N°. 09 1914.
Zaterdag lö Juni.
1018tc jaargang.
Een Duister Geheim.
Bij dit uo, behoort een
Bijvoegsel,
24 FEUILLETON,
OESClt
rbleloonnumwer 88. Bi resteer G W. tam Barnevkld. Uitgave van de Na&ml.VeBiootae&ap (Jeessha Coarant". Hoofdredaeteur W. J. C. van Santin.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prts per kwartaal, In Goes f 0,15, hulton Goes, franco f l,U.
Afzonderlijke nommers 6 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór la uren.
De prfls der gewone advertentiSn Is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et.
Bfl directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regality l,— berekend
Bewfsnummers 5 cent,
De ver/oren pit
De pit raakt er uit.
Niet bij de concentratie, doch bij de
coalitie. Dr. Kuyper heeft het zelf in
ztjn Standaard erkend.
Wij zouden met het grootste recht
ter wereld de vraag kunnen stellen, of
er ooit pit in de coalitie gezeten heeft.
Eu het antwoord op deze vraag lijkt
ons gansch niet moeilijk. Maar men moet
toch een vreemde schutter op politiek
gebied zijn, als dr. Kuyper, om met een
groote dosis vrijmoedigheid in De
Standaard een driestar te schrijven, ge
titeld Pit.
Want wat beweert deze ex-Minister !J
Dat de pit er uit is, weet men reeds.
Maarhoe kwam die pit er dan uit?
Dr. Kuyper zal bet de verbaasde
meuigte verkondigen.
Vroeger, zoo schrijft hij, streden de
„fiere'' antirevolutionairen vóór de
theologische faculteits-kwestievóór
weder-invoering van de doodstraftegen
de verplichte vaccinatie. Dat was in den
goeden ouden tijd, toen de antirevolu
tionairen er nog idealen op nahielden,
eu niet gevangeu waren in de strikkeu
van den modernen satan, die juist hier»
de meest willige slachtoffers vond, wijl
de antirevolutionairen, groot of klein
in politieke beteekeuis, aangetast zijn
door de zucht naar machtomdat zij,
meerder nog dan anderen, kinderen der
wereld zijn geworden, en hopelooze
pogingen in het werk stellen, het anders
voor te stellen.
Wij kunnen alleen nuchter-weg vra
gen waaraan ontleent dr. Kuyper in
hemeJs naam het recht, om aldus te
schrijven
Hij is zelf, van 1901 tot 1.905,
Minister-president geweest.
Wat deed hij tot weder-invoering van
de doodstraf?
Wat deed hij, om te komen tot af
schaffing der verplichte vaccinatie
Wij behoeven niet lang op het ant
woord te wachten hij deed er niemen
dal voor Zijn machts-houger was te
groot, om aan eenig principieel punt
der antirevolutionaire politiek te den
ken, tenzij men in dat kamp het op
roekelooze wijze bevoordeeleu van secte-
scholen een punt van principiëele poli
tiek zou durven noemen.
Maar hij gaat nog verder.
Dr. Kuyper. die blijkbaar vergeten
„En ik heb goed onthouden", ver
volgde Julle, wat lk hoorde. Ze zeide
tegen u, dat mevrouw geheel vrij
was, om zleh voor een tweede maal
to binden, evenals zfj vrij was, om
haar in den steek te laten, als ze
zoo'n dwaasheid zou begaan. Ja, Ik
heb een uitstekend geheugen 1'
„En «en uitstekend gehoor 1" lachte
De Gioot.
„Ja, meneer, in uw belang en in
dat van mevrouw".
„Dank je zeer voor mfln aandeel 1"
„Maar, meneer, u weet nog niet
alles 1 Die rossige Engelina is smoor-
ljjk verliefd op ul Daarom maakt ze
mevrouw het leven zoo ondragelijk"
„Och, kom 1"
„Het is heusch waar
„Beste Julle, op zoo'n buitengewone
onderscheiding was ik niet voldoende
voorbereid!" De Groot waB den ernst
van de omstandigheden vergeten, en
schudde van het iachen. De rossige,
roeds bedaagde huishoudster, die hij
slechts een enkele maal had gespro
ken, zou verlleid op hem zijn 1 Het
was waarlijk komisch 1
„U lacht, meneer", zei Julie, een
tikje verontwaardigd. „Maar ik weet,
wat ik weet. En John, de koetsier
„Weet ook, wat h{j weet!" viel Da
Groot haar lachend in de rede. H$
amuseerde zich met het aardige
kamerkatje.
Julie zweeg.
„Nu, kleintje', drong De Groot aan,
„zeg je niets meer
„Waarom zou ik? U drijft er toch
den spot maar mee!"
schijnt te zijn zou de ouderdom hem
parten gaan spelen f dat hij ook
eenmaal in zijn leven Minister-president
is geweest, klaagt er over, dat bijvoor
beeld de Staatsloterij nog niet is afge
schaft en men niet wist te komen tot
een oplossing van het eeds vraagstuk
in antirevolutionairen zin.
Wij vragen maar weerheeft dr.
Kuyper, als Minister-president, de „ver
foeilijke'' Staatsloterij afgeschaft, de
Staatsloterij, welke onder het zooge
naamd „christelijk" Ministerie-Heems
kerk door de rechterzijde openlijk in
bescherming is genomen
Heeft dr. Kuyper, als Minister
president, de oplossing van de eeds
kwestie aangedurfd
Hij wachtte zich er wel voor, wetend,
dat hij te rekenen had met christelijk-
historischen en roomsch-katholieken,
die van de antirevolutionaire drij
verij op dit punt. niet het allerminste
willen weten.
Maar nu heeft de staatsmaii-iu-rusté',
veilig opgeborgen in de Eerste Kamer
der Staten-Generaa], in zijn Standaard
gemakkelijk spreken. Nu kan hij,
zooals het in den volksmond heet, heel
goedkoop den gebraden haan uithangen 1
Maar dr. Kuyper moet toch waarlijk
niet denken, dat alle menschen in
Nederland, die met de politiek mee
leven, zoo frappant, vergeetachtig zijn
als bij
Wat is nu echter het doel van zijn
klaag-liederen
Men raadt het niet in drieën
Wij zullen evenwel den lezer uit
den .droom helpen.
//Als drie saam moeten loopen", zoo
schrijft dr. Kuyper in Jle Standaard,
zijn lijf-orgaan, „moeten de twee snel
lere loopers zich schikken naar de
maat van wie 't minst hard loopt."
braai
Wij weten, dat dr. Kuyper over een
verbijsterende fantazie beschikt.Maar het
een oogenblik zelfs maar te durven
wagen, de antirevolutionairen ais poli
tieke hardloopers voor te stellen, zie,
dat is toch al te kras Zou dr. Kuyper
wederom gezellig „buiten-af" zijn ge
weest in Brussel of Tirol bijvoor
beeld toen het ontwerp-inkomsten-
belasting werd behandeld, en heeft hij
ook geen kennis gekregen omtrent den
atioop der stemming over dit wetsont
werp
Toch blijkt dr. Kuyper altoos weer
een komische kracht van den eersten
rang te zijn.
Hij beweert natuurlijk niet in
Da Groot dwong zich ernstig te zijn.
„Julle, ga door. Ik zal met allo
aandacht naar ja luisteren*.
ZO keek hem even wantrouwend
van terzijde aan, doch haar oprechte
liefde voor de barones overwon elke
tegenwerping.
„Nu dan, meneer, ik weet er al lang
alles van. Nog nooit heeft een mevrouw
iets voor me verborgen kunnen hon
den. Ik dacht dan zoo bij mo zelve
„Jij, Engelina, wilt niet, dat mevrouw
voor de tweede maal gaat trouwen,
voor tl niet met den knappen meneer,
op wlen j(j zelf je zlDnen hebt ge
zet," Toen u dus den tuin was
Ingegaan, om mevrouw op te halen,
u ziet, dat ik vat) alles op de
hoogte ben wou Ik eens goed
zien, wat een gezicht die EDgellna
zou trekken,. En terwijl Ik zoo kalmp
jes op en neer liep, zonder dat er iets
aan me te merken was, heb lit haar
tronie naar behooron opgenomen. Ze
stikte haast van woed», wat ik uzeg!
Ze dacht zeker, dat mevronw cn n,
u en mevronw, den tijd niet zouden
verloren laten gaan met over de po
litiek te redeneeren. Toen die bende
straatslijpers dat liedje zong, keek ik
door het sleutelgat naar Engelina. Ze
lachte, dat canaille 1Ze had cr
plezier In.
„Is dat werkelijk de waarheid,
Julle
„Ik heb mijn oogen toch niet in
mijn zak j'
„Evenmin als ja ooren 1" lachte De
Groot.
„Goddank niet 1 En is dat zoo
erg Een oogenblik daarna hoorde
ik, dat ze naar het park ging. ik als
de drommel naar boven neem me
niet kwalijk, maar, ik heb de nieuws
gierigheid van mijn moeder geleerd;
die is ook jarenlaDg kamenier geweest
ernst 1 dat, wanneer de Evenredige
Vertegenwoordiging komt, de linker
zijde voor jaren gedaan heeft gekregen.
Dr. Kuyper moest nu eindelijk eens
uitscheiden met het doen van voor
spellingen zelfs een zoo bij uitstek
bekwaam man als professer Falb heeft
zijn roem overleefd I
Maar als de linkerzijde altoos
dan in de bedorven fantazie van dr.
Kuyper gedaan gekregen heeft, dank
zij de invoering van de Evenredige
Vertegenwoordiging, dan zal de oude
generaal Kuyper zijn geslonken anti
revolutionaire troepen nog eenmaal
aanvoeren en met hen optrekken tegen
de Staatsloterij, tegen de zegenrijk ge
bleken verplichte vaccinatie, vóór de
doodstraf, vóór de. eeds-kwestie en nog
zoove.el meer.
Ontneem niemand, die op zoo lioogen
leeftijd is gekomen, zijn illusies, hooren
wij iemand (luisteren.
Wij voelen er veel voor, maar moeten
tot slot nog een enkele opmerking maken.
Zou het dan inderdaad waar kunnen
zijn, dat dr. Kuyper op zijn oudeu dag
meentbuiten coalitie te kunnen bereiken,
wat in de coalitie een onmogelijkheid
bleek
Komaan hij kan het niet meenen 1
Een gedund groepje, als de anti
revolutionaire partij is, herfi nu eenmaal
geen eischen meer te stellen. Het moet
tevreden zijn met de kruimpjes, welke
afvallen van de tafel der copieus dinee-
rende christelijk-historische enroomsche
heeren.
Doet de anti-revolutionaire partij dit
niet, dan zal zij weldra van den poli-
tiekcu honger omkomen. En daar deukt
zij niet aan eerder geeft zij haar be
ginsel prijs. Het is al meer gebleken.
Buitenland.
De ongeregeldheden in Italië.
De gebeurtenissen in Ancona heb
ben ernstiger gevolgen gehad dan
iemand had kunnen vermoeden.
In ces vorig nummer doelden wij
reeds bet een en ander over onlusten
in verschillende plaatsen mede, waar
uit duidelijk bleek, hoe krachtig onder
de bevolking geprotesteerd wordt
tegen het ruwe en ongemotiveerde
optreden der militaire macht in
Ancona.
Zooals we reeds meldden, was de
onmiddellijke aanleiding tot de onlus
ten het verbod van de overheid om
een protest vergadering te houden
tegen de in het leger bestaande straf
compagnieën, maar de politie kwam
e-i ik nam mijn gewonen observatie
post in b{j één van de trapveastors,
vanwaar je het heele park kan over
zien. En wat zag ik Engelina, die
onder de hoornen doorgleed, neen,
kroop, net als een slang. En lk heb
du'delfik gezien, meneer, zoo waar als
lk naaBt u zit, hoe ze zich verschool
achter het kreupelhout van de haag.
Daar verdween ze weer als een slang.
Julie hield plotseling op.
De auto had gestoptzij hadden
het Buurt station bereikt. Er was nog
voldoende tfld
Terwijl Julle zleh bescheiden op den
achtergrond hield, nam De Groot, na
den bereid-', tlligen notaris Schuurmans
hartelijk bedankt te hebben, afscheid
van zijn vriend Van de Brandeler,
wlen hfj beloofde, hem zoo spoedig mo
gel(jk op de hoogte te brengen van do
avonturen, welke hij tegemoet ging.
De Groot nam twee kaaltjes tweede
klas.
Toen hij mat Julie was ingestapt,
verheugden z{j zich, dat ze het rfjk
alleen hadden. Doch even vöér de trein
zleh in beweging zette, namen twee
reizigers tegenover hen plaats, zoodat
Julle gedwongen was, het vervolg van
haar relaas tot later uit te stellen.
Da Groot verwenschte uit den grond
van zjjn hart den slakkengang, waar
mede het locaal-treintje voortkroop.
Eindelijk stapten zjj uit. Een rijtuig
was niet meer te krijgen, of het zou
tot noodeloos oponthoud aanleiding
geven. En daar de tijd drong, besloten
z\j, met een fllnken pas naar „Rozen
hof" te wandelen.
Onderweg vervolgde Julle haar ver
haal.
„Op mijn observatie post dan', zei
ze, „verloor ik die duivelin, die toe
vallig Engelina heet, geen cogenbllk
uit het oog. En ik geef u de verze-
tusschanheide, raakte handgemeen
met de republikeinen en anarchisten,
dia de vergadering hadden uitgeschre
ven, met het gevolg, dat er van
weerszijden dooden en gewonden zQn
gevallen.
Toen den volgenden dag een de
tachement politie uit de provincie de
stad wilde binnentrekken, warden de
agenten door de menigte aangevallen
en met steenworpen fcsgroet, waarna
zij er slechts met de grootste moeite
in slaagden, de plundering van wapen
magazijnen door de betoogers te voor
komen.
Bij de begrafenis der slachtoffers
kwam het opnieuw tot botsingen en
werden over en weer revolverschoten
gelost.
In de Kamer, waar het zeer rumoerig
toeging, had de minister-president in
middels verklaard, dat hj voor het
gebeurde te Ancona de volle vorant.
woordelijkheid op zich nam, waarna
de afgevaardigde Chiesa een motie
voorstelde, waarin geconstateerd wordt,
dat door de regeering inbreuk ts ge
maakt op het recht van vergaderen.
De minister-president verklaarde, na
de disenssio over deze motie, dat hjj
er prijs op stelde, ze zoo spoedig moge
lijk In behandeling gebracht to zien
opdat de Kamer onmiddellijk haar
meenlng over het optreden der regee
ring zou kunnen uitspreken.
De Kamer heeft vervolgens beraad
slaagd over onderscheiden motieB naar
aanleiding van de gebeurtenissen der
laatste dagen.
Na een levendig debat heeft z$j met
254 tegen 112 stemmen een motie
verworpen, waarin de blnnenlandsche
politiek van de regeering werd gelaakt.
Inmiddels had het uitvoerend comité
van het syndicale verbond te Rome
de algemeens werkstaking afgekon
digd, wat onmiddellijk ten gevolge
had, dat op deuren van tal van winkels,
fabrieken cn magazijnen te Ancona
de roededeellng opgehangen werd, dat
z{ gesloten bleven als protest tegen
het onder het volk aangerichte bloed
bad.
Het spoorwegverkeer dreigde inde
allereerste plaats vertraging te onder
vinden. In de nabijheid van Ancona
ztjn do rails over enkele meters op
gebroken en werden enkele treinen,
die onder militair geleide vertrokken,
gedwongen,terug te keereu. Uit andere
plaatsen daarentegen komen berichten,
dat de dienst niet verstoord is.
Er schgnt onder de arbeidende
klasse maar heel weinig sympathie
voor deze staking te bestaan en in
vele plaatsen wordt niet of met weer
zin het bevel van de syndicalistische
leiders opgevolgd.
In Rome legde het trampersoneel
den arbeid neer, spoedig gevolgd door
kering, dat mijn hart bonsde, alsof
het barsten zon. Want n weet nog
beter dan lk, dat uit datzelfde kreu
pelhout het noodlottige scbot is ge
lost, waardoor juffrouw Dormolan werd
gedood. En lk was heelemaal niet
gerust; de angstigste gedachten gingen
door mijn hoofd... Als John na nog
maar bij me was geweest.,. Maar
ik dacht ook, dat nw tegenwoordig
heid althans voor het oogenblik myn
arme mevronw beschermde togen haar
vijanden."
„Goed gedacht, Julle. Maar maak
het kort en laten we wat vlugger
doorstappen
De Groot liep met groots paseen en
Jnlle trippelde nu haastig achter hem
aan.
„Toen ik u en mevronw zag stil
staan", vervolgde ze hjgend, „precies
voor de plek, waar die slang van een
Engelina op don grond lag, begon
mijn hart nog sneller te kloppen. En
opeens bemerkte lk, dat mevrouw
wankeldo en met een gebaar vol
rchrik wees naar de plaats, waar
Engelina In hinderlaag lag. O, ik
hoopte, dat die duivelin op heeterdaad
zou worden betrapt 1 Maar lk had me
blij gemaakt met een doode musch.
Mevrouw kwam weer bfj u, of beter
u kwam weer b(j mevrouw, en het
gesprek werd even levendig voortge
zet als daarvoor-... Ik dacht: ziezoo,
die luistervink daar laat geen enkel
woord ervan verloren gaan. Ze moet
alles afgeluisterd hebben...."
Julle bleef even staan, om op adem
te komen.
In de verte bemerkte De Groot reeds
de boomen van het park, dat tot
„Rozenhof* behoorde. Als ze flink
doorstapten, hadden ze nog Blechts
tien minuten te loopen. Maar wat
duurden ze hem lang, die minuten 1
de fiaere-koetBiers en tal van arbeiders
in andere bedrijven, waaronder lang
zamerhand echter weer een sterke
strooming komt tegen het voortzetten
van deze slaking, welke over het al
gemeen weinig populair schijnt te zjn.
Toeh doen verscheidene telegram
men nog mededeeling van ernstige
botsiDgen in verschillende plaatsen.
Te Florence werden Woensdag re
volverschoten gelost uit een ongeveer
3000 man sterke menigte, welke door
de troepen met geweervuur beant
woord werden en waardoor een staker
gedood en verscheldenen gekwetst
werden.
Ook te Parma kwam het tot bloedige
hotsingen en te Rome vielen voor de
arbeidsbeurs zeer ernstige incidenten
voor. De menigte wierp barricaden op,
brak de straat op en gebruikte de
keien als projectielen tegen de politie.
Uit tal van andere plaatsen komen
berichten van dergelijke bloedige bot
singen.
In Napels belegerde de menigte een
huis, waarin drïe politie agenten de
vlncht hadden genomen, waarbij door
den hniseigenaar een der belegeraars
door een revolverschot gedood werd.
Te Forenzuola ontplofte een dyna-
mietpatroon onder de brng over de
Arda eo beschadigde een pijler, waar
door ook daar het spoorwegverkeer
gestremd werd.
Inmiddels heeft de secretaris van
het algemeen verbond van den arbeid
er krachtig op aangedrongen, aan de
staking een einde te maken en heeft
do kamer van arbeid te Genua den
werklieden verzocht, den arbeid zoo
spoedig mogelijk te hervatten.
De regeering heeft natuurlijk maat
regelen genomen, de onlnsten ten
krachtigste te onderdrukken en den
prefecten aangeschreven, dat geweld
met omzichtigheid en beleid gebruikt
moet worden.
Voor Ancona, dat hot meeBt van
de ongeregeldheden te lijden heeft, ztjn
een drietal kruisers aangekomen.
lieer en meer gaat het leven ln tal
van plaatsen zijn gewonen gang. Te
Turijn, Genua, NapelB on Palermo
begint de staking reeds laDgzaam te
verloopen.
Eigenaardig is het verschil ln in
houd tusschen de telegrammen der
offlcleuse nieuwsagentschappen en die
der zelfstandige dagbladancorrespon-
ten.
Do eerste berichten, dat overal de
winkels zjjn geopend en het particu
lier vorkeer geen vertraging onder
vindt, de laatste daarentegen melden,
dat voornamel{|k te Rome, ln de bin
nenstad, alle winkels zijn gesloten en
het openbaar verkeer geheel stop
gezet is.
Volgens de laatste berichten ver-
De Groot bood Jnlle zün arm aan
ze was blijkbaar zeer moe.
„En toen, Julie?" vroeg De Groot.
„Hebt u niet even geprobeerd, om
ln het kreupelhout een onderzoek in
te stellen, meneer?"
„Zelfs vandaag nog."
„Ja, dat bedoel ik ook. Ik heb n
drie weken geleden bespied in het
belang van mevrouw en van u maar
vanmorgen ook. Mag ik n iets
vragen
„Doe het maar, Julle."
„Is er toen geen vogel uit de haag
opgevlogen, waarom u allebei moest
lachen
„Ook dat is juist. En
„Die vogel was, zonder dat hjj het
kon helpen, de medeplichtige van
EngelinaMaar nu Iets anders
John bracht u een expresse-brief. En
toen bent u weggegaan, maar u hebt
geprobeerd, om Engelina te spreken
te kr{gen. Dat had mevrouw u zeker
verzocht?"
„Juist. Maar nu zal lk je ook eens
wat vragen wie bracht vandaag dien
expresse-brief?"
„Ik ken hem niet, meneer. H(j had
hem aan de keukenmeid, die toevallig
aan de deur stoud, afgegeven. Het
was geen gewone besteller."
„Heb je haar ook gevraagd, hoe de
brenger er uit zag?"
„Toevallig wel, meneer. Het was
een lange, magere kerel, met een ver
loopen gezicht. H|j had een slappen
hoed op.
„Wel alle duivels 1*
„Wat is er, meneer vroeg Julle
verwonderd.
„Niets, niets 1 Ik ken dien ksrell
•Dat is alwéér Peter Hummelers, die
schoeljeDie vent speelt een rol, die
me heelemaal niet bevalt!"
Wordt vervolgd).
