N°. 146 1914
Donderdag 10 December
101
ste
it FEUILLETON.
BEN COLLKBTIR's
wosderlijke Avontnrea.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfls por kwartaal, in Goes f OtIS, buiten Goes, franco f 1,21,
Afzonderlijke nommers 9 cent.
inzending van advortenttën op Maandag, Woensdag
en VRIJDAG vóór 13 uren.
«DRAAIT.
De,f/^8,dl>'r £ew0De advertentiSn ia van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 ot.
directe opgaaf van driemaal paatsing derselfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelfk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— bereksnd
Bewijsnummers 5 cent,
Telefoonnummer 28 Diresteur G. W. vak Babkeveld. Uitgave tub de Naaml.Veanootssfcsp „Qeeseke Courant". Hoofdreduutnnr W. J, O. vak Saktuh.
«S» Zij, die zich met 1 Januari
op dit blad abonneeren, ontvan
gen do tot dlan datum verschlj
nenda nummers gratis.
Verworpen
De motie der heeren Vau Hamel-
Limburg, waarover Vrijdag j.l. de
stemmen «taakten, is gisteren verworpen
met 50 tegen 31 stemmen. De motie
luidde
„De Kamer,
„van oordeel, dat een aanvulling
vereischt wordt van de wet van 4 Sept.
1914, ter voorkoming van gedwongen j
ontruiming van weekhuurwoningen en
soortgelijke bepaaldelijk na opzegging,
in de gevallen waarin de huurder uit
sluitend of hoofdzakelijk ten gevolge
van de tegenwoordige omstandigheden
niet in staat is tot betaling van de
huurpenningen,
„spreekt de wenschelijkheid uit, dat
een voorstel tot aanvulling van ge
noemde wet in dien geest worde in
gediend,
„van oordeel, dat de wijze, waarop
geldelijke tegemoetkoming kan worden
verleend aan personen, die door de
tegenwoordige buitengewone omstandig
heden niet in staat zijn, hun verplich
tingen tegenover de verhuurders hunner
woning na te komen, zoo spoedig
mogelijk van regeeringswege behoort
te worden geregeld,
„gaat over tot de orde van den dag".
Tegen de motie hebben gestemd 86
leden van rechts en 14 van links: 8
vrije liberalen en 6 unie liberalen
voor stemden 14 sociaal-democraten,
11 uirie-liberaleü en 6 vrijzinnig demo
craten.
De verwerping der motie verheugt
ons, te meer wijl zij totaal overbodig
was na de positieve verklaring, door
de regeering afgelegd, dat zij onmid
dellijk ingrijpen zou, zoodra dit ver
eischt werd. Niet één der vóor-stemmers
beeft, tijdens het debat, duidelijk kun
nen maken, dat er reden voor de aan
vaarding der motie bestond. De regee
ring beeft niet de minste aanleiding
gegeven om twijfel aan haar toezeg
gingen gemotiveerd te doen zijn, en
bet is nü toch waarlijk de tijd niet,
en opeenzóógoedkoope wijze immers:
wat beteekent per slot van rekening
d« aanvaarding van een motie, zoo de
regeering baar overbodig of ougewensebt
acht bij een zeker deel van het
kiezers-volk in bet gevlei te willen
komen.
Natuurlijk zal bet niet ontbreken
aan onjuiste voorstellingen van zekere
zijde. Men zal bet doen voorkomen,
alsof de democratie het heeft moeten
afleggen tegen bet conservatisme. Er
wordt nu eenmaal ten onzent zoo vaak
een verkeerde beteekenis aan bet begrip
Wacht een oogenblikje," zei de
landlooper, eensklaps ernstig wordend.
„Ik wou je eens even wat vragen.
Heb j(j, zoo ongoveer een week ge
leden, als vrachtgoed een houten kist
vervoerd, een lange, smalle, houten
kist, net een lijkkist?"
De conducteur aarzelde en schrok.
„Wat zou dat?"
,Ik wilde het maar eens weten."
„Nou, ik zal het niet ontkennen."
„Wist je, wat de Inbond van die
kist was
„Ja, een jong meisje, dat sen onge
luk gehad had en gestorven was. ZB
Heten hasr Iflk als vrachtgoed ver
voeren, dat was goedkoopsr. want zij
was van arme familie."
„Was dis kist ingefcureven voor
wat het was, oi slechts als „koop
mansgoed" Verte] me dat eens!"
Het gelaat van den spoorbeambte
betrok nog meer.
„Als koopmansgoed," fluisterde hfl.
„Waarom werd het zoo Inge
schreven
„Om er de aandacht van af te
lelden en omdat het gcedkooper was."
„Waaruit bestond haar familie?"
„Hit een man en een vronw, die In
Brooklyn wonen."
democratie gehechtmen ziet er te
veel eeu middel in, om stemmen te
winnen, zonder meer, en beseft niet,
dat aldus zeer ondemocratisch gehan
deld wordt. Dat de socialisten die
taktiek nu eenmaal noodig hebben voor
hun succes-politiek, wij behoeven
er ons niet om te bekommerenmaar
dat ook vrijzinnigen aan dit „spel van
opbieding" gaan meedoen, valt, eerlijk
gezegd, weinig in onzen smaak.
Wij meenen met deze regelen te
kunnen volstaan na hetgeen wij in ons
artikel „Een niet bestaande noodtoe,
stand" vorig nummer schreven.
Alleen zij nog geconstateerd, dat de
kans zeer groot is, dat sommige vrij
zinnigen eenmaal spijt zullen hebben
van hün vóór-stemmen, vrijl zij daardoor
te kennen gaven, geen voldoende ver
trouwen in de regeering hun regee
ring toch te stellen. En dit verdient
de huidige allerminst.
Buitenland.
Do strijd In sn bulten Europa.
Do scheepvaart ondervindt door den
oorlogstoestand buitengewone moeilijk
heden.
Niet alleen geldt dit voor de koop
vaarders en oorlogssf kepen der by
den huldigen krijg betrokken staten,
maar ook voor de vaartuigen der
neutrale mogendheden ls iedere reis
een waagstuk, waarmede leven en
bszittlugon der opvarenden telkens
weer gemeeld bljjken.
Voor de schepeu der oorlogvoerende
landen bestaat, waar sjj zich ook be
vinden, de mogelijkheid, dat eensklaps
een sterk bewapende oorlogsbodem
aan den gezichtseinder verschiet en
een jacht begint, die In den regel met
het bult maken van het zwakkere
vaartuig on het gevangen nemen der
bemanning eindigt.
Soms duikt op het onverwaohtst een
onderzeeër nit de diepte op, toont ión
oogenbllk zijn stalen mg aan de
verschrikte bemanning van het vij
andelijke vaartuig e,i lanceert tege
lijkertijd een torpedo, die In weinige
minuten het schip mot man en muls
in de golven doet wegzinken.
Dan duikt weer het zeemonster en
zet onzichtbaar zijn reis voort om bfl
het naderen van andera vijandelflke
schepen opnieuw ter hervatting van
zijn verniellngs-arbold naar de opper
vlakte der ze* te stijgen.
Maar ook de sr kepen der neutralen
z(jn op Iedere ruis aan de grootste
gevaren blootgesteld.
In het begin van den oorlog kwam
een onschuldige Noorsche bark de
Schelde bfl yilssicgan opvaren. Of zij
al dan niet gewaarschuwd was, dan
wel of zjj zich niet hield aan de aan
wijzingen van de militaire overheid,
it moelljjk te eonstateeren, maar de
wandelaars, die op den boulevard het
schip van de reeds zagen binnen
loopen, hoorden eersklaps een gewei
„Heb je aan den de> «tentetter of
aan iemand anders verteld, dat die
kist het lijk van een jong meisje be
vatte
„Geen woord."
„Dan, sinjeur, heb lk de zweep in
mijn handen. De klit werd hier afge
laden en afgehaald als gewooa vracht
goed. Jfl «1st beter. Voor den duivel,
waarom deedt je dat Hoeveel geld
heb jo in je zak gestoken, omdat je
je mosd hebt gehouden
De conducteur werd bleek.
„Ik begrijp niet, hoe je daar Iets
van te weten bent gekomen," zei hij.
„Ik tcharrel zoowat overal ronden
zie daardoor heel wat. De meeste lui
slapen als ze beweren, dat zo wakkar
zflnik ben gewootJflk wakker als
andeten denken, dat ik slaap, dht is
het heele verschil Daardoor weet en
zie ik nog ai veel en krUg den naam
van een duivelskunstenaar te zijn. Nu,
zeg op, hoeveel geld kreeg je er voor?"
„Ik moet weg er Is een trein in
aantocht neem me niet kwalflk,"
zei dn conducteur, terwfll hij gejaagd
op zijn horloge keek.
„Dat kan je begrUpea 1 Je verlet
geen vost, eer je mfln vrasg hebt be
antwoord, geen voet, begrijp je, beste
vriend?" zei de 1-udlooper, terwijl hij
zijn hand met alle kracht op den
tehouder van den ander liet vallen.
„Ik kan waarachtig niet langer
blijven staankflk, de machinist ziet
al naar mjj uit; het heele personesl
zal gaan razen en tieren als ik nog
dlgen slag. Het voorschip was op een
mijn gestooten en nlt elkaar geslagen,
met het gevolg, dat binnen enkele
minuten nog slechts de toppen der
masten boven hot water uitstaken.
Een vaartuig van een neutrale
mogendheid wss het slachtoffer ge
worden van de maatregelen, welke
een andere neutrale ataat, ter hand
having zijner onzijdigheid, had moeten
nemen.
De zee is onvelilg. Overal, waar
vermoed kon worden, dat andere dan
de eigen vaartuigen hun weg zoudon
zoeken, zjn met kwistige hand de
gevaarlijke zeemilnen uitgestrooid.
Daarmede worden evenwel in de
allereerste plaats de neutrale staten
getroffen, die een ernstige belemme
ring van hun vrijen handel onder
vinden.
Engeland speelt Merbfl sl e»tt zear
eigenaardige rol. Kort gel-den heatta
het, dat Engeland meester van de
zee was, dat zijn vloot zoo groot,
zoo machtig en zoo sterk was, dat
geen Dultsoh seblp meer onopgemerkt
het vijandelijk geblrd zou kunnen
passeeren.
Daartegenover werd evenwel op 4
Nov. jl. de geheels Noordzee tot ml
lltair gebied verklaard en verkondigd,
dat deze maatregel dringend noodza
kelijk was oei de vrije scheepvaart
niet te belemmeren en te voorkomen,
dat de vaartuigen dor neutrelen, door
Dultseh* ml non, aan groeto gevaren
zouden warden blootgesteld.
Dit we«s er al op, dat, ondanks
Eugelands heerschappij ter zee, de
Doltscha sehepen nog terdege in staat
geacht werden, het vaarwater in de
Noordzee door mijnen onveilig te
maken-
Trouwens, dat hst met die heer
schappij ter zes zo- 'n vaart niet liep,
ls ln den laatsten t'Jd meermalen ge-
bl*k(.n,docrd«iDu(tscbe oorlogsbodem?
en dulkbooten de Engelsehe koop-
▼aard|- en oorlogsschepen meermalen
onaangename verrasiisgea bezorgd
hebben en ln de hieronder volgende
telegrammen wordt toevallig weer
mededeellng gedaan van bet in den
grond boron van een EngeJseh stoom
schip door e«n Dnitiohcn hulpkrnlser.
Dat ook de waakzaamheid van de
behetrschers der zee aiet zoo bijzon
der groot is, kan seker wel blijken
alt een bericht nlt Kopenhagen, ver
meldende, dat Vrijdagmorgen een groot
stoomschip aan de Oostkust van Jut
land voor anker kwam en later op
den naar het Zuiden koers zette
om Kiel te bereiken.
Dit sohlp, zwaar geladen en met
veel passagiers aan boord, was de
Mo Grande van de Hamburg-Zuid-
Amerlka-ifln, die in October van Bra
zilië was vertrokken en dus, zonder
opgemerkt te worden, de reis van
Zuid-Amerika naar Dultsohland vol
bracht heeft.
Wel acht da Times het waarschijn
lijk, dat de Bio Grande op een don
keren nacht tuischeu de Tarösr-
eilanden en de Hebrlden isdoorgevaran,
maar het blflkt dan toch wsl, dat
langer trenzel.'
.Het kan mij geen lor schelen, al
ging het heele personeel ook aan het
vloeken, dat da rails er van overaiad
gingen staan 1' bromde de lazdlcoper,
terwijl hij zfln greep nog wat sterker
deed gevoelen. „Jij habt je laten om-
koopen, eD ik wil welen voor hoeveel
„Voor honderd gulden," was het
fluisterend gegeven antwoord.
„Waar hebben ze de kist heenge
bracht
„Dat weet ik niet."
„Wat weet je dan
„Niets meer, waarachtig eist."
„Zoo, snfl dan maar uit, maar pas
op voor laterhet kan best zijn, dat ja
nog eana voor het gerecht znlt moeten
vertellen, wat je me nu gezegd habt.
Ik zeg slot, dit het gebeuren zal,
maar het kon tcoh mogelfk wezen.
Dus pss op I"
Paarop word de conducteur door
den vagebond losgelatenhij snelde
weg, de locomotief bflgdo, de ketens,
die de wagens verbonden, strekten
zleh. kratten es kletterden en de
trein zette zich in beweging.
Toen de conducteur op de loopplank
sprong, keek bij nog even om en zag
nog juist, hoe de landlooper hem waar-
schuwond met den vinger dreigde.
„Zie zoo, snlko Inlichtingen helpee
een heel alnd," mompelde de vage
bond, terwfll hij het station verliet en
den weg op slenterde.
Het was re-da laat »n donker, maar
voor wat hfl te doen had, was niets
de Eogelscbe waakzaamheid daar'
buitengewoon slecht is geweest.
Telkans weer als onzijdige staten
tegen de bsnadeellng hunner handel,
door het verklaren van de Noordzee
tot militair gebied, protesteerden, ia
van Engelsehe zijde er op gewezen,
dat deze maatregel waartoe Enge
land tronweas niet het minste reeht
had voornamelijk in het belang
dar neutrale mogendheden zelf ge
schiedde om te verhinderon, dat hnn
schepen met door Dultsohland kwistig
rondgestrooide mjjnen in botaing zou
den komen.
Is dn erkenning, dat Daitgch* sche
pen het vaarwater met mflnen be
strooid hebben, zooals we reeds op-
markten, geen groot bewfls van
Engeland» meesterschap ter zee, toch
oljjft de Engelsehe admiraliteit telkens
weer de aandaoht op het verwerpelflke
van deze Dnitsche strijdwijze vestigen.
Vrijdag j 1. werd door da admirali
teit bekend gemaakt, dat het onlangs
te Dronthelm gfïoterneerde Dnitsche
stoomschip „Berlin" als mijnenleggor
was Ingericht. Men vond geen mijnen
meer aan boord en constateerde daar
uit, dat doze in volle zoa zouden uit
gestrooid zijn. Voor het groote gevaar
om in het tot nu toe veilige diepe
water ta varen, werden de schepen
dan ook ernstig gewaarichnwd.
Nu is het wel een opmerkelijk feit,
dat Engeland, dat steods zoo veront
waardigd het leggen van Dultsshe
mflnan t«r kennis van de acheepvaart
brengt, allerminst van dezelfde strfld-
wljza ls vrfl te pleiten.
Aan de Hollsndsche kust zijn toch
in den laatsten tfld tal van losgeraakte
mijnen aangedreven, waarvan geble
ken is, dat ersieh geen enkele Duit-
soho t ndar bevond. Da aangedreven
mijnen waren alle Engelsehe en de
mijn, welke Zondagmiddag onver
wachts te Vllsslngen ie gesprongen,
ls gebleken van Fransche constructie
te zfln.
Wij prijzen geenszins het kwistig
uitstrooien van Dnitsche mijnen, maar
wij komen er tegen op, dat de eene
staat don andere ln discrediet tracht
te brengen voor daden, waaraan hji
zelf la veel sterkere mate schuldig
geacht worden kan.
Mijnon sfln zeer gevaarlijk, niet
alleen voor de vaartalgen der oorlog
voerend» rijken, maar in de eerste
plaats voor die der neutrale staten,
wolke gedwongen zfln, hun schepen
nit te zendon om dan blnnenlandsohen
handel niet tot stilstand te brengen.
En nog gevaarlijker worden deze
mijnen, wanneer z|, in strijd met de
voorschriften, door storm losgeraakt
en wegdrijvende, niet nlt zichzelf on-
schadelflk worden, maar haar gevaar
lijke explosieve kracht blflven be-
honden en alles doodend en vernielend
op onze kusten uiteenspatten.
Het vreeBeiyk ongeluk te West»
Kapelle en de verwoesting te Dom
burg en Vllsslngen la aan losgeraakte
Engelsehe en Fransche mflnen te
wflten en het voorzichtige neutrale
Nederland mag tevergeefs trachten,
zoo gesohikt als juist as nachtelijke
uren. HU ging eenlgo hulzen voorbij,
die reeds geheels ln donker waren
maar bi) het eerte, waar hy eenlg,
schijnsel van licht door de vensters
zag, hield hij etllen schelde aan, Oa-
mlddelUk hoorde hfl naderende voet
stappen en werd hum de deur geopend
door een vriendelflke jouge vrouw,
die echter min of meer verschrikte,
toen zfl bemerkte, boe armoedig de
vreemdeling er uit zag. Zjj sloot de
deur weder tot op een kiertje en vroeg
toen met bevende stem
„Wat wou ja
„Ik wou je maar even iets vragen,
jullie, en als je me dan esn stuk brood
ot zoo iets zoudt willen geven eu een
■lek melk, terwijl we samen praten,
dan zou ik uit het diepst van mijn
hart zeggen God zegen je," zei do
vreemdeling met die mengeling van
nederigheid en brutaliteit, eigen aan
al de over da wereld verspreide land-
loopers.
,lk zal h6t eerst eens aan John
vragen," stotterde de vrouw, terwijl
zfl de deur trachtte te sluiten.
„Wacht manr, totdat John hlerkrmt,
juffie," zei da man, die dadelijk be
greep, dat het maar een list was, om
hem vroes aan te jagen, en dat naar
alle waarachijnlflkbeid haar man niet
eens thuis was. Hij plaatste dus zijn
voet op den drempel, zoodat het on
mogelijk was, de deur te sluiten.
„Het doet er ook niets toe, juffie,"
zei h|j op een toon, dia haar dwong,
de stoffelijke schade op een der oor
logvoerende mogendheden te ver
halen.
Daarom ondersteunen wfl riet alleen
het Engeliche protest tegen het uit
strooien van Dnitsche mijnen, maar
richten ons evenzeer tot het Engel
sehe rijk zelve.
Het loggen van mflnen is niet alleen
gevaarlijk voor den tegenstander en
de neutrale staten, maar voor een niet
gering deel ook voor de vaartuigen
dor mijnoüleggende mogendheid zelve.
De schapen der neutrale staten,
onvoldoende Ingelicht, werden reeds
meermalen tot zinken gebracht, en
het aanspoelen der niet ongevaarlijk
geworden mijnen op de Hollandscke
kust bewijst maar al te zeer, dat een
kleine storm ln staat ls, da gevaar
lijke verniellngswerktnlgen los te
maken on v:'ij in zee te doen rond
drijven.
Daar dan zelfs de staat, welke ze
nitstrooide, onmogelijk meer Da kan
gaan, waar zleh de gevaarlUke spring
ladingen bevinden, is ook voor diens
schepen de kans niet gering, zo door
het stooten op eigen mijnen voorgoed
verloren te zien gaan.
Het ia om bovenstaande redenen,
dat het leggen van mijnon ln open
see slechts de grootst mogelflke af
keuring verdient.
Ten slotte nog bet een en ander
ovor de gebeurtenissen op bot W. en
O. oorlogsterrein.
Volgens de officleele Fransohe en
Dnltscbe mededoellngen, welke dit
maal wonderljjk overeenstemmen, zfln
van het Westelflk oorlogsterrein geen
gebeurtenissen van beteekenis te ver
melden.
Van Fransche zflde worden de aan
vallen op de weinige loopgraven,
welke de Duitscher» op den linker
oever van bet Tserkanaal nog bezet
houden, voortgezet.
Op het Oostolflk oorlogsterrein ls,
door het in bezit nemen van Lodz, do
positie der Duitschers niet onvoordee-
lig. Dit d» verovering van deze
plaats blijkt, dat de Russen, dl* zieb
eerst op senige K M. ten W. van Lodz
bevonden, een heel eind achteruit
gedrongen moeten zjjn.
Lodz ls een Pooliche stad mat veel
fabrieken, waar da oorlog reeds tal
van slachtoffers maskto en waar de re
volutionaire bevolking tot aUes in
staat is.
Het Dnitsche en Russische leger
hebben op een drietal plaatsen, onge
veer in dezelfde lijn liggende, met
eikender slag geleverd. In de ztreek
ten N. van Lowlcz tot aan den Weiehsol
waren de Russen er in geslaagd, de
Dnitschers in de riohting van Thorn
achteruit te dringen. Ten Z.W. van
deze streek werd door do eentrra
van belde legers, ia de lflu Lowlcz
Strykow, Lodz hardnekkig gestreden.
Tevergeefs trachtten da Dnitsche
troepen hier het Russische front te
doorbreken en sleoh a aan de omstan
digheid, dat do Kusslsohe generaal
ReDnenkampf 18 uur te laat op de
hem aangewezen plaats kwam, gelukte
hem nauwkeuriger op te nemen. „Be
kommer je den maar niet om een hap
eten of om een borrel, als je dat soms
te veel moeite is. Ik kan altfld nog
wel een extra pruim tabak nomen,
als ik het niet langer nlt kan bondon.
Maar je komt niet van me et, vóór lk
weet, wat tk weten moet, en je zult
zien, dat ik het je verder niet lastig
zal maken."
„Ik zal ja alles vertellen, wat ja
weten wilt, voor zoover het in mijn
macht staat, maar je zult het mfl toch
wel niet kwalijk nemen, dat lk maar
niet dadelijk iederen vreemdeling ln
huls laat als
De jonge vrouw slikte haastig baar
woorden in en beet zich op de lippen.
als je geheel alleru bent, en
John zoo ver weg ls," voegde do man
er hfl, tarwfll hij toestemmend knikte.
Zfl bloosde, toen zjj bemerkte, dat
hij de waarheid had doorzien, en dat
hatir noodleugentje hem niet misleid
had.
„Wat ik dan van je weten wou",
zal de landlooper, „betreft iets, wat
ongeveer een week geleden is gebeurd
en waar je allleht iets van gehoord
zult hebben. Is niet precies een week
geleden bier een wagen voorbfl gp-
gaaD, waarop een langwerpige houten
kist was geladen?'
„Jal Dat herinner lk me heel goed.
Ik keek uit het raam en dacht er
over, wat dat was en waar het naar
toe werd gebracht".
Wordt vervolgd
