N°. 132 1913 Zaterdag 8 November, 100 jaargang, sfce Bij dit ho, beboert eesi Bijvoegsel Het doel heiligt de middelen 46 FEUILLETON. Liefde's Loon. GOESGHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prfls per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,05. Afzonderlijke nommers S cent. 'amending van advertentie® op Maandag en Woensdag vóór 3 uren, op VRIJDAG- vóór 12 uren. De prjs der gewone advertentiên is van 1-5 regels 50 at., elke regel moer lOct. tifl directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 1—10 regels 5 1,— berekend. Bewijsnummers 5 cent; Telefoonnummer 23. Directeur G. W. van Babnevemj. - Uitgave van de Naaml.Vennootschap „Goesehe Gourast". -- Hoofdredacteur W. J. C. van Santsiv. Ieder kwaad wreekt zich op aarde. De sociaal-democraten hebben zicli gedurende de campagne, welke vooraf is gegaan aan de groote stembus-wor steling in Juni dezes jaars, voorgedaan als de sociale hervormers bij uitnemend heid. En het dient erkend aan dit feit hebben zij hun groot stemmen-aantal te danken gehad. De vele bijloopers meenden, dat, als zij de sociaal-demo cratie maar tot macht brachten, zonder twijfel de garantie werd gegeven, dat de groote hervormingen het snelst en het best in het Staatsblad zouden komen. Alras echter zag men in, zich deer lijk in hen vergist te hebben. De sociaal democraten bleven hun verleden ge trouw scherp critiseeren, veel beloven, maar geen hand uitsteken, toen het er op aankwam, de sociale hervormingen binnen te halen. De weigering van de drie ministers-portefeuilles toonde aan, hoe verkeerd het was, op de sociaal democraten gebouwd te hebben. De gevolgen bleven niet uit. Zij verloren Hoogezand, pas veroverd, weder aan dp vrijzinnigenzij verspeelden Rotterdam I aan de clericalen. En nu wankelt Troelstra's vaste roode burcht reeds, Amsterdam III, waarvan de leider op een vergadering te Leeuwarden heeft gezegd de Nieuwe Rott. Ct. herin nerde er dezer dagen aan dat het district zoo vast was, dat zelfs een lantaarnpaal zou worden gekozen, als hij maar rood was geverfd De ontgoocheling, welke de uitslag der stemming op Dinsdag j.l. heeft gebracht, moet wel een zeer groote zijn geweest. De redactie van Het Polk is tenminste geheel en al de kluts kwijt geraakt. £Iet dwaze schelden op de vrij zinnigen laten wij nu buiten beschou wing; wij weten, dat een. sociaal demo-i craat geen nederlaag kan verkroppen, eu het feit, dat Oudegeest in Amster dam III met den unie-liberaal Otto in herstemming komt, is reeds een groote moreele nederlaag voor de partij. IN eenwij hebhen wat anders op het oog. Hel folk schrijft in een buitengewoon schetterend hoofdartikel, hetwelk „Re vanche \u is gedoopt, dal de vrijzinnigen het kiesrecht opofferden aan hun kapi- talistischen klassenstrijd. Het heet //In het Yoorloopig Verslag van de algemeeue beschouwingen over de Staats- begrooting verdedigen zij (de vrijzinni gen) het afwijzen van een concentratie kabinet, dat zou regeeren met den steun der socialisten. Daar worden de voor- Wouter kwam naar item toe. Ver meer kon zich niet, bewegen. „Wie ben jij?" vroeg Hoytsema streng. Geen antwoord. Hat schrandere brein weigerde te donken Verloren! GeruïneerdOnverbiddelijk Dat wa ren da eenige woorden, die bjj hem opkwamen. „Kan ja niet spraken Wie ben je, die mfjn naam durft aannemen, na getracht te hebben, my te vermoor den?" Geen antwoord. De listige oogen de oogen van een betrapt zakken roller gingen van Wouter's streng gelaat naar dat van den ontBtelden directeur en dan emstïgen dokter. „Waarom antwoordt je mjj niet riep Wouter nog eens. „Ik ik mijn naam is Wouter Hoytsema. De directeur de bank „jy Wouter Hoytsema? Jou ge- meene bedrieger I Ik heb vael last, je den nek om te draaien I' Wouter kwam dreigend nader. In groote vreeB sloeg Vermeer met zijn stoel om, kroop weer overeind en kermde „Ik zal alles zeggen. Het is een waarden besproken, door ons voor dien steun gesteld besproken en afgekeurd. Van den eisch, dat de militaire be- grootingen niet zonden mogen stijgen boven het thans bereikte eind-cijfer, heet het letterlijk en daar komt het voor Het Volk blijkbaar op aan „Steun voor militaire begrootingen werd slechts aangeboden, „waar deze noodig mocht blijken", en op voorwaar den omtrent het eind-cijfer, welke de concentratie niet kon aannemen, zonder haar waardigheid prijs te geven.» Deze uitlating in het Voorloopig Verslag doet de redactie van het socialis tische lioofd-orgaan als het ware barsten van nijd,hoewel zij den schrijver van het artikel „Revanchereeds langen tijd bekend was, in ieder geval na de aanvulliugs-verkiezingen voor.de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Eu de redactie roept uit, dat de vrijzinnigen thans het militairisme aan het Algemeen Kiesrecht vastkoppelen! Zij bezweert haar pavtij-genooten „om de arbeiders van bet district te wijzen op het groote en nieuwe gevaar, waar mede de vrijzinnigen het algemeen kies recht bedreigen Inderdaad bij de sociaal-democratie kan de waarheid geen herberg vinden Maar een kat, die in het nauw zit, doet vreemde sprongen. l'eit is, dat de sociaal-democraten op de lafste wijze een slinger om den arm probeerden te houden, toen zij den eisch stelden wij zullen onzen steun voor militaire begrootingen geven, mits het eind-cijfer niet stijgt boven het thans bereikte. Want een ieder wist ook de sociaal-democraat - dat die be grooting moest stijgen, als gevolg van de maatregelen, door Minister Coiijn bereids getroffen. En nu gaat men probeeren, succes te hebben met dit verdachtepolitieke spelletje Natuurlijk zullende vrijzinnigen niet nalaten, op deze minderwaardige truc de kiezers te wijzen Maar blijkt hieruit niet ten aller duidelijkste, hoe benauwd de sociaal democraten zich gevoelen Moge dan ook de elfde November liet werk der vrijzinnigen kronen met de verkiezing van huil candidaat Otto Het spreekt van zelve, dat er hard zal moeten worden aangepakt. De sociaal-democratische candidaat had, zooals men weet, 4604, de unie-liberale 3314 stemmen, hetgeen voor eerstge noemde dus een voors rong van .1.390 beteekeut. Maar er bleven niet minder dan 6473 kiezers thuis. Hen allen naar de stembus te krijgen, is natuurlijk een onmogelijkheid. Evenwel zullen de vrijzinnigen alles in het werk moeten stellen, om een paar duizend lakscke kiezers over te halen, vergissing. Kyk naar mfju brieven, die zyn aan Wouter Hoytsema gericht. Werkelijk, het is een vergissing." „O 1" riep Wonter woedend uit, „ik zou een ongeluk begaan aan dien sehurfc Laat de politie halen Die zal hem wel weten aan te pakken." Het roemen var, de politie bracht eensklaps leven in Vermeer. Vlug als een kat sprong hij op en vloog den dokter en directeur voorby naar de deur en de gang in. Alle dria volgden hem. Het wa3 een hopelooze poging. Hij zou beneden aan de trap zjja opga-* vangen door de bedienden, die door den directeur met luider stem warden geroepen Maar het noodlot achter haalde hem reeds eerder. Een forsehe, groote man, die naar boven klom, ont moette Vermeer op de trap. Hij pakte hem met een Ijzeren greep en riep grijnzend: „Neen, neenEerst een woordje met mg, al zat de duivel je ook op de hielen 1" „Het is Arie Lcenmans," fluisterde Wouter dokter Straatman toe. Zy waren met den directeur in de gang bleven staan. Lsenmans ging hun voorby, zonder iemand anders te zien dan den verschrikten Vermeer, die smeekte losgelaten te worden. De sterkere booswicht wierp zgn bondgenoot in diens kamer en wilde de deur sluiten, toen hj) Wouter dicht achter zich bemerkte. LU-JL_MJ hun eersten burgerplicht te vervul len. "Wij weten nu, helaas, eenmaal uit ervaring, waar de meeste lauwen moeten gezocht worden.- Toch achten wij de kansen van den heer Otto verre van hopeloos. Zonder twijfel zijn velen thuis gebleven, in de overweging, dat het in het roode., Amsterdamsche district toch vechten legen de bierkaai is. Het behaalde voorloopig succes zal hen echter hebben wakker geschud en van dezulken vertrouwen wij, dat zij a. s. Dinsdag hun plicht zullen doen. Enkele clericale bladen vertoonen neiging, den concentratie-candidaat bij de herstemming te steunen. Zoo schrijft de {roomsche) Residentiebode„[.aten de rechtsche partijen zorgen, dat deze heer (Oudegeest) duikelt". Dit is een onomwonden advies. De (antirev.) Rot terdammer "en (roomsche) Maasbode beweren beide, dat de heer Otto „met eenige kans van slagen" met den socialist in herstemming komt. Dit kan niet anders beteekenen, dan dat deze organen verwachten, dat, 'een aantal clericale kiezers op den concentratie- candidaat zullen overgaan. Andere rechtsche bladen tappen daar entegen uit een ander vaatje. Tijd, Gelderlander en Nederlander prediken onthouding. Weliswaar hebben zij krokodillen-tranen bij stroomen vergo ten, dat achttien socialisten op S5 Juni verkozen waren van zes hadden zij zelf de verkiezing bevorderd en dat II. M. de Koningin den „smaad" moest verduren, uit.'Troelstra bij zich op Het Loo te ontvangen,maar wij weten al lang, dat deze vriendelijke clericalen, evenals de sociaal-democraten, uit gaan van de stellinghet doel heiligt de middelen. Zij blaken van oranje liefde, zij geven hoog op van hun liefde en eerbied voor de Koningin, doch alleen dan, als het in hun frissche kraam te pas komt Het (roomsche) Huisgezin, houdt er al een bijzonder fraaie redeneering op na. Tusschen de regels door beveelt liet den lezers aan, op den heer Otto te stemmen. Om van twee kwaden het minste kwaad te kiezen Het lijkt er niet naar Neenhet blad hoopt, dat door de verkiezing des heeren Otto de verstandhouding tusschen concentratie en sociaal-democratie zalverslech teren. Men staat paf t an de brutaliteit, een dergelijke taktiek te durven verde digen. Wat gaat dien clericalen heeren het lands-belang toch ter harte De vrijzinnigen zullen goed doen, geheel op eigen krachten te steunen. Zij hebben kans te winnen. Doch alleen bij een uiterste krachts-inspanning. Welnu zij zullen uit bet roode Am sterdamsche district halen, wat, er uit te halen valt. En mocht de heer Otto het niet zóó ver brengen, als wij van harte hopen, hij sneuvelt in ieder geval met eer op het politieke slagveld. HJ trad achteruit, stom, stijf, met starende oogen, alsof hy een ver schijning zag. Wonter herkende hem onmiddellijk. De stem, die by op de trap hoorde, de herinsering aan den gevangene, in het „Hemelrijk", de beschrijving van den veldwachter, alles zeide hem, dat Arie Leenmans voor hem stond. De manier, waarop de moordenaar met zijn medeplichtige omsprong, deed hem vermoeden, dat de waar heid nu wel aan 't licht zon komen. Aan ontsnappen viel voor geen van heiden te denken. Het geroep van den directeur had vlei' sterke bedienden doen toesnellen. „U en ik zullen binnengaan," zei Wonter tot dr. Straatman. „U", dit tot den directeur, „zult wel zoo vrien delijk willen z^n, hier een paar minuten met nw mannen te biyven wachten." „Zal ik de politie laten halen?" „Nog nief. Ik wil eerst opheldering hebhen." Leenmans hoorde den doodgewaande spreken, zag hem zich bewegen. Hg moest zgn ooren en oogen wel ga- iooven. Toen Wonter In do kamer kwam, bracht de rens woest zgn handen naar het hoofd en snikte af gebroken „GoddankGoddankTer wille van mijn jongens, niet van rnli 1" Zfin zonderlinge houding, zyn niet minder zonderlinge woorden verbaas- Maar hoe hei looptmoreel hebben de sociaal-democraten reeds een ge voelige nederlaag geleden. Dit is de groote beteekenis van den vierden November geweest. Buitenland. De spoorwegramp ta Melun. Het hedendaagseh verkeer heeft zich in de laatste jaren op zulk een enorme wijze ontwikkeld, het aantal vervoer middelen van allerlei aard heeft zich zoozeer uitgebreid, dat iedere land streek en iedere plaats van eenige beteekenis tegenwoordig bereikt kan worden in kortoren tjjd en op gemak- keiyker wlize, dan man vroeger ooit waarschijnlijk geacht zou hebben. In t&i van denkbeeldige, maar vaat aangegeven iynen, doorsnijden snelle stoomschepen den Groote Oceaan en over het geheele vasteland ligt een net van spoorwegen, een net, waarvan de mazen steeds kleiner en kleiner worden, dat zicb. van dag tot dag verder in vroeger ontoegankelijke streken vertakt en waarin van Noord en r/uid, van Oost en West duizenden treinen, in vliegende vaart, den haasti gen reiziger naar iedere gewensehte plaats van bestemming voeren. Steeds eischte het moderne leven snellere verbindingen, steeds werd, door onderlinge concurrentie gedreven, de'eene maatschappij bereid gevonden, haar treinen nog sneller te doen ryöen da» de andere. Waar in dit yzeren vlechtwerk zich lederen dag zoovele locomotieven van dezelfde rails bedienen, is meer en maar de instelling van een goed ge- organiseerden dienst, van een admi nistratief toez cht, dat een nitgebreiden verkeersdienst ontwierp, dat vaststelde en berekende, wanneer en tot hoever zich iadare trein zon kunnen bewe gen, zonder gevaar, met andere in botsing te komen, noodzakelijk ge worden. En nog mag het verwonderlyk bes ten, dat bj het steeds toenemende en snellere verkeer, dank zy eau tot In on derdooien nauwkeurige regeling, dank zy een waarschuwingsstelsel van sei nen en lichten, spoorwegongelukken betrekkelijk heel zeldzaam zijn. Heeft een botsing of een andere onvoorziene ramp plaats, dan treft in den regel de schuld een nalatigen be ambte, een man, die zich niet hield aan de hem uitdrukkelijk voorge schreven instructie en is zijn roeke loosheid de oorzaak,dat velemenschen- leve.EB verloren gingen. Het spoorwegongeluk te Melun is daarvan «eer één der zeer treurige bewijzen Dinsdagavond r.eed een posttrein op den uit Marseille komenden maiUrein -in, welks machinist op de meest on verantwoordelijke wyze door de op onveilig staande seinen heengereden was. By de ontzettende hotsing warden tal van spoorwagens verwoest en in elkaar gedrukt en stonden enkele oogenbllkken daarna in volle vlam. Toon de eerste reizigers, die niet den tenminste twee zyner hoorders. Vermeer had zfin zelfbchearscbing herkregen en stak een sigaret op. „Je hebt mjj niet gedood, zooals je ziet," zei Wouter, een steel nemend, want zyn krachten begonnen hem te begeven. „Ik zou uw voeten kunnen kussen,11 zei de berouwvolle reus met onduide lijke stem. ,Zeg mii," begon Wouter, maar eer luid kloppen op da deur deed hem ophouden. „Wie is daar?" vroeg dr. Straat man. „Van Heukelom. Ik wenseh den heer Hoytsema te sproken," was het antwoord met een stem, die vrooiyk dcor Wouter werd begroet. De heer Van Heukelom werd toe gelaten. Zyn verbazing wis groot j by het zien van het gezelschap, maar h| merkte terstond Wouter's bleek heid en het verband om zjjn hoofd op. „Mgn lieve, lieve jongenriep hy, „wat is er gebeurd Wouter vertelde 't hem in het kort. De komst van den heer Van Hen- kelom gaf LeeDmans tgd, zfjn ge dachten te verzamelen. Hü had in een hel geleefd, sedert hy dien mor gen onder voorwendsel van een drin gende zaak aan zjn zoons was ont snapt om een sneltrein naar Amster- dam ta nemen. Hy wist, dat Ver meer het Amstel-hotel tot zijn hoofd kwartier wilde maken en zyn eenig onmiddeUyk gedood of gewond wer den, toesnelden, trof hen dan ook een aller ontzettendst schouwspel. Vastgekneld tusschen het hout en yzerwerk van den brandenden wrak- hoop, schreeuwden tal van onge- lukklgen om hulp en poogden tever geefs, zich nithnn vreeselljken toestand te bevrijden Onmidueliyk werd naar Parys om een hulptrein geseind, maar toen deze zonder verlichtingstoestellen aankwam was het reddingswerk, er-kel verlicht door de rookende vlammen van eenige toortsen en het brandende hout der wagons, nog buitengewoon moeilijk en gevaarlijk. Den geheeien nacht door haalde men tal van gekwetsten en dooden uit den wrskhoop te voorschijn en steeds greater werd het aantal verkoolde ïyken, die een verstikkenden Btank verspreidden. Da wagon met de post naarMarseille, Algiers en Tunis lag geheel onder de locomotief en een twintigtal postamb tenaren vonddaarineen afschuweiyken dood. De eenige mogelykheid, de gekwets ten ta bevrijden, was diepe knilen onder den weg te graven en op deze wyze gelukte het nog, eenige der ongelukkigen levend te voorschijn te brengen. De locomotief van den posttrein woelde zich 1.20 M. in de aarde en eau jonge vrouw lag met de helft van haar lichaam onder den tender, terwijl haar man, een kapitein van de infante rie, evenna zijn redding aan zyn wond ec was gestor ven. Alle pogingen, de on gelukkige vrouw te redden blavan vruchteloos. Zeven uren bleof zf by volle be- wustzyn in haar vreeselijke» toestand, en dnldelooze pynen ontrukten haar kreten, die in het algemeen ramoer verloreif gingen. Zy smeekte den ge- neeshesren, haar te dooden en nadat dezen haar pynen door morflne-inspui- ticgen gestild hadden, had zU den moed, den aanwezigen haar juweelen te overhandigen,om ze aan baarmoeder te geven. Te vijf uur in den ochtend stierf zy. Eerst Woensdagavond te acht uur slaagde men er in, den tender te lichten en hetljjk van da ongelukkige vrouw er onder vandaan te halen. Haar beenen waren gedeelteiy'k ver brand en de linkervoet was geheel afgekneld. Langzamerhand kwam meer eu meer hulp opdagen en versche ploegen soldaten losten de oververmoeide nachtelijke redders af. De minister van handel, die 's nachts reeds op het terrein vsn de ramp aanwezig was, bezocht WoenBdag met president Poin- caré in het ziekenhuis de gekwetsten, van wie de meesten brandwonden en diepe sneden in het hoofd opgeloopen hadden Terwyi brandweermannen depuin- hoopen nat hielden, stelden de soldaten hovenmensch'elijke pogingen in het werk, da gekwetsten te bevryden. Vele redders, zoowel soldaten als burgers, waagden door hun moedig gedrag hun leven voor deze ongelukkigen. Maar verlangen was, dien onderncmenden schelm te beletten, verdere misdaden te begaan, welke Hoytsema's bezit tingen konden benadeelen of gevaar- ïyk zjn voor de zielsrust van het meisje, dat hem lief had. Hy steide Vermeer volstrekt niet verantwoorde lijk voor den moord. De tocht was in de tweede plaats ondernomen om een aannemel'yk voorwendsel te heb ben voor een ongeluk, waarby hy door een trein zou worden overreden. Hy kon over een kar struikelen of onder een aankomenden trein rollen, ver van Botterdam. Het zou misschien noodig kunnen zyn, Vermeer to dwingen, van zyn plan af te zien. Dat zon hy dan doen dat bleek nit het gebeurde op de trap. De ontdekking, dat Wouter nog - leefde, bracht geen verandering in zijn besluit ZSn geweten was ver licht van schuld, maar de positie bleef even ernstig. Poging tot moord, samenzwering, vslschheidin geschrifte dat heteekende levenslange ge vangenschap voor Vermeer en hem zelf. Het was bitter, weer van zyn jongens ta moeten scheiden de Heer had hem snel en zeker gestraft. Zijn dood en zyn dood alleen kon zgn kinderen voor grooter smart be- j waren. (Slot volgt).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1913 | | pagina 1