet niemand," antwoordde
Frits. „Da katner Is altyd voor hen
disponibel, Za betalen er een klein
bedrag voor en komen, wanneer zU
willen."
„Hm!" ze! Ptrth. „Dat klinkt niet
erg vooraeelig. Wat deen zy
zingen, praten, of zaken
„Ik gelerf zaken," antwoordde Frltz
langzaam.
„Wel, well Nu, we zyn niet nieuws
gierig myn neet en lk. Kan ik
die ksmar zien
Frltz schudde het hoofd.
„Na niet," antwoordde hy. „Meneer
DIetrleh heeft een Blcutal, maar h\j ia
weg."
.0, goed!" zei Perth, „dan een
ander maal De rtkecing, Fritz 1
Dezen morg'n ben ik zelf nog gast.
Va-, middag zullen wy ons hior in-
stallooreB 1"
(Wo-df vervo'qd).
