UTAH DISSEL. N°. 27 1915 Donderdag 4 Maart 102de jaargang. E. 0. Vill DISSEL Yoor de stemming van één lid voor den Gemeente raad, op DONDERDAG 4 MAART a s., bevelen wij ten zeerste aan den candidaat der Vrijzinnige Kiesver- eeniging „Vooruitgang", den beer 4 FEUILLETON Warrige Draden. Buitenland De uitgave dezer Courant geschiedt baandag-, Woensdag- en'Vrydagavond uitgezonderd op feestdagen. Prjs per kwartaal, in Soes fflDï8e halten Goes, franco f 1,8®. Afzonderlijke nommers *t cent, Intending van adverteatlén op Maandag, Woensdag en VRIJDAG vdóï IS turen. De prjs dor gewone advertentiSn is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et, BJ directe opgaaf van driemaal paatBing derxelfde advertentie wordt do prUs slechte tweemaal berekend. Geboorte-, hnweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regels 4 1,— berekend HowSenammers 5 nat, ïelflodtinntnwer 88. Bireetear G W. vau Babnsvbld. Uitgave va* de Naaml VeaMCWtseltap ,9e»s«ke Coaraat". Hoofdredaxteur W. J. 8. vah Sahtjsw. van morgen. Wij begrijpen niet, waarom de clericale bladen, welke hier ter stede verschijnen, zich zoo bijzonder druk maken over de stemming, welke mor gen, Donderdag, zal plaats hebben voor een lid van den Gemeenteraad. De recbtsche partijen hebben géén candi daat gesteld naar zij het doen voor komen, om den Gods-vrede te bewaren. Als zij meenen, dat daarin eenigerlei verdienste schuilt, vergissen zij zich deerlijk nimmer hebben de vrijzinnigen er zóó duidelijk blijk van gegeven, wat zij onder Gods-vrede verstaan, dan toen in den Rotterdamschen Gemeenteraad in meerderheid links drie cleri cale wethouders werden herkozen. Dit moge gezegd zijn aan het adres van een roomsch orgaan, dat dezer dagen beweerde, dat de roomschen niets van de vrijzinnigen te wachten hebben zij zijn in hart en nieren daarvoor te anti-roomsch. Dat de Rotterdamsche vrijzinnigen een roomsch wethouder herkozen, hoewel zij in de gelegenheid waren, hem te doen vallen, wordt ver zwegen. Helaas de roomsche journa listen verzwijgen zooveel, en het jaar 1858 moet hen toch wèl in staat hebben gesteld, over de vrijzinnigen een ander oordeel te vellen. Maar en deze vraag dient aller eerst gesteld waarom maken de clericale bladen zich in defce dagen zoo druk en raden zij den lezers aan, toch in geen geval op den vrijzinnigen candidaat te stemmen, al is hij en daarover kunnen roomschen toevallig meespreken nog zulk een „goeie, brave man" Hebben de vrijzinnigen van de clericalen ook maar één stem voor notaris Van Dissel gevraagd Neen immers En juist daarom maakt ,Het sp(Jt mjj, meneer," xeide fcfl, .maar meneer Hartwig is verhinderd. Kan Ik iets voor u doen „Neon antwoordde Fletcher hem kortaf. „Ik wil den directeur spreken en niemand anders. Als h(j mij nu niet kan ontvangen, dan zal ik wach ten. Indien bij binnen een behoorlij ken tjd niet verschijnt, ga ik direct naar het bureau van politie en geef den autoriteiten daar kennis van zekere dingen Pc beambte staarde hem aan en glimlachte toen medelijdend. Kg was zeer beleefd, maar deed, alsof hy ean lastig kind tevreden zoaht te stollen hetgean Fletcher verveelde. „Ik zalmeneer Hartwig een bood schap zenden," zei hy, „maar hg heeft het vanmorgen heel druk Hg riep een jongen, maar bedacht zich en ging zelf. Fletcher stak een sigaret op en wachtte zoo geduldig, als hy kon. Dc monachen, die In en uit liepen, interesseerden hem weinig. Maar plotseling schrok hy en zag haastig op. Kon vrouw ging hem snol voorby. Zy was elegant gekleed en werd ge volgd door een kamenier, die een Japansch patrfjshondje droeg. Toen zg Fletcher voorby liep, rook hU een Aanwen viooltje sjrenr en hy herinnerde zich eensklaps, dat hy dienzelfden geur maar eens tevoren had geroken, en wel eenige uren het kabaal, thans aangeheven, zoo'n vreemden indruk. Stemt in geen geval op den vrijzin nigen candidaatmoet daarin een aansporing worden gezocht, om op den socialistischeu candidaat de stem uit te brengen f Maar waarom met een dergelijke aanbeveling dan niet openlijk voor den dag gekomen Roomschen en socialisten hebben elkander wel eens eerder innig omhelsd, ofschoon van clericale zijde het „roode gtvaar" als het ergste wordt voorgespiegeld zijn de heeren over en weer de beruchte Rijksdag-verkiezingen in Duitschland vergeten Er is, natuurlijk, een derde motief te vinden voor het zoo hartstochtelijk prediken van onthouding door rechts, en wel ditdat men daar op zijn kiezers geen staat kan maken. Toe vallig wees een clericaal blad reeds op deze omstandigheid. Maar dan komt men nog jammerlijker uitImmers moet in dit geval blijken, dat de vrij zinnige beginselen door die recbtsche kiezers niet zóó worden geschuwd, als de voorgaugers het willen doen blijken. Eu zou men aan die zijde nu werkelijk denken, dat men door een kranten artikeltje, op een kwalijken voet met de waarheid staande, die kiezers van het tegenovergestelde zou kunnen overtuigen Maar, om in geen enkel opzicht mis verstaan te worden, wij herhalen in geen enkel opzicht was het geschrijf der clericale bladen noodig, want de vrijzinnigen hebben niet één stem van rechts gevraagd. Ware dit het geval geweest, men zou recht van spreken hebben gehad. Nu blijkt uit alios alleen de vrees, dat rechtsche kiezers onge vraagd, onaangespoord den vrijzinnigen candidaat hun stem zullen geven zulks pleit vóór onsmaar tegen de leiding, welke aan de handen der Goesche clericalen is toevertrouwd. Wij wenschen morgen, Donderdag, zelfstandig onzen weg te gaan. Goede wijn behoeft geen krans, en op den candidaat der vrijzinnigen, notaris Van Dissel, kunnen wij met recht trotsch zijn. En dit is waarlijk niet bloot onze opiniezij is het van alle Goesche vrijzinnigen. Daarom weten wij het ook, dat geen der onzen morgen zal thuis blijven, maar zijn stem uitbrengen op den candidaat der vrijzinnigen, die ook door ons met de meeste warmte wordt aanbevolen, den heer goleden. Zy gaf haar sleutel aan het bureau af, ontving eenige brieven en keerde zich toen om. Misschien bemerkte zy, dat Fletcher haar met meer dan gewone aandacht opnam en zy zeg hem even onverschillig aan. Terstond daarop wendde zy den blik af en ging vorder. Toch waagde Fletcher het, haar sa te zien. Zy was joBg en er was lets bnitenlandsch in haar voor komen, ofschoon hy niet kon uitma ken, tot welk volk zj behoorde. Henr hasr was goudbruin en dik en weel derig, het was ln het midoen geschei den en viel laag over het voorhoofd. Een oogenblik kon hy haar proflei zl :n de lange hals, welken de kan ten sjaal bjjna geheel bloot liet, de zachte en toch flinke gelaatstrekken. Zy zag om en keek Fletcher strak aan, daarop keerde zfj hom den rug toe en praatte togen haar kamenier. Op dat oogenblik stapte da heer Hart wig uit de lift, gevolgd door den klerk. De heer Hartwig was een klein man met grijs haar en baard, stevig gebouwd en met een glad, goedver zorgd uiterlQk. Met den hoed in de hand en vele buigingen en glimlach jes maakte hy eenige opmerkingen tot de dame, dia hem beleefd, maar nederbuigend antwoordde. Toen kwam h|j naar Fletcher toe en zyn honding werd geheel anders. „Meneer Fletcher?" vroeg hy, „u wenscht mg te spreken Fletcher overhandigde hem het briefje, dat hg ontvangen had. „Ik wensoh een verklaring hiervan," zei hy. Hartwig keek er naar en haalde de De strijd in en bulten Europa. Onverwachtsla de belangstelling van allen, die den wereldatryd in spanning volgen, naar esn hoekje vau Europa getrokken, waaraan tot nn toe nog heel weioig aandaoht was ge schonken. Een Engelsch-Fransoh eskader heeft getracht, de Dardaneilen te forceeren en sehynt daarbj reeds zulke vorde ringen gemaakt te hebben, dat men de vrije vaart door do Dardaneilen, waarnaar reeds zoo lang verlangd werd,thans denkt te knnaen verkrygen. ...Do Dardaneilen zyn de aan weers zoden van den Hellespont paarsge wijze tegenover elkaar gelegen, sterk bewapende Tttrksche forten, die de zeeüngte tusichen de Egsïtche zee en die van Marmora bestrijken. Aan den snidwestoijjkon ingang van den Hellespont vindt men de forten Bedil Babr op de Europeesche en Koem-Kaié op de Aziatische kust, welke ln 1658 door Mohammed II, na de verovering van Konstantlnopel, gesticht werden. Sinds 1867 werden verder naar het Noorden kustbatteryen gebouwd. Zjj zy'n van zwaar gesebut voorzien en verkeeren, dank zy ook de aange brachte verbeteringen, in uitstekenden staat. V»a den belangrijken handel der Dar daneilen heeft de stad Kale Sultanie voornamsiyk geprofiteerd. Aan den N.O. mond dor straat, op het schier eiland van densolfdsn naim, ligt do eveneens belangrijke stad Gallipoll. De forceoring der Dardanelles is dezer dagen niot voor het eerst be proefd. Iu 1770 slaagde e -n Russisch eska der er in, de forten Koem-Kaié en SeöilBahr voorby te stoomen. Nadat daarna de forten versterkt waren, deed in 1807 een Ecgolseh eskader opnieuw een poging en verscheen zelfs in hot gezicht van Konstant'nopel. In 1809 kwsm tutachon Engeland en Turkljö een vredesverdrag tot stand en stemde Engeland er in toe, dat geen vreemde schepen de straat mochten pasieeron, welke bepaling in 1841 door do vjf groote mopend- heden werd bekrachtigd. In 1856 werd vastgesteld, dat een nlet-Turkseh oorlogsschip, zonder toe stemming van de Porte, de zeeSngte niet mag bincenloopen en passeeren. Het gesloten »yn van de Dardaneilen is later bekrachtigd, maar daar de Turktche sultan natucrlijk ln staat ls, ieder schip,dat in Turkye's belang voor Kosstautinopel nocdzakelfk is, door te laten, trokken ln d»n Ktimoor'og In 1853 Engelaehe on Fransche krui sers de straat door, om Konstantlnopel tegen de Russen to beschermen. In 1891 weigerde Turkye, RuaBisohe schouders op. „Ik mag zulke dingen, als gisteravond in dit hdtol gebeurden, niet dulden. Ik kan geen spoor vinden van de twee personen, die in uw kamer ingebroken zouden hebben cn ben volstrekt niet tevreden met de gegeven verklaringen." „Inderdaad vroeg Fletcher. „Ik kan u verzekeren, dat ik evenmin tevreden ben. Ik kom hier ais toeval lige gastmidden in den nacht brrken ze In miln kamer ln i ik word aange vallen en een andera man, een vreem deling voor mj, byna vermoord. In dien er verklaringen en verontschul digingen noodig zijn, geloof lk, da; ik er recht op heb, ze te ontvangen." De heer Hartwig schoof een eindje weg. ,U mag nog wol biy zyn," verklaarde hj, „aan een onderzoek van de politie te ontkomen. Myn chefs willen niet, dat zoo iets openbaar wordt, of u zoudt u in een lastige positie bevinden. Ver Ier heb ik niets «meer te zeggen." Hy wilde weggaan, maar Fle'cher versperde hem den weg. „Ik toevallig wel," velde hy. „Ik bon geen dief of avonturier, en myn identiteit kau gemakkeiyk worden vastgesteld. John flaywsrd van Egor- ton Cottage, een der vaste bezoekers van uw restaurant, is rajjn neef en ik verwacht, dat hj my binnen een half unr hier komt afhalen. Ik ben ln de stad om aan een cricket-wedstryd deel te nemenik ben welbekend en men zal my terstond gelooven, ale ik vortol, wat er gisternacht ls gebeurd. Indion u niot terstond ean andoren toon a-nalaat, ryd ik naar het politie bureau en dring aan op een nauw keurig onderzoek.' schepen, met soldaten aan boord, door te laten, waarna overeengekomen werd, dat dn schepen der Russische vrywlllige vloot, die de handelsvlag voeren, de Dardaneilen vry mogen passeeren, maar wanneer zy soldaten aan boord hebben, daarvan aan Tnr- ky* moeten kennisgaven. Dat Rusland voor zyn vr(jo uitvaart naar de Mlddellandsohe Zee altyd de Dardaneilen moet passeeren en daar voor staeus de toestemming van Tur kije noodig heeft en zich de contröle o®er zyn schepen door deze mogend heid moet getroosten, is het CzarenrSk natuurlijk een doorn ln het oog. In den Russisch—Japansehan oorlog was Rusland, door het verbod om de Dar daneilen door te varen, genoodzaakt, zjjn vloot van het Noorden nit, rondom geheel Europa te sturen. De vrjje vaart door do Dardaneilen heeft voor Rusland fn de allereerste plaats zeer groete waarde, maar onder de overige Europeesche mogendheden is er tot nu toe niet een geweest, die de Russische pogingen, om daaroe te geraken, voldoende ondersteund heeft. Ook thans blykt weer, hoe Rusland geheel van dan Turkschen buarman afhankeiyk is. De Russische overzee- handel in het Zuiden ls door de Dardaneilen geheel afgesloten. Zoolang de Dardaneilen nog in Turkeohe handen zyn, is dus in het Zuiden iedare toevoer van buiten van grondstoffen, voedsel en wapenen voor Ruslsnd onmogeiyk en juist nu, waar het Russische millloeasn leger reeds zoo enorm veel oorlogsmaterleel heeft verloren, is daaraan in het Csarenrijk grooto behoefte. Dat thans opnieuw gepoogd wordt, do Dardaneilen te forceeren, valt dan ook niet te verwonderen, vooral wan neer men bedenkt, dat dit teven» een bedreiging vau Konstantlnopel in zich sluit. Da Tm ken zelf erkennen tharB, dat de Fransch-Eogelsche vloot de Darda- nellenforten ernstig heeft beschadigd. Volgens het bericht vanéeEngelscbe admiraliteit werden vier forten door zwaar scheepsgeschut tot zwygen gebracht. Vervolgens werden aan weerszijden van don ingang dor straat troepen geland, aan den Aziatlschen oever by Koem-Kaié en op don Europeeschen by S9ddil-Bahr, welke Uoepen, voorzien va* veldgeschut, volgens Engelsehe berichten, de ver nieling der forten voltooiden. Vier mijlen van de zes-engte werden van myucn gezuiverd. Van Engelsr.h-Fransche zijde namen aan de beschieting de slagschepen Quean Elisabeth", „Agamenon", „Irresistible" en „Gaulois" deel, welke de fonenjj langdurig met zwaar ge schut bombardeerden. De battery van Kaap Helles ant woordde en een granaat trof, op een afstand van 11000 yards, de „Aga- Die woorden hadden een buitenge wone uitwerking op den directeur; hy waB zeer verontrust en kon das niet verbergen. „Kunt u bewyzen, wat u zegt, maneer Fletcher?" vroeg hy aarzelend. „Zeker 1 Kjjk maar in de „Graphic" vau deze week. Daar zult u my afge beeld vicden in het cricket-elftal van MedeheBtershire. Kent dien heer „Natuuriykantwoordde Hartwig, diep buigend. „Goeden morgen, me neer Hayward Een jongo man in spart kleeding was op hen toegekomen. Hy knikte den directeur even toe en gaf Fletcher de hand. „Hoe gaat het je, Bob?" vroeg hij. „Ik kom vanmiddag naar den wedstrijd kijken." Hy liep door. De directeur was bepaald zenuwachtig. „Wilt u zoo vriendeiyk zyn, even ln m8n kamer te komen, meneer Fletcher?" verzocht hy. „Ik zou u gaarne onder vier oogen sproken." Fletcher volgde hem ln zyn kamer ca hy sloot de denr. „Ik heb een zoo streng mogeiyk onderzoek ingesteld en ben niet ln staat geweest, hst geringste spoor van den man, die, naar u zegt, zyn toe vlucht In uw kamer zocht, te vinden, noch van de twee anderen. Uw ver haal moest n>y dns zoor onwaarschijn lijk voorkomen." „Dat kan zyn, maar Ik weet niet, wat uw nachtportier deed, als hy werkeiyk geen van allen zag. Ik zal u een nauwkeurige beschrijving van alle drie geven." Dat deed Fletcher en de directeur noteerde het zorgvuldig. memnon", waarop 3 man gedood en 5 ernstig verwond werden. Ook da schepen „Vengeance" en „Cornwallis" stoomden nu naderby, waarna de ver nieling van Helles voltooid werd, terwyi, volgens de Engelaehe admira liteit, de forten Orkhamich en Kum- kalé een zeer langzaam en onnauw keurig gericht vuur openden. Het aantal gewonden aan Turksche zyde staat niet vast, de Turken zelf spreken slechts van 5 dooden en 14 gewonden, een telegram uit Sofia meldt echter, dat 600 Turksche ge wonden te Konstantlnopel aangeko* men zouden zyn. Nadat Vrydag de zee-engte gedeel- teiyk van mynen was gezuiverd, voe ren de „Albion", de „Majestic* en de „Vengeance" tot het einde van hot schoongeveegde gedeelte en begonnen het fort Dardanns en -ie nieuwe op hot Aziatische strand geplaatBte bat- toryen te besebieten. Naar do Engel- schen medeboelen, trokken de Turken uit da forten aan den ingang terug. De Turken uit Koem Kalé werden over het rivierlje de Mendere gedreven. Aan de vernieling van de forten Orkhamich en Koem-Kaié namen ook de schepen „Suffren" en.Cciarlemagne" deel, waaruit blijkt, dat ditmaal de poging om de Dardaneilen te forceeren bijzonder ernstig ls, gelet op het buitengewoon sterke eskader, hiervoor van Engelsen—Fransche zijde by elkaar gebracht. Evenwnl, al hebben de bondgesoo- ten met succes en begin met de forceerlng der Dardaneilen gemaakt, zy zyn er nog niet door. De Dardaneilen zijn 60 K M. lang, 80 tot 90 M. diep, op de breedste plaats 7 i/s K.M, en op de smalste plaatsan slechts 1350 M. en 1450 M. breed. Waar de zeestraat het nauwste is, op ruim 20 K.M. af3tands van de forten bfl den ingang, liggen de eigenlijke Dardacelleo forten, in 1470 door Mohammed li gebouwd, aan Euro- paesehe zpde het schilderachtige Kilid Babr en aan Aziatische zijde het meergenoemde Kale Sultanie, welke vestingen door nieuwe aardwerken omgeven zyn. Wil het Engelsch Fransche eskader naar deze voor do vloot gevaariyke vernauwing opstoomen, dan dient eerst het vaarwater geheel van mijnen gezuiverd te worden. Opmerkeiyk is het, dat het aan Grie kenland beboerende eiland Tenedos, by het begin van da Dardaneilen gelegen, door de Fngelsehen en Franschen als vlootbasis gebruikt wordt. Een Athesnsch blad wint te melden, dat reeds bj de eerste vlootbeweging ln do richting van do Egeïsch„ zee de Entente-mogendhedea Griekenlands medewerking hadden gevraagd voor de forceering der Dardanelien. Hoe wel de Grleksche regearing dit liet ,lk zal alles laten onderzoeken," beloofde hy, „en u het resultaat mede- deelan. IntusscheD vertrouw Ik, dat u den brief, dien ik u vanmorgen do.-d toekomen, als ongeschreven wilt beschouwen. U zult nu zeker liever hot titel willen verlaten, maar ik vertrouw, dat u ons later weer met een bezoek zult vereoren Fletcher aarzelde een oogenblik. De man wensebte biykbaar van hem ontslagen te worden. „Ik zal er eens over denken," ant woordde hy. „Intusschen hoop ik, dat u terstond met uw onderzoek zult be ginnen. De man, die" ln mijn kamer vluchtte, vorkeerde in doods-anpst en naar wat ik uit het optreden van de twee anderen opmaak, ben ik bang, dat dit een ernstiger zaak is, dan u denkt. O ja, een van die twee ver telde my, dat zy elke Vamer op die gang hadden genomen. Daardoor kont u bon misschien op het spoor komen." De directeur haalde de schouders op. „Dat ls in ieder geval al één on waarheid." zei hy. „Al de kamers ln de nabjjheid der nwe waren door ge- i regelde bezoekers bezet." 3 Wanneer de directeur hem had aan- I gezien, toen hy dit zei, zou Fletcher bet bötel een nnr later voorgoed heb ben v erlaten en de geheels zaak was dan nit geweest, voor zoover het hem betrof. Maar hy moest wel opmerken, hoe onverklaarbaar zenuwachtig de man was en plotseling kwam de ge dachte by hem op, dat hy veel meer wist, dan hy wilde zeggen. Hoe meer Fletcher op hem lette, des te zekerder werd hy daarvan. Hy besloot te biy ven. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1