N°, 17 1915
Dinsdag 9 Februari
102de jaargang.
e FEUILLETON.
HËTOMMVMMMOH.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr$n per kwartaal, in Goes f ©„75buiten Goes, franco f lrS5.
Afsonderltyke nommerp cent.
^sending va» advertedtlêxi op Maandaar, Woensdas
au VRIJDAG vóór xa turen.
De prfls der gewone advertentiSn is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer XOctt
B3 directe opgaaf van driemaal paatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebt and
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berekend
BewQsnummers 5 «ent»
Telefoonnummer 33 Direstenr G W. va» Barnevbld. Uitgave van do Naaml.Veikootsefeap aG««ï#ks Coirant". Hoofdr08att.eiir W. J. C. vak Santin
Niet zonder verbazing hebben wij den
laatsten tijd de artikelen gevolgd, door
dr. Kuyper in zijn Standaard geschreven.
Het behoeft ons niet te verwonderen, dat
ook het antirevolutionaire orgaan volle
aandacht aan den Europeeschen oorlog
schenktwelk orgaan doet het in deze
dagen niet Maar de wijze, waarop dr.
Kuyper in zijn blad den hedendaagschen
krijg beschrijft, lijkt ons niet zonder be
denking. Nog niet lang geleden gaf hij,
wel niet openlijk, doch niettemin duide
lijk genoeg voor hem, die tusschen de
regels weet door te lezen, te kennen, dat
de aniirevolutionairen met hun sympa
thieën niet aan de zijde van Frankrijk
kunnen staan, en professor Fabius achtte
het noodig, den leider daarover te kapit
telen. Of liet baten zal, zoo van die zijde
een terechtwijzing komt, achten wij aan
rechtmatigen twijfel onderhevig.
Het is echter niet alleen daarop, dat
wij de aandacht willen vestigen.
Dr. Kuyper is, voor zoover wij hebben
kunnen nagaan, van de Nederlandsche
journalisten de eenige, die onophoudelijk
den toestand voor ons land a!s uiterst
précair afschildert. Nu weten we wel
heeft de Minister-president er in zijn
magistrale rede onlangs niet aan her
innerd dat OQze regeering nog lang
niet alle moeilijkheden heeft overwonnen
en zich telkens vcor nieuwe moeilijk
heden kan geplaatst zien in dit ver
band denken wij aan de Duitsche Kanaal
bedreiging maar wat nut kau het heb
ben, de ongerustheid van talrijken in den
lande systematisch aan te wakkeren
Nu eens schrijft dr. Kuyper onder den
pakkenden titel „Gevaar van allen
kant", en, het artikel lezende, moet een
eenvoudige-van-geest wel tot de conclu
sie komen, dat we feitelijk nergens veilig
zijn: niet in Zeeuwsch-Vlaanderen, niet
aan de Schelde, niet in Limburg. Van
alle zijden dreigt bet gevaar. althans
naar de voorstelling van dr. Kuyper.
Een volgende maal jaagt hij met
een asterisk „Land onder Water" zijn
anti-revolutionairen lezers kippenvel op
het lijf. Men lette op deze woorden
„De onder-water-zetting van de land
streek bij Yperen in Vlaanderen begint
ook hier te lande ongerustheid te wek
ken. Thans is gelijksoortig offer van
ons land nog niet gevraagd, maar alle
zekerheid ontbreekt, dat niet, eer we
een maand verder zijn, gelijk middel van
Landsverdediging ook ten onzent zal
zijn toe te passen
Wat Nederland nog te wachten
staat, niemand weet het. Het zou
onverantwoordelijk wezen, niet op mo
gelijke verwikkelingen voorbereid te
Naar het Engelsch van
EDGAR ALLAN POE.
Dan volgenden dag, 's middags,
begon hjj ar uit zich zalven over.
HU vroeg m®, of Ik niets bijzonders
had opgemerkt op de plaats, waar de
gruweldaad was begaan. In den ster
ken klemtoon, welken h® op da woor
den niets bijzonders legde, was iets,
dat m(j deed huiveren.
.Neen,niets bijzonders', antwoordde
ik, „tenminste niet meer, dan we gis
teravond in de conrant hebben ge
lezen*.
,Ik vrees", ging Dnptn peinzend
voort, „dat de Gazette niet voldoende
aandaent heeft geschonken aan het
buitengewoon gruwelijke van bet
geval. Maar wat de redactie schreef,
kan voor haar eigen verantwoorde
lijkheid worden gelaten. Ik voor m®
geloof, dat de oplossing van bet raad
sel voor de hand ligt. Ja, kijk me
maar niet zoo verbaasd aanik weet
heel goed, wat ik zeg. De oplossing
moet voor de hand liggen, om do
dood-eenvoudige reden, waarom ieder
een het drama voor ónoplosbaar hondt,
en wel om het overdreven karakter der
gepleegde feiten. De politie heeft geen
hou-vastzo zoekt naar een drijfveer
voor het plegen van de misdaad, en
die kan ze niet vinden. Dat er een
dobbele moord wordt begaan, is voor
een stad als Parijs niets bijzonders.
Maar wat gaf aanleiding tot het bui
tengewoon wreede karakter van de
zijn. Maar is dit niet het geval
Werden Militie en Landweer niet op
volle sterkte tot ultimo Juli ouder de
wapenen gehouden? Waarlijk: wie
met kennis van zaken oordeelt, zal
moeten toegeven, dat onze regeering
elk uur van den dag, elk uur van den
nacht diligent is en haar de verant
woordelijkheid ten volle mag worden
toevertrouwd.
Maar deze wetenschap is dr. Kuy
per blijkbaar niet voldoende. Hij
lioudt van de sensatie-pers. Immers
het was niet zijn bedoeling, er op te
wijzen, dat wij ten onzeut nog steeds
niet zitten als in Abraham's schoot.
De door ons gecursiveerde woorden
doen uitkomen, dat het dr. Kuyper's
opzet is, zijn lezers-schare in onge
rustheid te houden, het voor te stellen,
alsof elk oogeublik Nederland óók door
den wereld-brand kau worden aange
tast. En tegen een dergelijke wijze
van voorstelling teekenen wij ernstig
protest aan. In deze tijden is het
noodig, het hoofd koel te houden en
een dagblad-schrijver, die zijn taak
begrijpt, moest allereerst het goede voor
beeld geven. Maar dit ligt niet in
dr. Kuyper's plau zijn kennelijke be
doeling is het, de massa in gestadige
vrees te doen verkeeren. Dat hij daar
mede handelt tegen de weuschen der
regeering, wat bekommert hij er
zich om
Wij weten niet, wat dr. Kuyper met
zijn sensatie-schrijverij vóór heeft. Maar
liet is wel opmerkelijk, dat f)e Standaard
het eenige orgaan is, hetwelk op zulk
een afkeurenswaardige wijze het publiek
„voorlicht". Verkeerd achten wij het,
voort te leven, alsof er geen kladje
aan de lucht is. Veel verkeerder daar
entegen is het, zonder noodzaak het
publiek voortdurend in angst te houden
voor dingen, waarvan het ten slotte
even weinig afweet als de schrijver
zelf. Wij hebben een volk noodig, dat,
desgevraagd, de zwaarste offers voor
zijn zelfstandig bestaan zonder morren
wil brengen. Aan een volk, dat, nog
vóór de ure des gevaars geslagen heeft,
door vrees gedemoraliseerd is, systema
tisch gedemoraliseerd wordt door voor
lichters als dr. Kuyper, hebben wij per
slot van rekening niemendal.
buitenland
Do strijd In en bulten Europa.
Als de groots mogendheden, ie land
of ter zee, elkander trachten ie be-
nadeelen, dan z®o het zeer dikwijls
de kleinere, onzfldiga staten, die van
belde z®deu eeu groot gedeelte van
de klappen opvangen.
misdaad De politie weet evenmin net
geluid der twistende stemmen in ver
band te brengen met het feit, dat b®
het openbreken van de deur der kamer
niemand aanwezig wasde dader of
daders konden niet ontsnappen, Bon
der dat de blunendringenden hst be
merkten. De vreeaeljke wanorde in
de kamer, het Ifjk met het hoofd om
laag in den scaoorsteonde ontzet
tende verminking van het lichaam
der oude vrouw; dit alles in ver
band met het reeds opgesomde en
afgezien nog van andere overwegin
gen, waarbj) 'k niet zal stil staan,
hebben do jnstitie verlamd en de
hoog-geroemde scherpzinnigheid van
haar bea.fibten te schande gemaakt.
Zy z(jn in de grove, maar veel voor
komende font vervallen, dat z\j het
ongowone met het onverklaarbare
hebben verward. Maar naar m®n over
tuiging Is het juist door deze afwij
king van het gewone, dat do geest
zjjn weg tot de waarheid vindt. Bij
een onderzoek als het onderhavigs
moet men zich niet in de allereerste
plaats afvragen: ,wat ls er gebeurd?"
doch: „wat is er gebeurd, dat nog
nooit t» voren gebeurd is t' Op mgn
woord: het gemak, waarmede ik tot
een oplossing van dit myBterie zal
komen, of, beter gezegd, reeds ge
komen ben, is de onmiddellijke roden
van zj}n schijnbare onoplosbaarheid
in de oogen van de politie*.
Ik koek Dupin in stomme verbazing
aan.
„Ik wacht hier straks ienr.nd", ging
hl) voort, terwijl hg naar de deur van
onze kamer keek, „iemand, die welis
waar niet de misdadiger is, maar toch
in zekeren zin by de slachting be-
Kunuen z®, door krachtige bewaking
van hun grenzen, in oen regel voor
komen, dat vijandelijke afdeeüngen
op onzijdig grondgebied haar geschil
len beslechten, ter zee is de kars.de
nadeelige gevolgen van den asrQa te
ondervinden, heel wat groot or.
Eon handslslnnö aia het onze b.v.
zendt lederen dag zijn schepen uit,
hetzij tot vervoer van passagiers, hetzij
tot hot geregeld ond nhouuen van de
handelsbetrekkingen, door welke de
aanvoer "an voedingsmiddelen en
grondstoffen geregeld en in voldoonue
mate moet plaats vinden.
Door den oorlcg nu zfn tal van
artikelen tot contrabande verklsard,
waardoor aan den handel der onzlj-
digen staten oou gevoelige slag wordt
toegebracht. Want juist coor net ge
regeld. verschepen vau dergelijke ar
tikelen van het ontijdige laud naar
de vijandelijke staten, maakten tal
van kooplieden groote winsten, die
nu, ten nadeole van onzen economl-
scnon vooruitgang, geheel achterwege
blijvon. Vele schepen blijven nu uit
de vaart, tal van artikelen, neodea-
kolijk voor onze fabricage, kunnen,
door de contrölo op de ontijdige
schepen uitgeoefend, niet meer wor
den aangevoerd en het gevolg is, dat
in vele fabrieken da machines geheel
of gedeeltelijk worden stopgezet, waar
door de werkeloosheid in tal van be
drijven steeds grooter uitbreiding
varkrjjgt.
De moeilijkheden, welke de koopvaar
dijschepen der neutrale staten tot nu
toe onder -, endat, bestonden niet hier
in, dat si) aio contrabande aange
geven artikelen naar de oorlog voe
rende rijken verscheepten want in
dat geval was hun aanhoudlDg vol
komen begr®pel®k - maar dat zij,
artikelen voor eigen n$verheid naar
neutrale havens vervoerende, ervan
verdacht werden, dara ladingen slechts
tot doorvoer naar vijandelijke streken
aan de onzijdige havens af te leveren.
Nu la, wat ons land betreft, boo
stipt do handhaviDg onzer noutrall-
lelt ook door de regeeripg betracht
wordt, hei meer dan esns gebleken,
dat particulieren op onverantwoorde
lijke wijse, door groote winstcijfers
daartoe aangelokt,vela als contrabande
beschouwde en hetzij om moellgk-
hedeii te voorkomen, hetzij door de
behoefte van het eigen land ten uit
voer verboden artikelen, in stilte over
de grenzen wisten te brengen.
Daardoor wantrouwend geworden,
werden door de vijandelijke part® ter
andere z®da met grooter nauwkeurig
heid nog dan vroeger, de onzjdige
koopvaai dij-schepen aangehouden en
onderzocht en kon in vela gevallen
do aanvoer van voor hst onzijdige
volk onontbeerlijke voedingsmiddelen
of grondstoffen slechts plaats hebben,
wanneer de regeering van dat volk,
dio zich in al haar handolingen vol
trokken is. Aan de meeste der feiten
is hy hoogstwaarschijnlijk onscbnldlg.
Ik hoop althans, dat deze veronder
stelling juist is, want daarop heb ik
al mijn conclusies opgebouwd. Hy kan
leder oogenblik hier zijn. Natuurlijk
is het ook mc.gel®k, dat hy wegblijft,
maar dat gelooi ik toch niet. Als hij
komt, moeten we hem hier vast
houden. Pak deze revolverwe woten
er allobei mee om te gaan, als het
noodig mocht zijn.*
Terwijl ik, uauwelgks geloovend,
wat ik hoorde, de revolver aannam,
zette Dupin zijn overwegingen voort,
vrijwel bö wyze van alleenspraak
een gewoonte van hom. Ik heb reeds
eerder de aandacht op z(jn wondor-
l®ke manieren gevestigd. Weliswaar
richtte hij het woord tot mij, maar zijn
stem, hoewel geenszins luid, had de
intonatie, welke gewoonlijk wordt ge
bezigd, wanneer mon iemand op
grooten afstand wenscht toe te spreken.
Z®n oogen, met een uitdrukking van
afwezigneid, staarden onafgebroken
op den maar.
„Dat de twistende stemmen, die ge
hoord werden, toen men de trap op
kwam, niet die der belde slachtoffers
waren, werd door da verklaringen der
getuigen afdoende bevestigd," zei
Dupin. „Wjj kunnen dus geheel en al
de veronderstelling buiten beschouwing
laten, dat de oude dame eerst haar
dochter gedood en daarna zeltmoord
gepleegd zon hebben. Ik memoreer
dit alleen volledigheidshalve; eerstens
ls het buitengesloten, dat mevronw
L'Espanaye de lichaamskracht zon
hebben bezeten, om het ïyk van haar
dochter in den schoorsteen te wringen,
zooals het daar gevonden werdverder
koman neutraal had betoond, de lading
verklaarde als voor haar zelf bestemd
te zijn, en daarmee de verplichting
op zien laadde er voor te zullen wa
ken, dat grien gedeelte daarvan, hoe
gering ook, over do grenzen in 's vjj-
ands handen zon worden overgege
ven.
Toen Engeland op 2 November de
Noordzee tot militair gebied verklaar
de, heeft da Nederlandsche handel
daarvan terdege de Da doelen gevoeld
en hoe krachtig de regeeringen der
onzijdige staten tegen een dergelyken
maatregel ook hebben geprotesteerd,
s® waren te klein om deze protesten
door krachtige bedreigingen vergezeld
te doen gaan en moesten het met leede
oogen aanzien, hoe tai van koopvaar
dijschepen, die by de Engelsche ad
miraliteit, aio bebceraeher ter zee,
naar een veilige route moesten infor-
meereu, iD vela gevallen aangebonden
eu een groot deel der voor een onze
dig volk bustemde lading in Engeland
gelost word.
De eenige nentrale staat, wiens
protesten nog eenige uitwerking had
den, w« Amerika. Hier wist Engeland
achter het protest zoo noodig de
kracht tot represaillemaatregelen
en door toedoen van de Verennlgde
Staten heeft de onbllljke behandeling
van "ele, aan neutralen bshoorende
stoomschepen dan ook langzamerhand
een minder scherp karakter gekregen.
Evenwel, men went aan alles. Ook
in ons lend is men aan bet Engelsche
optreden tor zee gewend geraakt en
heeft men zich bij de bestaande toe
standen aangepast, zoodat ernstige go-
schillen ln den laatsten tfjd tot de zeld
zaamheden behoorden en de Holland-
sche koopvaardijschepen vanEngelsohe
zijde meer en meer dis behandeling
ondervonden, waarop neutrale vaar
tuigen van de zflden der oorlogvoerende
staten alleszins rechten kunnen laten
geiden.
De laatste Duitsche verklaring
brengt nu evenwel opnieuw een w®-
zlging in den toestand en deze ver
klaring is jnist voor ons land van
zoo groot gewicht, omdat daarin
onomwonden wordt te kennen ge
gaven, dat neutrale vaartuigen tn het
vervolg evengoed als vflande'.SIte
schepen op bnn vasrt doorjhet Kanaal
en langs de kust,van Groot Brittannië
ds risico loopen, zonder vorm van
proces ln den grond geboord te worden.
Als reden daarvoor wordt opgege
ven oen juist gepubliceerde geheime
aanschrijving der Engelsche admira
liteit, wsarby den Engelacben schepen
wordt aanbevolen, een onzedige han-
delsvlag te voeren.
Dat Dnitschland wil trachten, de
Engelsche kust te blokkeeren is zijn
recht en willea wij niet beoordeelen,
maar hierop willen w® wfze-n, dat
zcowel Engeland als DuitBchland op
hst punt stasn esn zeer groote onbil-
waren de v/onden van dien aard, dat
iemand, die maar even ernstig nadenkt,
onmiddellijk het denkbeeld van zelf
moord moet verwerpen. De misdaad
ls bedreven door derdende ruzie-
stemmen waren die der bedrjvers.
Laten w® nu eens nagaan, wat het
getnigen-verhjor ons daaromtrent
leertik bedoel het bijzondere in de
verklaringen op dit pnut. Heb je er
niets bijzondere in opgemerkt
Ik antwoordde hem, dat het mjj
opgevallen was, hoo alle getuigen dn
grove stem aan een Franschman had
den toegeschreven, terw®l omtrent
de schrille stem, of, zooals één der
getuigen haar beschreef, de ranwe
stem, de verklaringen geheel en al
uiteenliepen.
„Dat is het feit zelf", zei Dupin,
„maar nu het bijzondere er van. Je
hebt niets buitengewoons opgemerkt,
en toch was er dit buiten twijfel.
Zooals je zegt, waren allen het oens,
wat de grove stem aangaat. Maarten
aanzien van de schrille Btem wss alle
denkbare overeenstemming ten eenen-
male zoek, behalve op dit éène punt,
dat z® allen het geluid toekenden aan
een vreemdeling. Ieder voor zich
en het was toevallig oen internatio
naal gezelschap, dat dc getuigen vorm
den wist zeker, dat het geen land
genoot van hem was, en niemand
hield de taal, die gebezigd werd, voor
een idioom, waarmode hij vertrouwd
was. Integendeel. De Franschman
geloofde, dat het de stem van een
Spanjaard was, en zou mlssehlen wel
enkele woorden hebben verstaan, als
hij Spaansch gekend had. Do Hollan
der je weet wel, die restaurateur
Odenheimer hield vol, dat het de
1 (jkheld tegenover de neutrale koop
vaardijschepen te begaan.
Want wanneer de geheime Engel
sche order jnist biykt te zyn, wanneer
dus Engelsche koop vaardy schepen
znllen pogen, zich door het voeren
van een nentrale vlag aan een vflan-
del®ken aanval te onttrekken, dan
stelt Engeland door een dergelijke
handeling, waardoor ook werkelijk
neutrale schepen voor EngelBche vaar
tuigen knrtnen gehouden worden, de
koopvaard® vloot van alle onzijdige
stalen aan de grootste gevaren bloot.
Wanneer daartegenover Dnitschland
den maatregel afkondigt, koopvaardy-
vaartulgen onder neutrale vlag, welke
zich in de door de Dnitsche regeering
aangegeven gevaarlijke wateren ver-
toonen, zonder vorm van proces in
oen grond te boren, dan weten de
Duitsche marine autoriteiten zeer goed,
dat menig handelsschip zal ten onder
gaan, dat als eigendom van een on-
zydigen staat, met een volkomen ge
oorloofde lading, naar een neutrale
haven onder weg is.
Al h*eft onze regeering haar hou
ding nog niet definitief vastgesteld,
met recht kan verwacht worden, dat
zij ook nu, evenals zij ln November
deed, met kracht zal protesteeren.
Dan zal eveneens een protest noo
dig zijn tegen de door Dultsehland
geuite bewering, dat de onzijdige
staten, onder ÉngeUclien drang, den
doorvoer naar Dnitschland van arti
kelen, voor vredelievende doeleinden
bestemd, door een uit- of doorvoer-
verbod hebben verhinderd.
Wil onze regaering de onzydlgheid
van ons vaderland niet in ernstig
gevaar brengen, dan zal het ook thans
b® een krachtig protest moeten bijven.
Zoolang onze koopvaard®vloot nog
niet tot haar groote schade de ge
volgenvan den nleuwenDaltsche maat
regel heeft ondervonden, behoeft er
tronwona ln de strikte handhaving
onzer nentraliteit geen verandering
te komen en het volkomen correcte
optreden, dat de Dnitsche zeeofficie
ren tot nu toe heeft gekenmerkt, doet
met eenigen grond vermoeden, dat
een HoIIaodsoh koopvaardysoiilp niet
zonder eenig oude. zoek naar werke
lijke nationaliteit eu bestemming in
den grond geboord zal worden.
Om ie er Incident te voorkomen,
verdient, al 1b de ronte voor vele
echepeu daardoor langer, al zyn de
onkosten daardoor grooter, en al ls
ook deze vaart door Engeland niet
als gevaarloos aangegeven de, door
Dnitschland als veilig aangewezen
weg, zeker do voorkeur.
Wie zich noodeloos op het terrein
van den str®d waagde, heelt al heel
dikwyis van beide zijden de voor den
tegenstander bestemde klappen opge
vangen en waar dit voorkomen kan
worden, moet het, voornamelijk voor
do Atlantische stoom vaartl®nen, een
stem van een Fran sehman was, maar
in het proces-verbaal lezen wij, dat
getuige, aangezien hy geen voldoende
Franach verstond, werd bijgestaan
dooreen tolk. Da Engelschmau meen
de de stem van een Duitscher gehoord
te hebben, en verstaat geen Duitsch.
De Spanjaard zal beslist, dat het de
stem van een Rus was, doch h® ging
op het gehoor af, daar hij de Russi
sche taal niet machtig is. De Italiaan
meende, een Engelschman gehoord te
hebben, maar... heeft nooit met een
Brit gesproken. Een tweede Fransch
man had een andere opvatting dan
de eerBte en was er zeker van, dat
de stem aan een Italiaan behoorde;
daar hij echter geen Italiaansch kon
spreken, maakte hij dit uit de intonatie
op. Hei moet dns wel een zeer on
gewone stom geweest zijn, waarover
znlke uiteenloopende verklaringen
konden worden afgelegdeen
stem, ln welker klank leden van v{f
der meest cosmopolitisehe naties niets
gemeenzaams konden ontdekken 1
Misschien zal je zeggendan kan het
do stem van een Afrikaan of een
Aziaat z®n geweest. Na, Afrikanen
en Aziaten trei je ln Parjjs doorgaans
niet hy dozijnen asn. Ik verwerp
evenwel dit argument niet zonder
meer, waar wil je aandacht op drie
punten vestigen. Een der getnigen
noemt de stem meer rauw dan schril.
Twee andere getuigen verklaren, dat
snel en ongeljjk matig werd gespro
ken. Ten derue: niemand heelt bo
vendien woorden of op woorden ge
lijkende klanken kunnen onderschei
den."
Ik knikte.
[Wordt vervolgd.)
