N°. 3i 1915
Zaterdag 13 Maart
102de jaargang.
r feuilleton",~r_
Bij dit no, behoort een
Bijvoegsel.
Warrige Draden.
'leleioonnimusier 33- Directeur G. W. vak Babneveld. Uitgave vaa de Naaml. Veasootathap ,Ga»sske Coaraat". Hoofdredaateur W. J. G. vak Santik,
Oo uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen,
trfis par kwartaal, In Goes f 0,7S( buiten Goes, franco f 1,123.
Afzonderlijke nommers 3 cont.
'unending van advertenties op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 12 uren.
Da prQa dar gewone advertentlên is van 1-5 regelt 50 et., elke regel meer 10 et.
directe opgaaf van driemaal paatalng derzelfde advertentie wordt
de pr{]s slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hsweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend*
dankbetuigingen worden van 1—10 regelt t 1,— beraksua
Bewjaccmmsri 5 tentj
Zij, die zich met ingang
van 1 April op ons blad abon
neer n, ontvangen de tut dien
datum verschijnende nummers
gratis.
Visa a/s eoedings-middd.
Dezer dagen deed het bericht de
ronde, dat er bij onze regeering pogingen
zijn aangewend, om den uitvoer van
visch te verbieden ol' althans te be
perken. Een tweetal reeders, 'die bij
den Minister op audiëntie ziju geweest,
zouden deze kwestie bereids hebben
besproken.
Bij informatie ter bevoegde plaatse
werd bovenstaande mededeeliug, boewei
niet tegengesproken, toch in beteekenis
verkleind. Kr waren wel pogingen aan
gewend, doch van grooten omvang was
dit niet.
Men kent ons standpunt.
Tegen de opdrijving der prijzen van
levens-middelen hebben wij bij herha
ling prutest aangeteekend en er op
gewezen, dat het algemeen belang dient
te gaan boven dat van enkelen. En ook
hebben wij de regeering onze kritiek
niet gespaard, waar door ons een be
slist uitvcer-verbod werd noodzakelijk
geacht. Wij waren, gelukkig, de eenigen
niet. In zake den uitvoer van vleescb,
rund- eu varkeusvleesch, niet alleen
voor de arbeidende klasse, doch ook
voor den burgerstand een artikel van
luxe geworden, was bet protest schier
algemeen en ziju harde woorden aan
bet adrês van de regeering, bijzonder
lijk aan dat van Minister Bosthuma,
gericht, liet beeft eenigermate gehol
pen, maar de resultaten der talrijke
protesten zijn nog verre van bevredigend.
Staat bet ook zoo, wat den uitvoer
van visch betreft?
Het gaat in ons land de visscherij
niet slecht. Wie met eenige zorg de
verschillende visacberij-beriobten den
laatsten tijd naging, zal moeten erken
nen, dat, zonder overdrijving gewag kan
worden gemaakt van een bloeiend be
drijf. De aanvoeren wij spreken van
de jongste maanden waren groot
en de prijzen hoog.
Sedert een dag of veertien evenwel
zijn de prijzen jeruggeloopen. Eu van
wei-ingelichte zijde wordt daaraan de
beschouwing vastgeknoopt, dal, indien
zulks werd gevolgd door een verbod
van uitvoer of een, eenigszins aanmer
kelijke beperking van den uitvoer, de
prijzen bard zouden dalen, met bet
waarschijnlijk gevolg, dat de besom
mingen te laag zouden worden en de
exploitatie van het visscherij-bedrij f
niet meer loonend lil dat geval zouden
de reeders bun vaartuigen stil leggen,
.Goeden avond, zustor 1" ze! Robert's
metgezei opgewekt. „Dsze heer zou
meneer Perth gaarne willen spreken.
Is hy wakker?"
De zuster deed de deur wat verder
open, wat Fletcher beschouwde als een
nitnoodiging om binnen te komen.
ZU sloot ze weer achter hem. De
gids bleef bulten. De kamer was heel
klein. In het bed lag een onbewege
lijk gedaante.
.Hij slaapt," zei da zuster. ,Het
is tjjd voor zfjn medicijnen. Ik moet
hem wekken
Zoodra Robert haar hoorde spreken,
voelde hij een Instlnctmatigen cn he-
vlgen afkeer jegens haar. Haar ge
zicht boezemde hem ook afkeer in.
ZJ goot een drankje in een glas.
De zieke ontwaakte terstond. Zoodra
hij ziin oogen opende, herkende bfl
Fletcher.
,U hier riep hg uit. ,U 1"
Robert ging op den rand van het
bed zitten.
,U herkent mij dus?" vroeg hi).
.Het spijt me, dat u ongesteld bent
Toch niet ernstig, hoop ik?"
Hij luisterde niet, maar bleef Flet
cher aanzien, alsof hij zijn oogen niet
vertrouwde.
wat een toename van werkloosheid zou
beduiden.
Doch dit niet alleen.
De Nederlandscbc viscbhandel is
en daaraan schijnt niet in voldoende
mate te worden gedacht voor het
grootste deel op den export aangewezen
volgens deskundigen voor wel 75 pro
cent. Alleen uit deze omstandigheid
blijkt reeds voldoende, dat de visch-
hande) ten onzent niet op een beper
king van den uitvoer kun zijn gesteld
laat staan op een absoluut verbod.
Nu hooren we onmiddellijk reeds
deze tegenwerping hebt ge zoo juist
niet beweerd, dat op het algemeen be
lang moet worden gelet eu niet op
dat van toch betrekkelijk maar zeer
weinigen f Wat voor vleescb geldt, is
dit niet van toepassing op visch
Het lijkt zoo.
Maar het is inderdaad zoo niet.
Het eigenaardige geval doet zich
voor, dat in Nederland de statis
tieken wijzen bet uit bet viscli-
verbruik zeer gering is. En dit komt
toch waarlijk niet door te hooge prijzen.
Immers: de goedkoopeie en toch bij
uitstek voedzame soorten visch gaan
naar bet buitenland, waar men blijk
baar een betere opvatting heeft van de
waarde van visch als voediugs-iniddel.
Daar komt nog bij, gezwegen van de
voedzaamheid, dat visch veel goedkooper
is dan vleescb.
De fout ligt, naar onze nieening,
bier ons volk heeft voor visch geen
geld overuien laat ze naar bet bui
tenland gaan, zonder er zich veel om
te bekommeren De weinigen, die er
anders over deuken, dringen nu aan
op een verbod, of minstens een aan
merkelijke beperking van den uitvoer.
Als het buitenland uit ons land
visch betrekt, dan ligt liet voor de
hand, dat bet product daar liooger in
prijs moet wezen de export kost ook
het noodige. Hieruit vloeit voort, dal
wij bier minder te betalen zouden
hebben, a's het Ncderlandscbe volk
inderdaad tot de overtuiging geraakte,
welk een belangrijke factorv iscb in de
volksvoeding is.
Hier kunnen de gemeentebesturen
goed werk verrichten. Amsterdam, Rot
terdam en verschillende kleinere in het
noorden des lauds, gingen reeds voor.
Waar men zich er eenmaal van kon
overtuigen, boe een uitnemend voedings
middel visch is, eu boe de prijzen
onder ieders bereik komen, maakte het
/onbekend, onbemind" voor een betere
leer plaats.
Ook in onze onmiddellijke omgeving
is in dit opzicht voor de gemeente
besturen nog veel te doen. Men zorge
van gemeente-wege voor het beschik
baar stellen van visch, tegen lagen prijs,
aan de bevolking. En is eenmaal dit
voedings-middel algemeen geworden,
zóó, dat men van den export voor bet
.Wie beeft u hierheen gebracht
fluisterde hij.
,Ik heb naar n gevraagd en verlof
gekregen, naar boven te gaan,* ant
woordde Robert.
,Ik begrjp niet, waarom zj n He
ten komen," zei Perth ongerust. .Kom
wat dichter by."
De zuster kwam naar voren met
het wynglas.
.Wilt u nu uw drankje innemen
vroeg zg. .Het Is al over den tgd.'
.Zet het maar neer en ga ale 't u
blieft weg. Ik wil met dezen heer
praten.
.Praten ls niet goed voor u," ant
woordde zij, zonder zich te verroeren.
.Noem liever uw drankje en ga sla-
pon I"
Hy nam het glas nlt haar hand,
bekeek den inhoud met vreemden
blik en dronk hot glas laeg.
.Wilt n nu gaan?" vroeg hy, haar
het glas teruggevend.
Zg trok een stoel naast het bed.
„Als n praten wilt," zei ze koppig,
.moet ik oppassen, dat u zich niet
opwindt."
Hy zag Fletcher veelbetcekenend
aan.
„Spreekt u Fransch? vroeg hy.
Rabert knikte. „Tamoigk goed!"
.Let op haar I Tracht er achter te
komen, of zy het verstaat. Ik moet
u Iets mededeelsn, dat zU niet mag
hooren."
De verpleegster rees op; haar go-
eigen land gevaar kan gaan duchten,
welnu, dan dringe men aan op be
perking of verbod van den uitvoer.
Eerder bestaat daar geen reden toe.
Buitenland
Do strijd In on bulten Europa.
Dultschland en Oostenrgk hebben
tot nu too nog niet veel ploizler van
dan kleinen Turkschen bondgenoot
beleefd.
Schitterend werk hebben de Turk-
scbe troepen in don Kankasus niet
geleverd en dat de actie van de
Duitsche en Oostenrgksche legers er
iote door verlicht werd, is geenszins
gebleken.
De Tnrken, die In Egypte met
groote moeite de woestyn doortrokken
en het Suez kanaal bedreigden,hebben,
na eenige schermutselingen van weinig
beteekenis, nog niets tot stand ge
bracht. Bun eenige verdienste bestaat
dan ook vrgwel hierin, dat hun aan
wezigheid den Er gelachen belet, de by
hot Snez kanaal samengetrokken sol
daten naar een der oorlogsterreinen
in Europa over te brengen.
In Mesopotamia heeft de Turkeche
actie evenmin tot resultaten van be
teekenis geleid on de oproep aan alle
Mohammedanen, om aan den heiligen
oorlog aan Turksche zgde deel te
nemen, ls, gelet op het groot aantal
Indische hulptroepen in Engelschen
dienst, vrgwel een flesco gebleken.
Is dus de Turksche hulp tot nu too
voor de centrale Europeesehe mogend
heden van geen beteekenis geweest,
meer en meer blijkt, dat Turkge eau
bondgenoot is, door wiens toedoen
de oorlog wel eens een geheel ander
karakter zou kunnen krjjgen en voor
Dultschland en Oostenrijk bijzonder
noodlottig zou ltuut.es zïc.
Tarkyo toch is een vreemde eind
in de Europeesehe bijt. Het is een
land, dat zich by uitstek leent om
onder de omwonenden verdeeld te
worden. Steeds heeft Turkge voor
zyn bestaan moeten vechten, steeds
had men het oog op de vrucht
bare landstreken, welke, op den
Europeeschen oever gelegen, den Mo-
hammedaaan niet van harte gegund
werden. Dat Tnrkye toch bestaan
bleef en na lederen oorlog hot hoofd
weer kon opsteken, dankt het dan
ook niet zoozeer aan eigen kracht, dan
aan den ouderlingen nijver van de
Europeesehe mogendheden, waarvan
de een de ander niet gunde, wat zy
zelf niet oponlijk in bezit durfde ne
men.
Na de jongste Balkanoorlogen ls het
Enropee-.eh Turkge nog kleiner ge
worden en toen het in dezen strgd
openigk de zjjde van Dultschland en
Ooateniyk had gekozen, werd on-
middeliyk van Engelsche zgde gede
creteerd, dat op de toekomstige kaart
van Europa voor het ryk van den
sultan geen plaats meer souoverbig-
ven.
Turkge is, zooals wy reeds op
merkten, juist een zoo gevaarigke
bondgenoot, omdat het zoo by uitstek
laat drukte ongerustheid uit.
„U moogt niet meer praten," zei
ze. „Het vermoeit ui Uw temperatuur
st{gt."
Hy bekommerde zich niet om haar.
„Luister," zei hy tot Fletcher, .waar
om mcu u hier heeft laten komen,
begrfjp ik niet! U weet, dat ik hier
gevangen ben dat ik hier waar-
schgniyk niet levend vandaan zal
komen
„Ik denk niet, dat het zoo'n vaart
zal loepen," verzekerde Fletcher.
„Het ls nog erger! Ik zal waar-
schgnigk sterven, zonder eenige kans,
mgn werk te voltooien. Groote dingen
zullen met my sterven. God weet,
wat er zal gebeuren."
,U hebt een dokter en een ver
pleegster," suste Robert. ,Dat zou
men toch niet doen, al men u om het
leven wilde brengen?"
,U weet niet, wie Ik hsn, en u weet
ook niet, wie zy zyn," fluisterde hg.
„Had ik nog maar een maand, een
enkele maand, dan zouden zy nog
bedrogen uitkomen
„Ik geloof niet, dat zg u willen
vermoorden," zei Fletcher, ,Zy mee-
nen, dat n in 't bezit van een of ander
geheim bent. Dat willen zy te weten
komen."
„Zg volharden er dus in," mompelde
by. ,In Paigs maar dat doet er
niet toe. Zg weten heel goed, dat het
geheim, indien Ik sterf, róór ik mUn
werk kon afmaken, met my zal stervea,
gOBchikt is om onder de overwinnaars
te worden verdeeld.
Waar er van Dultschland of Oos-
tenryk, wanneer zg ia dezen strijd
het onderspit mochten delven, van
verdeeling onder de geallieerden nog
geen sprake is, daar bestaat er by de
entente mogendheden over Tnrkye
niet het minste verschil van gevoelen.
Van die zijde wordt het onomstoo-
teigk als vastBtaande aangenomen, dat
do tfjd thans gekomen ls om hetgeen
er nog van Turkge ls over gebleven
op eerlijke wyze te deelen.
De omstandigheden zgn daarvoor
zoo gunstig mogoigk. Nu het rgk zich
aan de zgde van Buitaehland en Oos
tenrgk schaarde, is een actie tegen
Tnrkye vanzelfsprekend. Waar de
entente mogendheden deze gezamea-
ïyk ondernemen, hebben zy voor el
kanders nagver niet meer te vreezen,
en de rijken, welke er zich in andere
gevallen ongetwijfeld tegen zouden
verzetten, do centrale Europeesehe
mogendheden, worden van de andere
zijde thans zelfs niet meer geraad
pleegd, daar de actie tegen Turkije
indirect tegen henzelf gericht is.
Maar er is nog een andere groep
van mogendheden, welke een even
tueels verdeeling van Turkije onder
do Europeesehe staten niet onverschil
lig zou aanzien.
Deze bestaat uit de onzydige ryken,
die belangen op den Balkan hebben,
In de eerste plaats Griekenland en
Italië.
En hiermede is door de entente-
mogendheden terdege rekening ge
houden. Waar tot nu toe deze ryken
de worsteling tusschan beide groepen
van Europeesehe mogendheden wer
keloos aanzagen, daar was het to
verwachten, dat zg het masker van
onverschilligheid zouden afleggen, zoo
gauw or sprake van was, dat Tarkyo,
als de erfenis van de Europeesehe
Mohammedanen, onder de mogend
heden der entente zoo hiliyk moge
lijk verdeeld zou worden.
Griekenland voorzag, dat Konstan-
tlnopel in andere handen zou over
gaan, maar het beducht, Qat Aziatisch
Tnrkye nog menig begaeranswaardige
landstreek bood en ook Italië, wien
de gebeurtenissen op den Balkan
bijzonder ter harte gaan, wilde gaarne
ten woordje messpreken, wanneer de
definitieve Turksche verdeeling zou
plaats hebben, voornamelijk wanneer
Rusland daarby wellicht do vrye vaart
door de Dardanellen zou toebeschlkt
worden-
De poging van Engelsch-Fr&nsche
zyfio tot forceoring dar Dardanellen,
bad dan ook voor een niet gering
deel ten doel, de nog weifelende neu
tralen tot een daadwerkeiyk optreden
over te halen.
Hun ingrypen zou natuuriyk aan
da zijde der geallieerden moeten zyn.
Ware hef ar.ders, dan zouden »y toch
slechts medewerken aan een over
winning der belde centrale Europee
sehe mogendheden en daardoor niet
alleen een verdeeling van het Turk
sche rijkverhlnderen, maar dozen staat
waarsohijnigk In de toekomst nog
of
De zuster, die eenige oogenblikken
eerder het vertrek had verlaten, kwam
nu weer binnen en ging met een hoek
aan het andore eind dor kamer zitten.
„Nog vreemder 1" mompelde Perth,
„men laat ons praten."
„Misschien slechts een oogenbllk,"
herinnerde Fletcher hem. „Ga voort."
„Of overgedragen zal wordea aan
een opvolger, die mgn werk zal vol
tooien," zei hy langzaam. „Ik vrees,
dat ik hem niet zal vinden. De tfjd
is nu te kort. Ik heb een sterk, dapper
man noodlg, Iemand, die den dood niet
vreest, die den moed heeft, voor een
groote zaak alles te wagen 1'
„Een groote zaak 1" herhaalde Flet
cher. „Die komen in dezen tyd zeld
zaam voorl"
Hg zag Fletcher strak aan.
,U bent een Brit
Robert lachte. „Een echte Brit!'
stemde hy toe.
„U zou het zeker wel als een groote
zaak beschouwen, uw land van den
ondergang, van volkomen ondergang
te redden
„Ik kan me zoo iets by geen moge-
ïgkheid Indenken 1"
„Een troep ganzen redde eenmaal
een geheel ruk," zei hy, „het vin
gertje van een kind in den dam be
hoedde een gansche stad voor ver
woesting. Een man kan ons onbe
zonnen vaderland misschien nog van
volkomen ondergang redden. U kunt
grooter en sterker maken.
Van de verdere Balk&nrijken bleef
Servië natuurigk, als oorlogvoerende
staat, buiten beschouwing, op den
steun van Bulgaryë, een toenadering
tot Dultschland toonende, in allen ge
valle anti-Russisch gezinde mogend
heid, viel voor de geallieerden niet
te rekenen, en hierdoor was ook do
houding van Roemenië, van waaruit
trouwens velen een begeerlgen blik
op het Russische Bessarablë slaan,
niet bepaald gunstig voor de verbon
denen te noemen.
In Griekenland schgnt, door het
persooniyk op den voorgrond treden
van den Koning, dio, zooals onze lezers
weten, een zwager van Keizer Wilhelm
II ls, het gevaar voor Duitsehland en
OoBtenryk bezworen te zyn.
Het ministerie Venlzelos, dat voor
een ingrgpen aan de zgde der gealli
eerden pleitte, is ontslagen en een
nieuw ministerie, onder Goumarls, li
door den koning goedgekeurd en
schynt, zooal niet tot hulp aan
Daitschland en Oostonryk, toch tot
een stipte handhaving der onzydlg-
held te hebben besloten.
Van meer belang ls echter nog het
onzydlg bigven van Italië en waar
men die onzgdlgheid, met het oog op
esn deel van den Turkschen buit,
dreigde op te geven, Is het duideigk,
dat van de andere zydo een nog
grooter vergoeding zal moeten aan
geboden worden om Italië bulten den
strgd te houden.
Het Italiaansche volk, dat er steeds
op uit is geweest, de regeering tot
party kiezen tegen Oostenrgk te be
wegen, om zoodoende de zoozeer
begeerde oude Italiaansche landstreken
terug te krggen, welke thanB onder
Oostenrgksch bestuur zgn, moet thans
dus door Oostenrgk, door gebleda-
afstand, voldaan worden.
En in Duitsehland, waar men zeer
goed inziet, wat hat onzydig biyven
van Italië voor het verloop van
den strijd beteekent, dringt men
er bg den Oostenrykschen bond
genoot krachtig op aan, ditmaal
toe te geven. De Duitsche pers spreekt
het onverholen uit, dat, waar Duitseh
land niet geaarzeld heeft, Oosten
rijk in dien strijd onmiddeligk met
allo krachten oy te staan, Oostenrgk
zich thans, terwille van een gunstigen
uitslag voor beide, een kleinen ga-
biedsafetand moet laten welgevallen.
Zuid-Tirol en een grenswijziging
langs de rivier lsonzo zal Italië in
alien gevalle wel voer zich opeisehen.
Al is het te begrgpen, dat Oosten
rgk daartoe niet anders dsn gedwon
gen zal overgaan, de keuzo tqsschen
een onzydlg blijven van Italië en
daardoor een overwinning en vergoe
ding voor de geleden schade in de
toekomst, of een vyandelyk Italië en
hot vooruitzicht op nog grooter ge-
biedsafstand, kan hier voor de monar
chie niet moeiiyk zyn.
De houding ran Italië, den derde
uit don driebond, die niet alleen zyn
bondgencoten in den steek liet, maar
hen, op een van de moeilykste oogen
blikken, zgn openlijka tegenwerking
die man zyn ik kan het ignl"
,U bent dus ook een Engelschman
riep Robert uit.
„Misschien 1' antwoordde hij kortaf.
„Maar dat dost er niet toe 1 Over
woeg hetl Overweeg het wél! Mor
gen moet u basllssen I Bent u tevreden
met uw leven U bezit ai het andere
maar hebt u ook eerzucht
„Dat weet ik niet", antwoordde Flet
chsr Iaugzaam. „Dank er aan, dat dit
alles nieuw voor mg is. Ik moet na
denken 1"
Hy richtte zich esn weinig op. Zijn
doodcigke bleekheid en het witte haar
gaven zgn gelaat iets spookachtigs,
maar zyn donkere oogen waren helder
en doordringend.
„Luister," zei hg, „zg zullen trachter
mij te dooden, maar ik wil niet sterven,
eer Ik oen opvolger heb gevonden om
te voleindigen, wat Ik heb begonnen.
Donk er aan, het is een gavaariyk
spell De dood zal u steeds dreigend
nabij zyn."
Er werd aan de deur geklopt. De
zuster ging er heen en kwam daarop
by het bed.
„Die meneer is nu lang genoeg ge
bleven," kondigde zg aan. „Hy moet
nu gaan I"
Fletcher stond op en stak de hand
uit. Perth hield ze een oogenbllk vat.
en zag hom aan.
„U zult komen morgen?"
„Ik zal komen," beloofde Robert
„Morgenavond." (Wordt vervolgd.