N°. 20 1915
Dinsdag (6 Februari
102
jaargang.
de
FEUILLETON
HET DRAMA VAK RE HUE MORGUE.
G0ESCH1
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woonadag- on Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prja por kwartaal, in Gooi 6,75, buitan Goea, franco f 5,1».
Af «onder lij te nommers S cent.
nzendlng van advertenties op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 13 uren
COURANT.
De prjju der gewone ad verten tién 1» van 1-5 regels SO et., elke regel meer 10 et.
Bfl directe opgaaf van driemaal paatslng derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwel$k- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 4 1,— berekend
Tfewganummers tent,
Tdloonntunmer 88. Direstear 0. W. vak Barnevkld. Uitgave vaa de Na»ml.Ve»Eoots?'aau Gecseke Courant". Hoofdredastaur W. J. C vak Sahtbn
Veel geschreeuw en weinig mol.
Zooals elke provincie, heeft ook Zeeland
een eigen sociaal-democratisch orgaan.
Wat het weekblad ten beste geeft, is in
den regel zóó onbeduidend, dat wij er
geen notitie van nemen. Wanneer wij
thans een uitzondering maken, gebeurt
dit, wijl de aanstaande Raads-verkiezing
in het Zeeuwsche sociaal-democratische
orgaan besproken wordt, en wel op een
wijze, welke met eerlijkheid blijkbaar
niet veel uitstaande wil hebben.
Wij hadden gedacht, dat het socialis
tische blaadje klaren wijn zou schenken,
waar liet gaat om de pertinente kwestie
zal de afdeeiing Goes van de S.D.A.P.
bij de tussehentijdsche verkiezing met
een eigencaudidaatuitkomen, jaof neen?
Maar die vraag wordt niet beantwoord.
De Goesche schrijver schettert op de
bekende socialistische wijze, lucht zijn
haat tegen het „kapitalisme" als de
man daaromtrent een zuivere definitie
moest geven, zou er wat fraais voor den
dag komen scheldt, waar hij maar
iets te schelden vindt, doch wacht er zich
wel voor, op de kwestie zelve in te gaan.
Of.is liet knalvuurwerk aan het slot
van het artikel: „Weg met den Gods
vrede soms een aanduiding, dat de
afdeeliug Goes der S.D.A.P. met een
eigen caudidaat zal uitkomen
Ons dunktde schrijver had heel wat
beslister in zijn uitlatingen moeten zijn.
Nu wordt wederom de oude socialistische
taktiek gevolgd een slinger omden arm
houden. Men gebruikt een massa woor
den, om ten slotte. niets te beweren.
En in de woorden zit het toch waarlijk
niethet komt op de daden aan.
Het stukje in liet Zeeuwsche socialis
tische orgaan beweert, dat wij geschreven
zouden hebben, dat, blijkens mededeeling
van den voorzitter der antirevolutionaire
partij te Goes (sic het aanbeveling zou
verdienen, van rechts geen caudidaat te
stellen, mits met den man, door de vrij
zinnigen aan te wijzen, genoegen kon
worden genomen. Men moet met een
verbijsterende fantazie begaafd zijn, om
dit uit ons artikel aangaande de komende
Gemeenteraads-verkiezing te kunnen
distilleeren. Maar wij weten liet reeds
lang behoorlijk lezen wordt in socialis
tische kringen niet gecisckt.
Gooit nu de afdeeiing Goes der
S.D.A.P. roet in het vrijzinnig eten, wijl
zij indertijd in beginsel besloten heeft,
met een eigen caudidaat uit te komen
Geenszins. Ook al komt zij inderdaad met
een eigen caudidaat voor den dag wij
hebben reden, aan deze mogelijkheid zeer
ernstig te twijfelen dan nog wordt ons
eten in het minst niet verknoeid. De af
deeiing Goes zal zich een moreel echec
Naar het Engelsch van
EDGAR ALLAN POE.
„Het denkbeeld is bfj de politie
natuurltk ontstaan door een deel der
getuigen-verklaringenaan de dear
afgeleverde gelden doen immers dade
lijk denken aan het van oads bekende
motief van hebzncht en moord. Toe
valligheden als deze het brongen
van het geld en de kort daarop ge
volgde moord komen waarlijk dik
wijls genoeg voor, zelfs zonder dat
w;j er ook maar eenige aandacht aan
schenken. Een samenloop van omstan
digheden is ln don regel een groot
struikelblok voor die menschen, die
niet vertrouwd z(n mat de waar
schijnlijkheids-berekening de theo
rie, waaraan zoovele schitterende en
nuttige ontdekkingen te danken zijn.
Was ia het onderhavige geval hot
gond eens niet in de kamer gevonden,
dan, zeer zeker, zou het samenvallen
van den moord met do drie dagen te
voren plaats gehad hebbende afleve
ring van de geldsom iets meer dan
een toevallige samenloop van omstan
digheden geweeBt zijn. Dan zou de
politie met haar gissing gelijk kunnen
hebben gehad. Als wij echter an toch
b(j de daders winstbejag als drijfveer
aannemen, dan moeten ze wel, gege
ven den toestand ln de kamer, vol
slagen Idioten z(jn geweest, om hot
gond achter te laten en het motief
voor de misdaad zoo duidelijk moge
lijk aan de hand gedaan te hebben*.
zonder twijfel wenschen te bespareu zij
telt ernstiger leden, dan de schrijver van
het artikeltje in hetZeeuwsch socialistis-
tiscb weekblad blijkbaar is.
Immers: vdat de auteur niet au
serieux te nemen is, blijkt uit de be
wering, als zouden devrijzinuigen gaarne
het handje-vol socialisten te hulp
roepen, wanneer het gaat tegen de cleri-
calen. Zijn de vrijzinnigen, zooals de
schrijver het wil doen voorkomen, inder
daad „arbeiders-vijandelijk" een
nieuwe speculatieve uitdrukking der
socialisten dan pleit het niet voor de
roode broeders, aan die vrijzinnigen, aan
die „vijanden der arbeiders" hulp te ver-
leenen. En evenmin van zulke lieden
hulp te aailvaarden. De Tweede Kamer
der Staten-Generaal telt vijftien sociaal
democratische afgevaardigden zonder
der liberalen of clericalen hulp zat er niet
één socialistisch lid in het parlement.
De „vijanden der arbeiders"zijn dan toch
nog ergens goed voor. En de „vrienden
van het proletariaat" brengen mannen in
de Tweede Kamer, in de Provinciale
Staten, in den Gemeenteraad, van wie ze
later coustateeren, dat zij „arbeiders-
vijandelijk" zijn.
Zoek hier de logica eens
En dit alles wordt ten beste gegeven
naar aanleiding van een Raads-verkiezing
in de gemeente Goes. Moeten die holle
frazes dienst doen, om bij voorbaat de
S.D.A.P. een althans in de oogen der
Genossen eervollen aftocht te ver
zekeren Wij vermoeden liet zoo. Want
het kan het „prestige" der Goesche
afdeeiing van de S.D.A.P. zeer zeker niet
verhoogen, zoo zij straks met een caudi
daat uitkomt. Is de meerderheid der
leden verstandiger dan de schrijver in het
Zeeuwsche weekblad, dan zal men erzicli
ook niet aan wagen. Het resultaat zou
iil te poover wezen.
Buitenland.
De strijd in en bulten Europa.
De Engelsche regeeriog heeft de
lading van de „Wilhelmina" in beslag
laten nemen en of zij daartoe gerech
tigd was, zal thans oen Engelseh prj-
zenhof moeten uitmaken. De eigenaars
van het schip znllen hun belangen
door een advocaat laten verdedigen
en de Amerikaansche gezant in Lon
den heeft de opdracht gekregen, den
loop van het geding in het bijzonder
in het oog te houden.
De belangstelling, waarmede het
uitvaren van de „Dacia' en do „Wil
helmina* gevolgd is, is zeker wel het
beste bewjjs, dat het in zee steken
van deze beide schepen een bijzondere
bedoeling had, dat de 'otgevallen,
welke zij op hun reis naar da havens
„Dat spreekt van zelf*.
„Deuk nu eens aan de verschillende
pnnten, waarop ik in het bijzonder je
aandacht vestigde de eigenaardige
stom, de buitengewone vlugheid, waar
over do dader beschikte, en de afwe
zigheid van een drijfveer bij zulk oen
afgrjselijkan moord en laten we
dan esns even b(j de slachting zelf
stilstaan. Een der vrouwen wordt ge
worgd, niet met een koord of een
doek of wat dan ook, maar zoo maar
met de handen en daarna,met het hoofd
omlaag, in den schoorsteen gewrongen.
Gewone moordenaars houden er der
gelijke praktijken niet op naaller
minst springen ze op zulk een beest
achtige manier met de ijken van hun
slachtoffers om. Je zult me moeten
toegeven, dat vooral in dit wringen
van het l{jk in den schoorsteen al iets
zéér buitensporigs ligt Iets, dat
volstrekt niet vereenigbaar is met onze
begrippen van men schel jk handelen,
zelfs al nemen we b(j de daders den
hoogsten graad van ontaarding aan.
Denk or ook eens om, wat een ver
bazende kracht werd vereischt, om
het lijk met zóóveel geweid in de
opening te duwen, dat de uiterste
krachtsJuspncning van een stuk of
wat krachtige, volwassen personen
noodig was, om het slachtoffer uit
den Bchoorteen te verwijderen".
Ik gruwde by de gedachte aan het
afschuwelijke drama.
„Maar andere feiten wjjzen even
eens op het aanwenden van ontzet
tende lichaams kracht. In den haard
werden dikke, zeer dikke lokkon
grjjs menschenhaar gevonden, die
met wortel en al waren uitgetrokken.
Je weet, welk een buitengewone kracht
wordt vereischt, om op deze wyze
van bestemming zouden ondervinden,
het antwoord moeBten geven op een
tweetal vragen, waarover de neutrale
staten tot nu toe nog geen voldoende
zekerheid hadden gekregen.
De eerste vraag was dezemag een
schip van een onzijdige mogendheid,
in dit geval de Wiihelmin a*een zekere
hoeveelheid levensmiddelen naar een
haven in een der vyandeljjke ataten
vervoeren, terwijl aangetoond wordt,
dat deze levensmiddelen niet voor het
legor, doch voor de Doodljjdende,
burgerl$ke bevolking bestemd z{jn?
Ingeval Engeland dit recht erkent,
had het de „Wilhelmina", met graan
geladen en met bestemming naar
Hamburg, niet mogen opbonden.
Dat dit, zooals wy hierboven mee
deelden, toch gebeurd is, bewyst, dat
Engeland zijn pogingen, om iederen
toevoor van lever-6middelen naar
Dultsehland af te snijden, op geen
enkele wjjze vruchteloos wil gemaakt
zien en daarom ook de levensmidde
len, voor non-eonbattanten bestemd,
onherroepoiyk ia beslag noemt.
Evenwel, de Engelsche regeering
kan zich hier rechtvaardigen door te
verwijzen naar de maatregelen, door
de Dultscbe regeering aigekondigd,
waarbij door haar, ten behoeve zoowel
van militairen als van non combat
tanten, op iederen voorraad levens
middelen beslag zou worden gelegd.
Had dus de„ Wilhelmina" haar lading
te Hamburg gelost, dan zou deze riet
alleen der burgerlijke bevolking, maar
ook den troepen ten goede gekomen
xyn, wat natnuriyk rechtstreeks strijdt
met de Engelsche pogingen om den
beschikbaren voorraad levensmiddelen
in Duitschiand in geen enkel opzicht
door toevoer van bniten te vargrooten.
Het was dus te verwachten, dat da
„Wilhelmina* zou worden aangehouden
na het bekend worden van de <on-
tröle der Dultsche regeering op dan
beschikbaren voorr-ii levensmidde
len, welke maatregel evenwel is af
gekondigd,toen de „Wilhelmina* reads
onderweg was.
Terecht mag men zich afvragen,
waarom de Duitsehe regaerlng, dio
toch wist, dat gehael Amerika mot
belangstelling de reis van de „Wilhel
mina" volgde, met haar verklaring niet
eenige dagen heeft gewacht, tot het
schip goed en wel in Europa was.
Zondor de Duitsehe verklarin g toch waa
de aanhouding van de „Wilhelmina*
veel moeilijker te verdedigen geweest
en de Engelsehe regeering, die waar-
schyniyk het sehip toch niet onge
moeid had laten passoeren, had daar
door in Amerika, voornamelijk In
koopvaardykringen, zeer velen tegen
zich in het harnas gejaagd.
Nu de Duitsehe rogeering evenwel
zoo on-diplomatiak is geweest, haar
maatregelen betreffende de levens
middelen af te kondigen, vóór de „Wil-
twlntig k dertig haren tegelijk uit het
hoofd te trekken, en je hebt, evon
goed ais ik, de lokken gezien. Aan
de wortels herinner je je het af
schuwelijk gezicht kleefden zelfs
nog stukken huid, wel een bewijs van
de enorme kracht, waarmee misschien
duizenden baren tegeiyk werden uit
gerukt. De hals van mevrouw L'Espa-
naya was niet slechts doorgesneden,
maar geheel van den romp gescheiden
je kan je dus een voorstelling maken
van de redelooze woestheid, waarmedo
de daad werd bedreven. Van de kneu
zingen, op het ijk van de oude dame
geconstateerd, spreek ik nu niet. Dok
ter Dumss en zyn collega meenen,
dat deze verwondingen door een stomp
voorwerp werden toegebracht; dit is
in zoover juist, dat dit s'.ompe voor
werp niet anders was dan do oteenon
van het plaatsje, waarop het lichaam
neerkwam, toen het uit het raam by
het ledikant viel. Deze bijzonderheid,
hoe eenvoudig zj ook schynt, is aan
de aandacht der politie ontsnapt, om
dezelfde reden, als de breodte van de
blinden haar ontging. De politie hield
er namelijk absoluut geen rekening
mee, dat de vensters geopend konden
zyn geweest. Nemen we bovendien
nog de groote wanorde ln het vertrek
in aanmerking, dan hebben we met
elkaar in verband te brengende
begrippen van ongeloofiyke behendig
heid en vlugheid, boven mensjheljjke
kracht, redelooze woestheid en een
slachting zonder drijfveer; een over-
dry ving in afschuweiykheid, niet met
monscheiyke neigingen in verband te
brengen, en een stom, die menschen
van diverse nationaliteiten in de ooren
klonk als die van een vreemdeling,
bovendien zonder duideljjke of ver-
helmina" te Hamborg was, zullen ook
de Amerikaansche eigenaars van schip
en lading wel niet anders verwacht
hebben, dan dat de Engelsche waar
schuwing te Washington, dat de lading
zou worden in beslag genomen en
betaald en het schip zon worden vrij
gelaten, doorgevoerd zon worden. Dit
was bovendien nog een byzondsr gun
stige bepaling en alleen daaraan te
danken, dat het schip reeds was uit
gevaren, voor de Duitsehe verklaring
bekend was.
Wanneer than nog Amerikaansche
schepen hetzelfde willen probeeren,
zullen schip en lading, zonder eenige
vergoeding, in beslag worden geno
men.
Dat de Duitsehe verklaring eenige
dagen te vroeg kwam, zal due dezo
kwestie geheel ten gnnste van Enge
land beslissen en de hoop verydelen van
zeur velen, die verwachtten, dat hot
in beslag nemen van levensmiddelen
uit Amerika, uitsluitend voor de bur-
geriyke Duitsohe bevolking bestemd,
tot groote moeilijkheden tnsschen
Amerika en Engaland zou aanleiding
geven.
Nu worden pogingen gedaan, de
„Wilhelmina'-kwcstle nog niet ou-
middeliyk tot een oplossing te brengen.
De Amerlkaansohe rogeering hoeft,
naar een telegram nlt Washington
meldt, Engeland voorgesteld, het
geval nog niet door een prllsgerecht
te doen beslissen, voordat de eigenaars
gelegenheid zullen hebben, bewijzen
aan te voeren, dat de lading feitelijk
niet in aanmerking komt voor in
beslagneming.
Nu de „Wiltelmina* in beslag is
genomen, wendt geheel Europa den
blik naar het tweede Amerikaansche
schip, dat eveneens in een belangrijk
vraagstuk een uitspraak zal uitlokken.
Hier geldt het de oplossing van
deze vraagmag een handelsschip
van een der oorlogvoerende staten,
in dit geval het Duitsehe schip, de
„Dacia", dat door het uitbreken van
den oorlog een Amerikaansche haven
niet meer kon verlaten en dus renteloos
stil lag, door de eigenaars aan Ameri
kanen verkocht worden, zoodat het
onder een andoren naam en onder
Amerikaansche vlag opnienw als een
schip van een neutrale mogendheid
in de vaart gebracht kan worden
Ook de oplossing van deze kwestie
is van' zeer groot belang. Immers,
laat de Engelsche regeering de „Dacia*
ongemoeid, beslist z{j dus, dat het
scbtp een Amerikaansch vaartuig is
geworden, dan znllen alle nu nog
in Amerika vastliggende Dultsche
Koopvaardijschepen door Amerikanen
kuniion worden aangekocht, krijgen
de Dnitsche readers, die thans groote
verliezen ïyden, de volle waarde voor
hun schepen in handen en is de Ame
rlkaanBche handel, door de toevoeging
staanbare woord-vorming. Tot welke
slotsom moeton we dan komen? Nu,
wat is jouw opinie?"
Een rilling voer mj door de leden,
toen Duptn deze vraag tot mü' richtte.
„Het moet beslist een krankzinnige
zyn geweest," zei ik. „De één of
andere hoogBt gevaariflke gek, die
uit een krankzinnigen geBticht ergens
ln de buurt is ontsnapt."
„Daar zou iets voor te zeggen zyn,*
antwoordde Dupin. „Iets, zeg ik,
maar niet veel. Ai heeft een krank
zinnige één van zyn verschrikkeiyk-
ste aanvallen, dan nog niet spreekt ta(j
met zulk een vreemdsoortige Btom,
als de verschillende getuigen op de
trap hebben gehoord. Krankzinnige
menschen behooren tot do één of
andere nationaliteit, en hoe onsamen
hangend hun taal ook moge zijn, ze
bestaat toch steeds uit verstaanbare
woorden. Bovendienhet haar, dat
ik hier in mjn hand heb, is niet van
een krankzinnige. Ik heb dit lokje
uit de saamgekuepen vingers van
mevrouw L'Espanaye los gemaakt.
Zeg me nu eens: waar hou )0 het
voor
„Dupinriep ik ln groote opge
wondenheid uit, toen ik de lok be
keken had, „dat is al een heel bijzonder
soort haar dit is geen menichen-
haarl"
„Ik beweer niet, dat het dit Is,"
antwoordde hy. „Maar vóór we ons
hierover met zekerheid uitsproken,
moet je het schetsje obub bekflkeo,
dat ik op dit stukje papier heb ge
maakt. Het is een nauwkeurig fac
simile van wat enkele getuigen noem
den donkere plekken en diepe in
drukken van nagels op den hals van
juffrouw L'Espanaye, en enkelen
van tal van goede en goedkoop ver
kregen schepen, zonder door Engel
sche oorlogsschepen gehinderd te
worden, ln staat, zich ten koste van
do Engelsche uit te breiden.
Bovendien wordt de zekerheid,
Duitschiand van eonige zijner beste
schepen te berooven, niet verkregen,
daar het niet uitgesloten is, dat de
Duitsehe reeders, na den oorlog, hun
Echspen, welke iu dien tu3scbentjd
den Amerikanen goede diensten be
wezen hebben, eenvoudig weer terug-
koopen.
Ook dezo kwestie, al zal z{i waar-
sch$niyk niet, zooais tal van Duitsch-
gezinde Amerikanen hoopten, tot
een breuk tusschen Amerika en En
geland leiden, wordt toch in Amerika
met belangstelling gevolgd en dat
de Amerikaansehe regeering toegela
ten heeft, dat de eigenaar van de
„Dacia' het schip in zee stnurde, be
wijst wel, dat zy er prys op stelt, de
houding van Engeland hierin met
zekerheid vast te stellen. Trouwens,
dat de Amerikaansche regeering zelf
deze kwestie in de laatste d» gen her
haaldelijk onder de oogen zag, dat
er een wetsontwerp tot aankoop van
schepen in behandeling is, bewyst
zeker haar belangstelling in dit vraag
stuk.
De „Dacia*, met een lading katoen
voor Bremen bestemd, te Norfolk in
Virginia aangekomen ondervond in
die haven reeds moeilijkheden, doordat
m n gedeelte der bemanning dienst
weigerde, uit angst voor aanhouding
door de Engelsche vloot. Thans is
evenwel het bericht gekomen, dat 16
stekers te Noriolk door anderen, allen
Amerikanen, zijn vervangen. De kapi
tein, Mc. Donald, hoopte in 18 dagen
Rotterdam te bereiken en deelde mede,
dat hem een ruime belooning was
toegezegd, zoo het hem gelukte, aan
de Engelschen te ontkomen.
De eigenaars van schip en lading
mogen hierop al bijzonder gesteld zQn,
voor de Duitsehe en de Amerikaansche
regeering is het van meer belang, dat
de „Dacia*, waar het sehip trouwens
groote kans voor loopt, door een
Engelseh oorlogsschip wordt aange
houden. Eerst ln dat geval toch zal
hst op den voorgrond tredende vraag
stuk tot een oplossing gebracht wor
den.
Do Engelsche regeering zal, wanneer
do Dultschers nu maar zoo verstandig
z(jn om geen maatregelen af te kondi-
gon,welke de aanhouding van het schip
volkomen wettigen, tcch wel een
rechtsgrond uitvinden, waarop zy tot
aanhouding zal kunnen overgaan,
daar het niet te verwachten is, dat
zy het mogelijk zal maken, tal van
vijandelijke schepen op deze wyze
weer In do vaart te brengen.
Waarschijnlijk zal de Amerikaansche
regeering ook wel niet anders ver-
zooals de heeren Dumas en Etisnne
een aantal roode plekken, waarschyn-
lflk afkomstig van vingerindrukken.
Je zal het met me eens zfln," hier
spreidde Dupin het papier voor me op
tafel uit „dat deze teekening den
Indruk geeit van een zeer vasten,
stevigen greep. Geen oogenblik is hy
uitgegleden. Iedere vinger Is, ver-
moedeljk tot den dood van het slacht
offer, in den oorspronkeiyken, onver
wrikbaren greep ingegroefd gebleven.
Probeer jj nu eens al je vingers
tegelijk op de afdrukken te plaatsen,
die hier op het papier staan.'
Tevergeefs beproefde ik het.
„Je denkt vermoedelijk, dat dit een
onbegonnen werk is, omdat op het
papier de afdrukken zich op een plat
vlak vertonnen en de menschel(jke
hals min of meer rond Is. Goed, hier
is dan een blok hout, dat ongeveer
den omtrek heeft van een mensehe-
l(jken hals. Leg do teekening er om
heen en probeer het dan
Ik deed het, maar het ging nog
minder dan den eersten keer. „Het
zy a geen indrukken van een menschen-
hand,* verklaarde tk.
„En lees nu eenB," zoi Dupin, „deze
passage uit Cuvier."
Het was een nauwkeurige br schry-
vlng van den grooten gelen orang-
oetang uit Ocst-Indië. De reusachtige
afmeting, de ontzettende kraaht en
vlugheid, alsmede de woestheid en de
zacht tot nabootsen van deze dieren
z(jn genoegzaam bekend. Ik begreep
opeens het geheele drama ln al zjjn
afgrysoiykheid.
Wordt vervolgd
