Nü. të() lHiö
Dinsdag 18 November.
10(T jaargang,
8 IJ V O E G S E L.
De vrijwording van
Zeeland in 1813.
Frovincienieuws.
Kechtzakeii.
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
nitgezonderd op feestdagen.
PrQs por kwartaal, in Goes f 0,79, bnlten Goes, franco f 1,2S,
Afzonderlijke nommers 9 cent.
Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Telefoon nummer 28. Directeur G. W. van Babneveld. Uitgave
van de Naami.VeaKOOtscfcap Goesche
De prijs der gewone advertentlën is van 1-5 regels50 ct., elke regel meer lOet.
BQ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelQk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden vac 110 regels k 1,berekend.
BewQsnummers 5 cent,
Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santbn.
GOESCH
COl
De oflicieele feestdag, de eigenlijke
herdenkingsdag van Jiet herwinnen
onzer onafhankelijkheid, is 17 Novem
ber doch voor Zeeland geldt deze
datum niet. De Zeeuwen hebben nog
langer moeten lijden van „de stuip
trekkende bewegingen van den ex-
/keizer van Frankrijk, wiens tirannieke
„bevelen door een troep monsters, als
„uit de hel losgebroken, nog onmensch-
,/ter werden uitgevoerd", zooals in een
boekje uit dien tijd gezegd wordt.
De Zeeuwen hebben inderdaad veel
te lijden gehad van het Fransche wan
bestuur, maar ik kan hier over dat
leed niet uitweiden, daar een afzonder
lijk nummer der Goesche Courant 1100-
dig zou zijn, om daarvan een denkbeeld
te geven. Ik zal me bepalen tot in
bet kort vermelden der wakkere bedrij
ven, die den stoot gaven aan de ver
dwijning der Franschen.
Holland was in opstand en overal
taande Napoleon's glorie. Hoewel sinds
21 November 1813 do mare van den
val van den Corsikaan zich verbreid
bad, bleef toch de Fransche gouverneur
Gillv bet bewind voeren.
De Franschen hadden 13 December
1813 een aanval op Noor.l-Beveland
beproefd, maar waren door de landlieden
met verlies teruggeslagen, terwijl zij 17
gevangenen achterlieten. Waren de N."-
Bevclanders minder strijdlustig geweest
eil hadden zij den vijand dieper bet
eiland ingelokt, dan zon vermoedelijk
bet geheele detachement verloren zijn
gegaan.
Hen 11 Februari 1814 poogde eeu
groot aantal Walchcrsche boeren,
gewapend met geweren, stokken, rieken
en hooivorken, een opstand te verwek
ken, of althans zich te verzetten tegen
een nieuwe afstrooping door de Fran
schen. Zij deden zelfs een aanval op
Middelburg, maar werden natuurlijk
door de Fransche soldaten afgeslagen.
Men wist bier nog niet, hoe de werke
lijke toestand was, want de Franschen
verkondigden dagelijks, dat de grande
armee nu hier, dan daar overwonnen
bad. Den 27en Februari moest in de
Middelburgscbe kerk nog een Te Deum
worden gezongen, naar aanleiding van
een .dier Fransche overwinningen.
Wel werd de Schelde nauwlettend
bewaakt door Engelsche schepen, maar
er kon geen verbinding tusscheu Zeeu
wen en Engelseben tot stand komen.
Dit gelukte eerst aan drie onverschrokken
Zeeuwen, wier namen nu nog wel eens
in herinnering gebracht mogen worden.
Het waren C. Tibenon, B, Devtz en
11. Oldmweller. Op een wagen, ver
borgen onder stroo, brachten zij naar
de duinen een vierkant, plat bootje,
zooals de boeren bezigen in de water
gangen. Daarmede staken de drie dap
peren 's avonds in zee en bereikten met
levensgevaar een Engelsche kotter, die
bet drietal naar het Engelsche admi
raalschip bracht. Zij overhandigden den
admiraal een memorie, waarin de treu
rige toestand van Zeeland werd beschre
ven en waarin werd uiteen gezet, boe
zwak de Fransche troepen en verster
kingen waren. De admiraal beloofde
den prins van Oranje op de hoogte te
zullen brengen met den benarden toe
stand. De drie mannen werden naar
Zuid-Beveland gebracht en reisden naar
Goes, waar nogal Engelschen waren.
De predikant Blaauwbeen uit Goes ging,
op hun verzoek, met een nieuwe me
morie naar Den Haag, om Willem I
hulp te vragen. Veel resultaat leverde
de audiëntie niet op. De nieuwe sou-
verein antwoordde, dat de zaken der
geallieerden zoo goed stonden, dat men
deze uitslag derzelve zoude afwachten,
alvorens iets te ondernemen".
In Goes vernam Eberson c.s. den val
van Napoleon, en hij poogde die blijde
tijding 11U.ook aan Walcheren's inge
zetenen bekend te maken. Bij een poging
om bij Domburg te landen, werden er
door de wachten eenige salvo's op hem
gelost, zoodat hij moest terugkeeren.
In den morgen van den Gen April
daverde de Schelde van de vreugde
schoten uit liet geschut der Engelsche
kanonnen, en de torens op andere
eilanden zag men met vlaggen versierd,
.luist toen de Fransche gouverneur
(lilly te Veere was, ontwaarde hij aan
den overkant op den Kamperlandschen
dijk eenige mannen, bezig met aan twee
palen een zeil te bevestigen, waarop
met groote letters in het Fransch
geverfd stond r De verbondenen zijn in
Parijs. De Engelschen zijn te Bordeaux.
Enkele dagen later, 11 April, dreef
een wrak op deu Noord-Bevelaudschen
wal, en op het zeil van dat wrak was
geverfd „Bonaparte bestaat niet meer",
en eindelijk 17 April berichtte de gou
verneur per proclamatie, dat het keizer
lijk bewind in Frankrijk was afgeschaft
en dat Bodewijk XVIII Napoleon was
opgevolgd. Den 30sten April bracht
de Fransche generaal d'Abboville het
bevel Walcheren te ontruimen en nog
denzelfden dag werd, onder vroolijk
klokkenspel, de witte vlag van den
loreu gebaald, en de Nederlandsche
driekleur geheschen.
Op de Zeeuwsche eilanden kan men
dus de onafhankelijkheidsfeesten in deze
dagen wel vieren, als de vrijwording
van Nederland, maar de herdenking
voor dit gewest moet nog eenige maan
den wachten.
Hoe weinig vrij wij in November
1813 waren, blijkt uit een dagorder van
den „gouverneur van Walcheren, be
velvoerende over de Zeeuwsche eilan
den", d.d. 22 November 1813, waarbij
gelast werd, dat ieder die Oranje, vaan
dels of andere teekenen van dien aard
bezat, deze aan den maire zijner ge
meente moest brengen. Om het bevel
kracht bij te zetten, werden eenige
personen in hechtenis genomen, o.a. eeu
verwer te Middelburg, beschuldigd met
de Oranje-kleur te hebben geverfd.
W. K.
'a Heer Arendskerke. In de
Vrijdagnamiddag gehouden vergade
ring van den raad dezer gemeente
waren tegenwoordig aeht leden en
de voorzitter.
Afwezig waren zonder kennisgeving,
de heeren N Remljn, J. Minnaar en
B. de Jager. Een voorstel van B. en
W. tot ontslag van den heer C van
Strlen als secr-p^n. van het Groot-
armbestuu" van 's Heer HeDdrlkskin-
deren word z h. stemming aange
nomen. De jaarwedde van den te
benoemen see pen. voor het Groot-
armbestuur van 's Heer Hendrikskin
deren werd vastgesteld op f 125 per
jaar, en als borgtocht werd geëischt,
dit do rieuwe titularis f 900 in zal
schrijven op het Grootboek der nati
onale sehuld. Dit voorstel werd aan
genomen.
WQziglng van de gomeentebogroo-
ting 1913 bleek noodzakelijk, doordat
f 3,50 was uitgegeven aan de klok
luiders, omdat dezen hnn diensten
hadden bewezen tijdens het koninklijk
bi-zoek.
Tot onderwijzers voor 't herhalings-
onderwits werden benoemd de heeren
J. v. Houte, J. EversdQk en mej.
SweDHe.
Een voorstel van B. en W. tot het
aangaan van een geldleening van
15000 k 4 i/i pet. 's jsars, aftelossen
in 25 jaar, werd door den raad goed
gekeurd.
Aan de orde kwam een voorstel
van B. en W. tot verhooging van het
maximum van den H. O De voorzitter
zeide, dat de uitgaven der gemeente
stijgen door de vele verbeteringen,
die er aangebracht zjjn. HQ stelde
voor, om den H. O. te brengen van
f 7500 op f 11000, wat goedgekeurd
werd.
De gemeente-begrooting 1914 werd
vastgesteld in ontvangsten en uitgaven
op t 38 15464 !.'i, met een post voor
onvoorzien van f 394 82 i/h Zonder
bespreking werd ook dit voorstel
aangenomen. Na afloop der agenda
merkte de heer Smit op, dat de weg
van den heer Markusse tot bij J.
Nieuwenhuize aller-ellendigst is, men
kan daar niet mat droge voeten ko
men. De heer NQsse ging daarmede
sccoord en verzocht, dat B. en W.
eens een kijkje gaan nemen. De
voorzitter zeide, dat te kunnen be
grijpen, want de tegenstelling van
den grintweg bij een nieuw gelegde
straat is groot.
De heer v d Poel vroeg, of nieuwe
brandblusehmaterlalon nog niet aan
wezig zijn De voorzitter merkte op,
dat die er nog niet. zQd, maar spo -
dig verwacht worden.
De heer van der Poel soa gaarne
de aandacht van B «n W willen
vragen, om, wanneer hst glad ts, op
do wegen direct zand te laten Btrooien
op do gladste plaatsen en niet, zooals
dat wel eens meer gebeurd is, als
bet 'a morgens glad word', dat het
middag of ook wel avond is, oerdat
er naar omgezien wordt. De voor
zitter zegt, dat er toch een wegwerker
is, die met die zaak is belast, maar
de heer Stuit vroeg, wie eontró'e
houdt als do burgemeester er niet is.
f Q zou gaarne zien, dat een ersoon
werd aangewezen, op 't euvel te lettor.
Na wat gesmoest te hebben over do
werkkracht en ijver van den weg
werker, was dit praatje afgelooper,
zonder dat voldoorde maatregelen
werden genomen.
De haar J. NQsse, die weder is
herbenoemd tot voorzitter van de
Nieuvrjaarscommissie, vraagt hoe te
aandelen met die parsonoD, die nu
70 jaar zQn en in de termen vallen
cm rentevergoeding te ontvangen
volgens art. 369 van de Invaliditeits
wet. Do heer Zandee (wethvoor
zitter van da Nieuwjaarscommtssie
op 's Heer Hondriksklndoren gat dan
raad, om aan hen, dia geen pensioen
krijgen, wat meer te geven.
Do heer Smit zeide, daar totaal
niet op te zullen letten. Een nieuw
jaarsgift is geen bedoeling eveumln
de nitkeering aan 7o jarigen. De
Nieuwjaarscommissie is samengesteld
om het Nieuwjaarwenschen langs de
huizen tegen te gaan, en naarmate
de ingezetenen dat werk op prQs
stelien en op de lQst teekeneD, naar
dien maatstaf kan men geven, zonder
aanzien of ze oud zQn of jong maar
naar behoefte, boven f 2 kunnen de
ondjes ook wel wat hebben als extra
gift van de Nieuwjaarscommissie
De andere raadsleden meenden, dat
de zaak in vertrouwde harden is.
De hoer Van don Dries vroeg of
het padje naar Heinkenszand zoo
blijven moet. HQ wilde gaarne, dat
het wat werd gelyk gemaakt en er
dan wat koolasch werd opgebracht.
Dan kan men er fietsen nu is het nog
maar halt werk. HQ zag gaarne spoe
dige verbetering. Do voorzitter zou
de zaak eens gaan bezien.
Borsselen. Te 's Gravenhage is
geslaagd voer de akte wiskunde E. O.
de heer J B. de Hullu, onwQzer alhier.
Cofijnsplaat. VrQdig vergaderde
de ra:d der gemeente. Tegenwoordig
waren de burgemeester, alle leden en
de secretaris.
Narr aanleiding van een Bch-Qven
van Ged. Staten betreff mde het raads
besluit van 3 October 1913, inzake
pensionneetlng van gemeenteambte
naren, deden Burg. en Weth. de vol-
g ende voorstellen
lo. in te trekken de daartoe betrek-
kelQke raadsbesluiten van 3 October
1913; 2o. den inkoop voor rekening
der gemeente te nemen en deze te
betalen in 40 annuïteiten, berekend
naar een rentevoet van 3 V» 1 3o.
van de bQdragen voor eigen ponsioan
op de ambtenaren te verhalen 20/q
en voor wednwen en weezenpenslo.-n
2 4o. van de bQdragen voor inkoop
van tQdelQke diensten (art. 43, 2e lid
pensioenwet 1913) te verhalen 2 van
het totaal der baloonlngen, hem door
deze gemeente als tQdelQk gemeente
ambtenaar betaald, doch niet meer
dan 20 van de in tQdelQken dienst
gemiddeld per jaar genoten belooning
5o. te bepalen, dat verhaal niet ver
der wordt toegepast, dan tot den dag,
waarop de betrokken ambtenaar Is
overleden of zQn ontslag is ingegaan.
Deze voordracht, in omvraag ge
bracht, werd met algemeene stemmen
aangenomen.
Besloten werd aan de Zondagsschool,
uitgaande van de Ned Herv. Kerk, het
eerste der buiten gebruik gestelde
schoollokalen in gebruik at te staan,
onder dezelfde voorwaarden, waarop
aan de beide muziekgezelschappen
vergunning is verleend.
Tot lid van 't BurgerlQk Armbestuur
werd benoemd de heer A. D Snoep.
Met den benoemde stend op de voor
dracht de heer L. van der Moer.
Het supple'oir kohier van do hon
denbelasting v erd vastgesteld op 114.
Daarna ging de vergadering over in
gesloten zitting ter behandeling van
eenige zaken, den H. O. betredende.
Donderdagavond gaf de heer
Corn. Huygens, van Be-gen op Zoom,
in 't café „Dorpzicbt" alhier, voor een
tslrQk publiek, een voorstelling met
zQn .Electro Bioscope". Verschillende
tooneelen werden keurig op 't doek
gebracht, zoowel ernstige als koddige,
die alle daverende toejuichingen ver
wierven. Uit de opkomst, nu al eenige
jaren achtereen, blQkt genoeg, dat de
heer II er uitstekend .n slaagt, het
publiek een aang namen avond te
bezorgen.
Kapelle. Overde raadsvergadering,
waaraan wQ reeds in ons vorig num
mer iets mededeelden, melden wQ nog
het volgende
Naar aanleiding van het adres van de
bewoners van den Parallelweg om ver
betering van den weg en verlichting
aan to brengen, werd door dan hoer
Ganseman opgemerkt, dat het paadje
daar aan den verkeerden kant van den
weg ligt. Indien het aan de andere
zQde lag, zou het steeds watervrQ zQn
wat nu niet het geval is
De heer Vereeke was het daarmee
eons en zou eveneens het paadje aan
den anderen kart willen aanleggen.
Da beer Segers betoogde, dat de op
merkingen van do vorige sprekers
geheel onjuist zQn en wenschte verbe
tering aan te brengen door langs het
zQpad palan te slaan. Da heer Ganse
man vond het raadzaam om don wag,
die toch al niet breed is, door het af
palen van het zQpad nog smaller te
maken. ElndelQk werd besloten, eenige
lantarens voor verlichting aan te koo-
pen en den weg zoo goed mogelQk te
verbeteren
De voorzitter stelde nu een veran
dering in de agenda voor, om n.l.
eerst punt 4 (pensioenregeling der
ambtenaren) en daarna punt 3 (ver
bouwing dar scholen) te behandelen,
wat z h. s. werd aangenomen. Do
pensioensregeiing voor de ambtenaren
werd vervolgens door den voorzitter
uitvoerig uiteengezet, waarna hQ,
namens B. en W., de volgende regeling
voorstelde de Inkoopsom zal komen
ten laste der gemeente, voor eigen
pensloenbQdrageu op de ambtenaren
te verhalen l'/2pCt en voor weduwen-
en weezen 2 i/»pCt Deze regeling
werd na eenige discussie met alge
meene stemmen aangenomen. Besloten
werd nog de school in vQf lokalen
te verbouwen.
Nóg werd mot algemeene stemmen
het voorstel van B. en W. (aankoop
huis Blok voor f 4750 voor woning van
het hoofa der school) aangenomen.
stadsnieuws
Vrijzinnige Bond
VrQdagavond vergaderde, onder pre
sidium van den heer T. H. Siemelink,
de afdeeling Goes van den „VrQzin-
nige Bond" in hótel .Centraal".
Ü:t de mededeelingen van den Voor
zitter bleek, dat op Walcheren een af
deeling Vllasingen van den Bond is
opgencStgetracht zal worden, op
moerdrro plaatsan van dit eiland at-
deelingen op te richten. Do heer A.
RoodhuQzen, Lid van de Tweede Ka
mer der Staten-Generaal, heeft zich
bereid verklaard, Woensdag 19 Novem
ber a 8. voor de afdeeling Goes op te
tredenden 20en November zal dit
Kamerlid te Wisseukerke een spreek
beurt vervullen.
Door de penningmeeeteresse werd
rekening en verantwoording afgelegd
over 1912. De afdeeling Goes heefteer
goed slot van 141 26 l de algemeene
kas wQst een batig saldo aan van 180.
Tot bestuursleden werden gekozen
de heeren J. Massec en C. J. Snouck.
In principe werd besloten, to Ooes
in 1914 wederom een vrQzlnnigen
Bondsdag te houden.
In aansluiting met bovenstaande
kunnen wQ nog mededeelen, dat de
heer A. RoodhuQzen hier Woensdag
avond om 8 uur optreedt in De Prins
van Oranje" met het onderwerp: .De
strQd die achter ons is, en de Regee
ring, die er nlt voortkwam".
Er zal gelegenheid tot debat zQn.
WQ wekken onze lezeressen en lezers
van harte op, deze bQoenkomst bQ te
wonen. Den begaafden spr. moet een
volle zaal wachten.
Herdenkingsdag.
Heden, den 17en November 1913,
herdenkt ons land zQn 100 jarige onsf-
hankelQkheid. Nadat men in Amster
dam op 16 November 1813 openlQk
voor Oranje partQ gekozen had, begaf
zich in den morgen van 17 November
graaf Van Limburg Stirum te 's Gra
venhage naar het huis van GQsbert
Karei van Hogendorp en verliet diens
woning mot een oranje kokarde op
den hoed, waarna de zonen van Van
Hogendorp zicb, insgelQks met Oranje
stukken vorsierd,op straat vertoonden.
Nn deze aanzienlQke personen zich
openlQk voor Oranje verklaarden,
juichte het volk hen luido toe, aller-
wege werd oranje gediagen en de
ntoowe regeering van Den Haag ver
klaarde zich tegen de Franschen en
ontplooide de Oranje-vlag van don
Stadhuistoren.
Deze gebeurtenissen worden alge
meen als het tQdstip onzer onafhan-
kelQkheid aangenomen en daarom was
het van Rotterdam een gelukkige ge
dachte, de groote herdenkingsfeesten
op 17 November te doen plaats hebben.
Vroeg in den morgen heelt de stads-
carillonist ons reeds op vaderlandsche
liedaren onthaald en kort daarna trok
ken juichen de groepjes oranje besjerpte
en vlaggetjes zwaaiende kinderen
door do straten en zongen van „Oranj e
boven"
Uit sommige particuliere huizen
wapperde de driekleur. Alleen
do openbare gebouwen, ons stadhuis
en do kerktoren in de allereerste
plaats, bleven onversierd.
Heeft bet gemeentebestuur niet ge
weten, welke beteekenisvolle daden
heden herdacht worden of waren
misschien de vlaggen niet In orde 'i
Geslaagd.
Mej J van der Meer Mohr, alhier,
ls geslaagd voor het examen voor
Fransche handelscorrespondentie, af
genomen door de .Vereenlging van
lesraren".
slmultaan-wbdstrijd G.S.V.
Woensdagavond 26 Nov. te 8 i/> uur
zal de heer W. de Graaf uit Middelburg
op de bovenzaal van hótel .Centraal",
alhier, voor de Goesche Schaakver-
eeniging een simultaan-seance houden.
Het bestuur van de G.S.V. stelt
ieder belangstellende in de gelegen,
held, dien wedstrQd bQ te wonen.
De seance was eerst bepaald op
19 Nov., doch is uitgesteld tot 26 Nov.
Kantengerecht Ooes.
In de zitting van 17 November 1913
zQn veroordeeld wegens
overtreding leerplichtwetJ. H. te
Yerseke, I. L. te Kapelle f 0 50 b. s.
1 d. h. P. Z. te Schore, W. P. te Bie-
zelinge t 1 b. s. 1 d. h., J. M. te
Yerseke, G. H. te WemeldiDge, M. H.,
J. C. B. (s. 2 nte 's Gravenpolder
f 2 b. 8. 2 d. h., J. V. te 's Heerenhoek
f 4 b. s. 3 d. h,, A. K. te Borssele
f 8 b. s. 3 d. h., A. M, J. S. te Goes
f 3 b. s. 3 d. b., 1. O. te Wolphaarts-
dQk f 5 b. s. 3 d. h.
In ges), jaehtt. en op Zondag jagen
zond. consent verg. L. S. te Borsele
2 m. f5 b. a. 2 m. 3 d. h.. uitl. gew.
fl, s. 1 d.
Niet beletten dat hond wild opspoort
H. F. de W. te vlake berisping F d.
K. te NIsbb f2 b. s. 2 d. h.
Zond. concent kustvisscherQ uitoefe
nen F Haz, M. Naz, A. Naz. te Yer
seke ieder f 1 b. s. 1 d. h., A. 8. Mz.
te Yerseke f 3 b. s. 3 d. h.
StrooperQ P. Z. te Goes f 1 b. 1 wk
tuchtsoh. F. d. V. te Kloetinge f 3 b.
1 wk tuchtsch.
Straatschender^J. W. S. te Goes
t 1 b. s. 1 d. h.
In dronkenschap veiligheid bedrei
gen C. R. te Driewegen f 5 b. s. 3 d. h.
Kippen of anders bez. grond laten
loopen J. E. W. te Vlake f 4 b. s. 3 d. h.
LoopeD over beplanten grond: W.
H. S. te Kloetinge f 3 b. s. 1 wk.
tuchtsch., J. B. te Kloetinge berisping.
J. B. te Heerenhoek f 3 b. s. 3 d. h
Overtrad. Ongevallenwet: J. L. v!
Ete KrabbendQke f 10 b. s. 5 d. h
Gevaarlijke hond loslaten loopon
D. F. te Goes f3 b. s. 1 d. h.
Loopen op gras van plantsoen: A.
J. F. te Goes, Z. E. te Hansweerd
f0 50 b.s. 1 w. tuchtschool.
Als wielrQder veiligheid van ver
keer in gevaar brengen: W. J. B. te
Goes fl b. s. 1 w. tuchtschool.
Met motorrQtuig niet nitwQken: J.
T. te Goes f 15 b. s. 10 d. h.
's Avonds rQden zonder lichtM J.
N. te Kloetinge, J. J. E. te Blezelinge
fl b. s. 1 d. h.
's avonds fietsen zonder lichtJ. B.
te Heinkenszand fl b. s. 1 wk. tuch.,
G. K.' te Heinkenszand, J. d. V. te
Goes, M. J. S. te 's Gravenpolder, J.
de W. te Rilland-Bath, M. K. te Kort-
gene, f2 b. s. 2 d h.
Zonder verg. anders afgeb. perceel
