N°. 100 191&
Dinsdag 26 Augustus
KXr jaargang,
FEUILLETON.
Liefde's Loon.
GOESCHE
D# uitgave dezer Courant geschiedt JMaandag-, Woensdag- en'Vrgdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prga per kwartaal, In Goes f 0,7», bulten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending: ran advertantdën op Maandag: en,Woensdag:
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer lOct
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i f 1,~ berekend
BewQsnnmmers 5_cent.
Telefoonnummer 83.
Directeur Gj W. van Babneveld. Uitgave van de Naaml.Veanoutsclmp ,Goes«he Courant". - Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Het beeluit der Concentratie.
De Vaderlander dringt er op aan,
dat de Concentratie de kiezers op de
hoogte brengt van hetgeen er in de
Concentratie-vergadering van 2 Juli
ls voorgevallen.
Dit zal zegt het blad dan ook
dienen te geschieden, zoodra de crisis
hare oplossing zal hebben verkregen
op dit oogenblik is de tijd daarvoor
nog niet gekomen.
Daardoor zal tevens een einde ge
maakt worden aan alle tendentieuse
berichten van onze politieke tegen
standers. Het bericht in Het Volk bv.,
dat alle vr{jzlnnig-democraten en alle
vrg liberalen tegen de aanvaarding
hebben gestemd, en de Unie-liberalen,
op é6n na, vóór de aanvaarding, is
absoluut onjuist. Er is toch heelemaal
niet gestemd. De vergadering der 37
ls 's avonds gehouden om 8 uur en
heeft tot 1 uur geduurd. In den mid
dag daarvoor hebban alle drie de
clubs ieder afzonderlijk vergaderd ter
bespreking van het vraagstuk. En het
resultaat van die besprekingen, en de
argumenten, van weerszijden aange
voerd, z|Jn 's avonds ter kennisse der
87 gebracht; 37 is eigenlijk niet het
juiste getal, want de vergaderingen
werden ook bijgewoond door de leden,
die op 16 Sept. as. geen deel der
Kamer meer znllen uitmaken, en dus
moet men eigenlijk, de schriftelijke
verklaringen van hen, die niet aan-
weslg konden zgn wegens verblijf 'n
het bnltenland. mee gerekend, van de
46 spreken. Tan die 46 hadden zich,
naar wg nit betrouwbare bron ver
nemen, ln de diverse clnbs 31 vóór
en 15 tegen de aanvaarding uitge
sproken. Op de vergadering ls nog
getracht die 15 te overtuigen, dat ze
de zaak verkeerd inzagen, maar dat
ls niet gelakt. En waar het verzet van
die 15 het onmogelijk maakte een
krachtig ministerie te vormen uit de
drie fracties, verviel aanvaarding der
regeering daardoor van zelfook zij,
die deze ten krachtigste hadden be-
plelt, zagen dat ln.
Buitenland.
Aan wlan behoorl Adrianopel
Deze vraag, zeker wel een der
moeilijkste, welke zich ln het Balkan-
cODÜlct voordeden is tot nu toe nog
niet door diplomatieke onderhandelin
gen opgelost kunnen worden.
Want gedurende de jongste Balkan
oorlogen ls Adrianopel hoe dan ook
conferenties van gezanten en vredes-
afgevaardlgden mochten besluiten
steeds het eigendom geweest van dien
staat, welke het met geweld van
wapenen ln bezit wist te nemen.
Oorspronkelijk een oude Turkscke
stad, en door de heilige graven van
vroegere sultans van een Mohamme-
daansch karakter, heeft in den laats ten
Tnrksohen krijg de vesting een lang
durig beleg doorstaan en over geheel
Europa van zich doen spreken door de
Na eenlge ritten kwam de koetsier
weer op zgn standplaats terug. Gij
nam een courant op en zag die door.
Plotseling uitte hg een reeks vloeken
tot verwondering zijner kameraden,
en staarde met groote oogen op de
de volgende regels:
„De jonge Wonter de Begt, wiens
bezit van meteoordiamanten van
groote waarde zooveel opschudding
heeft veroorzaakt, werd vandaag in
vrijheid gesteld. Die havelooze knaap
zwerft nu weer door Rotterdam met
zgn zakken vol diamanten. Het laatst
ls hg gezien bg het gerechtsgebouw,
waar hij ln een vigilante Bt&pte en een
onderzoek door onzen verslaggever
ln het kantoor van den heer Salomons,
den diamanthandelaar, wiens naam
<ook in de zaak voorkwam, bevestigt,
dat hg daar omstreeks drie nar is ge
weest. De heer Salomons weigert
verdere inlichtingen, maar het is waar-
sohjnlijk, dat men spoedig meer zal
hooren van deze vreemde zaak."
Eindelijk werd het den koetsier
dnldelijk.
„Ik hen verloren 1" kermde h(j. „Mijn
hoofd ls op bol 1 Laat een ander mijn
bier opdrinken, ik word onthouder!
Ik had dien bengel vandaag in mijn
wagen en wist het niet. Hij bood mij
11,25 aan, en ik trakteerde hem op
•en ritje, omdat hij er zoo armoedig
heldhaftige verdediging van den Turk-
schen commandant en de onverschrok
ken bestorming van de Bnlgaarsche
troepen.
Toen behoorde Adrianopel aan den
sterksten Balkanstaat, aan Bulgarije,
dat zich wekenlang reusachtige offerB
voor het bezit van deze vesting ge
troost had.
De Londensohe gezantenconferentie
besliste in denzelfden geest. Adria
nopel was Bulgaarsch en zou dat ook
bij een latere nauwkeurig grensrege
ling moeten blgven.
Maar Turkije, dat van de naburige
Christenstaten kon leeren, boe onver
standig het is, aan gesloten en onder-
teekende verdragen al te groote waar
de te hechten, nam, toen de geheele
Balkan opnieuw één groot slagveld
was, eenvoudig Adrianopel weer terng.
Bulgarije was zwak, het Turksehe
leger krachtig en uitgerust, dus be
hoorde Adrianopel weer aan Turkije,
ondanks het besluit van Europa, on
danks vastgestelde verdragen en
onderteekende grensregelingen.
Het recht van den sterkste zege
vierde opnieuw.
Als dat recht werkelijk het hoogste
recht op don Balkan blijft, kan Adri-
nopel een zeer wisselvallige toekomst
tegemoet gaan en zal het in den
loop der jaren afwisselend Bulgaarsch
ei Turksch kunnen zgn.
Want wie zal Bnlgatije beletten,
wat tbans den Turken stilzwijgend
wordt toegestaan? Wie zal, wanneer
het nu verzwakte Bulgaarsche rijk,
hersteld van de nn ontvangen sla
gen, al of niet met andere staten in
een bond vereenigd, opnieuw zich
sterker gevoelt dan Turkge verhin
deren, dat door een krachtige aanval
op de vesting de Bnlgaarsche vlag
opnieuw van de wallen van Adrianopel
zal wapperen
Daarom ls het zco gevaarlijk, thans
Tnrkije stilzwijgend het rechtmatig
bezit van Adrianopel toe te kennen,
daarom is het zoo bedenkelijk, een
afwijking van de nauwkeurig over
eengekomen bepalingen toe te staan.
Want wat men nn Tnrkije stilzwij
gend toegeeft, zal men een volgende
maal Bnlgarije niet kannen betwisten.
En van welk nut zijn dan vredes-
afgevaardigden en hunne conferenties
als de daar vastgestelde bepalingen
onmiddellijk moeten wijken voor het
recht van den sterkste
Hier vooral komt de behoelte aan
een internationale politie aan het licht.
Wanneer z{j bestond, wanneer z{j
kon vervangen de tusschenkomBt der
Europeesche mogendheden, die door
haar verschillende belangen op den
Balkan toch niet tot een krachtige en
eendrachtige actie kannen overgaan,
zon thans ons werelddeel gespaard
zijn gebleven voor de openlijke mis
kenning door een kleinen Mohamme-
daanschen staat, van wat de gezanten
der grootste Europeesche mogendheden
als vaststaand en onveranderlijk heb-
nitzag 1*
„Houd maar op met je gezanik,"
zei een collega, en bij deed het, omdat
juist een vrachtje zich opdeed.
Wouter opende intusschen de deur
van het kantoor van den heer Salomons.
Zoodra het onrijpe Joodje achter
het traliehek hem bemerkte, sprong
h(j achteruit en staarde hem met ver
schrikte oogen aan. Was die jeugdige
woesteling uit de gevangenis ontsnapt
en gekomen om hen allen te ver
moorden
„Hulp 1 Hulpl" gilde hg. „Moord 1"
Eenlge klerken kwamen toesnellen,
waaronder de bejaarde man, die Wou
ter de vorige maal had geholpen.
„Laat die idioot ophonden," zelde
Wonter bedaard, „en zeg den besr
Salomons, dat ik er ben."
De loopjongen werd tot zwijgen
gebracht, en de opgewondenheid be
daarde.
„Ja, de diamanthandelaar" was in
zijn kantoor en Wouter zou worden
aangediend."
„Dank u," zei hij, „maar wees zoo
goed er voor te zorgen, dat die ben
gel niet aan anderen vertelt, dat ik
bier hen. Ik verlang geen oploop op
straat, wanneer Ik weer wegga."
Zulk een koele onbeschaamdheid
van een straatjongen was onverdrage-
lgk, maar Salomons regeerde zijn per
soneel met een ijzeren roede, en z(j
wilden liever eerst zijn meening weten,
eer zij hun woede op den knaap koel
den. Ook hadden zg natuurlijk de
berichten in de couranten aangaande
het verboor gelezen, en werden in
hen kenbaar gemaakt.
Wat zal Bul gar Be thans doen?
Zal het ingaan op de oeconomische
voordeelen, welke de mogendheden het,
naar men zegt, willen aanbieden,
wanneer betTurkBe als reehtmatigen
bezitter van Adrianopol erkent en de
Msrltsa alsTurksch-Bulgaarsche grens
aanneemt
Er zal voor BulgarBe wel niets
anders overschieten.
Maar toch zouden door een onafge
broken lgdzamen tegenstand van Bul
gaarsche zijde van Tnrkije nog zeer
zware offers knnnen gevergd worden.
Het sterke leger, dat de laatste staat
op het oogenblik op de been moet
houden, kan, wanneer niet spoedig
een beslissende slag wordt geleverd,
door het verarmde Turksehe rijk niet
op dezelfde sterkte worden ge
handhaafd.
Neemt dus Bulgarije een afwach
tende houding aan, zonder zich door
een contract tot afstand van eenig
gebied te verbindeD, dan zal, wanneer
binnenkort het Turksehe leger we6r
op normaale sterkte zal zBn terug
gebracht, andermaal voor Bulgarije
den weg openstaan, het recht van den
sterkste op den Balkan te doen eer
biedigen.
We wezen er Immers reeds op,
dat Adrianopel waarschijnlijk een zeer
Interessante geschiedenis zal krBgen.
V
Van verschillende zijden wordt ge
meld, dat de gruwelen, aan de Bul
garen toegeschreven door naijverige
Balkanstaten, grootendeels overdre
ven zijn.
In verband met het bericht over
een rapport van een Russisch ambte
naar over Bnlgaarsche gruwelen in
Thracië, laat de Russische regeering
meedeelen, dat zg een zoodanig rap
port niet heeft ontvangen en dat de
mededeellngen daarin gedaan, dus als
waardelooze verzinsels beschouwd
moeten worden.
Ook een aantal Franscbe dokters
hebben thans een onpartijdige getui
genis over hot gedrag van de Bul
gaarsche troepen in Adrianopel afge-
legd. Zg prijzen ten zeerste de zacht
moedige houding der Bulgaren, voor
namelijk tegenover de Grleksche be
volking.
Trouwens, er ls ook geen enkele
reden waarom de Bulgaren wreeder
en onmenscbelijker zouden zgn dan
de andere Balkanvolken. Alle verhaal
tjes over Bulgaarsche gruwelen, door
naburige staten verspreid, kunnen
dan ook vrijwel op rekening van
een minder edele politiek van ver
dachtmaking geschoven worden.
Binnenland.
Kabinets crisis.
Mr. Cort van der Linden heeft
Zaterdagmiddag met de Koningin een
ontzag gehouden door zgn zonderlinge,
onbegrgpelgke omstandigheden. Hg
werd dns zwggend naar boven ge
bracht en weldra bg Salomons in zgn
heiligdom toegelaten. De jongen vond
hem daar aan tafel zitten en het duel,
dat tusschen hen uitgevochten moest
worden, begon met vragen.
„Hoe ben je zoo spoedig ontslagen
Je zaak was een week verdaagd."
„Wilt u een politieagent laten halen?'
„Wees niet brutaal, jongen, maar
antwoord mg."
„Ik ben bier niet om uw nieuws
gierigheid te bevredigen, meneer Sa-
lomons. Ik kom alleen voor zaken.
Het moet u voldoende zgn te weten,
dat men mg in vrgheld heeft gesteld
en mg mgn eigendom heeft terugge
geven. Wenscht u zaken met mg te
doen, of niet?"
De diamanthandelaar gloeide van
ergernis. MoeBt hg zich zoo laten toe
spreken door een jeugdigen knaap 1
Hg staarde Wonter woedend aan en
zelde
„Vind je, dat het gepast is, een man
van mgn positie op zoo'n manier te
behandelen op zgn eigen kantoor?"
„Meneer Salomons," antwoordde
Wouter bedaard, „bent u vergeten,
dat u mg als een dief hebt laten ge
vangennemen en door de straten
leiden? U hebt mg vgf dagen in de
gevangenis laten doorbrengen. Op het
oogenblik, dat ik nw eerlgkheid prees,
gaf n uw klerken een teeken, een
agent te laten halen. Hebt n mg zóó
behandeld, dat ik daar een voorbeeld
aan kan nemen?"
onderhoud gehad, dat ongeveer vgf
kwartier dnnrde.
Volgens De Nederlander zal mr. B.
Ortt, advocaat-generaal bg denHoogen
Baad, in het nienwe Kabinet optreden
als Minister van justitie.
Dat kolonel Bosboom Minister van
oorlog zal worden, wordt aan het blad
bevestigd.
Als opvolger van den Minister van
koloniën noemde De Nederlander dezer
dagen mr. A. D. W. do Vries, lid van
den Kaad van State.
Dit laatste moet vrgwel uit den duim
zgn gezogen.
De Nieuwe Ct. bevestigt het be
richt, dat de oplossing der crisis
thans zeer nabg ls en voegt er bg,
dat mr. Cort van der Linden zelf met
de portefeuille van Blnnenlandscbe
Zaken zal worden belast.
Het Haagsche Correspondontiebu-
reau deeltoet volgende mede:
Naar men verneemt, znllen in bet
aanstaande ministerie de departemen
ten van Marine en Oorlog voorloopig
nog niet onder één hoofd worden ver
eenigd en dus onder beheer van een
afzonderlgk minister worden geplaatst.
Koninklyk Bezoek aan Botterdam.
De Koningin en Prins Hendrik heb
ben het voornemen, Donderdag 4 Sep
tember a s., des namiddags, te Bot
terdam te komen. Hoewel de bgzonder-
beden nader zullen worden medege
deeld, kau reeds tbans worden ver
meld, dat het konlnklgk echtpaar ten
stadhnize de leden van den gemeente
raad zal ontmoeten en dat ook een
bezoek aan het etablissement Fegnoord
op het programma staat. (N. R. Ct.)
Mofoor Thomson.
Naar bet Vad. verneemt, wordt de
majoor L. W. J. K. Thomson, thans
ter beschikking van den Minister van
Oorlog, geplaatst bg het 12e regiment
infanterie, en belast met het bevel van
een bataljon te Groningen.
Uit de Pers.
Het besluit der Concentratie.
Over dit onderwerp schrgft De
Vaderlander
Maar op ééne zaak willen wg, juist
omdat wg zoo groote voorstanders
waren van de aanvaarding, toch den
nadrnk leggen, en wel hierop, dat
niemand het recht heeft, iemand van
de Concentratie een verwgt te maken
van zgn houding. Ieder stond toch ln
deze volkomen vrg. Op da meest on
omwonden wgze was er in de Tweede
Kamer door de drie woordvoerders
der vrgzlnnlge partgen aan herinnerd,
dat de Concentratie de verplichting om
te regeeron eerst erkende bg de 51.
Dit is geen woord voor de vaak ge
weest, maar vrucht van ernstig overleg
De Jood schoof opgewonden op zgn
stoel heen en weer. Elndelgk sprong
hg driftig op. „Verduiveld, jongen
gilde hg, „wat moeBt Ik dan doen,
toen een schooier, zooals jg, mg een
diamant van tienduizend galden waar
de liet zien en zei, dat hg er nog
honderden zoo had Denk je, dat ik
gevaar wilde loopen, naast je op de
bank der beschuldigden te zitten
Heb ik geen getuigenis in je voordeel
afgelegd? Heb ik niet gezegd, dat
zulke diamanten nooit waren gevon
den in deze wereld?"
„Dat is uw zienswgze, veronderstel
ik-, zei Wouter koeltjes. ,lk vind,
dat u zich omtrent al die pnnten wel
kondt hebben gerustgesteld, zonder
mg naar de gevangenis te zenden.
Maar dat is nu de kwestie niet. Wilt
u mgn diamanten koopen?"
Salomons ging weer zitten. Zgn
handelsgeest behaalde de overhand
op zgn woede. „Ja", snauwde hg.
„Hoeveel vraag je er voor
„Ik moet u evei zeggen, dat hun
waarde steeds toeneemt. Den eersten
keer, dat u dezen diamant hg hield
den steen in de hoogte zag, zei u,
dat hg zes h zeven dnizend gulden
waard was. Vandaag noemt n tien
duizend. Ik zal echter op uw schat
ting vertrouwen voor deze collectie
en vgfhonderd duizend galden vra-
gen."
„Oeh ja En hoe wil je ze ontvan
gen, ln banknoten of goud?" vroeg
de Jood sarcastisch.
Wouter begon de steenen ln te pak
ken en keek op de klok.
tusschen de drie fracties. De kiezeis
moesten het terdege weten, dat het
voor hen zaak was, wilde ze het Con.
centratie-program uitgevoerd zien, zoo
veel mogelgk Concentratie-mannen
naar do Kamer te zenden. En al zgn
er dadelgk in het Concentratie-comité
zelf en in de Concentratie mannen
geweest, die ook de regeering wilden
aanvaarden, als men boven de kerke-
lgken kwam, gesteld 46 van de con
centratie, 10 sociaal-democraten en 44
kerkelgken, dat was individueelo
opinievan verplichting om de regee
ring te aanvaarden, is in de Concen
tratie en haar eomité nooit sprake
geweest, als er minder dan 51 leden
der Concentratie in de Kamer kwamen.
Er kan dus van teleurstelling sprake
zgn, dat de 15 niet meer moed bad-
dec, dat ze niet Inzagen, dat de
Concentratie door de weigering van
de S. D, A. P. om haar stembusbe-
lofteu ln te lossen, in gausch andere
positie was gekomen, voor verwgten
is er geen plaats.
De verwgten moeten gericht zgn
aan het adres der S. D. A. P., die in
den verkiezingstgd het over de daken
uitschreeuwde, dat alleen de verster
king van haar tractie den armen
ouden oen Staatspensioen verzekerde,
maar die zich, toen de belofte moest
ingelost worden, van dezelfde ouden
niets aantrok.
Kunst en Wetenschappen.
C. van Nievelt. f
Donderdag is te Wiesbaden, in den
ouderdom van 70 jaar, na lang lgden,
overleden de heer Carel van Nievelt,
de bekende en bg velen geliefde
schrgver.
Kalm vgf en twintig jaren is Van
Nievelt ook aan de N. B. Ct. verbon
den geweest. Zgn fljne geest toonde
zich ln die lange reeks jaren in zgn
altgd welverzorgd en keurig werk.
Hem waren een deel van de rubriek
Buitenland en de muziekrecensies toe
vertrouwd, alsmede de zorg voor het
feuilleton.
Nadat hg uit Botterdam was ver
trokken, vestigde hg zich te Arnhem
en na enkele jaren te Wiesbaden.
Sedert zorgde hg nog verscheiden
jaren voor het feuilleton van de N.
B. Ct. en werkte hg mede aan het
Nieuws van den Dag, waarin hg het
is geen geheim meer letterkundige
recensies gaf onder den schuilnaam
van Den Oude, en een soort leeke-
preeken onder de schnllnaam V psilon.
Van beide reeks artikelen zgn er een
aantal in een bundel nitgegeven, die
van Ypsilon met den titel „Onder vier
oogen". In deze artikelen toonde zich
een nieuw talent van Van Nievelt
half schertsend, half weemoedig was
hier een ruimhartig, fijngevoelig, gees
tig en boeiend zedeleeraar aan het
woord.
De vele novellen, die Van Nievelt
,Wat wil je nu doen?" riep Salomons
uit.
„Naar iemand anders gaan, die mg
redelgk behandelt. Het is nog niet
erg laat. Ik geloof, dat er meer firma's
zooals de nwe in Botterdam zgn en
anders kan Ik teruggaan naar den
heer Clement
„Ga zitten. Ga zitten", gromde de
Jood. „Ik heb nog nooit zoo'n jongen
gezien. Je bent opvliegend ais bas-
kruit. Ik maakte maar een grapje."
,Ik niet, meneer Salomons. Uw prgs
is de mgne vgfhonderd duizend
gulden."
„Denk je, dat ik die som geld bg
mg draag?" vroeg Salomons, wanhopig
over een middel nadenkend, om Wou
ter toegankelgker te maken, zoodat
hg misschien de werkelgke geschiede
nis der diamanten zou meedeelen.
„Neen," was het antwoord. „En ik
wensch het ook niet terstond te ont
vangen. Ik wil nu alleen maar een
klein voorsehot hebben, laat ons zeg
gen vgfhonderd gulden. Ik heb kleeren
noodig en andere dingen. Dan kunt u
mg morgen meenemen naar een bank
en een deel van het geld op mg over
laten schrgven en mg een schriitelgke
belotte geven, de rest te betalen over
een week, een maand of zoo Iets."
(Wordt vervolgd.)