N°. 101 1913,
Donderdag 28 Augustus, 100"* jaargang.
Het nieuwe Ministerie.
is FEUILLETON.
Liefde's Loon.
goesc
De uitgave dezer Courant gesehiedtJMaandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfls per kwartaal, In Goes 0,73s bnlten Goes, franco f 1*2$.
Afkonderiyke nommers S eent.
Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Telefoonnummer 28. Directeur G. W. van Barneveld. Uitgave vaa de Naaml.Veinootsshap
mbantt
De prjs der gewone adverteatiën is van 1-5 regels50 et., elke regel meer lOct
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prys slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgk- en doodsberichten on da daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worde» van 1—10 regele 1 1,— berekend.
Bewgsnummers Speent,
Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santbn.
Zoo is dan eindelijk de minislerieele
crisis opgelosthet nieuwe Kabinet,
saaingesield door rnr. Cort Van der
Linden, is er. Elders in dit blad vindt
men de namen der titularissen.
Wat van de nieuwe regeering te
zeggen
Hel zal zaak zijn, alvorens een defi
nitief oordeel uit te spreken, de Troon
rede af te wachten. Deze toch en
deze alleen kan ons het noodige
licht verschaffen.
Maar een enkele opmerking moet ons
niettemin uit de pen.
Het zal velen verbaasd hebben, dat
mr. Treub de opvolger van den lieer
Talma is geworden aan het zoo gewich
tige departement van Arbeid. De uitslag
van de Juni-stembus tocli was een be
sliste verklaring vóór Staatspensioen en
algemeen kiesrecht, Van dit laatste is
de lieer Treub een erkend voorstander.
Doch tegenover liet eerste neemt hij
een beslist vijandige positie in.
Men zal ons zsggen in ieder geval
was de heer Treub vóór liet amende
ment der heeren Drucker, Goeman
Borgesius en Tydeman, om de uitkee-
ring van twee gulden per week niet
te beperken tot arbeiders, die in loon
dienst zijn geweest, doch baar te geven
aan alle fatsoenlijke 7O-jarigen, die aan
die uitkeering behoefte hebben.
Volkomen waar.
Doch is dit Staatspensioen
Of beter heeft de meerderheid van
het Nederiandsche volk dit op liet
oog gehad, toen liet links stemde P
Wij wagen het, zulks ernstig in
twijfel te trekken.
Ouder Staatspensioen behoort iets
anders verstaan te worden dan een
uitkeering van twee heele guldens per
week op 70-jarigen leeftijd, of van drie
gulden per week voor man en vrouw
samen, zoo beiden recht op een rente
hebben. Wil Staatspensioen eenig effect
hebben, wil het waarlijk in een be
hoefte voorzien, dan moet de uitkeering
plaats vinden op minstens vijf-en-zestig
jarigen leeftijd en meer bedragen dan
twee harde guldens in de week.
Het amendement der heeren Drucker,
Goeman Borgesius en Tydeman beoogde,
uit de wet-Talma een onbillijkheid te
lichten. Ten opzichte van de Staatspen-
sionneering - het valt niet te ontkennen
beeft de concentratie een andere hou
ding aangenomen, heeft zij blijk gegeven
van een ruimeren kijk.
De strijd om het Staatspensioen is,
helaas, nog niet uit.
Ongetwijfeld geeft de opname van mr.
De diamanthandelaar luisterde ver
baasd naar dat zakeiyke voorstel, zoo
vreemd uit den mond van zulk een
jongen knaap. Wie heeft u dien raad
gegeven vroeg hy.
.Niemand. Ik heb meneer Van Hen-
kelom wel gezegd, dat ik hierheen
ging, en ik mag altyd by hem komeD,
als lk in moeiykheden ben, maar dit
voorstel is van my zelf."
Salomons fronste de wenkbrauwen.
„O ja, hy heeftje vandaag vriendelijk
behandeld, hè? Maar komaan, laat
ons er nu een eind aan maken. Geef
mQ de steenen."
„Waarom?" vroeg Wouter kalm.
„TT hebt ze nu vaak genoeg onder
zocht.'
Voor den drommel I „lk neem ze op
je voorwaarden," riep Salomons, drif
tig wordend, „wat wil je nog meer?"
„Ik heb n om een voorschot van
vyfhonderd galden gevraagd. Ik heb
er niet van gesproken, de diamanten
in uw bewaring te laten. Luister als
't u blieft naar mfl. Ik vraag niets
onredelijks. U kunt de steenen behou
den, indien u my er een schriftelijk
hewfls voor geeft."
„Denk je, dat ik je zal bedriegen
„Dat weet ik niet, lk noem u alleen
m{jn voorwaarden.'
Salomons leunde achterover en zag
Wouter lang aan. Hy was geen slecht
mensch en ln zaken bekend voor zijn
groote schranderheid en strikte eerlijk
heid. Maar zulk een jonge knavp
Treub in liet nieuwe Kabinet zeer velen
een gevoel van diepe teleurstelling.
Wij herhalen echter afwachten is de
boodschap.
De weg van het nieuwe Ministerie,
dat tot stand gekomen is zonder mede
werking van de rechterzijde, za] niet over
rozen gaan.Zoowel de sociaal-democraten
als de concentratie houden vast aan hun
herstemmings-program ten aanzien van
het Staatspensioen. Daarmede zal de
regeering rekening dienen te houden, wil
zij verzekerd zijn van den steun der
linkerzijde.
Wijders vindt het Kabinet-Gort van
der Linden, wil het waarlijk in vrijzinni
gen geest regecren, tegenover zich een
vijandige,rechtsche Eerste Kamer, welke,
naar het zich laat aanzien, maar al te
gaarne een spaak in het wiel zal steken.
Benijdenswaardig is de positie alzoo
lang niet.
En in deze omstandigheden mag een
woord van lof niet worden onthouden
aan de mannen, die desondanks zich
bereid verklaarden, de portefeuilles te
aeeepteeren.
Buitenland.
Do toestand op den Balkan.
Bulgarije schynt te begrjpen, dat er
aan het opdringen van de Turkscbe
troBpen niet veel te doen iB. Het heeft
tot nn toe tevergeefs om hulp en raad
naar de groote mogendheden, voor
namelijk naar Oostenrijk en Knsland,
uitgekeken, maar begint langzamer
hand heel goed in te zien, dat het
alleen staat.
In den laalsten tyd heeft Bulgarye
evenwel zooveel water in zjjn wfin
moeten doen, dat het aandringen van
Turkije, om ook een stukje van het
Bulgaarsche grondgebied in bezit te
mogen nemen, niet eens meer zooveel
verwondering en ergernis baart.
Het gaat Bulgarye als den man, die
met een flinke geldsom op zak naar
de kermis zal gaan. Overal, waar hy
doortrekt, maken bedelaars hot hem
lastig en daar hy gedwongen wordt,
hun allen een kleinigheid in de hand te
stoppen, ziet hy zyn kermisduitje lang
zaam maar zeker verminderen. Wan-
ueer hij ten slotte nog juist zooveel
over heeft, dat hy het niet mat zich
zelf eens is, of hy nog feest zal houden,
dan maar weer naar huis toe gaan,
dringt zich onverwachts de lastigste en
brutaalste bedelaar, een onafwijsbare
Turk, aan hem op, die hem zy'n laat
ste kermiscenten uit de hand neemt
en daarmede aan de teestdroomen van
den vorigen eigenaar voor goed een
einde maakt.
Talaat-bei is naar Adrlanopel ver
trokken, zoogenaamd om met den
bevelhebber overleg te plegen over
zou natuurlijk wel esns bedrogen
worden en waarom kon hy het dan
niet doen Doch de jongen vertrouwde
hem, anders was hy niet teruggekomen.
„Sprak je in ernst, toen je zei, dat
je nog veel meer zulke steenen had
„Zooveel, meneer Salomons, dat u
moeite zult hebben, ze van de hand
te doen. Ik heb diamanten, zoo groot
als laat eens zien als een el."
Het was een wonder, dat de Jood
niet flauw viel.
„Goede Godl" hjjgde hjj, „weel je,
wat je zegt? Waar zy» ze, jongen?
Ze zullen je ontstolen worden. Laat
my ze op een veilige plaats brengen.
Ik zweer, je eerlijk te zullen behan
delen, bij alles, wat my heilig is.'
„Zy zyn veilig, wees daar zeker
van. Ik wil mjjn geheim niet open
baren. Ik heb er beleedigingen en
gevangenschap voor verdragen en zal
dns niet aan nw verzoek knnnen vol
doen."
Wonter's gezicht straalde van een
inwendig licht. De meteoor was van
zfln moeder, zy zon dien voor hem
bewaken, zoodat hy 2eker kon zjn,
dat niemand hem zpn schat zou ont-
rooven.
De Jood zweeg een oogenblik en
vervolgde toen: „Nu moet ik je wat
anders zeggen. Indien je werkeiyk
zooveel diamanten bezit, moet je voor
zichtig zyn en niet te veel tegeiyk
op de markt te brengen. Diamanten
zyn alleen kostbaar,omdat zy zeldzaam
zyn, en er is maar een beperkt getal
koopers. Als alle diamantmynen tege-
lü'k hun voorraaad uitstorten over het
publiek, dan zouden de prijzen vyftig,
zestig of zelfs tachtig percent dalen.
Ik kan dus jaren noodig hebben om
hat weer opbouwen van de verwoeste
dorpen. Van andere zyde wordt echter
beweerd, dat de tocht van Talaat-bei
het gevolg Is van reeh'streakseha
onderhandelingen door Natsjewits, den
Bulgaarschen gevolmachtigde, met de
Turksche regeering gevoerd. Men ver
wachtte dezer dagen te Adrlanopel
militaire Bulgaarsche onderhandelaars,
dia met de Turken zonden onder
handelen over het terugtrekken van
het Turksche leger achter da Maritza.
Het heet thans, dat de mogendheden
onder deze omstandigheden van een
sezamenlyken stap hebben afgezien.
Trouwens, het ïykt er heel veel op,
alsof de groote mogendheden op een
dergelyke gebeurtenis gewacht heb
ban om van een gezamenlijken stap,
waar toch niets van terecht zou komen,
te kunnen afzien.
Inmiddels biykt uit het feit, dat
nog dageiyks gewonden uit Adrlano
pel ln Konstantinopel aankomen, dat
er in Thracië wel degeiyk wordt
gevochten.
Het land zelf moet in die streken
één groot slagveld zyn, waar do oogst
verdort door gebrek aan werkkrach
ten en door dan afstand van vee,
trek- en lastdieren voor het Turksche
leger.
V
Met een enkel woord willen we nog
spreken over de verhouding van twee
der voornaamste Europeesche mogend
heden, die het meeste belang by de
Balkankwestie hadden. Meermalen is
het in den laatsten tyd tusschen
Oostenryk en Rusland tot ernstige
meeningsverschillon gekomen, maar
thans is de politieke hamel boven
beide landen zoo helder, dat het
diplomatieke eorps te Weenen zieh
gereed maakt, dezer dagen met verlof
te gaan.
Oostenryk ziet thans heel goed in,
dat het aan het verdrag van Boeka
rest toch niets me-r kan veranderen
en toont daarom bonne mine a mauvais
jeu Keeds heeft de regeering kenbaar
gemaakt, voortaan te zullen trachten,
de belangen op den Balkan zooveel
mogeiyk in overeenstemming te bren
gen met den nieuwen toestand.
Thans wordt wear medegedeeld, dat
Berchtold, die anders ln de Balkan
geschiedenis een niet erg schitterende
rol gespeeld heeft,het volle vertrouwen
van den keizer blijft genieten.
Men verwacht, dat zoowel Oostenryk
als Kusland voorloopig ten opzichte
van den Balkan een zelfde politiek
zullen voeren.
V
Als gevolg van de uitbreiding van
Griekenland is voor dien staat een
nieuw militair program noodzakelijk
geworden.
Het hoofdkwartier wordt in een
generalen staf veranderd en komt
onder een minister van oorlog te staan.
je collectie te gelde te maken. Om
dat te kunnen doen, moet ik eenige
berekening over de waarde hebben.
Indien er buitengewoon groote stee
nen onder zyn, worden die afzonder-
ïyk berekend. Ze mogen de weinige
historische diamanten in de wereld
evenaren of overtreffen, hun waarde
wil alleen zeggen, wat de een of
andere dwaas er voor wil geven. Be-
gryp je mü f"
„Ja," knikte Wouter weer.
„Daarom moet je mg in je vor-
tronwen nemen. Ik moet weten, welke
hoeveelheid je bezit en hoe groot de
steenen zyn."
De jongen dacht een oogenblik na.
„Welke waarde aan gewone diamanten
kunt u in den loop van een jaar ge-
makkeigk van de hand zetten, meneer
Salomons
„O, een waarde van twee 4 drie
mlllioen goldendat is een zaak, die
hoofdzakeiyk van den Btand van
handel afhangt. Doch dit kan worden
beschouwd als een minimum."
„En de grootere steenon, die op
zich zelf vele duizenden waard zyn
„Dat is onmogeiyk te z'ggen. Door
elkaar genomen zou ik zeggen een
waarde van misschien vyfhonderd
duizend gulden.'
„Dus alles met elkander een drie
mlllioen per jaar?"
„Dat ln elk geval."
„Dan, meneer Salomons, zal ik u
vele jaren lang van diamanten voor
zien tot een dergeiyk bedrag per jaar."
Het duurde lang, eer Salomons weer
het gebruik van zyn tong terugvond.
Zjjn stem was bedaard, toen by zet:
„In de rechtzaal heb ik de diaman
ten, die je by je hadt, op vyfhonderd
Het leger wordtnatuuriykuitgebreid
en het oorlogsmaterieel wordt onver-
wgld vernieuwd.
Ook de vloot ondergaat een ver
andering en maatregelen zullen ge
troffen worden voor de verdediging
van het geheel nieuwe kustgebied.
Wanneer dat nieuwe militaire pro
gram geheel is uitgevoerd zal Grieken
land een niet te verachten tegenstan
der zijn.
Teekenend voor de Balkan toestanden
is het zeker, dat een van de eerste
daden, na het sluiten van den vrede,
het krachtig en weorbaar maken van
een leger is. Het wyst er wel op, dat
Griekenland van een langdurige rust
op denBalkan nog nleterg overtuigd is.
Sulzer en de Tammany-groep.
Het spreekt van zelf, dat Sulzer, de
eenige, die op het oogenblik ln staat
is, de verderfelijke politiek der Tam-
many-mannen voldoende aan de kaak
te stellen, zyn tyd niet ongebruikt
laat voorbijgaan
Met een groot aantal bekwame ad.
vocaten is hy bezig, een organisatie
in het leven te roepen, welke zich
voornameiyk zal bepalen tot het doen
van opzienwekkende onthullingen ten
opzicht» van tal van daden van de
Tammany-groep. Allereerst zal men
trachten te bewyzen, dat zy zieh ten
koste van de openbare kas mot een
bedrag van vjjf mlllioen dollars heeft
verrykt.
Murphy, de leider der Tammany-
groep, voelt zich niet erg Op zyn
gemak. Hy vreest een persoonlyken
aanslag en heeft zich nu op zyn bui
tengoed opgesloten, waar hy zich door
een aantal kwaadaardige honden laat
bewaken.
Zyn volgelingen zitten natuurlek
niet stil en de gevolgen van den strijd
tusschen Sulzer en de Tammany -groep
zullen dan ook wel z'yn, dat het Ame-
rlkaanscbe volk op een buitengewoon
nauwkeurige wjjze van de knoeierijen
van zlja voornaamste staatsambtena
ren op de hoogte gebracht wordt.
Mexico en de Vereenigde Staten-
Het is nog niet met zekerheid te
zeggen, welke houding generaal Huer-
ta tegenover de regeering der Ver
eenigde Staten heelt aangenomen.
De meest tegenstrydige berichten
doen daarover de ronde.
Het heet thans, dat de Europeesche
diplomaten bezig zyn, Huerta te over
tuigen, dat zy hat met president Wil
sons politiek volkomen eens zyn en
dat daardoor Huerta meer inschik
kelijk zou zyn geworden.
Naar aan de New-York Herald wordt
gemeld, zal Huerta spoedig door Felix
Diaz worden vervangen,
Gisteren zou president Wilson een
verklaring afleggen, waarin zou wor
den medegedeeld, dat er aan de onder
handelingen een einde Is gekomen en
duizend gulden geschat. Daaruit volgt
natuuriyk niet, dat ik er je zulk oen
som voor kan geven. Ik zon dat kun
nen doen by wyze van speculatie,
maar ik houd het er voor, dat je dat
niet begeert. Het zal beter voor my
en veiliger voor jou zyn, als ik je agent
word. Ik zal je steenen in Amsterdam
laten siy'pen, zoodat de handelaars hun
werkeiyke waarde kunnen schatten.
Ik zal je tien percent in rekening
brengen en alle uitgaven betalen. Nu
zal ik je vyfhonderd gulden betalen
en morgen zal ik je naar oen bank
brengen en je een crediet van vyftig
duizend openen. Ondertusschen zal ik
je een bewys van ontvangst geven
voor dertig steenen, ruw zoo- en zoo
veel karaat wegende, en je kan de
verkoopbewyzen later zien, als ik de
rekening met je opmaak, na vyftig
dnlzend vijf honderd galden en mya
tien percent er te hebben afgetrokken.
Stem je hierin toe?" Salomons had
besloten zich tevreden te stellen met
zyn tien percent. Drie honderd dui
zend gulden 's jaars te verdienen door
een paar reizen naar Amsterdam en
wat onderhandelingen I Wat een goud-
myn 1 En dan zou hy nog meer dan
nu de eerste man in zyn vak zyn.
Zelfs de magnaten van Kimberley
zouden verbluft worden door deze
nieuwe bron van aanvoer.
„Ja," zei Wouter. „Ik stom er in toe".
„Isaflc, breng de weegschaal!" riep
Salomons.
De weegschaal werd gebracht en
op den lessenaar gezet. Wouter had
nog nooit zulk een gevoelig werktuig
gezien. Hy nam zyn pakje en schudde
den Inhoud op de koperen schaal uit.
„Vier ons, twaalf gram, vyf grein
dat de verhouding tusschen Mexico
en de Vereenigde Staten op het oogen
blik van zesr vriendsehsppeiyken
aard is.
Wilson handhaaft echter zyn hou
ding.
De ochtendbladen deelen evenwel
mede, dat Huerta verzocht heeft, de
boodschap aan het congres nog 24
uur uit te stellen. Men hoopt hierin
een teeken te zien, dat Wilson en
Huerta tot overeenstemming zyn ge
komen.
Binnenland-
Het nieuwe Ministerie
Zooals wy gisteren reeds bulleti
neerden, zal het nieuwe Ministerie als
volgt zyn samengesteld
Biutenlandsche Zaken mr. P. W.
A. Cort van der Linden, kabinetsfor
mateur.
Binnenlandseha Zaken: jhr. dr. J.
Loudon, buitengewoon gezant en ge.
volmaehtigd minister by de regeering
der Vereenigde Staten.
Financiën: A. E. J. Beitling,direc
teur der registratie en domeinen te
Leenwarden.
Justitie: mr. B. Ort, advocaat-
generaal by den Hoogen Raad.
Marine kapitein-ter zee J. J. Ram
bonnet, commandant van de„Evertsen"
te Nieuwediep.
Oorlog: N. Bosboom, gep. kolonel
der artillerie, lid van de „Legercom-
missie".
Landbouw, Nyverheld en Handel
prof. mr. M. W. F. Treub.
Waterstaatdr. C. Lely,oud-minister
van Waterstaat.
Koloniën: mr. Th. B. Pleyte, oud
advocaat te Semarang, voorzitter van
den Raad voor de Scheepvaart.
Wy lezen in do *N. H. Ct.:
In een der bladen is verwondering
uitgesproken over het feit, dat de
heeren Lely en Trenb, wier meeningen
inzake staatspensioen elkaar niet ge
heel zouden dekken, beiden zitting
hebben in het kabinet-Cort van der
Linden. Wy meenen echter goeden
grond te hebben om aan te nemen,
dat hy, die aldus schreef, In niet vol
doende mate rekening hield met de
stem, door den heer Treub uitgebracht
voor het amendement-Borgesius -
Drucker-Tydeman op art. 357 (369) van
de Invaliditeitswet, een amendement,
dat tot strekking had, het overgangs
pensioen voor oude loonarbeiders tot
alle behoeftige en fatsoeniyke 70 jari
gen uit te breiden.
Zyn wy wel ingelicht, dan kan van
het nienwe kabinet verwacht worden
een uitbreiding van den kring der
pensioentrekkers eenerzyds, een wy-
ziging en vereenvoudiging van de
reeds in het Staatsblad geplaatBte
zes honderd en negen en twintig
karaat in dertig steenen 1 O, goede
genade!" prevelde de klerk met
wydgeopende oogen.
Salomons teekende het gewicht
zorgvuldig op.
„Goedl" zei hij. „Berg ze in de
brandkast."
Ditmaal verzette Wouter zich niet
Hy wist,dat de Jood woord zou houden.
Isaac ontving werkeiyk bevel, hem
vyfhonderd gulden te brengen, en eer
de man terugkeerde, begon hy op een
velletje papier te sehryven
„Ontvangen van zeg, hoe ls je
naam
„Wouter."
„Wouter wat
„Voor vandaag is dat voldoende.
De volgende maal, dat ik u bezoek,
zal ik u mjjn vollen naam en adres
geven."
„Zooals je wilt. Dat kan ik niet be-
oordeelen en hy schreef door
„Ontvangen van Wouter, een jongen,
die weigert zyn familienaam op te
geven, maar dien ik den 20sten van
deze maand ln dit kantoor zag en
later op dien dag weer in de recht
zaal te Rotterdam, dertig meteoor
diamanten, ruw wegende zes honderd
en negen en twintig karaat. Ik ver
bind my hierby ze te verkoopen en
daarvan rekenschap af te leggen aan
genoemden Wouter of zyn agenten,
tegen een commissieloon van tien per-
r centde onkosten komen voor nfljn
rekening. Ik heb vandaag aan gezeg
den Wouter vyfhonderd gulden over
handigd en verbind my morgen een
crediet van vyftig duizend gulden
voor hem te openen by nfljn baDklers.
„Mozus Salomons". Wordt vervolgd.)