GOESGHE COURANT BIJVOEGSEL Schetsen uit de Rechtzaal. VAN DE ZATERDAG 13 DECEMBEK 1913. (Nieuwe Reeks). {Nadruk ook met bronvermelding verboden.) „Spelertje" Als vader uit „Het Huis" 's middags vrij had eu tot 's avouds halfaclit mocht uitblijveu, dan kreeg bij z'n zakduitje, zeveu stuivers. Meer mocht vader niet hebben. 'tWas een beste, brave man, maar in z'n jongere jaren had moeder zaliger heel wat te stellen gehad met z'n zonde, z'n zwakheid Oud vadertje was vroeger een speler geweest. Heele avonden kon-ie, met z'n vrinden, zitten kaarten. En 't was wel gebeurd, dat vader aan 't eind van zoo'n kaartpartij een gulden kwijt was, ja, eens verloor hij over den daalder, zoodat moeder den volgenden Maandag ochtend den huisbaas moest uitstellen, wat uog nooit gebeurd was. In haar wanhoop was zij naar Jan z'n baas geloopen, en had dien gesmeekt, er inet vader over te praten. „Vau Marken", had de baas toen tegen hem gezegd, „ik heb gehoord, dat jij zoo druk aan kaarten doet. Om centen. Van 'teen komt 'tander. En daarom /ou ik inaar liever zien, dat je naar een anderen patroon uitkijkt. Een speler is nog erger dan een dronkelap. En dat gaat er toch nooit bij je uit Toen had vader gezworen en gesmeekt. En in z'n wanhoop, tenslotte, gezegd, dat de baas dan maar zijn weekloon aan de vrouw moest overdragen. Die zou 't wel komen halen Of dat dan goed was „Nou", zei patroon, „op die conditie wil ik 't dan nog eens aanzien". Vader had zijn woord gegeven, moeder haalde eiken Zaterdag de centen bij den patroon, 't Ging goed. Hij kreeg twee kwartjes voor tabak en zoo. De kaart avonden werden afgeschaft. Moeder was in de wolkeu, totdat hij op een avond, veel latef dan gewoonlijk, thuis kwam, geen woord sprak, geen trek in z'n eten had. Eindelijk vertelde ie. Hij was weer aan het speleu geweest. Had verloren. Over de vijf gulden, lieu kennis had 'm uit den brand ge holpen. Maar als die kennis de vijf gulden niet uiterlijk Zaterdag terug had, zou-ie naar den baas gaan, was alles uit. Toen hadden zij iets moeten „wegbrengen" eu onder heete tranen had vader toen den eed afgelegd, dat-ie geen kaart meer zou aanraken. 't Was altijd sukkelen en tobben ge bleven. Plotseling kwam de lust om te kaarten weer bij hem op. En dan kon hij er geen weerstand aan bieden, 't Had al menig „stukje" gekost. In stilte had moeder 't verduurd en ge dragen, er over gezwegen tegen de kinderen Zóó waren de jaren voortgespoed. En Van Marken begon te sukkelen. Moeder was gestorven - Hij zou naar „het Huis" gaan. Toen hielden de kinderen hem „in de gaten". Zij wisteu nu van èe misère. En als Jan, de oudste, die veel van vader hield, 't niet had doorgedreven, dan zouden ze heul geen cent op zak hebben gegeven Nu bleef 't op de wekelijksche „zeven stuivers" bepaald. De oude borg de centjes weg, mom pelde uog wat en haastte zich om, gauw-gauw, 'n klein partijtje te maken in „De gouden bal", waar-ie nu en dan, heel in 't geniep, zijn gokpassie bevredigde. Toen is 't gebeurd van het hor loge. Hij had er allerlei trucjes op verzonnen. Een tinnen plaatje aan 't touwtje geregen. En op 'n Zondag middag vroeg zij, zoo langs d'r neus weg: „He ja, ouwe, laat me toch nog eens dat horloge van je zien Dat is al over de tachtig jaar oud". Vader werd beurtelings rood en bleek. Tastte in z'n vestzak, zei, dat- ie het thuis had laten liggen. En in z'u verwarring haalde hij het stukje- blik te voorschijn. „Wat mot dat beduiden schreeuw de Sien, „is je horloge weg? Wat heb-ie daarmee uitgevoerd, mensch 't Was een hevig kabaal in de familie. Zij drongen om vader heen, waren wild van woede. Jan nam hem in be scherming, ofschoon ook die 't „heel erg" vond. Vader bekende alles. Hij had het horloge naar den lommerd gebracht. Snikkend zat-ie daar. „Daar blijven onze kostelijke oente 1" schreeuwde Sien, „maar van vandaag af geen halfie meer, hoor 1 We zouden toclt wel stapeldol zijn Verslagen, zonder zijn gewonen zakduit, strompelde den volgenden morgen stond waarachtig Jan, de oudste, voor hem. Met de „zeven stuivers". „Geef op het lommerdbriefje", zei de goeierd, „dan zal ik het wel voor je lossen. Ik wil niet, dat je zonder hor loge rondloopt. Maar, ouwe, je hand erop, dat 't nu uit is. Want dat zeg ik je, gebeurt 't nog eens, waarachtig, je krijgt geen cent meer op zak 1" Vader had nog eens gezworen. Maar hij besefte, als Jan hem afviel, dan was de zaak voor hem verkeken, Voor-altijd Op dien Zondag-ochtend zat vader, nadat ze allemaal uit waren gegaan, te piekereb, wat er nu zou moeten ge beuren. Het horloge was wéér weg. Wat zou hij nu weer moeten zeggen, als het uit kwam Vader woelde door z'n grijze haren. De zaal-inspecteur had hem al ge vraagd „Zeg, Van Marken, hoe is 't Beu-je niet goed i Dan naar de zieken zaal, hoor. Want wij moeten hier aan den gang 1" Hij wist wel Maar om dat te doen Het verleidelijk, verlokkend beeld van den kaartkring in „De gouden bal" verrees voor zijn geest. Hij dacht eraan, hoe de „zeven stui vers" voor-altijd weg zouden zijn En hij wist Karelse had 't hem eens, in streng vertrouwen, verteld, wat hij, heelemaal achter in z'n kastje, bewaarde. Onder in .het tabakspotje Binnen vijf minuten zouden ze komen om de slaapzaal schoon te maken. Dan was 't te laat. Toen heeft-ie het gedaan, het kastje van Karelse, zijn kameraad in „het lluis", opeugedrukt, het tabakspotje gevonden en het geld er uit gehaald. Net toen-ie klaar w^, kwamen ze om de zaal schoon te maken 1 „Is 't wat beter vroeg de zaal wachter. „Nou, man, je beeft anders aardig, hoor 1 Ik zou maar naar bed gaan Vader mompelde, dat 'tal beter werd, spoedde zich voort, om zijn horloge terug te halen En dan hield hij nog een aardig sommetje over. Hij bleef dien avond maar heel kort bij Sien. Ze zagen, dat het horloge er nog was, merkten, dat vader vreemd, opgewonden was. Sien kreeg berouw overhaar snauwen,gaf hem eeudubbeltje extra. En een uur vroeger dan anders vertrok vader, naar de „Gouden bal", in de waanzinnige hoop, Karelse z'n centen weer te zullen terugwinnen Zij hebben hem aan de Rechtbank clement behandeld, beschouwden 'm als halfsuf. Maar „zitten" moest hij. En uit „het Huis" werd hij gejaagd, de dief Toen heeft Jan, de oudste, ergens buiten, ver-weg, op het platteland, een onderdak voor hem gehuurd, bij een boer. De anderen wilden niet meer hooren van den ouden gokker. Ander half uur loopen van de boer derij, waar Jan hem besteed had, was een herbergje. En wanneer vader dan, door boodschapjes, een paar dubbeltjes had overgespaard, dan slofte, strompelde hij, anderhalf uur lang, naar dat lande lijk kroegje, dan zat-ie daar te kaarten, met den waard of met iemand, dien hij wist over te halen Hij verloor altijd, maar 't ontmoe digde hem niet. Dan wachtte spelertje weer 'n heele poos,tot hij wederom een paar dubbeltjes had verdiend. En het vooruitzicht van zoo'n uurtje kaarten-om-centen, hield hem nog in 't leven, al maar hopend, ondanks alles, op gelukskans, die wel eens heter voor 'm zou worden MAITRE CORBEAU. Binnenland. Bakkere-nachtarbeid, Iu de Memorie van Antwoord op de Landbouwbegrootirg deelt de Minister mee, dat een wetsontwerp tot regeling van den arbeidsduur en tot afschaffing van den nachtarbeid in het bakkers bedrijf zal worden ingediend. Daarbij zal rekening worden gehouden met het beginsel, dat de ontwikkeling naar grootbedrijf met continueelen arbeid, onder voorwaarden, welke ten aanzien van de arbeidstijden, door elkander genomen, ten minste even gnnstig 'zijn als de arbeidsvoorwaarden bfj de kleinere bedrijven, niet zal worden onmogelijk gemaakt. De Min. doet opmerken, dat hj gun stig denkt over een regeling van den bakkersarbeid in den geest van het amendement-Snoeck Henkemans-Bos. Stateo-Generaal. Tweede Kamer. Een gedeelte van de schitterende rede van Minister-president Cortvan der Linden hebben wij bereids in het hoofdartikel van dit nummer bespro ken. Op een aantal andere pnnten dient in dit Kamer-overzicht nog de aandacht gevestigd te worden. de sociaal-democraten, de premier kent haar niet. Wel gemeenschap van doel voor de naaste toekomst. Met de sociaal-democraten heeft het Kabinet in den trein plaats genomen, maar is een zeker station bereikt dan schei den zich beider wegen. De Minlster-presldsnt heeft klaren wjn geschonken. Zoo de S.D.A.P, nog gemeend had, het Kabinet conces sies te knnnen afdwingen, dan zal zij nu wel tot andere overtuiging gekomen z|jn. De hervormingen, welke de regee- ricg voorstaat, zal zij tot Btacdbrengon; dit iB haar heilige ernst. En nu moge zich het geval voordoen, dat ook de sociaal-demoeraten vóór Staatspensioen en algemeen kiesrecht zijn, do heer Cort van der Linden ontkende ten stel ligste, dat deze eischen als tpecifiek eocialietische eischen moeten worden beschouwd. Dat de 3. D. A. P. een stuwende kracht is gebleken, ook de premier geelt het gaarne toe. Maar het etiket voor deze hervormingen is niet het hunne. Zij komen eerst op bjj het volk en worden eindelijk gemeen goed. De regeerende klasse moet aan dien wensch van het volk gehoor geven anders is z(j haar einde nabjj en wordt zij de beste propagandiste voor het socialisme. Wie de taak opvat, neemt den socialisten den wind uit de zeilen, al vernietigt h(j het socialisme niet. Krachtig verzette de heer Gort van der Linden zich tegen het standpunt van den roomsehen heer Loeff. Deze algevaardigde was tegen de benoem baarheid van soc.-democraten tot hooge ambten, wijl zfj het staatsgezag misbruiken tot ondermijning van den staat. Terecht vroeg de premier: „En gij laat deelneming van de soci alisten wel in de vertegenwoordigende lichamen toe? Welnu, waar kunnen zy meer, als dit hun bedoeling is, macht uitoefenen, om den staat te ondermijnen, dan juist in die licha men De heer Gort van der Linden legde er nadruk op, dat er tusschen het Kabinet en de vrijzinnigen tueigemeen schap van beginselen is. Hij erkende een gemeenschap van grond-beginse len, hjj deelt der liberalen eerbied voor de menscheljjke persoonlijkheid, voor haar vrijheid van geweten, haar ver- honding tot het opper wezen,haar drang naar ontwikkeling en recht. In dit ver hand nam hjj den roomschen baron Pon Wijnbergen onder handen. ,Gij zult vele ongeloovigen onder de libe ralen vinden', voegde hij hem toe, „doch ook velen, die christenen zijn in handel en wandel. Onder de ongeloovi gen zfjn er ook, die trachten een hoogere wijding aan hun leven te geven. Als de heer Van Wijnbergen van een onderzoekings-tocht terug kwam, zon hjj zijn geworden een wijzer en billijker man!' S Da regeering is van meening, dat, b(j de komende Grondwetsherziening, de kiesrecht-kwestie en de wenschen der rechterzijde ten opzichte van de school niet dooreen gemengd kannen worden, maar dit wil geenszins zeg gen, dat dit moet worden opgevat als een weigering, am in de onderwijs kwestie zelve, tot een verstandhou ding te geraken. Het wil daartoe ernstige pogingen aanwenden. De Staatscommissie, welke wordt inge- Bteld, heett volkomen recht, het vraag stuk zoowel van de zijde der gelijk stelling als van den constitntloneelen kant te bespreken. Mocht die com missie een compromis tusschen links en rechts mogelijk achten en daartoe een grondslag worden gevonden mocht verder cp grond daarvan een initiatief-voorstel gedaan worden, dan is de regeering daartegenover nlterBt welwillend gestemd en zon de rech terzijde kannen rekenen op de meest loyale medewerking. De houding der regeering, dit is alt deze rede ten duidelijkste gebleken, zal ten aanzien van de rechterzijde een niterst conciliante wezen. Met vertrouwen wachten wjj den loop der dingen af. Stadsnieuws. Bsnoshd. Aan het BjjkslaDdbouwproefstation te Goes is benoemd tot leerling-ana liste mej. A. Verhoeven alhier, Gezblsohap-Hbu ebm ans. Naar w{j vernemen, zal de naam- looze vennootschap „Tooneelvereeni- glng' uit Amsterdam, onder artistieke leiding van Herman HeQermans Jr. en Louis Bouwmeester, op Maandag 22 December a. s. opnieuw hier een voorstelling komen geven in ,De Prins van Oranje". H echtzaken. Arrondieiemente-Bechtbank te Middelburg, In de zitting van heden (Vrfldag) z|jn veroordeeld wegens: Vernieling gepleegd te Wemeldinge J. 3. 38 jscheepskapitein te Dord recht, tot f20 b. of 20 d. h (eischf25 b. of 25 d. h.) Door den officier van justitie te Middelburg is hooger beroep aange- teekend tegen het vonnis der recht bank te Middelburg van 28 November 1913, waarbij J. v. 't L. 46 j., land- bouwor te Ovezand, werd ontslagen van rechtsvervolging, ter zake van mishandeling, met last tot opneming in een gesticht voor den t{jd van ten Verschijnselen van Nieraandoening. Zijt D door Onwetendheid In Bevaart BJjna alia lezers lijden van tijd tot tjjd aan pijn van welken aard ook. Stoornissen en p{jn beteekent dikwjjls nieraandoening. Verschijnselen zooals Verstopping, Rugpijn, onvoldoende werking der ingewanden, pijnen In spieren of gewrichten, 's morgens bij het opstaan een onaangename smaak in den mond, gezwollen voeton, troe bele urine, aan algemeen gevoel van zwakte en onaangenaamheid, al deze verschijnselen zijn Niera&ndoeningen. Zij worden veroorzaakt door vergif tige zuren in het bloed, welke de nieren behooren te verwijderen, doch zij weigeren zulks omdat zij in een zwakke conditie zijn. Da Witt's Nieren en Blaaspiilen doen deze verschijnselen spoedig verdwijnen. Ga direct naar een der onderstaande adressen en koop een doos van fl.75 van DE WITT'S Nieren- en Blaaspiilen en bewjjB U zelf, dat binnen vier en twintig uur de wondervolle genezende werking dezer pillen is ingetreden. Stol zulks niet nit, want zwakke nieren veroorzaken dikwijls ten laatste Bright's ziekte. Wanneer D de pillen koopt, overtnigt U, dat D DE WITTs In lichte blauwe, vorgulde doozen krijgt. Verkrijgbaar bij de voornaamste drogisten en bij Fa. GEBRs. MULDER te Goes. Indien U deze pillen nimmer be> proefd hebt, kunt van bovenstaande adressen of waar niet verkrijgbaar bij B. C. DE WITT Co., Amsterdam, een monsterdoos van Da Witt's Nie ren- en Blaaspiilen, na voorafgaande toezending van 10 ets. in postzegels, direct per post, gratis franco ont vangen. frovincienieuws. Borsselen. In de Donderdag ge- honden raadsvergadering, waren aile leden tegenwoordig, behalve de heer C. van 'tWestende. In da commissie voor de Kerstmis- en Nieuwjaarsbe- deeiing werden dezelfde leden benoemd als het vorige jaar en voor reserve werden aangewezen de heeren P. Min- derhond Gz., J. Mi darhoud Jz. en L. M. de Vos. In het Burgerlijk Armbe stuur werd herkozen de heer J. L. Bichei en gekozen de heer M. de Begt Jz. Voor hot schoonhouden van het gemeentehnis was ingeschreven door M. Alraekinders voor f15 en door J. Wagenaar voor f 18 per jaar. Aan eerst- genoemden werd het werk gegund. Het suppletoir kohier H. eu hon denbelasting werd in geheime zitting behandeld. Door den heer J. Brninooge werd vernieuwing gevraagd van de balie b|j den Kruisweg naar de haven. Dit werd goedgekeurd. Door het kiescollege der Ned. Herv. Kerk Is benoemd tot ouderling de heer G. van de Sande en tot diaken de heer M. Krijger Jz., wegens het bedanken van de heeren C Bottier Jz. en C. Brandt. Colljnaplaat. De bazaar ten voor- deele van 't Groene Kruis bleef ook Woensdag veel bezoekers trekken. Volgens mededeeling van 't bestuur, was ze bezocht door ongeveer 700 betalende bezoekers, en de totale opbrengst (met inbegrip van wat op de lijsten was ingeteekend) zal ongeveer f 450 bedragen, zoodat zeker een aanzienlijk bedrag in de kas der ver- eeniglng vloeien zal. De pop in Zuid- Bevelandsehe kleederdracht (Protes tant) werd gisterenavond verloot en viel ten deel aan mej. A. Boone. Deze pop hoeft een belangrijk bedrag op gebracht niet minder dan 121 lootjes i. 25 cent werden verkocht Daar niet alle voorwerpen koopers hadden ge vonden, werd besloteD, ze bjj opbod aan den meestbiedende te verkoopen. De voorzitter der vereeniging, dr. J. v. d. Drift, sloot de bazaar daarop met een woord van dank. Het comité, bestaande uit de dames mevr. NoordijkeBreas, mevr. v. d. DriftWitkamp, mevr. Van Breda— Steenkamer, mej. M. J. Haringman en mej. M. Feykes kan mei voldoening op haar werk neerzien. De bazaar is in alle opzichten uitstekend geslaagd. Ellewoutadijk. Bij de Woensdag gehouden stemming voor twee nota belen der Ned. Herv. Kerk, werd her kozen, met groote meerderheid van stemmen, de heer C. Brninooge. Her stemming moet plaats hebbmitusschen de heeren Ds. D. Bins en tl. Koole. '•■Gravenpolder. Woensdagavond, gaf de heer Nonhebei, van Hilversum, in het kerkgebouw een zeer goed geslaagden lichtbeeldenavond Een 135-tal beelden van land en volk uit Egypte, Syrië en Palestina worden op bet doek gebracht. Daarbij gaf de heer Nonhebei, die deze streken heelt bezocht, op onderhoudende wijze duidelijke explicatie. De opkomst had grooter kunnen zjje. Hear Arendskerke Woensdag avond gaf het fanfaregezelschap .Excelsior' haar eerste uitvoering in dit seizoen, in de zaal van den heer C. M. van Iwaarde. Zoowel de muziek, als de tooncelstnkken liepen goed van stapel eu brachten de lach spieren menigmaal in beweging. Na afloop van het programma werd g|kp-, genheid gegoven tot dansen, vlr druk gebruik van werd gemaakt. Tot na middernacht bleef men gezellig bij één en ieder keerde daarna zeer vol- en met voldoening mag „Excelsior* terugzien op het welslagen van dezen avond. Hoedekenekerke. In de Woens dagavond gehouden vergadering van kerkvoogden- der Ned. Herv. kerk alhier, is tot kerkvoogd herbenoemd de heer J. v. der Linde, die periodiek aan de beurt van aftreding was. Woensdagavond werd de jaar- ljksche algemeene vergadering van de vereeniging het „Groene Kruis" alhier gebonden, welke bijeenkomst door 25 leden werd bijgewoond. De rekening en verantwoording over hot boekjaar 1912/1913 werd goedgekeurd in ontvang ad f 205,36en uitgaaf ad. f 150.93, das met een goed slot van f 54,43%. Tot bestuurslid werd, met 23 van de 25 stemmen, herbenoemd de heer J. Ermerins, die periodiek moest aftreden. Na ingewonnen medisch advies, werd wederom besloten, het magazijn met verschillen de verplegings-artikelen aan te vullen. Het geheele magazjjn was dien avond, in de school, voor de leden ter bezichtiging gesteld. Van een en ander werd met belangstelling kennis genomen. Het bleek, dat reeds zeer veel artikelen, op het Groene Krnis- gebied betrekking hebbende, aan de vereeniging toebehooren. Hansweert. Aan de N. V. Werf „Zeeland" alhier, is wederom de bonw opgedragen van 2 RJnschepen,metende 83 b{ 10.22 bjj 2.50 M., met een inhoud van ruim 1500 ton. Beide schepen zgn voor bnitenlandsche rekening en tevens de grootste, die tot nu toe door deze werf gebonwd zjn. lerseke. Donderdag zijn hier twee jongens aangebonden en door de politie in verhoor genomen, verdacht van diefstal van een konijn. De verdachten hebben hekend en zijn daarna vrijge laten. Heit konijn is bij een opkooper teruggevonden en in beslag genomen. Van een en ander is proces-verbaal opgemaakt. Twee buren hier hadden al eenigen t{jd last van ratten, waarom zij een fleschje rattenvergif kochten. Dit scheen te helpen. Bij het omgraven der kippenrennen werden in de gangen en magazijnen der ratten niet minder dan 66 exemplaren van die hnisplagen gevonden, benevens op 1 voet diepte nog enkele gave dieren. Kruiningen. Tengevolge van het veelvuldig voorkomen van diphtheri- tls onder leerlingen der openb. school, is deze tot 3 Januari a. s. gesloten. In dien ijd zullen in de verschil lende lokalen noodzakelijke verande ringen worden aangebracht, door de Wet voorgeschreven. Kloetinge. Het aantal gemeenten op Zuid-Beveland zonder geneesheer zal weer met één verminderen. Binnen kort zal zien hier een dokter vestigen. Kata. Woensdagavond gaf de too- neelvareeniging „S.N.O." haar eerste uitvoering in dit seizoen. Een tweetal tooneelstnkjes werden ten gehoore gebracht, die goed van stapel liepen, getuige de bijvalsbetuigingen van het publiek, wat, jammer genoeg, slechts in kleinen getale waB opgeko men. Met een gezellig ba!, dat tot laat in den nacht duurde, werd deze uitvoering besloten. Krnbbendijke. Eenige jaren gele den is er een verzoekschrift gericht door ingezetenen aan de directie van de staatsspoor om over te gaan tot het bouwen van een tweede klas wachtkamer, aangezien de tegenwoor dige wachtkamer te klein is. Thans zijn er plannen om over te gaan tot verbouwing on uitbreiding van het station. Dank zij de offervaardigheid van eenige ingezetenen en den ijver van de jonge dames L. Krijger enA. Smit, hebben de buBjes voor de lupns- Ifjdere in 4 maanden tjjds f 19 35s opgebracht. Ieder, die wel eens een lnpusinrichting heeft bezocht en daar' de lijdende menBchheid heett aan schouwd, zal niet nalaten, een klei nigheid at te zonderen voor die on gelukkige lijders. Moge de steun, tot hiertoe gegeven, blijven en ver meerderen. Ook anderegemeenten volgen dit goede voorbeeld. Tot directeur van het fanfare gezelschap „Concordia" is benoemd do heer G. Goovaerts, stafmuzikant te Borgen op Zoom. Rilland Bath. In de Woensdag gehouden raadsvergadering werd da hoer W. F. van Gorsel tot raadslid beeëdigd. Vervolgens werd overge gaan tot da benoeming van eep hoofd der school te Rilland als zoodanig werd, met algemeene stemmen, be noemd de heer A A. Mol te Dtimmelen, no. 3 van de voordracht. In de plaats van wijion den heer J. J. van Gorsel werd, met algemeene stemmen, tot ambt. van den Burg. stand gekozen de heer L J Lucaase, burgemeesterno. 2 der aanbeveling was de heer F. M. Boot. Tot leden der bouwcommissie werden benoemd de heeren C. v. d. Werff, F. M. Boot en Adr. Blok Jz. en tot leden der wegencommissie de heeren A. Battin, Johs. de Jager, J. Blok Jz. Jr. en W. F. van Gorsel. Woensdagavond gaf het fanfare corps „Killandii." oen concert in de zaal van den heer J. Rottier. Hiertoe

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1913 | | pagina bijlage 1