UTAH DISSEL.
N°. 27 1915 Donderdag 4 Maart
102de jaargang.
E. 0. Vill DISSEL
Yoor de stemming van
één lid voor den Gemeente
raad, op DONDERDAG 4
MAART a s., bevelen wij ten
zeerste aan den candidaat
der Vrijzinnige Kiesver-
eeniging „Vooruitgang",
den beer
4 FEUILLETON
Warrige Draden.
Buitenland
De uitgave dezer Courant geschiedt baandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, in Soes fflDï8e halten Goes, franco f 1,8®.
Afzonderlijke nommers *t cent,
Intending van adverteatlén op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vdóï IS turen.
De prjs dor gewone advertentiSn is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et,
BJ directe opgaaf van driemaal paatBing derxelfde advertentie wordt
do prUs slechte tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 4 1,— berekend
HowSenammers 5 nat,
ïelflodtinntnwer 88. Bireetear G W. vau Babnsvbld. Uitgave va* de Naaml VeaMCWtseltap ,9e»s«ke Coaraat". Hoofdredaxteur W. J. 8. vah Sahtjsw.
van morgen.
Wij begrijpen niet, waarom de
clericale bladen, welke hier ter stede
verschijnen, zich zoo bijzonder druk
maken over de stemming, welke mor
gen, Donderdag, zal plaats hebben voor
een lid van den Gemeenteraad. De
recbtsche partijen hebben géén candi
daat gesteld naar zij het doen voor
komen, om den Gods-vrede te bewaren.
Als zij meenen, dat daarin eenigerlei
verdienste schuilt, vergissen zij zich
deerlijk nimmer hebben de vrijzinnigen
er zóó duidelijk blijk van gegeven, wat
zij onder Gods-vrede verstaan, dan toen
in den Rotterdamschen Gemeenteraad
in meerderheid links drie cleri
cale wethouders werden herkozen. Dit
moge gezegd zijn aan het adres van
een roomsch orgaan, dat dezer dagen
beweerde, dat de roomschen niets van
de vrijzinnigen te wachten hebben zij
zijn in hart en nieren daarvoor te
anti-roomsch. Dat de Rotterdamsche
vrijzinnigen een roomsch wethouder
herkozen, hoewel zij in de gelegenheid
waren, hem te doen vallen, wordt ver
zwegen. Helaas de roomsche journa
listen verzwijgen zooveel, en het jaar
1858 moet hen toch wèl in staat
hebben gesteld, over de vrijzinnigen
een ander oordeel te vellen.
Maar en deze vraag dient aller
eerst gesteld waarom maken de
clericale bladen zich in defce dagen zoo
druk en raden zij den lezers aan, toch
in geen geval op den vrijzinnigen
candidaat te stemmen, al is hij en
daarover kunnen roomschen toevallig
meespreken nog zulk een „goeie,
brave man" Hebben de vrijzinnigen
van de clericalen ook maar één stem
voor notaris Van Dissel gevraagd
Neen immers En juist daarom maakt
,Het sp(Jt mjj, meneer," xeide fcfl,
.maar meneer Hartwig is verhinderd.
Kan Ik iets voor u doen
„Neon antwoordde Fletcher hem
kortaf. „Ik wil den directeur spreken
en niemand anders. Als h(j mij nu
niet kan ontvangen, dan zal ik wach
ten. Indien bij binnen een behoorlij
ken tjd niet verschijnt, ga ik direct
naar het bureau van politie en geef
den autoriteiten daar kennis van zekere
dingen
Pc beambte staarde hem aan en
glimlachte toen medelijdend. Kg was
zeer beleefd, maar deed, alsof hy ean
lastig kind tevreden zoaht te stollen
hetgean Fletcher verveelde.
„Ik zalmeneer Hartwig een bood
schap zenden," zei hy, „maar hg heeft
het vanmorgen heel druk
Hg riep een jongen, maar bedacht
zich en ging zelf. Fletcher stak een
sigaret op en wachtte zoo geduldig,
als hy kon. Dc monachen, die In en
uit liepen, interesseerden hem weinig.
Maar plotseling schrok hy en zag
haastig op.
Kon vrouw ging hem snol voorby.
Zy was elegant gekleed en werd ge
volgd door een kamenier, die een
Japansch patrfjshondje droeg.
Toen zg Fletcher voorby liep, rook
hU een Aanwen viooltje sjrenr en
hy herinnerde zich eensklaps, dat hy
dienzelfden geur maar eens tevoren
had geroken, en wel eenige uren
het kabaal, thans aangeheven, zoo'n
vreemden indruk.
Stemt in geen geval op den vrijzin
nigen candidaatmoet daarin
een aansporing worden gezocht, om op
den socialistischeu candidaat de stem
uit te brengen f Maar waarom met een
dergelijke aanbeveling dan niet openlijk
voor den dag gekomen Roomschen
en socialisten hebben elkander wel eens
eerder innig omhelsd, ofschoon van
clericale zijde het „roode gtvaar" als
het ergste wordt voorgespiegeld
zijn de heeren over en weer de beruchte
Rijksdag-verkiezingen in Duitschland
vergeten
Er is, natuurlijk, een derde motief
te vinden voor het zoo hartstochtelijk
prediken van onthouding door rechts,
en wel ditdat men daar op zijn
kiezers geen staat kan maken. Toe
vallig wees een clericaal blad reeds op
deze omstandigheid. Maar dan komt
men nog jammerlijker uitImmers
moet in dit geval blijken, dat de vrij
zinnige beginselen door die recbtsche
kiezers niet zóó worden geschuwd, als
de voorgaugers het willen doen blijken.
Eu zou men aan die zijde nu werkelijk
denken, dat men door een kranten
artikeltje, op een kwalijken voet met
de waarheid staande, die kiezers van
het tegenovergestelde zou kunnen
overtuigen
Maar, om in geen enkel opzicht mis
verstaan te worden, wij herhalen in
geen enkel opzicht was het geschrijf
der clericale bladen noodig, want de
vrijzinnigen hebben niet één stem van
rechts gevraagd. Ware dit het geval
geweest, men zou recht van spreken
hebben gehad. Nu blijkt uit alios alleen
de vrees, dat rechtsche kiezers onge
vraagd, onaangespoord den vrijzinnigen
candidaat hun stem zullen geven
zulks pleit vóór onsmaar tegen de
leiding, welke aan de handen der
Goesche clericalen is toevertrouwd.
Wij wenschen morgen, Donderdag,
zelfstandig onzen weg te gaan. Goede
wijn behoeft geen krans, en op den
candidaat der vrijzinnigen, notaris Van
Dissel, kunnen wij met recht trotsch
zijn. En dit is waarlijk niet bloot onze
opiniezij is het van alle Goesche
vrijzinnigen. Daarom weten wij het
ook, dat geen der onzen morgen zal
thuis blijven, maar zijn stem uitbrengen
op den candidaat der vrijzinnigen, die
ook door ons met de meeste warmte
wordt aanbevolen, den heer
goleden.
Zy gaf haar sleutel aan het bureau
af, ontving eenige brieven en keerde
zich toen om. Misschien bemerkte
zy, dat Fletcher haar met meer dan
gewone aandacht opnam en zy zeg
hem even onverschillig aan. Terstond
daarop wendde zy den blik af en ging
vorder. Toch waagde Fletcher het,
haar sa te zien. Zy was joBg en er
was lets bnitenlandsch in haar voor
komen, ofschoon hy niet kon uitma
ken, tot welk volk zj behoorde. Henr
hasr was goudbruin en dik en weel
derig, het was ln het midoen geschei
den en viel laag over het voorhoofd.
Een oogenblik kon hy haar proflei
zl :n de lange hals, welken de kan
ten sjaal bjjna geheel bloot liet, de
zachte en toch flinke gelaatstrekken.
Zy zag om en keek Fletcher strak
aan, daarop keerde zfj hom den rug
toe en praatte togen haar kamenier.
Op dat oogenblik stapte da heer Hart
wig uit de lift, gevolgd door den
klerk.
De heer Hartwig was een klein
man met grijs haar en baard, stevig
gebouwd en met een glad, goedver
zorgd uiterlQk. Met den hoed in de
hand en vele buigingen en glimlach
jes maakte hy eenige opmerkingen
tot de dame, dia hem beleefd, maar
nederbuigend antwoordde. Toen
kwam h|j naar Fletcher toe en zyn
honding werd geheel anders.
„Meneer Fletcher?" vroeg hy, „u
wenscht mg te spreken
Fletcher overhandigde hem het
briefje, dat hg ontvangen had.
„Ik wensoh een verklaring hiervan,"
zei hy.
Hartwig keek er naar en haalde de
De strijd in en bulten Europa.
Onverwachtsla de belangstelling
van allen, die den wereldatryd in
spanning volgen, naar esn hoekje vau
Europa getrokken, waaraan tot nn
toe nog heel weioig aandaoht was ge
schonken.
Een Engelsch-Fransoh eskader heeft
getracht, de Dardaneilen te forceeren
en sehynt daarbj reeds zulke vorde
ringen gemaakt te hebben, dat men
de vrije vaart door do Dardaneilen,
waarnaar reeds zoo lang verlangd
werd,thans denkt te knnaen verkrygen.
...Do Dardaneilen zyn de aan weers
zoden van den Hellespont paarsge
wijze tegenover elkaar gelegen, sterk
bewapende Tttrksche forten, die de
zeeüngte tusichen de Egsïtche zee en
die van Marmora bestrijken.
Aan den snidwestoijjkon ingang van
den Hellespont vindt men de forten
Bedil Babr op de Europeesche en
Koem-Kaié op de Aziatische kust,
welke ln 1658 door Mohammed II,
na de verovering van Konstantlnopel,
gesticht werden.
Sinds 1867 werden verder naar het
Noorden kustbatteryen gebouwd. Zjj
zy'n van zwaar gesebut voorzien en
verkeeren, dank zy ook de aange
brachte verbeteringen, in uitstekenden
staat.
V»a den belangrijken handel der Dar
daneilen heeft de stad Kale Sultanie
voornamsiyk geprofiteerd. Aan den
N.O. mond dor straat, op het schier
eiland van densolfdsn naim, ligt do
eveneens belangrijke stad Gallipoll.
De forceoring der Dardanelles is
dezer dagen niot voor het eerst be
proefd.
Iu 1770 slaagde e -n Russisch eska
der er in, de forten Koem-Kaié en
SeöilBahr voorby te stoomen. Nadat
daarna de forten versterkt waren, deed
in 1807 een Ecgolseh eskader opnieuw
een poging en verscheen zelfs in hot
gezicht van Konstant'nopel.
In 1809 kwsm tutachon Engeland
en Turkljö een vredesverdrag tot
stand en stemde Engeland er in toe,
dat geen vreemde schepen de straat
mochten pasieeron, welke bepaling
in 1841 door do vjf groote mopend-
heden werd bekrachtigd.
In 1856 werd vastgesteld, dat een
nlet-Turkseh oorlogsschip, zonder toe
stemming van de Porte, de zeeSngte
niet mag bincenloopen en passeeren.
Het gesloten »yn van de Dardaneilen
is later bekrachtigd, maar daar de
Turktche sultan natucrlijk ln staat ls,
ieder schip,dat in Turkye's belang voor
Kosstautinopel nocdzakelfk is, door
te laten, trokken ln d»n Ktimoor'og
In 1853 Engelaehe on Fransche krui
sers de straat door, om Konstantlnopel
tegen de Russen to beschermen.
In 1891 weigerde Turkye, RuaBisohe
schouders op. „Ik mag zulke dingen,
als gisteravond in dit hdtol gebeurden,
niet dulden. Ik kan geen spoor vinden
van de twee personen, die in uw kamer
ingebroken zouden hebben cn ben
volstrekt niet tevreden met de gegeven
verklaringen."
„Inderdaad vroeg Fletcher. „Ik
kan u verzekeren, dat ik evenmin
tevreden ben. Ik kom hier ais toeval
lige gastmidden in den nacht brrken
ze In miln kamer ln i ik word aange
vallen en een andera man, een vreem
deling voor mj, byna vermoord. In
dien er verklaringen en verontschul
digingen noodig zijn, geloof lk, da; ik
er recht op heb, ze te ontvangen."
De heer Hartwig schoof een eindje
weg.
,U mag nog wol biy zyn," verklaarde
hj, „aan een onderzoek van de politie
te ontkomen. Myn chefs willen niet,
dat zoo iets openbaar wordt, of u
zoudt u in een lastige positie bevinden.
Ver Ier heb ik niets «meer te zeggen."
Hy wilde weggaan, maar Fle'cher
versperde hem den weg.
„Ik toevallig wel," velde hy. „Ik
bon geen dief of avonturier, en myn
identiteit kau gemakkeiyk worden
vastgesteld. John flaywsrd van Egor-
ton Cottage, een der vaste bezoekers
van uw restaurant, is rajjn neef en ik
verwacht, dat hj my binnen een half
unr hier komt afhalen. Ik ben ln
de stad om aan een cricket-wedstryd
deel te nemenik ben welbekend en
men zal my terstond gelooven, ale ik
vortol, wat er gisternacht ls gebeurd.
Indion u niot terstond ean andoren
toon a-nalaat, ryd ik naar het politie
bureau en dring aan op een nauw
keurig onderzoek.'
schepen, met soldaten aan boord, door
te laten, waarna overeengekomen
werd, dat dn schepen der Russische
vrywlllige vloot, die de handelsvlag
voeren, de Dardaneilen vry mogen
passeeren, maar wanneer zy soldaten
aan boord hebben, daarvan aan Tnr-
ky* moeten kennisgaven.
Dat Rusland voor zyn vr(jo uitvaart
naar de Mlddellandsohe Zee altyd de
Dardaneilen moet passeeren en daar
voor staeus de toestemming van Tur
kije noodig heeft en zich de contröle
o®er zyn schepen door deze mogend
heid moet getroosten, is het CzarenrSk
natuurlijk een doorn ln het oog. In
den Russisch—Japansehan oorlog was
Rusland, door het verbod om de Dar
daneilen door te varen, genoodzaakt,
zjjn vloot van het Noorden nit, rondom
geheel Europa te sturen.
De vrjje vaart door do Dardaneilen
heeft voor Rusland fn de allereerste
plaats zeer groete waarde, maar onder
de overige Europeesche mogendheden
is er tot nu toe niet een geweest, die
de Russische pogingen, om daaroe te
geraken, voldoende ondersteund heeft.
Ook thans blykt weer, hoe Rusland
geheel van dan Turkschen buarman
afhankeiyk is. De Russische overzee-
handel in het Zuiden ls door de
Dardaneilen geheel afgesloten.
Zoolang de Dardaneilen nog in
Turkeohe handen zyn, is dus in het
Zuiden iedare toevoer van buiten van
grondstoffen, voedsel en wapenen voor
Ruslsnd onmogeiyk en juist nu, waar
het Russische millloeasn leger reeds
zoo enorm veel oorlogsmaterleel heeft
verloren, is daaraan in het Csarenrijk
grooto behoefte.
Dat thans opnieuw gepoogd wordt,
do Dardaneilen te forceeren, valt dan
ook niet te verwonderen, vooral wan
neer men bedenkt, dat dit teven» een
bedreiging vau Konstantlnopel in zich
sluit.
Da Tm ken zelf erkennen tharB, dat
de Fransch-Eogelsche vloot de Darda-
nellenforten ernstig heeft beschadigd.
Volgens het bericht vanéeEngelscbe
admiraliteit werden vier forten door
zwaar scheepsgeschut tot zwygen
gebracht. Vervolgens werden aan
weerszijden van don ingang dor straat
troepen geland, aan den Aziatlschen
oever by Koem-Kaié en op don
Europeeschen by S9ddil-Bahr, welke
Uoepen, voorzien va* veldgeschut,
volgens Engelsehe berichten, de ver
nieling der forten voltooiden. Vier
mijlen van de zes-engte werden van
myucn gezuiverd.
Van Engelsr.h-Fransche zijde namen
aan de beschieting de slagschepen
Quean Elisabeth", „Agamenon",
„Irresistible" en „Gaulois" deel, welke
de fonenjj langdurig met zwaar ge
schut bombardeerden.
De battery van Kaap Helles ant
woordde en een granaat trof, op een
afstand van 11000 yards, de „Aga-
Die woorden hadden een buitenge
wone uitwerking op den directeur;
hy waB zeer verontrust en kon das
niet verbergen.
„Kunt u bewyzen, wat u zegt,
maneer Fletcher?" vroeg hy aarzelend.
„Zeker 1 Kjjk maar in de „Graphic"
vau deze week. Daar zult u my afge
beeld vicden in het cricket-elftal van
MedeheBtershire. Kent dien heer
„Natuuriykantwoordde Hartwig,
diep buigend. „Goeden morgen, me
neer Hayward
Een jongo man in spart kleeding
was op hen toegekomen. Hy knikte
den directeur even toe en gaf Fletcher
de hand.
„Hoe gaat het je, Bob?" vroeg hij.
„Ik kom vanmiddag naar den wedstrijd
kijken."
Hy liep door. De directeur was
bepaald zenuwachtig.
„Wilt u zoo vriendeiyk zyn, even
ln m8n kamer te komen, meneer
Fletcher?" verzocht hy. „Ik zou u
gaarne onder vier oogen sproken."
Fletcher volgde hem ln zyn kamer
ca hy sloot de denr.
„Ik heb een zoo streng mogeiyk
onderzoek ingesteld en ben niet ln
staat geweest, hst geringste spoor van
den man, die, naar u zegt, zyn toe
vlucht In uw kamer zocht, te vinden,
noch van de twee anderen. Uw ver
haal moest n>y dns zoor onwaarschijn
lijk voorkomen."
„Dat kan zyn, maar Ik weet niet,
wat uw nachtportier deed, als hy
werkeiyk geen van allen zag. Ik zal
u een nauwkeurige beschrijving van
alle drie geven."
Dat deed Fletcher en de directeur
noteerde het zorgvuldig.
memnon", waarop 3 man gedood en
5 ernstig verwond werden. Ook da
schepen „Vengeance" en „Cornwallis"
stoomden nu naderby, waarna de ver
nieling van Helles voltooid werd,
terwyi, volgens de Engelaehe admira
liteit, de forten Orkhamich en Kum-
kalé een zeer langzaam en onnauw
keurig gericht vuur openden.
Het aantal gewonden aan Turksche
zyde staat niet vast, de Turken zelf
spreken slechts van 5 dooden en 14
gewonden, een telegram uit Sofia
meldt echter, dat 600 Turksche ge
wonden te Konstantlnopel aangeko*
men zouden zyn.
Nadat Vrydag de zee-engte gedeel-
teiyk van mynen was gezuiverd, voe
ren de „Albion", de „Majestic* en de
„Vengeance" tot het einde van hot
schoongeveegde gedeelte en begonnen
het fort Dardanns en -ie nieuwe op
hot Aziatische strand geplaatBte bat-
toryen te besebieten. Naar do Engel-
schen medeboelen, trokken de Turken
uit da forten aan den ingang terug.
De Turken uit Koem Kalé werden
over het rivierlje de Mendere gedreven.
Aan de vernieling van de forten
Orkhamich en Koem-Kaié namen ook
de schepen „Suffren" en.Cciarlemagne"
deel, waaruit blijkt, dat ditmaal de
poging om de Dardaneilen te forceeren
bijzonder ernstig ls, gelet op het
buitengewoon sterke eskader, hiervoor
van Engelsen—Fransche zijde by
elkaar gebracht.
Evenwnl, al hebben de bondgesoo-
ten met succes en begin met de
forceerlng der Dardaneilen gemaakt,
zy zyn er nog niet door.
De Dardaneilen zijn 60 K M. lang,
80 tot 90 M. diep, op de breedste
plaats 7 i/s K.M, en op de smalste
plaatsan slechts 1350 M. en 1450 M.
breed.
Waar de zeestraat het nauwste is,
op ruim 20 K.M. af3tands van de forten
bfl den ingang, liggen de eigenlijke
Dardacelleo forten, in 1470 door
Mohammed li gebouwd, aan Euro-
paesehe zpde het schilderachtige
Kilid Babr en aan Aziatische zijde het
meergenoemde Kale Sultanie, welke
vestingen door nieuwe aardwerken
omgeven zyn.
Wil het Engelsch Fransche eskader
naar deze voor do vloot gevaariyke
vernauwing opstoomen, dan dient
eerst het vaarwater geheel van mijnen
gezuiverd te worden.
Opmerkeiyk is het, dat het aan Grie
kenland beboerende eiland Tenedos, by
het begin van da Dardaneilen gelegen,
door de Fngelsehen en Franschen als
vlootbasis gebruikt wordt.
Een Athesnsch blad wint te melden,
dat reeds bj de eerste vlootbeweging
ln do richting van do Egeïsch„ zee
de Entente-mogendhedea Griekenlands
medewerking hadden gevraagd voor
de forceering der Dardanelien. Hoe
wel de Grleksche regearing dit liet
,lk zal alles laten onderzoeken,"
beloofde hy, „en u het resultaat mede-
deelan. IntusscheD vertrouw Ik, dat
u den brief, dien ik u vanmorgen
do.-d toekomen, als ongeschreven wilt
beschouwen. U zult nu zeker liever
hot titel willen verlaten, maar ik
vertrouw, dat u ons later weer met
een bezoek zult vereoren
Fletcher aarzelde een oogenblik.
De man wensebte biykbaar van hem
ontslagen te worden.
„Ik zal er eens over denken," ant
woordde hy. „Intusschen hoop ik, dat
u terstond met uw onderzoek zult be
ginnen. De man, die" ln mijn kamer
vluchtte, vorkeerde in doods-anpst en
naar wat ik uit het optreden van de
twee anderen opmaak, ben ik bang,
dat dit een ernstiger zaak is, dan u
denkt. O ja, een van die twee ver
telde my, dat zy elke Vamer op die
gang hadden genomen. Daardoor kont
u bon misschien op het spoor komen."
De directeur haalde de schouders op.
„Dat ls in ieder geval al één on
waarheid." zei hy. „Al de kamers ln
de nabjjheid der nwe waren door ge-
i regelde bezoekers bezet."
3 Wanneer de directeur hem had aan-
I gezien, toen hy dit zei, zou Fletcher
bet bötel een nnr later voorgoed heb
ben v erlaten en de geheels zaak was
dan nit geweest, voor zoover het hem
betrof. Maar hy moest wel opmerken,
hoe onverklaarbaar zenuwachtig de
man was en plotseling kwam de ge
dachte by hem op, dat hy veel meer
wist, dan hy wilde zeggen. Hoe meer
Fletcher op hem lette, des te zekerder
werd hy daarvan. Hy besloot te biy ven.
Wordt vervolgd.)