Nü. 108 1918
Zaterdag 18 September
1Ü08" jaargang,
Bij dit no. behoort eeo
Kentering
22 FEUILLETON
Liefde's Loon.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr(js per kwartaal, in Goes f 0SÏ5„ bultan GoeB, franco f >„35.
Afzonderlijke noramers 5 cent
Inzending van advertentlön op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
AI\T.
De pr^s der gewone advertentlên is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer lOcj
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs sleehts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweigk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i 1,— berekend.
Bewtsnummers Bfcent,
Telefoonnummer 32. Directeur G. W. tik Babneveld. Uitgave van de Naaml.VehUootsehap ,Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. j. c. van Santbn.
Zoo één hervorming door de cleri
cal e bladen heftig is bestreden gewor
den, is het wel het vrouwenkiesrecht.
De Standaard heeft van de toekenning
van het kiesrecht aan de vrouw ijselijke
tafereelen opgehangen en meer dan één
anti-revolutionair heeft, als hij zich
laafde aan de journalistieke lekkernijen
uit de Kanaalstraat, zich waarschijnlijk
reeds met ijver gezet aan een speech,
waarin hij hartroerend schildert, hoe
het vreeselijke vrouwenkiesrecht den
zittenden afgevaardigde der partij wel
licht aan de waschtobbe en diens ega
op het Binnenhof zal brengen.
In tal van rechtsche organen is het
vrouwenkiesrecht bestreden met een
beroep op de gehoorzaamheid, die de
vrouw aan den man schuldig was, en
het beroep op bijbelteksten bleef al
evenmin achterwege. In De Tijd, een
roomsch orgaan, hebben ettelijke inzen
ders het voor en tegen van het vrou
wenkiesrecht bepleit en herhaaldelijk
kon men van de tegenstanders het ar
gument vernemen, dat het vrouwen
kiesrecht in strijd is met de roomsche
leer.
Er komt echter kentering. Zeer hoog
staande mannen in de roomsche bewe
ging spreken zich onomwonden voor
het vrouwenkiesrecht uit.
We wezen er reeds vroeger op, hoe een
roomsche hoogleeraar, prof. Struycken,
tegen de toekenning van het kiesrecht
aan de vrouw geen principieele beden
kingen heeft en van meening is, dat
dit kiesrecht niet in strijd is met de
leer der kerk.
In De Maasbode zelfs pleit mi'. "Wit-
tert er voor, dat de roomschen alge
meen mannen- en vrouwenkiesrecht in
hun program zullen opnemen.
Het sterkste bewijs der kentering lijkt
ons evenwel het optreden van monseig
neur dr. Alexander Gieszwein, pause
lijk prelaat en lid van het flongaar-
sche parlement, voor der Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht.
Juist als roomsch geestelijke acht
dr. Gieszwein het zijn plicht, de vrouw
te steunen in den strijd tegen haar
onderdrukking. In de redevoeringen,
die hij te Amsterdam en in Den Haag
hield, weerlegde hij met treffende argu
menten de bezwaren, die men bij her
haling in clericale bladen kan aantreffen.
Het lijkt ons niet zonder betee-kenis,
dat juist thans iii ons land invloedrijke
roomsche stemmen zich ten gunste van
het vrouwenkiesrecht verheffen. Rome
heeft steeds een zeer opmerkelijk aan-
passings-vermogen getoond. Van het
De inspecteur schreef het adres op,
dat Wouter hem had opgegeven en
daarna gingen hp en de agent den
stal bezichtigen, waar Leenmans zich
had verborgen Toen zg het slop in
gingen, sloot Wonter de deur, blies
de kaars uit en legde zich op de
matras neer, met z{jn pasgekochte
reisdeken als bedekking. Hg was
zoo moe, zoo nitgepnt, llchameïgk en
geestelijk, dat hp in vasten slaap was,
toen de twee mannen terugkeerden.
Zij zagen hem door het venster.
„Arme jongen", zei de inspecteur.
,Ik zal morgen terugkomen, om eens
met hem te praten. Hij slaapt nu als
een os 1"
Doch toen de Inspecteur den vol
genden morgen na tienen by No. 3,
het „Hemelrflk", kwam, was de denr
gesloten en de vogel gevlogen. Hg
sprak met Leenmans, maar die ver
koos niets meer te zeggen. Hg had
des nachts met een vreeseigkon eed
gezworen, het den jongen, die hem
had geslagen, betaald te zetten, want
de getnigenis van den agent had de
•waarheid aangaande zgn gevangen
neming aan 't licht gebracht. Maar
over de diamanten wilde hg niet meer
spreken en de inspecteur beschouwde
dat verbaal als fantazie.
gedrocht met het waterhoofd, dat huis
manskiesrecht heet, hebben massa's
roomschen reeds meer dan genoeg. Dat
meerderen zich beijveren, hun partij
ook voor het vrouwenkiesrecht te win
nen, is niet zonder beteekenis. Men
kan zich daarover slechts verheugen.
Juist daardoor zullen de oogen van
velen opengaan, hoe hol en zinledig
de zalvende driestarretjes zijn, waar
mede de Kanaalstraat de noodige her
vormingen voortdurend tracht tegen
te houden.
Gemeenteraad van Goes
Zitting van Donderdagavond 8 uur
Voorzitter de hoer J. B. de Beaufort,
burgemeester.
Afwezig da heeren De Witt Hamer,
Kakebeeke en Pilaar, ailan mst ken
nisgeving.
Ingekomen zgn o. a. berichten van
aanneming van verschillende in oen
vorige zitting gedane benoemingen en
een b-.grooting over 1914 van het
gasthuisbsstnur, aanwijzende in ont
vang en uitgaaf f 20795,46 V«-
Deze begrooting wordt in handen
van B. en W. gesteld om advies.
Afschrijving van belasting wordt
verleend aan de heeren D. Houw en
N. Kruljs Voorberge,
Af- en oversehrgving heeft plaats
van posten op de gemeentebegrooiiog
voor 1913
De verordening voor het bestunr
van het gasthuis wordt gewgzigd
O a. wordt bepaald, dat het verpleeg-
geld met 1 Januari 1914 van f 0,60 op
f 0,70 per dag gebracht wordt
Naar aanleiding van een schrgven
van Ged. Staten za! nog worden in
gevoegd, dat de gelden van den kas
houder minstens eenmaal per jaar
zullen worden nagezien.
In hot reglement van het burgerlijk
armbestuur zal een zelfde bepaling
worden opgenomen.
B, en W. stellen voor, ten behoevo
van de gasfabriek een leening aao te
gaan van f27000, tegen hoogstens
4 Va met aflossing van fXOOO per
jaar, of een annuïteitsleening tot
f27000, at te doen in 27 jaar, tegen
een rente van hoogstons 4V«%-
Naar aanleiding van bet besprokene
in de vergadering van 1 Aug j 1 is
door B. en W. een aanbesteding ge
houden voor de uit te, voeren Holes-
ringBtverken van enkele straten, zooals
die in een overgelegd bestek nader
zgn omschreven.
Minste inschrgvers waren P. L. Bui-
tendpk en J. M. van Riet alhier voor
een som van f 3047, ierwgi dan nog
op een bedrag van f 60 per maand
moet gerekend worden voordobezol-
d'glng van een opzichter bg het werk,
dat vormoedely k hoogstens twee maan
den zal duren.
In verband daarmede stellen B. en
W. voor, voor de rioleering een geld-
leening aan te gaan tot een bedrag
Wouter ontwaakte kort voor zeven.
Hg was koud en stgf, maar zgn krach
tig, jong gestel leed niets door een
nacht slapen op een toehtigen vloer.
Hg wasehte z(Jn gezicht en handen in
den gootsteen en zgn eerste gedachte
gold een ontbgt
Op dan Schiedamschen Dg'k zgn
vele gelegenheden, dia vroeg openen.
In een daarvan gebruikte hg een flink
ontbgt en keerde toen terug, om in
huis en op het plaatsje een grondig
onderzoek in te stellen naar sporen
vaa den meteoor, welke hom in de
duisternis ontgaan konden zgn.
Tnsschen de aarde en gebroken
steen rondom het gat waren eenige
ertsdeeltjes en heel kleine stnkjes
diamantstof bg elkaar nog niet ge
noeg om de palm zgri-r hard te be
dekken. Masr hg verzamelde ze na
tuurlijk toeh en besteedde vgf minuten
om met Dirksen's schop het diepe gat
zelf te vullen. Daarna brak hg een
paar steenen op en gaf zoo het ge-
heele plaatsje een aanzien van ver
woesting, ofschoon al die moeite waar-
schgnigk overbodig was, daar het
„Hemelrijk" weldra zou hebben opge
houden te bestaan.
Bovendien had hg ten vaag plan
gemaakt, dat misschien kon worden
uitgevoerd, als alles dien dag goed
ging. Dan zou het eigendomsrecht op
het „Hemelryk" hem niet meer hin
deren, want Wouter begreep wel, dat
als eens de juiste Plaats w««-
van hoogstens f 3B00, tegen een rente
van niet meer dan 4 i/j en deze
leening ta voegen bg die van f 27000
ten behoeve van de gemeentegasfa-
briet, opdat dan één leaning kan
worden gesloten van hoogstensf30300,
tegen een rente van niet meer dan
4 ij| of een antuiteitsleaning tot
genoemd bedrag, ai te iosren iu 30
jaar, berekend naar oeu rente van
4 i/s pCt. De fioaneleele commissie ver-
eenigt zich hiermede.
De voorzitter deelt mede, dat door
een lageren koers het te leenen bedrag
li/,, pCt. hooger zal moeten zgn, dus
f 30700 Dit is dan een annuïteitslee
ning, waarvoor van verschillende zfj-
dan reeds aanbiedingen zy niDgekomen.
Hg stelt voor, deze leening te sluiten
bg de Ranter en Hordgks Bank tegen
iVt pCt.
De raad gaat hiermede accoord.
B. en W. Btellen voor, de salarissen
van verschillende gemeente-ambte
naren te herzien.
Hierby behoort ook een herziening
van de salarisregeling der agenten
v. n politie.
B. en W. stallen voor, de betrekking
van agent 3e klasse te doen vervallen
en den hoofdagenten en agenten le en
2e klas in plaats van de nn gebruike-
ïgke aanvat? gswedden van f 650, f 600
en f 550, een aanvangswedde te geven
van reep. f 725, f 625 en f 525.
De aanvangswedde wordt om de
drie jaar telkens met f 25 verhoogd
en wel na 3, 6 en 9 jaar dienst.
Agenten 2e klass8 worden le klasse
na 12 dienstjaren.
Voor het politie diploma wordt f25
of f 15 uil gekeerd naarmate het met
of zonder ranteekening is.
Volgens de voorstellen van B. an W.
krijgen bovendien salarlsverhooging
de burgemeester, de secretaris, de ont
vanger, de gemeente-bouwmeester sn
bet secretarie-personeel.
Verder wordt voorgesteld, het loon
van den tnieman te brengen op f 600,
van twee stadsarbeidors op f9,50 en
van ééu op f 9 per week, van den
stadBknecht op f 375, van de werk
lieden dar gameeutereiniging op f 1
per week meer, van de schoolhoofden
op een maximum van f 1600 te berei
ken na 4 vterjaariyksche verhoogin
gen, van den concierge van de am
bachtsschool op f150.
De flaancieele-commissle meent, dat
het aanbeveling verdient, deze
nieuwe sala.isvoorstellen geiyk met de
binnenkort vast te stellen gemeente-
begrooting in behandeling te brengen,
maar wil vroegere behandeling toch
niet in den weg staan.
Zg ondersteunt de verschillende
voorstellenvan B. en W ook dat
betreffende de hoofden der O. L. scho
len A, B en C, uit overweging, dat de
voorgestelde verhooging van 'wedden
voor die ambtenaren niet buiten ver
houding staat tot hun veelomvattende
taak.
Echter gaat de flaancieela commissie
niet mede met het voorstel om aan de
8 werklieden aan de gemeentereiniging
f 1 per week meer te do >n uitkeeren,
meteoor gevallen was, bekend werd,
men de wet te hulp zou roepen, om
hem het recht er op te betwisten.
Dirksen's winkel was nauweiyks
geopend, of Wouter was er met zgn
laatste koffer.
„O, Wouter, mgn jongen, waar, in
's hemels naam, haal ja toch al die
mooie koffers vandaan vroeg de
oude man.
„Dit is de laatste," lachte dejongeD.
„Ik ga nu een rjjtuig halen en dan
zult gy mg niet voor Maandag terug
zien."
„Wat een jongen," mompelde de
oude man hg zich zelf. ,Wat zou hg
toeh voor goed in al die koffers
hebben Nieuwsgierig lichtte bii het
laatste op, het woog niet zwaar. Toen
knikte hg voldaan. „Een hoop oude
rommel van mevrouw Hoytsema, ver
moed ik. God zg haar ziel genadig,
zg was een verstandige vrouw. Ik
wou, dat ik iemand wist, half zoo
knap als zü, om voor mg ta schrgven
aan dien dief
Wouter was reeds met een rgtuig
teruggekeerd, eer Dirksen met zgn
verwenseblng tegen het Ministerie van
Mariue klaar was.
Met een verbazende slimheid zette
de jongen de groote, lichte koffer en
de twee kleine zware boven op het
rytuig, waar het gewicht den koetsier
zou kunnen opvallen. De twee groote
zware koffers droeg hg zelf in het
rgtuig en stapte, na afscheid van
v- - »- „„if
omdat die werklieden geen gemeente-
beambten, maar in dienst van den
aannemer zgn, tot wien zS zich om
looDBverhooging hebben te wenden.
Wel sehrgfe de gemeente een minimum
weekloon voor die werklieden voor,
maar zg verbindt zich niet om hoogere
loonen te vergoeden of te garandeeren.
Da flaancieele commissie zou den
sasknecht 125 meer willen geven,
cmdat een loon van f400 per jaar wel
verdiend wordt geoordeeld.
Voor het politiepersoneel zou de
commissie de aanvangswedde voor alle
drie da rubrieken met f 25 willen
verhoogen en dus voor den hoofdagent
en de agenten le en 2e klasse rosp.
bepalen op f 75J, f 650 en f 550,
welke bedragen zich naar hare mee
ning beter verhonden tot de te eischen
diensten en meer nitzicht geven op
het verkrijgen en behouden van ge-
wensehte krachten.
Met de verdere voorstellen van B.
en W. tot wijziging van de verorde
ning regelende het politiepersoneel en
zyn bezoldiging kan de commissie zich
goed vereenigen.
Alleen is bg haar de vraag gerezen
of nu de verordening toeh herzien
wordt hetgeen overweging ver
dient, artikel 2 volgenderwgs te tormn-
leoren„Het personeel der politie
bestaat onder den commissaris uit één
inspecteur en zeven agenten van de
eerste en van de tweede klasse",
waaraan dit voordeel verbonden is,
dat de inspecteur, in de plaats tredend
van den hoofdagent, niet uit de
agenten behoeft te worden betrokken.
De overige voorstellen van B. en W.
tot verbetering van jaarwedden wor
den gaarne door de flnancieele com
missie ondersteund.
Aan de gemeente is tot nu toe toe
gestaan een bedrag aan H. O. te heffen
tot een maximum van f 35000. In 1913
werd f33000 geheven, maar in 1914
zal i 35000 niet voldoende zgn. In
verband met de begrooting van 1913
ontvangt de gemeente in 1914 een
bedrag van f 2389,37 minder aan saldi
van het vorig dienstjaar en de op
brengst van pachten en schoolgelden
is f500 minder.
Daarentegen worden de nitgaven
vermoedeigk grooter.
en W. stellen daarom voor, de
koninkiyke goedkeuring aan te vragen
om het te heffen maximumbedrag aan
H.O. te bepalen op f45000- In 1914
zal vermoedelijk f40000 noodig zijn.
De flaancieele commissie geeft er de
voorkeur aan, dit voorstel geiyktydig
te behandelen met de gemeentebe-
grooting van 1914 en haar oordeel
zoolang op te schorten.
De heer Hollmann zou de salaris-
regelingen en het voorBtel tot vet hoo
ging van het te heffen maximumbe
drag aan H. O. tot een volgende
vergadering willen uitstellen, met het
oog op het niet aanwezig zgn van
verschillende raadsleden. Hg verzoekt
tydig een begrooting te mogen ont
vangen om op zgn gemak een en
ander te kannen nagaan.
De Voorzitter heeft daartegen geen
Daarna eerst beval hg den koetsier
hem naar het station Delitsche Poort
te rgden.
„Waarheen, meneer?" vroeg een
kruier, die aan het station het rgtuig
voor hem opende.
„Mgn koffers moeten in het goede
renbureau worden opgeborgen," zei
Wouter. „Voor deze twee zal je echter
wel hulp moeten hebban, zg zgn heel
zwaar, want ze bevatten stalen van
gzererts."
Da man rukte eens aan één er van.
„Drommels," grinnikte hij „Je hebt
geiyk. Niemand zou er mee weg-
loopen."
Wouter zag zgn eigendom op een
kruiwagen wegrollen, eer hg den koet
sier ruim betaalde. De kruier ontving
slechts een kwartje, de man moest
denken, dat Wonter een bediende was,
die in erts reisde.
Toon hg het station verliet met h6t
ontvangbewgs voor zgn bagage in
zgn zak, glimlachte Wouter tevreden.
Zgn meteoor had Iet „Hemelryk" nu
voor goed verlaten.
Het was nu eenige minuten voor
negen, maar hg had nog veel te doen,
eer hjj om elf uur by Salomons moest
zgn. Hg moest nog eens van kleeren
verwisselen, eer zgn metamorfoze vol
ledig was. Hg wist een groote zaak
in heerenkleeding in de Hoofdsteeg
en begaf zich daarheen.
Toen hg voorbg het registratie
kantoor kwam, dacht hg aan de aan-
v»*a!ir-iv
overwegende bezwaren.
Het voorstel Hollmann wordt onder
steund.
De heer Fransen van de Putte onder-
Bteunt dat voorstel ook, echter niet
omdat er eenige raadsleden afwezig
zgn. Het vereischte aantal leden om
een besluit te kunnen nemen is toch
aanwezig, maar spreker acht het voor
zichzelf ook beter, deze punten tot
nader order uit te stellen.
De heer Van den Bout wijst er op,
dat B. en W. gemeend hadden goed
te doen, hun voorstellen zoo spoedig
mogeiyk te formnleeren. flg zal zich
echter niet tegen uitstel verzetten.
De heer Dekker wil, wanneer over
uitstellen gestemd wordt, zgn stem
motiveeren. Ook hg is voor uitstel,
daar hg het wenscheiyk acht, alvorens
verhooging van het maximum aan
H. O. aan ta vragen, de begrootlngs-
eyfers te kennen.
Heeft men eenmaal de toestemming,
een hooger bedrag aan H. O. te heffen,
dan zal men allicht in de verleiding
komen, daartoe over te gaan, ook,
wanneer bfljkt, dat het, met het oog
op de begrooting, niet noodzakelijk is.
De Voorzitter wgBt er op, dat ook,
al beeft men de toestemming tot ver
booging, de raad toeh het heft in
handen houdt.
De heer Dekker handhaaft zUn be
zwaar. Hoe minder kan aangevraagd
worden, des te beter.
Het voorstel Hollmann wordt met
9 stemmen voor en een blanco aan
genomen.
Daar, volgens schrgven van den
gasdirecteur, de Nederlandsche bank
elke bewaargeving van effecten onder
verband eener acte van zekerheids
stelling heeft afgewezen, stellen B. en
W. voor, in verband mat de door den
directeur te stellen zekerheid, het
raadsbesluit van 24 Juli j.l. in te
trekken en een nieuw besluit te nemen,
overeenkomstig een den raad over
gelegd ontwerp.
De raad gaat hiermede aceoord.
By de rondvraag merkt de heer
Donner op, dat de torenklok wel slaat
maar niet speelt. Wanneer zal hy
weer het genoegen hebben, het Bpeel-
werk te hooren?
De Voorzitter deelt mede, dat men
op I Oct. a s. het speelwerk weer in
orde hoopt te hebben.
Hy voegt hierby, dat eerst, waar-
schgaiyk in de tweede helft van Sep
tember, ook het slagwerk eanigen tyd
zal stilstaan.
De heer Dekker geeft in overweging,
zoo lang een horloge aan den toren
te hangen, maar de Voorzitter gelooft,
dat de heer De Faauw gedurende dien
tyd zgn stoomfluit van de wasseherg
wel eens extra zal willen laten blazen.
Nog vraagt de Voorzitter machtiging,
B. en W. ten behoeve van het a. s.
kinderfeest een credietvan ten hoogste
f250 toe te staan.
De heer Hollmann kan er zich niet
mee vereenigen, dat het belastinggeld
der ingezetenen voor feestviering
gebruikt wordt.
De heer Donner wgst er op, dat,
laten zegelen. Hg wist wel niet precies,
wat dat was, maar er zou wel geen
haast by zgn. Om elf nur zou Salomons
öf zgn woord honden, wat de vyftig-
duizend gulden betreft, öf zich aan
het contract zoeken te onttrekken.
In elk geval wilde Wonter den heer
Van Benkelom raadplegen.
Hfi had nu nog ongeveer drie hon
derd en vyftig gulden op zak. Een
half uur later droeg hU een nieuw
pak, nieuwen hoed, nieuw linnen en
nieuwe laarzenhg had een voorraad
linnen en onderkleeding, een parapluie
en een overjas gekocht. Êen deel
dezer dingen werden met zfln vroegere
klseren in twee nieuwe koffers gepakt,
waarop zgn naamletters zouden zgn
geschilderd, als hg ze om twaalf nur
kwam halen.
Toen het elf uur sloeg, trad hy het
kantoor van Salomons binnen.
De jeugdige Israëliet sprong dienst
vaardig en glimlachend op en zeide
„Ja, meneer. Wat blieft u, meneer?"
Wouter vroeg naar den heer Salo
mons, doch kon niet nalaten te glim
lachen hy de uitdrukking van groote
verbazing, toen de jonge man zgn
identiteit ontdekte.
Zgn „ja meneer, wilt n maar binnen
komen, meneer," was heel flauwtjeB;
de loopjongen bracht hem de trap op
als in een droom, want hy verwachtte
Wouter een Wouter in lompen en
niet een net jongmensch als een bank
bedlende.
