N°. 106 1916
Dinsdag 9 September,
10(T jaargang.
Een wraakoefening?
so FEUILLETON.
Liefde's Loon.
(J RANT.
Telefoonnummer 22. Directeur G. W. van Babneveld. Uitgave van de Naaml.Veunoetsofeap „Goesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santhn.
De uitgavedezer Courant gesehiedt)Maan.dag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, In Goes f 0,79, bniten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke Hommers S cent,
Inzending van ad verten tlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prjjs der gewone ad vertentiën is van 1-6 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct
BB directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelfjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k 1,berekend.
BewBsnummeri 5j.cent,
Te Naarden zijn, zoo wordt aan
Hel nbld. gameid, 3 gehuwde onder
officieren van het 18de regiment In
fanterie overgeplaatst, op nader te
bepalen datum, naar Amsterdam, als
straf voor het laten verspreiden van
een strooibiljet bfl de herstemming
voor den gemeenteraad op 7 Juli j.l.
Hij de herstemming tusschen 2 kath.
en 2 vrijzinnige candidaten hebben
bedoelde personen in hnn qualiteit als
chr.-hist. kiezerB op 6 Juli een strooi
biljet ondertoekend en laten versprei
den tegen de katholieken in het alge
meen en waarin o.op grond van
een gelijkluidende mededeallng in De
Qooilander van 23 Maart 1912, het
volgende werd gezegd
.Denken wij slechts aan de woorden
van den geachton heer pastoor Van
der Waarden, twee jaar geleden van
den kaneel verkondigd, om nimmer
eenige inkoopen te doen bij en leve
ranties te doen verrichten door anders
denkenden".
Een tegenspraak van die woorden
was dan 3 onderteekenaars ontgaan
en van clerleale zijde werd onmid
dellijk een ongeteekend strooibiljet
verspreid met bedoelde tegenspraak,
terwijl daaronder stond met vette
letters
„Bovengenoemde personen zullen
strafrechtelijk vervolgd worden."
De pastoor bracht een bezoek b(j
den roomschen regimentscommandant
Olrée en daarna moesten de drie on
derteekenaars, allen gehuwd en on
berispelijk In hnn dienst en levens
wandel, verschijnen voor den batal
jouscommandant Fabins.
De bataljonscommandant zei aan het
einde van het verhoor, dat hij er over
gedacht had, de onderteekenaars
disciplinair te straffen, doch meende,
dat het beter was dit niet te doen,
omdat het strooibiljet in de hitte van
den strijd was geschreven. Gelegen
heid om zich nader te verklaren, werd
den drie onderofficieren niet gegeven
en ze konden vertrekken.
Daarmede was de zaak dus uit,
dacht men algemeen.
Doeh de pastoor en een paar anti
revolutionairen zaten niet Btil. De
pastoor zond een aanklacht in bij den
officier van justitie, en te Naarden
werden de drie onderofficieren door
den burgemeester verhoord.
De auditeur-militair zond de geheele
zaak terug als niet vervolgbaar en het
bevreemdde hem, dat de paetoor zich
nu wél beleedlgd achtte en niet, toen
dezelfde bewering een jaar geleden in
De Qooilander voorkwam.
De gereformeerde dominee, een
anti-rev. raadslid en nog een paar
coalitie-mannen zonden een request
aan minister Colijn, om hem te ver
zoeken maatregelen te nemen, dat
„zoo iets niet meer kon voorkomen".
Dit geschiedde zoo geheim mogelijk.
Enkele weken geleden werden de
drie onderofficieren weer bij hun ba-
HU betastte zjjn ribben met beide
handen, voelde naar zyn heel en stond
toen op. .Voor den duivel, jongen, je
bent een flinke vent I" zeide hij, nu
weer met zfln gewone stem.
Wonter antwoordde nietzUn oogen
hingen aan het bewustelooze lichaam
van den Harde". De agent begreep
zUn vrees en lachte.
.Maak je maar niet bezorgd over
hem. HB is wel in orde. Ik zou hem
wel een harderen slag hebben gege
ven, als lk de gelegenheid had gehad."
Zijn woorden werden spoedig be
waarheid. De man bromde iets onver
staanbaars en bewoog zich. Met een
door oefening verkregen handigheid
deed de agent hem de handboelen aan.
,Je hebt hem bewusteloos geslagen",
grinnikte de agent, „maar hg zal over
een paar minuten wel weer bijkomen.
Kan je hem een beetje water laten
drinken Dat zou mü' ook geen kwaad
doen."
Wouter snelde weg om aan het
verzoek te voldoen.
HU was nu gerustgesteld en dacht,
dat, hoe minder hfj met de zaak in
verband werd gebracht, des te beter
bet voor hem zou zün.
UB vulde een klein blikje met water
en keerde terug. De agent schudde
ztyn gevangene heen en weer en riep
taljonscommandant Fabius geroepen
en door hem werd hun een 8-tal
vragen ter beantwoording gegeven,
welke vragen hoofdzakelijk gingen
over een desbetreffend artikel in het
vrjzinnig weekblad Vooruit. Omtrent
die vragen en de beantwoording daar
van werd hun de strengste geheim
houding opgelegd door den majoor.
Op 2 Sept. j.ldus bUna twee maan
den na de verkiezing, wordt hnn door
den bataljonscommandant aangezegd,
dat zB op last van den brigade
commandant, ingevolge de berispiDg
ontvaDgen in Juli jl., met bun gezinnen
zSn overgeplaatst naar Amsterdam.
Deze overplaatsing is geschied onder
oiticieelo goedkeuring van minister
Coign.
De drie betrokken onderofficieren
hebben gisteren aan den nieuwen
minister van oorlog oen verzoek om
reeht verzonden.
Het zooveelsta staaltje, op welk oen
willekeurige wSza onder het bewind-
Heemskerk werd opgetreden.
Het Nederlandsche volk heeft waar-
lUk wel reden zich gelukkig te pry zen,
dat de verklozingen van Juni een
einde hebben gemaakt aan een bewind,
dat zoo eigenmachtig optrad en de
individueels rechten met voeten trad.
Colün is weg.
Ieder, die op individneele vrijheid
prjs stelt, zal nimmer zulk een be
windsman terngwenschen.
Ons land is Goddank l Kussi-
schen toestanden reeds lang ontgroeid.
Buitenland.
De onstandvastigheid van den
vrede.
Alles wijst er op, dat de vrede op
den Balkan niet van langen iuuv zal
zfin en dat de t(jd van rast, nn aan
gebroken, Bleehts dient tot voorberei
ding van nieuwe oorlogen, tot het
aangaan van nieuwe verbintenissen
om op andere grondslagen dan de
vroegere, betere veldtochtplannen te
ontwerpen.
Trouwens, niemand zal zich daar
over verwonderen. Men scheurt nu
eenmaal niet willekeurig deelen van
het^eene land at om die, door veran
dering van grenslijnen, bij een anderen
staat te voegen.
Een staat, een uit de geschiedenis
voortgekomen groep burgers, die zich
verwant voelen in gewoonten en ge
bruiken, in taal en levensbelangen, is
een afgerond geheel, dat in bet groote
werelddeel een bijzondere en eigen
plaats inneemt.
Een ieder zal begrijpen hoe, wan
neer een deel van dien staat van het
overige wordt afgeseheiden en ge
voegd wordt bU een ander rUk, met
aDdere geschiedenis, met een andere
taal, met andere gewoonten en gebrui
ken, dat dan jaren en jaren zullen
noodig zBn om op de nienw verwor
ven landstreken den karakterstempel
hem bS zijn naam.
„Aria Leenmans 1 Sta eens op. Je
moet naar de gevangenis."
„Ik zou u heel dankbaar zün", zei
Wouter, hem het water overreikende,
„zoo u mB niet In deze zaak wilde
mengen".
„Dat zal wel lastig gaan", was het
antwoord. „Je hebt mü gezegd, waar
hB was, en de man zelf weet, dat ik
hem zonder hulp van een ander
niet kon hebben gevangengenomen.
WU behoeven er geen doekjes om te
winden. Ik heb het aan jou te dan
ken, dat ik hier niet dood lig."
Wouter zei niets meer. Het was
gevaarlijk, op zUn verzoek aan te
dringen. Alles scheen dien dag te
hebben samengezworen, om hem in
opspraak te brengen.
Leenmans dronk gretig van het aan
zün lippen gebrachte water. Toen
beproefde hg zgn rechterhand naar
zUn hoofd te brengen. 01 Hjj begreep
alles en begon onduidelijk te vloekon.
„Dat is beter", zei de agent aan
moedigend. „Sta nu maar op. Neen,
lk laat mU niet schoppen. Je moet
bedaard gaan, of ik zal je over de
steenen naar de straat Blepen, en dat
zal pUn doen".
De man staarde dof naar den ag8nt.
Hg begreep, dat hg verslagen was,
en zgn houding werd onderworpen.
Hg bewoog zUn hoofd met moeite.
„Wie gaf mg dien klap op mgn
kop?" vroeg hij.
„Het dak viel in", was het vroolUke
antwoord.
aan het in bezit nemende rUk te
drukken.
noe zal een fiar en zelfstandig volks
deel zich onder vreemde heerschappij
kunnen schikken, wetende, dat hot
oude vaderland, de bakermat van alles
wat hun eigen is,op weinige kilometers
afstands is gelegen
Het zgn immors de Polen geweest,
die Europa herhaaldelUk hebben doen
zien, hoe do vreemde overheersehing
niet by machte was.hun krachtig natio
nalistisch zelf bewustzijn te onderdruk
ken en is nu nog niet de bUzondere
aandacht, welke de Duitsche regeering
aan Elzas Lotharingen wgdt, het be-
wgs, dat na rnim veertig jaren do
bewoners van bet rUksland niet als
volkomen betrouwbare onderdanen
van het Germaan seha rUk beschouwd
kunnen worden
Daarom is het ook zoo naïef te ver
onderstellen, dat het een gezanten
conferentie mogelijk zou zUn, vooral
op den Balkan, waar het pstriolisme
zoo sterk ontwikkeld is, den eenen
staat willekeurig iets toe te voegen,
wat den anderen wordt ontnomen.
Al moge na do geweldige krachtsin
spanning de Balkan thans een rustig
schiereiland zijn, niet één volksdeel,
willekeurig bg een anderen Btaat ge
voegd, denkt er over In den nieuwen
staat van zaken te berusten, niet één
BalkanrUk, of het verzamelt krachten,
om dra te kunnen terugwinnen, wat
de omstandigheden het nu ontroofden.
Da Bnlgaarsche generaal Sawof heeft
zich dezer dagen over de toekomst op
weinig geruststellende wgzeuitgelaten-
De Kawala-kwestie zooals we
vroeger meldden, maakten Bulgarüa
en Griekenland balden aanspraak op
Kawala, dat tenslotte aan Griekenland
werd toegewezen zon, volgens
generaal Sawof,binnen vier of vgf jaren
zeker tot een Bulgaarsch-Griekschen
oorlog leiden.
De broederschap tussehen Bulgaren
en Serviërs achtte generaal Sawof voor
het vervolg niet bestaanbaar. Voor-
namelBk aan de Servische militaire
party verweet hg de breuk tusschen
beide buurstaten ea noemde bet een
onmogelgkheid, zich te verstaan met
een land, waar het leger zich met de
politiek bemoeit.
Ook deze krBgsman zinspeelt op
een mogelijke toenadering tusschen
BulgarUe en Turkge, welk toekomstig
bondgenootschap zich voornamelgk
tegsn Griekenland zou koeren.
Onze gedragsign staat vast, zelde
Sawof, wU zullen aan het werk gaan
om de verliezen van den oorlog te
herstellen en onze krachten te ver
sterken.
Optredende voor hot Bnlgaarsche
rük, beloofde Sawof ten slotte met
Turkge do kwesties der grensbepaling
en de uitlevering der gevangenen te
bespreken om daarna met het Moham-
medaansche ryk een hecht verhond
van vrede en vriendschap te sluiten.
„Neen, neen. Ik had je onder, Van
d6r Poel. Ik overviel je, voor je den
stok kon gebruiken. Hot was met je
gedaan geweest als Iemand mU
niet dien klap had gegeven."
„Het doet er niet toe, Leenmans.
Je moet nu niet zoovoel denken. Kom
mee".
Maar de ex boef zag het ongewone
licht in het verlaten huis, en draaide
zBn hoofd om, tot hB Wouter ontdekte.
„Kgk!" schreeuwde hU met een
vloek, „daar is die verwenschte jon
gen, die de diamanten vond. Ik heb
hem ze zien tellen. Witte steentjes,
zei de krant, en stukjes ijzer ook.
Een koffer vol. HU heeft er eer in
zBn zak zoo groot als «en el."
De agent lachte en Wouter volgde
haastig zgn voorbeeld.
„Kom mee, Arle, je praat onzin. Ik
zal je aan den politiepost een kop
koffie laten geven, om je te toonon,
dat lk het goed met je meen," zei de
agent.
„Het water was te sterk voor hom,"
voegde Wouter er by.
De boef begon te protesteeren, maar
dat was tevergeefs. De agent pakte
hem by den arm en trok hem de steeg
uit, over zyn schouder zoggende
„Trek die deur toe. Ik kom over
een half uur terug om mgn jas."
Wouter volgde hen, niet wetend,
wat te doen. Hg hoorde Leenman's
onzinnige beweringen tegen den agent
dat de kranten zelden, dat die jon
gen rüker was dan Kothschlld dat
hü nog veel meer diamanten had, dan
Binnenland-
Sluiting van de ziitinq der
Staten-QeneraoU
BB K. B. Is bepaald, dat de tegen
woordige zitting der Staten-Generaal
zal worden gesloten op Zaterdag 13
dezer, des nam. te drie uren.
De Minister van Blnnenlandsche
Zaken Is gemachtigd zich op dit
tydstip te begeven naarde vergadering
der Staten Generaal, ten einde ineen
vereenfgde vergadering der beide
Kamers de zitting in naam der
Koningin te sluiter.
liiticj) overdracht bij de ongevallenwet.
Door den Minister van Landbouw
enz., is benoemd tot voorzitter der
commissie tot het instellen van een
onderzoek naar de resultaten, waartoe
de risico overdracht bU de uitvoering
der Ongevallenwet 1910 heeft geleid,
de heer A. S. Talrna, oud Minister van
Landbouw enz.
Weer een nieuwe party
Men meldt ons nlt Amsterdam
In het predikbeurtenblad doen de
hearen C. E. van Koetsveld en C. J. A.
Bichon van IJsselmonde een oproep
tot allen, die hoewel instemmend met
het beginselprogram der Christelflk-
Historisehe Unie (1908), of dat der
ChristelBk-Hlstoriscbe party (1904), of
dat der Frieech-Christelflk-Hlstoriscbe
partg (1898), of dat der Vrg-Antirevo-
lutlonnaire party (1897), of dat der
Antlrevolutlonnafre party (1873) echter
ernstige bezwaren hebben tegen orga
nisatie, tactiek en leiding, zoowel van
de Christelijk-Historische Unie als van
de Antirevolutlonnaire partU en die
daarom öf nimmer bB de organisaties
dier beide partyen waren aangeslotan,
öf deze hebben verlaten, öf nog willen
verlaten, met de uitnoodiglng om op
Maandag 15 September 1913 des voor
middags lllfe nur een vergadering bB
te wonen te Zwolle, in de Buiten -
Sociëteit.
Rechtzaken.
Arrondieeements Rechtbank
te Middelburg.
Voor bovengenoemde rechtbank
werden Vrydag o. a. nog de navol
gende zaken behandeld, tegen
J. v, O., 44 j., werkman te Hans-
weert, ter zake dat hg op 9 Augustus
1913 te Schore ontuchtige handelingen
had gepleegd met een meisje beneden
den leeftyd van 12 jaren. Elsch: een
jaar gevangenisstraf met vermindering
der preventieve hechtenis.
A. F., 52 j., winkelier, te Goes, ter
zake van het verkoopen van Tydgeest-
loten. De officier van justitie eischte
bevestiging van het vonnis van den
kantonrechter te Goes flO of 3 d. h.
De verdediger mr. v. d. Boon uit
Botterdam, vroeg ontBlag van rechts
vervolging.
A. v. H., 27 j., sleepbootkapitein,
te Dordrecht. Beklaagde was in hooger
hjj in de rechtzaal had laten zien
Het hielp niets. De agent was niet
te vermurwen, maar Leenmans was
blfikbaar nog ln da war; hü zou wel
anders spreken, als hB hoorde, aan
wien hy zyu gevangenneming had te
danken.
Een klok in een goudsmidswinkeHja
op den Schiedamschen Dyk deed
Wonter zien hoe laat het was tien
minuten over elf. Bjj zou geen kans
hebben, zyn goed op een andere plaats
te brengen, eer de agent terugkwam.
Wat zou er gebeuren, als de vrien-
delBke agent do opgewonden verkla
ringen van deniboef geloofde Wouter
had wel geen reden de wet te vroezen,
maar de ontdekking kon andere rnoei-
ïykheden veroorzaken. Zon Iemand
aanspraak kunnen maken op zün
meteoor? Meneer Van Heukelom had
op Iets dergeiyks gezinspeeld. By
betaalde geen huur voor bet bnlshy
kon er zoo worden uitgezet men
kon hem beletten, Iets mede te nemen,
behalve zün weinige bezittingen.
Hy verkeerde in een lastig geval.
Natnuriyk bestond er kans, dat de
agent den boef om zyn dwaasheid
bleef uitlachen, maar als hg dat niet
deed, wat dan? Kon hy een veilige
schuilplaats vinden voor zBn diaman
ten dien nacht
Een paar deuren naar links was
Dlrksens winkel. Zgn oog viel op den
man, die waggelde onder het gewicht
van een luik. Goede hemel I Waarom
bad hü niet eerder aan dien bond
genoot gedacht Eenige kostbare mi-
beroep gekomen van een vonnis van
den kantonrechter te Goes van 14 Jnli
j.lwaarby hU ter zake van «ene
aanvaring b0 de Schorebrug (overtre
ding van bet Kanaal-reglement) was
veroordeeld tot eene geldboete- De
elsch luidde bevestiging van het von
nis a quo.
C. v. N., 30 j., stoker te Krnlningen,
Btond terecht wegens wederspannlg-
held tegen de veldwachters Kriekaard
en Janse, toen hy den 20 Juli 1913 te
Hansweert door die ambtenaren nlt
eene herberg moest worden verwij
derd. Elsch 1 maand gevangenisstraf.
Een jeugdige dievenbende.
De Zesde Kamer der Rechtbank te
Amsterdam behandelde Vrüdag met
gesloten deuren een zaak tegen vier
jongens van goeden hnize, onder wie
een leerling der H. B. S.
De knapen, 13 i 14 jaar oud, hadden
zich schuldig gemaakt aan allerlei
diefstallenln de zweminrichting aan
den Helligenweg, het sportpark achter
de Johannes Verhulststraat, enz. Wat
buitgemaakt werd, werd onderling
verdeeld. Een deel werd echter ge
stort in de kas der vereenlging, die
de jongens hadden opgericht.
Deze vereenlging had statuten,
waarvan de hoofdbepaling was, dat do
leden onvoorwaardeiyk aan hnn chel
moesten gehoorzamen. Wie tegen dien
grondregel zondigde, zou den kogel
krUgen 1 Zelfs hadden ze een revolver
tot dat doel aangekocht.
Het O. M. eischte tegen één der
jongens acht maanden tuchtschool en
tegen de drie anderen, onder wie het
opperhoofd, ieder zes maanden tucht
school.
Pro vincienieu ws
Colljnaplaat. Kon, tengevolge van
den stevigen wind, Donderdagavond
niet overal de Illuminatie plaats heb
ben, VrU'dagavond ging dit beter.
Prachtig was de verlichting voor dc
woning van den burgemeester. Die
van de eerepoort mislukte weer.
TBdens deze verlichting was 't feest
weer in vollen gang. „Sali Deo Gloria"
maakte een korte muzikale wandeling,
terwyi „Wilhelmina" gedurende ruim
1 i/t uur een concert gaf, dat door een
groote menigte werd hygewoond. Het
was een eenig gezicht de dichte massa
te zien springen en hossen om de tent,
even vlug, alsof er niet den vorigen
dag een groot feest was gevierd. Moe
heid was niet te bespeuren. Evenals
den vorigen dag liep alles op de
waardigste w0ze af en kwam niets
de harmonie storen.
Hoedekenakerke. Door den con
troleur van den Phytophatologlschen
dienst is een geval van Amerlkaan-
schen Krulsbessenmeeldauw in deze
gemeente geconstateerd.
Dit is in dit seizoen het tweede
geval in deze gemeente, dat aange
geven wordt.
Door het breken van de as der
nuten waren reeds verkwist 1
„Wel, Wonter, wat ter wereld
„Wacht nog een oogenblikje, meneer
DIrksen. Ik heb een paar valiezen,
die ik hier gaarne van nacht wilde
bergen. Mag ik ze achter ln uw winkel
leggen Myn huis is niet heel veilig,
zooals u weet."
„Zeker, jongen, dat is maar een
kleinigheid. Breng ze maar gauw."
Wouter vloog terug zoo snel als
een ree. Hg droeg de belde kleinere
tasschen zonder buitengewone moeite
en plaatste ze achter Dirksen's toon
bank. Het derde valies was hem bg na
te zwaar, daar het gewicht nu geheel
aan één kant was. Maar toch gelukte
het hem. Hg moest het vierde openen
en er het papier uit halen. Toen hy
het nu weer had gevuld met de pakjes
nlt het vBfde, was het hem onmogeiyk
het op te lichten. Daarom sleepte hg
het letterigk door de steeg en in den
winkel.
Een voorbijganger bood hem zyn
hnlp aan.
„Dank u wel," antwoordde hy, of
schoon hg zoo bniten adem was, dat
het hem moeite kostte te spreken. „Ik
breng het alleen maar naar dezen
winkel."
De man keek naar den winkel
het was een zeomanswlnkeltje een
plaats, waar lood, jjzer en koper ge
woonlijk werden verkocht. Hg liep
door.
(Wordt vervolgd.)
