N°. 110 1913 Donderdag 18 September. 100ste jaargang. DE TROONREDE 24 FEUILLETON. Liefde's Loon. Da uitgave dezer Courant gusehiedt 'Maandag-, Woensdag- en'Vr jdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prjs per kwartaal, In Goes 0,75, Puiten Goes, franco f 1,25, Afzonderlijke nommers 5 cent. inzending van advertentiën op Maandag en Woensdag vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. COURANT. De prjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 cj lij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwel jk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regel» i, 1,berekend. Bewjtnummers Speent, Telefoonnummer 83. Directeur Gt. W. van Barneveld. Uitgave van de Nsaml.Vesncotselaap' „Gossche Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen. W Zij, dis zich met Ingang van 1 October a. s. op dit blad abonneeren, ontvangende tot dien datum verschijnende nummers gratis Door H. M. de Koningin is giste ren, ter opening van de zitting der Staten-Generaal, de volgende rede uitgesproken Mijne Huren. liet verheugt mij, weder in uw mid den te zijn. Onze betrekkingen mot do andere mogendheden waren in het afgeloopen jaar weder van even vriend- schappel jken aard, als in het vorige, 'De toestand van land- en tuinbouw, alsmedo die der veehouderij, bleef gunstighet mond- en klauwzeer kan ais geweken worden beschouwdhan del en nijverheid ontwikkelden zich ook in het afgeloopen jaar over het algemeen op zeer bevredigende wijze. Het scheepvaartverkeer nam op nieuw belangrijk toe de resultaten van het scheepvaartbedrijf waren gunstig; de uitkomsten van de ver schillende takken van visscherfj zijn, behoudens enkele uitzonderingen, be vredigend. De West Indische koloniën bleven van rampen, als waarvan in het vorig jaar werd gewaagd, gespaard. De voortdurende vooruitgang van den algemeenen toestand in Keder- landsch-Indië stemt tot groote voldoe ning. Met leedwezen moet vermeld worden, dat de pest in verschillende gewesten op Java, ondanks krachtige pogingen tot onderdrukking,nog steeds slachtoffers eischt. De gunstige be richten uit Atjeh wettigen de verwach tingen, dat in de naaste toekomst het militair bestnnr aldaar geheel door burgelijk bestuur zal kuD.nen worden vervangen. De burgeljke en militaire lands dienaren vervullen hnn taak hier te lande en in de koloniën op lofwaardige wijze. Naast de behandeling van reeds aan hangige wetsontwerpen zullen nieuwe voorstellen tot wettelfjka voorzieningen uw aandacht vragen. Grondwetsherziening tot toekenning van het kiesrecht, behoudens vast stelling van uitslnitingen, aan alle mannelijke Nederlanders van een te bepalen leeftijd, tot wegneming der grondwettelijke belemmering tegen het toekennen van het kiesrecht aan vronwen, zal onverwijld worden voor bereid. Ik stel mj voor, aan een staats commissie het onderzoek op te dragen, in hoever een algemeen bevredigende regeling mogelijk Is ter zake van de subsidieering van het bj zonder onder wijs en de voorwaarden, welke daar aan verbonden moeten worden. Indiening van een wetsontwerp tot het kOBtelooB verleenen van ouder domsrente aan behoeftige zeventig- XI. Nadat Wouter zjn eigendom had afgehaald twee mooie koffers met „W, H." er netjes op geschilderd liet Wonter de bewuste stukken zege len. Een beambte zag even naar Salo mon's contract en toen onderzoekend naar Wouterhij hield hem blijkbaar voor een jengdlg bloedverwant of secretaris van den heer ,Wonter Hoytsema, Maas-hotel", wiens naam op het papier stond. Van het kantoor ging hj naar het hötel. De portier ontving hem met vele plichtplegingen en bracht hem naar het kantoor, waar een beleefde klerk hem terstond aanzag voor den koerier van een Amerikaan- sche familie. „Ik zou gaarne een zit- en slaap kamer hebben," zei Wouter. „Eén slaapkamer?" was de ver wonderde wedervraag. „Ja." „Met hoevelen bent u dan „Wat belieft u „I» het voor n alleen?" ,Ja." De klerk bladerde in zijn register. Vroegrjpe jongelingen waren hem niet onbekend, maar een jongen van Wouter's type was hem tot nu toe jsrigeD, die gedurende een te bepalen termijn geen ondersteuning genoten van een instelling van weldadigheid, kan in den loop van deze zitting worden tegemoet gezien. Een wetsontwerp tot vereenvoudi ging van de invaliditeitswet en de radenwet, alsmede een ontwerp tot het toekennen van een recht ook op geneeskundige hulp aan de verzeker den krachtens de ziektewet, worden voorbereid. De toestand van 's lands geldmid delen eischt dringende voorziening. Ook bü zuinig beheer is de stijging, welke bü voortduring in de opbrengst der belastingen valt waar te nemén, niet voldoende, om in de behoeften der schatkist te voorzien. Onafhankelijk van de in uitzicht gestelde sociale maatregelen, eisehen eenige in vorige zittingen aangenomen wetten reeds nieuwe middelen. Uw medewerking zal allereerst worden gevraagd tot vaststelling van een aigemeene inkomstenbelasting en tot wijziging en verhooging der suc cessiebelasting. Het ligt in het voornemen, de spoe dige indiening van een ontwerp tot algeheele herziening van het Wetboek van Strafvordering ta bevorderen. Ten behoeve van de verdediging van Nederlandsch-Indië zal de aan bouw worden voorgesteld van een slagschip ten laste van de Indische geldmiddelen. De reorganisatie der levende strijd krachten, die na de invoering der nieuwe Mllttiewet en in aansluiting aan die wet werd ter hand genomen, zal eerlang worden vcltooid. Met de voorziening in de behoeften, betreffende de uitrusting en de ver- plegii g van het leger, zal worden voortgegaan. Een herziening van de bestaande wettelijke regeling ten aanzien van het verlofskader is in voorbereiding Op de noodzakelijkheid, om een uit breiding van dat kader ook in boogere officiersrangen in de toekomst te ver zekeren, bljft daarbij de aandacht gevestigd. Ik acht den tijd gekomcD, om de afslniting en droogmaking van de Zuiderzee te ondernemen. Verbetering van den waterstaatkundigen toestand der omliggende provinciën, uitbreiding van grondgebied en blijvende ver meerdering van arbeidsgelegenheid, znilen daarvan het gevolg zjn. Een wetsontwerp tot nitvoering van die afsluiting en gedeeltelijke droogma king zal u worden aangeboden. Met nw medewerking hoopt de regeering de laatste overblijfselen van de vordering van heerendiensten op Java en Madoera weg te nemen. De regeering oordeelt het haar roe- ping, ook in de koloniën de volks welvaart te verheffen, en aan te kwee ken het besef van saamhoorlgheid van Moederland en Koloniën en van al da bewoners dezer gebiedsdeelen. Zjj zal haar doel nastreven door bevordering der volksopvoeding, zich aanpassend aan de behoefte der verschillende nog niet voorgekomen. „Een zit- en slaapkamer en suite herhaalde hij. .Precies." De klerk werd in de war gebracht door Wouter's vasten blik. „Op welke etage?" vroeg hj. „Dat weet Ik werkelijk niet," zei Wouter. „Vertel mj maar eens, welke kamers u beschikbaar hebt, dan kan ik dadeljjk beslissen." De ervaren beambte vond het be lachelijk, dat hij voor den gek zou worden gehouden door een jongen, die onmogelijk ouder dan zeventien, maar heel goed veel joiger kon zijn. Hj wierp een onderzoekenden blik op Wouter's kleeding en zag, dat die wel goed was, maar toch niet een eersten kleermaker verried. Hj wilde hem in één slag ver pletteren en zei met een listig glim. lachje „Er is een goede suite open op de eerste étage, maar daarbj behoort ook een kleedkamer en een badkamer." „Dat lijkt mj goed. Die zal ik nemen." „O zoo I Ze kost twintig gulden per dag." Deze woorden werden met grooten nadruk uitgesproken. Ze waren be- Btemd alB een donderslag, waaronder die zonderlinge jongeling in het stof zou vernederd worden. „Twintig gulden per dag I" merkte Wouter kalm op. „Ik veronderstel, dat er reductie wordt gegeven, als groepen, waaruit de bevolking in Nederlandsch Indië bests at, en opwek kende tot verdraagzaamheid op het gebied van den godsdienst en onder linge waavdeering der rassen. Moge Gods zegen op uw veelomvattenden arbeid rusten. Ik verklaar de gewone zitting der Staten-Ganeraal te zijn geopend. V De Troonrede onderscheidt zich door twee zakendat zij, in één op zicht, meer geeft, dan w j hadden dur ven verwachten, doch in een ander minder biedt, dan Z9ker wel de ver wachting was. Wij mogen het niet verhelenwat deze Troonrede inhondt op het stuk van onderdoms-verzorging, bevredigt ons niet. Zekergebroken zal worden met de onbillijke bepaling, door den vroegeren Minister Talma in de wet gelegd, dat alleen een gratis-uitkeering zal worden tc9gekend aan loon-ar- beiders en hen, die bewjzen kunnen, dat zjj in de tien jaren, voorafgaande aan de in werking treding der wet, minstens 156 weken in loondienst z jn geweest. Daarvoor krijgen wjj in de plaats het kosteloos verleenen van een ouderdoms rente aan alle behoeftige zeventig-jarigen, die gedurende een te bepalen termjn geen ondersteuning genoten van een instelling van wel dadigheid. Wij meenen, dat men hier de paar den achter den wagen spant. Immers ligt het niet voor de hand, dat zj, die genoodzaakt zjn den st6un der lief dadigheid in te roepen, het allereerst aan die kostelooze nitkeering behoefte hebben Ot worden bedoeld z j, die in de één of andere instelling van lief dadigheid zijn verpleegd Het is waar- Ijk niet duidelijk. Even onduidelijk is de toevoeging: „gedurende een te bepalen termijn". Van de hoe-groot heid van dien termijn vernemen wj niets. O, zeker: er kan, door amendeering van het wetsontwerp, dat in den loop van deze Kamer-zitting kan worden tegemoet gezien, meer gegeven wor den, dan het zoo op het oog biedt. Maar waar een zoo belangrijke zaak als de onderdoms-verzorging op het spel staat, hadden wij mogen ver wachten, dat de regeering zich voor elke vaagheid zou gewacht hebben. Dat dit niet is geschied, stelt ons teleur. Aanvankelijk heeft men ook in Enge land de bedeelden van het Staatspen sioen willen uitsluiten, doch, zooals men weet, is de regeering later daarop moeten terugkomen. Evenmin hebben wij met eenige sympathie de mededeeling kannen begroeten, dat ten behoeve van de verdediging van Nederlandsch-Indië de aanbouw zal worden voorgesteld van een slagschip ten laste van de Indische geldmiddelen. Deze laatste toevoeging is absoluut niet in staat ons die bittere pil te doen slikken. Afgezien van de omstandigheid, dat het kleine Nederland toch nimmer bij machte zal zijn, tegen een groote mogendheid, in of huiten Europa, zijn koloniën te verdedigen, ook al word het ganeche budget besteed, hadden wj gaarne vernomen, dat de Indische gelden op betere wijze zouden worden bestemd dan voor aanschaffing van vernietiging3 werktuigen. Aan de meerdere ontwikkeling van den In lander, aan een doeltreffende irrigatie, aan aankoop van particuliere lande rijen, aan landbonw-doeleinden zonden deze gelden op waarlijk waardige wijze zijn besteed geworden. Wj vreezen, dat ook dit Kabinet aan het militairisme, zoo in Moeder land als in Koloniën, te veel de aan dacht schenken zal, waardoor groote vólks-belangen gevaar loopen, nit bet oog verloren te worden Wij vreezen het zeer, en knnnen alleen de hoop uitspreken, dat wij ons in dit opzicht vergissen. Doch, laten wij het niet vergeten er is veel, zeer veel, wat wij in deze eerste Troonrede met groote sym pathie begroeten. Voorop is geschoven de Grondwets herziening. Dit verblijdt ons van ganscher harte. Het is der regeering daarmee ernst. Immerszj verklaart, dat die Grondwetsherziening onver wijld zal worden voorbereid. En zij stelt voor, het toekennen van het kiesrecht aan alle manneljke Neder landers van een te bepalen leettjd, behoudens vaststelling van uitsluitin gen, en tot wegneming der grond- wettel jke belemmering tegen het toe kennen van het kiesrecht aan de vrouw. Wj hadden niet anders verwacht. Dat er gesproken wordt van uitslni tingen, behceft absolnnt geen bevreem ding te verwekken niet één partj in ons land, ook de sociaal-democratische niet, is vóór een allemans kiesrecht. Maar w j vertronwen, dat de regeering met het vaststellen der uitsluitingen zoo karig mogelijk zal zijn. Wat ook bevredigen moet, is de omstandigheid, dat men bij het bepalen van den leef- t jd niet zleh zal honden aan den thans geldenden vijfentwintig jaar. Moge met de meerderjarigheid ook de rjp- heid voor het kiesrecht worden vast gesteld. De vrouw ziet haar kiesreoht-strjd: op zoo waardige en sympathieke wijze ten onzent gevoerd, met een eerste succes bekroond. De grondwettelijke belemmering tegen het haar toeken nen van het kiesrecht wenscht deze regeering weg te nemen. Moge dit aanvankelijk succes spoedig dooreen tweede en grooter gevolgd wor den haar toe te laten tot de stombns Van bijzonder belang is ook hetgeen over de te volgen politiek ten opzichte van Indië gezegd wordt. Dit is zeker met het heilloos drijven van de afge treden regeenng is het uit, en daar door zal ook een einde gemaakt knn nen worden aan de bedenkeljke gis ting, welke niet te ontkennen valt. Het Kabinet-Cort van der Linden stelt zich zeer zeker niet op het standpunt van onverdraagzaamheidintegendeel wil het zoo verzoenend mogelijk op men ze voor een maand neemt?" „Wel hm gedurende het sei zoen is het hm niet gebruike lijk „O, heel goed! Ik kan later wel een overeenkomst voor een dunrzaam ver- bljf maken, als het mij geschikt voor komt, Welk nummer heeft de suite, en wilt a zoo goed zijn, mjn bagage er terstond heen te laten brengen?" De klerk was verbluft, maar bij zei toch nog „U hebt de voorwaarden toch wel gehoord honderd en veertig gulden per we;kl" „Ja", zei Wonter. „Moet ik u een week vooruit betalen? Ik kan n papier geven, maar Ik had liever, dat u een cheque wilde ontvangen, daar ik ge reed geld noodig kan hebben". Na een flauw gemompel, hetwelk moest beteekenen, dat een cheque met genoegen zou worden aangenomen, nam Wonter zjn cheque-boek en vulde een cheque voor het hötel in. De klerk zag naar hem met een verbazing, te groot voor woorden. Hj haalde het register voor den dag en Wonter teekende zjn naam. Men gaf hem een kwitantie en liet hem den weg naar zijn kamers wjzen. Een knaap, kleiner, maar niet jonger dan hijzelf die zeer belangstellend naar het voorafgaande had gelnis- terd vroeg bedeesd, of de gast de trap wilde opgaan of de lift gebrniken. Wouter verkoos te loopen. Het vorstelijk voorkomen der vertrekken verraste hem terstond bij het binnen treden. Ofschoon volstrekt niet de dnnrBte suite in het hötel, overtrof zijn nieuwe omgeving toch alles, wat hj ooit had gezien. Weldra werden zijn koffers gebracht en kwam een kellner binnen. Zj praatten nog over het weer, dat de laatste dagen buitengewoon mooi was geweest, toen er op de denr werd geklopt en de directeur van het hötel binnentrad. De klerk had de zaak niet vertrouwd en zich tot een hooger autoriteit ge wend. Zelis deze vriendelijke en diplo matieke man kon zjn verbazing niet bedwingen, toen h j den bewoner van de suite zag. „Ik hoop, dat deze suite n goed zal bevallen", zei hj, bj gebrek aan iets beters. Er was reeds een bood schap naar de bank gezonden, om te vragen of de cheque ln orde was. „Bent n de directeur vroeg Wouter, die zjn handen waschte. Jft °Ik hen bij, dat ik u zie. Een nwer beambten scheen zeer verwonderd, omdat een jongeling, zooals ik, znlk een dure suite nam. Ik veronderstel, dat het iets ongewoons 1b, maar er is geen reden, waarom er drukte over gemaakt moet worden. Er behoeft toch geen uitlegging van gegeven te worden „Neen, neen, natuurlijk niet." „Dank u zeer. Ik heb een bjzondere reden, waarom ik in dit hötel wensch treden op het gebied van den gods dienst en den inlander niet grievend treffen ln hetgeen hem heilig is. Bevor dering van de volksopvoeding, zich aanpassend aan de behoefte der ver schillende groepen, waaruit de bevol king in Nederlandsch-Indië bestaat, opwekking tot verdraagzaamheid op godsdienstig terrein en tot onderlinge waardeering der raBsen, moet dit al niet vanzelfsprekend lelden tot aan kweeking van de zoo hoog noodige rust? Daar is nog veel meer, wat onze instemming heeft. Wj denken a»n de instelling van een Staatscommissie, welke tot taak zal hebben te onder, zoeken, ln hoeverre een algemeen be vredigende regeling mogeljk is ter zake van de snbsidieerlng van het bijzonder onderwijs en de voorwaar den, welke daaraan verbonden moeten worden. Op dit laatste komt het vooral aan. Met handen-vol werden de kost bare belasting-penningen nitgegeven aan subsidie en om waarborgen voor deugdelijk onderwjs bekreunde het Kabinet-Heemskerk zich niet in het minst. Wj denken voorts aan de plannen op financieel gebied vaststelling van een aigemeene inkomsten-belasting en wjziging en verhooging van de suc cessie-belasting aan de te verwachten wetsontwerpen tot vereenvoudiging van de bureaucratische invaliditeits wet en het verleenen van geneeskun dige hulp aan hen, die onder de be palingen der ziektewet vallenaan de hoog noodige aigemeene herziening van ons al te verouderde Wetboek van Strafvorderingaan de afsluiting en drooglegging van de Zuiderzee. Men bemerkt bethet Kabinet-Cort van der Linden heeft zjn werk-pro- gramma breed opgezet. Gewichtige arbeid wacht de nienwe Kamer. En wanneer ten aanzien van het vraag stuk der onderdoms-verzorging een regeling wordt getroffen op den grond slag van het herstemmings.program van vrjzinnigen en sociaaldemocra ten; wanneer men op het stnk van militaire uitgaven rekening houdt met hetgeen daar leeft in het hart van het overgroote gedeelte des Nederland- schen volks, dan zal dit Kabinet ais een waarachtig vrjzlnnig Kabinet worden begroet, dan zal het werkzaam zjn ten zegen van land en volk. Buitenland. De onvoorwaardell|ke discipline In het Dultsehe leger. Het ongeluk, een Dultsehen mili tairen ballon overkomen, heeft natuur ijk tot velerlei beschouwingen in de Dnitsohe pers aanleiding gegeven. Dezer dagen werd er reeds op gewe zen, hoe door overmatige belasting met oorlogstoerustingen het behoud van een ballon en het leven der opvarenden in de waagschaal gesteld worden. Thans wjst de Deuteche Nachrichten op een ander gevaar, waaraan de Duitsehe militaire luehtvaarders bloot te wonen. Ik heb dit adres opgegeven voor gewichtige doenmenten. Wilt u zoo goed zjn, er voor te zorgen, dat Ik als een gewoon mensch wordt be handeld „Ik hoop, dat de beambte niet lomp jegens n was?" „Niet het minst. Ik zoek alleen te beletten, dat er bjzondere aandacht aan mj wordt geschonkenhet zon niet aangenaam zjn als een curiositeit te worden behandeld." Het was een zeer redeljk verzoek. De directenr verzekerde hem, dat hj terstond daarvoor zou zorgen, maar besloot inwendig, dat hj terstond in lichtingen zon gaan inwinnen over dezen merkwaardlgen jongeling, mis schien bj de politie. „U kunt wel heengaan," zei Wouter tot den kellner. „Wilt u zoo goed zjn mj een goed kleermaker te recommandeeren zei Wouter. „Ik heb een geheelen nltzet van kleeren noodig en het zon m j veel moeite besparen, alB men mj precieB zei, wat ik moest koopen en waar." „Ik neem aan, dat u het allerbeste verlangt?" vroeg de directeur vrien- deljk. „Ja." „Wilt n in het hötel den lunch ge bruiken „Ik wil liever hier iets gebruiken en zou uw raad daarin gaarne aan nemen." Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1913 | | pagina 1