N°. 61 1914 Zaterdag 23 Mei 101"' jaargang. Een Duister Geheim. Bij dft no. behoort een Bijvoegsel. ie FEUILLETON. Da uitgave dazar Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond uitgezonderd op feestdagen. Prfls per kwartaal, in Goes Os75, halten Goes, franco f 5,85., Afzonderlijke nommers 5 cent. Uitzending van advertentiSn op Maandag en Woensdag vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. De prjjs dar gewone advertentlön Is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et. Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt do prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, hnweigk- en doodsberichten sr. de daarop betrekking hebbend» dankbetuigingen worden van 1—10 regels k i,- berekend. Sewgtnummers 6 csnt Telefoonnummer 23. Directeur G. W. vak Babneveld. Uitgave van de Kaaml.Veesootsc'Bap „Geesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C, van Santin Evenredige vertegenwoordiging. in. Wij zeiden, dat de lieer Van Koets veld gezocht heeft naar een oplossing, om, bij behoud der districts-verdeeling zelfs der verdeeliug in enkelvoudige districten toch te komen tot een zoo zuivere toepassing der Evenredige Ver tegenwoordiging als bij het loslaten der districts-verdeeling bereikbaar zou zijn. Hier laten wij, ter wille van de dui delijkheid, in e.vtenso zijn redeneering volgen. Waarom werkt de districts-verdeeling storend op de toepassing der Evenredige Vertegenwoordiging Hoe komt het, dat die verdeeling onbereikbaar maakt het ideaal 1 pCt. der kiezers moet ook kunnen aanwijzen een der honderd Kamerleden Het antwoord lag voor de hand die groep van 1 pCt. der kiezers kan slechts dan haar man er brengen, als zij één blijft. Splitsing maakt haar direct machteloos. Districts-verdeeling zou slechts dan die groep niet deren, als zij haar leden niet van elkaar scheidde. Zoodra de district-grenzen niet langer onoverkomelijke slagboomen zijn, kunnen de mannen der kleine groep uit heel het land hun stemmen sameavoegen en zijn zij zeker van hun zetel. Welnu men behoude dan de distric ten, maar stelle de districts-grenzen open voor allen, die daarover den steun van geestverwanten gaan of komen zoeken. Men handhave de districts- verdeeling, maar ontueme haar allen invloed op den uitslag der stemming. Zoodra ik dezen regel tot een der grondslagen van miju stelsel maakte, kwam de vraag hoe groot de districted moesten zijn, geheel op zich zelve te staan. De grootte der districten had geen invloed meer op de zuiverheid van de toepassing der Evenredige Vertegen woordiging. Mogelijk werd, wat in elk ander stelsel van Evenredige Vertegen woordiging totaal onmogelijk was het behoud der enkelvoudige districten. Ten eerste wordt de candidaatstelling er gemakkelijker door, want men zal lichter het samen eens worden over en devereischle handteekeningen krijgen onder een lijst voor één candidaat, dan wanneer het gold een candidaat stelling van bijvoorbeeld tien personen tegelijk. Ten tweede krijgt men tusschen de stembureaux eu het centraal-bureau nu honderd hoofd-stevnbureau,waardoor het werk van het dépouillement over velen verdeeld, en dus verlicht eu bespoedigd wordt. Ten derde kan, doordat ten slotte Db Groot, dia haar bfj de hand had gevat, voelde, dat die beefde in de zijne. De barones drong zich dichter tegen hem aan. „In dat noodlottige park wil ik nooit meer wandelen dan in jouw ge zelschap,* zei ze. „Dat is ook myn vaste hoop 1* riep hy vroolflk uit. „Zoo erg als j5 zie ik het nu wel niet in, maar voorval len, goltjk die zich een week of vjl' geleden voordeden, zijn toeh alles behalve aangenaam. Je zou goed doen, niet meer op de bank bjj het hek te gaan zitten.* „Daar zal ik ook wel voor oppas sen. Ik ben veel te bang geweest, eerst voor die rumoerige bende, nu weer door dat geheimzinnige ge- druisch achter de haag. Maar houd je niet te lang opik zou het me nooit vergeven, als je door mfln toe doen je vriend niet aantrof. Ik zal pas weer gerust wezen, als ik je weer gesproken heb. Dus tot mor gen. O ja, als je in den voortuin bent, wil je dan Engelioa zeggen, dat ze by me komt. Ze is bezig met de rozestruiken, haar speciaal werk. Ik moet haar spreken." „Ik zal er voor zorgen.* Maar in den voortuin was geen Engelina Hij ging terug en deelde aan elk der gekozenen wordt aangewezen het district, waarvoor hij zitting neemt, de behartiging der plaatselijke belangen voldoende verzekerd worden geacht, en hebben de daarbij geïnteresseerden een adres, waar zij kunnen aankloppen. Er blijft een zekere band tusschen den ge kozene en een deel der kiezers. Op deze manier blijft dus behouden het éénige voordeel, waarop meestal gewezen werd door diegenen, die de verdeeling in kleine districten bepleiten." Wij mogen den heer Van Koetsveld den lof niet onthouden, dat hij een oplossing gevonden heeft, al achten wij haar niet zoo eenvoudig als deze voor vechter voor Evenredige Vertegenwoor diging. Het districts-verband blijft be houden, maar wordt tegelijkertijd ook weer los gelaten, en zulks ten gerieve van kleine groepen. Gesteld, dat in een district in het zuiden een paar dozijn aanhangers vau de christelijk-sociala partij wonen, en over de districten van het geheele land daar een tien, ginds een twintig, elders een dertig partij- genooten zijn verspreid, en Doetinchem bijvoorbeeld de candidaat-stelling be werkt, dan zouden die verspreide stem men naar genoemd district moeten worden overgebracht en zouden wij een administratie krijgen, waarvan de om vang niet is te overzien. De bedoeling van den heer Van Koetsveld is ongetwijfeld goed, doch practisch achten wij haar uitvoering onmogelijk. Men moet niet uit het oog verliezen, dat niet één land zich in het bezit van zooveel politieke partijen en partijtjes mag „verheugen" als het onze. Wij zijn eens aan het tellen gegaan en kwamen tot een aantal van zestienwe willen er nog niet eens aanspraak op maken, volledig te zijn geweest. Wat een romp slomp zou die overbrenging van stem men niet geven En daarom gelooven wij, dat het middel, door den heer Van Koetsveld aan de hand gedaan erger is dau de kwaal. De beweging voor Evenredige Ver tegenwoordiging is in ons land zonder twijfel gegroeid, maar dat zij betrekke lijk nog 7,00 zwak staat, is toe te schrij ven aan het feit, dat de meeningen, hoe het stelsel zal werken, hopeloos zijn verdeeld. Men verneemt, dat het huidig systeem van kiezen niet deugt, dat er een groote onrechtvaardigheid in schuilt en alleen bij Evenredige Vertegenwoor diging iedere stem tot haar recht komt. Maar dit is ook nog slechts relatief. Hebben om een voorbeeld van zeer recenten datum te nemen de jongste algemeene verkiezingen in Zwe den dit niet bewezen Daar hebben, aan de stembus, drie het Annie mede. „O, dan is ze in den kleinen salon, daar zit ze gewoonlflk bp het open venster. Ze doet den gatischan dag haast niets anders dan brieven schrij ven." „Soms haar gedenkschriften „Misschien wel,* antwoordde de barones, die al haar opgeruimdheid had herwonnen. „Doe maar niet de moeite, om het bordes op te loopen. Het venBter «an den salon, waar zfl zich bevindt, is op gelijke hoogie met de laan, die je door moet. Als je dicht genoeg bg bent zal je juffrouw Eoelofs gebogen zien zitten over haar lesse naartje. Breng haar dan mijn verzoek over. Dan zal ze wel zoo goed zijn, haar correspondentie een oogenblikje in den steek te laten. Ik wil het ten minste hopen." „Afgesproken." „Mocht ze daar ook niet zijn, hou je dan niet op, om naar haar te zoeken. Waarschijnlijk wandelt ze dan in den tuin en weet ik haar wel te vinden. Maar ga nu. De trein wacht niet op je." „Ik ben al weg 1" De Groot verliet haar met snelle schreden. Met den snellen overgang van ge dachten en stemming, welke niet tot de kleinste gebreken van De Groot's karakter behoorde, koesterde hij thans geen anderen wensch, dan Van de Brandeler zoo spoedig mogelijk te spreken. Hg zou zich gaarne bevrgd hebben van de verplichting, een om weg te maken, om de huishoudster groote partijen tegenover elkander gestaan liberalen, conservatieven en sociaal-democraten. Respectievelijk wer den op de candidateu dier partijen uit gebracht: 245.000, 286.000 en 229.000 stemmen. En wat zien wij De liberalen krijgen 71, de conservatieven 86 en de sociaal-democraten 73 zetels. Toch hebben in Zweden de verkie zingen plaats naar het stelsel van Even redige Vertegenwoordiging! Kan men nu van de voortreffelijkheid van dit systeem overtuigd worden, als men tot de overtuiging komt, dat de liberalen, die zestien duizend stemmen meer op hun candidatsu zagen uitge bracht dan op die der sociaal-democraten, ten slotte toch met twee zetels minder worden afgescheept En geeft het niet te denken, dat de conservatieven, die slechts 43000 stemmen meer behaalden dan de liberalen, die betrekkelijk ge ringe meerderheid zien uitgedrukt in een toekenning ran niet minder dan vijftien zetels Hier is iets niet in orde men gevoelt het onmiddellijk. En ook in België heeft de Evenredige Vertegenwoordiging niet aan alle ge koesterde verwachtingen beantwoord. Buitenland. De gevangenneming van Eaaad Pasja. Velen onzer lezers zullen verwon derd opgekeken hebben, toen zjj in ons vorig overzicht plotseling van het gevangen zetten vau den tot nu toe zoo maehtigeu Essad pasja vernamen. Blijkbaar t« deze gebeurtenis ook ven verrassing geweest voor geheel Europa, ean zoo groote verrassing, dat de waarschijnlijkheid van het nu ge beurde tot nu toe nog in geen enkel blad wbb besproken. Wel trok Albanië do laatste dagen weer meer dan gewoonlijk de aan dacht, maar aller blieken wendden zich naar het Zuiden, waar, dank zy de pogingen der internationale com missie, ean overeenkomst jnet do op standige Eplroten ontstaan is, waar van we. reeda de voornaamste bepa lingen hebben meegedeeld. Door onderhandeling heeft de strijd in Zutd-Albanië dus een eind genomen. Majoor Thomson, die, ala gemach tigde der Albanee8cho regeerin t, kort geleden met de opstandelingen onder handelde, had waareehyniyk hetzelfde resultaat bereikt, wanneer hg niet plotseling was teruggeroepen, omdat de vorst meende, door aan het hoofd van een krachtig leger Zuid-Albanië binnen te rokken, de beweging spoe diger en beter te kannen onder drukken. Dat was het werk van Essad-pasja, die van onderhandelingen niets wilde weten, die steeds op militair ingrypen bedacht waB en vorst Wilhelm over haalde, de nationale militie op te mede te deelen, dat de barones haar wensehto te spreken. Maar hy dacht er niet aaD, zyn gegeven belofte te breken. Hot venster stond open, doch al naderde bg het van zoo naby, dat hg zich aan de vensterbank kon vast klemmen, hg zag niets anders dan een ledigen leuningstoel voor een dames- sehry fbureau, waarop een groote massa papieren rommelig dooreen lagen. Zonder twijfel had Engelina, ver moeid van het brieven schijven of het rekeningen optellen, haar gewone plaatsje verlaten. Reeda wilde De Groot zgn weg ver volgen, toen by eensklaps tegen den muur, tegenover het raam, ean por tret zag hangen, dat door de vroolflke zon vol werd belicht. Het werd zelfs Al te vol belicht, want nu de stralen vielen op de beeltenis te voeten uit, werd do sterke middagzon terugge kaatst, zoodat De Groot, die met den rug naar het licht stond, er een on aangename prikkeling in de oogen door voelde. Het eeuige, wat hy aanvankeiyk kon onderscheiden, was een naam, die in zwarte letters ln den hoek tegen de vergulde UlBt prykte, met een jaartal. Biykbaar de naam van den schilder en het jaar van de tentoonstelling, waar de schildery was geëxposeerd. De Groot veranderde nu van plaats, maakte een lichtscherm van zyn hand en vond eindelijk het juiste punt, vanwaar by het gelaat kon beschou wen, zonder door de weerkaatsing roepen, welke hy, Essad-pasja, ver volgens ter overwinning zou voeren om zoodoende de machtigste en in- vloedrgksta persoon nit het land te worden. Evenwel, alles liep anders dan Essad gedacht had. Oneenighedan tusschen Noord- en Mlddel-Albaneezen, ge voegd by den blijkbaren onwil van vel-: n om onder Essad-pasja naar het Zuiden te trekken, wekte ondar de opgeroepen manschappen een zooda- nigen geest van verzet, dat een op- marseh naar het Zuiden vrgwel onino- geiyk was. Tegen den zin van Essad pasja nam vorst Wilhelm nu de bemiddeling van de internationale commissie aan, welke reeds zoo spoedig tot gunstige resul taten leidde. Ontevreden over denloop van zaken, besloot Essad nu elndeiyk kleur te bekennen, zyu haat tegen het Euro pessche bewind niet langer te ver bergen en openigk tegen de regeering op te trekken. Te Tirana had hg tal van wapens, nog nlt do oude vesting Skoetarl afkomstig. Daarmede waren velen van zyn aanhangers gewapend, die hg nu tegen de hoofdstad liet oprnkken, waar inmiddels ook een beweging tegen Essad zelf ontstaan was. Hot schynt de telegrammen geven hierover verschillende lezingen dat Essad eerst nog in opgewonden staat een audiëntie bg den vorst had. Kort daarna werd zijn troepen gelast, de wapens In te leveren. Toen hieraan niet spoedig genoeg voldaan erd, lieten de Nederlandacho officieren Essad's huis door kanon nen beschieten, waarna Essad zich overgaf en gevangen genomen werd. Reeds moet hy naar Brindisl loge- scheept zyn. In Durazzo, waar men over het algemeen big is van dezen onbetrouw- baren man ontslagen te zyn, heerscht volkomen rust, zoodat een bescherming van de vorsteiyke familie door bul tenlandsche landingstroepen niet nood- zakeiyk Is. Het verwyderen van den eerzuch- tigeu Essad pasja zal de rust en den vrede in het Albaneesche vorstendom bevorderen. De vroegere president der voorloopige regeering heeft het al bewezen, dat dergelijke Mohamme- daansche autoriteiten slechts één heimelyk doel kennen, de regeering der Christenen onmogeiyk te maken en het Mohatnmedaansche element in den nieuwen staat zooveel mogelijk te versterken. Staten-Generaal. Tweede Kamer. De heeren Van Saste van Yseelt en Fletkene, beiden roomsche afgevaar digden, heboen een voorstel Ingediend, om in het ontwerp inkomstenbelasting een geheel nieuw hoofdstuk XVIa in te voegen, getiteld: „Verband tus schen de plaatseiyke directe belastin- van de zonnestralen te worden ver blind. En dadeigk herkende hg dengene, die voor dit portret had geposeerd. Het was niemand anders dan Oswald Erich von Breitenbach I Frits kon zyn oogen niet gelooven. Hoe kwam dat portret in den kleinen salon, of, beter gezegd, in de werk kamer van mejuffrouw Engelina Roe- lofst Was ze familie van hem? Be stond er tnsschen hem en haar de een of andere verhouding Terwgi De Groot zich met deze vragen bezighield, keerden langza merhand al zgn herinneringen ten volle terug „Drommels nog toemompelde hg, „dat ik daar zoo lang naar gezocht heb! De trekken van het gelaat zyn dezelfde niet, maar do nitdrnkking de blik vooral--., het ie frappantI* Hg beschouwde het portret met steeds sty'gende belangstelling. „Ik kan io\j niet begapen, hoe ik er niet eerder too gekomen ben, om die twee gezichten met elkaar te ver gelijken. Maar het ls waar, tot dusver ontbrak mg de gelegenheid. Nn lk dien Von Breitenbach achter heb terug gezien, al is het maar op het doek, en nadat ik met de dame in kwestie bg myn vorige bezoek aan de villa een gesprek onder vier oogen heb gevoerd, ben ik er zeker van, dat ze van hetzelfde bloed zyn. En zy schynt er geen geheim van te maken 1 Deze raadselachtige huishoudster stelt ln haar particuliere vertrekken het por- gen naar het inkomend en de ryks- inkomstonbelastlng. De heer Fletkent zorgde voor een beseheiden toe lichting. Do voorzitter, mr. Goeman Borgesiut, had het voorstel ontoelaat baar geacht, wgi het een geheel nieuw wetsontwerp Is over een materie, welke ln het onderhavige wetsontwerp niet behandeld wordt. De heer Fletkent sprak een enkel woord, om de toelaatbaarheid te ver dedigen. Ds bedoeling van het voor stel was, om verband te breugen tnsschen de gemeente-inkomstenbe lastingen en de ryks inkomstenbelas tingen. Dit verband is in het belang van belde, zoowel van den Staat als van de gemeenten. Er zon slechts één aanslag regeling noodig zgn, wat o.a. in het belang der geheimhouding zou wezen. De heer Fletkent was verder van meenlng, dat bg Iedere wet een vroe gere wet gewgzlgd of niet van toe toepassing kan worden verklaard. Daarvan zgn verschillende voorbeel den te gevener zyn wetten, waarin ook onderwerpen worden geregeld, welke slechts in zeer verwyderd ver band staan tot de eigenigke bedoeling van do wet. Maar de heer Patijn (nnie-lib.) vond, dat de Voorz. geigk had, die het voor stel, hoe sympathiek overigens, niet- toelaatbaar achtte en ook de Minister van Blnnenlandsche Zaken, de heer Gort van der Linden, dacht er aldus over. Hg verklaarde het in stryd met ons constitutioneel recht, dat bg dit wetsontwerp een wet gewgzlgd zou worden, welke gecontrasigneerd is door den Minister van Blnnenlandsche Zaken, tarwjl het onderhavige wets ontwerp dit niet is. Men zon hier dns krggen een wyziging van de Ge meentewet, waaraan de Minister van Blnnenlandsche Zaken niet zou heb ben meegewerkt. Doz6 bezwaren schgnen by de Kamer zeer te gelden en met 47 tegen 17 stemmen werd besloten, het voorstel der heeren Fletkent en Van Sane van Ysielt als ontoelaatbaar te beschouwen. Daarna kwam artikel 124 van het ontwerp- inkomstenbelasting. Dit lnidtIn de wet van 27 September 1892 (Staatsblad no. 223J wordt de volgende wgziging gebracht: Artikel 10 wordt gelezen„Indien de waarde van het vermogen, overeenkomstig de vorige artikelen bepaald, minder be draagt dan f16 000, is geen belasting verschuldigd. Is de waarde f 16 000 of meer, doeh minder dan f 30 000, dan iB verschuldigd fl, van elke ge heele som van f lOOO, waarmede zy het bedrag van f]5.000 te boven gaat. Is zy f 30 000 of meer, dan is verschuldigd f0 50 van elke geheele som van f 1000'. Hierop is Ingediend een amende ment der vrgzinnig-democraten, lui dende: „Indien de wcarde van het vermogen minder bedraagt dan f 16.000, is geen belastffig verschul digd. Is de waarde f16.000 of meer, doch minder dan f30.000, dan is tret van Von Breitenbach ten toon naaBt een open venster In welken graad zon hnn bloedverwantschap bestaan Indien zij broêr en zuster zijn, dan zon Engelina Roelofs, die ongetrouwd is of zich daarvoor Uitgeeft Von Breitenbach heeten, net als hg. Tenzg die kerel een naam draagt, welke niet de zyne is. Dat zou me trouwens niet bijzonder verbazen.' De Groot besloot zgn gedaohtan- gang met de conclusie, de eenlge, waartoe hy voorloopig kon beBluitec Annie moet beiand zyn mot de familie en de relaties van haar huis houdster. Morgen zal zy wel nadere bijzonderheden daaromtrent mededee- lon*. De Groot wendde sich om met de zelfde vlugheid, die zgn bengdbaar zoigeloos karakter ook aan zy ge dachten gaf „En nn moet ik oppassen, dat lk mgn trein niet mis". Hy miste den trein niet. Er waren sleohts weinig reizigers op het vroege middag nur. Het lo kaaltje bracht hem met een kalm vaartje naar het Centraal station. De Groot keek om zich been j hg zag Van de Brandeler nergens. Hy wan delde het perron af, overtuigd, dat hg zijn vriend buiten zou vinden Maar ook daar was Van de Brandeler niet. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1914 | | pagina 1