r 15 1915
Donderdag 4 Februari
4 FEUILLETON
KKT DRAMAVAN DË REE MORGCE.
Oe ttitg'&vo dezor Courant geschiedt Maandag-, Woanadag- on'Vrydagavond
nit^aaondord op fesotdagon.
Prfis por kwartaal, in Goor- f' 7S5 buiten Gooo, franco f
Afzonderlijke nommero S cent
rasei*di»g; van advesfcentiên op Maandag:, Woensdag
en VRIJDAG vCó* 19 nstm
Do prjjs der gewone advertentiSn ia van 1-5 rogola 50 ct., elko regel moer 10 et-
B$ directe opgaaf van driemaal paatsing doraolfdo advertentie wordt
do prtf 6 slecht* tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regsla k f 1,— berekend
l'ewfsnummers 5 «rat»
TeleloonntumiWiOr 38 Direefceur CF W, vak Barneveld. Uitgave va» de Naaral.V«raoots*ii*p #GNes*Jie Courant". Hoofdredacteur W. C. vak Sahtbx
Billijke wensolien.
De lot stand koming van de centrale
commissie voor voeding van mensch
en dier heeft opnieuw de aandacht
gevestigd op een zeer urgent vraagstuk
dat der levensmiddelen en van het
vee-voeder. Wij wenschen ons in het
bijzonder tot het eerste gedeelte der
kwestie te bepalen, hoewel het verband
tüsschen beide onderdeel en niet zal
kunnen worden ontkend, speciaal wat
de stijging der vleesch-prijzen betreft.
Nu Zeeland haar sub-commissie heeft
en daarin zitting hebben genomen
mannen, van wie men mag aannemen,
dat zij met den toestand op de hoogte
kunnen zijn, zal misschien langzaam-aan
het probleem tot oplossing komen.
Maar al zet de centrale commissie
en met haar iedere sub-commissie nog
zooveel haast achter het werk, de
houding, door den Minister aan te
nemen, zal den doorslag geven. Eu op
zijn bemoeiingen zijn wij, eerlijk gezegd,
niet al te gerust. Het Ministerschap
van Landbouw sluit niet in, dat de
raadsman van de kroon in de aller
eerste plaats een Minister is voor de
landbouwers. Dat het bloed kruipt,
waar bet niet gaan kan, is een men-
schelijke eigenschap en ook een
Minister is ten slotte een mensch.
Maar in de tijden, welke wij thans
doorleveu, is bijzonderlijk geboden een
waakzaamheid, welke het algemeen,
zonder aanzien des persoons, ten goede
komt.
Hoe dikwerf en met hoeveel klem
is, van verschillende zijden, er bij
Minister Posthuma niet op aangedron
gen, een uitvoer-verbod van vleesch in
bet leven te roepen En wat is het
resultaat geweest De uitvoer van
levend vee, van spek, hoewel ook hier
voor beperkingen gelden, (J) en vet
werd verboden, maar van vleesch niet.
Het gevolg was, dat vooral slachterijen
in grensplaatsen, bestaande of nieuw-
opgerichte, een buitengewone bedrijvig
heid aan den dag gingen leggen het
vee werd in groote hoeveelheden opge
kocht, geslacht en, dikwerf warm nog,
over de grens getransporteerd. Wat
bereikt men nu met een uitvoer-verbod
van levend vee De toestand is er
voor den vleesch-verbruiker in Nederland
het geslacht der vegetariërs is nog
altoos weinig talrijk! absoluut, niet
Zoo is o.a. niet verboden de
uitvoer van buikzijden van varkens,
waarin de ribben zijn blijven zitten, en
van halve varkens zonder kop, pooten
en ham, doch waarvan de ribben niet
verwijderd zijn.
Naar het Engelsch van
EDGAR ALLAN POE.
.Henri Duval, handelaar in goud rn
zilver dicht bS het bewusts huis
wonend, verklaarde de eerste te zijn
geweest, dia hot hnis binnendrong.
Zijn verklaringen kwamen in hoofd
zaak overeen met die van den agent
Musté. Zoodra de buitendeur was open
gebroken, zorgde mon er voor, haar
weer te sluiter, ton einde de nieuws
gierigen te wereD, die zich, ondanks
het late, of 7roege, nor, in vrj groo-
ten getale voor het hui? verzameld
hadden. De schrille stem, waarvan de
agent Mutté had gesproken, moest,
volgens getuige Duvai, aan een Itali
aan worden toegeschreven. Mot zeker
heid kon h§ verklaren, dat gson
Fransch werd gesproken, maar of het
een manne sttm was dan wel die van
vrouw, daar hield hij zich buiten.
Op een vraag, of getuige Duvai Ita-
liaansch kendo, antwoordde hjj ont
kennend alleen uit de intonatie had
hS, voor zich zelf, opgemaakt, dat
het geluid van een Italiaan afkomstig
was. HJ wilde daar echter niet de
minste beteekenie aan gehecht zien.
Duvai kende mevronwL'Espansyoen
haar dochterh5 had de dames meer
malen gesproken.
,De volgende getuige, die zich vr5-
wlllig had aangemeld, was zekere
Odenheimer, een restaurateur, Hollan
der van geboorte. Daar hij zoo goed als
geen Frauzch kende, word h(j bijge-
op vooruitgegaande prijs van het.
vleesch stijgt voortdurend en een on
ontbeerlijk voedings-middel valt buiten
bet bereik der massa. Nu weten wij
wel, dat een aantal mede-burgers pro-
fitcerén van deze omstandigheid, maar
zij vormen de zéér groote minderheid
en het is niet billijk, dat hier ten koste
van een meerderheid wordt geprofiteerd.
De klachten zijn den Minister bekend
niettegenstaande dat is elke maatregel,
om daaraan tegemoet te komen, achter
wege gebleven. Hoe lang nog
Nemen we daarnaast een ander on
ontbeerlijk voedings-middel aardappe
len. Ook hier constateeren wij een
geregelde prijs-stijging. Nu zal welis
waar den Minister worden geadviseerd,
voorloopig geen nieuwe consenten voor
uitvoer van aardappelen uit te reiken,
of nieuwe toestemming voor uitvoer te
geven, maar het is geenszins een uitge
maakte zaak, dat de Minister zich aan
het advies zal storen. Er zullen zonder
twijfel lieden zij if, die van de consenten
geen misbruik maken lieden met een
nauwgezet geweten. Maar daarnaast
treft men er velen aan, wien de zucht
u,aar wiust-hejag te machtig is en die
wel degelijk misbruik maken van een
lmu uitgereikt consent, dat per slot
van rekening toch een gunst moet
worden geacht. Wij behoeven geen
voorbeelden te noemen een ieder zal
ze in de bladen gelezen hebben.
Over de geheele linie zien wij een
prijs stijging, welke te meer drukt, waar
voor zoo velen de inkomsten verminderd
zijn. Voert men nu aan, dat wij geen
reden hebben, zoo luid te klagen, wijl
wij gelukkig tot heden voor den oorlog
gespaard bleven, en liet rampzalig
België daar is, om ons te doen zien,
wat een krjjg met zich brengt, dan
bekennen wij volmondig, dat bet ons
heel wat slechter zou hebben kunnen
vergaan. Wij behoeven niet in herha
lingen te treden en opnieuw den lof
onzer regeering, in het bijzonder dien
van den Minister-president, te zingen.
Het Nederlatidsche volk is bereid,
offers te brengen, zware offers zelfs,
waar zulke hooge goederen op het spel
staan. Maar dit neemt niet weg, dat
wij anders mogen wenschen, wat inder
daad anders kan. Een prijs-stijging van
tal van artikelen, welke tot het nood
zakelijk levens-onderhoud behooren, was
niet te voorkomendaarvan zal een
ieder overtuigd zijn, die de zaken met
een juisten blik wil bezien. Echter kan
worden gewezen op een noodeloox hooge
prijs-stijging. En is in dit euvel te
voorzien, door een uitvoer-verbod uit
te vaardigen, dan zal de regeering goed
doen, daartoe over te gaan. Het. mag
staan door een tolk. Hij kwam toevallig
langs bet huis, toen net gillen werd
gehoord. Het hield verscheidene mi
nuten aan, vermoedelijk wel tien.
De gillen waren lang-gerekt en ijzing
wekkend. H0 waB ook hst buis bin
nengegaan en kop de verklaringen
van de reeds gehoorde getuigen, be
halve op één punt, bevestigen. Volgens
betn toch was hét schrille geluid be
slist een manne atom, en wel van een
Franscbman. Bepaalde woorden bon
h5 niet onderscholden. Ze werden
echter zeer luid en ving achtereen
uitgesproken, ongelijkmatig, als ver
keerde de persoon in woede en angst
tegelijk. Do stem was rauw, beslist
moer rauw dan schril. H2 voor zich
zou het althans geen schrille stem
kunnen noemen. Do andere, grove,
stem zei herhaaldelijktacré, diable
en eensmon Dieu
.De bankier Jules Mignaud Sr,, uit
de Rue Daloraine, deelde made, dat
mevrouw L'Espanaye cenig fortuin
bezat. Z5 deponeerde meermalen klei
nere bedragen, zonder ooit iets op to
nemen. Drie dagen vóór haar dood
was zij echter op zijn kantoor gekomen
en vroeg vier duizend francs op. Dit
bedrag werd haar in goud uitbetaald
en door oen bediende naar haar woning
gebracht.
.Bedoelde bediende, Adolpho Le
Eon, verklaarde, op don bewusteu
dag, circa 12 's middags, mevrouw
L'Espanaye naar haar woning te heb
ben vergezeld, met viér duizend francs,
welke hij in twee zakjes droeg. Toen
de deur word geopend, verscheen
mejuffrouw L'Espansye en nam één
der zakjes aan, terwijl haar moeder
hem van het andere ontlastte. Daarop
egoïstisch heeten, en dikwijls ook ver
keerd zijn, dat ieder zich zeiven liet
naast is, in de huidige omsfandig-
heden moet dit toch voor het Neder?'
landsche volk gelden. Zij, die den
Minister hun wenscheirkenbaar maken,
doen dit niet uit lust tot critiseeren,
doch alleenlijk in het belang van ons
volk, dat de regeering nog dankbaarder
zal wezen, zoo ook in deze met zijn
zeker niet onbillijke verlangens wordt
rekening gehouden.
Gemeenteraads-verkiezing'.
Naar wij vernemen, zal binnen enkele
dagen de verkiezing voor één lid van
den Gemeenteraad, vacature wijlen mr.
De Witt Hamer, worden uitgeschreven.
Of het tot een stemming zal komen,
kan op het oogenblik niet met zekerheid
uitgemaakt worden. Wei wérd ons door
een vooraanstaand man in de antirevo
lutionaire partij medegedeeld, dat het
aanbeveling zou verdienen, van rechts
geen candidaat te stellen, mits met den
man, door de vrijzinnigen aan te wijzen,
genoegen kon worden genomen. Deze
wensch wordt door meerderen gedeeld.
De afdeeling Goes der S. D. A. P.
besloot, kort na het overlijden van mr.
De Witt Hamer, in beginsel, met een
eigen candidaat uit te komen, maar
sedert boorde men daarvan niets meer
verluiden. Sinds door deze heeren
evenwel de Gods-vrede verbroken is,
Van men op elke gebeurlijkheid voor
bereid zijn. Het is dus mogelijk, dat
zij ditmaal zullen manifesteeren, specu-
leerend op een handje-vol malcontenten
die zijn er altoos om zoodoende
bun stemmen-cijfer wat minder bedroe
vend te doen schijnen.
Voor de vrijzinnige kiesvereeniging
achten wij dan ook bet, tijdstip aan
gebroken, om zoo spoedig mogelijk een
vergadering te beleggen en lot candi-
daat-stclling over te gaan. Men kan
nimmer weten, voor welke verrassingen
men komt te staan. Is men bijtijds
gereed, dan zal men daaraan des ie
gemakkelijker het hoofd kunnen bieden.
Reeds werden enkele namen genoemd
van ingezetenen, die in den Raad uit
nemend op bun plaats zouden zijn, en
uit hen kan de kiesvereeniging een
goede keuze doen. Men boude er reke
ning mee, dat de tijd zeer krap toege
meten kan wezen. Daarom stelle men
niet uit tot morgen, doch belegge de
vergadering met bekwamen spoed.
Buitenland
De strijd in en bulten Europa.
Er le, zoowel den invallenden
vertrok bil. Op da; oogenblik was la
de stlllo zjjstrsat niemand se zien.
.William Bird, kleermaker da
volgende getuige was doe nacht,
waarin het drama werd afgespoeld,
ook hst bowuste hnis binnen gegaan,
achter den agent Isidore Musté en
Henri Dnval aan. Hg hoorde stem
men en het maakte op ham den in
druk, dat er getwist werd. De grove
stem was dia van oen Franscbman.
Hg verstond verscheidene woordon,
maar kon zich die niet alle meer her
inneren. Duidoigk hoorde hi; sacré en
mon Ditu. Oo dat moment omstond
een rumoer, alsof verschillende per
sonen met elkaar aan het worstelen
waren. De schrille stem klonk dul-
deigk boven de grove ntt William
Bird dnrfda er gerust voor instaan,
dat het niet de stem vas een En-
gelechman was. Het was veeleer die
van asn Dultscher. Het kon ook een
vrouwe-sfera geweest zijn. Getniga
daeldo, desgevraagd, mede, geen
Dnltsch te verstaan.
.Vier van do boven-genoemöe ge
tuigen werden teruggeroepen en vor-
klaardeD, dat de kamer, waarin het
15k van mejuffrouw L'Espanaye word
gevonden, van binnen gesloten was,
toen zjj bfj da deur kwamen. Hot was
toen stil; niet bet minste gekreun of
geluld werd gehoord. Toen da deur
was opengestoken, zag men niemand.
De vensters van de voor- en achter
kamer waren dieht en van binnen
met pinnen geBloten. Een denr tüs
schen de beide vertrekken was dicht,
doch niet op slot. De deur, welke
van de voorkamer toegang gaf tot
het portaal, was gesloten de slentel
stak van blnnan in het slot. Een
Dnitschars In België als den binnec-
rukkend«u Russau in Oost-Pruisen ten
laste gelegd, dat ztf onder de rustige I
plattelandsbevolking een gruwelijk I
bloedbad hebben aangericht.
Ofschoon wy. afgaande op do ver
halen van daarbg betrokken personen,
op dagblr.dversls.gcr au niet hot minst
op de foto's iu 01 ze geïllustreerde
tijdschriften, asu de waarheid daarvan
niet mogen twgfelen, moeten wij ons
toch afvragen, wat van een dergelflk
optredrn de roden kan z5n geweest.
Ieder leger bevat naast de goede
ook vele zeer slechte elementen. Wan
neer de jongelingen 'u eenig land
ter verdediging van hef vaderland
ondor dn wapenen geroepen worden,
dan znlleo niet alleen de ontwikkelden
en boechaafdon, maar ook tal van in
het eigen land els ongunstig bekend
«taande individuen In nniiorm naar
den vreemde trekken.
Nn komt het zeer dikwijls voor, dat
de soldaat te velde op een gogevei
oogenblik oen groote macht tegenover
de burgerj kar krijgen, waarbg zlin
handelingen niet altnd d&dclpfc door
superieuren kunnen worden gecontro
leerd.
Wanneer nu, in een zoor rumoerig
oogenblik, bg het bezetten van een
door don vijand ontruimde plaats,
klein», patrouilles op eigen gezag ver
schillende wijkeu binnendringer, op
zoek naar verbo gen vijanden of
spionnen, dan hangt leven en eigen
dom van tal van burgers soms goheel
van hot karakter der huiszoeking
verrichtend» militairen af.
Dikwijl?, in den roet der overwin
ning, gedemoraliseerd door het dage
lijks dooden van tegenstanders ea het
vernielen van hun bezittingen, treden
do slecht» elementen van het leger
dan op bees achtlge wijze op den voor
grond, vermoorden koelbloedig, in
het besef dat ?,jj daartoe op dut oogen.
blik dc macht hebben, grijsaards en
kiuderen en misbruiken do vrouwen,
die zj in vele gevallen beschouwen
als een rechtmatigen krijgsbuit.
Dargoi'jke handelingen zullen bij
elk iu oen vijandelijk gebied binnen
rukkend leger voorkomen, voorname
lijk wanneer de bevolking op eeniger-
lel wjzs tot een hardhandig optreden
van 's viiands zi.idc aanleiding heeft
gegevon.
Het zjjn deze, meestal op zich zelf
staarde gevallen, wolk» de zgn. gru-
weleocommissles te onderzoeken krij
gen. Zij brongen aan haar eigen r"gee-
ring een rapport nlt en publiceer?ïi dat
in de pers v?,n alle bevriende en neu
trale mogend1 eden om•ioafsclmw voor
den viiard en de verontwaardiging
voor zjjn daden zoo krachtig moge-
lijk te doen zjjn.
Maar dit Is nu juist het verkeerds,
dat daarbf to veel wordt geg»nerali.
seerd en een geheel leger voor t'e
daden van enkele mindcrwaardigu
klalme kamer, aan den voorkant van
het huis, op de vierde verdieping, aan
het einde van de gang galagen, stond
open; da deur op een kier. In dit
vertrek vond men oud beddegoed,
kloereu, doozeu, enz. DU. alles werd
er uit gehaaid e a aan een nauwkeurig
onderzoek onderworpen. Het gekeelo
huis werd zco zorgvuldig mogoljk
doorzocht. Bezems werden van onder
tot boven door den schoorsteen ge
haald. Het hnis had vier étages en
een zolder met twee kleine vertrekjes.
In het dak was een luikbg onder
zoek bleek, dat het secuur dicht ge
spijkerd washet scheen in jaren niat
geopend geweest te z(jc. Het tijds
verloop tusschen het hooren van de
twistende stemmen en bet openbreken
van de kamerdeur werd door de ge
tuigen verschillend opgegeven De
één sprak wan oen mtnunt of drie, do
ander van wel vijf. Gezegd moet,
dat de deur moeilijk open ging.
Alfonzo -Garcia, aannemer, ver
klaarde, In da Rne Morgue te wonen.
H5 was Spanjaard van geboorte. Met
de anderon was hg het huis mee
binnen gedrongen, maar hij ging do
trap niet op. Nerveus van aard, vreesde
hg al te zeer aangegrepen te worden.
Wel hoorde h'J de twistende stemmen.
Naar zijn overtuiging wss de grove
stem die van een Frr.uschmau. Hij
onderscheidde verschillende woorden.
De schrille stem kon bo3t die van een
Rus zjjn. Op de vraag, of hij wel eens
met cea Rus gesproken had, antwoord
de deze getuige ontkennend.
Daarna was de beurt asu dokter
Paul Dumas. BJ het aanbreken van
d8n dag werd hij geroepen om de
lijken te schouwen. Zij lagen toen
e'ementen wordt aansprakelijk gesteld.
Wanneer b.v. in België, voorname-
lSk ia kleine plaatsen, door sommige
militairen dader- van dierlijke wreed
heid züu bedreven, dan zijn wij er
van overtuigd, dat hot legerbestuur
daartoe geen opdracht heeft gegevon
en dat ieder weldenkend militair
dergelijke afwijkingen van het
door allon erkende volkenrecht feu
zeerste zal betreuren.
Dit bcwjEt ook wol hot feit, dat
reeds meermalen, zoodra van burger-
igke of vijandelijke ziide klachten
over oDTtecseheiyke behandeling van
ru»tige burgers binnenkwamen, on-
middeligk een streng onderzoek werd
ingesteld en de daders, nadat hnn
schuld overtuigend wss bowozen, on
verbiddelijk werden gefaoileard.
Dis is, wat betreft do op zich zelf
staande gevallen, door da zgn. gru
welen commissies wereldkundig ge
maakt.
Voor het meer georganis erd en in
de krggswetten vastgelegd optreden,
tegenover de- burgerlijke bevolking,
komen andere factoren in aanmerking.
Ia one vor'g overzicht hebben we
reeds uitern gezet, hoe een groep van
burgers, inwoners van kleine of groote
door den vjjand btnnengernkta plaat
sen, in vele gevallen noch doorklea-
ding, noch door honding toont, dat
zy zal trachten, aan den natuurlijk
dcor haar gekoetterdsn, maar niet
uitgesproken haat uiting te geven.
Maar toe dikwijls is het al riet ge
beurd, dat de binnengekomen troepen,
nadat deze, vertrouwende op de vrede
lievende houding der bevolking, na
vermoeiende dagtaak de zoo noodige
rust gezocht hadaen,plotseling een ver-
rsdelijken aanval te doorstaan haddon,
welke menig dapper soldaat deed neer
storten, die ia een eorigk gevocht van
militair tegorover militair meer dan
eens zijn leven in de waagschaal
gesteld hsd.
Daar, de zelfverdediging gebiedt
het, moet allereerst op krachtige wfize
hot verzet worden gebroken. Dan
mo ten da onzichtbare chutters, die
van uit ramen od dakvensters, achter
muren on nit boomen hun moordende
kogels door do 'lchamen der militairen
dreven, een voor een worden te voor
schijn gebaald en onmiddellijk worden
get sileord.
Want de krijgswet kent geen mede
lijden met hen, die door kleeding en
houding zich rustige burgers toonden
en daardoor den vijand in e6D ver
raderlijke hinderlaag lokten.
Hier is, niet alleen uit een oogpunt
vp.n zelfverdediging, msar ook om
aan een dargeigke handelwijze onmid
dellijk d -n kop in te drukken en oon
voorbeeld aan de burgerij van andere
cog niet bezette plaatsen te geven,
een oogenblikkeüjk en krachtig op
treden een gohFdende eisch.
Mannen mot de wapenen tn de hand
beide in bet ledikant, in de kamer,
waar mejuffrouw L'Espansye wrs ge
vonden. Het Ijk der dochter was zwaar
gekneusd en geschramd, hetgeen vol
doende verklaring vond in het geweld,
waarmede het in den schoorsteen was
geduwd Do hals was sterk ontveld.
Onder de kin ontwaarde de geneesheer
verschillende diepe krabwonden en
een aantal roode plekken, waarschy'n-
l?k vinger-indrukken. Het gezicht was
vrseseigk, om aan te zien; do oogan
puilden uit. De tong was gedeeltelik
doorgebeten. Eet zware kneuzing werd
ter hoogte van de maag ontdekt, ver
moedelijk door den druk van een knie.
VolgeDs dr. Dumas waa mejuffrouw
L'Espanaye door één of meerdere
personen geworgd. Hst Ijk van de
oude dame was afschuweigk verminkt.
De beenderen van rechterarm en -been
waren gebroken, eveneens de ribben
aan de linkerzijde. Het geheole lichaam
tronwens bleek deerigtc gekneusd en
vertoonde overal sporen van inwendige
bloedstorting. Hot was niet mogelijk
ts zeggen, hoe de verwondingen waren
toegebracht. Z5 konden geslagen zijn
met een zwaren knuppel, een flzeren
staaf of welk stomp voorwerp ook, en
r dan gehanteerd door een zeer sterk
portoon. Eea vrouw kon onmogelijk
met een wapen dorgeigkn slagen
hebben toegebracht. Toen getuige dr.
Dumss het hoofd van movrouw vi n
L'Espansye zag, was het geheel van
het lichaam gescheiden en zwaar ver
minkt. De hals was blijkbaar met een
zeer scherp werktuig, vermoedelijk
een scheermes, doorgesneden.
Wordt vtrvolqd.)
