N°. 19 1915
Zaterdag 13 Februari
102de jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel
FEUILLE VON
HET 0RA\1A VAN DE RUE MORGUE.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on'Vrijdagavond
uRgoxonderd op feestdagen.
Prjt per kwartaal, !t> Gucf B,7ï, hulton Goes, franco f l,CS.
Afzonderlijke nommers 6 cent.
inzending van r.dverientlën op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór IS uren
COURANT.
De prfjs der gewone advertontlën Is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 ct.
B{j directe opgaaf van driemaal paatsiqg derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden v»n 1—10 regels A I,— herekrnc
'■jswïnnuBsroers 6 sent;
Telefoonnummer 82
Directeur G W tam Babhevkld. Uitgave van de Nznml.Vennootschap a0o»s«h8 Courant". Hoofdreincteur W. J C vam Sahtim
r/jioatc%
Wij vermoeden y.oo, dat de heer
Albarda, lid van de Tweede' Kamer
voor Enschede, weinig genoegen heeft
beleefd van zijn, ook door ons bespro-
keu, artikel „Goed onderscheiden", dat
een week of drie geleden in Rel Volk
verscheen. Althanshet sociaal-demo
cratische hoofd-orgaan van Februari
bevat een tweede artikel van de hand
des heeren Albarda, getiteld „Tegen
het militairisme", en geheel geschreven
in den bekenden socialistische!) meeting-
toon. Zonder het vermoedelijk te wil
len, heeft een man als de lieer Albarda,
wiens naam ook bij niet partijgenoot©!)
een goeden klank heeft, daardoor aan
getoond, hoe zwak de zaak staat, welke
hij verdedigen moet.
De sociaal-democraten, die in Augus
tus en October vóór de oorlogs-cre-
dieten stemden, hebben van de orthodoxe
geen-man-en-geen-cent-lieden heel wat
te slikken gekregen, en liet is ouze
vaste overtuiging, dat de daardoor
ontketende oppositie in de eigen partij
van invloed is geweest op de veranderde
houding, welke zij in December bij de
Oorlogsbegrootiug en in Januari bij de
wetsontwerpen tot het langer in dienst
houden van landweer en militie aan
namen. Nu kan men, als sociaal
democraat, nog zoo er om heen draaien,
het feit blijft bestaan, en de lieer
Albarda zal, behalve dan in eigen
partij, niet veel bijval vinden voor
zijn bewering, dat de begrooting, welke
op 28 December door Minister Bosboom
in de Tweede Kamer werd verdedigd,
hemelsbreed verschilde van een wobi-
lisatie-crediet.
Dit is zijn betoog ^Niet voor liet
op de been houden van het leger voor
den tijd van den huidigen oorlog alleen,
vroeg de regeeriug machtiging, maar
voor de in-stand-houding en de uit
breiding van het militairisme, ook al
zou morgen aan den dag de vrede in
Europa ziju beklonken. De stem voor
de mobilisatie-credietcn bcteekende het
nood-gedwongen aanvaarden van een
zeker gebruik der ondanks de sociaal-
democratie [ondanks (lesociaal-den,otralic
hm, hm bestaande militaire macht.
De aanneming der oorlogs-begrooting
beteekende liet hechten van zijn prin-
cipieele goedkeuring aan het militairis-
tisch stelsel als zoodanig".
Wij gelooveu zoo, dat de heer Al
barda geglimlacht moet hebben, toen
hij deze woorden neerschreef. De soci
alistische massa moge van l'razes leven
en een betoog als het bovenstaande
8
Naar hst Engelse': van
EDGAR ALLAN POE.
„Een teleurstelling 1" riep i! on
willekeurig uit.
.Dat denk je zoo oppervlakkig, m"n
waarde," glimlachte Dupin .Laat ik
je maar rond uit zeggen, dat je van
heel mijn systeem van afleiding niet
hst minste begrepen hebt... sans
rancune, nietwaar? Ik had, om oen
sport-term te bezigen, tot zoover alle
hindernissen prachtig „'genomen*.
Daarbfl was ik hot spoor gocn oogen
blik bjjster geworden. De schakels vr n
de keten pasten etnk voor stuk. Ik
dacht, zonder de minste moeite het
raadsel opgelo.it te hebben totdat
die pin me voor een buitengewone
moeilijkheid bracht. Zooals ik je reeds
zei, zag ze er precies oender uit als
die In het andere venster. Bos frap
pant die overeenkomst ook mocht
wezen, ik had er niota aan, ais Ik
wilde aannemen, dat hierin de sleutel
van het geheim was gelogen. Er moet
iets aan die pin mankeeren, dacht ik
bO me zelf. Ik betastte ze, trok er
even aan, en zie, ik hield den kop,
met eon gedeelte van de sebacht, in
mjn hand j de rest van de schacht
bleef in het gat zitten. Het was een
oude breuk, reed» verroest, on waar-
sehJnlSk veroorzaakt door esp slag
met een hamer, zoodat het onderste
met dankbaarheid slikken, de meer
ontwikkelde sociaal-democraat beseft,
dat hij hier met woorden goochelt en
niets anders.
Dit kunnen wij schier dag aan dag
constaleeren zoodra het onmiddellijk
oorlogs-gevaar voor ons land zoo al
niet geweken, dan toch verminderd
bleek, zijn de socialisten zich meer en
meer gaan roerenwij hadden reeds
eerder gelegenheid, daarop te wijzen.
Eu terwijl in de oorlog-voerende rijken
de sociaal-democraten de regeering
steunen en met excommunicatie dreigen
den partij-genoot, die tegen de oorlogs
uitgaven stemt men denke aan het
geval-Liebknecktvoert de Tïeder-
landsche sociaal-democratie, waar het
betreft het militairisme, haar gebruike
lijke, laag-bij-den-grondsche politiek.
Zelfs een man als de heer Albarda is
niet in staat, zich daarvan los te maken.
\u kan men, van een onmogelijke
stelling uitgaande, er gemakkelijk op
los redeneeren. De regeering, zegt toch
de heer Albarda, vroeg 23 December
machtiging voor de iu-stand-houding
en de uitbreiding van het militairisme,
ook al zou morgen aan den dag de vrede
in Europa zijn beklonken. De heer Al
barda weet, even goed als wij, dat die
dag uog verre is, meer nog dat zich
telkens nieuwe complicaties kunnen
voordoen, lloe sterker onze weermacht
is, hoe geringer de kans, dat één der
oorlog-voerende partijen onze neutrali
teit zal schenden. Onze regeeriug is,
en gelukkig, de meening toegedaan
itn homme averti en vaut deur. Het
leger beschermt niet alleen der kapi
talisten eigendomhet is ook daar,
om leven en goed van de arbeidende
klasse te verdedigen, en als de heer
Albarda, bij het schrijven van zijn
artikel, in dit verband even aan België
had gedacht, zou, vermoeden wij, heel
wat in de pen. gebleven zijn. Wanneer
onverhoopt ons land in den oorlog zou
betrokken worden, zou dan de heer
Albarda, niet alleen voor zijn partij,
doch voor het gansche Nederlandsche
volk, zich verantwoord gevoelen, als
wij niet een zoo sterk mogelijke weer
macht op de heen hadden I'ln is hij
het niet met ons eens, dat die weer
macht te land en ter zee, wil zij effect
hebben, voorzien moet zijn van de
noodige wapenen De proselieten-makers,
die ageeren onder de voor velen pak
kende leuze „tegen het militairisme",
spelen in deze dagen van oorlogs-gevaar
een hoogst afkeurenswaardig spel
om geen krassere uitdrukking te bezigen.
Maar het eigenaardige in de soci
alistische propaganda tegen het mili
tairisme is, dat zij, in de overtuiging,
dat een land het per slot van rekening
deel van de pin in het kozijn was
blijven zitten. Ik plaatüte daarop zorg
vuldig het afgebroken bovenste ge-
deel' e wser in het pin gat en het bleek,
dat van buiten af niets van de break
was te zien. Toen drukte ik op de
veer en probeerde hot venster wat op
te schuivenhet ging uitstekend en
de pin bleef op haar plaats zitten. Ik
Bloot het venstor, en alles was weer
iu den vorlgen toestand terugge
bracht.*
„Dat was een ontdekking van be-
teeknnis 1*
Zeker, w int het raadsel was daar
door voor een goed eind opgelost. De
moordenaar moest ontkomen zijn door
het venstor aan het ledikant. Door zijn
eigen gewicht was het dicht gevallen
(of wellicht mot opzet ge»loten), do
veer h id haar werk gedaan en het sloot
als een bus. De politie hield het er
natuarljjk voor, dat het venster door
middel van de pin was gesloten, en
zü achtte het niet noodig, een nader
onderzoek in te stellen."
„De politie maakt het zich niet al
te moeilijk!"
„Ik moest nu de vraag oplossen,*
vervolgde Dnpin, zonder op mijn op
merking in te gaan, „hoe kwam de
moordenaar naar beueden Onze wan
deling rond het gebouw had mjj de
oplossing aan de hand gedaan. Onge
veer vijf en-oen-halve voet van het
bewuste venster kozijn loopt een blik-
sem-sflolder. Van dezen stang af het
venstor te bereiken, zou onmogelijk
zijn, laat staan, er de kamer door
binnen ta dringen. Ik bemerkte echter,
dat de luiken van de vierde verdieping
nimmer zonder behoorlijke weermacht
zal kunnen doen, schermen met hun
„democratisch volks-leger". Een holle
fraze, een leuze zonder meer. Hoe
dat volks-leger er zal moeten uitzien,
de heeren weten het zelf niet. En
vraagt ge hun categorisch een ant
woord, dan heet het„liet volks-leger,
waarvoor wij propaganda maken, zal
een minder willoos werktuig zijn in
de handen van regeeringeu en zich
niet leenen voor de gewelddadige over-
beersching en onderwerping (sic 1) der
arbeiders-klasse door het kapitalis
me". Wie met dikke woorden zijn
maag meent te kunnen vullen, hij
taste toe 1
De heer Albarda, in plaats van te
argumenteeren, tapt dus weer uit het
bekende socialistische vaatje. Iemand,
die zich sterk weet te staan, zou daar
toe zijn toevlucht niet wenschen te
nemen. Maar wat bekommeren de
sociaal-democraten zich om de midde-
leu, aki zij hun doel maar bereiken
Zij hebbende massa zóólang met een
zijdigheid gevoed, dat zij er niet meer
buiten kan. De leiders woelen voor
gaan, aan de stem der logica het
zwijgen opleggen, willen zij hun in
vloed op die massa niet verliezen. En
om dien invloed, die eigen belangen
zoo voortreffelijk iu de kaart speelt,
is het ten slotte toch alleen maar te
doen.
Buitenland.
Oe strijd In sn bulten Europa.
De bespreking der buitengewone
maatregelen, door do oorlogvoerende
mogendheden ter zeo genomen, heb
ben ons tot nu tor verhinderd, een
meer algemeene beschouwing te hou
den over een strijd, die, hoewel niet
in Europa uitgevochten, toch ten
nauwste met het krijgsbedrijf in ons
werelddeel in verband staat
Wij bedoelen hiermede den strijd
in Egypte, een onderdeel van den
tegenwoorcigen reusachtlgen volke-
renstrüd, waarbij Engeland, Turkije
en Duit8chland onmiddellijk zijn be
trokken.
Zoo nu en dan kwamen ouder onze
telegrammen berichten voor van
schermntsellngen bfl het Suez-kanaal
en met een enkel woord hebben we
dan den toestand in die streken in
odb overzicht besproken.
Thans willen wii eens nauwkeuri
ger "nagaan, wat zieh op het oogen-
blik in deze voor alle handeldrijvende
staten zoo nlterst belangrfke streek,
in de laatste maanden heeft afgespeeld.
Egypte, van de Turksehe ovarheer-
eching bevrijd, heeft onder Engelscho
bescherming een schijn van onafhan
kelijkheid en een eigen sultan gekre
gen. Hier hebben do Engelschen
bestonden uit wat de Tarjsche timmer
lieden ferradet noemen een model,
dat tegenwoordig weinig meer ge
bruikt wordt, maar veel wordt aange
troffen b(j uude kasteelen in Lyon en
Bordeaux Zij hebben den vorm van
een gewone enkele deur, met dien ver
stande, dat het onderste gedeelte be
staat uit open latwerk, wateenstevi-
een hou-vast voor de handen geeft.
Hier waren de blinden good drie en-
een-halve voet breed. Toen wij achter
het huis stonden, zagen wij ze onge
veer half open staan dat wil zeggen
ze stonden rechthoekig op denmnur.
Heett de politie nn, zooals w{j, den
achterkant van het hnls onderzocht
Ik weet hot niet. Maar als ze het hééft
gedaan, dan moet ze deze ferradeg
ook op hnn kant gezien hebbenze
gaf zich waarschijnlijk echter geen
rekenschap van haar aanzienlijke
breedte. Bovendien men was over
tuigd, dat de daders niet langs dezen
weg hadden kunnen ontsnappenhet
onderzoek zal dus wel niet bijzonder
scherp zijn geweest. Mij werd het
duidelijk, dat het luik van het venster
bU het bed, mits op den mnur terug
geslagen, slechts twee voet van den
bliksemafleider verwijderd was en een
moedig klimmer het middel aan de
hand had knnnnn doen, om het venster
te bereiken. Het latwerk aan de be-
nodenzijde van de blinde gat een goed
hou-vast, en een brutaal, onversaagd
indringer kon, zich daaraan vastklem
men en mot een zwaai de blinde dicht
klappend, in de kamer komen, veron
dersteld natunrlijk, dat het venster
was opengeschoven. Begrijp je?"
op het oogenbilk oen vr(J groote
troepenmacht, welke zy b5 den tegen-
woordigen stand van het krfigsbedrflf
in Europa uitstekend zouden kunnen
gebruiken om op een der linies de
balans der overwinning naar hunne
zijde te doen overslaan
Voor Duitsehland, Oostenrijk en
Turkije Is het daarom van zeer groot
belang, dat deze troepen in Egypte
zelf noodzakelt|k blijven en de eenige
manier om dit te verkrijgen, is, een
deel va den Eeyptisehon staat, voor
namelijk dat deei, waarbij Engeland
het grootste belang heeft, voortdurend
ta bedreigen.
Dat deel is zonder twijfel het Suez-
kanaai, de in 1869 voltooi de reusach
tige waterweg, welke den voor Indië
bestemden schepen de reis om geheel
Afrika bespaart en hen dut vlugger
en zekerder het doei van hun toeht
doet bereiken
dit kanaal hebben alle handel
drijvende staten natuurlek het grootste
belang, maar, nu op het oogenbilk
Duitschlands handel stil ligt, is het
voornamelijk Engeland, dat niet alleen
zijn reputatie van beheerseher der zee
heeft op te houden, maar bovendien
er voor heeft te zorgendat deze voor
den Indtsehen handel allerbelangrijk
ste waterweg door vijandelijke troepen
niet voor de geregelde vaart wordt
afgesneden.
Om do belangrijkheid van dit ka
naal nader aan te toonen, mag een
korte beschrijving daarvan niet aeh-
ie-wege blijven. Het Suez kanaal,
onder de hoede van de Suez kanaal
maatschappij gesteld, is 161 KM. lang
en loopt van Port Saïd aan de Mid-
dellandsehe Zee naar Suez aan de
Roode Zee. Het kanaal, dat voor het
grootste gedeelte nog zoo smal is, dat
groote zeeschepen elkaar daarin niet
kunnen passeeren, is natuurlijk doer
v(jandel{ke troepen gemakkelijk on
bruikbaar te maken ea doordat ieder
punt van het kanaal daartoe kan
worden uitgekozen, Is van Engelscho
zjde een verdediging langs de geheele
lengte noodzakelijk geworden.
Om oen front van 161 KM. breedte
te bewaken, is een beduidende leger
macht noodtg, welke natuurlijk direct
of Indirect aan de troepen in Europa
wordt onttrokken. Wanneer deTnrkscn
Dnitsehe legermacht, welke van uit
Syrië Westwaarts over den groeten
weg naar Kantara aan h jt kanaal is
getrokken, niets anders doet, dan deze
Engelsche troepen bezighouden, be
wijst zQ daardoor den eigen boDdge-
nooton ai een zeer grooten dienst.
Nu Is een aanval op het kanaal niet
zoo eenvondig als men allicht zou
denken. Aan de Oostzijde is een ge
deelte van het landgeïnundeeri, meer
Zuidelijk bevindt zieh i en natuurlijke
verdediging uit vrij - ooge zandheuvels
bestaande eu van Ismaïlla, ongeveer
halverwege het k: naai, tot Suez, aan
de Roode Zee, zijn tegenover de Turk
sehe stellingen een dubbel) r(j 'oop-
Ik schudde hot hoofd.
„Neem in aanmerking, dat ik bij
deu indringer behendigheid en onver
Baagdheid heb verondersteld als de
noodzakelijkste e igenschappen, om in
een zoo gevaarlijke onderneming te
Blagen. Ik wilde in de eerste plaats
aantoonen de uitvoerbaarheid van de
daad op de door mij beschreven wijze,
maar in de tweede en voornaamste
plaats wilde lk, dat je een zuiver
denkbeeld zou krijgen van de bulten
gewone, bijna bovennatuurlijke be
hendigheid en vlughe'd, waarover de
moordenaar moest beschikken. En
dit niet alleeD. Wat ik je heb pro-
beeren duidelijk te maken, moet je
in verband brengen met datgene,
waarover wa het reeds eerder hebben
gehad: het vreemdsoortige of rauwe
en ongelijkmatige stemge'uld, de na
tionallteit, waarvan genu twee ga
tnigen eens-luidende verklaringen af
legden en waarbj klanken, geen woor
den konden worden onderscheiden."
Nn begon het in m(ja geest te
dagenhet was, alot de overtuiging
van Dupin zieh tot do mijne wilde
maken. Ik soheen ta verkesron op
de grens van nog-nlet en wél be
grijpen, maar mtste de macht, die
grens ta overschrijden.
„Je ziet, dat ik de kwestie van het
ontBnappen heb teruggebracht tot do
vraag, hoe de dader of daders zich
toegang hebben verschaftuit alles
blijkt wol, dat zoowel het binnendrin
gen als het ontvluchten langs den
zelfden weg en op hetzelfde pnnt
hebben plaats gehad, Laten we thans
in gedachten tot hot inwendige van
graven aangebracht, waarin de Engel
sehen ongeveer 100 000 man ter be
waking van het kanaal bijeen gebracht
hebben.
Aan de Westzijde van het kanaal
loopt langs de geheele lengte een
spoorweg, wat natuurlijk voor do
Engelschen het groote voordeel geeft,
vlug troepen te kunnen verplaatsen.
Ook eenige steeds heen en weer
varende Engelsche oorlogsschepen
nemen aan de bewaking deel, waar
door tot nn toe de Turksehe actie
nog niet tot resultaten van beteeke-
nis heeft kunnen leiden.
Westwaarts van het Suez-kanaal Is
het land vruchtbaar en loopt langs
de geheele lengte een zoetwat rksnaal,
dat den Engelscheu van zeer groot
voordeel is. Oostwaarts, aan de zijde
der Turken, strekt zich de woestijn
uit, waarvan het doortrekken den
Turksch-Duitsehen troepen ongetwij
feld bijzonder lastig moet gevallen z{jn.
Zijn dus de Engelschen hier veel
sterker dan hun tegenstanders, dan
moet toeh in het oog gehonden wor
den, dat een betrekkelijk kleine leger
macht in staat is, op een niet van te
voren bekend punt vau een uitge
strekt front door te breken. Door de
bewaking van Port Saïd naar Suez,
kan de Engelsche verdedigingslinie
natuurlijk niet overal even sterk z(jn
en door nu eens hun aanval op dit,
dan weer op dat punt te richten,
we. en de Turken te voorkomen, dat
eenig punt voortdurend tot een meer
krachtige verdediging wordt ingericht.
De Suez-kanaal maatschappij, welke
kort geledon de waarschuwing bracht,
dat de scheepvaart wellicht eenige
moeilijkheden zou ondervinden, nam
vervolgens den voorzorgsmaatregel
om geen sohepen na 12 uur 's middags
door te laten. Da vaart door het ka
naal duurt 13 tot 18 uren, zoodat het
wel niet mogelijk zal zjjn, het kanaal
bij daglicht geheel door te stoomsn.
Men schijnt dan ook thans maatregelen
te hebben genomen om den schepen
tijdens hun tocht door het kanaal, b{j
hot vallen van den nacht, een veilige
schuilplaats ln de nabijheid van een
der versterkingen aan te wijzen.
De Turksehe actie tegen het kanaal
heeft zich tot nu toe tot eenige onbe
duidende aanvallen bepaald. De voor
hoede van het Turksehe ieger heeft,
volgens berichten uit Konstantinopel,
dezer dagen een succesvollen tocht door
de woestijn gemaakt en zou de voor
uitgeschoven posten der Engelschen
naar het Snez kanaal teruggedreven
hebben.
Volgens dezelfde berichten zouden de
Turken er toen ln gedaagd zt,n, zelfs
op een punt het kanaal over te trek
ken en de vijandelijke stellingen ln
haar vollen omvang te verkennen.
Van Turksehe zijde Is toen tevens
medegedeeld, dat de Turksehe voor
hoede contact met den vijand zal hou
den totdat da hoofdmacht tot den
aanval kan overgaan.
de kamer terugkeeren. In welken
toestand troffen w(j haar aan Do
laden van de sohr(|fbureau waren
leeggeplunderd, hoewel tal van voor-
werpen van waarde, na het plegen
van de daad en de ontsnapping van
den moordenaar, nog voor het grijpen
lagen. Had hier een roofmeord plaats
Da veronderstelling is al te dwaas I
We hebben hier te doen met een
gissing een domme gissing en
meer niet. Hoe weten we, dat de ln
de laden gevonden voorwerpen niet
vormden den volledigen inhoud, dien
zij te voren hadden hadden bevat
Mevrouw L'Espanaye on haar dochter
leidden een zeer teruggetrokken le
ven ze zagen geen menschen, gingen
zelden uit, en znllen aan haar toilet
ten ook wel niet zooveel zorg hebben
besteed. Het goed, dat gevonden werd,
was minstens zoo fjn van kwaliteit,
als men b{j deze dames kon veron
derstellen. Had dus een dief zich iets
toegeëigend, waarom zou hij dan
niet het kostbaarste, zoo niet alles
hebben meegenomen En zou hij vier
duizend francs in goud hebben laten
Uggen, om zich met een pak linnen
te bezwaren? Neen, de daders wil
den werkelijk van het goud niemen
dal weten. Bijna de geheele som,
waarvan meneer Mignaud, de bankier,
in zfin verklaring Bprak, werd in
tasschen op den grond gevonden. We
kunnen dus veilig hot denkbeeld ver
werpen, als zouden de daders nit
wiostbejag gehandeld hebben."
„Dat ben ik met je eens," gaf ik toe
Wordt vervolgd.)