I N°. 58 1914 I I I Zaterdag l(i Mei, 10rte jaargang. I I I I I Een Duister Geheim. Bij dit «o. behoort een Bijvoegsel, i3 FEUILLETON Ob uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en "Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Pt0» per kwartaal, In Goes f 0.7s, buiten Goes, franco f 1,33. Afzonderlijke nommers B cent, inenndlng van adverteatlön op Maandag en Woanadag wóór 2 uren, op VRIJDAG vóór ISi uren. De prjjs der gewone advertentiSu is van 1-5 regels 50 ci,, elke regel meer lOct. 130 directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts t w e e m a a 1 berekend. Geboorte-, huwaljk- ou doodsberichten en ds daarop betrekking hebbands dankbetuigingen worden van 1—10 regels t 1,— berekend Rewjinummers 5 sent reieloonnninwór 28. Directe*r G. w. van Barneveld. Uitgave van do Naafal.Veancotsskap Goeseke Courant". Hoofdredacteur w j C. van Santen Evenredige vertegenwoordiging. I, Hei vraagstuk «Ier Evenredige Ver tegenwoordiging heeft, doordien het Ministerie-Gort van der Einden eeu Staatscommissie heeft ingesteld, om deze materie nader te onderzoeken en daar omtrent rapport uit te brengen, zonder twijfel aan belangstelling gewonnen, al kan moeilijk worden erkend, dat de kwestie op zich zelve, juist door haar ingewikkeldheid, bij de groote massa bijzonder populair is. Of misschien kunnen wij het beter aldus zeggen de groote massa gevoelt wel de billijkheid van het stelsel der Kvenredige Vertegenwoordiging, doch weet zich onbekwaam, uitdrukking te geven aan haar wenschen, hoe het vraagstuk zal worden opgelost. Dat het huidig systeem, bij verkie zingen gevolgd, door zeer velen on deugdelijk wordt geacht, behoeft geen nader betoog. Wij zouden ons ook niet anders kunnen voorstellen. Bij de ver kiezingen, welke het vorige jaar hebben plaats gehad, heeft men dit moeten con- stateeren, dat, bij manier van spreken, een haudje-vol kiezers den doorslag gat. Wij denken, voor zooverre het de linkerzijde betreft, allereerst aan den uitslag in de districten Gorinchem, Ridderkerk, Zwolle, Amersfoort, Leiden voor zoover het de rechterzijde aangaat aan de districten Hontenisse, Apel doorn, Tietjerksteradeel, Steenwijk, Kampen. Duizenden stemmen, op tegen- candidaten uitgebracht, waren volkomen waardeloos. Wij hebben iemand, die zich blijk baar gemakkelijk tevreden laat stellen, eenmaal hooren zeggen het is bij ons toch altoos nog beter dan in Engeland. Als daar drie candidaten zijn een liberaal, een conservatief en een lid van de arbeiders-partij, en de eerste haalt 2002 stemmen, de tweede 2001, de derde 2000, dan wordt de eerste verkozen verklaard. De candidaat, die de meeste stemmen behaalt, gaat met den prijs strijken, ongelet het feit, dat zijn beide tegen-candidaten samen bijna dubbel zooveel stemmen op zich ver- eenigden. Zoo is het inderdaad in Engeland, en wij hebben er nooit aan gedacht, dit dwaze systeem in bescherming te nemen. Maar wijl de anders toch verre van achterlijke Britten op dit punt zoo onpractisch mogelijk zijn, is het voor ons, Nedei landers, nog geen reden, om bij het zeer zeker ook dwaze en niet minder onbillijke systeem van de helft Annie viel hem met een hand beweging ln de rede. Wat zoudt u dan doen vroeg ze kalm. .Hem een pak slaag geven, dat hem z|jn leven lang zon hengen". „En met wolk reoht?" „Met welk reoht? Nu, dat ls me ook een mooie vraag!' .Volstrekt niet. De vraag is volko men logisch. Als u inn man was, of mijn broêr, of een, ja, laat Ik maar zeggen, eeu familie-lid „Dan mocht Ik het wel, hè Wat een onzinIk zon den eerste den beste, die het waagt, één onbe hoorlijk woord over n te spreken, of een gebaar te maken, dat beleedigend ls, een pak rammel geven, zoodat hg er nooit meer over zou denken, naar een vervolg te vragen. En als u dan vraagt, met welk recht, dan antwoord ikmet het recht, dat Iedere man van eer heeft, om een vrouw, die beloedigd wordt, te verdedigen." De barones glimlachte. ,U zoudt u, om mijnentwil, in moei- igkheden brengen Ziet u nu zelf wel ln, hoe noodzakelijk het is, dat ik van hier ga? Ik wil r.iet hebben, dat u onaangf naamhedcu krjjgt. Wanneer ik bet land veilaten heb, zal men,u weet «el, do gruuto,.de gevaarlijke „uo>u", plus één als doovslag-gevenden maatstaf te erkennen. Ons stelsel heeft zijn groole gebreken wie oogen lieeft, om te zien, zal dit, zonder zicli een oogenblik te bedenken, mei ons eens zijn. Maar ten onzent heeft al te lanfe het partijbelang gegolden, Het was niei om de waarachtige uitspraak der kiezers te doen liet brute meerderheids-systeem deed die uitspraak nimmer tot haar recht komen. En liet meer en meer -ontwakend bil- lijkheidsbesef deed de voorstanders van Evenredige Vertegenwoordiging hoe langer zoo talrijker worden. Zullen wij nu met. Evenredige Ver tegenwoordiging uit al de onbillijkheden geraken Er zijn er genoeg, die zulks absoluut ontkennen. Zonder hen van eenige ge vaarlijke neiging te beschuldigen, moe ten wij toch zeggen, dat zij in dit opzicht nihilisten zijn. Hun redeneering toch is aldus niet één stembus-uitslag is beslist zuiver, zoo lang het eigen belang macht over de menschen heeft. Want een groot deel der kiezers stemt niet naar zijn voldragen overtuiging het stemt naar de belangen zijner por- temonnaie. Daardoor juist is de zoo genaamde klfcurlooze middenstof ont staan, die misschien in 1913 links, maar misschien in 1909 rechts stemde. En al naar de inblazingen van het egoïsme zal zij bij een eerst-volgende algeineene verkiezing allicht weer rechts stemmen. In deze redeneering ligt, zoo opper vlakkig beschouwd, veel waarheid. Maar inderdaad is het zoo toch niet. Immers de menschen zijn geen vol maakte wezens en zullen het ook wel nooit worden. Bovendien is de massa, welke den naam van „kleurlooze midden stof" ontvangen heeft voor onze ooren een zeer vreemdsoortige naam in de verste verte niet zoo groot, als door sommigen wel aangenomen wordt Wie het grootste lawaai soms maakt, beschikt daarom nog niet over den talrijksten aanhang. Het tegendeel blijkt dikwerf. Doch afgezien van dit alles, wil men een waarachtige roffa-vertegeu- woordiging, welke een zuivere afspiege ling is van hetgeen leeft in de ver schillende groepen des volks, dan moet, zoo spoedig het doenlijk is, gebroken worden met het ongelukkige systeem, dat de helft plus één de lakens zal uit deel en. Onze huidige rpffa-verlegeu- woordiging en nu wijzen wij er nog niet eens op, dat we het algemeen kies recht missen is niet, anders dan een caricatuur van dit begrip. Zal de Evenredige Vertegenwoordi ging verbetering geven Wij aarzelen niet, daarop toestemmend te antwoorden. spoedig ophouden, over lu|j te praten. En n zult al heel gauw niet meer aan me denken." ,Ik?... Ik zou u vergeten Al zou Ik het willen, Ik zou het niet kunuen. En wanneer uw besluit, om in ballingschap te gaan, onher roepelijk is, dan „Danf „Volg ik u met die getrouwheid, waarmee alleen een hond z|jn meester volgen kan I ,U zoudt de residentie verlaten, waaraan u zoo gehecht is, volgens uw beweren ,0, ik ben daar heueeh niet onmis baar ,A1« Ik u aan uw woord hield, zou het niet lang duren, of u badt diep berouw over uw dwaasheid*. „Een dwaasheid?" ,Wel ja, wat ls het anders «Wanneer ik zeg, vastbesloten te z|jn, om u te volgen, dan bestaat daarvoor een reden. U kent ze even goed als lk. 01' dacht u, dat de vele uren, samen doorgebracht, niet van Invloed op me zouden geweest zgn Ik heb nu reeds Isnggonoeggezwegen. Annie, lk heb je lief!" Sinds wanneer vroeg de barones ironisch. „Van het oogenblik af, dat lk je leerde kennen*. ,U begint met een onwaarheid te verkondigen. U kende me reeds, toen u verliefd werd op Llze." „Dat ls waar en ik heb er nooit eeu geheim vau gemaakt., lk voelde Brengt zij het ideaal Nu weer moet ous antwoord ontken nend zijn. En dit hopen wij, in een zoo kort mogelijk bestek, ini/.en lezers uil een te zetten. Allereerst dan een enkel woord over het systeem der Evenredige Vertegen woordiging. Het. heefl in ons land een warm en onvermoeid voorvechter, den heer C. E. van Koetsveld. Hij staat,dit, zij onmiddellijk niet nadruk geconstateerd, in zijn strijd niet alleen maar weinigen hebben het beginsel zoo krachtig ge propageerd. Vóél' ons ligt, zijn jongste arbeid de brochure „De Evenredige Vertegen woordiging voor Nederland, in cleu vorm van een wetsontwerp, met bijlagen en toelichting." Het werkje heeft dit jaar hel licht gezien. (J) Al kunnen het wij niet den gelukkig- sten arbeid van den lieer Van Koetsveld noemen al moeten wij, met het oog op den weidschen titel reeds, onwille keurig denken aan hetqui trop em- brasse, mal étrient, toch mogen we, in dit verband, er wel de noodige aan dacht aan schenken. Het werkje bevat bij veel, wat we niet. voor onze rekening zouden willen nemen, ook heel wat, wat de overweging ten volle waard is. Er zijn, zooals de heer Van Koelsveld terecht opmerkt, twee opvattingen van Evenredige Vertegenwoordiging. De bijna algemeene is, dat door dit stelsel de krachtsverhoudingen tusschen de partijen in het gekozen lichaam Gemeente raad, Provinciale Staten, Tweede Kamer zooveel mogelijk zullen overeenstem men inet diezelfde verhoudingen onder de kiezers. De andere is -. dat Even redige Vertegenwoordiging zooveel moge lijk zal waarborgen, dat elke stem werke lijk die uitwerking heeft, welke bedoeld werd door den kiezer, die haar uitbracht. Men is gewoon, de beide groepen aan te duiden met de namenPartij-Verlenen- moordigivg" en „Persoonlijke, Vertegen woordiging." De heer Van Koetsveld is het meer met de tweede opvatting eens, omdat, volgens zijn meening, de wetgever niet het oog moet richten op de, kiezers-groep, doch slechts op den kiezer. Immers, zoo is zijn betoog, niet aan personen-sror/jsa, docli aan personen is het kiesrecht ver leend. Daarvan is ook slechts in de Kies wet sprake. Het opgaan vau den persoon in de groep, geldt, niet alleen voorden kiezer, doch ook voor den candidaat. Hij wordt niet gekozen met stemmen, welke op hem, maar met, slemmeo, welke op zijn lijst werden uitgebracht en zijn Te Rotterdam, bij D. van Sijn en Zonen. veel sympathie voor haar en een oogenblik heb ik er ernstig aan ge dacht, haar ten hnweljjk te vragen. Maar ik geloof, dat lk haar volmaakt onverschillig was." „U vergist zich. Ze hield wel de gelijk van u." „Heeft ze je dat verteld „Aan mij nietl Maar dra dagen vóór haar dood heeft ze het aan En- geliua gezegd, die, jammer genoeg, het geheim bewaarde." „Waarom, jammer genoeg?" „Omdat lk, wanneer Engelina op hé&r beurt hot m|j had verteld, ik het voor u niet geheim gehouden zou hebben, dat Llze van u hield. Haar liefde voor u ia de oorzaak van haar dood geweest." „Wat zegt u „Ja, het staat bU m|j vast, dat Llze vermoord is door een man, die haar vervolgde met z|jn aanzoeken. Zij wilde evenwel niets van hem weten". „U hebt dit geweten En het ver zwegen „Toen ik gearresteerd werd, wist ik dit niet. Maar als het me bekend was geweest, zou lk het toch niet ge zegd hebben, want dan had ik ook moetan verklaren, dat Llze, die hem ontweek, hem evenmin aan mg als aan de huishoudster verraden had Personen, die «let als getuige werden gedagvaard, hebben hem om de villa zien dolen. En na de misdaad is h|j nooit teruggezien in deze buurt, waar niemand hem trouwens kende. Even uiln als lk koestert Engelina eenigen kans op verkiezing is in sommige stelsels geheel, in andere grootendeeh afhankelijk van de plaats, welke hij op die lijst in de rangorde der candidaten inneemt. Zoo wordt dus in deze stelsels een groote macht gelegd in handen vau hen, die deze. lijsten opmaken. En in den regel zal slechts een gering percentage der kiezers medewerken aan-of invloed oefenen op de samenstelling dier lijsten en zal de groote massa genoodzaakt zijn, zich aan liun leiding (e onderwerpen. De lieer Van Koetsveld geeft toe, dat dit ook nu reeds feitelijk het geval is, en dat vermoedelijk ook wel altijd eu overal de leugels in handen van enkelen zullen blijven. Maar volgens hem is de groole fout vau de stelsels der partij- vertegenwoordiging, dat in die stelsels de leef dezen enkelen de leugels in handen geeft. Buiten i a n <i. De tooatand In Mexico. President Huurt» gaat So z|jn ver. moeden, dat de opstandelingen nog a.tjjd daadwerkelijk door de Ameri kanen gesteund worden, nog vorder dan wij in ons vorig overzicht voor waaiscotinlijk hielden. Hfj bowsers niet minder, dan dat Awerikaansche soldaten ia groepen met da rebellen zouden hebben mee gevochten en heeft verschillende uni formen van verslagen tegenstanders laten bewaren, ghj later als overtul- glogssiukkon te kunnen diepst doen. Zflo bewering Rikt ons, eerigk ge zegd, wol een becije al te kras Dat de Amerikanen met wapenen en muidtlo een partij steunen, die zoo prachtig bezig iB, de kastanjes voor hen uit üet Mexlcaausehe vuur te halen, is te begoten, maar dat zij ln de rfjen der oistao delingen zouden meeatrtden, valt riet aan te n»meii. President Wilson voelt zich rog al tgd te hoog om openljjk met eeu bandieten-generaal als Vlllasa men te werken en deed hj bet ln stilte, dsn zou de Amerikaansche regetrlng ln da eerslo plaats er toch wel voorzor gen, dat er ouder het rabollpnleger geen uniformen der Vernenigde Staten in beslag genomen konden worden. Dat zon voor het oog van Europa to groote vernedering vau het Amt- rikaansche leger zijn. Hoa meer succes da generaals Car- ranza en Villa boeken, hoa minder weikzaam aandeel de Veieeulgde Staten In de Mtxlcajnscüa gebeurte nissen behoeven te nemen. Van Atnarikaanache zgdo ziet uien dit zeer goed iu en houdt men zich daarom betrekkelijk kalm, zoolang het blijkt, dat de opstandelingen den revolutie generaal Huerta langzaam maar zeker in het nauw diQven. Als zeker kan nu wel worden aan genomen, dat Tamplco gevallen is. De str|jd om dezo stad, welke door de twijfel, dat h|j Llze heeft verinoord, omdat ze hem te verstaan had gege ven, dat ze niet langer door hem lastig gevallen wenschte te worden". „Maar dan moet lk aannemer, dat z|j hom tevoren wél had toegestaan, om haar aan te spreken, wanneer hg haar alleen ontmoette." „Natuurlijk En dat is de reden, waarom ia gezwegen zou hebben, zelfs wanneer lk toen reeds had ge weten,wat ik eerst later heb vernoman. Voor niets ter wereld had ik zelfs een suhljn of schaduw van verdenking laten ruston op het gedrag van de arme Llze. Hoogstens 1b zg onvoor zichtig geweest. En was dat het geval, dan heeft ze er met haar leven voor geboet." Deze vertrouweigke mededeeltngen, waarvan men alleen kon zeggen, dat z|j te laat kwamen, brachten Frits de Groot zeer in verbazing. Doch hg twijfelde geen oogenblik aan de waar heid er van. Z|j hadden den tuin rond geloopen eu wareu bUna weer op het punt van uitgang teruggekeerd, toen de barones plotseliag bleet stil staan. De laan, waarin z|j zich bevonden, werd door een haag van dicht struikgewas om zoomd. „Hier werd ze gevonden", fluisterde ze. „Nooit kan ik dezen noodlottigen weg voorbijgaan, of de ontroering overmant me. Alleen durl ik nooit langs de plek". „Ik kan het me begrijpen", ant woordde Ds Groot. „Maar toet den opstandelingen gebombardeerd was, is bljzoud-r bloedig geweest. Men spreekt zelts van 3Ü00 dooden ou gewonden. Een voornaam lid van het diploma tieko korps re Washington deelde mede, dat de Vereanlgde Staten slechts het aanbod der bemiddelaars aange nomen hadden, om zooveel tgri te winnen, dat Villa Inmiddels Taui pico zou kunnen Innemen en daardoor een haven zon krijgen, dia dan wapen Invoer voor hem nog gemakkelijk er en daardoor zijn succes nog grooter zou in- kei'. Inmiddels gaat Huerta nog alt|jd kalm voort, de Amerikanen door willekeurige daden tot grootere actie nan te sporen. De Amerikaansche vice-consul Sllli man wordt nog steeds door hem te Salllllo gevangen gehouden, al wordt van andere ztjdo beweerd, dat h|j aan den Brazlliaanschon gezant zou wor den uitgeleverd, die hem dan naar de Vereanlgde Staten zou laten ver trekken De vroegore Amerikaansche zaak gelastigde in Mexico, de heer O'Shaugh- nessy, beschreef, in een gesprek met president Wilson, Huerta als een kop pig man, wiens aftreden zeer moeiigk zou kunnen worden verkregen. H|i meende evenwel, dat alleen een Mexi- caansche regeering, welke den steun van de Vereanlgde Staten heeft, vol doende zekerheid van bestaan zal hebben. Volgers een correspondent van da Times in Vera Cruz, zon het ic Mexico op het oogenblik krioelen van spionnen,in verband waarmede tal van arrestaties worden gedaan De handel staat geheel stil en de vreemdelingen trekken weg. al worden Dog tal van treinen aangehouden. Tengevolge van de bezettiDg van VeraCruzende belegering van Tampi- eo was er groot gebrek aan petroleum. Dit laatste is anders in overvloed aanwezig. Nu Huerta voomameljjk den handel met Amerika Btop zette, heeft de uitvoer van petroleum, uit de Mexl- caansche bronnen naar Amerika, opge houden en weten de eigenaars geen raad met de enorme voorraden, welke zij dageigks ongebruikt moeten laten. Veelal wordt nu de olie afgevoerd en ver in het land, ln reusachtige hoeveelheden, in brand gestoken en zoodoende vernietigd. Men zegt zelfs, dat lf> mlllloen ton ruwe olie op deze w|jze waardeloos gemaakt zgn. Dat hiermede mlllloenen guldens lederen dag voor de betrokkenen ver loren gaan, laat zich inmiddels be- grijpen. In het Tuxpan district leden de bron-eigenaars niet minder dan 18 mlllloen gulden schade. De Ulster kwestie In het Lagerhuis- Van de Engelsche rogeering kan toeh werkeljk niet gezegd werden, dat z|j niet alles doet om da oppositie groepen Inzake de Ulster kwestie te- tjjd zal dat vanzelf Bi|jten en je hebt je over dan tragischen dood van Llze niet het minste of geringste verwijt te maken. Je hebt bitter geleden, dat geef lk toe, maar eeu haale toekomst ligt nog voor jel". „Een toekomst I* Be lachte bitter. „Van de toekomst verwacht lk geen vergeten, alleen afzondering, verlaten heid I" „Neen, want ik ben b|j je. Dat weet je. Je kunt op me rekenen, altjjd en onder alle omstandigheden*. Ook z|j sloeg thans een vertrouwe- lljken toon aan. „Wil je daarmee zeggen, De Groot, dat je me zult volgen, als Ik het land verlaat „Dat heb lk je reeds gezegd. En ik ben een man, die nooit terug krabbelt*. „Het zou een opoffering zijn, die ik niet kan aanvaarden". „Een opoffiring, die m|| niet het minste oi geringste zou kosten. Want lk ben het leven zat, dat lk in Den Haag leed. De opoffering zou groo* ter zgn, als lk moBst afstand doen van het genoegen, jou te zien. Wan neer je het goed vindt, dat ik je vergezel, moet je me alleen wat uit stel geven voor het regelen van m|jn zaken, die, lk moet het erkennen, nog al leeigk in de war z|jn." Annie schudde treurig het hoofd. „Ze z$n misschien minder in de war dan de m|jne.' Dit antwoord verbaasde Do Groot in hooga mate. (Wordt vsrw/gd) I 1MB ■■■MB

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1914 | | pagina 1