N°. 26 1915
Dinsdag 2 Maart
102
jaargang.
l C. TIS DISSEL.
de
Voor de stemming- van
één lid yoor den Gemeente
raad, op DONDERDAG 4
MA A RT a sbevelen wij ten
zeerste aan den candidaat
der Vrijzinnige Kiesver-
eeniging „Vooruitgang",
den heer
FEUILLETON,
o uitgave dozer Courant geschiedt Maardag-, Woensdag- snWrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfli per kwartaal, In Goes f 0,16, buiten Goes, franco f l,n.
Afzonderiyke noramers R cent.
nzeudlng; run aüvorïeEïïSn op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór IS uren.
De prjs der gewone advertonöén ie Tan 1-5 regels 50 ei,., eiho regel meer 10 ot,
BJ dli'ecte opgaaf van driemaal paatofng derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebband*
dankbetuigingen worden van 1—10 regels a 1,— herri du
i;ewï»numm*r» f **nts
Telefoonnummer 88, Biresteat G W. yah Babnbveld. Uitgave tse de Nwml Vc«*yoteek»p ,Ge*fi*fee Coarant". Hoofdreöa«tenr W. J. <5. vah Sahtmh.
Buitenland,
Uit de Pers,
Arme 'proletarische vrouw
I)e Vaderlander schrijft
Bene van de proletarische vrouwen
uit de S. D. A. P. valt ook hun bij,
die der Kamerfractie het stemmen vóór
de oorlogscredieten verwijten, en lucht
aldus haar hart in Hef Volk:
„Wat werd ous toch geleerd Was
'tniet, dat we maar één doodsvijand
hadden P Het kapitaal Kn dat wij
nooit en te nimmer dat monsterdier in
zijn werken moesten steunen Het
koste wat het kost P En nu de tijd,
want niet waar, deze oorlog is kapita
listisch en imperialistisch, is aange
broken, dat wij, sociaal democraten,
konden toonen, desnoods met goed en
bloed, dat wij zijn doodsvijanden zijn,
nu zouden wij dat niet doen Wij
moeten voor denkbeeldige prullaria, als
vaderland, vorst, taal, huis en haard
onze mannen en kinderen afstaan om
het monsterdier kapitaal te gaan helpen.
Moeten wij dat doen Het bloed kruipt,
waar 't niet gaan kan. Vraag ieder
rechtgeaard moeder, wat en wie ze
kiest, haar man en zouen, of vaderland,
vorst, taal, huis en haard. En ik wed,
dat niet één moeder 't laatste zal kie
zen, niet één. Zouden wij, moeders,
't liefste wat wij hebben, opofferen voor
leege, holle klanken
De „proletarische vrouw", die hier
aan het woord is, en die vadei'land
vorst, taal, huis en haard voor „prul
laria" en „holle klanken" verklaart,
is Mevrouw StoopSnouck Hur-
gronje, uit Dordrecht. Het zij zoo,
maar dat deze schatrijke dame het
kapitaal haar „doodsvijand" noemt, is
toch te vermakelijk, om zulks niet
even te signaleeren.
Warrige Draden,
„Genoeg', begon de kleinste. ,Ik
zie er hot nut niet van in, hier te
staan redetwisten. Laten w? klaren
wjn schenken. De man, dien w(j heb
ben moeten, is in nw kamer verbor
gen. Dat ons er veel aan gelegen ia,
hsm In handen te krijgen, zult u be
grupep, sla ik u zeg, dat wij alle
kamers op deze gang hebben gehuurd
en de draden van de telefoon zijn
doorgesneden. Ala n ons nw kamer
laat doorzoeken, zal er niets gebeu
ren en n znlt hoegenaamd niet wor
den gecompromitteerd. Weigert n,
dan moet ik er n op attent maken,
dat u in een zaak zal worden betrok
ken, veel ernstiger, dan n zich knnt
voorstellen.*
Tot esnlg antwoord schoot Fletcher
zfjn revolver tweemaal tsgan bet pla
fond af, in de hoop, Iemand te wek
ken, gasten of bediendentoen vaarde
hij op den man, die aio een tögerop
hem tossprong. Plotseling werden
beide kamers in eon volslagen duis
ternis gehuidéén der beide indrin
gers had hot electrisch licht nitgs-
draald. Do eerste oogenbllkkcu
heorschte de grootst denkbare ver
warring. Pieteher wierp sfln aanvaller
mot gemak van zich afdiens met
gezel, d e hem in de duisternis voorby
'wilde sluipen, sloeg hij by toeval zóó
tegen het hoofd, dat hg kermend
De strijd in en bulten Europa.
Dat de oorlog in deze jaren zon
uitbreken, is niet te verwonderen,
wanneer men bedenkt, dat de in- en
nitvoerevjters van Dnitsehland, welke
in de laatste jaren steeds stagende
waren, op het pnnt stonden, a&n die
van het Britschc rpk geijjk te worden.
Handel en industrie In Dnitsehland
bloeiden en kwamen in steads gun
stiger conditie. Io 1913 waren voor
het eerst de uitvoercfifars grooter dan
die van den invoer. In dat jaar werd
een nitvosrsaldo van 782500 ton ge
boekt en bleek, dat de uitvoer sinds
1905 met 100% was toegenomen.
Het verschil mot dc Eugelsche cljfors
werd van jaar tot jaar geringer en
juist op het ooganblik, dat het Dultsche
rjjk voor Engeland een concurrent
van gelijke bracht op de wereldmarkt
dreigde te worden, is de oorlog uit
gebroken en wordt von Britsahe ztlde
getracht, der opbloei van Dnitschen
handel ea r,gverheid, door het ver
nietigen van overzeescha handelsrela
ties, voor jaren tot staan te brengen.
W§ hebben in ons vorig overzicht
medegedeeld, welke mlddolen daartoe
reads werden nangwaend.
Dat evenwel dit rroeee voor Enge
land zelf een waagstuk la en dat dit
rjk, in do hoop op een zwakker
Dnitsehland en een uitbreiding van
eigen handel ln do toekomst, zioh
gedurende drn oorlog heel wat finan
cieel® offers moet getroosten, is te
begrijpen.
Al heeft tot nu toe de Engelsche
o rersanhandel in naam niet de minste
moeilijkheden ondervonden, een fair.
is het, dat nist aileen natuurlijk da
reeh'.strseksche handel tnsschen Eage-
land en de viiandsiyke mogendheden
tot Btllstand gebracht werd, maar dat
ook de handel mot de neutrale staten,
door het dreigend gevaar ter zee,
niet meer dien omvang heeft als ln
gewone tjdep.
Met enkele cQfers Is de juistheid
hiervan heel duldelflk aan te toonen.
In 1914 bedroeg de Engelsche uitvoer
430.230.725 tegen 525 245 289 in
1913. Doordat het eerste halfjaar van
1914 normaal was, komt het verschil
beter ntt, wanneer wfl de cljfsrs van
1913 en 1914 over do laatste maanden
van het jaar beschouwen. In de laatste
vijf maarden van 1914, dus ia dea
oorlogstijd, bedroeg de Engelsche uit
voer 130 367.714 togen 221 241.400
in dezelfde maanden van 1933. De
invoercijfers ondergingen eveneens
oen daling en hier zon ongetwgfeid
het verschil nog grooter zgn geweest
waeneer niet, juist door den oorlog,
groota hoeveelheden levensmiddelen
waren iB gevoerd.
De nieuwe Dnitsehe actio ter isa
dreigt thsni ook den Invoer belangrijk
te verminderen en waar hst, als
Dnitsehland voortgaat, zf|n bedreigin
gen ten nitvoer te brengen, te voor
terugdeinsde. Fletcher wist zeer goed,
dat geen van belden hem was voor
bjgegaan. En tooh verbeeldde hg
zich, toen hjj een oogenblik uitblies,
om op adem te komen, dat hij slui
pende voetstappen achter zich hoorde.
Hij riep opnieuw om hnlp en testte
langs den wand, om het licht weer
op te draaien. De voetstappen hiel
den opplotseling klonk achter de
bed gordijnen een kreet, zóó vol af-
grijzen, dat het bloed hem ln de
aderen stolde. Hy luisterde, maar
hoorde niets dan een zacht, akelig
gekermeen oogenblik later voelde
hg den heeten adem van een mea-
scheigk wezen in zijn nek.
Fletcher sprong opzij, juist bjtljds,
om een slag te ontwijken, die met
het een of ander wapen op hom ge
munt was. Klaar bij kol jjk stond degene,
die hum wilde neerslaan, op eenige
passen afstand» en maakte hij zich
gereed voor een tweeden slag. Fletcher
kroop daarom voorzichtig lsngs den
wand en hoorde eindelijk iet», waar.
naar hg zoo lang vurig had begeerd
voetstappen en «en stem op den cor
ridor. Iemand sprong hem voorbfi in
ds duisternis en een oogenblik bieaf
hg roerloos van verbazisg staan. Het
leek hem iets oumogeljjrs, maar hij
zon er een eed op hahhen durven
doen, dat een vrznwekloed laDgs z0n
voeten scheurde en eon geur vsn
viooltjes hem omgaf. Toen werd de
deur van zyn kamer, waarvan hg
den grendel had weggeschoven, plot
seling opengeworpen en bljoa gelijk-
t'dlg drnklen zijn vingers op den
knop van het eleotrlseh lioht. Flstther
zien is, dat neutrale staten den handel
met Engeland tot een minimam zullen
beperken, behoeft niet nader te worden
aangetoond, dat da Engelaehe alt- en
invoeregfetz, naarmate de oorlog lan
ger duurt, kleiner en kleiner zullen
worden.
Dit zal het gevolg hebben en
heeft reeds hot gevolg gehad dat
in Groot-Brittanië en Ierland aan vela
artikelen gebrek zal komen. Engeland
Is by uitstek een staat vrn bandeion
Industrie, het heeft grondstoffen voor
zijn fabrieken en levensmiddelen voor
ziln bevolking nlt andere staten soodig.
Tot nu toe heeft daaraan nimmer
gebrek bestaan, want steeds wss de
Engelsche vloot, de machtigste ter
wereld, ia staat, ieder koopvaardij
schip naar esn Engelsche haven be
stemd, een veiligs vaart te verzekeren
en kon de handel met neutrale staten
ongohlnderd voortgang hebben.
Ook in dezen oorlog is dat het geval
gewesst. Tot nn toe zgn neg altgd
de Amerikeansche koopvaarders, met
levensmiddelen, grondstoffen en zelfs
wapenen beladen, ongehinderd de
Brttsche havens isigesloomd, maar het
nieuwe element in dezen oorlog, de
duikbooten, wlsr volle waarde nog zal
moeten aangetoond worden, maar die
nn reeds den strijd tegen een mach.
tlge vloot van slagschepen en torpe
dobooten hebben aangebonden, be-
dreigt voor de eerste maal het Engel
sche volk door dezelfde maatregelen,
welk* Engeland ten opzicht* van zOu
tegenstander hesft getroffen.
Dat in vele Eagelsohe fabrieken
gebrek aan werkkrachten heerscht,
behoeft ons niet te verwonderen.
Eerstens zijn er fabrieken die jnist
door den oorlog Ir bgnonderbloeienden
toestand verkeeren, als wapen-, klee
ding- en schoenfabrieken en boven
dien zijn do vrijwilligers nit Kitche
ners iogsr voor een groot doei aan
werkplaat» en fabriek onttrokken en
kondon hnn plastron niet altijd spoedig
door ander voldoend bekwaam perso
neel worden Ingezomen. Dozeopblcsi
belooft «venwel van tijdelljken aard
te zlju. Meer en meer worden reods
fabrieken stop gazet door gebrek jan
grondstoffen, welke niet tgdig of in
voldoende mate konden worden aan
gevoerd. Bedenkt men daarbQ, dat de
nationale rjkdom »n de koopkracht
van het volk otaeda kleiner worden
en dat de uitvoer van afgewerkts
fabrikaten naar andere staten, door
do belemmering van de Boheapvasrt,
voortdurend garisger wordt, dan is het
te begrgpen, dat, evenals alle oorlog
voerende rgken, ook Engeland een
tjdperk van flaancieelsn en economi
scher) achteruitgang doormaakt.
In Bnsland is eenzelfde vorschgn»sl
waar to nomen. Tot 1 Januari 1915
warden daar do koiten van den oorlog
op 312 millioe» geschat en waren de
staatsinkomsten van het rijk met
£52.800 000 verminderd. Opmerkelijk
ji het, dat hierin een bedrag van 40
zag rond, half verblind door het plot
seling licht. Maar van zijn aanvallers
bemerkte hg geen spoor meer B ilde
kamers waren leeg; er was vilemand
behalve hjj zelf, en op den drempel
van zijn eigen kamer stond de nacht
portier.
.Kerel, heb jo ze laten ontsnappen
riep Fletcher nit, hggend nog van
emotie. .Je moet ze toch op den cor
ridor gezien hebben 1'
.Wie, meneer?' vroeg de portier
onnoozel.
„Twee mannen, die hier hebben In
gebroken kijk maar vaar de deur.
De eene was klein en dik, de ander
grooter en mager. Zij waren hier een
paar seconden geleden. Als zg joniet
voorbijgegaan zijn, moeten ze nog in
een van de kamers zgn.'
De man kwam binnen en zag om
zich heen.
„Ik zie niemand, meneer I Er was
geen sterveling bniten.'
„Dan moeten wy ze zoeken I' riep
Fletcher nlt. „Wees voorzichtig, want
20 zjo gewapend.' Maar e>- was
niemand ln de aangrenzende kamer.
Opoena dacht Fletcher san den be
zoeker, die ds onschuldige oorzaak
van deze opwindende oogonbllkken
was geweest.
.Voor dan dulvsl 1" riep hfi uit, ,er
ligt een gewond man nasnt m0;i bed
Ik was hem heelamaal vergeten, ln
m'jn verlangen die schelmen bg hnn
kraag te namen."
De portier koek hem wantrouwend
aan.
,Ean gewond man, meneer?" vroe,
hg „Waar?"
millioen op rekoning komt van da
opheffing van het bracdewgamonopoll®, i
wat wal een bewg» Is, dat de alcohol,
vóór den oorlog, in Rusland by dc
staatsinkomsten een bij ronder groote
rol heeft gespeeld.
Warneer het alcoholverbod ook na
den oorlog ln Rusland van kracht
blijft, wanneer daardoor in de toe
komst een beter er. krachtig;,' volk zal
geboren worden, dsn zon deze oorlog,
al vergt zij thans zware en bloedige
offers, door het stopzette? van het
drankmisbruik voor Rusland nog een
zegen kannen biyfcen.
De groote flnsncioele offers, welke
van,jail® strydenrte partyan gevergd
worden, z9a nog niet ten einde. Steeds
grooter wordt het geldgebrek, steeds
wser moeten nisuwe leenlngec wor
den gesloten.
Than» staan d* mogendheden vat)
de Triple Entente aan dan vooravond
vsn een groote gemeen schappelijke
leening, welke den kleine bondge-
nooten des oorlog gemakkoigkcr zal
maken en tevens zal moeten dienen
om r.ndere staten over te halen, zich
bij ds Entente aan ta sluiten.
Bed«nk*n w0, dat in 1915 de uit
gaven voor da geallieerden op twee
milliard pond worden geraamd, dan
zal het ieder dnldolljk zgn, dat de
vrede zal worden geboren nlt flaan-
oleclo verarming en economische nlt
putting van beide partyen, wsarbg
ook handel en Ir us'rie vsn de mo
gendheden der Triple Entente zao
geleden knr.aan hebben, dat het neer
zeker da vraag Is, of de ten koste van
Dnitsehland en Oostenrijk nlsaw ver
kregen handelsrelaties in ds toekomst
tegen de nn gebrachte off«rs voldoende
zullen opwogen.
Het bigft natnnriyk Inmiddels moge
lijk, dat eon dor str0dends partgen,
door aea wapenfeit van heteekenfs,
een oovsrwsohtan en gedwongen
vrede tot stand wset te brengen, al
is dit, galat op de resultaten na een
sevenmaandschen krlj g, niet zeer waar-
Bcbijoigk.
Tceh zr'. natuuriyk de loop van
bet krügBbedrJf van groote invloed
by het vaststellen der vredesvoor
waarden zgn en verdient dit reeds
daarom onza onverdeelde aandacht.
In het Westen bljft hot een strijd,
wonrbg beide partijen zulke sterke
stellingenvtogenover elkander hebben
ingenom»4 dn vorderingen van be-
teekenis ln de lsatsto tijcei; nóch ter
eener, nöeh ter andere zijde meer ga-
boekt konden worden.
In het Oosten hebben, zooals wij
reels uitvoerig beschreven, da Dnit-
schers, door de omtingeling van den
Rnsslschen rechtervleugel, da ver
drijving der Rassen nlt Oost-Pruisen
en het bedreigen van de «poorlijn
WarschauSi.Petersbnrg, een belang-
rgk voordeal verkregen.
Mat kraefct, door troepen nit Grodno
an Kowno versterkt, trachten de Ras
sen den Dnitschen opmarsch naar de
,Aan den anderen kant. van het
bed,* antwoordde Fletcher. „Het is
de man, waar si die drukte om was.'
H0 liep naar het bed en liehttohat
gordijn op. Er was niemand. Zy keken
onder het bed en zelfs in de kasten,
maar er was geen sterveling te vinden
Do portier keek Fletcher aan en deze
den portier.
„Dat 1« vreemdverklaarde hg.
„Dat is het zeker,' stemde da por
tier toe.
„Je kan zelf zien, dat de deur in
gedrukt ia," zei Fletcher, er naar
wyzend.
De kerel glimlachte op een wjze,
dat by Inst govoelde, bem esn af
rammeling te geven.
„Geloof je me som» niet?" vroeg
hg bedaard.
„Het ligt niet op mijo weg hst te
gelooven of niet te gelooven," ant
woordde de portier. „Ik heb in leder
geval geen mansch ontmoet in de
gang nog veel mimder dria. Morgan
vroeg zsl Ik rapport uitbrengen ran
den directeur, meneerI Goeder uacht
Daarop werd Fletcher alleen gela'.en,
en, hoewel het vreemd klinkt, wss hij
in minder dan een half nar vast in
slaap.
II
Den volgenden morgen, oin onge
veer negen uur, werd Fletcher ge
wekt dcor een aanhoudend geklop op
»gn deur. Dij ging-; overeind zitten
en riep
„Kom binnen 1'
Een keinor jtrsd binnen met een
briefje, dat hij op een blaadje over-
Memjl tag'-n te honden, maar konden
niet beletten, dat de Daitschers tns
schen lelde plaatsen de rivier over
trokken.
Meer Znldwaavts werd Prasaycz, een
steunpunt van do Russische stellingen,
door da Duitschers genomen, waarbg
10.000 gevangonen werden ,,omaakt
en 20 kanonnen ln Dnitsehe handen
vleien.
Een gebouwencomplex aan de over
zijde van de rivier Orsjlts, Oosteljk
van Pramyoz, moesten t,e Dnitseher»,
na een Rnissiiehen tegenaanval, weer
prys govon, taaar ever bet algemeen
biykt, dat de Dnitsehe troepen tegen
over de Naref- en Memellnie krachtig
vooruitkomen.
Ten Z. van den Weiehsel, waar de
Russen op het oogenblik belangryk
sterker zön, slaagden zy er in, de
stad Mcglly te bezetten.
In de Ksrpathen woedt de strfid
voort en in Gallcië werden aan de
zijrivieren van de Dnjeeter, ten Z. van
Lamberg, de Oostenryksche troepen
teruggeslagen, terwyi daarentegen in
West Gnllcë, by G ybof, de Oosten
rijkers weer ln het voordeel waren.
De volgende telegrammen geven
nog eonlgs bjzonderheden
Parijs. De Engelschen kwamen op
den weg van Béttune na&rLaBassée
een honderd meter voornit. Wij zijn
opgeschoten ln Champagne en in het
Bols Brulé, waar de Dnitseher» zware
verlieten leden.
Weenen. In Russisch Palen wat
op de sectoren tan O. van Przedborz
esn levendig artïll3riogeveeht aan den
g«Dg. In ds Ksrpathen sloegen wy
vyandeiyke aanvallen af in het dal
van de Ondawa en op onze stellingen
ten N. van de Volovec-pa».
Potrograd. Ds gevechten op het
tront aan Njsmen, Sobr, Narew en
Welch;®! ontwikkel®? zich. De Dnit
seher» voeren versterkingen aan. In
het dlBtrict Mlawa wisten w{ tustchen
den spoorweg en flo rivier l 'rzitz een
pant van groote strategische betoe-
kenie te behouden.
Parijs- De Fransche torpedoboot
„Dagne* is by Antivari op een Oosten
ryksche mijn geieopen en gezonken,
38 opvarenden tjjn verdronken.
Londen. Engeland heeft voor
Dnltseh Oost-Afriku de blokkade af
gekondigd.
St. Petersburg Wij wierpon bg
Svsntojauek den vyiand over da Nje
men ternj. De Dnitsehe belegering»-
artillerie bombardeert Gasowiec met
stnkken van groot kaliber. Tnsscben
de Bobr ea Jedvabuo sloegen wg een
vysndeljken aanval af. In da streek
van Prasnyiz drongen wy den vyand
tsrng en maakten 1000 eevabgenen.
In Wast- en Oost Gslicië sloegen wy
ds aanvallen der Oostenrijkers af.
Berlijn. Ten N.W. van Grodno,
ten W. van Lomza en ten Z. van
handigde. Fletcher keek naar hem,
naar do kamer, waarin nog eeoigo
wanorde heerschte, en naar het briefje,
dat blijkbaar aan hem wee gericht.
Den heer Robert Fletohcr. Plotseling
viel zijn oog op de gebroken deur en
hij herinnerde ,:leh opeens de gebeur
tenissen van don vorigen nacht. Hij
schaard? het briefje open en les:
„Da dlreotenr verzookt den bear R.
Fletcher beleefd, zijn kamer tegen
don middag te ontruimen. Ve-dor
betreurt h0 zeer, niet in staat te zijn,
den heer Fletcher een andere kamer
te verschaffen.
„Ik wil over vjf minuten eon bad
gereed hebben," beval hg, nlt het
bed springende, „en breng mg wat
thee. Ving een beetje I"
Fletcher wss woedend. De gebeur
tenissen von den vorlgor. nacht llstrn
hem betrekkeigk kond, maar als een
echte Brit was hy zoor verontwaar
digd over dit briefje. In hot midden
van den naeht werd in rijn kamer
Ingobrokm, by was bjna zelf hat
sbchtcff r geworden van esn moord
aanslag, en nn word hem zoo maar
aangezegd, dat hg het hotol moet
verlaten Fletscher ha'fitte zich naar
bonedon ea near hot bnrevn.
„Ik wanseb den dlreotenr zoo spoe
dig mogelijk to spreken," zei hy tot
een der beambten in het kantoor.
„Zeker, meneer, welke naam?"
vroeg hy. oen stnk papier naar zich
toe trekkend.
Fletcher zei hg, „Robert Flet
cher 1"
Dj man veranderde terstond van
houding. Wordt vervolgd.)
