Nu. 130 1915
Dinsdag 4 November.
KXr jaargang.
44 FEUILLETON.
Liefde's Loon.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlên op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 13 uren.
De prjs der gewone advertentlên is van 1-5 regelsöO ct., elke regei m eer 10c
118 directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de pr(js slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels I j/ 1.— barekeud
3ew8snummeri 5 cent,
Telefoonnummer 88. Directeur G. W. van Barneveld. Uitgave va» de Naara).Vennootschap .Goesshe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santb.v.
Buitenland.
De Engelsche regeering en de
Home Rule kwestie*
Ken vraagstuk, dat, naast de plan
nen van Lloyd George inzake her
vorming van de landpolitiok, de be
langstelling van geheel Engeland
heeft, is zeker nog altijd wel de Home-
Rule kwestie, de regeeriDgsmaatrege-
len om Ierland een zelfbestuur te
geven
Wel ia de oppositie daartegen van
de zflde der Unionisten niet meer zoo
hevig als zij geweest is, maar toch is
z{j nog sterk en krachtig genoog, om
d« i egnering het invoeren van Home-
Rule, voornamelijk in de provincie
Ulster, desnoods door gewapend ver
zet van de Ingezetenen, te beletten.
Het is voornamelijk Sir Edward
Carson geweest, die dit gewar end ver
zet van Ulster gepredikt heeft en dat
h8 geheel in den geest der Engelsche
Unionisten handelde, kan wel hieruit
bi Ijker, dat dezer dagen teWallsend,
een voorstad van New Castle-oit-Tyne,
de leider der Unionistische part8,Bonar
Law, en Bir Carson te samen voor een
pnbllek van 15000 belangstellenden
hun standpunt uiteen gezet hebben.
De leider der Engelsche Unionisten
heeft,onder geestdriftige trejuiehingen,
medegedeeld, dat hij nog altijd het
standpunt inneemt.dat de Unionistische
partij Ulster in haar verzet moet steu
nen, wanneer men zou trachten, daar
Home Rule in te voeren, alvorens in
deze aangelegenheid de kiezers bfl de
stembns hun meening hadden kunnen
uitBprekeh. Volkomen keurde de heer
lionar Law de honding van den
ierschen leider der UnioniBte.n goed,
daar bg diens meening voor die van
het goheole Iersehe volk houdt.
Met nadruk wees hij op den kritieken
toestand, waarin gehselEngeland thans,
door de houding der IerseheUnionisten,
verkeert.Methet oog daarop kan er dan
ook thaos geen sprake zijn, den ge
wonen weg te volgen, maar moet wel
degelijk dit gewichtige vraagstuk aan
een volksreferendum onderworpen
worden.
Minister Arqulth aldus Bonar
Law beweert, dat de meerderheid
van de Britsehebevolking aan zijn zijde
staat, maar waarom durft h8 de
Home Rule kwestie dan niet door de
kiezers te doen beslissen
Eerst wanneer dezen bg de stembus
doen blijken, dat zfi Home-Rnla goed
keuren, zal de Unionistische partij
zieh daaraan onderwerpen, al is daar
mede nog niet gezegd, dat het verzet
in Uister daardoor verminderen zal.
Wil de regeering den kiezers geen
gelegenheid geven, zich over Home-
Kule uit te spreken, dan heefl zij
slechts de keuze tusschen het door
zetten van haar placneD, wat een
burgeroorlog in Ulster zou beteakenen,
of een schikking te treffen, welke beide
partflon zon knnDen bevredigen.
Is de regeering, in het bijzonder
Toen het rijtuig stilhield voor een
flinke zaak, zei Leentrans met oen
akeligen glimlach tot Jacob
„Het ap8t mij, dat ik je weer een
sleebt voorbeeld moet geven. Maar
ik most werkelijk brandewijn hebben,
om m8 Btaande te honden.'
„Zeker, vader. Waarom niet? Als
medicijn is het best. Haal wat bran-
dewln, Gerrit, terwijl ik vader naar
boven breng.'
Hun woning was boven de werk
plaats. Ze was netjes gemeubileerd,
van gaslicht voorzien en bevatte vijf
kamers.
Jacob praatte opgewekt door tot
Gerrit terugkwam met een flescb.
Ze zagen elkaar wel even aan b8
de hoeveelheid, die Leenman s ge
bruikte, maar maakten geen opmer
king. Eindelijk vroeg h8
„Vertel m9 eens alles, wat je weet
van dien Wouter Hoytsema. Daar stel
ik belang in. Ik kan nu niet praten,
maar zal luisteren.'
Dien avond leed hij, zooals weinigen
hebben geleden. Menig moordenaar is
door zijn geweten gekweld, maar
weinigen hebben hun slachtoffer tot
in de wolken hooren verheffen door
hun eigen zoons, de voorwerpen z(jner
weldadigheid.
Ondertusschen werkte zijn brein
steeds door. Q{ moest afrekenen met
minister Aequith, bereid tot een vrije
bespreking, waarin aan geen der belde
part(ien van te voren beperkende
bepalingen worden opgelegd, dan is
de Unlonistlrcho partij volkomen be
reid, te trachten, tot een oplossing te
komen.
Men ziet, dat de Urlcnls'en al hesl
wat van hu<; dreigementen hebben
laten vallen. Zg zijn nn reeds bereid,
met da regeering een schikking te
nemen, blijkbaar inz'ende, dat deze
teeh de kracht zal bezitten, haar
plannen ton uitvoer te brengen.
Al zal minister Asqnith ongetwgfeld
voor den toestand in Ulster genood
zaakt zijn, bfjzonaere maatregelen te
meDen, te voorzien is het, dat hij
niet by de oppositie partB der Unio
nisten met verzoeningsgez nde voor-
Bte'Uen zal komen.
Die taak behoort aan do oppositie,
niet aar. o n regeering, dia zieh van
het goede barer maatregelen bewust ie.
Wio zal or Koning van Beleren
zijn?
Beieren heeft een Koning, maar een
Koning, die slechts den titel met an
dere Duitsehe bendsvorsten gemeen
heeft.
KoDing Otto van Beieren toch, is
reeds zeven en twintig jaren, als
ongeneeslijk krankzinnig, in een ge
sticht opgesloten en al dien t8d heeft
een regent voor hem e in zgu naam
het koninkrijk Beieren bestnnrd.
Geen wonder, dat tal van onderda
nen in den regent den eenigen waren
heerBcher zagen an dat langzamerhand
het denkbeeld opkwam, dezen Prins
Ludwig tot koning uit te roepen.
Reeds in 1912 had de minister-pre
sident over deze kwestie met verschil
lende partijen onderhandeld, doch toen
bleek, dat er togen het opheffen van
het regentschap door een proclamatie
ernstige bedenkingen rezen, cok al
zon de verantwoordelijkheid geheel
hfj de kroon bernston. De regent liet
daarom de regeering weten,dat de zaak
voorloopig moest blijven rusten.
Toen bleek al, dat men in deze
kwestie een grondwetswgziging nood
zakelijk achtte en, nu zij in den laat-
sten tjjd herhaaldelijk weer tor sprake
kwam, deelde de regeering mede, dat
ock zf! het nut van «en grondwets
wijziging inzag en dus de medewer
king van het parlement daarvoor zou
inroepen.
Om niet in botsing met het monar
chaal principe te komen, rfjptu daarna
het plan, niet tot het afzetten van
een bepaalden vorst over te gaan,
maar te bepalen, dat het in het belang
van het Rfik geacht werd, een regent
de macht te gaveD, zieh tot koning
uit te roepen, wanneer zgn regent
schap, in omstandigheden als deze,
tien jaren geduurd heeft. Aan den
regent zelf wordt dus cvergelaten,
van dit recht al of niet gebruik te
maken.
Dit regeeringsvoorstel is thans wet
Vermeer, die daar in Amsterdam een
dood man beroofde en een jong meisje
in 't verderf wilde storten.
En dan moest hij, de moordenaar,
gedood worden en wel door eigen
hand. Hfj wilde zijn zoons zooveel
verdriet besparen, als hij kon. Hij
zou maar niet eenvoudig verdwijnen
tn hen in onzekerheid en droefheid
laten Neen. Zij moesten weten, dat
hg dood was, maar door een ongeluk.
Dan zouden ze hem betreuren. Dat
was beter dan te blijven leven met
de wetenschap, dat hy Wouter Hoyt-
sema's moordenaar was. Hg was er
nu zeker van, dat de doode zou op
staan en om wraak roepen, als hij
in leven durfde bigven. Ja dat
was het leven om leven een
bede, dat zijn daden geen slechte
gevolgen voor zgn kinderen mochten
hebben en dan een spoedige, ze
kere dood.
Een opmerking, die Gerrit over de
toekomst maakte, gaf Leenmans aan
leiding om te zeggen
„Ik wil niet, dat jullie groote ver
anderingen voor mij maakt. Het is
mijn bedoeling niet, hier te bigven en
al je vrienden te laten weten, dat je
een vader hebt, die onder politietoe
zicht staat. Ja, ik weet wel, dat jullie
goede jongens bent, maar dit meen
ik in ernst. Vannacht zal ik hier
bigven, maar morgen ga ik weg. Ik
heb nog veel werk te doen. We kun
nen elkaar dikwgis zien, des avonds,
maar hier blijven kan ik niet.
Gerrit wenkte zgn broer, er maar
eerst over te zwijgen en weldra be
geworden, v»atit met bijna algeraoeno
stemmen heeft de Beiersehe Kamer
van afgevaardigden zich er mede
vereenigd.
Spoedig verwacht nier dan nil ook,
dat de regont als Ludwig III den
Beierschen troon zal bestgger.
De toestand in Mexico
President Wilson baBrflpt heel wel.
dat, beter nog dan door een inval
van Amerikaanscho troepen, president
Huerta tot aftreden gedwongen zal
wo:'den, wanneer de Mex'aanscha
schatkist leeg ia en don onder hem
staande ambtenaren en militairen dus
geen salarissen kunnen worden uit
betaald.
Zaterdag kwam ook werkelijk een
bericht uit Mexico, dat de Asnerikaan-
sche regeering een staatsbankroet in
Mexico in ds hand gew-rkthadon dat
de verschillende salarisse" niet meer
konden werden uitbetaald.
Ma&r de Amerikanen verheugden
zieh te vroeg. In den laten namiddag
slaagde Huerta er werkeigk in, de
noodige geldon in handen te krijgen,
zoodat hg alle salarissen ten volle
kon uitbetalen.
De gevechten tusschen regeerings
troepen en opstandelingen worden in-
middels met den dag ernstiger.
Buitenlandsche oorlogsschepen is op
gedragen,voor de belangen der vreem
delingen in Mexico te waken en vele
vreemdelingen nemen reeds overhaast
de vlucht.
Bij Monterey werden de opstande
lingen door regcering8troepen versla
gen, maar zij slaagden er in, vooreen
zeer groot bedrag aan spoorwegmate
rieel te vernielen en de regeerlngs-
troepen op andera plaatsen torng te
drijven.
Thans staat het officieel ,vast, dat
Huerta mot groote meerderheid van
stommen, bij de jongste verkiezing, tot
president is gekozen.
Dat de toestand er inmiddels niet
beter op geworden is, bewijst wel een
verklaring van generaal Carranza, den
leider der opstandelingen, waarin deze
verzekert, thans over 80 000 man te
kunnen beschikken en er op aandringt,
dat de Amerikanen de opstandelin
gen officieel als oorlogvoerende partij
zullen erkennen.
In dat geval zouden de regeerings-
troepen het inderdaad hard te verant
woorden krggen.
B i o ii e ii 1 a n (1.
iS. Louwerse -j-
Te Oostkapelle is op 03-jarigen leef-
tgd ovei leden de heer S. Louwsrse, die
kort geleden om gezondheidsredenen
bedaDkte als wethouder dier gemeente,
lid der Provinciale Staten van Zeeland
en raad van den Polder Walcheren.
De heer Lonwerse behoorde tot de
anti-revolutionaire party.
gaven allen zieh ter ruste.
Leenmans kon den slaap niet vatten.
Hfj lag een groot deel van den naoht
met open, brandende oogen en viel
eerst tegen den morgen in slaap. Hij
droomde, dat hg zich cp een schip
met een doode bemanning op een
stormachtige zeo bevond. Het sohip
kon maar niet de haven binnenkomen
en toen hQ zieh tot den dooden kapi
tein wendde, was het Wouter Hoytse
ma. Met een gil ontwaakte hij en zag
Gerrit bg zgn bed staan, die hem zoeht
te kalmeeren.
Dien avond ging een veldwachter
naar de hoeve „Nooit Gedacht*. Hg
bereikte bet huis om half zeven, maar
er was geen teeken van leven te be
speuren, hoe luid hg op de deur klopte.
„Een wonderlijk geval," bromde hg,
toen hg zich verdrietig omkeerde om
weg te gaan. „Ik zal eerst eens in
lichtingen gaan vragen te Maastricht
naar dien dokter Hermans, vóór ik
m8n rapport uitbreng."
Toen Wouter's bewusteloos lichaam
inde struiken werd geworpen,waren
op de hei juist eenlge mannen aan
het stroopen. Begrypeiykcr wjze
schrikten zy geweldig. Doch toen zO
wat bekomen waren, stelden zy on-
middeliyk een onderzoek in.
Wdldra zagen de stroopers, dat het
een man, een volkomen naakt man,
was, die als het ware uit de lueht was
komen vallen. Zy stelden alles in het
werk, om hem weer by te brengen.
Na een poosje ademde hy weer, maar
Commissie tot wijziging ran het
verslag der Zuiderzee-Stoats
commissie
Do Minister van Wateretaan beeft
een Commi.sie ingesteld, die heeft te
onderzoeken, welke wpzigingen in do
begroetingen, voorkomende in hoofd
stuk VII van het verslag der Staats
commissie in zake afsluiting en droog
making van de Zuiderzae van 14 April
1894, zullen zyn aan te Drongen, ten
gevolge van styging van arbeid sloor,en
en van prfizen van materialen, als
mede van toepassing van nieuwe work-
wyzen bg de uitvoering van groote
werker».
School en Kerk.
Eervol ontslag aangevraag
Door den h"er M. D. Caljouw te
Middelburg is eervol ontsl9g saDge-
vraagd als onderwijzer in hot boek
houden by het Herhatiogsonderwys te
Goes.
i^ro vincienieu ws.
Coll|nsplaat. In de Vrydag alhier
gehouden vergadering van ingelanden
van deu poldor Oad-NoordBeveland,
waren 38 van de 49 ingelanden te
genwoordig of vertegenwoordigd.
Besloten is, den rigk »sn Wantes
kuip ta verboteren door aanwending
van natuursteen in plaats van beton,
zooals oorspronkeiyk was voorgesteld.
Aangenomen werd het bestuurs
voorstel tot het verdedigen en ver-
hoogan van den zesdyk tusschen de
dgkpalen 20 en 22 door gewapend
boton. De verhooging zal worden
aangebracht door het plaatsen van
een betonbeschoeiïog tot 5 M.
boven boogwatorpeil en de verdedi
ging door het maken van een beion-
glooiïng, sluitende van boven tegen
genoemde beschoeiing en van onde
ren tegen de bes aar.de steenstrook.
Aan 't bestuur werd opgedragen
een begrooting op te maken van een
verbetering van den dyk v;naf 't
pakhuis van den heer A. Koie Czn.
aan de haven alhier, tot by den pol
der Altekiein, door 't plaatsen van
een botonmunr op de kruin van den
dyk. Dit voorBtel zal verder worden
behandeld in een vergadering, die
vermoedeiyk in December a.s. zal
gehouden worden.
Het bestuursvoorstel tot het aan
gaan van een geldleening ten be
drage van f 100.000 werd aangeno
men.
Verder werd aan 't bestuur machti
ging verleend om een gedeelte van
perceel 1135 van Sectio A in Colljns-
plaat te verkoopen aan de gemeente,
voor 't geval dit terrein noodig mocht
bigken om daarop een gasfabriek te
stichten. De verkoopprys werd daar
voor bepaald op f 10 per Are.
Dan werd nog aangenomen een voor
Btel om in plaats van grint, voor een
hy bleef bewusteloos en met den her
stelden bloedsomloop kwam het bloed
weer uit zjn aohtrrhoofd vloeien.
Een der mannen merkte den gebro
ken schedel op. Hg wees de wonde
aan zgn makkers.
„Dat komt niet door den val in de
struiken,* zei hy.
Daarover waren allen het eens. Het
was een ernstige, geheimzinnige zaak.
Zg bielden een haastige beraadsla
ging. Een man trok zyn jas uit en
toen bedekten z8 hem zoo goed en
zoo kwaad als het ging.
Het was donker, en onmlddeiyk
keerden zg naar hun dorp St. Geer-
truld terng.Daar aangekomen, droegen
zy Wouter naar het huis van een
van hen, die de trotsehe bezitter van
een logeerbed was.
En nu ontstond er een nieuwe
moeiiykheid. Er moest een dokter
worden gehaald en ook een veld
wachter. Terstond werd een bode uit
gezonden om den dokter te halen,
maar met den veldwachter was het
een geheel ander ding.
Deze mannen waren stroopera, over
treders der wet. Herhaalde malen
waren zy reeds beboet. De veldwach
ter was zeer nieuwsgierig. Misschien
zon hg zich niet om het geheim van
de struiken bekommeren, maar hg zou
zeker precies willen weten, wat zy
dien avond op de hel hadden te maken.
Zg bleven dus rooken, praten en
eenvoudige middelen aanwenden, tot
de dokter kwam.
Hem vertelden zy de zuivere waar
heid; hy maakte geen opmerkingen,
geigk guide!gk bedrag, macadam aan
te koopen, en wel voorde navolgende
wegen: Voor den Nieuwen wag, vanaf
de straat by de dorpskom tot don
Zntdlaegewegvoor den Molenweg,
vanaf den Dorpsweg tot den Noord-
langeweg; voor dan Noordlangeweg,
vanaf den Molenweg tot den Coiyns-
plaatschen Groenewegen voor den
Znidlangeweg, vanaf den Katschen
Groeneweg tot don Boomdyk.
Hansweert. De kommies der be
lastingen 2e kl. A de Jong alhier, is,
met ingang van 1 Mei 1914, ver; laatst
naar Dragten.
's-Gravenpoider. In de Zaterdag
avond gehouden vergadering zou hot
by besluit dor vorige byeonkomat op
te richten muziekgezelschap worden
geconstitueerd.
Aanwezig waren twee leden van
het voorloopig comité, enkele dona-
tenrs en nog geen 2/3 van de
ingeschreven werkende lenen. De
voorzitter verklaarde toen, dat hg nu
en in 't vervolg niet meer zou mede
werken aan de oprichting van een
muziekgezelschap te 's-Gravenpoldor,
warrna de vergadering uiteenging.
Ovezand. By de Zaterdag gehou
den kerk-stemmlng is tot notabele
herkozen de heer S. Qundersmarek.
Kwadendamme, Zondag wilde de
zoon van dan Ryksveldwachter A. een
sprong doen, maar kwam daarby zoo
ernstig te vallen, dat hy den arm brak,
en deze ernstig gekneusd werd. Ge
neeskundige hulp word verleend door
dokter Van lngen Schouten, die den
patient later naar dokter Schouten te
Middelburg zond.
KrabbendIJke. Vrgdag was het de
laatste dag, nat de heer Ly baart als
hoofd der openbare school fungeerde.
Veertig jaren heeft hy hier aan het
hoofd dier inrichting gestaan. Thans
is de tyd aangebroken, dat hg van
zyn welverdiends rust kan genieten.
Velen zullen hem noode zien vertrek
ken. Byna geheel Krabbendyke heeft
van zyn degeigke lessen geprofiteerd.
Ook buiten de school heeft de heer
Lij baart zich jegens tal van vereeni-
gingen verdiensteigk gemaakt.
Des avonds vereenigden zich hot
personeel der school, de burgemeester,
het hooid der school van Gpstdyk en
de nieuw benoemde hoofdonderwyzer
te zgnen huize, Bg monde van den
heer J. Smit werd de heer Lybaart
toegesproken en hem hulde gebracht
voor zyn humaniteit jegens het per
soneel. Steeds is de verstandhouding
goed geweest. Als bewjjs van erken-
teigkheld werd bem een gouden lorg
net aangeboden. De burgemeester
dankte den heer Lgbaart, namens hot
gemeentebestuur, voor de belangrijke
diensten aan de gemeente bewezen.
Door de aideeling Krabber, dgke van
het N. 0. G. is aan hem, als secretaris,
een prachtige foto, voorstellende de
leden dier afdeoling, geschonken.
onderzocht zyn patiënt, knipte het
haar van de schedelwonde, schudde
zyn hoofd er oververbond ze, diende
een opwekkend middel toe en bleef
zitten wachten op den terugkeer van
het bewustzyn.
Maar dit duurde lang,en toen Wouter
eindeiyk zyn oogen opende, viel hy
terstond in slaap.
De dokter beloofde den-volgenden
dag vroeg te komen, en vertrok.
Gedurende Woensdag en Donderdag
yide Wouter meestal, en steeds vroeg
hg weer naar „Minnie." Dikwyis ook
vocht hy met iemand, die „Arie Leen
mans" heette en verklaarde, dat
„Wouter De Regt" In 't geheel niet in
Limburg was.
De vrouw van een zgner redders
paste hem op. Gelukkig, want deze
lieden waren zeer arm, konden zy van
hun rykere dorpsgenooten eieren en
melk krggen, en de dokter bracht de
noodige medicynen mee.
Langzamerhand herstelde Wouter
totdat hy Donderdagavond om negen
uur weer volkomen bg kennis was.
Dg wilde terstond opstaan en men
moest den dokter halen. Dezen ver
telde hy zyn geheole geschiedenis en
de dokter beloofde hem, den volgenden
morgen vroeg naar Rotterdam te
telografeeren en hem geld en kleeren
te bezorgen voor zgn reis, ja, hem
desnoods zelf te vergezellen. Maar
eerBt moest hy zgn drankje innemen
en slapen.
'Wordt vervolgd.)