N°. 74 1914.
Donderdag 25 Juni.
101stc jaargang.
Een Duister Geheim.
FEUILLETON.
«OESCHE
COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en 'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfla per kwartaal, in Goes f 0,75B buiten Goes, franco f !e*5.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending: van advertentiën op Maandag en Woensdag:
vóó? 2 uren, op VRIJDAG vóór ia uren.
Telefoonnummer 88. Directeur G. W. tan Barnevkld. Uitgave
vam de Naaml.Veamootsckap Gets the
De prfls der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et*
B$ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de pr^s slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berekend.
BewSsnummers 5 «ont,
Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santin
Zij, die zich met
ingang van 1 Juli
a.s. op ons blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
Op den verkeerden weg.
Wij hebben meermalen gehoord, dat
liet vereenigings-leven in onze stad uiet
tot bloei kan komen na een oogenblik
van fleur komt, alsof het zoo van zelf
spreekt, de inzinking. Dit valt te be
treuren, maar er schijnt nu eenmaal
weinig aan te doen. Des te meer be
treurenswaardig is het echter, wauneer
in bestaande, uuttig-werkende vereeni-
gingeu het separatisme op de spits
gedreven wordt, wat niet anders dan
tot schade lijden kan.
Zoo is het ook gegaan met de hier
bestaande vereeniging „Handelsbelan
gen".
Op de jongste vergadering had de
heer Dekker, voorzitter, op grond van
de statuten, bezwaar gemaakt tegen het
betuigen van adhaesie aan het Middel-
burgsche adres, om de bookmakers
weder in Nederland hun obscuur be
drijf te doen uitoefenen. Eenige leden
waren daarmede niet tevreden en, na
tuurlijk, als men zijn zin niet kan
krijgen, dan richt men maar een nieuwe
vereeniging opDit schijnt de ge
bruikelijke taktiek in Goes te zijn.
Wij zouden daar op deze plaats niet
op wijzen, ware het niet, dat tegen het
optreden van eenige drijvers ernstig
protest moet worden aangeteekend.
Immers hun streven werd geleid door
grof eigen-belang, en door niets anders.
Maar nog erger is het, dat zij, naast
„Handelsbelangeneen vrijzinnige ver-
eeniging //Goes Vooruit" oprichten, een
vrijzinnige vereeniging, welke ten doel
heeft bevordering der belangen van den
Goescheu hand el-drij venden midden
stand, bevordering van het vreemde
lingen-verkeer en behartiging der
bookmakers-belangen Wat dit alles
met het begrip „vrijzinnig* heeft uit
te staan, het is ons een raadsel.
Nu hebben wij geen moment aan de
mogelijkheid gedacht, dat de regeering
den bookmakers, die allerwege worden
uitgewezen als schadelijke elementen
voor de gemeenschap, hier weer vasten
voet zal geven. Dat is maar goed ook.
Want den zwendel, welke aan dit bedrijf
verbonden is, zal ieder rechtschapen
mensch onduld'tar achten. Dat er
gewed word* wij zijn er in geenerlei
vorm vor .fe van zou ten slotte
nog door 'den beugel kunnen, indien
het op eerlijke wijze geschiedt. Maar de
staaltjes van oplichterij, welke wij
hebben gezien van bookmakers o. a.
is een kantoor van zekeren „William
29
De huishoudster keek haar aan,
verwonderd, dat zij met .juffrouw
KoelofB" werd aangesproken, en in
de stem van Annie een nietnitgespro-
ken verwijt klonk. Maar ook de baro
nes besefte direct, dat zij een onvoor
zichtigheid had begaan. Zjj haastte
zich, die te herstellen, door in een
schaterlach uit te barsten, welke haar,
in aanmerking genomen de gemoeds
stemming, waarin zij verkeerde, tame
lijk goed afging.
.Maar, kom toch!... Engelina wil
ni it hebben, dat Ik weer trouwen ga 1...
Haha Maar waarom eigenlijk
„Dat heb ik n zoo even reeds gezegd,
mevrouw Zoodra de wittebroods
weken voorbij zijn en u weet,
helaas, nit ervaring, dat deze weken
eigenlijk slechts enkele dagen duren
zal uw echtgenoot spoedig bemerken,
dat de wereld hem met scheele oogen
aank{ktH(j zal gaan nadenken,
gaan twijfelen, zooals alle menschen
doen, omdat we per slot van rekening
zwak zijnEn dan doet de twee
dracht haar Intrede
Zóóveel onbeschaamdheid overtrof
al hetgeen de huishoudster, jaren lang
de uitverkorene van baron Van Heerde
tot Wagenborg, had durven bestaan.
En dat wilde wat zeggen'.
Maar nog wist Annie zich te be-
Bames" daar bijzonder sterk in
grenzen aan liet ongelooflijke. Slechts
aan enkele wiuners worden de prijzen
uitgekeerd honderden namen van zoo
genaamde winners zijn echter gefingeerd
en zoodoende komen de gelden terecht
in de zakken van zwendelende book
makers. Dat geld is niet afkomstig vau
lieden, die het zonder zorg misspn
kunnen, doch vau den kleinen man,
den arbeider, die hoopt, met zijn
bespaarden shilling een heel bescheiden
winstje te maken. Hij wordt echter
zonder eenige wroeging opgelicht.
Waar zulke individuen door verschil
lende landen worden uitgewezen, zou
dan Nederland, dat ook zoo verstandig
was, hun obscuur bedrijf strafbaar
te stellen, hen nu weer met open armen
ontvangen Onze regeering zal wel ver
standiger zijn. Het nadeel, dat enkele
gemeenten ten onzent van het book
makers-verbod lijden, is per slot van
rekening een zedelijk voordeel. Het
„pecunia non olet", geld stinkt niet,
is een goed devies voor lieden, die er
geen geweten op nahouden, maar het
mag nimmer een devies voor de over
heid zijn.
Zoo is men dan ook in Goes op den
verkeerden weg. Wij juichen het van
harte toe, als hier een vereeniging tot
bevordering van vreemdelingen-verkeer
met vrucht werkzaam kan wezen. Men
vergete echter niet, dat zulk een ver
eeniging de goede elementen moet be
trekken, niet de verkeerde. En dat zou
wel het geval wezen, als zij er naar
streefde, de bookmakers weer hun bedrijf
te doen uitoefenen. Een dergelijke actie
verdient allerminst sympathie.
Buitenland.
De toestand te Durazzo.
De Mohammodaansche inwoners van
Lurazzo hebben in hun pogingen, een
wapenstilstand te bewerken, succes
gehad, al is dan ook van belde zjden,
zoowel door de rebellen als door den
aanvoerder der regeeringstroepen,
Prenk Bib Doda, op dien wapenstil
stand een ongeoorloofde inbreuk ge
maakt.
Het door de Matin verspreide be.
richt, dat de Nederlandsche officieren
er ernstig over denken, naar het
vaderlat d terng te keeren, te volkomen
begrijpelijk, wanneer zij, zooals ge
beurd schijnt te zijn, in geen enkel
opzicht ln het tot stand komen van
dien wapenstilstand gekend zijn.
Vreesde de vorst misschien tegen
werking van hnnne zjde?
Maar ook dan nog was er geen
verontschuldiging, hen te passeersn.
Zy hebben hun leven ln de waag
schaal gestold ter verdediging van
land en vorst, z(j lieten reeds een
niet te vervangen makker op het
Albaneesche slagveld, zij zjjn de
eenige werkelijk betrouwbare perso-
dwingen.
„Dus volgens jouw meening, Enge
llna, zal de wereld, die nog steeds aan
mijn onschuld twijfelt, haar minach
ting ook aan Frits doen gevoelen,
nietwaar
Bij het hooren van den naam Frits",
zooals die alleen kan worden uitge
sproken door de vrouw, die opreeht,
waarachtig liefheeft, liet Engellna een
zakdoek, dien zij jnist onder handen
had, op den grond vallen. Ze was
bleek geworden. Von Breitenbaeh
mocht dan verklaren, dat haar dwaze
liefde voor het opgedirkte advocaatje
tot nletsj, zou kunnen leiden, z|j
wilde daaraan vasthouden.
Het kostte haar moeite, om kalm
te bljjven.
,Dus is het meneer De Groot", vroeg
ze na een oogenblik, „met wlen n wilt
trouwen, mevronw
„Ja I" Annie zei het op nltdagenden
toon. Eu ze voegde er onmiddellijk
aan toe: „H{j tenminste twijfelt niét
aan mijn onschuld'.
„O maar als u meneer De Groot
kende, zooals ik hem ken 1
Nu was de beurt aan Annie ge-
komen, om door de jaloezie alle om
zichtigheid uit het oog te verliezen.
„Wat wil je daarmee zeggen
vroeg ze zenuwachtig.
Juffrouw Roelofs was uiterlijk weder
volkomen kalm.
„Hjj heelt aardig wat achter den
rug!' zei ze zacht, maar insinneerend.
Annie kon haar drift niet bedwingen.
„Alle mannen hebben „wat achter
nen in de omgeving van den vorst,
die weten kan, dat geen enkele andere
drijfveer hen doet handelen dan de
wil, hnn plicht tegenover Europa en
hnn nieuwe vaderland naar behooren
te volbrengen.
Wanneer dan de vorst buiten hen
om in hun arbeid ingrijpt, op aanstoken
van een allesbehalve vertrouwbaar
deel der bevolking, is het onzen offi
cieren niet kwalijk te nemen, dat zij
den wensch te kennen geven, het
bijltje voorgoed er by neer te leggen.
In tegenstelling met de Oostenrijkers
een corps vrijwillige Oostenryksche
artilleristen nam zelfs een soort motie
van vertrouwen in de Nederlandsehe
officieren aan doen de Italianen al
hun best, de verdiensten van de Hol-
landsche missie in de oogen van den
vorst te verkleinen.
Hoe onbetrouwbaar het Italiaansche
element in den Alb&neescben strijd
geweest is, zal Wilhelm von Wied
waarschijnlijk eerst te laat gewaar
worden. Nu gaat hij nog door dik en
dnn met hen mede, nn heeft, na den
dood van overste Thomson, de Alba
neesche regcering den Italiaansehen
gezant nogmaals haar verontschuldi
gingen aangeboden over de bekende
arrestatie Inzake het wisselen van
lichtseinen en daardoor natunrlfjk den
daarbij betrokken kapitein Fabius in
het .ongelijk gesteld.
Thans is ook gebleken, dat de
Italianen eertijds getracht!,hebben,
overste Thomson als commandant van
Durazzo door een onbetrouwbaren
Italiaansehen militair te doen ver
dringen.
De kolonnes, welke van het N., het
Z. en het Z.-O. naar Durazzo zouden
oprukken om de rebellen te omsin-
singelen, blijken nit zeer verdachte
elementen te z|jn samengesteld.
Er bestaat alleszins vrees, dat z|j
naar de opstandelingen znllen over-
loopen. De aanvoerder Prenk Blo Doda
heeft de gevolgen ondervonden van
een oproerige beweging onder de
Mohammedanen te Skoetari, welke
dreigden het land der Mirdieten binnen
te dringen, wanneer de krijgers niet
spoedig daarin terugkeerden.
Hoe langer zoo meer bij]kt, dat het
in Albanië een machtsstrijd tuBschen
den Islam en het Christendom dreigt
te worden, waarbij de Italianen een
allesbehalve betrouwbare rol spelen.
Uit het Z opdringende regeerings
troepen, waarbij zich ook een tweetal
Hollandsche officieren bevinden, z(jn
na een hevig gevecht met de opstande
lingen teruggeslagen.
Roemenië schijnt een poging te
willen doen, dsn vorst te helpen. Tal
van Roemsenscbe vrijwilligers bieden
zich aan en het Roemeensche gezant
schap predikt het deelnemen aan den
strijd tegen de Heilige Bataljons,
welke zieh weer in Epirus vertoonen.
Da opstandelingen treden nu elders
zeer actief op. Elbassan, aan de Skoem-
bl, een 40 K.M. ten Zuid-Oosten van
Durazzo, is in hun handen gevallen
en de hulptroepen, die nit Walona
den rug", zooals jij je gelieft uit te
drukken, vóór zij een einde aan haar
avonturen maken en in het huwelijk
treden, hetzi) uit liefde, hetzij ni' Be
rekening. Misschien is het waar, dat
het hun in vele gevallen niet verhin
dert, om opnieuw te beginnen, eenige
jaren, sems reeds een maand na de
brniloft".
Engellna beet zieh op de lippen.
Een trek van boosaardigheid ver.
wrong haar lippen en tnsschen haar
wenkbrauwen plooide zieh een diepe
rimpel.
„Hij iB een speler", ging ze voort,
„een verwoed speler. Hij heeft met
speculeeren aanzienlijke verliezen ge
leden en het ontbreekt hem aan zede-
15ken moed, daarmede op te houden.
Hij staat aan den rand van den af
grond. En dat hj nn voor u poseert
als het toonbeeld van onbaatzuchtig
heid, als iemand, die gebroken heeft
met alle vooroordeelen, die de wereld
wil trotseeren, dan doet hij dit alleen
in de hoop, de bres in z5n fortuin te
herstellen".
„Kom, kom 1 Vertel me eens,
Engellna, van wie heb je al die in
lichtingen omtrent het karakter en
den financieelen toestand van meneer
De Groot?"
„Van een goeden kennis van mei,
„Een goede kennis Dat is alweer
wat nieuws voor me".
„Als u het dan precies weten wil:
ik heb ze van mijn broer. Die kent
hem van nabij. Bin niet alleen speelt
meneer De Groot een hoogst gevaar
waren opgerukt om Dnrazzo te ont
zetten, zjn door hen verslagen. Te
Ber)5n zijn telegrammen ontvangen,
waarin wordt gezegd, dat de opstan
delingen een aanval op Walona in
den zin hebben en dat de Albaneesche
regeering er over denkt, de twee van
de Oostenrjkache Lloyd gehuurde
stoomschepen daarheen te zenden om
da stad te verdedigen.
Dat Essad pasja spoorloos uit Italië
verdwenen is, strekt niet om de ver
wachtingen over den goeden afloop
van de onderhandelingen met de op
standelingen hoopvol te stemmen.
Uit alles blijkt wol, dat de Alba
neesche kwestie nog verder dan ooit
van haar oplossing af is.
Binnenland.
J D. baron van Wassenaer van
Rosande. f
Op 62-jarigen leeftjd is te 's-Graven-
hage overleden het lid van de Eerste
Kamer voor Zuid-Holland J. D baron
van WaBsenaer van Rosande, christe-
ljjk-historisch.
De overiedeno was ridder in de orde
van den Nederlandsehen Leeuw, com
mandeur der ridderlQke Duitsche orde
Balye van Utrecht, en curator der
Technische Hoogesehool te Delft.
Statenverkiezing Overijiel.
De uitslag der stemming voor de
verkiezing van een lid van de Pro
vinciale Staten in het district Raalte
(vaeature-mr. H. de Bie) lnidt als volgt
J. W. J. baron De Vos van Steenwiik,
Zwollerkarspel, (Chr.-Hist.) 2985 stem
men; H. Salomonson Gzn., Almelo,
(Lib.) 2189 stemmen en J. E. Vogt,
Zwolle, (S.D.A.P.) 256 stemmen, zoodat
gekozen is baron De Vos van Steen-
wijk.
Stuwadoorswet.
Zonder hoofdelijke stomming keurde
gisteren de Tweede Kamer het wets
ontwerp-Stuwadoorswet goed.
Bertha von Suttner
en de bond Vrede door Recht.
Bertha von Snttner, een in burger
lijke kringen veel gelezen schrijfster
on propagandiste tegen den oorlog, is
Zaterdag overleden. Haar meest be
kende boek Is de roman „De Wapens
Neder I", in 1889 verschenen. ZJ was
van geboorte een Oostenrijksche ba
rones en de dochter van den Oosten-
rftkschen luitenant-veldmaarschalk,
graaf Kinsky en werd den 9den Juni
1843 geboren. Ia 1876 trad zij in het
huwelijk met baron Arthur Gundaccar
von Snttner. Z(j was viee-presidente
van het internationale Vredesbureau
te Weenen. In 1905 ontving zij den
Nobel prjs voor den vrede.
Het hoofdbestuur van den Bond
Vrede door Reeht heeft telegrammen
met betuiging van deelneming in het
overlijden van Bertha von Snttner
gezonden aan de familie van deze
strjdater voor den vrede te Weenen
en aan den bond aldaar voor de
vredesbeweging ter voorbereiding van
lijk spel op de benrs, bij staat ook
in zjn soeieteit als een verwoed gok
ker bekend".
„Ik begrijp niet dat je zoo iets
zeggen kant over den man, op wien
je je zinnen hebt gezet, en dan.
Annia beet zich op de lippenze
begreep, dat ze te ver was gegaan.
Nooit had Engellna haar gezegd, dat
ze iets oia Frits de Groot gaf; de
barones had het bemerkt nit den
brief, dien ze uit het schrflfbureautje
van haar huishoudster had genomen.
Zc zweeg dus verder.
Maar de oogen van Engellna fon
kelden.
„U hebt niet alles gezegd, wat u
op het hart hebt", bitste ze. „U bent
blijven steken. Wat moet er achter
dat „en dan* komen
„Niets."
Annie zei het buitengewoon scherp.
„Niets?" herhaalde Engellna sar
castisch.
„Neen".
Nn lachte de huishoudster luid op.
„Zeg aau dien moolen broer van je,
dien ik gelukkig niet ken", stoof Annie
ontactisch op, „dat hjj zich met mijn
zaken heelemaal niet heeft te bemoeien.
Heb je me begrepen?"
Met een brnske beweging schoof
Eng6lina haar stoel aehternlt en stond
reeht overeind.
„Mevronw de barones", zei zo lang
zaam, maar hatelijk, „heeft niet zoo
over mfln broeder gesproken, toen h(j
zich de moeite getroostte, om haar te
redden".
het congres. Op het graf van Bertha
von Snttner zullen vanwege den bond
Vrede door Reoht bloemen worden
gelegd.
Provinciale Staten.
Verzoek om subsidie Kateche- Veer.
Op grond hiervan, dat herhaaldelijk
door Prov. Staten dergelijke verzoeken
zijn afgewezen, stellen Ged. Staten
voor, afwijzend te beschikken op het
adres van K. Schippers Jr. te Kats en
J. van Wieringen te Wilhelmlnadorp
om een subsidie te mogen ontvangen
van f800 per jaar, voor de'bediening
van het Katsche-Veor mot een motor
boot.
Crediet Paardenfokkerij.
Ged. Staten stellen voor, aan de
Z. L. M. voor de eerstvolgende twee
jaren, ten behoeve van de paarden
fokkerij, den crediet te openen tot een
maximum van f4000. Voor de beide
afgeloopen jaren bedroeg het crediet
f 3550,
Subsidie Cursus hoefbeslag.
Ged. Staten stellen voor, aan deZ.
L. M. voor de jaren 1914 en 1915 een
jaarlijksch subsidie te verleenen van
f 150, ton behoeve van cursussen ln
hoef beslag.
De Z. L. M. is voornemens, deze
cursussen te houden in Axel, Cort-
gene en Zierikzee.
Afwyzing renteloos voorschot wegs-
verbetering.
Daar herhaaldeljk besloten is, niet
voor de tweede maal subsidie te ver
leenen voor de verbetering van een
zelfden weg, stellen Ged. Staten voor
afwflzond te beschikken op het ver
zoek van B. en W. van Wissenkerke
om een renteloos voorschot van f70000
voor verharding van verschillende
wegen. In het plan iB ook opgenomen
het aanbrengen van een gewalste
steenlaag op den weg van den zeedQk
van den Onrnstpolder naar den ont
worpen Prov. veerdam, doch ook daar
voor kan, volgens Ged. Staten, het
verleenen van een renteloos voorschot
niet in aanmerking komen, daar de
gemeente zich reeds verbonden heeft,
dien weg in behoorlijk verharden toe
stand te brengen.
V
Om dezelfde redenen stellen Ged.
Staten voor, afwijzend te beschikken
op een dergelijk verzoek van B. en
W. van Schore.
Subsidie Nisse.
Door Ged. Staten wordt voorgesteld
aan de gemeente Nisse over 1914 op
nieuw een tegemoetkoming in de
kosten van haar huishouding toe te
staan ad f 375. (Evenals over 1913.)
De flnanoieële toestand dier gemeente
is ongunstiger geworden, daar de
gemeente oen gedeelte van da pen
sioensbijdragen der gemeente-ambte
naren zelf zal betalen. Aan de regee
ring werd door G. S. geadviseerd om
in de kosten van het onderwijs f100
„Zwijg 1"
Beide vrouwen stonden nn tegen
over elkander nit beider oogen sprak
felle haat.
Maar op dit kritiek moment werd
de deur van de kamer geopend. John
trad binnen.
„Kan ik mevrouw nog met het één
of ander van dienst zijn vroeg hj.
„Neen, John. Won je soms uitgaan
„Als n het goed vindt, wilde ik
graag een partijtje biljart gaan spelen."
Annle knikte met het hoofdh$
kon gaan.
Een oogenblik later verliet ook
Engelina deu salon, zonder het hoofd
om te wenden.
De brenk was volkomen.
Annie riep John, als door een plot.
selinge Ingeving, terug.
„Wat belieft mevronw
„Zeg aau Marie, dat ze op mjn
kamer een kop thee brengt."
„Ja, mevrouw de barones."
Annle begaf zieh naar haar kamer.
Zjj was echter van plan, spoedig weer
naar beneden te gaan, om op De Groot
te wachten by de bank, in de onmld-
deliyke nabyheid van het zyhekvan
den tuin.
Zy was alles behalve gerust, en een
Inwendige stem zei haar, dat een groot
onheil boven haar hoofd hing.
Maar welk, dat kon ze op het
oogenblik absoluut nog niet bevatten.
Wordt vervolgd).