N°. 63 1914
Donderdag 28 Mei
I01"ie jaargang.
Een Duister Geheim.
FEUILLETON
Oe uitgave dezer Courant geBchiedt Maandag-, Woensdag- onVrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prlj» per kwartaal, in Goes f 0t?5e buiten Goes, franco f 1,15,
Afzonderlijke Dommere 5 cent.
inzending van advertentiön op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór ia uren.
De prjja dar gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct„ elke regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van I—10 regels i\J 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 rent,
Telefoonnummer 83
üirectear G. W. van Barneveld. Uitgave va» de Naaml.Vesaootsekap jGeesehe Courant". Hoofdred&eteur W. J. C. va» Santmn
De Rechterzijde en Minister Treub.
Zooals bekend anders was trouwens
niet te verwachten luidt hetVoor-
loopig Verslag over het wetsontwerp tot
verleening van ouderdoms-rente aan
behoeftigen alles behalve gunstig. Alge-
meene afkeuring heeft gevonden de uit
sluiting van hen,die tusschen den leeftijd
van 65 en 70 jaar blijvend bedeeld zijn
geworden. En inderdaad deze bepaling
is in hooge mate onbillijk Wij staan
er dan ook principieel tegenover en
vereenigen ons ten volle met den
inhoud vau de brochure,welke het hoofd
bestuur van den Bond voor Staatspen-
sionneeriug naar aanleiding van het
ontwerp-Treub dezer dagen het licht
heeft doen zien.
Daarin worden op afdoende wijze
bestreden de twee hoofd-argumenten,
welke voor de uitsluiting der bedeelden
zijn aangevoerd, u.l. de kosten, en de
bedekte subsidiën aan instellingen van
weldadigheid.
Het kon niet anders. De Bond voor
Staatspensionneering, die juist beoogt
alle „bedeeling" van ouden-van-dagen
op te heffen, omdat bij strijdt voor een
waardigen ouden dag van alle mede
burgers de Bond voor Staatspension-
neering, die buitendien van meening is,
dat de verschillende instellingen van
weldadigheid waarlijk wel een goed
gebruik zouden weten te maken van
het geld, dat vrij zou komen, indien
de zorg voor de oudjes haar geheel uit
handen werd genomen, die Bond
gevoelt nieis voor het laatste argument
en het valt den oprechten vrienden van
Staatspensionueering inderdaad m oeilijk,
hierin meer te zien, dan een gelegen
heids- of.een verlegenheids-argument.
Van een subsidie aan de armbesturen
kan hier tocli niet met reden worden
gesproken, althans niet door iemand,
die voorop stelt den plicht van de over
heid, om in de ouderdoms-ellende van
behoeftigen te voorzien veeleer mag
men zeggen, dat de Staat door parti
culiere eu kerkelijke armenzorg is ge
subsidieerd al de jaren, dat de Staat zijn
plicht tegenover de oudeu-van-dagen
verzuimde. Bovendien zal, ook bij de
regeling, door Minister Treuh voorge
steld, de Staat, zij het tegen wil en
dank, de diaconieën subsidieeren met
betrekking tot zeventig-jarigen en oude
ren, die thans wellicht, dank zij de twee
gulden ouderdoms-rente, de diaconie
links kunnen laten liggen. En zoo gaat
het subsidie-argument aan eiken kant
mank.
liet ongunstig Voorloopig Verslag is
begrijpelijk koren op der clericalen molen
t en het roomsche Huisgezin kwam
18
„Dat zog Ik niet", antwoordde Van
de Brandeler kalm. ,Maar in ieder
geval toch met medeweten en met
behulp van den bediende, die je dien
brief heeft overhandigd, alsof hü hem
van een echton besteller had ontvan
gen. Maar zeg me eenswat dacht
je wel, toen je dit vodje papier las
„Ik veronderstelde, dat je mg zonder
mijn toestemming hadt betrokken in
een gevaarlijke speculatie, en dat ik
groote kans had, een bom duiten kwQt
te raken',
,Je hebt een moolen dunk van me I"
„Ik heb den tijd niet genomen, om
behoorlijk na te denken."
„Ook een excuus!... Er,fin, ik heb
er nu wèl over nagedacht en ik con-
Btateer, dat de vervalseher mij kent.
Hg weet ook, dat wij voor gezamen
lijke rekening speculeeren. Waarom
zon hij zich anders van mijn naam
bediend hebben Ik vind het een
gemeene truc. Ik wilde, dat ik dien
schoelje onder banden kreeg, om hem
eens flink af te dekken. Wil je me
helpen, den vent uit te vinden
„Ik wensch niets liever."
„Begin dan met mij de volle waar
heid te zeggen wat betreft de ver
houding, die ji) met barones Van
Heerde tot Wagenborg hebt aange
knoopt. Bet komt me voor, dat je een
beetje van meening veranderd bent
sinds den dag, waarop zij werd vrij
gesproken. Jjj hieldt haar toen voor
onschuldig.'
er openlijk yeov uit, dat het ontwerp-
Treub in de Tweede Kamer geen enkele
stem van rechts zal krijgen, en dat het,
als het den Senaat bereikt, door de
coalitie aldaar verworpen zal worden.
Welk een liefde voor den nood van
ouden-van-dagen leggen de „christelijke"
politici toch aan den dag Men likke
baardt reeds in het vooruitzicht eener
ministerieele crisis. Om beter, dan de
heer Treub het meent te kuunen doeu,
voor de onterfden in onze samenleving
te zorgen
Het lijkt er niet naarWat de
Kabinelten-Kuyper en -Heemskerk in
dit opzicht hebben laten zien, doet ons
geenszins naar een herhaling verlangen.
Toch moet de coalitie niet te vroeg
victorie kraaien. Het ontwerp-Treub is
niet naar den zin van vrijzinnigen en
sociaal-democratende Bond voor
Staatspensionneering heeft er zijn ern
stige bezwaren tegen openbaar gemaakt.
Maar het is toch altoos véél beter dan
de arbeid van den heer Talmahet
recht op een ouderdoms-rente wil
Minister Treub althans in de wet
vastleggen.
Het ontwerp brengt ons lang niet dat,
wat wij als noodzakelijk beschouwen,
en wij hopen dan ook van harte, dat
de regeeving de gefden zal vinden,
benoodigd voor de opname der bedeel
den. Hetgeen wij zullen bereiken met
het ontwerp-Treub, is dithet onrecht
wordt hersteld, dat zoo velen, die bitter
om het kleine Staatspensioentje van
twee gulden verlegen zitten, het niet
kunnen krijgen, wijl zij voor de wet
geen loou-arbeider zijD.
Maar deze verbetering is voor ons
niet voldoende Wij moeten den strijd
blijven voeren voor een Staatspensioen,
dat inderdaad op dien naam ten volle
aanspraak maken mag. Het geschiede
echter op gepaste wijze men verge van
een regeering, welke voor zulke finan-
ciëele moeilijkheden staat, niet het
onmogelijke. Voor het oogenblik geldt
als hoofdeisch opname in de wet van
de bedeelden. Is dat verkregen, dan
komen wij "met onze andere billijke
eischen verhoogiug van de uit te
keeven rente en verlaging van de leef
tijds-grens.
Alleen zij, die van geen regeerings-
verantwoordelijkheid willen weten, die
de twijfelachtige eer genieten, stuurlui
aan den wal te zijn, kunnen verlangens
formuleeien, gebaseerd op stembns-
succès, niet op den ernstigen wil, langs
den geleidelijken weg den toestand der
ouden-van-dagen te verbeteren.
Maar de ernstige strijders voor
Staatspensioen, die nooit het einddoel
uit het oog verliezen,'zullen gedachtig
„Ik heb Inmiddels de zekerheid
gekregen, dat zo onschuldig is', haastte
De Groot ztch te antwoorden.
„Zoo, zoo. Nu, ik twgfel er nog
altijd hard aan
„Omdat je haar niet kent. Als je
haar zag, haar hoorde, zou je over
tuigd zijn, zooals ik het ben, van haar
onschuld".
„Je hebt een edel hart", zei Van
de Brandeler, lichtelijk: spottend „Mals
allons 1Het eentge feit dan, dat
vast staat, is, dat haar gezelschaps
dame volgens de regelen der kunst
vermoord is'.
„Door een onbekende, die om de
villa doolde en het arme kind met
liefdes verklaringen achtervolgde".
„Hoe weet je dat?"
„Dat heeft Ancie ms zelf verteld".
.Juist, de barones. Maar haar ge
tuigen verklaring is, ah afkomstig alt
partijdige bron, aan rachtmatlgen
twijfel onderhevig. Ik heb echter niet
den minsten last, om het proces van
de barones van meet af weer op te
bouwen. Ik heb ja maar één vraag
voor te leggen. En ik verzoek je
dringend, die kort en bondig te be
antwoorden'.
„Dat beloof ik je. Draai af I"
„Ben je haar... hm, hm, je be
groot me".
„Neen. En ik zal het nooit worden
ook".
„Dat is categorisch geantwoord.
Mijn compliment. Maar onbegrgpelök
is het tevens. Bevalt zij je niet Of
sta jij haar niet aan
„Noeh het één, noch het ander".
„Maar dan
„Ja, voltooi ja zin maar gerust
Ik denk met haar ln het huweigk te
zijn aan de waarheid van hel gezegde,
dat de sterkste eik ten slotte uit een
klein zaadje is voortgekomen. En wij
vereenigen ons ten volle met de woorden,
dezer dagen door den veteraan in den
strijd voor Staatspensionneering, ds. De
Boer, uit Hulst, geschreven „Wordt
eenmaal Staatspensioen uitgekeerd, naar
ik hoop aan allen, lie kunnen aan-
toonen, dat zij het uoodig hebben, dan
is mijn hart gerust en laat ik het vol
vertrouwen over aan hen, die na ons
komen, de wel te verbeteren door ver
hooging van het pensioen-bedrag en
verlaging van den leeftijd.
God helpt, die zich zeiven helpen."
Mogen alle jongeren deze woorden
ter harte nemen Er is geen schooner
strijd denkbaar dan 'die voor Staats
pensioen, omdat het er één is, die
gevoerd wordt ten bate van hen, die
zei ven te moe zijn geworden om te
strijden, eu in de kracht huns levens
het beste gaven, wat zij der maatschappij
te geven hadden.
Buitenland.
De verkiezingen in België.
Daar men in België de overtuiging
had, dat de nu gehouden Kamerver
kiezingen weinig of niets aan do
togen* oordigepartij verhoudingen zou
den veranderen, was er voor dezo
verkiezingen bijzonder weinig belang
stelling en hebben zg plaats gevonden
zonder dat er zich senige incidenten
bjj voordeden. In 1912, toen socialisten
en liberalen zich vereanlgd haddon,
behaalden toch nog de clericalen de
meerderheid, en waar ditmaal een
oogenblik gevreesd word, dat de schei
ding der üekerpartfjen den clericalen
nog grootor stemmoncljfers zon be
zorgen, was mc-ii aan de linkerzijde
overeengekomen, wel gescheiden te
handelen, doch elkaar niet te bestrij
den.
Droeg een vorige verkiezing nog
sterk het karakter van een strijd
tusschen vöór- en tegenstanders van
de clericale schoolwet, nu deze tot
stand ia gekomen, was een groote
prikkel tot stemmen verdwenen, waar
van de kalmte, waardoor dezo ver
kiezing zich heeft gekenmerkt, on-
getwgfeld het gevolg is geweest.
Nu bovendien door de clericalen
aan verschillende eischen der linker
zij fo, waaraan zü toch niet konden
ontkomen, was toegegeven en de
democratischs groep der rechterzijde
in den laatsten tijd voortdurend aan
sterkte had gewonnen, was het trou
wens te voorzien, dat de strijd niet
zoo hevig zou zijn alB vroeger het
geval was geweest.
Ditmaal had de verkiezing, volgens
het evenredige en meervoudige stelsel,
in de provineieB Henogonwen, Luik,
treden".
„Neem je een loopje met me? Of
is het je werkeigk ernst
„De heiligste ernst. Ik heb haar
lief, ik ben overtuigd, dat ze ook mg
lief heeft en heb meer dan geno9g
van het leven, dat ik tot nu toe heb
geleid".
Met oi rerstoorbare koelbloedigheid
vroeg Va-, 'le Brandeler:
„Waunebr vieren jullie je bruiloft
Annie Is van plan naar Italië terug
te keeren. Misschien al over een week
of drie. In alle stille trouwen we, in
een afgelegen plaatsje. Onmiddeligk
daarop gaan we naar het zuiden*.
„Dat is jammer."
„Waarom
„Als ze in Den Haag trouwde, zou
do politie queue moetan maken voor
het stadhuis. Jongen, jongen, dat zou
een snufje wezen 1*
„Wees zoo goed en spaar mij je
opmerkingen," antwoordde De Groot
op koelen toon, „Je hebt me gevraagd
naar de waarheid betreffende mijn
verhouding tot barones Van lieerde
tot Wagenborg tk heb je die uiteen
gezet, maar ik heb je niet om je
oordeel gevraagd. Ik verzoek je zelfs
niet eens, mfin geheim te bewaron.
Het laat mg onverschillig, of de wereld
mijn daad toejuicht of afkeurt. Ik
heb den moed, om de verantwoorde-
ïgkheld voor mijn handelingen geheel
alleen te dragen En laten wh', wat
lk je verzoeken mag, verder over dit
punt zwijgen. Alle bedenkingen, die
je in het midden zoudt kunnen bron-
geD, zijn niet ia staat, me op mijn
besluit te doen terugkomen."
Van de Brandeler stak hem de hand
toe.
Oost-Vlaan Ieren en Limburg plaats.
Van een clericale overwinning is
thans g8en sprake geweest. Liberalen
en socialisten wonnen elk een zetel,
waardoor de partijverhouding in de
kamer 99 rechts tegen 87 links Is
geworden.
Iu het algemeen Is de llnkerzgde,
in tegenstelling met de clericalen, be
langrijk in stemmen cijfers vooruit
gegaan.
Voornameigk is dit hieraan te dan
ken, dat vele weifelende liberale kie.
zers, die bij de laatste verkiezing de
katholieken stennden, thans hun be
ginselen trouw bleven en op de
liberale candidaten hebben gestemd.
Het Home Rule-wetsontwerp In
derde lezing aangenomen.
Maandag is in het Engoleche Lager
huis het Home Kale-wetsontwerp ln
derde lezing mot 351 tegen 274
stemmen aangenomen, nadat Bonar
Law, de leider der unionisten, zgn
volgelingen aangeraden had, hun tijd
niet door nuttciooze besprekingen te
verspillen.
Da stemming verliep dus in de
grootste kalmte. Alleen de nationa
listen juichten en begeleidden den
ambtenaar, die de wet naar het Boo-
gerhuis bracht, als hielden zg er zich
van overtuigd, dat het ontwerp eerst
na nit een gevaarlgke omgeving naar
een veilige haven koers zette
Nog altgd hoopt de Engelsche re
geering, naar nit een rede van As-
quith te bemerken was, dat wgzlglng
der wet tot een vergeigk tussch.n
conservatieven en liberalen zal leiden.
Mocht dit echter mislukken, dan zullen
in het ontwerp van wgziging toch de
door de regeering reeds aangeboden
concessies worden opgenomen.
Niemand zal dan ook knnnen tegen
spreken, dat van regeeringszijde ge
poogd is, het wetsontwerp voor de
tegenstanders van Homo Rule zoo
sannemeigk mogeigk te maken.
De toestand in Albanië.
De gebeurtenissen in Albanië wor
den van particuliere van Oostenrgk-
sche- en van Italiaansche zgde geheel
verschilleed voorgesteld, zoodat nog
niet met zekerheid is na te gaan,
welke lezing de juiste is.
Het meest der waarheid getrouw
lijkt ons een bericht nit het Berl,
Tagebl.waarin de correspondent van
dat blad te Weer,en een en ander
over de onlusten in het jonge Alba-
neesche ifjk meedeelt.
De in Tirana door da opstandelingen
bedreigde autoriteiten vroegen vorst
Wilhelm om hulp, waarna deze een
expeditie gewapende mannen, nit gen
darmen en nationalisten bestaande,
onder bevel van Nederlandsche officie
ren, naar Tirana zond, welke expeditie
evenwel door de opstandelingen ver
slagen en voor een groet deel ge
vangen genomen werd.
„Amice, waar zie ja me nn eigen-
ïgk vcor aan? Ik denk er niet aan,
cm den zedepreker bg je nit te han
gen. Je bent ond genoeg, en wgs
ook, naar lk hoop, om te trouwen
mat wie je wilt. De smaken ver
schillen en een mensch zijn eigen
smaak is altgd de beste. Dat is mijn
divlesIk verwgt je maar één
ding!"
„En dat is
„Dat je er mg piet eerder mee op
de hoogte hebt gesteld."
„Dat kon niet, om de dood-oen-
vondige reden, dat we ons vandaag
pas hebben verloofd."
„Vandaag Op „Rozenhof" In
Baarn
„Ja."
„Maar dan is die expresse-brief, die
je naar hier riep, al op een verdui
veld ongeschikt oogenblik gekomen
En daar je mg voor den afzender
hieldt, moet je wel de noodige ver-
wenschingen naar mijn hoofd hebben
geslingerd 1"
„Dat erken ik
„Ik neem het je niet kwaigk 1"
„Een half uur, nadat we het eens
zgn geworden, werd me die brief
ter hand gesteld."
„Heb je haar den brief laten lezen
„NatuurigkZij heeft mo zelfs den
raad gegeven, om aan de ultnoodi-
ging gevolg te geven. Morgenoch
tend spreek ik haar weer."
„Waar?"
„In BaarnHet zou misschien
verstandig zgn, als lk er vanavond
heenging, om haar gernst te stellen".
Van de Brandeler knikte een paar
maal als een professor, die geroepen
is voor een mooi pathologisch geval.
Toen dit in Durazzo bekend werd,
brak daar een paniek uit. Men vreesde
voor een gevecht tnsschen de nade
rende opstandelingen en do katholieke
ïgfwacht van den vorst, nit Malisoren
bestaande.
De vorst vluchtte met zgn familie,
evenals vele vreemdelingen, aan boord
van de ItaliaanBche en Oostenrgksche
oorlogsschepen.
De Nederlandsche kapitein Sar
kwam den vorst aan boord van den
Itaüaanschen kruiser Misuraha op
zoeken, en deelde mede, dat de op
standelingen hun gevangenen zonden
vrgiaten, wanneer de vorst een depu
tatie wilde ontvangen, welke hem de
wenschen van de ontevredenen zou
overbrengen.
Daarna keerde de vorsteiyke familie
naar het paleis terug en werden de
onderhandelingen geopend.
Inmiddels scbfnt de vlucht van den
vorst op een Italiaansch oorlogsschip
in zgn omgeving een zonderlingen
Indruk van diens moed te geveD, al
wordt te zijner verontschuldiging
aangevoerd, dat hg dit slechts deed
ter br scherming van zgn gezin.
Ooetenryk-HongarGe heeft thans een
aanzioniyke versterking van zgn voor
Durazzo aanwezige maritieme krGgs-
macht gezonden.
De opstand ethynt voornameigk
een streven van Mohammedaansehe
drgverB tegen het Christeiyk bewind
te zgn en het 1b zeer wel te begrU-
pen, dat Essad-pasja hlerby een par-
tydigo rol gespeeld heeft.
Voornameigk deelden de opstande
lingen aan de internationale controle
commissie mede, dat zg herstel van
de Ottomaansche heerschappg tven-
seheigk achtten.
Binnenland.
S D. A P.
Het Volk meldt, dat bg referendum
alle besluiten van het congres van de
8. D. A. P. met groote meerderheid
zgn goedgekeurd, o. a. da kiesrecht-
resolutie met 5767—858 stemmen.
Daardoor is dus de mogelijkheid ge
opend, dat in Bommlge provincies
sociaal-democraten en vrgzlnnigen
onmiddellijk samen znllen gaan bjj de
verkiezingen voor de Provinciale
Staten in 1916.
Kamerverkiezing-Katwijk.
Gisteravond heeft te Lelden het
moderamen van de drie rechtsohe
centrale kiesvereeniglngen vergaderd.
Zooals bekend, hadden de ehr. Wat.
dr. de Visser candidaat gesteld en
aan de anti-rev. en roomsehen ver
zocht, dezen candidaat over te nemen.
Men ia evenwel niet tot overeenstem
ming gekomen de roomschen wilden
een eigen candidaat stelleD, zoo ook
de anti-rev., die oud miniater Talma
„Beste jongen, je bent er leeiyk
ingeloopen", zei hg, meer voor zloh
zei ven dan tot De Groot. „Maar ik
zal je tegen wil en dank nit de pekel
helpen". Hg trommelde een poosje
met de vingers op tafel. Op lucht-
hartigen toon vervolgde hg Doe het
niet. Het zou niet verstandig wezen.
Ze zou gaan denken, dat jejaloerseh
was. Bovendien, je moet de vrouwen
nooit overrompelen. Nu, lk hoop, dat
je me niet langer zal wantrouwen en
me in staat stellen, te trachten met
jou samen het geheim van dien val-
schen b'ief op te lossen".
„Met alle genoegen; dat heb ik je
trouwens al gezegd".
„Je wordt dus niet boos, als ik je
vraag, hoe de barones op haar buiten
plaats haar levenswijze heeft inge
richt
„Ze leeft zeer teruggetrokken
Zg ontvangt niemand, behalve mg
natuurigk."
.Maar ze houdt toch bedienden
„Twee dienstboden, een kamenier,
een hniBkneeht en een huiBhondBter."
„Een huishoudster Wat wil ze déér
in 's hemels naam mee uitvoeren
De Groot haalde de sehondera.
„Ik weet alleen, dat die huishoudster
altgd heel groot io geweest met Lize
Dormolen. Óm die reden heeft Annie
haar gehouden. Het is een oude vryster
van halverwege de dertig, die ant
woordt op den niet alledaagschen
naam van Engelina".
„Ze zal toch ook wel een van heb
ben, veronderstel ik?"
„Haar familie-naam is Roelofs."
Wordt vervolgd.)
