N°. 35 1914. Zaterdag 21 Maart. ior De Dubbelganger. M- Bij dit no, behoort een Bijvoegsel. Geen Beginsel 48 FEUILLETON. Oa uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prfl» per kwartaal, in Goes f 9,79, buiten Goes, franco f 1,25. Afzonderlijke nommere 5 cent. 'naendlng van advertenUdn op Maandag en Woensdag vóór 9 uren, op VRIJDAG vóór 13 uren. Do pr06 der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer lOot. Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prtls sleehts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,— berekend, Bewgsnummers 5 cent, Telefoonnummer 88 Directeur G. W. tan Bahneveld. Uitgave vaa de Naaml.Veaaootsskap „Goesafee Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santin Zl), die zich niet Ingang van 1 April op dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum ver schijnende nummers gratis. i. ilet is, bijzonderlijk bij onze clericale tegenstanders, gebruik geworden, het voer te stellen, alsof de. vrijzinnigen geen beginsel bezitten. Deconcentratie wordt een samenraapsel geheeteu van oud-liberalen, unie-liberalen en vrijzin nig-democraten men heeft het pas nog kunnen hooreu bij den stembus-strijd in het district Oldebroek, waar hel ging om een zetel voor de Provinciale Staten van Gelderland Een beginsel, zoo zeggen de clericalen hoogst bescheiden, vindt ge alleen bij ons en bij de sociaal democraten. Wanneer men hier //beginsel" door z/dogma" verving, wij zouden met deze redeneering vrede kunnen hebben. Immers: zoowel de clericale als de sociaal democratische, -ze zijn dog matische partijen. Zij bewijzen het tel kens en telkens weer. Maar over het beginsel willen wij het meteen even hebben. Vooraf ga de opmerking, dat wij den clericalen dankbaar zijn voor de. groote belangstelling, welke, zij ten aanzien van ons doen en laten aan den dag leggen. Toen de rechterzijde in 1901 overwon en het Kabinet-Kuvper aan het bewind kwam, werd de vrijzinnigheid dood verklaard. In 1909, het jaar, dat de voortzetting bracht van het Heems kerk-regime maar in aanmerkelijk verscherpten vorm heette de vrijzin nigheid mors-dood. Maar 1913 bracht de rechtsche lijkschouwers tot de hoogst onaangename overtuiging, dat zij zich deerlijk vergist hadden. De mors-dood- verklaarde bleek nog over zulk een kracht te beschikken, dat mede door zijn toedoen de rechterzijde minderheid werd. Nu spreekt men niet. meer van dien kant over het droevig overlijden der vrijzinnigheidnu tapt ineu uit een ander vaatje en zegt, dat zij geen be ginsel bezit. Dit is, voor een politieke partij, een ernstige beschuldiging en wij zullen eens zien, wat er van waar is. Alleen nog ditals do heeren van rechts een bijzonder gunstige stemming hebben, dan wordt hun beschuldiging tot deze teruggebrachtde vrijzinnigen Louwers was dienselfden morgen om 8 07 uit Botterdam vertrokken en oui 10 23 in Eindhoven aangekomen. Dit plan had hg plotseling gevormd. Achteraf toch achtte hg hst onverant- woordoigk,dat hij In Botterdam - toen nog altgd André van Haegendooro de bank schriftelijk last gegeven had, de gelden, voor Lena Wolters bestemd, naar een bank-Instelling te Eindhoven te zenden en da betrokkene met het deposito in kennis te Btelien. Lena achrjvei), hoe ze het best met het groote bedrag zon handelen, ieek hem monniken werkhg zou nooit uit- voerig genoog kunnen wezen, om dnldelgk te zjin. Daarom besloot hij, haar persoonlijk op te zoeken, vóór hg naar Apeldoorn ging, om te trach ten, op de één of andere wgze een onderhoud te verkrijgen met Sophie van Haaften. Hij had b{j Lena het middagmaal gebruikt In de nieuwe omgeving maakte haar dochtertje een heel an deren indrukt ze was nu keurig ge kleed en een bijzonder aanvallig kind. Lena zeif kon geen woorden vinden, om hem haar diepe dankbaarheid uit te drukken. Het was zgn voornemen, om half negen weer te vertrekken en den volgenden morgen van Botterdam naar Apeldoorn te gaan. in de Maas stad gevoelde hij zich bijzonder veilig hij kon niet zeggen, waarom. Hij had hebben slechts een negatief beginsel of negatieve beginselen. Het is een oude rol, welke de gra- mufoon der clericalen afdraait. In 1 905, 1907, 1909, 1910 en 1913 heeft men haar uit den treure kunnen hoorei). En wij herinneren ons nog het slagvaardig antwoord van den heer Roessingh in zijn redevoering, bij de algemeene be schouwingen over de Staatsbegrooting in November 1905 gehouden dat, hoe men de vrijzinnigen ook mocht beschul digen, den strijd op negatieve leuzen eu beginselen te hebben gevoerd, de uitslag der verkiezingen een ■positieve uitkomst had gegeven in de veroordeeling der Kuyperiaansche antithese-politiek, waar uit noodzakelijk volgt de dogmatische waardeering van personen en zaken en voorstellen, wat in strijd is mei het recht van vrijheid van belijdenis. Want vrijheid van geloof eischt vrijheid om dat uit te spreken, ook zonder daarom in potiiieis beoordeeld, nog veel minder veroordeeld te worden. Verder over de positieve uitkomst, dat de kiezers het Nederlandsehe volk uiet, in twee deelen wilden gesplitst zien, waar de basis van onze Grondwet juist is het besef, één volk te zijn. En als derde bewijs was daar dc ver oordeeling van het ontwerp-tariefwet des heeren Harte van Tecklenburg, met als zeer positieve uitkomst het partij-kiezen voor een belasting naar draagkracht. Ten vierde de gunstige uitspraak iu zake een Grondwets-herziening, welke een einde wilde uiakeu aan het onrecht, dat groepen der bevolkiug van het kiesrecht werden uitgesloten, zonder dat men daarvoor eenigen verdedigbaren grond kon aan voeren. Waarom wij dit alles thans ophalen Omdat er, iu het karakter van den strijd, zoo buitengewoon weinig ver schil is lusschen 1905 en 1913. Voor het grootste gedeelte was de inzet voor den steinbus-strijd van 1913 dezelfde als die voor 1905. En als men ons vraagtwilt is uw beginsel dan ant woorden wij nu nog precies eender als schier negen jaar geleden de vrijheid. En, gelijk toen, zullen onze politieke tegenstanders voor dat antwoord niets dan een spotlach over hebben. Toch is er voor spotlachen niet de allerminste reden. Het verleden der vrijzinnigen spreekt voor zich zelf, en wie onbevooroordeeld onze staatkundige historie van 1848 af volgt, zal moeten erkennen, dat het beginsel der vrijheid voor de vrijzinnigen meer was dan een leuze. Immers de verkrijging van vol ledige individueele vrijheid bracht op het liberale program, dat in 1848 werd verwezenlijkt vrijheid van godsdienst, wat vroeger afscheid van Lena en haar kind genomen, om met zgn ge dachten alleen te kunnen zgn. Die gingen na -r slechts één uitnaar freule Van Haatten. De crisis was nu te zeer nabfj, dan dat hij nog langer over koetjes en kalfjes kon praten. „Wat komt die hier doen Deze vraag liet hem thans geen oogenbllk met rUEt. Hg had snor en baard lat°n afscheren, droeg heel andere kleeren, waarin men moeilijk den sjieken André van Haegendoorn zon herkennen. Dat stelde hem ten minste cenigszins gerust. Hij bedacht, dat HeDri van begin at aan niet aan een zelfmoord had willen gelooven. Was hjj hem op het spoor Een oogenbllk huiverde Louwers. Zoo dieht bg de haven zijn en dan nog schipbreuk lgdenMaar waarom vervolgde hg hem Had hij nog steeds hoop, dat zijn pogingen tot chantage eenig sue- ees zonden hebben Plotseling schoot hem wat te binnen. Zou Henri niet zgn pseudo-broêr, maar de vrouw zoeken Hoe wist hg echter, dat ze In Eindhoven verblgf hield'f Buiten hem was niemand met haar tegenwoordige adres op de hoogte. Dat kon het dus niet zgn. Maar wacht 1... Hg had zgn procuratie-hou der met een en ander in kennis ge steld. Als Henri hem er toe had kun nen brengen, te zeggen wat hg wist Hadden ze hem ook niet met succes bewerkt, toen hg een poos in het zniden van Frankrgk wilde gaan doorbrengen Louwers pijnigde zijn hersenen te vergeefs, wat Henri in Eindhoven kwam doen. Als het niet om hem was vrijheid van drukpers, vrijheid van ver- eeniging en vergadering. En wie waren daar juist tegen Inderdaad de huidige volgelingen van Groen van Prinsterer hebbenjnog altoos reden, de hand iu eigen boezem te steken. jgiDe historie liegt niet. jThorbecke verleende, den roomschen in ons landjvolledige vrijheid, om hun kerk in te richten, zooals zij het nuttig en noodig vonden, omier lievig verzet er mag in deze dagen nog wel eens aan herinnerd worden van alle kerkelijken, die stonden op den bodem der reformatie. Die herinnering is,twij geven liet gaarnejtoe, van niet bijzonder aangenamen aard in dezen tijd, welke staat, nog [staat, onder invloed der coalitie. Maar wie kaatst, moet den bal kunnen verwachten. Een betoonde grove ondankbaarheid opnieuw in het geheugen teruggeroepen, het is pijnlijk voor degenen, die er zich aan schuldig maakten. Buitenland. He( naspel van de zaak Calmette-Calllaux. Heel Parijs is nog onder den indruk van de wanhoopsdaad van mevronw Caiilanx, de echtgenoote van den Minister van FinancieD, die, om haar man voor verdere peisoonlgke aan vallen In de Figaro ce behoeden, den hoofdredacteur van dit blad op zijn eigen bnrean heeft neergeschoten. Ook In de Kamer heeft deze treurige geschieder is, niet het minst door het daarop gevolgde aftreden van Caiilanx, een verbazende sensatie gewekt. De tegenstanders van het radicale ministerie Donmergue, de politici, die zich met hand en tand tegen do be lastingplannen van minister Caiilanx verzetten, hebben hun zin gekregen de minister zal aftreden. Maar niet door hun Btoken, niet door de lastercampagne in de Figaro gevoerd, heeft Caiilanx zich genood zaakt gezien, heen te gaan. Vrgwillig trekt de heer Caillsux zich terug, niet alleen als hoofd van het Departement van Financiën, maar nit het geheele politieke leven en laat de verdediging van zfjn wetsontwerp op de inkomstenbelasting aan Minister Benonlt, een minder bekwame tinan- cieele specialiteit, over. Door wraak te nomen óp den man, die zjn jonrnalistieke macht mis bruikte om het persoonlijk leven van z{jn vijand te bekladden, door een onverwacht einde te maken aan de lastercampagne, die ten doel had, den minister nog voor de algemetne ver kiezlngen onmogelijk te maken, heeft mevronw Caiilanx er teveDS toe mede gewerkt, de oppositie-groepen haar doel te laten bereiken en den minister, dan kon bet niet anders dan om Lena zfjn. Zou hij met zijn chantagepogin gen bij haar meer succes verwachten Er zat maar één ing op. Het ban kiers kantoor was al gesloten, maar hg kende hot particulier adres van Van der Drift. De procuratie-houder ging 's avonds zelden of nooit nit. On- middel gk schreef hg daarom hot vol gende telegram «Van der Drilt, Vale- riusstraat 71 Amsterdam. Ben adres verloren, wat u me heden gegeven hebt. Wil het per omgaande seinen aan Henri van Haegendoorn, hotel Gouden Leeuw, Eindhoven'. Hij liet het telegram verzenden met betaald antwoord. Daarop begaf hg zich naar het hötel, in de dep6Che vermeld, be stelde logies en wachtte de komende dingen af. Het kwam precies u<t zooals hg ge dacht had. Van der Drift had osmld- dellgk terug-geseind en nogmaals het adres van Lena Wolters opgegeven. Lonwers wist nu, uit welken hoek de wind woei. Hg wandeldt 's avonds de voor naamste straten van het weinig aan- trekkelgk stadje nog eens door. Het toeval wilde, dat hg zgn psendo- broeder opnieuw tegenkwam Als bg intuïtie keken beide mannen elkaar scherp aan er een zelfde neiging was het, om te blgven stil staan en elkander aan te sprekeu. Doch ze vervolgden hun weg. Qenri dacht evenwel„Dien man ken ik I Waar heb ik hem meer gezien En Lonwers mompelde: ,'tls maar goed, dat ik mgn baard en snor heb laten afscheren. Anders had hg me die sterker stond danmenaanvankelgk gedacht hsd, ten val te brengen Het ia hier niet de plaats, een oordeel over het gebeurde utt te spreken We sympathiseerden allerminst met de wijze waarop Calmette zgn blad aan den politieken strgd deed deel nemen en we zien zeer goed de motleven, die een vrouw als mevrouw Caiilanx er toe gebracht kunnen heb ben, tot deze wanhoopsdaad over te gaan. SiDe strafrechter zal hebben nit te maken, wat haar tot deze onverant- woordelgke daad gebracht heeft,, of het persoonlgke vrees voor publicatie van meedere intieme brieven was, dan wel da drang, een man het zwijgen op te leggen, die dag in dag uit. baar echtgenoot ten val zocht te brengen en van wiens persoonlgke aanvallen zg In Loigen huls de uitwerking, bg hem voor wlen ze bestemd waren, het beat heeft kunnen waarnemen. Het is thans de Kamerzitting na dezen moord, welke allereerst onze aandacht vraagt. De Bonapartistisehe afgevaardigde Delahaye sprak zgn afkeer uit over aeD goedkeurenden brief, dien de radi caal-socialistische afgevaardigde Tha- iamas aan mevrouw Caiilanx heeft gericht en waarin hg haar openlgk hulde brengt voor den moord, op Calmette- De tegenstanders van het ministerie Donmergue hebben vervolgens alles in hot werk gesteld, de iignren uit het tegenwoordige ministerie onmogelijk te maken en een plan, dat reeds zeer lang voorbereid moet zgn, is, wellicht onder den indruk der gebeurtenissen, thans ten uitvoer gebracht. Men herinnert zich het onderzoek, cenige jaren geleden tegen den be kenden .^oplichter-financier Rochette ingesteld, en waarbg allerlei min of meer kapitaal-krachtige ondernemin gen betrokken waren. Thans werd niet meer of minder beweerd, dan dat de heeren Caiilanx en Monis, beiden destgds eveneens minister, op den procureur generaal Fabre een pressie tot verdaging van de rechtszittiog uitgeoefend hebben, ten gunste van dan opliehter Bochette, met wien zg dns in betrekking moeten gestaan hebben. Fabre had destgds alles wat op deze zaak betrekking had opgeschreven en van zgn handteekening voorzien. Ook de latere Minister van Justitie, Briand, kende dus dit stuk, maar tot zgn eer dient gezegd, dat hg zelfs nooit ge poogd heeft, er gebruik van te maken. Toen Barthou als Minister van Justitie heenging, stak hg een oopie van het hewnste stuk esnvoudig in den zak, met de bedoeling, het later te pas te brengen en, zeker van de nederlaag van zgc tegenstanders, heelt hg bet nn in de Kamer te voorsehgn gebracht. Waarecbgnlgk uit sympathie voor Caillaux, maar zeer zeker ook uit zeker herkend. Maar herkennen doet ie me toeh Het gebeurde den volgenden dag. Lonwers was vroeg opgestaan hjj moest Henri vóór wezen. Van het hötel gin" hg onmiddellijk naar de woning van Lena. Maria Poelmans deed hem open. „Wel, lieve Heer 1" riep ze uit. „Bent a gisteren niet weggegaan?' „Neen, zooals je ziet', antwoordde Louwers kalm. „Is juffrouw "Wolters nog niet op?" „Dat wel, meneer, maar „Zeg haar dan, dat ze haast moet maken. Hoe eerder ze klaar is, hoe beter het voor ons beiden is. Wil je haar dat zeggen „Natnurlgk, meneer." Binnen het kwartier stond Lena vóór hem. „Ik had iedereen eerder verwacht dan u", begon ze. „Wat is er aan de hand?' „Iets ernstigs. Ga zitten, Lena"". „U doet me schrikken. Wat bedoelt u?" „Ik kan het je in een paar woorden zeggen, Lena Louwers wachtte even en haalde diep adem ,lk heb je des tgds bedrogen, mgn kind Ze keek hem aan met groote, ver schrikte oogen, maar zei nietB. Ze kon op dat oogenbllk niets zeggen. „Kgk eens," vervolgde Louwers. „Je weet wel, dat ik je indertgd heb verteld, een vriend te zgn geweest van André van Haegendoorn, je man." Ze knikte. „Welnu, daar was geen woord van afkeer van de wgze, waarop Barthon zich dit etuk heeft toegeëigend, maakte het evenwel niet dien indruk, welke deze blgkbaar verwacht had. Toch moet da kwestie noodzakelgk tot oplossing gebracht worden. De Kamer besloot dan ook, de vroegere commissie van onderzoek In ds zaak Rochette, met Jaurés als president, nogmaals een nienw en nauwkeurig onderzoek op te dragen en de leden dezer commissie zullen waarschgnlgk dc volmacht van een rechter van instructie krggen. Ongetwgfeld zullen er dan schuldi gen gevonden worden en zal door hun bestraffing het peil van de Fransehe Kamerzittingen op hooger niveau ge bracht knnnen worden. Waarlgk, de afgevaardigden hebben aan de aanwezige vreemde gezanten al een heel eigsnaardlgen kgk op knoeiergen en verdachtmaking in de hoogste Pargsehe politieke kringen gegevsn. Home-Rule. De leider der unionisten, BonarLaw, heeft in het Lagerhuis een motie van wantrouwen ingediend, waarin de weigering der regeering betreurd wordt om de voorgestelde Home-Bale wijzigingen uitgewerkt in te dienen en de noodzakelUkheid betoogd wordt, dat dit moot geschieden vóór over de tweede lezing van het ontwerp ge antwoord wordt. Nadat minister Aequith meegedeeld bad, dat de regeering niets meer zou toegeven en een beroep op het Lager huis gedaan had, werd de motie met 345 tegen 252 stemmen verworpen. Landbouw, Veeteelt en Visscherij. Mosselen Men meidt uit Zeeland aan de N. R. Ot. Een trenrig versehgnsel valt in de laatste weken in het mosselbedrgf waar te nemen, hetwelk sprekend den toestand van den handel in deze schelp dieren aangeeft. Van de gewone per- ceelen is msn bezig de mosselen, die feitelijk bestemd waren in het laatste seizoen te worden afgeleverd voor de consumtie, op te korren en deze elders te verzaaien, gedeeltelijk om hetvetten te bevorderen in den zomer, deels om plaats te msken voor kleine mossels, die voor een volgend seizoen zgn bestemd. Treurig moet het genoemd worden, dat zooveel kleinere luiden, wier finarcieele draagkracht werkelgk niet grcot is, gebukt gaan onder de geringe aflevering van mossels, temeer daar de afzet nu juist niet slechter is dan voorheen, maar de voorraad van leverbare mossels onevenredig groot is in verhouding tot de vraag. Geen plaatsje van eesige beteekenis, en maar eenigszins voor de mosselkwee- waar." „Niet?" vroeg ze flauwtjes, In het minst niet beseffend, waar hg heen wilde. „Neen', antwoordde Louwers, met een poging om te glimlachen „Ik heb André van Haegendoorn nooit ge kend „Maar „Je wiit vragen, hoe ik dan aan al die bgzonderhaden hen gekomen Ze knikte zwggend. „Ik kom juist naar je toe, om je dat te vertellen. Vertrouw je me?" Lena reikte hem de hand. „Hoe zou ik u niet vertrouwen, na alles, wat u voor me gedasn hebt Louwers maakte een afwerend ge baar. „Laten wg daar nn niet over spre ken," zei hg. „Ik heb, op mgn woord van eer, niets anders voor je gedaan dan elk mcDsc'n zou doen, die het hart op de rechte plaats draagt. Alleen ik heb je de waarheid toen niet gezegd. Ik kon je de waarheid niet zeggen." „Maar waarom niet?" „Dat zal ik je vertellen. Eerst even wel wil ik je zeggen, dat een ernstig gevaar je bedreigt." „Een gevaar. mg „Ja, de broer van den overleden André van Haegendoorn is in de stad." „Ik ken hem niet en hg kent mg niet." „Des te erger voor jou „Geloof mo, ik begrgp er nists van." „Dat wist ik. En om je te doen begrg- pen, ben ik hier gekomen. Over een paar uur, een uur misschien zal hg hier zgn. Voor dien tgd moet je alles weten." Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1914 | | pagina 1