N°. 94 J913,
Dinsdag 12 Augustus,
100
jaargang.
s FEUILLETON.
Liefde's Loon.
8t«
GOESCHE
De uitgave dezer Courant gesohiedtJMaandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr(jB per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,85,
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentlön op Uaandagr en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COI lilt
De prjs der gewone advertentlën is van 1-5 regels 50 ct., elke regel meer 10 et
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels i 1,— berokond
Bewjsnummer» 5>ent.
Telefoonnummer 83. Directeur G. W. van Babneveld. Uitgave vau de Naaml.Veaaooiscliap .Goesche Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santin.
liet Volk is niet minder dan wij
teleurgesteld over den afloop der lier-
stemming in Rotterdam I, waarbij een
kostbare Kamer-zetel aan de rechter
zijde werd verspeeld.
Maar in een beschouwing over den
uitslag gaat de redactie van Het Volk
veel te ver.
Zij wijt de schuld aan de vrije libe
ralen, die, ,/hun brandkast-belaiigen
beter bevestigd wetend bij den ciericaal,
verraad aan onze, maar ook aan de
vrijzinnige zaak (hebben) gepleegd".
En verder heet liet„Zij hebben hun
district, het district van Borgesius, met
het meest brutale cynisme aan den
vijand verkocht".
Dit zijn zeer dikke woorden.
Zij geven evenwel iu bet minst niet
een zuiveren kijk op de zaken.
Indien, na de drukte van het Zwol-
sche Congres, de redactie van Het Volk
eens kalm gaat nacijferen, zal zij be
seffen, dat voor bet verwijt aan de vrije
liberalen, als zouden zij „met bosjes
van honderden tegelijk naar den vijand
van algemeen kiesrecht en staatspen
sioen overgeloopen" zijn, absoluut geen
grond bestaat.
De teleurstelling over den uitslag
volkomen begrijpelijk doet het
scciaal-democratiscb hoofd-orgaan on-
billük zijn.
Ware het hoofd koel gebleven men
had de reden van dezen tegenslag in
andere omstandigheden gezocht.
En die reden is deze dat honderden
en honderden het vertrouwen aan de
S. D. A. P. hebben opgezegd, gevolg
van haar allerongelukkigste houding
in zake het aanvaarden van de ministe-
rieele portefeuilles. Wij nemen aan, dat
de aangesloten leden zich daaraan niet
hebben gestoord, doch, als de S.D.A.P.
het alleen van haar aangesloten leden
moet hebben, op hoeveel vertegenwoor
digers zou zij dan in de Tweede Kamer
der Staten-Geueraal kunnen bogen
Zeker nog op geen kwart van het
thans overgebleven zestien-tal.
De sociaal-democratische sprekers en
debaters bij de jongste stembus-cam
pagne hebben het tot doof-wordens toe
verkondigd: „Wilt gij, kiezers, ervan
verzekerd zijn, dat zoo spoedig mogelijk
algemeen kiesrecht en staatspensioen
tot stand komt, stemt dan ome candi-
daten, de ware, de oprechte strijders voor
deze alleszins billijke eischen
En aan het verkondigen van deze be
loften zetten zij meerdere kracht bij, door
de vrijzinnigen als onhetrouwlare strijders
voor de genoemde eischen af te schilderen.
De socialistische propaganda heeft
inderdaad in de afgeloopen Juni-maand
helaas vat gehad op kiezers, die in
hun hart absoluutgeen sociaal-democraat
zijn, doch vóór alles zoo spoedig mogelijk
algemeen kiesrecht en staatspensioen
verwezenlijkt wenschten te zien.
De mannen staarden hem verwon
derd aan, doch antwoordden niet. De
dikke man scheen een beroerte van
kwaadheid te krijgen en keek naar
de lucht.
„Heb ik ooit van mjn leven hak
kelde hp.
De groenteboer laehte en Wouter
bloosde.
„Het is een eeriyk aanbod," drong
de jongen aan. „U denkt toch, hoop
ik, niet, dat ik u wil afzetten
„Kijk eens aan! Wie heeft ooit zoo
iets beleefd 1"
Maar de groenteboer kwam tusschen-
belde.
„Je bent een schrandere jongen,'
lachte h(j. „Zoek je werk
„Neen," was het korte antwoord.
„Ik zoek iets te eten."
„Wel, verdraaid, dat zal je hebben.
Naar binnen met je. Ik zal wel be
talen. 't Zal me goed doen, je te zien
smullen'.
,Ben je gek, De Wit", vroeg zijn
buurman, die weer by adem was ge
komen.
„Wel neen. Die drommelsche jongen
kan niet voor een gulden opeten, dan
ion hjj barsten, Hoor eens, Ik wed om
Die kiezers nu zijn bitter bedrogen bij
de S. D. A. P. uitgekomen.
Het bleef bij woorden.
Toen den sociaal-democraten de ge
legenheid geopend werd, hnn beloften in
daden om te zetten, speelden zij een
politiek van verstoppertje, welke een
ernstig-willende politieke partij niet
vergeven worden kan.
Dit beeft zich nu gewroken.
Wij weten wel, dat het hoogst ge
makkelijk is, een misslag al is men
nog zoo van eigen schuld overtuigd
op anderer schouders af te wentelen.
In dit opzicht denken de sociaal-demo
craten al buitengewoon handig te zijn.
Een groot deel van het Nederlandsche
kiezers-volk heeft hun succes-politiek
echter doorschouwd.
Het verlies van Rotterdam 1 voor de
Staten, het verlies van datzelfde district
voor de Tweede Kamer bewijst zulks.
Nogmaals wij betreuren het, dat de
reactie in het parlement versterkt is, het
geen zeggen wil,dat de tegenstanders van
algemeen kiesrecht voor mannen, het
mogelij k-maken van vrouwen-kiesrecht,
de tegenstanders ook - en dit vooral niet
te vergeten van staatspensioen, zich
straks sterker zullen gevoelen en de oppo
sitie feller zullen doordrijven, dan na 25
Juni reeds was aangegeven.
Doch, gelijk bij eiken tegenslag, dringt
zich de vraag op den voorgrond aan wie
de schuld
En op die vraag kan maar één antwoord
worden gegeven zij ligt alleen en uit
sluitend bij de sociaal-democratische
arbeiders-partij.
Zij heeft wind gezaaid.
Nu moet zij niet in het minst tot
schade van het proletariaat, dat zij zegt
te willei opheffen, maar waarvoor zij
thans geen hand uitsteekt storm
oogsten.
Buitenland.
Na den vrede.
Zal er uu een tyd aanbreken, waarin
rust en vrede op den Balkan terug-
keeren, waarin de staten op bet uit
geputte en verzwakte schiereiland
door een nieuw en hechter verbond
elkander zullen steunen In het her
winnen van zoo heel veel, dat in de
laatste jaren door onderlinge twee
dracht verloren ging?
Het is te hopen, maar met zeker
heid te voorspellen is het niet.
Want het Balkanscbiereiland is een
reusachtige heksenketel, waarin de
meeBt heterogene elementen z(jn
samengebracht.
Boven het wisselende vuur der tijds
omstandigheden gehangen, sloten in
dien ketel verschillende van die
elementen zich aaneen en stiet de
eene groep de andere af, maar naar
mate het vuur onder den ketel meer
of minder hevig werd, wisselde de
samenstelling van het brouwsel, door
steeds weer nieuwe verbindingen en
steeds weer andere afscheidingen.
een riks, dat b{j zal betalen."
„Afgesproken 1 Ga naar binnen,
meneer. Wat verlangt u te gebruiken,
meneer
Wouter stoorde zich niet aan het
sarcasme van den restauranthouder,
maar ging binnen en gaf zóó bedasrd
zyn wenschen te kennen, dat de eige
naar overbluft werd en de groenteboer
werkeiyk verrukt was. Wouter at flink
en z|Jn vertering bedroeg zestig cent,
welke zyn bondgenoot vroolflk be
taalde. De jongen stak hem de hand
toe.
„Dank u, meneer De Wit", zei hy
met een open blik. „Ik kom terug.
Ik zal u niet beleedigen door u meer
aan te bieden, dan n my hebt voor
geschoten, maar misschien kan ik het
u nog wel eens door een goeden dienst
vergelden."
Toen ging hij verder en De Wit
keek hem na.
„H(j praat als een heertje, Ik hoop
toch maar, dat de jongen weer komt,
en niet om die onnoozele zestig cent.
Een roode kool, juffrouw Ja, juffrouw.
Ik ga met u mee."
Voor hy de Blaak bereikt had, bleef
Wouter een oogenbllk staan, om nog
•ens goed te bedenken, wat h$ den
heer Salomons zou zeggen. Hjj besloot
in 't geheel niet over den meteoorsteen
te spreken en, zoo Salomons vroeg
naar de herkomst van zj]n steentje,
eenvoudig te zeggen, dat het hem be-
Het Turksche element, herhaaldeiyk
als onvereenigbaAr met de andore
nitgestoten, toonde den laatsten tyd
weer meerdere affiniteit tot de Griek-
sche groep en de lang vereenigd ge
bleven samenstelling alt Bulgaarsehe,
Grieksche, Servische en Montone-
grynsche elementen stiet de Bulgaar
sehe groep uit, zoo spoedig de omstan
digheden een andere combinatie
mogeiyk en noodzakeiyk maakten.
Thans acht men .en vrede voor
largen tijd verzekerd, thans verwacht
men, dat het altijd kokende en ziedende
mengsel in den Balkanketel tot rust
zal komen en dat de samenstelling
van dat mengsel in de eerstvolgende
jaren niet zal veranderen.
Deze verwachting kon wel eens
{jdel zyn.
De vredesovereenkomst teBoechareBt
is te spoedig tot stand gekomen. Wie
de onderhandelingen daar vergelijkt
met die, welke kort te voren te Londen
werden gevoerd, verbaast zich over
een zoo groote inschikkelijkheid van
het overwonnen land, om den over
winnaars, zonder tegenwerping, by ra
alles af te staan, wat zjj vroegen.
Is werkeljk Bulgarije op het oogen
bllk zoojtotaal verslagen, zoo uitgeput,
dat bet zich door Serviërs, Roemenen
en Giieken zonder morren de wet
laat voorscbryven
Wy geven toe, zoo hebben de Bul
gaarsehe afgevaardigden geroepen,
maar wy Btaan er op, dat het nu
vastgestelde vredesverdrag aan een
herziening door Europa zal worden
onderworpen.
Dus werd de vrede gesloten.
Maar wanneer nu blijkt, dat Europa
niet gezind is, dat verdrag te herzien,
wanneer nu biykt, dat verscheidene
groote mogendheden niet van plan
zyn, den zoo juist tot stand gekomen
vrede door een andere gebiedsver-
deeling opnieuw te verstoren, zal dan
in Bulgarye, wanneer het eenmaal
steiker en weer op krachten gekomen
is, niet een reactie groeien ttgen het nu
zoo bereidwillig afstaan van reusach
tige gebieden
Werkelflk, het brouwsel indenBal-
kanketel moge één oogeublik tot rust
zjja gekomen, onder het stille opper
vlak brnist en ziedt het nog altyd, en
één laaiende vlamtong onder dien ketel
zal voldoende zyn om heel den inhoud
opnieuw in heftige beroering te
brengen.
Voor zich in dien ketel de zoozeer
heterogene elementen in de juiste ver
bindingen en in de juiste verhoudingen
tot hechte en onveranderiyke stoffen
hebben gegroepeerd, zullen nog zeer
vele jaren en wellicht nog zeer vele
uitbarstingen noodzakeiyk zyn.
V
Een enkel woord ten slotte nog over
de vredesovereenkomst.
De artikelen betreffende de grenzen
dernleuwe gebieden tusschen Bulgaren,
RoemeniërB, Serven en Grieken en de
ontruiming dier gebieden werden
onveranderd goedgekeurd.
Slechts werd een zinsnede, waarin
gesproken werd van het tot stand
brengen van een nieuw evenwicht
hoorde en dat hy kon informeerer,
of er ergens zoo één gestolen was-
Dan wilde hy hem den steen tegen
een bewys laten en alleen maar eerst
een voorschot vragen. Later kon de
zaak dan afgehandeld worden. Of hy
zyn adres zou geven of niet, kon hy
nog niet beslissen.
Hy wilde nu geen tyd meer ver
liezen en had weldra het kantoor
bereikt. Salomons en Co., diamant
handelaars, Rotterdam—Amsterdam
stond er op een groot naambord.
Hy trad het kantoor binnen en stond
voor een jongeling met een langen
neus, die hem aanzag door een tralie
hek met een loketje er in, om brieven
en pakjes aan te nemen.
„Is meneer Salomons op het kan
toor?" vroeg Wouter.
„O, ja," grinnikte de ander.
„Wil je zoo goed zyn hem te zeggen,
dat Ik hem wensch te spreken?"
„O, ja". De jeugdige Israëliet grin
nikte weer en ging door met het
copieeren van een adres. Wouter
wachtte eenige oogenbllkken.
„Waarom ga je meneer Salomons
niet waarschuwen, dat lk hier ben
vroeg hy eindeiyk.
„O, ja. Je bent grappig hé Wou
ter begreep, dat by op nadrukkeiyker
wyze moest optreden, indien hy den
grooten man wenschte te zien.
„Ik waarschuw je, dat meneer
Clement, van de Hoogstraat, mjj naar
tusschen de Balkanvolken, op verzoek
van Bulgarye, geschrapt.
De vrjjbeid van scholen en kerken
g»f eveneens tot eenige discussie aan
leiding.
Bulgarye stond er op, dat Grieken
land In het nieuwe gebied de auto
nomie der geesteiyke vereenigingen
en de vryheid der Bulgaarsehe scholen
zou erkennen. De Bulgaarsehe afge
vaardigden stelden voor, dat er weder-
zyds vrijheid van onderwys en gods
dienst zou worden toegestaan aan
alle christelijke volken, die gebied
bewonen, dat Servië, Griekenland en
Montenegro pas geannexeerd hebben.
Hierover liepen de meeningen uit
een, zoodat eiodelyk besloten werd,
de kwestie voorloopig ter zyde te
stellen.
Nadat Bulgarye zich verklaard had
tegen het Grieksche voorstel om de
schade, die de Macedonische bevolking
door niet noodzakeiyk geweld heeft
geleden, te vergoeden, trok Grieken
land dit voorstel in.
De kans, dat het vredesverdrag
nog door de mogendheden herzien
wordt, is zeer gering.
Dultschland heeft zich onomwonden
tegen die herziening verklaard, Frank-
ryk ls, uit vrees den Russlschen bond
genoot onaangenaam te zijn, voor een
groot deel op zyn vroeger ingenomen
Btandpunt teruggekomen, maar in
Oostenryk, in de monarchie, die tot
nu toe het sterkst op een herziening
had aangedrongen, gaan hoe langer
hoe meer stemmen op tegen een inmen
ging in de Balkanaangelegenheden, die
Oostenryk zonder twyfel in conflict
met Roemenië, Servië en Griekenland
zou brengen.
Op steun van buiten zal Bulgarye
dus wel niet behoeven te rekenen.
Dat Servië en Griekenland met een
zoo spoedigen en voor ben voordeeligen
vrede buitengewoon ingenomen zyn,
Is te begrijpen.
In een proclamatie aan het leger
heelt de Grieksche koning zyn dank
baarheid en bewondering uitgesproken
en verklaard trotsch te zyn, aan het
hoofd van znlk een leger en vloot te
staan.
Binnenland.
Aan den vóór-avond van het congres
te Zwolle.
Het bestuur van de sociaal-demo
cratische party (de organisatie van
den heer Wynkoop) heeft een „Open
Brief' gericht aan het buitengewoon
eongres der S D. A. P. te Zwolle,
waarin het zyn „medeleden In de
Internationale" er op wyst, dat de
gevolgen van hun taktlek zich begin
nen te vertoonen en waarin o.m. de
volgende zinsneden voorkomen
Uw leiders hebben by u langzaam
aan sinds jaren de overtuiging doen
ontstaan, dat door hen, in het parle
ment de grootste stryd wordt gestre
den. Zy hebben u sinds jaren misleid.
Gy hebt wel zetels gekregen.
Maar gy hebt uw zelfstandigheid
verloren.
Gy zyt de knechten geworden van
meneer Salomons heeft gezonden.
Moet ik soms meneer Clement gaan
zeggen, dat de loopjongen my weigert
toe te laten?"
„Hoor eens," was het nydige ant
woord. „Pak je weg. Ik ben bezig."
Toen stak Wouter zyn hand door
het loketje, groep den jongen by den
kraag en duwde zyn grooten neus en
dikke lippen hevig tegen de tralies.
De angstige gil van den jongen
deed twee bedienden toesnellen, en
een deur werd opengeworpen. Wouter
liet zyn tegenstander los en gaf een
verklaring. Een dier bedienden, een
bejaard man, zag wat dieper dan de
versleten kleeren van den jongen en
het noemen van meneer Clement's
naam verschafte hem gehoor. Boven
dien was de man op de hoogte van
de praktyken van den jeugdigen
portier.
Met een klap om de ooren werd
ditbeleedigde persoon tj e weggezonden,
om den heer Salomons te gaan zeggen,
dat er een boodschap van den heer
Clement was.
Weldra stond Wouter nu voer den
grooten man In een zaal vol glazen
kasten en tafels, waaraan verscheidene
klerken zaten.
„Wat drommel begon h(j, maar
bedacht zich. „Wat verlangt meneer
Clement?" ging hy voort. Die naam
was Wouter biykbaar van groot nut.
„Hy verlangt niets, meneer," zei
de liberale partyen.
Gy zjt de knechten der liberale
party en.
De liberalen hebben uw leider ge
dwongen, naar de Koningin te gaan.
De liberale partyen hebben u ge
dwongen, u tot alles bereid te ver
klaren, wat van een knecht wordt
verlangd.
Zy hebben u gedwongen, te beloven,
dat gy uw eigen eischen en klassen-
belangen zoudt achterstellen by da
hunne, misschien jaren lang.
De liberale partyen hebben zich,
zooals wy u vooruit gezegd hadden,
wat is niet uitgekomen van wat wij
u hadden gezegd zy hebben zich
gesteld onder de leiding van de
grootste vyanden der arbeiders, da
vry-liberaleD, wier aantal gy zelf In
de Kamer van 4 op 10 hebt gebracht.
Gy zyt aan handen en voeten ge-
honden. Talryke zetels in de Kamer,
Staten en Gemeenteraden hebt ge
door hen. Om die te behouden zult ga
hun knechten biyven vcor langen tyd
Gy hebt den klassenstrijd tegen hen
opgegeven. In den tyd van de trusts,
de patroonsbonden, de dnurto, do
koloniale politiek en het Imperialisme
hebt gy een stilzwygend accoord met
hen gemaakt.
Gtj krUgt uw loon. Gy zyt knechten,
gy, en uw leiders, en verdient als
knechten te worden behandeld
Wy.uwe oude party gen ooten, hebben
u dit van af de congressen in Dan
Haag, Utrecht en Haarlem voorspeld.
Het moest zoo komen. Het verbaast
ons niet.
Maar nu vraagt de bourgeoisie, niet
tevreden, dat gy u reeds onderworpen
hebt, een laatste slavendaad van n.
En deze daad is zoo laag, zoo
afschuweiyk vernederend niet alleen
voor u, maar voor uw geheele klasse
op de geheele wereld, dat zy ons,
S. D. P., brengt tot een laatste woord
van waarschuwing aan u.
Dit laatste woord luidt als volgt
„In naam van de Internationale, in
naam van den klassenBtryd, in naam
van ons heilig doel, in naam van don
moed, de zelfstandigheid en den trots
waarmee wy arbeidende klasse alleen
ons doel kunnen bereiken, dringen wy
bi] u aanDoet dezen laatsten stap
op den weg der vernedering, van de
nederlaag en den ondergang niet.
Verzet u tegen uw leiders.
Weigert, wat zy nn van u vragen.
Weigert ministerzetels. Belooft uw
steun niet aan een liberaal Kabinet.
Herneemt als het kan den weg, die
naar de overwinning voert. Wordt
weder zelfstandig. Doet althans den
eersten stap, die naar do zelfstandig
heid terugvoert. Brengt het Neder
landsche proletariaat, voor welks ont
wikkeling naar de Vrye Wereld wy
allen verantwoordeiyk zyn, niet tot
volslagen vernedering en zwakheid,"
Kamerverkiezingen.
By de Vrydag gehouden herstem
ming voor één lid van de Tweede
Kamer der Statan-Generaal In het
Wouter. „Hy heeft my naar u ver
wezen in een gewichtige zaak. Kan
ik u eenige ocgenblikken alleen spre
ken?"
Salomons was een dikhoofdig, breed
geschouderd man, die veel op een
tol geleek en by de minste ontroering-
heen en weer draalde. Dat deed hy
nu en alle klerken zagen nieuwsgierig
naar den jongen, die het durfde wagen,
met zulk oen verzoek by den gewel
dige aan te komen. Deze vroeg „Moet
dat een grapje verbeelden
Alle klerken grinnikten In koor.
Gelukkig was Salomons in een goed
humeur, want hy had juist een parel
voor drie duizend gulden gekocht,
welke hy aan een ryko dame voor
meer dan het dnbbele zou verkoopen,
om by een ander in een oorbel te
passen.
„Dat sehynt zoo," zeide Wouter,
toen de vrooiykheid bedaard was. Da
ernstige oogen van den jongen stonden
het onderzoek van het dikke mannetje
goed door.
„Je zegt, dat meneer Clement ja
heeft gezonden
„Ja, meneer."
Salomons was verbaasd. Hg bracht
den jongen naar zyn byzonder heilig
dom, een feit, waarover hy zelf even
verbaasd was als zyn bedienden,
Wordt vervolgd.)
