N°. 129 1914,
Zaterdag 31 October,
Een Demonische Vrouw.
FEUILLETON.
Db uitgavedezer Oonrant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrljdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr5« per kwartaal, in Qos« f 0,J8„ buiten Goes, franco f l,SB.
Afzonderlijke nommers S cant,
'Mending ran advertsntlfij» op Mascdag, Woensdag
en VRIJJOA0 vöór 18 uren.
De pr0s der gewone advertentiën is ran 1-5 regel» 50 ct., elke regel meer 10 c».
ls5 directe opgaaf ran driemaal paatelng derzelfde advertentie wordt
de pry» slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en da daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels fc 1, wekend
Bewisnummers 5 «est,
Telefoonnummer SS Sire«te»r O. W. vah Babneveld. Uitgave ra» de Naam!,Yen»oots«hap „Qseaehe Courant". HoofdredMteur W. J, (1. van Sakt»».
De Indische Begrootiag.
lie oovlogs-toestand schijnt onzen
Kamer-leden zelf-beperking bijgebracht
te hebben in één dag zijn de alge-
meeue beschouwingen over de Indische
begrooting beëindigd geworden.
Eu daarmede ging vroeger een week,
dikwijls meer dan een week, heen
Laten wij constateereu, dat de zelf
beperking, welke de Kamer-vau-Hou-
derd zich heeft opgelegd, aan de debat
ten niet de minste schade heeft toe
gebracht. t)e afgevaardigden, die kolom
men van de Handelingen plegen te
vullen, mogen tot de overtuiging zijn
gekomen, dat men in tien minuten beter
zijn meeuing kan ontvouwen dan in
twee of drie uur.
Optimistisch waren de beschouwingen
anders zeer zeker niet. Hoe kon bet
andersin dezen tijd Ook Indië
beeft geducht onder de algemeene
crisis te lijden j evenmin als hier, is
daar zin voor luxe. Op deze begrooting
zijn door minister Pleite millioeuen
besnoeid, millioeuen, welke in gunstiger
tijds-omstandigheden, met het oog op
de economische ontwikkeling onzer
koloniën, door de Kamer gaarne toe
gestaan zouden zijn.
Een aanmerkelijke bezuiniging is
verkregen door de voorgestelde salaris-
verhoogingen terug te nemen. De heer
Schaper mocht dit betreuren en zijn
goed hart doen spreken ten gunste
van de lagere ambtenaren, het is
toch zeker niet deze categorie van bur
gers, welke onder de tijds-omstandig
heden het meest te lijden heeft.
Tech blijkt, ook in deze dagen, de
politiek te kruipen, waar zij niet gaan
kan. Was de toon van de algemeene
beschouwingen er één van bezuiniging,
de antirevolutionaire heer Scheurer
wilde verder gaan en wel op een punt,
waar hij de geheele linkerzijde tegen
over zich vond op de onderwijs orga
nisatie. Wij mogen ons gelukkig achten,
dat daar niets van zal komengevoelt
lndië al den economischen druk der
tijden, het zou onverantwoordelijk
wezen, nu nog ook te tornen aan het
ouderwijs, wat een zoo belangrijke factor
voor de algemeene opleving en ont
luiking in lndië is gebleken.
Dat de situatie in onze koloniën
gunstig blijft, ook ondanks den oorlogs
toestand, is een verblijdende tijding.
Maar wij hadden ook niets anders ver-
29
Uren en uren zat hg In de duister
nis ala versuft ternador. Al zijn ge
dachten waren bij Pinhelro. HJ dacht
aan hem zoo ernstig, zoo lang «n
met snik een passie, dat hij vergat,
dat or nog meer menschen op de
wereld waren. Het scheen hem toe,
dat, als hij aan hem dacht, hij licht
zag, licht In zijn donker hol, licht,
dat doordrong door de muren van
het oude huis, licht, dat scheen ook
ln PInhelro's palels, in dat mooie ge
deelte van Lissabon. Eindelijk zag
Denvers Pinhelro zelf. Hij zat in zijn
studeervertrek aan z{jn grooten les
senaar. Hg nam een papier in de
hand en bekeek het aandachtig. Toen
ging hg de kamer op en neer loopen,
daarna vloog hij als 't ware het ver
trek uit en sloot de deur achter zich.
Hij scheen iets te gaan halen, waar
groote haast bü was. Toen hij ver
dwenen was, was ook het licht weg.
Denvers sprong op. Had hij ge
droomd of stond hg op het punt, gok
te worden? Zonder eigenlijk goed
te weten wat hij deed, nam hg zSn
mes en begon uit alle maeht ln den
muur te krabben. Deze was hard
en de punt van het mes brak er op
af. Maar rarder krabde hg met zijn
gebroken mes in den muur.
Plotseling kreeg Denvers een golf
water over zich heen; het stortte als
een waterval naar beneden. Hg uitte
een kreet van ontzetting. Zou bg
hier in dit hol moeten verdrinken?
Sn al maar hooger rees het water,
het stond tot aan zgn middel, tot aan
zgn kin en toen een wonder ge
beurde er I Hg dreef naar boven
tot aan den rand van den put.
Klaarbigkeigk had hg de voegen
wacht. Er is voldoende voedsel voorde
bevolking, welke, zoooals de heer Van
Deventer mocht constateereu, voorbeel
dig van haar gelrouwbeid aan hetNeder-
landsche gouvernement getuigt.
Het zijn zonder twijfel moeilijke tijden
voor minister ÏÏeyte en gouverneur-
generaal Jdeuburg. Beide mannen weten
de zaak flink aan te pakken en tegen
een berg van werk zien zij niet op.
Aan hun beleid is het dan ook zeer
zeker voor een aanzienlijk deel te
danken, dat van een gunstigen toestand
in lndië kan worden gewaagd.
En wij twijfelen er niet aan, of harer
zijds zal de regeering de getrouwheid
der Indische bevolking op prijs weten
te stellen, door in nog krachtiger mate,
dan tot nu toe het geval was, voor de
geestelijke en stoffelijke ontwikkeling
dier bevolking zorg te dragen.
Buitenland.
De strijd in en buiten Europa>
Zooals te verwachten was, is het
nieuws van hetWestelgk oorlogsterrein
schaars.
Wel meldden de telegrammen weer
godeelteigke successen, wel is het
geveohtsfront hier en daar gewgzigd,
maar naar een gebeurtenis van eenige
bsteekenis, die can beslissende wen
ding aan hot verloop van den strgd
kan geven, wordt tot nu toe tever
geefs uitgezien.
Mot man en macht stigden de Duit-
schors aan de ïser linie, maar stuiten
'nier op hardnekkigen tegenstand.
Treinen vol gewonde soldaten komen
terug en bewgzan met welk een tel-
hetd hier wordt gevochten. Steeds
meer voeren de Duitschera verster
kingen aan, vooruameigk in do Ijjn
Nieuwpoort—La Bassée.
Van den overtocht van een gedeelte
hunner troepen over de Yser hebben
de Dultschers, vooral nu Dixmniden
in het bezit der bondgenooten is, tot
nu toe bgzonder weinig voordeel ge
had en al is ie ign van de troepen
der Dondgenooten, onder de pressie
der Dultsche legermaehteD, wat terug
geweken, dit sehgnt voor het vordere
front van geeneriei beteekecis te zgn.
De vraa; ls maar we bespraken
haar reeds meerdere malen wie
deze toestand het langst zal kunnen
volhouden, sn dat zal hoogstwaar-
tchgnljjk wel het land zgn, dat zich
de minste opofferingen most getroosten
en betrekkelijk het lichtste wordt
getroffen.
Het mobisl maken en ln den strgd
van de py'p met zgn mes opengemaakt
en het rivierwater stroomde nu vrg
naar binnen. Denvers kroop uit den
put en stond daar nu druipende van
hst nat. Juist was hg er uit, of hg
hoorde geluid en stemmen ln de kamer
boven zich. Toen de kreet van een
vrouw, schel en wanhopig. Daarna
was het weer stil.
Geen tweede minuut later, of een
helder licht en nu was het geen
verbeelding, maar werkelijkheid
drong tot Denvers door. Haastige
voelstappen kwamen nader en Pin
helro, met bloedvlekken op zguo ter-
hemd en manchetten, stond voor
Denvers,
„Kerel!" riep hg uit. „Ik dacht wel,
dat ik je hier zou vinden. Maar hoe
ter wereld Is het mogeigk, dat je
hier bent terecht gekomen, hier, in
LlBsabon
„Door je eigen brief!» stamelde
Denvers. „De brief, dien je me schreel
en Da Costa medegaf."
„Nu begrgp ik de teekons op het
vloeipapier," antwoordde hg. „Kom
met me mee.»
Denvers keek Pinhelro aan en
trachtte te spreken, maar de stem
begaf hem en hg viel bewusteloos
neder.
Toen hg weer tot zichzelf kwam,
lag hg op een sofa in PInhelro's huis.
Deze stond naast hem en hield een
glas met iets opwekkends in de hand.
„Hier,* zei hg, „drink eens. En
vertel me dan, wat er gebeurd is.
Maar op je gemak, hoor, je hebt geen
haast. In welk gevaar je ook verkeerd
hebt, nu ben je veilig.»
Denvers vertelde zgn ongelukkige
geschiedenis zoo goed hg kon.
„Maar waarom heb je me toch ge
schreven?" vroeg hg tenslotte. „Zonder
den brief was ik nooit hierheen ge
komen.'
„Die brief was een vervalschlng,"
antwoordde Pinhelro. „Ik herinner
werpen van de geheele Dultsche en
Russische weermacht ls nog heel iets
anders dan het door Engeland ge
volgde stelsel, telkens weer nieuw
aangeworven cn afgerichte troepen
naar hes vasteland te zenden.
Du'tschland kan de en urine krachts
inspanning niet lang volhouden. België
is op het oogenblik reeds een geheel
verwoest land, den vijand ten prooi
geworden, van Frankrijk worden van
dag tot dag zware offers geëlscht, het
vecht den grooten slag op eigen ter
rein uit en wat daarvan de gevolgen
zgn, kunnen honderden kilometers ver
woeste landstreken met vernieido ste
den en dorpen getuigen.
Alleen Engeland kan rustig zijn.
Door zijn vloot bsheer3cher der zee,
aan alle zgden door water omringd,
kan het kalm den afloop van den
strgd afwachten en zich er toe bepa
len, geregeld nieuw afgeiichte lan
dingstroepen naar Franschen bodem
over te brengen.
Inderdaad, de Engelechen, wier
leven zgn gewonen gang gaat, hebben,
zooals ook de Times zegt. geen haast.
Als de laatste kozak in Rusland en de
laatste huisknecht in Bordeaux 1b ge
vallen, kunnen zj nog dsn oorlog
rekken.
Een geheel ander karakter zou de
strgd krggen en eon veel minder zwaar
aandeel zouden de andere bondge
nooten daaraan behoeven te nemen,
wanneer het gelukte, Dultsche troepen
in Engeland aan wal te zetten.
Dit zou mogoigk zijD, *1 zou het
met buitengewone moeilijkheden ge
paard gaan, wanneer de Dultschers er
in slaagden, Duinkerken en voorna-
meigk Calais in handen te krggOD.
Met kracht wordt hier van Dultsche
zjae op aangesiunrd, maar hg de
Yser-linle is tot nu toe do Duitsehe
opmarsch langs do zeekust tot staan
gebracht en wanneor niet zoo spoedig
mogeigk nieuwe hulptroepen in groote
hoeveelheid kunnen worden aange
voerd, zal do voortgang van de Dult
schers in dit waterrgke, door de natuur
zoo onbegaanbaar gemaakte gebied,
waarin bovendien het dappere ovor-
schot van het Belgische leger zoo
moedig stand houdt, wel niot van
heteekenis zgn.
Het moet natuurigk het doel van
alle bondgenooten zgn, den Dultsohen
opmarsch, waar deze ook plaats heeft,
te verhinderen, maar voor de Belgen
en Franschen zelf zou het bereiken van
Calais door de Dultschers nog niet zoo
onvoordeelig zgn. Daarmede toch zou
een begin gemaakt worden mat de
Duitsehe operaties tegen het Engelsche
vasteland, waardoor Engeland eens
mg, dat mgn knecht mg op zekeren
dag kwam zeggen, dat er een dame
was geweest, die mg over zaken
wonsekte te spreken. Zo had eanlgen
tgd op mg gewacht had, maar was
toen heen gegaau. Ze heette mevrouw
Lello Mendez. Nu wist ik, dat er
een dame bestond van dien naam,
ofschoon zo niet in Lissabon woont
aan wien hot onde huiB Casa dos
Blees behoort. Ik dacht dan ook niets
bgzonders van dat bezoek en hoopte,
dat de dame nog wel terug zou ko.
men. Hoe kon lk ook donken, dat
daar kwaad achter stak Maar luister
verder. Ik heb goed nieuws voor je.
We hebben nu onze vganden gesnapt.
Evelyn Castllhon is gearresteerd en,
hoe knap ze ook is, zal ze toch niet
uit haar gevangenis kunnen ontvluch
ten."
„Maar mag lk je even in de rede
vallen? „Hoe ben je mg te hulp
kunnen komen 1'
„Dat geschiedde op een bg zonder e
maaier. Ik was in mgn studeervertrek,
maar kon maar niet tot werken komen,
want mgn gedachten verwgiden ln het
verleden. Ik heb je beloofd, Denvers,
dat ik je eens zou vertellen, hoe het
kwam, dat ik twee vingers moest
missen", onder het spreken hield hg
zgn verminkte hand voor. „Er was een
vrouw, die ik lief had lief had
boven alles ter wereld. Zo viel in
handen van die duivelin lk kwam
te laat om haar te redden, maar ge
noeg, later vertel lk je er meer van.
De gedachte alleen maakt mg bgna
waanzinnig. Een Portugees verliest
het voorwerp van zgn wraak nooit uit
het oog. En al die oude herinnerlrgen
spookten mg vanmorgen door het
hoofd. Ik kwam niet tot werken en
bladerde in gedachten in mgn vloei
boek. Daar zag ik opeens sporen van
een brief, dien ik zelf niet had ge
schreven en toch was het mgn hand
schrift, hoewel de woorden niet van
krachtiger in den oorlog zou betrok
ken worden, dan tot nn toe geschiedde
en Frankrijk en België, diewarkefljk
huu aandeel in do groote offers welke
de strgd elscht, door kun eigen ver
woeste landstreken al geleverd heb
ben, de handen wellicht wat meer
vrg souden krjgen.
Zg konden dan op hnn beurt eens
waarnemen hoe de grooto cn machtige
Eogekohe bondgenoot den vgand op
eigen grondgebied tc woord zou staan.
Dat wanneer de bondgenooten 'oy
de Yser linie niet sterk genoeg zgn
een landing in Engeland niet meer
tot de onmogeiykheden behoort, is
zelfs dezer dagon in de Engelsche
per3 erkent. De Timet zegt ronduit,
dat een landing in Engeland van
Dultsche troepen niet tot do onmoge
lijkheden heeft te behooren, sn ar
hoopt toch, dat de besprekingen hier
over nooit werkciykheid zullen wor
den. Het blad ls er van overtuigd, dat
het met den val van Calais zal gaan
als met de aangekondigde bezetting
van Parys en Warschau.
Wanneer dan het Engelsche volk
maar bedenkt, dat het de bondgenoo
ten en voornameigk de soldaten van
hot dappere Belache leger zgn, die tot
nu toe den Dultschen opmarsch ge
stuit en daardoor een Duitsehe poging
tot landing ln Engeland onmogelijk
gemaakt hebben.
Over den opstand in Zuid-Afrika,
waar de bekende generaals De Wet
en Boyera aan hun ongenoegen over
het gebruik van het leger tot een
veldtocht tegen Dultacho bezittingen
hebben uiting gegeven en over de
gespannen verhouding tussohen Bul
garen en Rnssen vindt men bgzon-
derheden ln de volgende, gistermid
dag door ons reeds gebnlletineerde
telegrammen.
Van het Oostelgk ooilogsterreln
willen we nog even eenige bijzonder
heden aanstippen, Het Duitsehe leger
voor Warschau is zoover teruggesla
gen, dat de Russische cavalerie da
stad Lods heeft kunnen bezetten Zui-
deigker,ln het Weichselgebied, strgden
de RusEchon met succes. In het ge
bied vsu de San, ten Zuiden van
Przomysl mislukte de door de Oosten-
rgkers voorgenomen omsingeling. Het
bericht, dat bij den overtocht door de
RusBen over da» Welchsel 250000
Dultschers zonden gedood en 500000
gewond zgn, zullen we voorloopig, op
zUn zachtst uitgedrukt eeu, beetje
voorbarig noemen.
Berlijn» Au bteigke mededeeiing
van Woensdagmorgen uit het groote
hoofdkwartier
ln Polen zgn de Dultsch Oostenryk-
my warea. Met moeite las ik het ge
vlooide schrift
„Beste Denvers,
Brenger dezes, Senhor Da Costa,
geboren te Lissabon en een vriend
van mg, zag mij bezig met oen docu
ment en teekening, hetwelk hg gelooft
dat van groote waarde is." Verderop
zag ik de woorden„het kwam mg
voor, dat jy er wel raad mee zou
weten. Daarom zond ik hem naar jou
En nog verder: „Indien je Da Costa
van dienst kunt zyn, zal je me ten
zeerste verplichten."
„Dit was voor mg genoeg. Toevallig
wist ik, dat Da Casta een schurk ls
van het ergste soort. Die geschiedenis
van een schat, verborgen in Casa dos
Bicos, heeft langen tgd de gemoederen
van antiquairs in beweging gebracht
en een gevoel van vrees beving mg,
dat je naar Lissabon was gelokt en
je nu in dat huls bevond. Ik kwam
er juist bgtydi binnen. Evelyn Cas
tllhon had zichzelf uitgegeven voor
Senhora Lello Mendez. Ze had zelf
een flinke boeveelheid van den sahat
in beslag genomen en alles scheen
goed te gaan, tot ten slotte zg en haar
medeplichtigen ruzie kregen over de
verdeellng. Ik was zoo voorzichtig
geweest, niet alleen naar dat huls te
gaan. Verscheidene polltle-agenten
stonden mg bg. We verzekerden ons
eerst van Evelyn. Da mannen voohten
als leenwen. Maar ook zg werden ge
pakt en geboeid. In hun angst ver
telden ze alles, jouw verbigiplaatz, en
waar ze den schat gevonden hadden.
Ik nam jou dadelgk mee en de schat
zal nu zgn weg wol vinden naar de
oude dame, die de werkeigke mevrouw
Lello Mendez ls, en ln een afgelegen
streek van Portugal woont."
Pinhelro zweeg en nog langen tgd
bleef Denvers stil zitten, in gedachten
verzonken.
Zoo eindigde de vreemde gesckle
sche troepen voor nieuwe Rnsnische
Btrgdkrsohten, die van Iwengorod,
Warschau en Nowo Georglëfsk opruk
ten, uit den weg gegaan, nadat zg tot
dusver in gevechten, die verschelden
dagen dnurden, alle Unssisoha aan
vallen met succes hadden afgeslagen.
Do Russen vervolgden eerst niet.
Het zich losmaken van den vgand
geschiedde zonder mooiigkheden.
De troepon zullen zich overeen
komstig den toestand opnieuw opstel
len.
Op het Noordeigka oorlogsterrein ls
geen verandering van bsteekenis In
getreden.
Berlijn. Ambteigke mededeeiing
uit het groote hoofdkwartier
De gevechten bg Nieuwpoort en
Dixmuiden duren nog voort. De Belgen
hebban daar aanmerkeigke verster
kingen gekregen. Onze aanvallen wor
den voortgezet.
Zestien Kngelsehe oorlogsschepen
hebben deelgenomen aan het gevecht
tegen onze rechtervleugel. Hun vuur
bad geen uitwerking. Bg Yperen is
de toestand gisteren onveranderd ge
bleven.
Ten westen van Ryssel is onze aan
val met succes voortgezet.
In hat Woud van Argonne zij* weder
eenige loopgraven veroverd. De man
schappen, die zich daarin bevonden,
zgn gevangen genomen.
Op het westeigk front heeft zich
verder niets van belang voorgedaan.
ParIJ*. Het officleele bericht van
Woensdagmiddag 3 uur lu'dt
Gisteren zgn de aanvallen der Dult
schers in de streek tusschen Nieuw
poort en Atrecht veel minder hevig
geweest.
Wy hebben overal onze stellingen
gehandhaafd en zyn ten Noorden en
ten Oosten van Yperen vooruitgeko
men. Ook hebben wy eenige vorde
ringen gemaakt tusschen Cambrln ten
Z.W. van La Bassée en Atrecht.
Meer en meer wordt bevestigd dat
de verliezen der Dnitschers aan doo-
den, gewonden en gevangenen op het
Noordeiyk deel van het oorlagstooneel
aanzleniyk zgn geweest.
Op den rechteroever van de Aisno
hebben de Dultschers een zeer hevigen
nachteiyken aanval beproefd in de
omgeving van Craonne. ZU zUn terug
geslagen.
In Woevre hebben onze troepen hun
opmarsch voortgezet ln het bosch
tusschen Apremont en St. Mihlel en
ook ln het boach van La Prêtre.
Parlj*. Officieel wordt meegedeeld
Ten Zuiden van Warschau strekt
het gevechtsterrein zich uit van Rawa
denls, de ocnltsprekeigke angst, die
een jaar lang zyn leven had verbitterd.
Evelyn Castllhon kon hem nu geen
kwaad meer berokkenen.
Toen de werkeigke mevrouw Lello
Mendez de geschiedenis van do dia
manten vernam, werd do put nogmaals
nauwkeurig onderzocht on oen drie
honderd Brazlllaansebe diamanten
kwam er uit. Mevrouw Lello Mendez,
die ln bekrompen omstandigheden
had geleefd, was nu plotseling raultl-
mlllionnaire geworden. ZB wilde het
fortuin met Denvers en Pinhelro deelen.
Deze laatste weerde af.
„My komt de eer van da vondst
niet toe, en dus ook geen belooning,"
zei hy. „Wilt u iemand beloonen,
die man staat daar.' En hU wees op
Denvers.
Maar ook deze maakte tegenwer
pingen.
„Wees niet dwaas," drong mevrouw
Lello Mendez. aan. „Den vinder van
dit onmeteiyk fortuin komt een ruime
belooning van rechtswege toe. Waar
1b uw adres te Llisabon?"
„Ik bigf nog een paar dagen bg
mijn vriend Pinhelro."
„Dan zult u weldra van me hooien."
En zoo geschiedde het ook.
Den volgenden morgen werd voor
Denvers een pakje bezorgdhet be
vatte een aantal Brazlllaansehe dia
manten. In Engeland ternggekoerd,
liet hy ze taxeeren. Zyn verbazing
kendo geen grenzen, toen de waarde
op meer dan een half mlllloen pond
sterling werd getaxeerd. Van betrekke-
lflk onvermogend, was Denvers plotse
ling een ryk man geworden.
Maar de grootste rgkdom viel hem
pas een half jaar daarna ten deel,
toen Kitty Curtis, het speelmakkertje
uit zgn jeugd, voor het altaar haar
hand ln de zgne legde.
EINDE.