JS°. 147 lyiö Zaterdag 13 December 1008te jaargang. De Dubbelganger. Bij dit ho, behoort eea Met volle Zeilen. s FEUILLETON. Oa uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. PrflB per kwartaal, in Goes f (9,79, buiten Goes, franco 3,£5. Afzonderlijke nommers 9 cent. inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag vóójt 2 uren, op VRIJDAG vóór 13 ure». Telefoonnummer 8?. Directeur G. W. vak Barneveld. Uitgave va» <ie HaausLVeaaootsehap fcGoea«h6 Qouraut". «f Depris der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 et., eikeregel meer 10 ct [ij directe opgaaf van driemaal 'plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regels i 1,berekend. Sewjsnammers 5 cent, Hoofdredacteur W. J. C. van Santen. Zij, die zich met Ingang van 1 Januari a, s. op ons blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende num mers gratis. Hei wil ons \oorkomen, dat de pre mier, mr. Oort van der Linden, er uitnemend in geslaagd is, bet karakter van liet door hem gevormde Kabinet te schetsen liet steunt geen enkele partij, dock ontleent zijn roeping, over de hoofden der partijen heen, aan de uitspraak des. volks. En het werd met andere woorden herhaald het Kabinet staat even los van de vrijzinnige con centratie als van de sociaal-democratie. De heeT Gort van der Linden voor zich is er van overtuigd, dat dit juist zijn sterke zijde iswant de volks opinie komt een bewind meer ten goede dan de steun der politieke partijen. Deze regeering trad dan ook op, wijl zij had gezien de duidelijke strooining in den lande voor algemeen kiesrecht en de bewindslieden de overtuiging bezaten, dat die eisch diende ingewilligd te worden. De heer Loeft' zal wel begrepen hebben, dat er van zijn praatje, als zou liet Ministerie-Gort van der Linden voor de vrijzinnige concentratie de kastanjes uit het vuur halen, niet het allerminste overblijft, en wij zijn be nieuwd, of de afgevaardigde voor Waalwijk zoo eerlijk zal wezen, bij de reylieken deze woorden in te trekken. Veel 'vertrouwen hebben wij er echter niet op. Wat ook beider aati het licht is getreden en waarop wij een vorige maai reeds gewezen hebben het Ministerie- Cort van der Linden wil voor alles zijn Ministerie van kiesrecht-hervorming. Het algemeen kiesrecht ligt volkomen in de lijn van onzen tijd;-is het niet sedert tientallen van jaren aangekondigd als de logische consequentie van ons constitutioneel recht Hoe men het ook anders wil voorstellen, een feit is het, dat het algemeen kiesrecht ter rechterzijde een zeer groot aantal aan hangers vindt. Wij achten het daarom ook zoo juist ingezien, dat het Kabinet-Cort van der Linden zij n program zoo bekpopt mogelijk heeft gemaakt, [minerswas de uit- .Andre", zei ze zaebt, .zal je me niet uitlachen „Ik... jou?" vroeg hj verwonderd. „En waarom?" „Omdat...", baar stem daalde en er kwam een vochtige glans In naar oogen, „omdat ik spijt heb over wat ik je toen geschreven heb." De situatie werd moeilijk voor Louwers. Maar hij was vast besloten, zich als een man er uit te redden. Hoe gaarne hj ook zou willen, hj mocht haar niet toebehoorea. Tus- schen hen in stond de vrouw, die weliswaar zijn vrouw niet was, en nooit door h<m leed zou zjn aange daan, maar hj was nu eenmaal geen Louwers meerhj was André van Haegendoorn geworden. Zelf bad hj het zoo gewild. „Ik dank u voor deze woorden, freule Van Haftften", zei hij beleefd, doch koel. hebt uw besluit geno men en, geloof me, het is, in ons beider belang, een zeer wijs besluit.» „Dus dan heb je toch nooit van me gehouden „Dat zeg ik niet. MJ dunkt, mjn optreden moet je wel van het tegen deel hebben overtuigd." „En toch... „Tooh kunnen we niet meer voor elkander zjn dan vrienden. Goeie, beste, trouwe vrienden. Neem je mjn voorstel aan „Ja, op één voorwaarde." „En die is?" spraak aan de stembus van Juni niet duidelijk ten gunste van Staatspeu- sionneeriug en algemeen kiesrecht Lie overgroote meerderheid verlangt naar inwilliging van deze beide eischen. De heer Cort van der Linden heeft het begrepen. In het voorjaar reeds zal het ontwerp-pensionneering van Minister Treub behandeld kunnen worden de heer Bertling zoekt nauwkeurig naar de middelen, waaruit de hooge kosten der sociale verzekering zullen bestreden worden. En dan rest het Kabinet nog maar één taak Grondwetsherziening. Voor 'ous staat het vast, dat een nieuwe uitspraak van de stembus zich vóór 1917 zal doen hooren. De Grondwets-herziening wordt niet ver schoven naar het eirul van deze legisla tieve periode; het Ministerie heeft er den nadruk op gelegd, dat zulks onver wijld zou geschieden. De heer Cort van der Linden en waarschijnlijk wel om boven-omschreven reden gevoelt zich sterk staan een hoogst benijdenswaardige eigenschap voor een bewindsman iu zulke moeilijke tijden als de onze Hij overschat zich. niet, meenen wij. Want het is bet- program van de meerderheid des volks, dat hij tot regeeriugs-program beeft verheven. Alleen reeds daarom zullen de verschillende partijen, maar iu de eerste plaats die van links, zijn regeering hebben te steunen, willen zij haar invloed iu den lande niet verliezen. Het is wel een eigenaardige positie, waarin bijzonderlijk de sociaal-demo craten verkeeren. Twee der voornaamste eischen van hun program staan op het punt, in vervulling te gaan. Maar wil dit geschieden, dan zijn zij Verplicht,, het Ministerie-Cort van der Linden t.e steunen, ook daar, waar zij nimmer steun wenschten te vevleenen op het stuk van defensie. De premier heeft de sociaal-democraten al eens even aan den tand gevoeld. Uit zijn rede toch stippen wij het volgende aan „De lieer Troelstra wees op het verzet der arbeiders tegen het inili- lairisme. Maar het zijn niet alleen arbeiders, die zich verzetten, en niet alleen arbeiders, die bij oorlog rouwen. Het was echter overdreven, het mili tairisme aan het kapitalisme toe te schrijven, dat juist lijdt onder de enorme destructie van kapitaal door den oorlog. Maar het gevaar voor oorlog schuilt in de tegenstelling tusschen de alge- uieene meuschelijkheids-idee en de vader lands-liefde. De vaderlands-liefde schuilt in de volks-ziel, en wordt die gekwetst, dan ontstaan conflicten en oorlog."Wij „Ik ben ook toevallig hier, André. Mjn broer, die in Heiloo notaris is, is vier weken geleden getrouwd. Al een paar dagen logeer ik bj hem. Maandag ga ik weer naar Apeldoorn terug. Ga je dan nu met me mee j dan kan ik je aan mjn broer en zijn jonge vrouw voorstellen Bigt bj ons eten, ja „Het spijt me, maar ik kan het niet doen „Blijf 1® onverzoenlijk, André?" „Onverzoenlijk? Wel neen. Ik heb je toch gevraagd, om goeie vrienden to blijven", antwoordde hjj luchtig. „Je bent taai, hoor." „Zooals altijd 1" HJ lachte. Maar zj beantwoordde dien lach niet. „Ik mag je geen verwijten maken, André," zei ze ernstig. „Het ts voor een goed deel mjii eigen schuld. Ikik heb we! wat al to veel met je gespeeld. Enfin gedane zaken nemen geen keer. Maar een gróót genoegen zou je me nog kunnen doen." „Zeg het maar." „Z».j je me daD ook mijn zin geven „Eerst moet ik weten, waar het over gaat." „Mjn oom, barors Meindersma van Velzen, is in het voorjaar veertig jaar getrouwd. Hij gaait dan o-n groote partij. Kom je daar ook, André „Ik ben wol bang, dat ik geen ult- Hoodigiog zal krjgen." „En als ik je die bezorg „We zullen zien." Daarop stak hj baar de band toe, nam den hoed af en vervolgde zjn wag. ZJ bleef hem n&ktSkea, tot hj bfi een itrommmir van dan -» na leven thans iu een algemeenen toestand van spanning, en als wij dan het geweer op schouder nemen, dan vervullen wij den elementairen plicht van ieder levend mensch en natieden plicht tot zelfbehoud". Is dat .niet kloek gesproken Leest men uit deze woorden niet teu allerduidelijkstewij, regeering, willen van geen marchandeeren weten Dienzelfden toon hoort men uit de Memorie van Antwoord op de Oorlogs- begrooting. Generaal Bosboom zegt het onomwonden politieke overwegingen zullen hem er nimmer toe brengen, zijn voorstellen te wijzigen. Naar zijn eigen overtuiging zal hij zijn beleid bepalen, en hoe ook de op één na sterkste groep ter linkerzijde, de sociaal democratische, over de land-defensie moge denken, Minister Bosboom is niet één seconde van plan geweest, naar het pijpen van die groep te dansen. Wat dan Zullen de sociaal-democraten hun stem aan de militaire begrootingen geven f Maar het wordt hun niet gemakke lijk gemaakt. In de reeds genoemde Memorie toch verklaart generaal Bos boom aan de eene zijde, dat van bezui nigingen, zooals die in het Voorloopig Verslag werden aangegeven, geen sprake kan zijn, en anderzijds brengt hij de tijding, dat als zeker mag worden aan genomen, dat stijging van het oorlogs budget in de eerstvolgende jaren uog wel onvermijdelijk zal zijn. De sociaal-democraten weten dus, waaraan zij zich te houden hebben. Zij kunnen er toe besluiten en dit blijft voor hun algeheele verant woordelijkheid hun stem aan de militaire begrootiugen te onthouden. Maarvoorzien zij dan de ge- v olgen ook 't De rechterzijde loert op de gelegi lieid, haar slag te slaan, ook al schaadt zij daarbij op de ernstigste wijze de volks-belangen. Het laat haar koud. Zij zal elke kans aangrijpen, om het Kabinet-Cort van der Linden te treffen was het in de Tweede Kamer niet de leider der gedunde antirevolutionaire groep, de heer Van der Voort van Zijp, die de bedreiging uitte, dat men een bewindsman wel eens zou kunnen doen vallen, niet om redenen, in de' door hem voorgedragen begroo ting gelegen En, dit staat als een paal boven waterde gemakkelijkste kans zal de rechterzijde krijgen bij de begrootingen voor de hoofdstukken Oorlog en Marine. zichtbaar ward. Toen zuchtte zj, stapte op haar fiets en reed In tegen overgesteldo richting heen. III Henri van Haegendoorn was naar Hulshorst gereden en na een moel ijken tocht kwam hj aan het café van Mejer aan. De oude man, reeds jaren weduwnaar, was zeer onder den indruk van het vardwjnen zjner dcehter; een ander zon hij beslist nachtverbljf geweigard hebben, maar deze heer zag er zoo deftig nlt, dat hj werktuigeljk de meid bevel gat, een kamer voor meneer in orde te brengen. Er was nog iets, wat hem tot dit besluit dreefhj meende Henri reeds eerder gezien te hebben. Dit was volkomen jniat; zjn gedachten waren echter te zeer elders, dan dat hj zich juist kon herinneren, waar hj dien heer ontmoet had. Heel Hulshorst sprak overdeonbe grjpeljke verdwjning van Anna Mejer. Ze stond bekend als een inge togen, fatBoenlJk meisje. Daarom ver baasde het allen te meer, dat ze zoo plotseling verdweneD was. De couran ten hadden van het feit natunrljk reeds melding gemaakteert volledig signalement van Anna Mejer was opgenomen. Ze was slechts eenmaal een week van huts geweest; za had toen, naar ze vertelde, een betrekkiDg gekregen in een hótel te Lelden, om beter met de geheimen van de kenken op de hoogte te komen. Dat was ge weest in hótel „Baisse". 's Morgens vroeg ging Henri naar Zwolle. HJ bad de couranten gevolgd en wist nu den heeleD toestand. Een ding was hem nog niet helder en daarom i»*s r'- .7-v Zal ook de sociaal-democraat tegen deze begrootingen stemmen, dan is de kans zeer groot, neen, dan is ze zeker, dat liet Kabinet-Cort van der Linden aftreedt. Kan in zoo'n geval de S. D. A. P. er mede af, de schouders op te haten en te zeggen aprks nous le (léluge f Wij gelooven van niet. Als dit Ministerie er niet in slaagt, j Grondwets-herziening tot stand te bren gen, dan is het algemeen kiesrecht voor jaren en jaren van de baan. Wij zouden niet graag de verantwoording dragen, die in zoo'n geval de sociaal-democraat op zich laadt. Welnu, om terug te komen op wat wij zoo straks zeidenhet is deze wetenschap, welke den heer Cort van der Linden zoo sterk doet staan. De consequentie van zijn standpunt is, dat de regeeriug bij de afwerking van haar program niet wijken kan en wijken mag voor de macht der oppositie van de politieke partijen. Or,s dunkt, daar dient rekening mede gehouden te worden. Eén groot doel heeft het Kabinet zich voor oogen gesteld kiesrecht hervorming. Is die bereikt, dan acht zij haar taak afgeloopen. Vandaar wij hebben het thans uit den mond van den premier kunnen hooren dat aan een herziening van artikel 192 der Grondwet, het ouderwijs betreffend, niet kan gedacht worden. De heer Cort van der Linden is be vreesd, dat het Ministerie zijn eenige, doch groote kracht zou verzwakken, indien het het strijdpunt der verkiezin gen, waaromtrent het volk zich ondub belzinnig uitte algemeen kiesrecht ging vertroebelen met een andere kwestie die van het onderwijs waarover nog geen uitspraak is gedaan. Het Kabinet is er, om een bepaald progiam uit te voeren het meent dat te kunnen, aangezien het daartoe steunt op de volks-overtuiging, maar het zou de rechtvaardiging van zijn optreden en streven prijs geven, zoo het thans buitendien voorvechter werd voor een zoo moeilijke en politiek-onklare zaak als het school-vraagstuk. Ziedaar het standpunt van den heer Oort van der Linden. Eeu standpunt, dat, zooals men weet, niet geheel en al het onze is, doch dat wij volkomen weten te eerbiedigen. Dit is wel een uitgemaakte zaak er wordt een andere toon, een heel wat frisscher geluid van de regeerings-tafel gehoord, dan sedert 10 Maart 1908 het geval is geweest. De vlag der democratie waait wederom in den top van de mast. volgende telegram: „Bétel Suisse, Leiden. Is Ir, de maand Augustus Anna Mejer bj u in betrekking ge weest Draadantwoord höiel „Keizers kroon* Zwolle,"Van den Berg." Met opzet had Henri een gefingeer de» naam opgegeven. Het antwoord op zjn telegram liet niet lang op zich wachten. Het was kort en bondig, en luidde: „Nooit." Nu wist Henrl alles, wat hj weten wilde.Het zou hem niet moeiljk vallen, zjn broer André, met betrekking tot Anna Mejer, zóó in de knel te brengen, dat hj hem de gevraagde zes honderd pop gaf en nog een aardig sommetje bovendien. Voorloopig wilde hj dit echter nog laten. HJ moest eerst het advies in winnen van Hubrecbtsen, een verloo- pen juridisch Btudent, maar een bj- zonder gewiekaten baas. Zoo gedacht, zoo gedaan. Een briefkaart, waarin HHbrechtsen verzocht werd, den vol genden middag even op zjn kamers op te loopeD, was gauw geschreven en even gauw gepost. Daarop ging hj een eindje wandelen. HJ liep den tuin van Mejer door en was aldra tn een denneboschje geko men, dat achter den tnin van de her berg gelegen was. Zjn gedachten waren slechts op één punt gevestigd geld. En dat geld zou hj, moest hj krjgenbj wist ook, wie het hem verstrekken zon: André. HJ was er van overtuigd, hem in zjn macht te hebben. Plotseling bemerkte hj, dat hj niet verder kon. HJ stond voor een beek, die, na de laatste regens, tameljk veel water hield. En toen zag bfi.... Wij stevenen naar een ander land, naar een nieuwe kust van vooruitgang en hervormingmet volle zeilen. Nederland kan zich niet genoeg ge lukkig prijzen, dezen zomer bet juk van het clericalisme van de schouders ge worpen te hebben. liuitenland. De bureaucratie In Dultachland. Von Bethmann Hollweg, de Duitsche Rijkskanselier, heeft zich in den iaatsten tjd meer bureaucraat dan staatsman getoond. Was hj tooh doordrongen van de waarheid, dat de volkswil in onzen tjd boven alles ontzien en geëerbiedigd moet worden, dan zon hj zeker niet zoo achteloos tegenover den RJksdag zijn opgetreden, als hj de laatste dagen gedaan heeft. De leden van den RJksdag toch, die immers het gaheele Duitsche volk vertegenwoordigden, spraken met ver pletterende meerderheid hun onte vredenheid over de handelingen van den RJkskanselier uit. Hiermede gaven zj te kennen, dat het Dnitsche volk, ten opzichte van het leger en de militaire overheid, niet wenschte behandeld te worden als thans in Zabern geschied is. Was nn de RJkskanselier, die in deze kwestie een geheel ander stand punt inneemt dan de RJksdag, een goed staatsman geweest, dan zou hj begrepen hebben, dat deze afkeuring van zjn beleid het bewjs was, dat men ham de keus liet, voortaan een anderen weg in te slaan of voor goed van het politieke tooneel te verdwj- nen. Van Bethmann Hollweg beschouwt de zaken evenwei anders. Da motie van wantrouwen is voor hem een be wjs, dat de RJksdag bet niet in alle opzichten met hem eens was. QJ vindt dit minder prettig, maar laat nog in bet midden, of hj, dan wel de RJksdag het bj dit meeningsversobil bü het rechte eind heeft en legt in middels de motie van wantrouwen kalmweg naast zich neer. Dat is het echte standpunt van den bureaucraat, hj is kanselier bj de gratie van den keizer en slechts de teokenen van diens ontevredenheid kunnen hem noodzaken, zjn politiek beleid te wijzigen. De keizer alleen heeft het recht, den kanselier te benoemen en te ontslaan, zegt de beer Von Bethmann Hollweg. Zeker, maar de RJksdag heeft alleen het recht, wetten en begrootingeD aan te nemen sn te verwerpen en wanneer de RJkskanselier het oordeel van den RJksdag zoo weinig bljkt te tellen, dan heeft deze volksvertegenwoordi- de herberg; bulten adem kwam hj binnen en hjgde„Mejer... Mejer... je dochter... 1" Do onde man scheen als uit een droom te ontwaken. HJ pakte Henri ruw bj de borst. „Mjn dochter Wat weet je van mjn dochter „Doe zoo woest niet I" schreeuwde Henri. „Ik heb het niet gedaan „Wat niet De oude liet hem weer versuft los. Henri herademde. „Kom mee", zei hj. „Het spjt me vreeseljk, dat ik je zoo'n beroerde boodschap moet brengen. Je doehter is dood. Verdronken." Ver...dron...ken?" stamelde de oude. „Ja, verdronken. Maar niet door eigen schnld. Ze is vermoord." Een snjdende kreet klonk door de gelagkamer. Mejer waggelde een paar paBsen, toan vlei hj met een plof op den grond neer. Onmiddell Jk snelde Henri de herberg uit, om den veldwachter op te zoeken. ZJ beiden, door een man geholpen, gingen naar de beek en brachten het Ijk van Anna naar de herberg. Mejer was weer tot zich zelf gekomen. Teen hj den droeven last zag, welke in zjn gelagkamer werd neergelegd, staar da hj een oogen blik wjd voor zleh nlt, met verdwaasden blik.Langzaam gleed hj op zjn knieën, langzaam ook werd hj zich bewust, wat er gebeurd was. HJ nam een hand van zjn dood kind en kuste die lang en teeder. „Arme lieveling.arme, ongelukkige Anna," stamelde hj Toen viel de oude man opnieuw in zwjm. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1913 | | pagina 1