LUmiSSEL
N°. 22 1915
Zaterdag '20 Februari
102
jaargang.
de
Bij dit no, behoort een
Bijvoegsel,
n FEUILLETON.
BET DRAMA VAN DE RUE MORGUE.
ÜOESCIE
Os uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prg« per kwartaal, In Goes f 0,73, buiten Goes, franco f 9,83.
Afzonderlijke nommers 6 cent.
•nssending van advutenttSn op Maandag, Woensdag
©n VRIJDAG vóór 13 uren,
COURANT.
De prfls der gewone advertentiën is van ï-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct.
BJ directe opgaaf van driemaal paatsing derzolfde advertentie wordt
de pry a slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten or de daarop botrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 rage)» 1 1,— berekend
"wïinunameis 5 «ent,
l'elaloonnumnser 88. Biieetewf G. W. vak Baknsvild. Uitgave va* de Naasal.VeMooteëlirp „Gs&-«!»b Coara*t". Hoofdredaitenr W. .1 O. vak Santin
Slemmini) voor den Gemeenteraad.
De vrijzinnige kiesvereeniging „Voor
uitgang" heeft voor het lidmaatschap
van den Gemeenteraad, in de vacature-
mr. De Witt Hamer, candidaat gesteld
notaris E. G. van Dissel.
Onze kiesvereeniging heeft een ge
lukkige keuze gedaan. De heer Van
Dissel geniet in breede kringen onzer
gemeente een populariteit in den bes
ten zin des woords, allen, die met hem
in aanraking kwamen en hoe velen
zijn dat niet prijzen hem als een
ernstig, humaan, hulpvaardig mensch,
steeds bereid, een ieder met raad en
daad bij te staan. Maar de keuze was
niet alleen gelukkig, wat het karakter
van den candidaat betreft. De heer
Van Dissel is een man, uitnemend op
de hoogte met de toestanden onzer
gemeente, hij heeft een ruimen blik,
wenscht geenszins te zijn een eng partij
man, doch zal bij alles het algemeen
belaug tot richtsnoer nemen. Zulken
lieden komt een plaats in de Raads
zaal toe.
De Goesche kiezers zullen 4 Maart
a.s. ter stembus worden geroepen.
Immers ook van sociaal-democratische
zijde is een candidaat gesteld. Dat de
S. D. A. P. eenige kans maakt,
niemand zal er in ernst een oogenblik
aan denken. Het blijft bij een //getui
gen". Gods-vrede kan niet worden
nagestreefd door een partij, welke in
zich zelve den vrede misthet beeld,
dat de S. D. A. P. ten onzent in deze
dagen geeft, is er nu juist niet één
van verheffende eendracht. Maar met
dit al wordt onze gemeente op onkos
ten gejaagd, welke voorkomen hadden
kunnen worden. De sportieve neigin
gen, op liet gebied van verkiezingen
door de sociaal-democraten aau den dag
gelegd, komen de gemeente-kas duur
te staan.
Het spreekt van zelve, dat wij met
volmaakte gerustheid de stemming op
-I Maart tegemoet gaandat de heer
Van Dissel het pleit winnen zal, en
schitterend winnen, het is boven
iederen twijfel verheven. Want de vrij
zinnigen wenschen als één man ter
stembus te gaanzij rekenen het zich
een eer aan, op een man als notaris
Van Dissel hun stem uit te kunnen
brengen.
Daarom weten wij ook, dat wij de
onzen niet hebben aan te sporen. De
vrijzinnigen wenschten een waardig
opvolger van tnr. De Witt Hamer, die
helaas te vroeg onzen Raad moest
ontvallen. En het is aller overtuiging,
dat die opvolger in notaris Van Dissel
gevonden wordt.
Een ieder doe zijn plicht op Woens-
Naar het Engeisch van
EDGAR ALLAN POE.
Da voordeur had zonder twfcfal open
ge «taan, want do bezookcr liep r.aar
bovan, zonder aangescheld te hebben.
Halverwege de trap schoen hij even
wel te aarzelen en ging weer naar
beneden. Dnpin begaf zich snel naar
do deur, waarop wij hem opnieuw de
trap hoorden beklimmen. Ditmaal was
de stap van don onbekende zeèr
beslist "en hg klopte by odb aan,
„Kom binnen!' zei Dupiu zoo op
gewekt en hartelijk mogeiyk.
De deur ging open. Vóór ons stond
een flinke, krachtig-gebouwde man,
wies men het onmiddeligk kon aan
zien, dat bfl een zeerob was. Een
oaverschokkenheid, op het brutale af,
stond op z5n gezicht te lezen, zSa
uiterlijk was allesbehalve sympathiek,
liet gelaat, sterk door de zon verbrand,
was voor meer dan de helft door
baard on snor bedekt. Hg had een
dikken eiken knuppel ln de hand,
maar scheen overigens ongewapend.
Hij maakte een onhandige beweging
en wentchte ons .goelen avond".
,Ga zitten, vriend", noodlgde Dapin
nlt. ,Je komt zeker om dien orang-
oetang. Op mgn woord: lk henpd je
dag -1 Maart, eu als de stembus is
gesloten, de uitslag medegedeeld wordt,
zal blijken, dat met groote meerder
heid tot lid van den Raad is gekozen
notaris
Buitenland
De strijd In en bulten Europa.
De zoo met spanning tegemoet ge
ziene datum, de dag, waarop men
meende, dat do verschrikkingen van
den oorlog eerst recht een aanvang
zonden nemen, ligt reeds achter ons.
Dultschland acht zich thans ge
rechtigd, die maatregelen te nemen,
welke hot, uitsluitend tot wasrsehn-
wlng voor de neutralenmeer dan
veertien dagea geleden openlijk heeft
afgekondigd.
In dien tyd is er, voornameigk van
Engelsche zflde, een storm van ver
ontwaardiging opgegaan. Men heeft
er op gewezen, dat bg da schending
van het volkenrecht, tot nu toe door
Duitscbland bedreven, nieuwe onver
dedigbare aanvallen op weerloozekoop-
vaardijsehepen gedaaa zullen worden
on dat, door het Dultsche plan, om de
nationaliteit en bestemming der koop
vaardijschepen niet nauwkeurig te
onderzoeken, de neutrale mogend
heden aan da grootste willekeur van
Dultsche zijde zgn blootgesteld.
Laten wij, neutralen, die voor ons
zelf natuuriyk togen deze nota hebben
moeten protesteersn, zooals wij dat
ook tegen de maatregelen van Enge
land daden, thans de Dultsche nota
voor ons nemen en eens nagaan,
waarin deze eigenigk tegenover
Duitschlands vgauden zoo buitenge
woon oumenschoigk en onrechtvaardig
zou zgn, zonder ons daarby te laten
beïnvloeden door de beschouwingen
van Engelsche zijde, welke begrSpe-
ïgkerwljs van zeer verdachten objec
tieven aard zgn.
Voorop willen wg stellen, dat do
Dultsche actie waarschgciyk bet werk
van onderseebooteu zal wezen, die,
zooals ieder begrijpen kan, niet In staat
zyn, een buitgemaakt koopvaardjschip
door de vljandeigko wateren naar
eigen haven te slepen en daarom,
volgens hot oorlogsrecht ter zee, dit
vaartuig mogen vernietigen, met in
ae' tnemlng van de verplichting, de
bemanning gelegenheid te gaven, zich
vooraf lu de booten te telden.
Bsschouwou wy thans de nota nauw
keuriger. Deze zegt:
le. „De wateren rondom Groat-
Brittaanië en Ierland, met inbegrip
van het ge'eela Engelsche kanaal,
worden hiarbg tot oorlogsgebied ver
klaard. Van 18 Februari at zal leder
in dit gebied aangetroffen vgandeRjk
koopvaardijschip worden vernietigd,
zonder dat het steeds mogeigk za.l zgn,
daarbij de gevaren, die btmannlng en
passagiers dreigen, af te wenden".
Dat Duttschland bepaald nangewo-
zljn bezithet is een bijzonder mooi
en zondar twgiel heel ko3tbaar dier.
Hoe oud Echst jo hem?"
Do zoemen haalde diep adem, als
iemand, die aan swaren last van zich
afgewenteld voelt. Toen antwoordde
hy, zonder een zweem van terughou
dendheid: „Ik zou het u niet precies
kunnen zeggen, meneer. Maar het
beest is zeker niet ouder dan een jaar
of vier, vijf. Hebt u hem hier?'
Wel zeker 1 Dacht je, dat we zoo'n
dier by ons logia konden geven We
hebben hst hier in da buurt opgebor
gen, by een stalhouder in de Rao
Dabourg. Morgenochtend kan je je
orang oetang krijgen. Je zal natuuriyk
ln staat moeten zyn te bewgzen, dat
hot beest je eigendom is."
,Dat spreekt vanzelf, meneer
„Het zal me spijten, fatand van
hom te moeten doen", zei Dapin.
„Eyk eens, maneer, ik wil natuur
iyk niet, dat u al dia nsoclto voor
niemendal hebt gedaan," antwoordde
de man. „Daar heb ik trouwens cl op
gerekend. Ik ben bereid, u een be
looning te geven voor het vangen van
het dier natuurlijk in hef biligke".
„Nu, dan zuilen we het we! eens
worden", lachte Dapin „Laat lk eens
even nadenken welke belooning
zou ik vragen? Wacht, lk waet hot
al 1 Als beloonlng geef ja mj alle moge-
ïgke inlichtingen omtrent den dubbe
len moord In de Rue Morgue".
Dnpin sprak de laatste woorden op
zen wateren tot oorlogsgebied ver»
klaart, mag voor ons, neutralen, waar
toch ook onze schepen deze wateren
moeten passeeren, buitengewoon lastig
zijn, een feit bigft het, dat daïe Dult
sche maatregel slechts het antwoord
Is op de verklaring van de Noor zee
tot oorlogsgebied, door Engeland kort
geledon uitgevaardigd. Beide mogend
heden hebben hiertoe even weinig
recht en onze verontwaardiging moet
zich dan ook in de allereerste plaats
keeren tegen haar, die dezen voor do
neutrale staten zoo utterBt onaange-
c&rasn maatregel het eerst iu het leven
heeft geroepen.
Van 18 Februari af, zegt de Duit-
scha marinestaf, zal Hder in dit ge
bied aangetroffen vüandeljjk koop
vaardijschip worden vernietigd.
Mag dit ons verwonderen Geens
zins, want ligt niet de Dnltscho han
del geheel stil, zijn de schepen, welke
tot na tos het DsI'scho rijk alles
brachten, wat het voor voeding, han
del en industrie nnodig had, niet reeds
maanden lang uit d3 vaart gebleven,
omdat van Engelsche z(jds op die
schapen jacht werd gemaakt?
Kunnen wy, neutralen, het dan
Dulifchlard kwaigk nemen, wanneer
het van zgn kant probeert, de schepen
welke dagelijks een schat van lever s-
middelen, grondstoffen en zelfs wape
nen naar Engeland voeren, osschade-
10k te maken en, door den Engelschcn
handel te bedreigen, ook do scheep
vaart op deze mogendheid tot werke
loosheid te doemen
Niet Bteeds, zegt de Dultsche nota,
zal het mogelUk zijn, daarbij de ge
varen, dia bemanning en passagiers
dreigen, af te wenden.
Dit is te betreuren,maar mag geenszins
toegeschreven worden aan wreedheid
ol bloeddorstigheid van da Dultsche
marine. Wie nagegaan heeft, hoo vol
komen correct en hof' ijk de officie
ren van da Emden, en van tal van
onderzeoës s, tot u toe tegen dn be
manning der getorpedeerde vyande
10ke koopvaardijschepen ztjn opgetre
den, zal hegrypen, dat, tansy do aan
vallen do Dultsche boot óf van het
gewaande, maar bewapende koopvaar
dijschip, óf van inmiddelB ter hulp
gesnelde Engelsche oorlogsbodems,
zalf gevaar dreigt, alle pogingen zul
len wordtn aangewend, bemanning eu
passagiers van v? an del Jke schepen zoo
veel raogeiyk gelegenheid te goven,
zich ln do booten ln veiligheid te
stellen.
Beschouwen wy i li-tea et tweede
gedeelte der nota, dat aldus luidt
„Ook onzydigo Echepen loopon ln
het oorlogsgebied gevaar, daar, met
het oog op het door de Engelsche
regeeriog op 31 Januari bevolen mi?
btulk van onzijdige vlaggen en de
toavalUghedsa van den teeoorlog,
niet altyd kan worden vermeden, dat
een aanval, op een vijandelijk schip
gericht, ook onzydige schepen traft."
Hierover vooral is een storm
van verontwaardiging losgebroken.
Dnltschland zou dus ook nentrale
vaartuigen onverhoeds willen aanval
len en iu den grond boren en or ze
zeer gedempten en kalman toon.
Alsof er geen kladje aan de lncht was,
liep hy naar de deur, sloot haar en
stak den elental in zyn zak. Hy ging
waer zitten, haalde een revc Ivor uit
zgn zak en legde hot wapen met de
grootst mogelijk bedaardheid vóór
zioh op tafel.
Het gezicht van don matroos ward
vuurrood ea zijn oogen puilden uit.
Hy Btofd op en hirid zyn knuppel
stevig in de hand, maar dadeiyk viel
hg weer ln zijn stoel terug, zoo bleek
als sen doodo. Hg zei g' ea woord. Ik
beklaagde den man uit het diepst van
m?n hart.
„Basta vriend", zei Dnpin vrlenc'e-
igk, „je maakt je voor niets ongerust,
geloof ma. We zyn volstrekt n et van
plan, jo in ongelegenheid te brengen.
Ik geef ja myn woord van eer daarop.
Ik weet beslist, dat ja onschuldig
bent aan den dubbelen moord in de
Rue Morgue. Maar js zal niet kunnen
ontkennen, dat je er ln zekeren zin
by betrokken bent gewoest. Uit bet
geen ik reeds gezegd heb, zal je
begrijpen, dat Ik hst aoodige van de
zaak afweet hoe lk er achter ben
gekomen, daar heb ia natuuriyk niet
het minste idee van, De kwestie ia
deze: ja hebt alles ln het werk ge-
steld, om het onheil te voorkomen eu
In gaan onkel opzicht behoef je jo dus
schuldig te gevoelen. Spreek gerust
rond-uit; je hebt niet de minste reden
om iets geheim te houden, Maar aan
eigen koopvaardijschepen zouden dus
aan de grootste gevaren worden
blootgesteld.
Maar laten wy nn toeh de zaken
eens volkomen objectief beschouwen.
Wat zegt toch de Dul'sche nota
Er bigkt immers nergens nlt, dat
Dnit3chland opzettelijk, willens en
wetens, nentrale koopvaardysehepen
zal vernietigen. Iedereen, die even
nadenkt er. er zich rekenschap van
geeft tot welke groote onaangenaam
heden dit voor het toch al zoo be
dreigde Dnltsoho rijk zou aanleiding
geven, kan zulks be grijp; n.
De nota bespreekt de mogeigkheid,
dat wel eens een neutraal schip voor
een vgsndeiyk schip kan worden aan
gezien, omdat Engelard, dat zich tot
nu toe beheerscher der zes noemde,
wel eens niet in staat zon zyn, zijn
schepen voldoende te beschermen en
do Engelscho regearlng daarom bevo
len heeft, zich ln dergeiyke gevallen
achter de vlag van een neutralen staat
te versohuilen.
Aan deze zyde droigt voor ons dan
ook werksigk gevaar.
Want wannc-er de rood, wit sn
blauw-'lag, welke tot nu toe slechts
gehesohen behoefde te worden, om
Ieder onzer schepen te doen eerbie
digen, van Engelsche 20de in discre
dit wordt gebracht, wanneer Engel
sche koopvaarders zich achter onze
kleuren verschuilen, dan bestaat de
mogelijkheid, in de Dnitfche nota
genoemd, dat, wanneer de omstan
digheden eon meer uitgebreid onder
zoek van schip en lading onmogeiyk
maken, een werkeiyk Hollsndsch
vaartuig voor een vermomden Engel-
schen koopvaarder wordt aangezien en
als zoodanig ln den grortl geboord.
Maar in dat geval most de veront
waardiging der neutralen zich niet
richten togen de oorlogvoerende mo-
goedheid, dia oen vijandelijk schip
poogde ta treffan, snaar tegen den
staat, die do oorzaak was, dat een
neutraal vaartuig, door eigen vlag als
zoodanig aangewezen, voor een vgan-
de'.yken bodem werd aangezien en
dan ook als zoodai.ig werd behandeld.
Het darde deel van de nota strekt,
om neutralen schepen zooveel mogelijk
gelegenheid te geven, zich tegen on
aangenasre verrassingen te vr{jwaren
Het luidt: „do scheepvaart om do
Noord lange de ShstlandBche eilanden,
ln het Oosteigk gedeelte van de Noord
zee en in een strook van ten minste
30 zoemyien breedte, langs de Neder-
landsche kust, is alat gevaarlijk."
W&nnear gij, zegt dus de Dultsche
marinestaf tot de neutralen, uw sche
pen, welke de wereldzeeën bevaren,
toch uit wilt zenden, knor en zy dezen
weg volgen, bigven daardoor bal
ton het gevechtsterrein en loopen geen
kanr, voor vermomde koopvaarders
te worden aangezien. s
De gevolgen van deze nota zullen
waarBchJulljk allereerst zgn, dat vele
neutrale staten den handel, walken zy
tot nu toe rechtstreeks met Engeland
dreven, tot het hoog noodige beperken,
wat volkomen In do tedoeürg van
de Dultsche regeering moet liggen.
den anderen kantals je een man
van oer bent, dan Is het je plieht, ons
alios te vertellen. Een onschuldige is
door de politie gevangen genomen -,
zy meent, dat hg do misdaad heeft
gepleegd, waarvan jjj den bedrgver
kunt asnwgzsn".
Tcrwgi Dnpin zoo rustig sprak, had
de matroos zijn tegenwoordigheid van
geest teruggekregen. Maar de ruwe
onverschilligheid, welke zijn eerste
optreden kenmerkte, was geheel en
al verdwenen:
„Zoo waarachtig als God", zei hp
na een korte pauze „zal ik n alles
vertellen, wat ik van da zaak afweet.
Msar ik twfjfal er sterk aan, of n
de helft zult gelooven van hetgeen
lk u zeg daarvoor is trouwens
het gebeurde haast al te ongelooflijk.
En toeh ben lk onschuldig. Ik wil n
alias eeriyk opbiechten al zou lk
er ook do kast voor moeten indraaien
Zyn verhaal kwam op het volgende
neer. Kort geleden had hg een tels
gemaakt naar den Oost Indlschen
Archipel. Met san stak of wat kame
raden w s hg op Borneo aan wal ge
gaan, en zg hadden een altslapje naar
het binnenland gemaakt. Met één van
zyn kameraden had hg den orang-
oatang gevangen. Zyn metgezel stierf
en zoo word h0 de oigonaar van het
beest. Aatxvankoigk had hy er niet
veel pleizier van de aap was een on
handelbaar en woest dier. Maar het
gelukte hem toch, den orang-oetang
Waar toch Duit chland aan de zee-
zyde geheel van toevoer is afgesloten,
kan het niemand verwonderen, dat
dit ryk v»d zyn kant het er op toe
legt, aan don handel der neutralen
met Engeland, aan den toevoer van
voedingsmiddelen en zelfs wapenen
naar deze mogendheid, eveneens op
krachtige wijze een einde te maken.
En het vaartuig van een neutralen
staat, dat tot nu toe zich wel tussehen
de in open zee gestrooide Engelsche
mijnen gewaagd heeft, maar het
nieuwe gevaar van Dnitsche zyde wil
ontgaan, biyva uit da buurt, waarin
de meeste onaangename ontmoetingen
to verwachten zyn
Men moge aanvoeren, dat dit voor
vale schvpsn, die een directe passa
giers verbinding of een dageigksch
goederenvervoer naar Engeland zelf
hebben, onmogaigk Is, men moge er
op wyzen, dat door dezen maatregel
tal van Hollandsche soaepen, welke
tot nu toe lu da vaart bleven, tot
Btllliggen gedwongen zullen worden,
wy zyn de eersten om dit te betreuren,
maar onze verontwaardiging gaat
niet naar ééne zyde, want daar staat
tegenover, dat immers ook de Dnits
che overzsehandel door de Engelsohe
actie ter zee stilligt en dit reedB zoo
vele maanden eerder noodz&keigk was,
dat do schade, daardoor belcopen, tot
nu toe voor de neutralen veel grooter
is geweest.
Dat van Engeland een kreet van
verontwaardiging tegen de Dultsche
maatregelen ter zee ls opgegaan, was
te verwachten, evenals dat van Engel
sche zUde alles in bet werk zon ge
steld worden, om do neatrale staten
van het gevaar der nienwe Dultsche
nota naar Britseh Inzicht te over
tuigen.
Da besprekingen, welke alB gevolg
van deze nota thans tusccben een der
grootste neutrale staten, n 1, de Ver-
èeitigde Staten van Amerika,ea Dultsch-
land hebben plaats gshad, hopen wii
in een volgend overzicht aan een
meer uitvoerige beschouwing te onder
werpen.
R'.chten w0 nu den blik op het
Westeiyk en Oosteigk oorlogsterrein.
Te land brengt, voornameigk ln het
Westen, do rgd geen bijzondere ver
rassingen.
Hiar heeft zich een positie-oorlog
ontwikkeld, waarbg het vcornltkomen
van een van beide partyen dageigkB
per meter kan worden weergegeven.
Het bigft bg het naman en hernemen
van loopgraven, artillerie-duels, met
zoo nu en dan de afwisseling van een
vliegtuigen aanval, waarby menvoor-
rameiyk van de zyde der geallieerden,
in den laatsten tjd, door het werpen
van bommen, zoo veel mogaiyk aan
de militaire bezittingen van den vgand
schade tracht toe te brengen.
In het Oosten heeft het terugslaan
en verdry ven van de Bussen uit Oost-
lrnisen den Dultsehers natuuriyk
buitengewone voldoening gegeven.
Herhaaldeiyk hadden da Russische
troepen reeds getracht, evenwel zon.
der succes, tussehen de Memel en
Gnmbinnen door te breken. Eerst
naar Parijs mee te brengen, waar hg
hem in zjo woning zorgvuldig opge
sloten hield, om de nieuwsgierigheid
van zyn bnren te ontgaan. Hfl wilde
het dier by zich houden tot hfl ge
nezen zou z0n van een vc«twond,
asm boord opgedaan, en het dan ver-
koopen.
In den nacht, of liever in den morgen,
van den moord, was hg van een
pretje tl,nis gokom/n, dat hy met wat
collega's had gehad. Hij vond het
beoBt in zijn slaapkamer het aan
grenzend zijkamertje, waarin hg den
aap had opgesloten, bleek niet af
doende gegrendeld gowotst te zyn.
Met een scheermes in één zyner voor-
po. ten, den heelen kop Ingezeept, zat
het dier voor een spiegelbet pro
beerde zich te scheren, zooals het dit,
glurend door het sleutelgat, al meer
malen van spa meester had gezien
Toen de matroos den oracg-oetacg ln
het bezit zag van een zoo gevaarigk
wapen, waarmede het de grootste
ongelukken zon kunnen aanrichten,
wist hp in het begin niet, wat aan
te vangen. Hy had echter, zelfs in
zijn meest woosto oogenblikken, den
aap weten te regeeran met een zweep,
eu hg beproefde dit ook nu. Maar
nanweigks had de crang-oetang de
zweep gezien, of hg sprong de deur
van de kamer uit en vervolgens, door
esn vensier, dat ongelukkigerwijze
open stond, do straat op.
(Slot volgt)