N°. 45 1914
Donderdag ID April
1018te jaargang.
Een Duister Geheim.
Ingezonden Mededeelingen.
Het Congres der S.D.A.P.
i FEUILLETON.
GOESCHE
Meloonnumraer 88. Directeur O. W. tan Babneveld. Uitgave vau de Naaml.VeMootselsap ,Geeseke Couraat". Hoofdredacteur W. J. C. van Santin.
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f B,7S, Puiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Intending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vdór IS uren.
De prfls der gewone advertentlën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 ot.
Bfl directe opgaaf van driemaal plaatsing derzolfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal betekend.
Geboorte-, huwelfik- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regel» i 1,— berekend.
Bewfienummers 5 cent,
lang kan ze niet duren Reeds 20 April
moet hij te Parijs terug zfin voor de
ontvangst van het Engelsche konings
paar, dat enkele dagen in de gastvrije
hoofdstad der Fransche republiek
verblfif houden zal.
Na den 26sten April gestemd te
hebben voor de algemeens verkiezin
gen, keert de president terug naar
zijn villa te Eze Xes Pins. Twaalf Mei
verlaat h(j dan voorgoed de Azuren
kust, aangezien twee dagen later de
koning en dn koningin van Denemar
ken te Parijs kernen.
Dadelfik daarna gaat de president
op reis voor het afleggen van ver
schillende offleieaie bezoeken in bin-
nin- en buitenland. Allereerst is de
internationale wereld tentoonstelling
te Lyon aan de beurt; deze zal door
den heer Poinearé geopend worden.
Den 7en Juni is hij te Ronaan, waar
een groot nationaal en Internationaal
schietconconrs wordt gebonden, waar
van de heer Poinearé eere-president is
Einde Juni moest hü weder open
bare plechtigheden bijwonen te Eper-
nay en Montmirail.
In de tweede helft van Jnli gaat
de president naar Rusland, waar hfi
tot 4 of 5 Augustus zal vertoeven.
Eind Augustus begint een preslden-
tieele autotocht van tien tot twaalf
dagen door verschillende departemen
ten van Zuid Oost Frankrfik.
Eindeljjk, in de laatste helft van
September, is er te firest en Lorient
groot feest wegens de plechtige te-
water-lating door den president van
twee dreadnoughts. Daarna keert de
heer Poinearé over Nantes naar Par5a
terug en mag hij voor een pooBja er
zfiu gemak van nemen, als er
tenminBte weer niets in den weg komt
Eu dan zijn er nog mensc'ien, dia
durven beweren, dat een president
van de Fransche republiek voor zijn
pleizier Jeeft
Wie zou het willen gelooven I
Da toestand In Mexico.
Ofschoon we ons den laatsten lijd
onthouden hebben, veel Mexlcaansche
gebeurtenissen te vermelden, welke
in telegrammen medegedeeld en een
oogenblik later weer tegengesproken
werden, heeft de crisis in de N. Ame
rikaansche republiek thans blijkbaar
een zoo eigenaardig karakter gekre
gen, dat we za hier even nader willen
toelichten.
Een afdeeliDg Amerikaansehe mari
niers, die te Tampico aan land was
gegaan om petroleum in te slaan, is
door Mexlcaansche regeerlngstroepen,
z|j het ook slechts korten tijd, gevan
gen genomen.
Naar de Daily Telegraph thans meldt,
is aan den Auierlkaarschen marine-
bevelhebber in de Mexlcaansche wa
teren machtiging verleend, het vuur
op Tampico te openen, zoo generaal
Huerta er niet in toegestemd heeft, de
Amerikaansehe vlag met kanonscho
ten te begroeten.
Vast staat, dat tal van Amerikaan
sehe slagschepen naar Mex co ver
trokken zijn en dat de regeering der
V. S. onvoorwaardelijk den eisch van
het groeten van haar «lag handhaaft.
Of deze inmeDglrg van Amerikaan
sehe zflde het langdurige Mexlcaan
sche conflict eindelijk tot een oplos
sing zal brengen
tóinneniaud.
Tyddijk voor fitter der Eerste Kamer-
Als oudste lid in Jaren is door het
overlijden van baron Schfmra-Apen
nines. van der Oye dr. A Kuyper
van rechtswege aangewezen, om het
voorzitterschap van de Eerste Kamer
waar te nemen.
Wetsontwerpen.
Onder de zier belangrijke onder
werpen, aan welker voorbereiding
aan het departement van WsterBtaat
gewerkt wordt, behooren het Zuider-
zee-vraagstuk en de Maas kanalisatie.
Gemeentfprogramma Lib. Unie.
De commissie, die door het hoofd
bestuur van de Liberale CTnle is be
noemd om een voorlooplg ontwerp te
makea voor een gemeenteprogram, is,
naar De Vaerlander meldt, geïnstal
leerd. De voorzitter der L. Umr.
D Fock, legde er in zijn installatie-
rede den nadruk op, dat het niet in
de bedoeling lag, ean program samen
te stellen, dat tot in details groote
zoowel als kleine gemeenten in het-
zellde keurslijf zou persen, maar wel
om aan te geven, binnen welke lijnen
een vooruitstrevend vrijzinnige ge
meente-politiek zich moet bewegen.
De commissie koos tot haar voor
zitter mr. dr. E. Van Ketwich Ver
schuur, et op haar verzoek is haar
als secretaris toegevoegd de beer J.
B. Amant, adj.-sesretarls van da Li
berale Unie.
Regeeringsopdracht aan den heer
Van Kol?
Op het congres van de S.D.A.P.
heeft de voorzitter, de heer W. H.
Vliegen, Maandag meegedeeld, dat de
heer Van Kal op het punt stond een
De sociaal-democraten zijn op hun
Baasch-congres het twintigste van
de reeks weer eens broederlijk tesaam
geweest. Van Kol, de eerste sociaal
democratische senator, is, om een term
te gebruiken, waarin Met Volk door
gaans smult, te grazen genomen door
een aantal goden van den minderen
rang, cn Van Kol is blijkbaar daardoor
zoo de kluts kwijt geraakt, dat hij
tweemaal achtereen een groote domheid
beging eerst toen bij, ten aanzien van
de Indische partij, verklaarde, dat
Douwes Dekker alles heeft gedaan, om
hem. Van Kol, uit de S. D. A. P. te
stooten en daaraan toevoegde, dat hij
zoo'n man, absoluut niet sociaal-demo
eraat, bij geen mogelijkheid ka», en mat/
steunen tweedens toen deze roode
senator, op een klacht, dat het verslag
der socialistische Eerste Kamer-fractie
zoo klein en onvolledig was, de schuld
schoof op zijn mede-lid, den heer Henri
Polak, die liet verslag had opgesteld.
Waarop de heer Polak kwam verklaren,
dat het bewuste verslag door Van Kol
zelf was nagezien en goedgekeurd.
Het is waarlijk in hooge mate be
lachelijk En de S. D. A. P. wil nog
wel, dat een congres, waarop zulke
futiliteiten met zwaarwichtigheid behan
deld worden, au sérieux genomen wordt!..
Ook de heer Troelstra heeft zich op
het congres geweerd wie zou trouwens
anders van hem verwacht hebben
Maar het is merkwaardig, hoe deze
politicus de gave bezit, uit twee monden
te praten. CDp kiezers-vergaderingen is
lüj één en al revolutie op een congres
tapt hij lustig uit eea ander vaatje en
moet de groote broer uit Duitschland,
Karl Kautsky, dienst doen, om met zijn
gezag de dubbelzinnigheid van den
Hollandschen kleuter te dekken. Het
moet een vermakelijk oogenhlik geweest
zijn, toen de Nederlandsclie leider
der S.D.A.P. met pathos uitriep „Onze
groote voorlichter Kautsky heeft zelf
gezegd, dat aan het militairisme des
noods moet worden tegemoet gekomen
ten gunste van het algemeen kiesrecht."
Het was heel wat beter geweest, indien
mr. Troelstra den zedelijken moed had
bezeten, om zoo iets in een openbare
vergadering uit te roepenEn deze
politicus schijnt ook vergeten te zijn,
(t) Het komt blijkbaar dus voor den
heer Van Kol niet op de zaak zelve,
doch op het al dan niet 'socialist-zijn
aan I
i.
Da president verdaagde do zitting
tot den volgenden dag.
Het was, wat men noemt, voor de
reBidantie een hoog3t belangrijk proces,
en de Haagache chique waa èn op de
gereserveerde èa op de publieke tri
bune sterk vertegenwoordigd Voor
ditmaal had men er zich niet aan ge
stoord, tusschen hetplebs" te mor ten
zitten, want het gold oen cause céèbre,
zooals ook doorgaans de residentie er
slechts één in ecu halve eeuw kent.
Barone3 Van Heerde tot Wageaborg
had terecht gestaan, beklaagd van
moord met voorbedachten rade op
haar gezelschaps dame, Lize Dormo'en
Alle schfjn was tegen de jonge wednwe.
Da gezolschaps-dame, dia meer de rol
van vriendin der barones vervulde,
was door een schot in de borst gedood.
De kogel kwam van zóó nabij, dat
het goed van haar japon verschroeid
was door het kruit.
De barones bad zoo besllBt mogelijk
haar schuld ontkend. Ze was nimmer
in het bezit van een vuurwapen ge
weest; zo zou niet weten, hoe het te
hanteeren en bovendien was ze doods
benauwd voor zulke dingen- Er be
stond ook geen reden, waarom za haar
gezelschaps dame een verre nicht
van haar mans zijde om het leven
zon brengen Lize Dormolen was arm,
barones Annie Van Haerde tot Wagen
borg daarentegen rjjk. Ook kon, aldus
was de algemeene opinie, de moord
niet uit jaloezie zijn gepleegd.
Voor velenwas het een bittere teleur-
welken onmogelijken eisch hij, ten
aanzien van de militaire uitgaven, aan
den eersten Kabinets-formateur, dr. D.
Bos, stelde.
Maar de sociaal-democraten ten onzent
houden er een clericaal devies op na
het doel heiligt de middelen.
Een ergerlijk stukje van demagogie
heeft mr. Troelstra evenwel op den
tweeden dag van het congres aangedurfd.
Hij deelde mede, dat, zal de S.D.A.P.
dit jaar geen groote demonstratie voor
algemeen kiesrecht op touw zetten, het
Partijbestuur in September een groote
demonstratie voor de verkrijging van het
Staatspensioen wenscht te houdeD.
Men moet toch maar durven
De zaak van het Staatspensioen
de zaak dus van de arme ouden-van-
dagen heeft nooit grooter schade
geleden, dan toen de sociaal-democraten,
deze mannen van de goedkoope, laag-
bij-de-grondsche kritiek, den zedelijken
moed misten, de hun aangeboden mi-
nisterieele portefeuilles te accepteeren.
Zij zeggen, de vrijzinnigen niet ver
trouwd te hebben. Dat is natuurlijk
een praatje voor de vaak. Neen zij
vertrouwden zich zeiven niet, en daar
was waarlijk wel aanleiding toe.
Nu gaan zij wat voor de arme ouden
van-dagen doen.
Een demonstratie op touw
zetten I Groote, dikke woorden sprekenI
Toen zij echter daadwerkelijk iets voor
de arme ouden konden bereiken, hielden
zij zich schuil. Zij wilden de kritiek,
als het gemakkelijkste wapen in den
politieken strijd, niet missen. De kritiek
is immers voor den sociaal-democraat
onmisbaar
De oudjes zullen wat gebaat zijn met
een „groote demonstratie" van de
S D. A. P.
Van het congres, waar een vrij kalme
stemming heerschte, willen we alleen
nog in herinnering brengen, dat een
resolutie aangenomen is, waardoor be
sloten werd, onmiddellijk met de vrij
zinnigen saam te werken bij Provin
ciale Staten-verkiezingen in Zeeland,
Zuid-Holland, Gelderland en Overijsel,
waar het Partijbestuur zulks noodig
acht, in overleg met de betrokken
afdeelingeu of partij-federaties.
Toen de resolutie aangenomen bleek,
werd er gefloten en „schande" geroepen.
Geen wonder! De socialistischeheeren
hadden eerst ook zoo in hun jargon
op de bourgeoisie vnn links afgegeven
En dan toeh ten slotte met haar samen
werken het is geen bewijs van
groote eigen kracht.
stelling, dat de zitting verdaagd werd
zfj hadden zoo op da ontknooping van
het geheimzinnig drama gehoopt en
zonden nu nog misschien een vier
en twintig uur in spanning worden
gehouden. Maar toch was althans iets
bereikt: men had vandaag stot voor
een hoogst interessante residentiëele
klets partij. En dat wil wat zeggen.
Een der meest bekende rechtbank
verslaggevers uit Dan Haag had vóór
het gebouw zijn vriend opgewacht,
die met groote moeite een plaatsje op
de publieke tribune haf weten te
veroveren.
„Wel?' zoo vroeg bij aan zijn
vriend, den j jurnalist Louis van Velzen,
„wat zeg jij nu van deze vreemde
zaak
Louis van Velzen haalde zijn schou
ders op.
„Wat zal ik er van zeggen Ik geef
je toe, Frits, dat het een vreemde zaak
is, nsaar ik ben van overtuiging, dat
onze heeren rechters wel eens voor
moeilijker problemen hebben gestaan,"
„Maar wat denk Je er van?"
„Dat ze wordt vrijgesproken."
„Ik niet."
„Niot
„Neen. Ik wed met je om honderd
pop. Om twee honderd, als je wilt."
„Amice", antwoordde Van Velzen
lachend, „voor jou is honderd gulden
even veel, of, wil je hot liever anders,
even weinig als voor een armen Hol-
landschen journalist een kwartje. Kan
j0 m(J den kranten-man aanwijzen, die
in ons kikkerland, al heeft-le ook nog
zoo er zfin best voor gedaan, zfin
schaapjes op het droge wist te krijgen
Maar scherts terzijde. Ik wed uit
principe niet, zooals je weet. Dat belet
me echter niet vol te houden, dat naar
mfin Innige overtuiging de barones
Buitenland.
De a.s. verkiezingen in Frankrijk.
De voorbereidingen tot den grooten
politieken strijd, welke straks in de
Fransche republiek zal worden ge
streden, zijn getroffen, en zelfs de
Minister-president Doumergue, die er
aanvankelijk weinig zin in scheen te
hebben, zal den boer opgaan, om den
kiezers uiteen te zetten, wat de taak
der regeering voor* het eerst-volgend
wetgevend tijdperk dient te w«zen.
Belangrijk zonder twjfel Is het
verkiezings manifest van den Bond der
Linker-partfien, de politieken organi
satie, waarvan Barthou en Briand de
geestelijke vaders zijn. In dat manifest,
hetwelk met groote inBtemmlng is
ontvangen, wordt gewezen op de nood-
zakelijkheid, het wereldlijk en natio
naal karakter der volksschool te be
houden, ae politieke hartstochten van
de school verre te houden en do
jeugd in da achting tegenover anders
denkenden op te voeden. Verder wordt
gewezen op de noodzakelijkheid,
den driejarigen diensttijd in stand te
houden In het belang vau Frankrfjk's
wereld-positie en de handhaving van
den vrede. Het manifest spreekt zich
vsrvolgens uit over de doorvoering
van sociale en economische hervor
mingen en stelt ten slotte de hervor
ming van het begrootiDgs wezen aan
de spits. In het manifest wordt de
invoering van de Inkomsten-belasting
bepleit, echter zonder inquisitoriale
maatregelen, zonder door te dringen
in de zaken geheimen der belasting
betalers. Toegegeven wordt, dat het
door de Kamer j-angenomen wets
ontwerp inzake de inkomsten- belasting
dezen eischen reeds nabij komt. Ten
slotte wordt op do doorvoering der
kiesrecht-hervorming aangedrongen,
als voorloopster van beetuurs her
vorming en administratieve decen
tralisatie
Dat het, vooral inzake onderwijs, bfi
de komende verkiezingen spannen zal,
wordt algemeen toegegeven. De room-
sche kerk in Frankrijk stelt al bet
mogelijke in het werk, om de leeken-
school in dlscrediet te brengen en de
hand te leggen op de Fransche j-ugd.
Elk middel, om dit doel te bereiken,
1b haar goed genoeg.
Wij vertrouwen, dat de kiezers der
republiek den Btormloop der clerlcalen
met succes zullen afslaan. Declericalèn
in Frankrfik hebben het er waarlijk
niet naar gemaakt, om hun ook maar in
het minst toegevendheid te betoonen.
De Fransche President.
Het is geen sinecure, president van
de Fransche republiek te zijn, hetgeen
wel nit het onderstaande blijkt.
Op het oogenblik geniet bij van zfin
vacantia aan de Cóte d'Aznr, maar
vrjj komt."
„Ik denk er heel anderB over."
„Wel, amice, wat belet je dan,
tegenover mfi je theorieën te ont
vouwen
Frits de Groot stak een eigaret op.
Toen hij een paar trekjes had gedaan,
begon hfiJfi kent de historie. Even
goed als ik. Maar jfi bent vóór-i.tge-
nomen. Ja, schud je hoofd maar niet
het is zoo. Ik heb het uit je krant
kunnen bemerken; de mooie weduwe
was bij voorbaat al verzekerd van
je moreelen steun. Jfi bent van het
standpunt uitgegaan, dat zoo'n mooie
jonge vrouw niet de minste reden
beeft, een gezelschapB-dame, een ver
nichtje van haar, van het leven te
berooven, noch uit hebzucht, noch
uit jaloezie. Is het zoo niet?"
„Gedeeltelijk, maar..."
„Haltl" ging de ander voort, met
eeu handbeweging den opkomenden
woordenvloed van zfin vriend stuitend.
„Laat mfi nu nog eens een oogenblikje
doorpraten 1 Dan zal ik je de toedracht
der zaak Daar mijn overtuiging schet
sen. Barones Van Heerde tot Wagen
borg heeft od haar villa in Baarn
den zomer doorgebracht met Lize
Dormolen, haar nichtje. Goed, goed,
een ver nichtje dan. Wat val je toch
over kleinigheden. Laat mfi nu oven
rustig aan het woord. Op een
mooion Augustus avond zegt de baro
nes tegen Lize„Laten wij samen
eens een wandeling door den tuin
gaan doen." L9t er wel op, amice:
het Wal voor den eersten keer, dat
de barones zoo iets aan Lize voorstelde.
Het gebeurde Na een half uurtje, bet
kan hoogstens na drie kwartier zfin,
komt de barones hoogst ontsteld bet
huls binnen stormeD en vertelt aan
haar bedienden, dat een onbekende
op baar een schot heeft gelost, dat
bfi ongeluk de gezelschaps dame trof.
ln plaats de getroffene te helpen,
loopt ze als een haas naar huis terug.
Heel logisch, vin je ook?" vroeg Frits
de Groot na een kloine pauze.
„.Te vergeet, amice, dat je hier met
een vrouw te doen hebt. Zooveel
kennis van de wereld heb je toch ook
wel, om het met me eens te zfin, dat
je van een vrouw, in gevaar of buiten
gevaar, nooit logica mag eischen."
„Je bent een cynicus!" lachte Da
Groot. „Maar ik ga verder. Je hebt
natuurlfik zelf vandaag ook gehoord,
dat Lize Dormolen van heel dichtbfi
moet neergeschoten wezen, anders
konden haar kleeren niet verschroeid
zijn.'
„Dat, heb ik geboord, even goed
als jfi", antwoordde Van Velsen. „Maar
dan moet je ook, ik herbaaleven
goed als ik, gehoord hebben, wat de
beklaagde daaromtrent heeit medege
deeld. Het schot werd gelost uit een
haag, die zich uitstrekt langs de laan,
waarin de beide dames naast elkan
der wandelden. De gezelschaps juf
frouw liep aan de linkerzijde van de
barones, bfiaa rakelings langs de
haag, want het pad is daar niet breed
En bfi de terechtzitting is er, vind ik,
van alle kanten genoeg de nadrnk op
gelogd, dat de barones niet geschoten
kan hebben, want ze is op haar dood
voor vuurwapens. Nu is 't jouw beurt
weer."
De Groot knikte.
„Laten we dan aannemen, dat zfi
het Behot niet gelost heeit; de revol
ver is trouwens niet teruggevonden.
Maar kan ze dan tiet da medepllch
tige zflo? Kan ze voor haar doel niet
een moordenaar hebben gehuurd
neen, lach nu zoo spottend ulet,
alsjeblieftik citeer heusch niet uit
een roman van De Montépin of der
gelijke grootheden 1 een gehuurd
Individu, dat verdwenen is, zonder
het minsts spoor achter te laten Ik
vraag jehoa kon hg den uiigestrek-
ten tuin van de villa binnen komen t
Hoe kon hfi den tuin weer verlaten
De barones heeft niet voor gastvrouw
gespeelddat weet je ook wel. Kom
aan, meDesr da journalist, geef me op
mfin vragen het antwoord eens!"
„Amice, je vergt te veel van mfin
bescheiden eapaeiteiten I Ik zou jou
eerder om raad kunnen vragen, maar
tot nu toe ben je voor mfi zoo ge-
Bloten als ean bus gebleven. Toch
kwam je dikwfils bij de barones aan
huis. Daar ook heb je met Lize Dor
molen kennis gemaakt Jfi bent een
echte Don Juan, en flirt er met twee
vrouwen lustig op los. Kan je me nu
heusch geen enkele bijzondorheid
meedea'eo,ie het belang van
mfin krant
„Onwe jongen", antwoordde Frits
hartelfik, „je mag gerust weten, wat
Ik weet Hat Is niets bijzonders. Ik
mocht Lize Dormolen graag lijden,
maar er heeft tnssehen ons niet het
allerminste bestaan. En de barones
liet me kond. Ze Is een lieve, mooie
vrouw, maar ik voelde niets voor
haar; waarom, weet ik niet. Een
ander kan evenwel op beide vrouwen
verliefd zfin geraakt en de barones,
vreezend, dat haar arme nichtje do
voorkeur kreeg, zou haar uit den weg
gornlmd kunnen hebben. Nann, neen,
ik spreek maar een veronderstelling
uit. Meer Diet. Adieu, we zien elkander
morgen terug."
Wordt vervolgd.
