i\°. 71 M4.
Donderdag 18 Juni.
101st4' jaargang.
Een Duister Geheim.
26 FEUILLETON
'Je uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfl» per kwartaal, In Goes 0,73b bulten Goes, franco f 1,15.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
intending van advertontiaa op Maandag? en Woensdag
vOóï 2 uren, op VRIJDAG vóór 13 uren.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct.
Bfl directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelQk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 1,— berekend
Sawjrnnmmeri 5 cent,
Telefoonnummer 2S. Dire«fce«r G. W. tan Barneveed. Uitgave vaa de Naaml.Veaaootsehap .Gooszke Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santin
Zij, die zich met
ingang van 1 Juli
a.s. op ons blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
L. W. K- THOMSON, t
Het is een verpletterende tijding
geweestliet bericht, dat overste
Thomson in een gevecht met de Alba-
neesche opstandelingen voor Durazzo
is gesneuveld. Een van die tijdingen,
waaraan men de eerste oogenblikken
geen geloof kan slaan, en zooals het
ons verging, zal het duizenden in den
lande zijn vergaan er leefde nog een
klein sprankje hoop, dat het bericht
onjuist, of, op zijn ergst, overdreven
zou zijn.
Het heeft niet zoo mogen tvezen
één van Nederlands beste zonen heeft
het leven gelaten, ver van de zijnen
af, in een land, waar geordende toe
standen ten eeneumale onbekend waren
waar kuiperij en plundering en moord
tot de gewone alle dag-dingen behooren,
en waar juist een fiere, krachtige figuur
als Thomson noodig was, om orde in
den chaos te brengen.
Wij allen hebbeu wel sterf-gevallen
meegemaakt, geliefden van ons zieu
heengaan, waarbij we op het oogenblik
zelf den omvang van het verlies niet
konden beseffen. Het kon niet tot ons
doordringen, dat wij die oogen nimmer
meer zouden aanschouwen, die stem
nooit meer hooren, die hand nooit,
nooit meer drukken. Het leek ons iets
onmogelijks, iets absurds. Totdat, lang
zaam, langzaam-aan het verlies in al
zijn grootte, in al zijn wreedheid ons
wordt geopenbaard. Daar is het, alsof
daar in ons zeiven iets moois breekt
het oog blijft brandend-droog alleen
een snik welt op. Hoe gaarne hadden
wij gehouden, wat. zoo wreed van ons
genomen is
Hebben wij den slag zwaarder ge
voeld, wijl wij de eer hadden, overste
Thomson persoonlijk te kennen Het
lijdt geen twijfel. Want zulke mannen,
als Thomson er één was, leereu kennen,
is hen liefhebben. Er zullen weinigen
zijn, die zoovele vrienden telden, als
hij. En het was waarlijk geen wonder.
Zijn open, eerlijk karakter sloot alle
dubbelzinnigheid uit; Thomson zei
iintner, wat hij meendehet woord
vleierij had geen plaats gekregen in
Voorlooplg beperkte Da Groot zjjn
actie tot een langzaam naderen van
de villa.
Terwijl hij do haag voorbijging,
waar nog betrekkelük zoo kort geleden
de onbakende moordenaar van Ltze
Dormolen in hinderlaag had gelegen
en waar, weinige ureti te voren, de
raadselachtige Engelina Roeiofe voor
luistervink had gespeeld, werd hij
door een vaag gevoel van angst aan
gegrepen. Het gevoel was sterker dan
hj zelf; onwillekeurig verhaastte HU
zjjn schreden.
Weldra onderjcbetdde hij een lange,
onbeweeglijke gestalte voor de half
geopende deur. Zonder twijfel was
het John.
De Groot trad op hem toe en tikte
hem op deu schouder.
,John
.Meneer!"
,Wat donk jü van die hoele his
torie
De koetsier, Amsterdammer van ge
boorte, droeg een ïjngelsehen naam
en vermoedelijk was h(j van oordeel,
dat bij dien naam bet Engelsch flegma
paste.
„Niets, meneer!" antwoordde hü
ijzig kalm.
De Groot keek op zfjn horlogede
vijf minuten, welke h(j Julie had toe
gestaan, waren bijna verstreken.
Opeens hoorde hij lichte voetstappen.
Iemand liep haastig de trappen af.
Maar het was Annie niet; De Groot
zou het dnidelQk aan het frou frou van
haar zijden japon hebben gehoord. Een
oogenblik later stond Julle voor hen
zo was doods bleek en haar oogen
het woordenboek zijns levensinder
daad, zulke manneu zijn zeldzaam.
En nu is, plotseling, Thomson van
ons heengegaan.
Thans nog kunnen wij niet beseffen,
hoe groot dat verlies iswij vermogen
het slechts uit de verte te benaderen
Maar dit weten wij wel een buiten
gewone toekomst zou hem weggelegd
wezen. In de aebt jaren, dal hij hel
district Leeuwarden in de Tweede
Kamer der Staten-Geueraal vertegen
woordigde, heeft hij zich als een kracht
van den eersten rang doen kennen
Op hem waren de verwachtingen ge
vestigd vau allen, die een grondige
reorganisatie van onze weermacht voor
stonden, die ijverden voor een volks
leger. Als iemand dat tot stand had
kunnen brengen, het zou Thomson
zijn geweest. Wij allen herinneren ons
nog levendig zijn onvermoeide actie
tegen het Krupp-monopolie in ons leger
en bij onze marineaan wien anders
dan aan Thomson is het te danken,
dat aan deze alleen-heerschappij, welke
reeds veel te lang had geduurd, een
einde werd gemaakt
Zeer veel zou Thomson's krachtige,
altoos arbeidzame geest nog in ons
vaderland te doen gevonden hebben.
Het heeft niet mogen zijn. Op vreem
den bodem is hij ons ontvallen, slechts
45 jaar oud.
Maar in onze herinnering zal hij
steeds blijven voortlevendat is het
loon, voor mannen als Thomson weg-
gelegd.
En aan zijn nagedachtenis brengen
wij een woord van gvoote, eerbiedige
hulde.
Evenredige Verleger.woord ging
ÏL
Wij hebben aan bet slot van ons
vorig artikel te kennen gegeven, dat
het in ons voornemen lag, het rapport
van de Staatscommissie voor de Even
redige Vertegenwoordiging op enkele
punten kritisch te beschouwen. Het
stelsel, door de Staatscommissie uitver
koren, nadert, zeer tot dat, door Hoogeu-
bach-Bischoff in verschillende geschrif
ten ontwikkeld.
Nu vinden wij, dat het stelsel, het
welk zal worden toegepast, ten slotte
van niet zoo heel groot belang is, mits
het nagestreefde doel er door bereikt
wordt. Het systeem-Hare is niet zonder
gebreken gebleken evenmin dat, het
welk in België in zwang is.
verrieden den grootsten angst.
,0, meneer O, John
Zo wilde spieken, doch haar op
winding was zóó hevig, dat zjj met
geen mogelijkheid de woorden kon
uitbrengen.
Eindelijk gelakte het haar, hsar
zenuwen meester te worden.
,Ik heb aan de denr van movrouw's
slaapkamer geklopt," stamelde ze.
.Maar Ik kreeg geen antwoord."
„Dan heb je niet hard genoog ga-
klopt!" vond De Groot.
Bij was van meening, dat Annie
de hoop had laten varen, dat hij aan
haar roepstem gehoor zou geven en al
wachtende was Ingeslapen.
,0, meneer," zei da kamenier met
bevende stem, ,ik heb vreeseljjk hard
geklopt, en lk weet bij ondervinding,
dat mevronw heel licht slaapt. Maar
het ergste is, dat de deur aan den
binnenkant op slot is mevrouw moet
dus op haar kamer zijn. Maar uog
Iets, meneer Het leek me, dat er
een akelige lucht, van doofkolen of
zoo i6ts, onder de denr uitkwam
Ik wilde door het sleutelgat loeren,
maar toen bemerkte lk, dat het met
een prop was diehtgeBtopt. Toen ben
lk zoo ganw mogelijk naar beneden
gekomen. O, meneer o, John 1
Zelfmoord
Had Annie haar vriend, haar ver
loofde, d9n man, die haar, ter be
scherming tegen laffe, maar hardnek
kige vervolgers,zijn hand en zijn naam
had aangeboden, alleen tot zich ge
roepen, om haar dood te vinden
Neen, h6 zon haar redden. Een in
wendige, bange stem fluisterde hem
eohter in,als het door jc talmen
maar niet te laat Is geworden".
Met zennwachtigen haast wendde
De Groot zich tot John.
.Vlug, John! Breng m(j de ladder,
die lu het koetshuis staat. Zou je de
Ten aanzien van het stelsel, door de
Staatscommissie aanbevolen, veroorloven
wij ons enkele opmerkingen.
Wij hadden, om de werking der Even
redige Vertegenwoordiging zoo juist
mogelijk te doen zijn, gaarne de bepaling
vastgesteld gezien, dat het geheele land,
voor zooverre het althans de verkiezin
gen voor de Tweede Kamer der Staten-
Generaal betreft, één kiesdistrict zal
uitmaken. Ons dunkt het stelsel zon
daardoor aan eenvoud hebben gewonnen.
Toch zal het effect ongeveer wel het
zelfde zijn, naar wij gelooven immers,
zoodra het verkiezingswerk is gevorderd
tot de verdeeling der zetels, naar even
redigheid van het aantal stemmen, op elke
lijst uitgebracht, vallen de grenzen der
kieskringen weg en wordt het land één
kies-gebied. Om over het geheele land
de stemmen van haar aanhangers te
verzamelen, zal een partij een lijst
moeten inleveren in iederen kieskring.
Men zou alleen kunnen zeggen, dat de
arbeid hierdoor wat omslachtiger wordt.
Een vast quotiënt, waardoor één zetel
op een vooraf vastgesteld aantal stem
men wordt toegekend, zou zonder twijfel
de regeling voor het groote publiek
heel wat bevattelijker maken. Toch
achten wij het van de commissie goed
gezien, het variabel quotiënt, voor te
stellen, waar van invoering van stem
plicht in het ontwerp, helaas, geen
sprake is. Datjhet aantal vertegenwoor
digers zou wisselen naar het aantal
kiezers, achten wij niet 't minste be
zwaar wel als dat aantal, bij een vast
quotiënt, afhankelijk zou zijn van de
meer of minder trouwe opkomst van
de kiezers aan de stembus.
Het is een eigenaardige gedachten-
gang van de leden der Staatscommissie
geweesteen hinken op twee gedachten.
Erkend wordt, dat het toepassen van
een vast quotiënt onmiddellijk door
iedereen kan worden gevatdat daaren
tegen men met een variabel quotiënt
heeft te arbeiden met berekeningen,
welke niet aanstonds zoo gemakkelijk
kunnen worden gevolgd en getoetst.
Welnuwaarom dan niet het vast
quotiënt en stemplicht voorgeschreven?
Het is toch zoo'n onoverkomelijk be
zwaar niet, als, naar aauleidiug daarvaD,
liet aantal afgevaardigden zou moeten
worden uitgebreid. Toch adviseert de
Staatscommissie het ingewikkeldst,
moeilijkst stelsel, om daardoor aan den
stemplicht te ontkomen.
Wij betreuren dit ten zeerste.
Wanneer eventueel het rapport van
jaloezieën kunnen open krijgen?"
„O ja, meneeb
De koetsier verwijderde zich, doch
keerde reeds na eenige oogenblikken
terug. Met beide handen sleepte hj
een ladder aan tnsschen zfjn tanden
bield by een klein breekijzer geklemd.
.Een vraag, meneer. Hebt u een
wapen
.Neen"', antwoordde De Groot vor-
wonderd. .Hoezoo
,Ik vind het vorre van plnia. Hier,
neemt n deze revolver van me. Ik
kan me zelf wel redden. U kunt nooit
weten, wat er gebeurt".
Zonder Da Groot t|jd tot nadenken
te geven, zette John de ladder tegen
den voorgevel, liep zoo vlug als een
acrobaat de sporten op tot aan het
venstar, lichtte de latten uit de jaloe
zieën, wendde zich om, drong het
breekijzer tusschen de voegen van het
kozjjn en riep, na even naar biDnen
gekeken te hebben, naar omlaag
„Al klaar 1"
Wat zie je V" vroeg DeGtoot driftig.
„Niemendal 1"
„Kom dan paar beneden 1"
De koetsier gehoorzaamde.
Op zün beurt klom De Groot naar
boven. Thans was hü alle voorzorgen
vergeten, welke hü tot dusver had in
acht genomen, om geen gedraisch te
maken, en verbrfjzilde een venster
ruit, waarvan de scherven echter naar
binnen vielen, zoodat er minder alarm
werd gemaakt dan het geval zou ge
weest zjjn, wanneer ze in den tnln
waren terecht gekomen.
Door de opening drong een dichte
wolk van kolendamp naar bulten.
De Groot was genoodzaakt even op
z'j te gaan, teneinde frlssche lucht in
te ademen. Doch bijna op hetzelfde
oogenblik lichtte hij het kozQn, dat
John reeds had opengebroken, nlt den
mnur. Even daarna stond h(j In de
de Staatscommissie ia een wetsontwerp
is neergelegd wat nog geruimen tijd
zal kunnen duren zou ook vast
gesteld zijn, dat de leden van de Eerste
Kamer, zooals znlks tot nu toe geschiedt,
worden aangewezen door de Provinciale
Staten. Men schijnt maar niet van deze
traps-gewijze verkiezing te kunnen
scheiden waarom niet, het is ons
een raadsel
Over het bestaans-recht vau de Eerste
Kamer zou heel wat te debatteeren zijn,
maar het is er thans, bij deze bespre
king, de gelegenheid niet voor.
Alleen ditals men de Eerste Kamer
wil behouden, waarom dit lichaam dan
ook niet rechtstreeks door de slemge
rechtigden gekozen Wij zijn van
meening, dat niet één steekhoudend
argument is aan te voereu. om de traps
gewijze verkiezing te bandhaven.
Voor ditmaal willen wij het bij deze
korte opmerkingen laten.
Wij hopen te gelegener lijd meer uit
voerig op de kwestie van het evenredig
kiesrecht terug komen.
Buitenland.
Een dappere Nederlander In
Durazzo gesneuveld.
De opstand in het verre Albanië, de
reeds zoo lang dreigende atrüd voor
en tegen den nieuwen, door Europa
aangewezen, vorst, beeft Maandag de
eerste slachtoffers in de hoofdplaats
van het nieuwe vorstendom geëlscht.
En door een noodlottlgen samenloop
van omstandigheden ls reeds twee
nut' na het uitbreken van dien atrüd
de leider der regeerlngstroeper., de
lnitenant-kolonel van bot Nederland-
sche leger Thomson, gesneuveld.
De telegrammen, welke de Neder-
landschn pers Maandag dienaangaande
bereikten, hebben het bljktnlttal
van waardeerende hoofdartikelen
een diepen indruk gemaakt, bobben
bet nationaliteitsgevoel wakker ge
roepen en ons geheele volk doen
meeleven met de dapperen, die bet
rustige vaderland verlieten om in den
verren, rumoerigen Balkanhoek een
eervolle, maar levensgevaarlijke taak
op zich te nemen.
Voornamelijk waar het ovarsïeThom-
son geldt, een militair en diplomaat
van erkende verdienste, een der ta
lentvolste Nederlandsche officieren,
die zün leven niet in eentonige ka
zerne-werkzaamheden heeft gesleten,
maar die wegtrok, wanneer de oorlog
hem de gelegenheid bood, zijn prac-
tlsche kennis te verryken, die als jong
luitenant in Atjeh de militaire Wll-
kamer.
VII.
Het verhaal van Jnlie bleek in elk
opzicht getrouw aan de waarheid.
Met de behendigheid en geslepen
heid van een ervaren detective had
zü alle handelingen van Engelina
Roelofs bespied. Het was baar niet
ontgaan, dat de huishoudster zich ach
ter de haag had verscholen. En zoo
dra zjj daartoe in de gelegenheid was
gesteld, had zü haar mevronw op de
hoogte van den toestand gebracht.
Onmlddellük stelde barones Van
fleerde tot Wagenborg een onderzoek
In naar den Inhoud van Engelina's
schrijfbureau.
Een ontzettende ontgoocheling wacht
te haar.
Zij, altoos goed van vertrouwen,
met een neiging, in de mensehen
steeds het beate ta zien, had de on
voorzichtigheid begaan, het beheer
van haar vermogen toe te vertrouwen
aan haar hnisbondster, die op zoo
lntlemen voet stond met haar onge
lukkige vriendin Lize Dormolen.
Annie had een tegenzin in geld.
zaken. Daarby kwam, dat ze van
rekenen en boekhouden niet het aller
minste afwist en, van jongs af aan,
erg op haar gemak wa3 gesteld. En
aangezien zü wist, dat haar man, die
waarlük het buskruit niet had uitge
vonden, voor zün finaneieele aange
legen heden herhaaldelijk zün licht
opstak Engelina, die toen reeds,
als gouvernante van Lize Dormolen,
in huis was, hield zü juffrouw Roelofs
ook om die reden by zleb en liet de
administratieve bezigheden geheel en
al aan haar over.
Wanneer een jonge weduwe, die
geen andere werkzaamheden kent dan
het najagen van genoegens, aan het
hoofd komt te staan van een aanzlep-
lük kapitaal, kan zü bezwaarlijk ver-
lemsorde behaalde, als afgevaardigde
onzer regeeripg den Boeren oorlog
meemaakte en nog kort geleden in
den grooten Balkanstrüd de nit mili
tair cogpnnt meest interessante ge
vechten en bestormingen heeft mee
gemaakt.
Op een andere plaats in dit blad
zal men een overzicht van zü'n betee-
kenis als Nederlander, voornameiyk
van zün arbeid als volksvertegenwoor
diger, vinden, op one rust nog slechts
de taak, hier te bescbry ven,wat overete
Thomson voor zün tweede vaderland,
voor het nieuwe vorstendom AlbaHië
geweest is, hoe zün energieke, per-
soonlükheid de oplossing gevonden
heeft In tal van ingewikkelde mllitaire-
en diplomatieke moeiiykheden.
Met generaal De Veer naar Albanië
getrokken, gevoelde overste Thomson,
de geboren organisator met zün mili
tair-democratische beginselen, reeds
dadelgk, dat hy, militaire gehoorzaam
heid verschuldigd zünde aan andere,
minder doortastende autoriteiten, niet
dit initiatief kon toonen, niet zóó
krachtig zou kunnen ingrüpeB, als
wanneer hem een positie met meerdere
zelfstandigheid was aangeboden.
Toch werkte hü onmiddellijk krachtig
mede, het verraad van Mohammedaan-
sche zijde aan het licht te brengen en
een zorgvuldig door Turksche agita
toren voorbereiden opstand door af
doende maatregelen te onderdrukken.
8poedig vroeg de kwestie der op
standige Epiroten zün aandacht en
weer was het overste Thomson, die
met diplomatische voorzichtigheid den
weg dor vredelievende onderhande
lingen insloeg, welke later gebleken
is de eenlgen juiste te zijn geweest.
Maar eergierige Albaneesche auto
riteiten, niet het minst de onbetrouw
bare Essad Pasja, drongen op terug
roeping van den overste en uitzending
van een gewapende troepenmacht aan.
Nu verdichten de onlusten in Centraal
Albanië opnieuw al zü'n aandacht en
evenals de weerspannige Epiroten den
steun van Grleksche benden bezaten,
bestond er een zeer sterk vermoeden,
dat de fanatieke Mohammedaansche
opstandelingen, die zich om Durazzo
gelegerd hadden, den heimeiy'ken
stenn van Turksche en Italia&nsche
autoriteiten genoten.
Aan den Hollandschen majoor Slnis
komt de eer toe, den onbetrouwbaren
Essad-pasja ontmaskerd te hebben,
maar was zü'n verwijdering een moe
dige daad, nog veel gevaariyker en
verantwoordeiyker was het,wat overste
Thomson en kapitein Fabius aandurf
den, toen zü een tweetal hoogge
plaatste Italianen arresteerden, hen
beschuldigend van samenspanning met
de opstandelingen, waar immers juist
onderstellen, dat er eens een einde
aan zal komen. Bovendien waren de
uitgaven van Annie zeer laag, in ver
houding tot haar inkomstenen telkens,
wanneer juffrouw Roelofs haar op de
laatBte der maand do afrekening wilde
voorleggen, stelde de barones zich
tevreden met de opmerking:
„Het zal, als gewooniyk, wel goed
zpn. Maar wat ik je verzoeken msg,
Engelina, daal niet in al die kleine
bü'zonderheden af Spaar ma als-
je blieft dat vervelende geeontroleer.
Het ls mü voldoende te weten, dat ik
er nog goed by zit."
Zij betaalde juffrouw Roelofs een
zeer hoog salaris en overlaadde haar
met geschenken
Annle zou niet gedoogd hebben, dat
Engelina een lintje of strikje van haar
eigen geld betaalde en had een blanco-
etediet voor de huishoudster openge
steld bü haar eigen modiBte. Zü ging
zelfs zóó ver, om de bescheidenheid
te roemen, waarmede juffrouw Roelofs
van deze vrijheid gebruik maakte.
Het was derhalve te begrüpen, dat
de barones als uit den zevenden hemel
meende te valleD, toen zü de ontdek
king deed, dat dit Behepsel haar reeds
zes jaar aohtereon op de meest schro
melijke wijze bedroog; dat Engelina
het liefje was geweest van baron Van
Hoerde tot Wagenborg, wiens zwak
heid en zin voor verkwisting zü zoo
schandelijk mogeiyk exploiteerde; dat
zü haar meesteres op alle denkbare
manieren had bcBtolen en dat zü hier
mede nog voortdurend bezig was. En
de bitterste ontgoocheling was wel,
toen de barones uit een brief tot de
overtuiging kwam, dat haar huishoud
ster niet vreemd w«b aan den moord
op de ongelukkige Lize Dormolen.
(Wordt vervolgd).