N°. 112 1915.
Dinsdag 23 September,
1008tï jaargang.
De nieuwe Koers.
26 FEUILLETON.
Liefde's Loon.
mmt
Dn uitgave dezer Courant geschiedt.Maandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
Uitgezonderd op feestdagen.
Frjs per kwartaal, In Goes f 0,79! bulten Goes, franco f 1,35.
Afzonderlijke nommers S cent.
Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
Deprjs der gewone advertentlën Is van 1-5 regels50 ct., elke regel meer 10 e»
nj| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k 1,— berekend.
Bewijsnummers 5„cent,
Telefoonnummer 23. Directeur G. W. van Babneveld. Uitgave van de Naam).Vennootschap .Goesalie Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santhx.
IV Zij, die zich met Ingang
van I October a. s. op dit blad
abonneeren, ontvangende tot dien
datum verschijnende nummers
gratis
De wind is om.
Het is op verschillende wijze den
volke kenbaar gemaakt, en wij verheu
gen ons daarover van harte.
Natuurlijk heeft niemand er een
oogenblik aan gedacht, dat het thans
opgei reden, vrijzinnige Kabinet Kol Io
nian's in-treurige tariefwet zou hand
haven. Ook het hoogst onbillijke de-
bietrecht op de tabak is van de baan.
Men moet over de grenzelooze bru
taliteit van een Maasbode- redacteur
beschikken, om den volke diets te dur
ven maken, dat, gezien den inderdaad
minder rooskleurigen toestand van
's rijks financiën - waaraan het „koste
lijk" Kabinet-Heemskerk en niemand
anders schuldig staat de linkerzijde
ten slotte op een verliooging van liet
tarief zal aangewezen zijn. Wij mogen
een schrijver van roomschen huize niet
voor zóó onnoozel aanzien, dat hij een
ondeelbaar moment slechts aan de waar
heid van deze bewering heeft, geloofd.
Integendeel hij is van het standpunt
uitgegaan: schrijf er maar op los; de
brave lezers zullen toch wel slikken,
wat ik hun voorzet en van
absolutie ben ik bij voorbaat verzekerd.
Wanneer wij de rechtsche pers laag
aanslaan, dan staan onmiddellijk de
„christelijke" pers ridders op hun ach
terste beenen en smalen natuurlijk
het intellect wordt alleen gevonden hij
de linkerzijde.
Dat is onzin.
De heeren zouden beter doen, te
schrijvenhet streven naar eerlijke
voorlichting wordt schier uitsluitend
gevonden bij links.
Wat bijvoorbeeld te zeggen van een
„christelijk" orgaan, dat klakkeloos
beweertook links is met een tariefwet
gekomen
Wat. de rechtsche organen wijlen
Minister Pierson inzake het tarief pro-
beeren te verwijten, is leeds zóó her
haaldelijk weerlegd, dat wij van een
nieuwe weerlegging ons met een gerust
geweten ontslagen achten. En het pleit
niet voor de geestelijke vermogens,
waarover sommige rechtsche scribenten
de beschikking hebben, zoo zij beweren
gelijk weer dezer dagen is geschied
dat ook de vrijzinnige bewindslieden
Sprenger van Eyk en De Meesier een
aanslag op ons vrijliandels-stelsel in den
zin hadden.
Even onjuist is, wat ten aanzien van
liet debietrecht op tabak te berde wordt
XII
Voordat hy Bicti ter raste begaf,
vroeg Wouter het adres van den beer
Van liealtelom en schreef hem, of hy
hein den volgenden avond kon komen
bezoeken. Ook riep hy de hulp van
den directeur van het hOtel weer in.
„Ik heb de hulp van een volkomen
betrouwbaar zaakwaarnemer noodig,"
zei h|j. „Ik wensch een eigendom te
koopen, niet van veel waard», maar
waarin ik belang stel. Kunt u mil het
adres van zoo iemand geven
De heer Eldring noemde een be
kende Kotterdamache Ui ma.
„Zy kunnen inlichtingen bjj u vor
krijgen," voegde Wouter er by. „Na
tuurlijk vraag ik u niet, meer te zeg
gen, dan dat ik hier ben, maar de
hoofdzaak Is, dat ik liever niet wil,
dat u hun m|jn leeftijd meedeelt. Ik
zal de geheele zaak schriftelijk af
doen."
De directeur lachte.
„U bent de zonderlingste jonge heer,
dien ik ooit heb ontmoet. Uw bank
heeft echter de allorbesto inlichtingen
omtrent u gegeven, dat zal ik aan
leder zeggen."
Toen schreef Wouter, niet zonder
veel moeite en hoofdbreken, den vol
genden brief
Geachte Heeren, De heer El-
gebracht.
Zeker tol de financieele voorstellen
van liet vrijzinnige Kabinet-De Meester,
dat evenals liet Ministerie-Gort van der
Linden onder hoogst ongunstige finan
cieele omstandigheden liet bewind aan
vaardde adres aan FCuyper en con
sorten behoorde liet lieden van een
debietrecht op de tabak.
Maar uir. De Meester stond heel wat
beter in zijn schoenen dan uil'. Kolkman.
Eerstens bet debietrecht op tabak
was een onderdeel van een complex
financieele maatregelen.
Tweedons Minister De Meester had
daarbij een voorstel ingediend, den
accijns op de suiker te verlagen, waar
aan de beer Kolkman natuurlijk
niet dacht.
Derdens bij de voorgestelde heffing
van een debietrecht op tabak deed het
Kabinet De Meester duidelijk uitkomen,
dat niet het pijpje of de goedkoope
sigaar van den kleinen man, doch wel
in de allereerste plaats de .havanna of
manilla van den grooteu heer zou ge
troffen worden.
Wederom vanzelfsprekend dacht de
heer Kolkman er gansch anders over.
Dat kon trouwens niet anders.
Democratie en Kolkman, zij ver
dragen zich even slecht als water
en vuur.
Maar nog op ander gebied is de
nieuwe koers merkbaar.
De heer Cort van der Linden
Minister van Binnënlandsche Zaken
beeft de circulaire van zijn ambtsvoor
ganger mr. Heemskerk welke cir
culaire dateert van 28 September 1908,
ingetrokken. Aan de bij de rijksscholen
aan te stellen ongehuwde onderwijze
ressen moet derhalve voortaan niet meel
de mededeéling worden gedaan, dat. zij
bij bet aangaan van een huwelijk zoo
goed als zeker ontslag zullen bekomen.
De teekenen zijn inderdaad duidelijk.
De reactie lieeft afgedaan.
Er zal wederom een vrijzinnige, een
democratische wind over Nederland
waaien.
Toen in 1905, na liet wanbeheer
van liet Kabinet-Kuypcr, de verkiezin
gen voor de deur stonden, heeft een
man van rechts aangedrongen op zui
vering van den polilieken dampkring.
Hij heeft toen geen gehoor gekregen.
Maar ons dunktthans kan bij toch
voorzeker tevreden wezen.
Buitenland.
De onrust in de Engelsche
arbeiders wereld-
Wat een oogenblik gevreesd werd,
een ernstige, langdurige en veelom
vattende stak'ng ln het Engolsebe
goederen- en personenvorvoerwezen
Fchyrt gelukkig niet bewaarheid te
dring, directeur van het Maas-hóte),
heeft m|j uw firma genoemd als ge
schikt om zekere zaken voor m|j ln
orde te brengen. Ik wensch een klein
eigendom te koopen op den Schle-
damschen D|jk, bekend als het „Hemel
rijk", en ook een zeemanswinkel daar
dicht b|j, gehouden door zekeren
Dirksen. Het „Hemelrijk" Is het eigen
dom van de naamloozo vennootschap
„Anthraeiet"; ik weet niet, aan wien de
winkel behoort Ik wensch deze eigen
dommen te verkrijgen voor een fllan
tropisch doel, maar verlang niet, dat
m{n naam bfj den koop wordt ge
noemd. Ik stel daarom voor, wanneer
u den pr|js zult hebben vernemen,
liefst zoo spoedig mogelijk, n de ver-
eischte sommen te doen toekomen.
U kunt dan de eigendommen laten
zetten op welken naam u wilt en later
weer op m|j laten overdragen. Wees
zoo goed nw onkosten b|j den koop
prijs te voegen. Daar ik niet zeker
ben van m|jn bewegingen, wil ik
liefst schriftelijk onderhandelen. U
zult m|j zeer verplichten en het zal,
hoop ik, lot verdere zaken leiden, in
dien u terstond morgenochtend de
zaak in handen neemt.
Hoogachtend,
Uw dw.
WOUTER HOÏTSBMA.
Daarna ging h{j vroeg naar beden
sliep gerust. H{j stond op, lang voor
de gewone logés, stelde z|jn ontbijt
uit, wandelde naar het „Nieuwsblad"
en koeht de nummers van de geheele
worden. Voor Groot-Brlttannlë althans
mag hot gevaar vrijwel als geweken
beschouwd worden en voor een groot
deel is dit te danken aan de inmen
ging van de regeerlog.
Het ministerie van handel toch ls
als bemiddelaar opgetreden in de
staking van het personeel der motor
bussen en heeft de vertegenwoordigers
van beide partijen tot een heden te
houden bespreking uitgenoodigd. De
beambten der motorbuemaatBchappy
hebben er dan ook in toegestemd, in
afwachting van deze conferentie aan
het werk te blyven.
Overigens blijkt uit alles, dat de
Btaking in Londen lonter een sympa
thie-staking is, waarbij dan tevens
gepoogd wordt, de vqkvereenlgingon
van het personeel meer algemeen te
doen erkennen.
Klachten over arbeidsduur, loon of
behandeling hebben in deze staking
geen overwegenden Invloed en door
velen wordt de staking te Lorden
althans als ongemotiveerd be
schouwd.
De nationale bond van spoorweg
beambten heeft te Londen do verkla
ring openbaar gemaakt, dat de stakiug
aan de sporen te Liverpool en Bir
mingham als onverwijld en ongegrond
moet worden afgekeurd en ook de
maatschappijen te Liverpool werkten
een uitbreiding van de staking togen
door bekend te maken, dat z|j bereid
waren, de stakers en geschorste werk
lieden weer in dienBt te nemen, wan"
neer dezen er in toestemden, alle
goederen, welke de maatschappij ver
voerde, te hanteerer.
En ondanks deze verklaringen liet
de toestand zich Zaterdag nog zeer
ernstig aanzien.
Te Ürewe staakten 500 werklieden,
te Derby 200 en te Manchester lag het
geheele havenbedrijf stil door de
staking van f000 ?,rbelders.
Uit andere plaatsen kwamen daar
entegen weer gunstiger tijdingen. Ta
Liverpool kan de staking vrijwel als
geëindigd worden beschouwd en te
Birmingham Is zy reeds zoo goed als
- orloopen. In eerstgenoemde plaats
heeft het stakingscomité de voorwaar
den van de spoorwegmaatschappijen
aanvaard en moest de schikking alleen
nog maar door een algemeene verga
dering van het personeel worden goed
gekeurd.
De staking ln en om Londen een
sympathie-beweging van de arbeiders
ln Groot Brittannlë met hun Iersche
kameraden, dreigt dus geen ernstige
belemmeringen in het verkeer te zullen
veroorzaken.
Da verwarring op den Balkan.
Op den Balkan is het nog alles
behalve rustig en niemand, die bedenkt
hoe daar willekeurige stukken van
het eene r|jk b|j het andere gevoegd
zjjn, hoe daar aan duizendsn een
vreemde overheersching en een vreem
de nationaliteit werd opgedrongen, zal
zieh daarover kunnen verwonderen.
Tussehen Bulgarije en Turkije be
staat op het oogenblik de meest vriend
schappelijke verhouding. Aan belde
zgden lieoft men b|j de grensregeling
concessies gedaan en men kan vrijwel
aannemen, dat beide ryken zich ten
opzichte hnnner gemeenschappelijke
belangen znllen aaneensluiten.
Het door de Turksche en Bulgaar-
scbe gevolmachtigden geteekend pro
tocol betreffende de nationaliteiten
bevat de bepaling, dat ieder Moham
medaan, woonachtig in het door Tur
kije aan Bulgarije afgestane gebied,
gedurende de eerste vier jaren het
recht zal hebben, de Tnrksehe nationa
liteit aan te nemen, m. a. w dat alle
bedoelde Mohammedanen gednrende
dien t|jd Turksche onderdanen bl|jven
en het hnn vr|j staat, het land uit te
trokken.
Wanneer Bulgarije deze bepalingen
stipt nakomt, staat niets een Bul-
gaarsch-Turksch verbond meer ln den
weg.
Tussehen Griekenland en Bolgar(je
is de verhouding minder rooskleurig
en tussehen beide rijken z|jc moeilijk
heden gerezen over denitwisseling van
krl: gsgevangenen.
Ook tnsschen do bondgonooten
Griekenland en Servië gist het. De
verhouding tussehen de regeeringen
van beide landen laat veel te wensehen
over en de spanning tussehen Grieken
en Serviërs geeft dagelijks aanleiding
tot tal van Incidenten.
In Koemenlë moet de ontevie-
denheld tegenover Bulgarije berusten
op het bekend worden van een geheim
verdrag tussehen Bulgarije en Oosten
rijk Hongarije, waarin vastgesteld
zou zgn, dat, wanneer Oostenrijk met
Rusland ln oorlog mocht geraken,
Bulgsr|je de Dobroedzja en Oostenrijk
Moldavië zou bezetten.
In Macedonië, waar Grieken en
Serviërs met geweld alle oproerige
bewogingen trachten te onderdrukken,
ls het nog even roerig als toen
deze streken onder Turksch bestuur
stonden.
De Bnlgaarsshe scholen, die na lange
jaren van str(jd door de Tnrken waren
erkend, z|jn door Grieken en Serviërs
in Macedonië onmogeljjk gemaakt.
Bovendien hebben dezen in tal van
Macedonische en Albaneesehe dorpen
de Bnlgaarsche bevolking uitgeroeid,
wat oorzaak zal worden, dat zoowel
Bulgaren als Albaneezen, die door de
vrede van Boekarest onder Griekseh en
Servisch jak zjjn gekomen als één
man tegen de nieuwe overheerschers
zullen opstaan.
In Albanië heerscht de grootste
wanorde. In verschillende steden werd
besloten, zich b|j Essad Pasja
aan te sluiten en werd de noodzake
lijkheid betoogd, dat Noordelijk Al
banië niet van de voorlooplge regee
ring afhankelijk zon z|jn.
Verschillende stammen verklaarden
daarentegen zich weer te znllen aan
sluiten b|j de voorlooplge regeering.
Uit alles blijkt wel, dat de anar
chistische toestand ln Albanië met
week.
Na kon hjj hot zeldzame genot
smaken zich te zien, zooals anderen
hem zagenhj las de verschillende
beschrijvingen van het tooneel voor
do rechtbank, en zag de benamin
gen „onbeschaamd", „overmoedig",
„heerschzuchtig", „zeer schrander"
„overtrokken met een dun laagje be
schaving" en „vbrwaand" op zich toe
gepast.
Hy lachte om dat ongunstige oor
deel. Tot z|jn dartiende jaar had hy
eerste klas opvoeding gehad, hy sprak
wat Fransch, Engelsch en Dnitsch,
wist wat van wiskundegeschiedenis
en aardrykskunde daarentegen waren
z|jn lievelingsvakken geweest.
Het meeste belang stelde hy in de
artikelen gedurende zfjn gevangen
schap Een enkel kwam de waarheid
gevaarlijk dicht nabij. Het redeneerde,
dat de diamanten bevattende meteoor
steen moest gevallen z|jn gednrende
den hevigen storm van den 19den en
volgens het Meteorologisch Instituut
ongeveer in het westeiyk gedeelte van
de stad.
Dat was haast al te goed geraden
en Wouter was bljj van den heer
Eldring te hooren, dat de makelaars,
na per telefoon eenige inlichtingen
omtrent den heer Hoytsema te hebben
gevraagd, zyn instrneties terstond
zonden opvolgen.
Drie nur later werd er een brief
voor „den heer Wouter Hoytsema'"
gebraeht. Hy kwam van de makelaars
en luidde als volgt
„Wy hebben nw geëerde Instructies
ontvangen en lieten geen t|jd voorby
gaan, om het erf op den Schledamschen
Dyk op te nemen. Wy hebben be
vonden, dat het „Hemelryk" staat op
een oppervlakte van by schatting drie
dnizend twee honderd vierkante voet,
terwyi de winkel, ln huur by Dirksen,
aan de straat achttien voet breed ls
en ongeveer dertig h vyf en dertig
voet diep. Da eigenaar van dien winkel
woont ln de buurt en b|j wil hem
veikoopen voor v|jf-en-vjjftig honderd
gulden.
Gelukkig vonden wy den directeur
van do n&amlooze vennootschap „An
thraeiet" in zyn kantoor. Ofschoon
de firma het „Hemelryk" bestemd had
voor een depót, ls z(j niet onwillig, het
te verkoopen, onder voorwaarde, dat
het erf niet gebruikt zal worden voor
een dergelijke zaak gedurende een
tijdperk van twintig jaar na den datum
van overdracht. Wy deelden mede,
dat de plek voor een fllanthroplsch
doel was bestemd, maar men bleef op
die voorwaarde aandringen. De ge
vraagde prys ls vyf-en-twintig duizend
gulden, welken w(j als veel te hoog
beschouwen, daar er geen geschikte
toegang ls. Ook wensehen wy u te
doen opmerken, dat Dlrksen's winkel
niet grenst aan het „Hemelrijk* en
het noodig zou z(jn, nog twee hulzen
te koopen om een aangesloten geheel
van het eigendom te maken.
Volgens de letter van uw opdracht
hebben wy echter de eer u te be
richten, dat de belde eigendommen
den dag gevaarlijker wordt. De chris
telijke bevolking smeekt dan ook om
bevryding van de Albaneesehe regee
rlog en bescherming tegen het schrik-
bewind van de benden.
Met het oog op den gevaarlijken toe
stand aan de Albaneesehe grens, zul
len de ServiBohe troepen de strategi
sche positie in Albanië, welke z(j op
verzoek van de mogendheden hadden
opgegeven, weder bezetten. Uit een
en ander bl{jkt wel ten duldelykste,
dat de verwarring op den Balkan weor
grooter dan ooit te voren is.
Het allerverstandigste doet op het
oogenblik misschien nog wel de Ween-
sche pers, welke zieh van alle be
schouwingen over de Balkantoestan
den onthondt, om daardoor aan te
toonen, dat men in Oostenrijk de Bal
kancrisis moede ls.
Slechts eenige bladen constateeren
met vrengde de TnrkschBulgaarsoha
toenadering en spreken er hun vol
doening over uit, dat door de algeheele
uitputting op den Balkan een ernstige
strijd, tenminste in de naaste toekomst,
niet meer te verwachten is.
De Vereenlgde Staten en Mexico.
De krügsraad In de stad Mexico
heeft, ondanks het algemeen bekende
feit, dat de vorige Mexicaansche pre
sident Madero door revolverschoten
gedood ls, uitgemaakt, dat er geen
strafbaar feit heeft plaats gevonden.
Deze zonderlinge uitspraak ls te ver
klaren, wanneer men bedenkt, dat een
van de voornaamste argumenten van
president Wilson tegen een handha
ving van den Mexioaansehen presi
dent Huerta, diens medeplichtigheid
aan den moord op Madero was.
Binnenland.
Eertte-Kamerverküting Overfjuel
B|j Konlnkiyk besluit van 18 Sep
tember is machtiging verleend aan
den Commissaris der Koningin ln de
provincie Overijssel tot het byeenroe-
pen van de Staten dier provincie In
buitengewone zitting op Dinsdag 7
October 1913, ten einde alsdan aan
de orde te stellen de verkiezing van
een lid van de Eerste Kamer der Sta
ten-Generaal, ter voorziening ln de
vacature, ontstaan door het door den
heer mr. C. A. H. Barge genomen
ontslag als lid van die Kamer.
0St.-Ct.)
Ontwerp-adminittraticve Bechtspraak.
Het heeft sommige bladen de
Troonrede besprekend getroffen,
dat daarin niet werd gerept van de
administratieve rechtspraak.
Aan het Wkbl. v. de Burg. Admini-
êtratie wordt nu meedegedeeld, dat de
commissie van voorbereiding voor de
administratieve rechtspraak aan het
nlet-ultbrengen van haar verslag over
het ontwerp-administratieve recht
spraak geen Bohuld heeft. De com
missie had daartoe de medewerking
noodig van den afgetreden minister
knnnen worden verkregen, binnen
zeer kort, voor dertig dnizend vyf
honderd galden. De wetteiyke en
andere kosten zullen ongeveer twaalf
honderd gulden bedragen. Wy ver
trouwen," enz.
Wonter sohreet onmiddellijk terug
„Ik ben u zeer verplicht voor uw
snel handelen in de zaak van het
„Hemelryk" en den winkel. Ik sluit
hlerby een cheque in voor een en-dertig
duizend zeven honderd gulden. De
koop der andere hulzen kan een paar
dagen waehten."
Dit briefje zond hy met een ver
trouwden bode en binnen eenige
minuten had hy een wettig ontvang-
bewys.
Ook kwam er een telegram voor
hem van den heer Van Heukelom.
„Kan u na zes te my nent ontvangen."
Toen genoot Wouter van zyn eerste,
werkeiyke vaeantle. Hy ging met een
prachtige krans naar het kerkhof,
waar z|jn moeder begraven was. Het
was vreemd, dat dit het eerste bezoek
was, dat hy aan baar graf bracht. In
die dagen van ellende en krankzinnige
smart na haar dood had hy het denk
beeld niet van zich afkunnen zetten,
dat haar geest nog by hem in hun
huis woonde. Doeh nu was zyn great
weer in evenwicht gebraeht door die
opeenvolgende buitengewone gebeur
tenissen en hy wist, dat zy werkelijk
dood was, doch dat haar herinnering
hem nimmer zou verlaten.
Wordt vervat