N°. 10 1915
Zaterdag 23 Januari
102de jaargang.
FEUILLETON
BEN COLLEGER'S
wonderlijke Avonturen.
50
De Uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgeionderd op feestdagen.
PrS» per kwartaal, In Goes, f 0,75, buiten Goes, franco f H-,25.
A£*onderlf]ke nommar» 6 cent.
intending van advertantlön op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór ia uran
De pr0o dor gewone advortontiSn ia van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et.
B0 directe opgaaf vaa driemaal paatslug derzelfde advertentie wordt
de pr(js slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worde» van 1—10 regels b f 1,— berekend
Bewjianmmw* 5 cent!
Tflrfoonnnmater 8$. Birettenr G. W, van Barnevbld. Uitgave vae de Nasinl.Vemaootsekap sG«aB«ke Couraat". HoofdredMtsar W. j', va» Sahib*
Couranten voor de soldaten.
Wij ontvingen nogvan Joh P. te
Gors f2 50, J. C M. to Goes f4 50,
G. A. H te Gons f 1,waardoorj het
bedrag vobr 30 exempl. bijeen Is en
nog f3.25 voor het 2« kwart al over.
Onzen dank en dien der militairen
aan hen, die hiertoe meewerkten.
DE DIRECTIE.
„Hel is al comedie, vrienden...J"
De stroom der Belgen, welke zich,
bijzonderlijk na den val van Antwerpen,
naar ons land heeft gericht, schijnt
niet bevorderlijk geweest te zijn, al
thans zeer zeker niet wat de provincie
Zeeland betreft, aan de coalitie, en aan
den famcuzeu bénen wortel des geloofs
wordt leelijk geknaagd. Voor de zoo-
veelste maal blijkt, dat men in theorie
zwaar kan oreeren over de saainhoo-
righeid van Rome en Dordt, maar dat
de praktijk met al dat getheoretiseer
en georeer niet het minste te maken
wil hebben.
Roomsche Belgische kindertjes ont
vangen protestantsche bijbeltjes, worden
onthaald op een protestantsche Zondags
school, alleen reeds om dit feit
spuwt Rome gif en gal. Een protes
tantsche nominee uit 's Heer Aiends-
kerke zorgt er voor, dat de roomsche
Belgen naar hun kerk gaan, doet, als
het slecht weer is, rijtuigen beschikbaar
stellen, en controleert, wie zijn gods
dienstige plichten nakomt en wie niet.
Een sterk stak van een proteslautsch
predikant, die toch zoo heel gauw nog
niet zal zal vergeten kunnen zijn, wat
hem, als jprotestnut, is geleerd over de
roomsche Mis, en wat hij zijn kudde
over deze ,,vervloekte afgoderij" te
leeren heeft. Maar ook Uier valt het
huis der coalitie ineende protestan
ten, die in verkiezings-dagen met Rome
door dik en dun plegen te gaan,
kunnen geen woorden vinden, straf
genoeg, om het gedoe van zulk een
predikant aan de kaak te stellen. Te
hunner geruststelling zij gezegd, dat
het door de (roomsche) Tijd verzonnen
bericht?, als zou een predikant te vuur
eh te zwaard de roomsche Belgische
uitgewekenen des Zondags uaar de kerk
jagen, al zeer spoedig als een grove
leugen is gesignaleerd. De Tijd slaat
de lieden van 's Heer Arendskerke voor
al te dom aan.
Plomp gelogen is ook de voorstel
ling, akof, door invloed van protestan
ten en dus in de eerste plaats door
hun voorganger te Ellewoutsdijk
een dozijn roomsche Belgen tot het
protestantisme is overgegaan. Als de
luk en-raak-schrijver van T)e Tijd zich
eens de moeite getroost, een reisje naar
Ellewoutsdijk te ondernemen, zullen
wij hem kennis doen maken met den
predikant der Ned. Ilerv. Gemeente
aldaar, en de man zal uaar zijn penaten
terugkeeren met de overtuiging, dat er
geen ineer verdraagzaam mensch bestaat
dan de bewuste predikant. Misschien
35
Mevrouw Barker vertelde hem
haar levensgeschiedenis. Verder dan
tot voor enkel jaren reikte haar
herinnering niet, behalve zeer flauw.
Het eerste, wat zij zich dntdelk her
innerde, was het tot bowus zlln ko
men na een zeer langdurige ziekte,
In eer, naar hst haar toescheen, par
ticuliere zlekeninrlchting. Z0 werd
goed verzorgd en had uitstekende
geneeskundige hulp. Wat daarachter
vóór lag, was een chaos voor baar
haar gansche verleden was zoodanig
nlt haar geheugen gewischt, dat zij
er zich hoegenaamd niets meer van
herinnerde; zelfs haar eigen naam
wist zfl niet meer.
De vragen, die z0 tot dan doktar
en de verpleegster richtte, werden
ontwijkend beantwoord. Men zeide
haar, dat zy eerst trachten moest,
sterker te worden. Toen vertelden zij
haar, zoo vriend-lijk tn liefdevol, dat
Z0 niet kon denken, dat dit a las
slechts geveinsd zon zon zijn, dat zij
leert hij dan ook het onbekookte schrij
ven af.
Maar tochwij begrijpen die
„heilige" verontwaardiging hoe ge
forceerd zij dan ook is absoluut
niet. Het is den eenvoudigen van ziel
altoos voorgehouden, dat men mag
dan laat tot de ontdekking gekomen
zijn roomscheu en protestanten bij
elkaar hooren, dat zij het privilegie
der christelijkheid, neen, der „ware"
christelijkheid bezitten, en dat alles,
wat niet met den bond van Rome en
Dordt medegaat, uit den booze is. In
naam van den Christus stemde een
protestant op den roomsehen afge
vaardigde in naam van den Christus
liep een roomsche zich het vuur uit
de sloffen voor een protestantsch can-
didaat. Het jaar 1913 ligt nog niet
zoo heel ver achter onswij hebben
het genoemd verschijnsel toen vol-op
kunnen constateeren.
Men zal het ons evenwel niet ten
kwade duiden, als wij thans moeten er
kennen, den samenhang niet meer te be
grijpen. Als protestantschen en room
scheu aan de stembus zoo innig samen
gaan omdatChristus het hun gebiedt,
niet, om stoffelijk voordeel te behalen, o,
neen, ganschelijk niet 1 waarom vlie
gen zij elkander dan in de haren, als de
één op den ander een paar zieltjes wint
Het zijn toch immers altegader zielen
voor Christus, en wat geeft het dan, zoo
zij als protestantsch of als roomsch den
hemel ingaan P Moet niet de hoofdzaak,
de eetiige zaak zijn, dat zij er komen
Maar nu pruilt de roomsche gij, pro
testantsche broeder en bondgenoot, hebt
me twaalf zieltjes afhandig gemaaktik
beschu'dig u vau „latten bekeeriugs-
ijver", hetgeen, in koopmanstaal overge
bracht zijnde, beteekentvan oneerlijke
concurrentie op onze „christelijk-poli-
tieke" markt. En de protestant zet zich
schrap en bijt van zich afwat wilt ge
mij beschuldigen Gij, roomsche, hebt
zeer zeker op de politieke markt uw
standje, maar ge zijt, goed beschouwd,
toch niet meer dan een kwakzalver ge
wordt geduld, omdat ge betaalt en wij de
duiten van noode hebben. Maar over
bodige praatjes dient ge voor u te
houden
Zoo leven de broeders, die beweren te
stoelen op één en denzelfden wortel des
geloofs, onder elkander. Zij gunnen
elkaar bet licht in de oogen nietzij
oefenen een onderlinge controle uit,
welke alle mogelijke sjmptonen van wan
trouwen vertoont. Maar luidt de klok der
stembus, dan zijn de verschillen vergeten
en trekken zij gezamenlijk op, om voor
deel te behalen. Eu.dan is ook Chris
tus vergeten, die, naar het heet, hen
samenbindt; dan wordt Hij voorloopig
op den politiekeu rommelzolder der Ne-
derlandsche „christelijkheid" geborgen,
omdat men weet, met Mammon heel wat
meer eer in te kunnen leggen.
Is het niet een al te doorzichtige, een
al te grove comedie P
Eunice Barker hotte, dat zij bijna
hot leven had verloren bij een spoor
weg ongeluk, waarb0 haar man en
twee jonge kinderen waren omge
komen. Zij vertelden haar, dat zt) in
het ziekenhuis gebracht was door
het eenlge lid harer familie, die
eenlge belangstelling Jn haar lot bad
getoond. En men zei haar, dat dit
eon oom was, Carkins geheeten,
iemand met een horrelvoet.
H(j was toen aanmerkelijk jonger
en zag er ook lang zoo terugstootend
niet uit. Hij toonde zich zoo vriende-
Iflk, dat 20 hem spoedig ten volle
vertrouwde. Op kiesche w0ze gaf hij
haar te kennen, dat z0 zelve geen
middelen van bestaan had, maar dat
hij zorgen zon, dat z0 geen gebrek
behoefde te lijden, zoolang hy zelf
een korst brood had. Hy kon soms
wel ruw zyn, maar blaef voortdu
rend vriendel0k en goed voor haar.
Toch begon zij hem langzamer
hand meer en meer te wactronwen.
Zy wilde naar de stad gaan, daar
weik to zoeken, maar hy wist dit
steeds te verhinderen. Niet lang daar
na verscheen Dick Underwood ten
tooneelo, In de gedaante van een
filantropisch jongmensch, met veel
geld, die door Carkins omtrent het
Buitenland.
Da strijd In en builen Europa.
Iedere oorlog is een aaneenschake
ling van wreedheden omdat In den
oorlog het recht van den sterkste het
hoogBte racht is en iedere party slechts
haar doel kan bereike. over de ver
minkte en weerlooze lichamen harer
tegenstanders.
Wanneer de tegenparty machteloos
is, trlompheert de overweldiger.
Om dat doel te bereiken, zyn vry-
wcl alle middelen geheiligd. Wel zyn
op vredesconferenties de regelen voor
het zgn. volkenrecht vastgesteld, maar
wat daarb0 aan oorlogvoerenden wordt
verboden, is zoo van zeil sprekend
onmcnach-iyk, dat het weinigje be
schaving, dat de mensch tegenwoordig
nog biykt te te bezitten, voldoende
is om hem dergelijke daden, togen
zyn eigen natuur ingaande, van zelf
te doen verafschuwen.
Het is b.v. vorboden, een gewonden
v0and de oogan uit te stoken, maar
gelukkig bl0kan weinige str0ders tot
nu toe zoo gedemoraliseerd, dat zy
daartoe uit zich zelf zullen overgaan.
Daarnaast ligt intnsschen een ter
rein, waarop da oorlogvoerende Staten
overeengekomen zyn, niet kieskeurig
meer te zyn.
Men mag zjn vijand aan de bajonet
rygen, men mag hem door het mes
vau oen Indischen vrywllllger de
keel af doen sn0den, men mag hem
op allerlei w0ze verminken, als men
maar zorgt, dat msn 'top de voor
geschreven mcnscheiyke manier doet
en geen inbreuk maakt op de voor
alle Staten vastgestelde regelen van
het volkenrecht.
Tal van machines on vernuftige
injtrumenten z0n dan ook uitgedacht
om den moord on de tegenstanders op
nitgebreide schaal te kunnen doen
plaats hebben. Hoe spoediger de vyand
vernietigd is, hoe spoediger het recht
van den sterkste heeft gezegevierd,
des te eerder zal de overwinning
daar zyn.
Mitrailleuses, snelvunrkanonnen,
,twee en veertig centimeters', bom
men, granaten en schrapnells vol
brengen hun levenvernietigenden ar
beid en van beide zjiden ondergaat
men de zegeningen van den str0d,
die men, door het afleggen van de
oorlogsverklaring, vrjwlllig aanvaard
heaft.
Nu kan de vernietiging van den
tegenstander op tweeërlei wjze go-
acbieden, direct en indirect, of, op
de tegenwoordige strydwjjze toege
past, op Duitsche of op Engelecho
manier.
Da directe wyze van vernietiging
bestaat in het door staal en lood dood
en vernieling brengen in het r{k van
den vyand, zooals DultschRnd dat
deed in België en Prankryk. De in
directe wijze, waartoo da tegon-
Btander in den regel gedwongen is
doordat h0 het vyandeljke gebied niet
kan bereiken, bestaat in een blokkee
ring van 's v0ands havens en in het
afsnyden van den toevoer van alle
levensbehoeften om zoodoende do
tegenparty dcornlthongeringtot over
gave .8 dwingen.
De Dnitsche en Engelsche Btr0d-
wyze staan hier tegenover elkander.
treurig lot van mevrouw Barker was
ingelicht, en die het diepste mede-
ïyden toonde met de arme vrouw,
die in één slag al wat haar het dier
baarst was op aarde had verloren.
Verscheidene jaren was mevrouw
Barker, zwak naar lichaam en geest,
ten prooi geweest aan de listen en
lagfti dier schuiken. Den laatsten
tijd echter was haar gezondheid aan-
merkeiyk verbeterd, en aangezien
z0 daardoor minder gemakkelijk om
den tuin te leiden was, had Under
wood het raadzaam geoordeeld, haar
naar een meer afgelegen plaats to
vervoeren.
Naar mate haar gezondheid weder
keerde, en zy sterker werd, begon ook
haar geheugen terug te komen.
,Ik weet zeker, dat Ik een man en
twee kinderen gehad heb, juist zooals
ze mU hebben verteld," zelde z0 aan
het slot van haar verhaal. „Het eene
kind was een jongen, het andere een
meisje. Wat het spoorweg-ongeluk
betreft, waardoor zy hun leven ver
loren, daar herinner ik m0 niets van.
ik geloof, dat w0 op een stoomboot
waren in plaats van in aan spoortrein.
W0 spartelden in het water, ik en
m0o man en m0n kinderen ook maar
alles ls even flauw en onduidelijk
W0 willen ons niet aan een verge-
10kiog wagen, wjj willen niet onder
zoeken, welke manier van vechten de
minst onmensehe)0ke is, w0 willen
ons er niet In verdiepen, hoo de Eu-
gelscbe str0dw0ze zal z0n, wanneor
het Albion's troepen eveneens mag
gelnkkon, in het vjjandolyk gebied
door te dringen, maar wy ontzeggen
iedere party het recht, zich over de
strSdwyza van de andere te beklagen.
Wie kaatssn wil, moet den bal ver
wachten. Waaneer Dnitsehland don
oorlog verklaart en zyn kanonnen
dood en vernieling in het v0andeiyke
kamp aanbrengen, dan mag het zich
niet beklagen over de «maatregelen,
welke Groot Brlttanië tot vernietiging
van de Duitsehs weerkracht Eeamt,
en omgekeerd mag het oorlogver-
klarende Engeland, dat het DuitBche
volk door uithongering ten val tracht
te brengen, niet verontwaardigd zyn,
wanneer Duitsche granaten zijn troe
pen doen sneuvelen en Duitsche
vliegtuigen op het Engelsche vaste
land hun bommen doen vallen.
En hierin is tot nu toe de houding
van Engeland alles behalve loyaal
geweest.
De dlreote en de Indirecte vernieti
ging van den tegenstander hebben dit
verschil, dat de eerste onmiddelljk
voor lader zichtbare resultaten levert,
terwyi de tweedo, meer achter de
schermen ageerende, veal langzamer
werkt en door do meeste onzydige
toeschouwers dlkwyis in het geheel
niet opgemerkt wordt.
DuUgeh wapentuig vernielt steden
en dorpen en doodt of verminkt de
v0andol0ka eiemecten. Iedereen ziet
dat, iedereen aanschouwt hier met
afgrijzen do resultaten van den oorlog
en kesrt zich verontwaardigd af van
den bedr0ver van dergaljke onmen-
scbelijka wreedheden.
De Engelsche vlootactie daarentegen
snijdt den toevoer van alle Duitsche
levensbehoeften af en laat de v0an-
deiyke bevolking ten prooi aan een
langzame, h0ca niet opgemerkte en
door den trotsehen tegenstander in den
regol ook niet erkende, altputting en
verhongering.
Er woonden eens In een achterbuurt,
op een bovenkamertje, een man en oen
vrouw, die elkaar het leven heel onaan
genaam maakten. De vrouw plaagde
en treiterde den man van den mor
gen tot dea avond en kwelde hem
op de gemeenste manier tot op hot
laatst, bniten zich zelf van woede,
de man zyn vrouw vastgreep en haar
zoo' o pak slaag toediende als zy haar
heels leven nog niet ontvangen had.
Toen liep de vrouw gillende de
achterbuurt door, toonde aan ledereen,
die het maar zien wilde, haar bloed
neus en de blauwe plekken en wekte
vooveel medelijder; en verontwaardi
ging, dat een dreigende menigte zich
vcor het huis van den man verza
melde en hy, als wreedaard en
vrouwenbeul gebrandmerkt, zich zoo
veel vQanden op den hals haalde, dat
zjn laven in de buurt voor het ver
volg onmogelijk gemaakt was.
Zoo is tot nu toe ongeveer ds ver
houding tusschen de Engelsche en
Duitsche strydwyzo geweest.
Engeland heeft getracht, Duitsehland
door uitputting sn uithongering tot toe
gaven te dwingen, door van dag tot dag
voor m0."
Btn luisterde met ingehouden adem
naar dit verhaal. Het wekta by hem
ook vreemde, nevelachtigs herinne
ringen op. Hepsy Hicks had hem ver
teld, dat hy esns byna verdronken
was, en soms 9cheen het hem, alsof h0
zich dit zelf flauw herinnerde.
Men bereikte Brooklyn, spoorde
toan door naar New-York, waar Ben
de beide dames in een lótel bracht
met de aanmanicg, daar rustig te
bigven, tot hy zou zyn teruggekeerd
Daarna begaf h0 zich op weg om
Sharpe te zoeken
Hy vond hem niet, maar liet de
boodschap achter,dat men hem zeggen
moest, onmiddeliyk in bet door hem j
genoemde bötel te komen, zoodra b0
terugkwam.
Terw01 Sharpe alleen do boot volgde,
waarin Horace Underwood en Hepsy
Hicks, benevens de roeiers, gezeten
waren, kwam hem al zeer spoedig een
andere boot ter z0de, waarin meerdere
agenten gezeten waren. Sharpe gaf
hun enkele bevelen, waarop z0 snel
voorultroelden, tot zj de boot, die z0
volgden, voor waren.
Deze boot stopte aan de landings-
alle sehepen, met voor Dnitsche mark-
ten bestaande ladingen, in beslag te
nemen of te vernietigen.
Dnitsehland nam wraak op z0n
wyze. Het lielzyn oorlogsschepen langs
do Engelsche kust aren en de havens
bombardeeren, het liet zijn luchtvaar-
tnigen bovon het Engelsche vasteland
zweven en deed hen bommen ln steden
en dorpen werpen.
Toen, bestraft en geschonden, liep
Engeland, de armen in verontwaar
diging naar boven gestoken, de Euro-
peesche achterbuurt in om overal
te vertellen hoe in-gemeen het mis
handeld was. Oaversterkte steden had
de Duitsche wreedaard gebombar
deerd, tal van onschuldige slachtoffers
waren gedood en om hot medeiyden
der omwonenden nog beter op te
wekken, en de verontwaardiging
tegen den onmenschel0ken boul nog
grooter te doen zjn, vertelden alle
Londensche telegrammen uitvoerig,
hoeveel onsehuldlgo, vredelievende evi
beklagenswaardige inwoners aan den
Duitsehen bruut wel ten offer gevallen
waren.
Wie herinnert zich niet de Engelsehe
verontwaardiging toen Duitsehland
mijnen in open zee strooide, een ver
ontwaardiging waarover niet meer
gesproken werd toen het bleek, dat
de mijnen, door Westerstormen aan
onze kusten gespoeld, alle Engelsche
waren. Wie herinnert zich nog niet
do roeronde verhalen bfi de beschieting
van Hartlepool, Whitby en Scarbo
rough, toen onder de slachtoffers den
Duitsche granaten een postbode bleek
te z0d, die juist zyn plicht deed door
oon brief ln de bus te steken, een
dienstmeid, die precies er too over
gegaan was, de stoep eens een beurt
te geven en oen winkelierster, die
juist sen half pond kaas aan een klant
overreikte, toen een granaat in haar
winkeltje sprong, met het gevolg, dat
de klant geen kaas meer noodig bleek
te hebben.
O, Duitsehland roepen allen, die de
Engelsche verhalen aanhooren, wat
zjt ge wreed, wat kiest ge telkens
weer de meest onschuldige slachtof
fers voor uw halsche bommen en gra
naten.
Weer heeft DultBchland dezer dagen
zij. Zeppelins boven h3t Engelsche
vasteland doen zweven, weer z0n er
eenlge bommen geworpen en ander
maal dost de Engelsche regeoring een
aandoonlyk verhaal van de onschuld
der gevallen slachtoffers, om daar
mede h3t laakbare van 'svyandsdaad
te vergrooien en de verontwaardiging
tegen Duitsehland in geheel Europa
zoo sterk mogeljk te doen zyn.
Ditmaal de Engelsche telegram
men vertellen hot met heilige veront
waardiging was het een 17-jarige
knaap, die mat zya vader onder het
puin weed bedolven, een moeder met
haar zuigeling en een weduwe, wier
man even te voren op het oorlogs-
terroin was gesneuveld.
Men ziet hst, de Duitsche bommen
haddon al weer geen ongelukkiger
slachtoffers kunnen uitzoeken en de
verontwaardiging tegen den onmen-
Echt lijken vrouwenbeul is daardoor in
de Enropeescho achterbuurt ook nu
weer tot bedenkoiyke hoogte gestegen.
Maar Engeland hoeft nog andere
pyi.n op zyn boog.
plaats van Long Island. De roeiers
Btapten uit, terwijl zy den heer Under
wood met moeite optrokken en tus-
ichen zich mede sleepten. Hy scheen
plotseling in een staat van verdooving
geraakt te zyn. Ean zakdoek was ham
voor don neus gebot dsn. Zijn gedaelte-
lyko bewusteloosheid was het gevolg
van bot gebruik van een hem toege
diend Bl&apmiddel.
„Hierheen,' zei een der mannen.
Hepsy volgde bleek en bevend. Zy
wachtte ieder cogenblik de uitbarsting,
doch waagde het niet, een enkele
waarschuwing te gaven. Aarzelend
bleef zy achter.
„Kom mee, mensch,zei een van
de mannen. „Wy doen immers jnist,
zooals j0 ons gezegd hebt. Als j0 zelf
je nu terug trekt, zal je het hard te
voran',woorden hebben. W0 loopen
toch si gevaar genoeg I'
Eensklaps liet de man zyn last los,
z0n metgezel deed dit, oveneens, want
beiden voelden plotseling een vasten
greep op den schouder.
Zy trachtten zloh te verweren, maar
worden zoo wit als een doek, toen z0,
zich omkeerende, bemerkten, dat niet
een paar, maar een groot aantal
politieagenten hen omsingelden.
(Slot volgt