i.) RANT.
N°. 113 1913,
Donderdag 25 September.
1009te jaargang,
Dure Tijden.
27 FEUILLETON.
Liefde's Loon.
GOESCH
De uitgave dezer Courant geaehiedt^Maandag-, Woenadag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfls per kwartaal, in Goes f 0,73, bulten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommera 5 cent,
Inaendlngr van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 3 uren, op VRIJDAG vóór la uren.
Telefoonnummer 33. Directeur G. W. vak Barneveld. Uitgave van de Naaml.Veuaootecisap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santhn.
De prfls der gewone advertentiën la van 1-5 regela 50 ct., elke regel meer 10 o t
115 directe opgaaf van driemaal plaatBlng derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, linwelflk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regela 1 1,— berekend.
Bewijsnummers SJcent,
NT zij, die zich met Ingang
van 1 Ootober a. a. op dit blad
abonneeren, ontvangende tot dien
datum vorachljnende nummera
gratia
Men weet lietwij zijn geen voor
standers van liet toekennen van fooien.
De werker is zijn loon waard, en schiet
dat loon, naar hetgeen hij verricht, te
kort, dan moet daarin op waardige
wijze worden voorzien. Met hel geven
van een fooi schept men geen gezonden
toestand.
Daarom vonden wij ook het bekende
duurte-toeslag-wetje alles behalve sym
pathiek. Het was een lapmiddel en....
van slechte soort.
Toch valt op één ding te wijzen.
Bij de behandeling van genoemd
wetje in de Kamer werd door ver
schillende leden de prijs-stijging der
levens-middelen of ontkend, of als iets
van voorbij-gaanden aard voorgesteld.
Wie echter geregeld de Handels
berichten nagaat, zal bemerkt hebben,
dat voor verschillende levens-behoeften
de prijs-stijging zich na 1911 heeft
voortgezet, en dat inderdaad van een
voorbij-gaand verschijnsel niet gesproken
kan worden.
De levens-middelen wie het ont
kennen durft, spreekt of schrijft, tegen
zijn geweten in gaan nog immer
omhoog.
Het valt nu eenmaal, helaas, niet
te ontkennen.
Doch dit niet alleen.
De stijging der huis-huren, welke in
tal van plaatsen en bijzonderlijk
in de groote valt waar te nemen,
rechtvaardigt liet, dat van een duren
tijd gesproken wordt. Het onderzoek,
dat de Engelsche regeering heeft laten
instellen, bevestigt in alle opzichten,
dat wij in een duurte-periode leven,
waarvan wij moeten het tot ons
leedwezen zeggen het einde blijkbaar
nog lang niet is aangebroken.
Het onderzoek der Engelsche regee
ring liep over acht-en-tachti'g steden,
met een gezamenlijk getal van negentien
millioen inwoners. Een aantal, driemaal
zoo groot dus ah Nederland telt. De
conclusie van het Engelsche rapport
is, dat in de laatste zeven jaar huis
huur, voeding, kleeiling en brandstof
gemiddeld tien procent in prijs gestegen
zijn. Gaat men de prijs-stijging over
een langer tijds-verloop 11a, dan blijkt,
dat in de laatste zestien jaar voor het
levens-onderhoud een vierde van het
totaal bedrag, dat 111 1890 voldoende
was, meer moet worden betaald.
Toevallig waB er rondom mevrouw
Hoytsema'a graf plaats gebleven en
Wouter vernam, dat het geen moeite
zou kosten, die ruimte ta koopan, om
er een passend gedenkteeken op ta
richten. Hfl vulde terstond de noodlge
formulieren In en het was een troost
voor hem, te weten, dat bfl zoo de
herinnering aan haar kon vereeuwigen,
ofschoon hij ook reeds een ander plan
had gemaakt, waardoor haar naam
voor alt(jd bewaard zou blflven.
Op de plek van hetHemelrijk" zou
de Louise Hoytaema Stichting voor
verlaten jongens verrijzen. Allen, die
wilden werken en leeren, zoudeneen
kansje krijgen en niet meer genood
zaakt zijn om, door honger en wan
hoop gedreven, tot misdaad te ver-
vallen.
HU was te jong, om al de bijzonder
heden van znlk een prachtige inrich
ting uit te werken, maar hfl was op
het denkbeeld gekomen en bezat het
geld. Het uitvoeren der onderneming
zon hfl aan anderen overlaten.
Nadat h(J het kerkhof had verlaten,
stond hjj opeens tegenover Van der
Poel, den politieagent, die In burger-
kleeding met zijn vrouwj wandelde.
Wel, heb ik ooit van m|jn leven 1*
riep de agent uit, „wie zou dat ge
dacht hebben Ik ging gisteren naar
het .Hemelrijk", maar u was ver
dwenen. Het gaat u? Goed, niet
Die prijs-stijging is natuurlijk niet
alleen tot Engeland beperkt gebleven.
Het Engelsche rapport geeft over
andere staten ook enkele cijfers.
Wat men in 1900 in Engeland met
een Hollandschen gulden kou betalen,
kostte in 1912, twaalf jaar laler dus
slechts, 115 cent. I11 ons land was liet
nog ergerdaar was de prijs-stijging,
over deuzelfden termijn genomen, ge
middeld drie-en-twintig cent per gulden.
De Belg had twee-en-dertig, de Duit-
scher acht-en-twiniig, de Amerikaan
negen-en-twintig cent, op den gulden
meer te betalen.
De duurte is dns absoluut geen voor
bijgaand verschijnsel gebleken. Zij is
wel de beste verklaring niet, alleen,
doch ook de rechtvaardiging van de
vele loon-acties, welke allorwege op
touw werden gezet.
Alleen toch wanneer deloon-stijging
gelijken tred hield met de prijs-stijging,
kon het levens-peil van duizenden en
tienduizenden hetzelfde blijven. Wan
neer de loonen, over zestien jaar ge
nomen, eveneens met een vierde waren
gestegen, zou de werknemer nog slechts
in dezelfde conditie zijn gebleven, als
waarin hij in 1890 verkeerde.
Het Engelsche rapport berekent, dat
de vak-arbeiders in de laatste zeven
jaar een loons-verhooging gemid
deld, altoos van vier ptocent hebben
gekregen. De loon-stijging is dus aan
zienlijk beneden de prijs-stijging ge
bleven.
In ons land zal bet wel wat anders
staan dan in Engeland.
Het ware te wenschen, dat ook ten
onzent dergelijke onderzoekingen, be
nevens een gansch anders ingerichte
statistiek, eindelijk eens die gegevens
verschaften, welke men zoo herhaaldelijk
noodig beeft en nog steeds mist.
Zou bet niet iels zijn voor bet nieuwe
Ministerie
Het behoeft geen kwestie van poli
tiek geschil te zijn.
De liberale mr. Levy en de antirevo
lutionaire professor Fabius zijn het er
roerend over eens, dat onvoldoende
salarieering de kwaal is van alle amb
tenaren en beambten in Nederland.
Het geldt, ook voor zoo vele anderen.
Herziening van veler loonen zal,
naar onze overtuiging, op den duur
dan ook niet kunnen uitblijven.
De vraag is alleenhóé lang zal
het duren
Paarden, die den haver verdienen,
krijgen hem in den regel niet.
haten wij hopen, dat er thans een
betere tijd zal aanbreken.
Want niet waar hoop doet
leven. Al is het dikwijls een schrale
troost.
waar
Hjj wierp een goedkeurenden blik
op Wouter's kleeding.
,Ja," zei Wouter. ,Ik ben un In
goede handen."
„Zfl hebben u toch geen horlogo
gegeven?" vroeg Van der Poel be
zorgd.
„Neen, ik bezit geen horloge."
„Heel goed. U zult er weldra een
krjjgen. De inspecteur heeft uw adres.
Maar hjj moet uw voornaam weten."
„Wouter."
Wouter nam zijn hoed at en ging
zoo snel mogeljjk verder. Hfl had er
niet op gerekend, zoo gemakkelijk
herkend te worden.
De heer Van Heukelom ontving hem
eenigszlns stijf. Hij begreep niet, wie
hem uit het Maas-hótel kon hebben
geschreven. Wouter was in zfln her
innering nog de havelooze jongen, hfl
kon zich hem moeilflk voorstellen als
een bezitter van millloenen. Z|Jn voor-
loopige indruk maakte echter plaats
voor groote verbazing, toen de jongen
zfln geschiedenis begon te vertellen
van het begin tot het eind, met allo
bijzonderheden, behalve den naam van
de plaats, waar hij gewoond en zfln
steen gevonden had. Wouter gaf hem
een levendige beschrijving van zfln
onderhandelingen met Salomons, het
inpakken der diamanten, het gevecht
tussehen den agent en den boef en
kwam eindelflk ook op den aankoop
van het „Hemelrijk". Hfl las hem de
afschriften van zfln brieven en de
antwoorden daarop voor en toen wist
de rechter natuurlflk, waar de meteoor
was gevallen.
15 uitenlan d.
Hei bezoek van d* n Griekschen
koning aan Frankrijk.
Zelden zal in geheel Europa het
ofiicieele bezoek van een regeerend
vorst aan bet hoofd van een naburigen
staat met zooveel belangstelling ge
volgd zfln, als het ba' ook, dat koning
Constantfln van Griekenland op het
oogenblik aan den president der Fran-
sche republiek brengt.
Want het licht ontvlambare Fran-
eehe volk, bovenal do Parflzenaars,
was slechts enkoio dagen geleden in
woord en geschrift te velde getrokken -
tegen den jongen koning, die In een
overdreven huldebetuiging aan de
gehate Duitsche autoriteiten voorbfl
zag, wat Frankrflk in het belang van
het Grieksche volk hsd verricht en
hoc het Hellceneche leger weerbaar en
slagvaardig was gemaakt onder lei
ding van bekwame Fransche officieren.
De enthousiaste bevolking van de
ville lumière Iaat zich spoediger dan
oenige andere door haar gemoeds
stemming maealeepen, zfl jubelt den
baar sympathieke bezoeker uitbundig
toe, maar ontziet zich niet, hun, die
haar onverschillig of vijandig zfln,
onomwonden haar diepste minachting
te toonen.
Daarom werd, zeer terecht, gevreesd,
dat de intocht van koning Constantfln
ln de Fransche hoofdstad aanleiding
zon geven tot uitingen van volksaf-
kenring, dia op den jongen vorst een
h3el onaangenamer indruk moesten
maken en aanleiding zonden kannen
worden tot een groote verwijdering
tussehen Frankrflk en Griekenland.
Had de intocht van den Griekschen
koning oaniga dagen vroeger plaats
gehad,dan waren dergelflke incidenten
zeker ook niet achterwege gebleven.
Maar de Parflzenaars, door het
minste opgewonden, zfln ook in enkele
dagen hnn verontwaardiging weer
vergeten en daardoor is het dan ook
niet tot een openlijke uiting van af
keuring jegens den Griekschen koning
gekomen.
Dat men daar terdege voor bevreesd
was, bewees wel bot lelt, dat het nur
van aankomst van koning Constanttjn
en ook de weg, wolken hfl bfl zfln
intocht in Parijs zou nomen, streng
geheim gehonden waren.
Na reed do koning, door oen klein
gezelschap ontvangen, bflna onopge
merkt door de Fransche hoofdstad
naar de voor hem in gereodheld ge
brachte vertrekken, waar hfl aanstonds
aan journalisten en fotografen gele
genheid gaf, met hem ln contact te
komen.
Wel was van verschillende zflden
nog het volk opgowekt, togen den
koning te manifesteeren, maar deze
beweging is, voornamelflk door de
verstandige taal van de voornaamste
Fransche bladen, op niets uitgeloopen.
Terecht schroef de Matindat de
„Dat is een verstandige zet", zei hfl
glimlachend. „Nu je dat stnk grond
in eigendom bezit, kan niemand je
het bezit van den meteoor meer be
twisten. Hoe ben je op dat denkbeeld
gekomen
„Door n," antwoordde Wouter be
scheiden. „Bfl onze laatste ontmoeting
zinspeelde u op zoo Iets. Ik wil
niemand buiten u de geschiedenis van
mfln meteoor vertellen, maar Ik vond
het maar het beste, die plek te koopen
en er een liefdadige inrichting op te
richten ter gedachtenis aan mfln
moeder."
Je vertrouwen is zeer vleiend voor
mfl," zei de heer Van Heukelom, op
nieuw glimlachend. „Je hebt zeker
ook alleen ja intrek genomen in het
Maas hötel, om aan je persoonlijkheid
gewicht bfl te zetten en je te doen
gehoorzamen
„Dat was de reden, meneer."
„Vertel mfl dan ook, mfln jengdiga
milllonnair, hoe Ik je van dienst kan
zfln. Ik ken. je reeds genoeg om te
begrflpen, dat je mfl niet zonder oog
merk je geschiedenis zoo openhartig
hebt verteld, mfln jongen."
Wouter aarzelde even. Hfl wildeniet
graag een weigering ontvangen en
wist ook niet, hoe de heer Van Heu
kelom zfln verzoek zou opnemen.
„U hebt gelflk, meneer," begon hfl.
„Ik ben nog maar een jongen. Op don
leeftfld, dat ik nog op de schoolbanken
hoorde te zitten, moet ik reeds groote
sommen gelds beheeren. Ik weet na
tuurlflk niets van geldbeleggingen.
Salomons Is een Jood, die wel zal
beproeven mfl te bedriegen. Ik heb
uitlatingen van den koning in Frank
rflk een gerechtvaardigde ontevreden
heid hebben gewekt, nraar dat het
volk van Parfls zich te ridderlijk moest
toonen, om den souverein van een
bevriend volk, wiens regeering na liet
gebeurde al het mogelflke deed, om
de ongelukkige woorden goed te
maken, een slechte ontvangst te be.
reiden.
Alles is dns in de beste orde ver-
loopen en ook bfl het bezoek van den
koning aan het Elysee zfln geen in
cidenten voorgekomen.
De daar gehouden toasten huldig
den in gelukkig gekozen bewoordin
gen de Fransch-Grieksche betrekkin
gen en do gevoelens.
Zoo is het Grieksch-Fransebe inci
dent nog tfldig bezworen en heeft een
enkel ondoordacht gesproken woo-d,
dank zfl de verstandige houding dar
Fransche pers, niet tot de verwijdering
geleid van twee Europeeeche mogend
heden, die elkaar, noch nu, noch in de
toekomst zullen knnnen missen.
Ongeregeldheden te Dublin.
Al zfln in Groot Brittannië een staking
en da gevolgen daarvan zoo goed als
bezworen, in Ierland is het nog alles
behalve rnstig.
Zondag la het te Dublin den ge-
heelen dag woelig geweest, maar ern
stige rustverstoringen hadden niet
plaats. Tegen den avond zette zich
echter een stoet van 10000 stakers in
beweging, voorafgegaan door tam
boers en hoornblazers en geësoorteerd
door 200 politieagenten.
Al heel spoedig vielen er ongeregeld
heden voor, tramwagens werden ver
nield en het regende steal en op tram-
beam'oten en politie.
Een hevig gevecht volgdede poli
tic werd door het gepeupel uit de
zflstraten aangevallen en menige poli
tieagent wer.l bloedend verwond. Na
talrijke charges slaagde een sterke
politiemacht er in, de straten schoon
te vegen.
Verschelden personen moesten ech
ter ln het ziekenhuis opgenomen wor
den, wel een bewfls, dat op een
vrlendschappelflke bfllegging van ge
schillen tussehen de Iersehe werk
gevers en de laden der trade unions
vooreerst niet gerekend behoeft te
worden.
Binnenland.
Intrekking van wetontwerpen.
Met machtiging van de Koningin
heeft de Minister van Binnenlandsehe
Zaken ingetrokken:
lo. twaalf ontwerpen van wet tot
het ln overweging nemen van voor
stellen van verandering ln de Grond
wet. (Grondwetsherziening);
2o. wetsontwerp, houdende bepalin
gen omtrent openbare inzamelingen
3o. wetsontwerp, houdende regeling
van de positie van vrouwelflke Rflks-
geen bloedverwanten of vrienden, die
ik kan vertrouwen. Ik gevoel, dat ik
vertrouwen in u kan stellen. Wilt u
gedurende de eerstvolgende jaren mfln
zaken beheeren, mfl raad geven, mfl
zeggen, hoe ik most handelen, ln
één woord, mfln voogd worden?"
Een oogenblik zweeg de heer Van
Heukelom, stom van verbazing. Ein
delflk bracht hfl er uit:
„Je bent de zonderlingste jongen,
dien ik ooit heb ontmoet."
Wonter lachte vroolflk.
„Ik geloof niet, meneer, dat ik zoo'n
buitengewone jongen beD, maar een
jongen, die plotseling ln een buiten
gewone positie is geplaatBt. Ik hoop,
dat u mfln verzoek zult inwilligen.
Als ik het zeggen mag, zonder aan
matigend te schflnen, het zal voor u
ook goed zfln. Ik meen, dat iemand,
die millloenen beheert, recht heelt op
een veel grooter inkomen dan dat van
een president van de rechtbank?"
„Dat is ook mfln meening," zei de
rechter, de klaschheid op prfls stellend,
waarmee Wonter zinspeelde op een
ruim salaris voor het beheer zflner
goederen.
„U stemt dus toe riep Wouter
vroolflk uit.
„Niet zoo haastig, mfln jonge vriend.
Mfln vrouw zou het mfl nooit vergeven,
als ik zulk een gewichtigen stap deed,
zonder haar te raadplegen. Wil je
blflven eten?"
Toen begreep Wouter, dat hfl zfln zin
zou krflgen. Niets werd gezegd ln de
aanwezigheid der dienstboden, maar
toen zfl voor een aangenaam vuurtje
in de bibliotheek zataD, noodigdede
ambtenaren en onderwijzeressen bfl
het openbaar onderwfls, die in het
huwelflk treden, en
4o. wetsontwerp, houdende wflzlging
van de Gezondheidswet.
Staaticommieeie voor de werkelootheid.
Vóór zfln vertrek naar het buitenland
heeft minister Treub, voorzitter van
de s< aataeommissla voor de werkloos
heid, een vergadering geleld van da
commissieleden, de heeren mr. P. J. M.
Aalberse, A. Plate, mr. P. J. Troelstra
en H. de Wilde, die zich met den
voorzitter belast zagen met de vast
stelling van het eindverslag.
Na vaststelling van de punten van
het verslag is besloten, voor de eind
redactie, die aan den secretaris der
algemeene commissie, prof. De Vooys,
is opgedragen, na den terugkeer van
den heer Treub uit het buitenland in
de maand October nogmaals te ver
gaderen.
Het verslag, dat naar de Nieuwe Ct.
verneemt, zeer belangrflke en ingrfl-
pende voorstellen bevat, zal nog vóór
I Januari e.k. openbaar gemaakt
worden.
Kamerfractie der Liberale Unie.
De Kamerfractie der Liberale Unie
heeft tot voorzitter gekozen mr. Th.
H. de Meester, tot vice-voorzitter dr.
H. F. Hubrecht, tot secretaris den heer
W. de Jong en tot penningmeester
mr. W. Dolk.
Mr. G. Jannink had zich niet her
kiesbaar gesteld als secretaris.
School en Kerk.
De leerredenen
van Bernardue Smytegelt.
Men sehrflft uit Zeeland aan de
N. B. Ct.
In onze omgeving dwepen da ouder-
wetsche gereformeerden nog steeds
met de leerredenen van Smytegelt j in
de gezinnen dezer lieden, en vooral
bfl de voorgangers ln samenkomsten
van dezen, ontbreken de preekbundels
niet, wat vooral eigenaardig mag
hoeten, omdat deze predikant zfln
leerredenen meest voor de vuist uit
sprak, en er weinig van bekend zou
zfln, indien vrienden en vriendinnen
den inhoud niet hadden opgeteekend
een zekere juffrouw Mi,ria Boter, die
dertig jarenlang den prediker volgde,
schreef er zeventien tamelflk dikke
kwartflnen mee vol en Smytegelt zelf
bepaalde bfl zfln testament, dat al zfln
handschriften onder zfln erven moes
ten verdeeld worden, maar dat zfl die
alleen voor zlehzelven mochten bezi
gen, niet uitleenen of laten afschrijven,
en dat anders alle papieren moesten
vernietigd worden.
Barnardus Smytegelt werd geboren
te does ln 1665, opgeleid voor predi
kant en In 1689 te Borselen beroepen,
waar spoedig de aandacht op hem
gevestigd werd. In 1695 werd hfl
predikant te Middelburg, waar hfl in
rechter Wouter uit, zfln avonturen aan
zfln vronw te vertellen.
Deze dame had evenals ledereen de
couranten gelezen en natuurlflk het
oordeel van haar echtgenoot gehoord
over den haveloozen jongen met zfln
kostbare steenen. De aanwezigheid van
Wonter, zfln verhaal bracht haar in
groote verbazing, en bfl sommige
gedeelten ervan kwamen er tranen in
haar oogen.
„Hoe jammer, dat je moeder dood
isl" prevelde zfl, toen hfl had geëin
digd, en die woorden deden Wouter
goed. Een wereldsohe, baatzuohtige
vrouw zon aan niets andera hebben
gedacht dan aan het vooruitzicht op
weelde, dat zleh voor haar echtgenoot
en haar opende. Zfl was eerder be
vreesd voor de groote verantwoorde
lijkheid, die hfl op zich zou nemen.
Toen Wouter laat In den avond het
huis verliet, had de heer Van Heu
kelom hem nog wel geen vaste belofte
gegeven, maar hfl zou over het voor
stel denken en Wouter twflfelde niet,
of hfl zou eindigen met het aan ta
nemen.
In het hötel wachtte hem een
telegram
„Heb verkocht voor ruim vijfhonderd
duizend. Keer Maandag terug.
Salomons."
Hier was het overtuigend bewfls,
Indien zulks nog noodig was. Wouter
was verscheidene malen milllonnair.
Wordt vervolgd.)