N°. 21 1915 Donderdag 18 Februari 102de jaargang. FEUILLETON. BET BR AU A VAN DE RUE MORGUE. GOESCHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,15. Afzonderlijke nommer» 5 cent. rusanding van adverïantlën op Maandag, Woensdag en VHUDAO vóór 12 uien, De prfjs der gewone advertentiSn is van 1-5 regelt 50 et., eikeregel meer 10 el. Bij directe opgaaf van driemaal paatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regelt k 1,— bereksnd Sewftwunman 5 cent} ïeleloonnomnser 38. Pirestesr G. W. tam Barnrvslb. Uitgave van de Naaml.VeH«oots»ta3 „öeeszke Courant". Hoofdredaeteur W. J. 0. vak Santin. Wal gij aan tlezen hebt. gedaan, Liefdadigheid is sport, en sport ver veelt gauw, ziedaar de grond-toon van een stichtelijk artikel uit de bij uitstek stichtelijke Standaard. Het verdriet dr. Kuyper, dat er vau de Belgeu, die naar ous land zijn uit geweken toch waarlijk niet voor hun pleiziernog zoovelen zijn blijven hangen. Zij, die „op eigen kamers of in goede hutels zich geher bergd zagen", mogen genadiglijk blijven, want dat zijn lieden, die „eer vertier brengen, dan dat ze ons op bedenke lijke kosten zouden te staan komen". Misschien zal, indien de lang verbeide vrede weder daar is, dr. Kuyper wen- schen te bedillen, wie al of niet zijn tijdelijke verblijfplaats in ons land mag opslaan. A'u de oorlog nog woedt en vrijwel geheel België één puinhoop is inderdaad de beschaving teekent haar weg 1 mogen Belgen, die ver tier weten te brengen, in ons land een toevlucht vinden. Wij wisten tot heden niet, dat „vertier" in het antirevolu tionaire woordenboek stond opgeteekend. Dat bij de volgelingen van dr. Kuyper de Mammon wordt aangebeden, ja, dat was voor ons niets nieuws 1 Wij meen den evenwel in onze onschuld, dat het zonder „vertier" ging. Au zijn er ook Belgische uitgewe kenen, die geen geld hebben. Misschien juister uitgedruktgeen geld meer bezitten. Zij namen mee, bij de over haaste vlucht uit de benauwde veste, wat de band onmiddellijk vond, maar veel is opgeteerd, in menig geval alles. Hoe zal deze groep „op den langen duur" geholpen moeten worden vraagt dr. Kuyper zich vol bekommernis af. Wij hadden van iemand, die er trotsch op gaat, den eerenaam Christen te dragen, een dergelijke vraag niet ver wacht. „Op den langen duur" zullen zij geholpen worden, die onze hulp van noode hebben. Als het bijhelsche woord: „Geef, aan wie u vraagt", voor dr. Kuyper nog eenige waarde bezat, zou hij in zijn Standaard een ander geluid doen hooren. Er is nog een derde categorie van Belgische vluchtelingen in ons land, waaronder, blijkens de schrijver in De Standaard, behoort het „schuim van 't ergste soort". En die lieden leven nu „vau ons goede geld". Tegen de uit drukking „ons" goede geld hebben wij geen bezwaar, als de antirevolutionairen tenminste de vrijheid nemen, zich zeiven uit te schakelen. Hoe anders-denkenden de liefdadigheid wenschen te betrachten, zal toch zeker niet aan het oordeel van den i'tar/aansf-redacteur moeten onder worpen worden. Er is een tijd geweest, dat „de man der kleine luyden" een sympathieker geluid deed hooren. Maar liij werd een kwaden dag door een verleidelijke cour tisane gekieteld, en die courtisane, wel wetend, welk vleesch zij in de kuip had, bracht hem aldra op andere paden. Waar eerzucht spreekt en het er niet meer op aankomt, langs welken weg aan haar 10 Naar het Engelsch van EDGAR ALLAN POE. „De beschrijving der klauwen", zei ik, toen ik de verhandeling had uit gelezen, „is 7olkomen in overeenstem ming met deze teekening. Alleen een orang-oetang van de hier beschreven soort kan zijn vingers in het vleesch hebben gedrukt, zooals jij het hebt afgebeeld. Ook dit bosje taan-kleurlg haar beantwoordt geheel aan de be schrijving van Cuvier. Toch zijn alle bijzonderheden van den moord mli nog niet duidelijk. Er werden o.a. twee twistende stemmen gehoord, waarvan de één, buiten kUf, die van een Franschman was." „Precies. En je zal je herinneren, dat de woorden Mon Dieu, die vele getuigen duidelijk vernamen, door hen allen zonder onderscheid aan deze stem werden toegeschreven. De ma nier, waarop het Mon Dieu werd ge zegd, werd, in verband met de om standigheden, door één der getuigen 1 usten voldaan wordt, zwijgt het mensche- jijk mede-gevoel. Uit het wreed-geteis- terde België zijn duizenden armen tot ons gekomen, om hier, op den klassieken bodem der vrijheid, een toevlucht te vinden. Onder die duizenden waren allicht tientallen, welke dr. Kuyper noemt „schuim van liet ergste soort" moeten de anderen daarom lijden Toefde Jezus niet bij de tollenaars en werd door Hem de overspelige vrouw niet een boetvaardige zondares P De erfenis, door Christus nagelaten, waren het niet de armen P En past het dan iemand, die zich met den Christen-naam tooit, te schrijven, dat, als van de arme Belgen hier een aantal blijft toch niet langer, dan dat België, door ruw geweld verwoest, weer een bewoonbaar land wordt „een geheel nieuwe rubriek paupers voor onze rekening" komt Een oogenblik verondersteld, dat Duitschland onze neutraliteit geschonden had, zou den dan met de duizenden goede ele menten of is armoede, volgens antirevolutionaire leer, het stempel der individueele minderwaardigheid ook niet telkens tientallen slechte elementen elders een wijkplaats hebben gezocht f En als dan om die tientallen den duizendtallen een bescheiden onder-dak werd geweigerd, zou dan een waarachtig Christen niet in opstand komen Het kan ons koud laten, dat dr. Kuyper in zijn Standaard de Duitscke zaak verheerlijkt een ieder blijve vrij in zijn sympathie. Maar dat een zich noemend Christen-staatsman aldus over de Beigen oordeelt, wier eenige fout is, dat zij den indringer uit eigen huis wenschten te houden, kan toch waarlijk niet door den beugel. Voor zoo iemand is het „zalig zijn de barmhartigen, want hun zal barmhartigheid geschie den", zeer zeker niet geschreven. Buitenland. Oe strijd In en bulten Europa. Het oude Hollandsche spreekwoord van de heide honden, die om een been vechten, terwgl een derde er zieh intnssch&n mee nlt de voeten maakt, heeft zijn bevestiging ook weer in den tegenwoordigen oorlog gevonden. Terwfll de combinaties van groote Europeesehe mogendheden elkaar in het haar vliegen, terwijl een uitput- ting60orlog wordt gevoerd, waarbij beide partijen het op vernietiging van den tegenstander hebben aangelegd, is er ook op een ander gedeelte van onzen aardbol een rijk op don voor grond getreden, datzich tot na toe als jongere mogendheid meeBtal op den achtergrond had gehouden. Toen Duitschland van alle zijden door zijn vijanden werd besprongen, toen het Daitsche leger te land naar twee zijden front moest maken, toen do Dnitsche vloot, nlt voorzichtig heid tegenover de sterkere Engelsche, in oen eigen oorlogshaven werd op geborgen, was er geen Daitsche macht, welke op dat oogenblik de Daitsche bezit tic gon in andere werelddeelen by een vflandelykon overval voldoende den Italiaan Montani zeer juist gekarakteriseerd: h{| had er iets be rispende of verbiedends in gehoord Op de bewuste woorden bouwde ik dan ook in hoofdzaak mijn theorie: een Franschman moet getnige van den moord zijn geweestdit feit staat vast. Het is echter mogelijk, veeleer is het wasrschijniyk, dat hy onschul dig is aan het bloedig drama, dat zich voor zjn oogen afspeelde. De orang oetang kan hem ontsnapt zijn. Hy kan het dier achtervolgd hebben tot in de kamer, waar de misdaad werd gepleegd, maar onder de zenuw schokkende omstandigheden, waarin hij verkeerde, was hfj niet in staat, hst dier weer op te vangen. Het is zonder twjfel nog op den loop. Ik wil deze gissingen laten voor hetgeen zD zjjn, maar, veronderstellend, dat de Franschman onschuldig is aan den moord, zal hy zeker afkomen op de advertentie, welke ik heb doen plaat sen in De Monde, een blad, gewijd aan scheepvaart-belangen en dat door het scheepsvolk veel gelezen wordt. Hy overhandigde my een courant en ik las het volgende: „OPGEVANGEN in het Bois de Boulogne, vroeg in den kon besehermen. Toen Btak da Japanner zUn grijns lachend gele kopje a->n de overzyde van den grooton oceaan omhoog en loerde voorzichtig rond zieh. Hot Daitsche pachtgebied Tsingtao lag voor hot grjjpen, Duitschland kon het niet verdedigen en de mogendheden der entente zonden een Japansehe actie daartegen niet de minste moei lijkheden in den weg leggen. En weinige dagoa later was Japan als een zeer gewilde bondgenoot ic de ry der entento-mogendheden begroet en begon de belegering van Kiautjau, met het gevolg, dat da kleine bezetting na heldhaftige verdedigiDg zich aan den overmachtigen vyand tno9st over geven. De Japansehe actie werd in Britsche, Fransehe en zelfs Russische couranten als oen zeer gewaardeerde at6Un opgehemeld. Japan was de on verwachte bondgenoot, die zonder eenige bijbedoeling: den geallieerden ter hulp gesneld was. De Japansehe actie werd een hoogst belangrijke genoemd, en een daadwerkelijk op treden van Japan c,> het Europeesehe oorlogstooneel werd zelfs in vollen ernst overwogen. Hoe dlkwyïs is er niet sprake ge weest van eau landing van Japansehe troepen in Europa, van oen recht streeks deelnemen van een gedeelte van het Japausehe leger aan den on middellijker! stiyd? Do belangeloosheid vau Japan was bovendien boven alien tw{jfel ver haven. De verovering v.in Kiautsjau geschiedde toeh niet om eigen macht nit te breiden, neen, Japan zou, aldus de Britsche verklaring, de kolonie uitsluitend *n bezit nemen, om ze aan den reohtmatigen eigenaar, China, als een onverwachte verrassing weer aar. te bieden. Mocht deze philantropie van Ja- paar.sche zjjdo tegenover China al dadeiyk hot groottta wantrouwen wekken, thans is wel gebleken, dat dit wantrouwen alleszins gerechtvaar digd was. Hot Japansehe ultimatum aan Duitschland luidde, dat Tsingtau voor 13 September door de Duitaehers ter wille van den vrede in het verre Oosten zou worden ontruimd, opdat China weer in het bezit daarvan zon komen. Thans, nu de kolonie goed en wel in Japansehe b-indoe is, wordt sr over teruggave aan China niet meer ge sproken. China, zegt de Japansehe regeering, heeft er immers in het geheel geen belang by, wat er met Tsingtao ge beurt. Zeer zrker moest Tsingtao volgens het ultimatum weer aan China vervallen, doch uit loyauteit tegenover de hondgenooton mag Japan geen betwistbare eigendommen weggeven. Deze loyauteit tegenov- r d« bond- genooteu heeft Japan dan ook nn al zoover doorgevoord, dat het Tsingtao voorloopig zal behouden voor den tyd, welke Dnltschlaad oorspronkelijk met China overeengekomen was en nog 84 jaar van kracht ie. Van wat er na dien tyd met de kolonie zal gebenren, trekt Japan zich natuuriyk op het oogenblik al heel weinig aan en de lfja beschouwende, welke de Japansehe regocring in haar handelingen tot nn toe gevolgd is, mag morgen van don(den ochtend van den moord) een zeer groote, taan- kleurige orang-oetang vanBornoaanBch raB. De eigenaar (vormoedelfjk ma troos op een Malthezer schip) kan het dier terug bekomen, mits hy het be- wys levert, dat het zyn eigendom is en b.y de kosten vergoedt voor zyn vangst en bewaring. Zich te vervoe gen RueFanbourg St. Germain, nrderde etage". „Maar hoe kon je toch in 's hemels naam weten", vroeg ik, „dat de man een matroos is en nog wel op een Malthezer schip?" „Ik weet het ook niet", antwoordde Dupin. „Ik ben er heelemaai niet zeker van. Maar hier hob ik een stukje lint, waarnit ik toch het één en ander kon opmaken. Het ziet er vettig nit en naar m{jn overtuiging is het afkomstig van een soort staart, waarin Malthezer matrozen hun haar plegon te vlechten. Bovendien, deze knoop er in kyk een» even is vast en zeker door een matroos ge legd, en wel speciaal door een Mal thezer. Ik vond het stukje lint aan den voet van don bliksem afleider. Het kan onmogehjk het eigendom van één der beide slachtoffers zyn geweest. In ieder gevalook al zou ik een ver men veilig aannemen, dat, wanneer de omstandigheden over 84 jaar even gnnstig mochten zijn, van eenige teruggave aan China absoluut geen sprake zal zyn. Na de verovering van Tsingtao heeft Japan zich maanden lang rustig gehouden en met belangstelling den loop van het gevecht in Europa gadegeslagen. Nu na ruim zes maanden strijd de mogendheden der entente alle de handoc vol hebben, de Daitsche actie ter zee ook do machtige Engel sche vloot niet meer vr5 ic haar be wegingen laat, is andermaal het grijnslachende kopje van den gelen man nit het ooBten boven den horizon verschenen, om zieh met eigen ocgen van den stand van zaken te overtuigen. De groote Europeesehe mogendhe- pen, de naties van de blanke be schaafde volkeren, wier machtige vloten zoo lang een beletsel waren geweest om het denkbeeld van eon grooter Japan te vorwezoniyken, zou den in don eersten tyd niat meer in den grooten oceaan verschijnen, om den Japanner op de vingerB te tikken zoo ooit, dan was thans het oogen blik gekomen, om eon lang gekoester- donwenseh tot vervulling te brengen. Inderdaad heeft do Japansehe ver rassing niet lang op zich laten wach ten. Maar de door de geallieerden in uitzioht gestelds, esn mogelijke landing van Japansehe troepen tot versterking van da rjon dar gaalliosrdan, bleef uit, integendeel, do verrassing was er eone, welke don mogendheden der entente, voornameiyk Engeland, wel alles behalve aangenaam zal zyn ge weest. Japan, dat zich van het oorlogs- bedryf in Enropa al heet weinig schfjct aan te trekken, zoolang de vechtende dwarskijkers elkaar maar op eigen terrein bozig houden, ziet thans da kans schoon, oen plan ten uitvoer te brengen, dat het wol niet verwacht zal hebben, zoo spoedig te kunnen vcrweieiyken. Op China, het groote logge, China, dat tegen den Japanschen bnnrman niet op kan, hield het rgk van den Mikado al jaren lang bet oog gevestigd. Tjjaos meent Japan het juiste oogen blik gekomen. Het heeft aan China den eisch gesteld, dat geen gedeelte van de Chinseaehe knst, noch eenig Chlneesch eiland aan ben buitenland sohe mogendheid zal worden verpacht. Japan eischt het uitsluitende recht op tot exploitatie van mjjnen in Oost Mongolië, waar gaon spoorwegen mogen worden aangelegd zonder zyn toestemming. En daarby blijft het niet Japan's eischen gaan nog vorder. Het elBcht een verlenging van de paohtverdragen inzake de spoorwegen van Port-Arthnr eo Antoeng naar Mookden—-Kirin Tsjangotsjoeng voor den daar van 99 jaar, het wil rechten om in Oost- Mongolië en Zuid-Mantsjoerye land te koopen en te kolonisaeren, en het wil de aan Duitsokers verleende concessies voor den aanleg van een spooriyn van Tsjifoe naar Woi-tjen. Zonder toestemming van Japan mag China verder In Foe-kiën geen myn-, spoorweg- on haveoaanleg aan andere mogendheden toestaan. Japan eischt mede controle met China over de keerda conclusie hebben getrokken dan geeft dit toch niemendal aan den inhoud van de advertentie, dieikhab geplaatst. Vergis ik my, dan zal de betrokkene eenvoudig denken, dat ik door de één of andere omstandigheid op een dwaalspoor ben gebracht, en hy zal er niet veel gewicht aan hech ten. Maar heb ik goiyk met mijn ver onderstelling, dan ben ik een hesl eind verder op streek. Neem aan, dat do man wél getuige v was van den moord, maar aan den moord zelf on schuldig. Dan zal hy natuuriyk niet graag op mjn advertentie afgaan, dat spreekt van zelf. Er komt evenwel iets by De man is in het bezit ge- weost van een orang oetang, wat voor hem een bezit beteeken t van groote waarde, ja, eau klein verinogen. Waarom zon hy het dier laten loopen met de wetenschap, dat h{j, zoo hy onschuldig is, zoo goed als niets waagt, door zich op myn advertentie aan te melden? Hy zal dat doen, let op myn woorden. En hlf hoeft gelijk. Hot beest werd in het Bois de Boulogne ge vangen op een zoor grooten afstand van de plaats van den moord. Ik stel me zyn gedachten-gang aldus voor: „Wie zal ooit vermoeden, dat een dier de misdaad heeit gepleegd De politie groote Chineesche wapenfabrieken te Hanjang, de yzarmynen in Taich en de steenkolenmynen in het Jangtse- gebied, terwyi China geen mijscon- eassies mag toestaan aan onderdanen van andere mogendheden, waardoor de bovengenoemde ondernemingen zouden kannen worden geschaad. Uit alles biykt, dat Japan, nn de meest belanghebbende mogendheden onmachtig zijn, naar buiten op te treden en de Vereenigde Staten zich byzortder in aeht nemen, door een stoutmoedige actie zich van de heer- üchappy in het Oosten wil verzekeren. Waar hierby de Engelsehe en Rus sische belangen ten zeerste zjjn be. trokken, kan nu juist niet gezegd worden, dat de geallieerden tot nu toe veel genoegen van den zoo geestdriftig binnengehaalden gelen bondgenoot beleven. Russische bladen sproken van een opzettelijke Egyptiseering van China, dat in een Japansehe kolonie ver anderd moot worden, waarin evenwel noeh Engeland, noch Rusland zonden kannen toestemmen. En dat in China zelf de Japansehe eischen de grootste opgewondenheid veroorzaakt hebben, spreekt van zelf. Thans biyft Engeland niets anders over dan bonne mine an manvais jen te maken. De Times bespreekt de Japansehe eischen dan ook in een zeer gerust stellenden toon, welke evenwel den indruk maakt afkomstig te zUn van lemaud, die zieh niet byzonder op zyn gemak voelt. Allereerst stelt het blad op den voorgrond, dat de bijzonderheden over de Japansehe eisshen niet officieel zyn en dat zy uitsluitend uit Peking komen, waarmede het blad evenwel een eigen correspondent verloochent, die zich steeds byzonder betrouwbaar heeft getoond. Vervolgens komt de Timet tot de conclusie, dat Duitschland wel aan het intrigeeren en omkoopen zal zyn gaweest, waarby China als,het werktuig is gebezigd. Evenwel, ver volgt het blad, zyn de Japansehe eischen niet zoo kwaad als zij wel schijnen. Da belangen van de andere mogendheden loopen geen gevaar, omdat toch wel te verwachten., zal zijn, dat de Japansehe-regeering niet zal staan op eenigen eisch, waarvan het haar mocht blijken, dat die onver- eenighaar is met de fundamenteele beginselen van de Britsche politiek, waar het betreft het beginsel van de zgn. „open deur", dn gelykheid voor iedere natie om concessies te verwer ven en handel t* dryven. Een tot oordeelen zeer bevoegd medewerker van de Daily News komt er i ond voor uit, dat het China onmo- geiyk is, Japan's eischen in te willigen, zonder den belangen van andere mogendheden ernBtig afbreuk te doen. Wanneer Japan mede eontröla ver- krygt over de yzerfabrioken te Han jang, zon het zien nestelen in het hart van do Engelsehe invloedssfeer, evenals hy den eisch om den aanleg te verkrygen van eon spooriyn van Tsifoe naar Weitsjen, welke lyn hoofd- zakeiyk met Engelseh kapitaal zou worden tot stand gebracht. Het Fransohe regaerings-orgaan De Tempt hoopt nog altyd, dat Japansehe troepen aan den Dtryd in Europa ziet er geen gat in zy heeft zelfs niet het allerminste spoor gevonden. Eb zelfs, al zon ze ontdekken, dat een orang-oetang het had gedaan, dan nog zon het haar onmogeiyk zijn, te be wijzen, dat ik er van af wist, en ze kan me dns ook Diet in staat van be schuldiging stellen. Eén ding is zeker ik ben bekend Degene, die de adver tentie heeft geplaatst, wijst my aan als eigenaar van hot beest. Maar wat weet hy per slot van rekouing van het drama af? Dat 1b natuuriyk de groote vraag. Ik kan vanzelfaprskend een dier van zóó groote waarde niet laten loopen, ik ben onBchnldig, komaan, ik ga op de advertentie af, haal den orang-oetang terug en sluit hem op, tot over de heele historie gras is gegroeid." Zóó was zyn gedachten- gang, dankt jon ook niet?" Ik wilde antwoorden, toen we op hetzelfde oogenblik voetstappen op de trap hoorden. „Houd je revolver gereed," zei Dupin, „maar gebruik je wapen niet en laat het ook niet zien, voordat ik je een teeken geef." (Wordt vervolgd,)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1915 | | pagina 1