M WOON
TILBURY-PA ARB
Het WUUR- et
WINKELHUIS,
I Me Itntiu I
fwedo Concours
Concert.
DANSMUZIEK,
aüsuwsIs Mn 1
Slot Oostende.
MEI-DINSDAG
DE HOFSTEDE
13 MEI a s,
Steuncomité
Gemeente- Publication.
ADVERTENTIES,
I J. OONNER-MEIJLERi I
GOES.
TJK PI XT XT F?,
Zaterdag 8 Mei a.s.
PIANO-LESSEN.
A. HESS- DE THOUARS,
Voorloopige Bekendmaking.
Openbare Verkooping
Fruitplantage „Werkhoeve",
Fruitpiautage
POOTAARöAPPELS
voor Vluchtelingen.
P. k DE LlöfeY,
HJkt het one niet. Koffie zander miker
ot melk kregen zij 's morgens met een
pond roggebrood. Op het menn, waar
van bij een nauwkeurig overzicht
geeft, komt nogal veel voor soep van
haring- en echel vlschkoppen. Op Kerst
dag hadden 23 een bijzonder dlöet
gehad. Van kastanjesoep, ,maar de
kastanjes waren sUcbt', voegde Tom
my er aan toe. Hij was goad te spre
ken over de Dnitsche soldaten,* die
hen naar Munster hadden go'oracht,
want z(j hadden hnn brood mot de
Engelschen gedeeld. De tocht naar
Móester duurde vijf dagen, gedurende
welke zij hovig leden aan hun wonden,
die in het geheel niet verzorgd werden.
In het kamp zelf vergingen z{j van
het ongedierte en was de behandeling
veelal buitengewoon ruw.
Tegen de giftige gassen der
Dultschers.
Nauvrelgks waa da oproeping aau
de vrouwen om mond- en neusbe-
schermerB te maken tegen de ver
giftigde gassen in de pers verschenen,
of iedereen heeft zich aan het werk
gezet. De officier, die aan het mini
sterie van oorlog belast was met het
geven van inlichtingen, had den eer
sten dag vóór het middaguur al meer
dan 300 vragers te woord gestaan en
in den loop van den dag werd het
nog erger. Een zwerm van personen,
dis helpen wilden, kwam aan, per
rijtnlg, per tram, per anto en te voet.
Denzelfaea avond war-n er al 2000
respirators ingekomen. De eerste post,
den volgenden ochtend, bracht 110
postpaketten en 8 groote mallzakken
en hoopen van pakjes werden er per
soonlijk afgeleverd. Tegen den middag
had men er al ongeveer 30.000. Zij
werden dadeigk ontsmet en Ingepakt
om naar het front te worden gezonden.
Hoela scholen hadden er aan medege
werkt en de meisjes hadden haar
namen op de respirators geschreven.
Na 36 nur waren er 500.000 be
schermers ingekomen en maakte het
ministerie bekend, dat er geen mear
noodlg waren. De Brltscho soldaten
knonen dus voortaan de gasaanvallen
der Dnitschers weerstaan.
Omtrent den aard van de gebruikte
gassen Is men ths us ook Ingelicht, daar
prof. Haldane, die naar bet front is ge
zonden, om do altwerking der gassen
te onderzoeken, zijn officieel rapport
heeft ingestnnrd. De manschappen, die
nog in de lazaretten verpleegd werden,
waren allen blanw ln het gelaat, wat
aan vergiftiging door cyaan deed
denken. Échter werd deze blauwe ge
laatskleur veroorzaakt door verstik
king. De gassen hadden een acute
bronchitis en longontsteking veroor
zaakt, door hun prikkelende werking
op de ademhalingsorganen. Do l$k-
schouw bewees dit. Het waren ver
moedelijk chloor- of broomverbin-
dingen.
Ingezonden Stukken.
Buiten verantwoordelijkheid der
Redactie. De opname van de in deze
rubriek voorkomende artikelen bewijst
geenszins, dat de Redactie er mede
instemt.)
Goes, 3 Hei '15.
Mijnheer de Redacteur.
Uw stukje over het broodgewicht,
voorkomende in Uw blad van Zater
dag 1 Mei, geeft m(j aanleiding om
beleefd eenlge plaatsruimte ln Uw blad
te verzoeken, ten einde deze kwestie
wat nader toe te lichten. In bedoeld
stukje noemt U het woctchcHjk, dat
in onze gemeente een verordening
komt op het gewicht van het brood.
Als een van ,ds bakkerspatroons, die
het ver beneden zich achten, hun af
nemers te dupeeren", ben lk echter
van een geheel ander gevoelen. Opper
vlakkig beschouwd, schijnt de zaak
allereenvoudigst. De prijs van het
brood wordt vastgesteld per KG. j voor
dien vastgestelden prils moet das ook
een KG. geleverd worden. Geen speld
tnsschon te steken, sou men zoo zeg
gen, 't la zoo klaar als een klontje I
Zoo schijnt het, maar zoo is het niet.
Gaarne wil ik trachten, dit duidelijk
te maken.
Iedereen weet, wat brood ls. Het
1b een mengsel van gebuild ol onge-
build meel en water. Voor den smaak
wordt er zont aan toegevoegd en
gist om het deeg te doen rijzen.
Dit deeg wordt door den bakker in
Btnkken van een bepaald gewicht
verdeeld, in den verelschten vorm
gebracht en, als het genoegzaam ge
rezen ls, in den verhitten oven ge
stoken om er na eenlgen t(jd als gaar
gebakken brood weer uitgehaald te
worden. Door de hitte van den oven
verdampt natuurlijk een gedeelte van
het water, waarmede het meel of de
bloem tot deeg vermengd ls. Hoeveel
van dat water verdampt er? M. de
Bed., de man, die dat precies zal
kunnen zeggen, moet nog geboren
worden. Nog kort geleden heeft de
bedrljfsloider van de firma Verkade
en Co. te Zaandam dus niet de
eerste de beste, ln een lezing, die hg
voor vaklieden hield gezegd, dat
niemand met zekerheid te voren kan
zeggen, hoeveel zuiver gewicht aan
brood een bepaalde hoeveelheid deeg
zal opleveren. En daarmee sprak hfl
de volle waarheid.
Allerlei dingen oefenen invloed nit
op het gewicht van het brood, of lie
ver, op het meer of minder verdampen
van het water, dat er in zit. De hitte
van den oven, de meerdere of mindere
luchtigheid van het deeg, de vorm
van het brood, de plaats waar het zit,
de tijd dien het in den oven door
brengt, ja ook de soort en de bouw
van den oven waarin het gebakken
wordt. Verder is er nog de opvatting
van den bakker zelf over het al of
niet gaar zijn van het brood, de voor
keur van zijn klanten voor malssh
gebakken of voor goad doorbakken
brood, en zoo voort. Met zekerheid is
dns het jaiste gewicht, dat hst brood
hebben zal, niet te bepalen. Wat moet
nu de bakker doen Met allerlei toe,
valllgo omstandigheden kan hij niet
rekenen. Hjj moet een vasten regel
hebben. Die vaste regel, die door
alle eerlQka bakkers sedert onheuge
lijke tijden gevolgd wordt, is, dat hij
voor een brood, dat om en de b{ een
kilo wegen moet, en dat daarom een
brood van een kilo genoemd wordt,
elf onsen deeg afweegt.
Nu hangt de prijs van het brood
natuurlijk af van den prfls van het
meel. Honderd K.G. meel kost zóóveel,
daaruit verkrijgt men zóóveel stukken
deeg van elf onsen, das voor dien
prijs moet het brood verkocht worden.
Weegt men de stokken minder zwaar
af, dan kan het brood goedkooper,
weegt men ze zwaarder at, dan moet
hst brood dnurder z(jn.U zist hieruit,
dat de prijs van het brood niet bepaald
wordt naar het zniver gewicht van
het gebakken brood, maar naar het
gewicht aan deeg, dat de bakker geeft
Daarop komt het aan. Een stnk deeg
van elf onsen kan een brood van een
kilo, maar kan ook een brood dat
minder dan een kilo weegt opleveren.
Dat hangt af van boven reeds ge
noemde omstandigheden. Voor het
zuiver gewicht van het brood kan de
bakker niet met zekerheid instaan,
maar wel voor de hoeveelheid deeg,
die h5 er voor gebruikt. Eu nog eens
gezegd, die hoeveelheid deeg bepaalt
den prijs van het brood.
De klanten krijgen dns ten volle
wat hnn toekomt, ook al weegt het
brood minder dan een kilo, als de
bakker z{Jn brooden elf onsen ln deeg
heeft atgewcgec. Als het dan minder
weegt dan een kilo, dan is dat min
dere feitelijk geen brood, maar wator.
Weegt het brood wel een volle kilo,
dan heeft men eenvoudig zooveel
water meer. Het verschil ln gewicht
tuaschen een maar even gaar gebak
ken en goed doorbakken brood kan
op een zoogenaamd brood van een
kilo van een halt tot een heel ons
bedragen.
Uit bovenstaande zal U, naar lk
vortronw, wel duidelijk zjn geworden,
dat de kwestie van het broodgewloht
er geen is, die door een decreet van
den gemeenteraad opgelost kan wor
den. Zulk een decreet zou alleen
tengevolge hebben, dat de burgerij
meer water maar niet meer waarde
voor haar geld kreeg. En waarom
zon het bestuur of de raad onzer ge
meente zich daarover druk maken?
In tal valt gemeenten ls deze kwestie
aan de orde gesteld, in een zeer enkele
slechts is de gemeenteraad zoo naïef
geweest om een desbetreffende ver
ordening in 't leven te roepen. In
bijna alle is men, na kilometerslange
rapporten van deskundigen gehoord
te hebben, tot het inzicht gekomen,
dat zulk een verordening maar beter
achterwege kon hlüven.
M. de Bsd. Om de zaak voor leder
dnldelfik ln het licht te stellen, moest
lk wel wat uitvoerig zijn, U znlt echter
m|j en aila eerljjka Goesehe bakkers-
patroons zeer verplichten zoo u dit
stukje ln zijn g9heel wilt opnemen.
Met vriendelijken dank voor de
plaatsing,
Uw dienstw. der.,
A. L. VAN MELLE.
Laatste en Telegrafische
Berichten.
DE OORLOG.
Parijs. Uit het offlcieele commu
niqué van gistermiddag 3 nar blijkt,
dat de Fransehen één van de forten
ten znlden van de vesting Metz hebben
gebombardeerd. B{ Bagatelle zijn
Dnlttche aanvallen algeslagen130
man werden gevangen genomen en
een machiuegeweer bult gemaakt.
Berlijn. (Officieel}. Aanvallen van
den vijand in Vlaanderen z(jn afge
slagen; twee machinegeweren vielen
in ODze handen. In Argon na vorderen
de Duitsche aanvallen 156 Fransehen
werden gevangen genomen. Eveneens
werden vijandelijke aanvallen tus-
achen Maas en Moezel, ln het Priester-
boscb, afgeslagen de Fransehen ver
loren 90 man aan gevangenen.
Petrograd. (officieel) Vijandelijke
afdeellngen hebben de etreek van
Sehawll bezet. Duitsche patrouilles
verschenen op 1 Mei ln den omtrek
van Llban. Denzelfden nacht bezoch
ten vijandelijke torpedobooten do Golf
van Biga. Ten westen vandeNjemen
worden de gevechten voortgezet. Bij
bet dorp Tsyenko gaf een geheele
compagnie van een Daitsch linie-
regiment zich over. In GaUclfi namen
in den nacht van 30 April op 1 Mei
aanzienlijke Ooaienrijksche troepen-
afdeeliDgen het offensief. Ons vnur
noodzaakte den vijand, zich te ver
sterken op 600 pas vcor onze loop
graven. In de Karpatben sloegen wQ
een Duitsch Oostenrtjkschan aanval af.
Parijs, (officieel communiqué van
Zondagavond 11 uur) Ten N. van
ïperen deed da vjjand een aanval op
den rechtervleugel, welke onmiddellijk
afgeslagen werd. Tan het Eagelsshe
front is geen nienws te vermelden.,To
Maucourt hebben 80 Dultohers, voor
zien van granaten, revolvers en messen
een aanval gedaan. Deze aanvallers
werden allen gedood In de Aicne-vallei
en Champagne moest de vjjand z(|d
toevlucht nemen tot verschillende
middelen, die echter geen dool troffen.
Een Duitsche tegenaanval ln het Frle-
sterboseh werd onmiddellijk totstaau
gebracht en wij handhaafden onze
geheele terrein-winst. Wij maakten
vorderingen bij de beschieting van het
Zaidel(jk gedeelte van het versterkte
kamp van Metz, waarbij w§ opmerk
ten, dat ons vnur de altwerking niet
gemist heelt op een fort, de kazerne
en op een spoorweg.
Londen. De Engelsehe torpedo
jager .Recruit* is getorpedeerd, waar
bij 21 man gered werden.
Verspreide Telegrammen.
Prlnsenhage. Hedennacht, om
streeks half vier, 1b, door onbekende
oorzaak, brand uitgebroken in de
fabriek van de N V. Fulp, jam- en
conservenfabrlek alhier. De drogerij,
het machine-gebouw en da directie
woning zjjn geheel afgebrand. De
schade ls aanzienlek, maar wordt door
assurantie gedekt. In de fabriek wer
ken ongeveer 300 personen, die meest
allen werkeloos znllen zijn.
Amsterdam. Naar wij vernemen,
hebben de stappen, door mr. B. Jan
sen, namens lading-eigenaren van de
„Zaanstroom*, bij het Prlsengerieht te
Hamburg gedaau, in zooverre succes
gehad, dat de Duitsche autoriteiten
besloten hebben, de lading, voorzoo
ver dezo klaarblfkelfls niet alt con
trabande bestaat, reeds vrfl te geven.
Onde handelingen znllen loopen ever
de vraag op welke wijze het transport
dezer waren van Zeebrngge naar Hol
land, of zoo dit niet mogelijk mocht
blijken, de opslag te Zeebrngge zal
moeten plaats hebben
V erüoopsngen
en Verpaeiitingen.
Mei.
4 Diessen, boerderij tij toeslag,Huijsmans
5 en 19 Eist, irultplantage bij inzet en toe*
slag, Francken.
12 Oudelande, huis en inboedel, Van der
Kloes.
14 Nisse, inboedel, Pilaar.
14 Hansweert, afbraak, Hollmann en Ver
hoek.
15 Kapelie, Inschr. mest, Huvers.
19 's Heer Hendrikskinderen, woonhuis,
Van Dissel.
20 Viake, bouwland, Schram.
21 Krabbendijke, woonhuis en eripachts-
recht, Pilaar.
27 >3 Gravenpolder, boomgaarden en wei
landen, Huvers.
27 Kapelie, woonhuis met tuin, Huvers.
Juni.
Kloetinge, Kapelie, hofstede «Dijkwel»,
Van Dissel.
Kioetinge, Kattendijke, Kapelie, bouw
en weiland, Van Dissel.
telegrafisch Weerbericht.
Hoogste barometerstand 768.8 te
Helder. Laagste barometerstand 753.7
te Memel.
Verwachting tot den avond van 3
dezerZwakke tot matigen, overdag
wellicht toenemende wind aanvankc-
lQk nit oostelijke richtingen, waar
schijnlijk licht tot halfbewolkt, droog
weer, mogelijk nachtvorst en warmer
overdag.
Burgerlijke Stand van Goes.
Van 30 April—3 Mol.
Hnwel. azng.1, Job van Sehaik,
27 j. jm. te 's Heer Arendskerke en
Jobje van Koseum, 21 j. jd. ta Goes,
onlangs te Sliedrecht1, Johannis
Qulnten, 24, j. jm. te Wolphaartsdfjk
en Jacoba de Koeijer, 22 j. jd. ts
Hoedekenskerke, onlangs te Goes.
Geboren; 30 April, Johannes Cor
nells, z.v. Hendrik Vhsers en Maria
Wllhelmlna Wisse.
Overleden 2, Marinas Victor Hop
mans, 27 j, oogehuwd.
Marktberichten.
Botterdam, 3 Mei 1915.
Vlas op het land zakenloos. Markt-
aanvoer 5135 at. blauw 70 a 85 St.,
ongezwingeld 42 a 48 St., 265 it. wit
65 a 70 st, 1224 St. geel 80 a 93 St.,
kwaliteit slecht, handel traag, pnlke
partijtjes hoog verkocht, grootendeels
opgeruimd. Zaden zakeloos. Aardap
pelen aanvoer tamelijk goede vraag
ZoenwBche blanwe f 4,— a t 4,30,
bonten f 3,90 a f 4,30, Eigenheimers
f 3,50 a f 3,75.
Granen bnitenlandsche kalm, prijs
houdend. Meel l 23,25 stil.
Einnenlandsche:
Tarwe (winter) f 16,50 f 18,—
Rogge
Gerst,winter en zomer.
Gerst (Chevalier)
Haver 15,20 15,50
Eruine boonen
Koolzaad
Lijnzaad (zaai)
(voer)
Karwflzaad (nieuw)
Mals (Laplata)220,
Mals (Mixed) 216,—
Eieren Zeenwsche 4,75 5 25
Overmaasche 5, 5,50
Varkenemarkt Rotterdam.
Veeaanvoer varkens 1162, 44/39,
licht 34/32, radelQke handel.
Het kohier no. 4 der
Personeele Belasting
voor deze gomoente, over het belas
tingjaar 1915, is heden ter Invordering
gesteld ln banden van den ontvanger
dier belasting, binnen deze gemeente.
Goes, den 1 Mei 1915.
Da Burgemeester van Goes,
J. B. DE BEAUFORT.
DE SCHOU W
over de
Wegen en Voetpaden, Slooten
Heulen en Oulkera,
ingevolge art. 42 van het provinciaal
reglement op de wegen en voetpaden,
zal op Maandag 17 Mei 1915 en
volgende dagen plaats hebben.
Goes, 3 Mei 1915.
Burgemeester en Wethouders
van Goes,
J. B. DE BEAUFORT.
Da Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
Door Gods goedheid zsar voorspca-
dlg geboren
JOHANNES COBNELIS.
M. W VISSERS-WISSE.
H. VISSERS.
Goes, 30 April 1915.
Vcor de talrjfce bewijzen van deel
neming, tijdens de ziekte en na het
overlijden van onze geliefde dochter
en znster ELIZABETH JOZINA ont
vangen, betuigen wij onzon hartely
ken dank, Inzonderheid aan hare
vriendin Corsie Huijzsn.
JOH. KLOOSTERMAN,
echtgenoote en kinderen.
Goes, 2 Mei 1915.
OOK '5 AVONDS.
I HifftU-
Y KLEtOlRMAKEitJ.
met 1 Juni a. s.
op de Krenkelmarkt te Goes, tba s
bewoond door Mr. J. H. M STIEGEB
Te bevragen hfl D. DEKKER, Tim
merman. Poes
Dieeenen, die penegeD zijn een
te leveren aan da Goeacha Paar-
denverlotlngaoommissle, worden
verzocht op
m-t het PAARD te komen, des na
middags 5 nnr, op bet plein bfi het café
DE GRAAUW.bj het station te Goes
Leeftijd van het paard 4-8 jaar.
DE COMMISME.
Ondergetekende beveelt zich min
zaam aan tot het geven van
D rO
In den loop der maand luni
1915 zal publiek worden verkocht:
„DIJKWEL",
staande te Kapelie, met
55 H.A. 35 A. 70 c.A.
BOUW- en WEILAND,
ln da gemsenten Kapelie en Kloe
tinge.
E. C. VAN DISSEL,
Notaris.
VAN DE
TE ELST (Betuwe).
Notaris FBANCKEN, te Eist, zal op
WOENSDAG 5 MEI 1915
bij Inzet, en 14 dagen later, zijnde
WOENSDAG 19 MEI 1915,
bij toealag, telkens des namiddags
2 nar, ten huize van den heer Bob
bink, te Eist ten verzoeke van den
heer C van Lennep, te Schevenin-
gen, publiek
veilen en verkoopen
de in vol bedrijf zijnde
„WERKHOEVE",
aangelegd in 1900 en 1901, met daarop
staand Landhuis, Koetshui* met
Stalling, Fruitpakhuls met vorst-
vrljo frultkamer en Loodsen, een
en ander gelegen aan de Wuurden-
scha Straat to Eist, in de nabg-
heid van de Veilings Vereenlglng
Over-Betnwo, kadastraal bekend ge
meente Eist. sectie F Nos. 103, 105,
106, 477 en 498, welland, bouwland,
boomgaarden, huls, scharen, erf en
kw«ekerg, geheel groot 13-45.90
H.A.
Aanvaarding na inoogsting van het
gewas 1915 of, op nader overeen te
komen voorwaarden, aanstonds.
Lasten van af 1 November 1915,
Betaling der kooppenningen 15
Augustus 1915.
Nadere inlichtingen te bekomen ten
kantore v;n voornoemden Notaris, b(j
wien, op franco aanvrage, een nadere
omayhrlj Hug van de plantage en het
landhuis te bekomen is.
De plantage is alle werkdagen te
bezichtigen, waartoe men zleh ver-
voege bij den aldaar wonanden chef
de culture, A T. VERBEEK.
van den Ring van Christelijke
Zangvereenigingen in Zeeland,
OP
(Hemelvaartsdag),
des namlldags 2 URE ln de
„PRINS VAN ORANJE* te Goes.
Na afloop van het Concours een
TOEGANGS BEWIJZEN zijn te
verkrijgen aan het gebouw.
Te koop of te huur tegen 1 Juni
in do Papegaaistraat C 74.
Te beïragen Hótel „CENTRAAL*.
TE KOOP.
Te ontvangen havens St. Philips-
land en Nieuw Vosmeer ol station
Bergen op Zoom
350 H.L. Brave's.
140 Eigenheimers.
80 Rood Star.
Te ontvangen stations Rilland of
Krabber dljke
260 H.L. Brave's.
100 Eigenhaimers.
Te ontvangen station Goes
200 H.L. Bravo's.
Te bevragen bg den heer W. F. K.
LENSHOEK te Kloetinge.
Alle rekeningen worden uiterlijk
deze week ingewacht.
Zij, die nalatig zijn in dezen,
loepen gevaar, dat hunne vor
dering NIET meer bij het Rijk
geoèclarr erd kan werden. Geen
rekeningen Inzenden, waarop
posten van een vorigs maand
zijn bijgetrokken Nog enkele
rekeningen over Maart/ werden
omgaande ingewacht.
Penningmeester.
