N°. 92 1918.
Donderdag 7 Augustus, 100"* jaargang.
e FEUILLETON.
Liefde's Loon.
GOESCHE
Telefoonnummer 98. Directeur G. W. van Babnevelb. Uitgave va» de NaamLVeauootsefcap „GoescUe Couraut". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Dc uitgave dezer Courant geschiedtJMaandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Pr®g per kwartaal, in Goes f 0,75, bulten Goes, franco f 1,05.
Afzonderlijke nonuners 5 cent.
Incendlne van advertentiën op Maandag en Woensdag
vóór 3 uren, op VRIJDA.G1 vóór 13 uren.
De prjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et
B® directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljk- en doodsberichten en de daarop batrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k f 1,— berekend.
Bowjsnummers $£cont,
Onafhankelijkheids-feesten in Ooes.
Wy hebben reden, om met een
eikel woord terug te komen op de
kwestie zal in Goes het Onafhanke-
Hkheida-feest gevierd worden, ja of
neen
Hoe wij er over denken, is den
ezers hekend.
Bet feest moet ook In onze ge
meente gevierd worden. W|j knnnen
en mogen niet achterstaan bij andere
plaatsen op Zuid- en Noord-Beveland.
Doch op één pnnt dient allereerst
de aandacht gevestigd.
En wel op dit: de Goesche Ge
meenteraad behoort zoo spoedig mo
gelijk voor het te vieren feest de
overgroote meerderheid verlangt er
naar een ruim subsidie beschik
baar te stellen. Zonder geld geen
Zwitsers. En Goes mag voorzeker
niet achterstaan by gemeenten, wel
ke heel wat minder ln de melk te
brokken hebben en toch in deze aan
gelegenheid een voorbeeld tot navol
ging hebben gegeven.
Hen zal misschien zeggen sommige
elementen in Goes wenschen aan het
feest geen aandeel te hebben.
ZQn dat de beile elementen
W8 wagen het, zulks ernstig te
betwyfelen.
Zeker: de redactenr van De Zeeuw
het orgaan, dat voor zijn feiteiyke
richting nog maar altoos niet dnrft
uitkomen acht zich een by nltstek
gewichtig man ln onze gemeente. Als
men zQn artikelen leest, zon men on-
getwjjfeld geneigd zyn te meenen
zoo'n man moet toch heel wat Invloed
hebben. In werkelijkheid is het tegen
overgestelde het geval.
Wy z(jn overtuigd, de tolk van de
overgroote meerderheid der Goese-
naars te wezen, als wy er op aan
dringen, dat In Goes de hoofdplaats
van Znld-Beveland op lnlstendjke
wyze het Onafhankeiykheids feest zal
worden gevierd. W(j durven voor deze
overtuiging nitkomen, al weten wy
bQ voorbaat, ons de ontstemming van
het antirevolutionaire majesteitje op
den hals te halen.
Doch dat'wagen wy er op.
De Zeeuw heeft het parool gegeven
geen Onathankeiykheldsfeest vieren
met de vryzinnigen.
Uitstekend.
Voor het nationaliteitsgevoel van
een dergelijk blad geven w{j geen
halve cent. Het is gewoon, Oranje te
misbruiken voor minne politieke doel
einden.
Wy gaan dns feest vieren zonder
toestemming der hoog-mogende redac
tie van lje Zeeuw.
Maar, geiyk gezegd, een feest kost
geld. Om die reden vragen w(j, dat
de Baad van Goes een rnlm subsidie
besehlkbaar stellen zal. Wie de groote
bladen volgt, kan geregeld lezen,
welke flinke bedragen nit de gemeente-
ka» hier en daar worden beschikbaar
in.
Wouter ging de trap af. De door
de gebroken rnlten binnendringende
damp deed hem by na stikken. Hy
trok zyn jas uit, nadat by er eerst
de brieven nit had genomen, welke
onder mevrouw Hoytsema's kussen
waren gevonden, en stopte zorgvuldig
de grootste openingen daarmee.
Daarna ontstak hy de kaars weer,
legde een vuurtje aan en probeerde
het recept van den houder van het
koffletentjevoor het gebruik van koffie
dik in toepassing te brengen. Hy had
•uiker noch melk, maar het heete
vocht rook lekker en hy was nu zoo
koud en itQf en hongerig, dat de
broodkorsten, die hy in de koffie
doopte, hem lekkerden smaakten dan
ln later dagen de heeriykate schotels
in de fijnste restaurants.
Nadat hy had gegeten, droogde hy
zyn kleeren en trok een paar zeer
oude en versleten, maar droge schoe
nen aan. Toen eerst dacht hy er aan,
door het achtsraam te zien. De regen
viel niet meer ln stroomen neder, het
regende nog, maar het was na een
kalme regen. De stoom was bjjna
verdwenen. Toen hy zyn jas nit het
gebroken raam nam, zag hy, dat de
steenen rondom het gat, door den
meteoor gemaakt droog warende
droppels, welke er op vielen, verdamp
ten onmlddeliyk. Zyn jongensaehtlge
gesteld voor het vieren van het On-
aihankeiykheidBfeeBt. Wij kennen ge
meenten, kleiner dan Goes, waar grif
een dnlzeud gulden werd toegestaan.
Het bedrag, hier besehlkbaar te
stellen, laten wg in het midden. Het
zal veel van den aard van het feest
afhangen.
Maar w® verwaehlen van de vrij
zinnige Baadsmeerderheid, dat zy zich
uitspreken zal vóOr het toekennen
van een subsidie.
Is dit eenmaal gedaan, dan staan
mannen klaar, om onmlddeliyk de
hand aan den ploeg te slaan. Nog
gisteren werd ons deze verzekering
gegeven. De mogeiykheid la zeer groot,
dat alsnog in Goes feesten gevierd
zullen worden,onze gemeente waardig.
Maar dan rekenen wy ook op de
medewerking van Ieder opreeht vader
lander en op den flnancieelen steun
nit de gemeente-kas.
Buitenland.
De onderhandelingen.
In den regel z®n vredesonderhan
delingen voor hnitenBtaanders bijzon
der vervelend. Van belangrijke zit
tingen, van interessante beschouwin
gen over den algemeenen toestand is
in den regel geen sprake. De afge
vaardigden van de overwonnen party
trachten zooveel mogelfjk vast te
honden, wat in linn bezit is, en die
van de overwinnaars doen daartegen
over al hun best, de grenzen van het
hnn toegewezen gebied zoo ver moge-
ïyk door de vgandige staten te doen
loopen.
Gewooniyk begint de conferentie
dan ook met een onaannemelijk ver
klaring van belde zyden. En na ein-
delooze onderhandelingen komen dan
de wenschen van de wederzydsche
gedelegeerden meer en meer tot elkaar.
De eene party geeft op dit punt iets
toe en de andere weer op een ander
pnnt.
De staat, wiens leger en geldmid
delen het meest zyn nitgepnt en voor
wlen het uitbreken van een nienwen
oorlog dns een onafwendbare ramp
zon zyn, wordt in den regel langzaam
maar zeker gedwongen, aan de eischen
van den tegenstander te voldoen.
In vele gevallen is evenwel nog
hulp van buiten te verwachten. Welke
staten er ook in oorlog zyn, steeds
zgn er andere, voor wie de afloop
van dien stryd niet onverschillig is.
Zoo gaat het ook thans op den
Balkan Servië en Griekenland hand
haven gezameniyk hnn niet geringe
eischen en Bulgarge, dat daar maar
heel weinig tegen in brengen kan,
wendt zich ten einde raad tot de groote
mogendheden om raad en om stenn.
Zal Kawala Grieksch worden?
Onafgebroken dringen de Grieken
op het bezit van deze haven aan en
nieuwsgierigheid was nn opgewekt,
hy wierp een ouden zak over zyn
hoofd en sehonders, maakte de plaats
deur opende en naderde voorzichtig
het gat. De lacht was heet als in een
oven en Wouter kon het haast niet
nithonden, toen hy zich voorover
boog, om er in te kyken. Op de diepte
van een meter ongeveer zag hy een
ronden, dolrooden bol, met vele
speten op de oppervlakte, welke op
het eerste gezicht op het gloeiende
oog van een duivel geleek. Maar de
jongen kende geen vrees. Hy haalde
een stok en stiet daarmede togen den
bol. De oppervlakte was hard en bros
en groote stukken braken er af. De
hitte was echter zoo hevig, dat hy
spoedig moest terngwyken. De warmte
in en buiten het hals had hem slaperig
gemaakt, hjj sleepte zyn matras van
boven, legde ze voor het vuur en viel
spoedig in een vasten slaap, na eerst
zyn gebeden te hebben opgezegd,
▼oor het eerst na zyn moeders dood.
Hy ontwaakte eerst lang na zyn
gewonen tyd. Hoe laat het was, wist
hy niet, daar hy natnnriyk geen klok
of horloge bezat, doch de stand der
zon deed hem denken, dat het onge
veer acht nnr moest zyn. Zyn eerste
gedachte was aan den meteoorsteen.
Zyn tollet was spoedig gemaakt, daar
hy alleen zyn laarzen behoefde aan
ie trekken. Toen hg bezig was, die
dicht te rygen, bemerkte hU, dat de
vloer bezaaid was met kleine, witte
korreltjes, de grootste niet grooter
dan een vogelzaadje. Hy nam er een
paar op en bekeek ze. Ze waren hard,
hoekig, kond en dofwit van klenr.
Toen hy op de plaats kwam, zag
vinden een krachtigen steun daarvoor
by Frankrijk, dat in een Bterk Grie
kenland een tegenhanger voor Italië
ziet.
Maar Oostenrijk en Rnstand, vry van
het Drievoudig verbond en de Triple
Entente, scharen zich aan Bulgaarsche
zyde en waarborgen dat land het
bezit van de bestreden haven. Mocht
Bulgariie tot toegeven worden ge
dwongen, dan zal deer een herziening
van het vredestractaat door de groote
mogendheden, nog altijd de groote
kans bestaan, dat toeh Kawala Bul-
aareek zal biyven.
Tusschen Serviërs en Bulgaren
loopen de geschillen in hoofdzaak over
de vier steden Istip, Kotsjana, Kado-
wltsa en Stroemltsa. Ook hier steunt
Oostenryk Hongarije trouwens de
onde vfiand van Servië Bulgarije
en voorziet men, dat Servië waar-
schtjniyk de beide eerste en Bnlgarye
de belde laatste steden zal krijgen.
Waarscbyniyk wordt Montenegro,
het kleins berglandje, dat ditmaal
zoo verstandig geweest is, niet op den
voorgrond te treden, ook nog het
een en ander toegestopt. Nn reeds is
er sprake van, dat het voor zyn hulp
tegen Bnlgaruo een schadeloosstelling
van Servië zal krygen, bestaande nit
een deel van da provincie Novl Bazar.
Over het algemeen zjn de buiten-
staanden over de vredesonderhande
lingen nogal optimistisch gestemd.
De wapenstilstand wordt weer met
eenige dagen verlengd en het teeke
nen van den vrede wordt binnen
weinige dagen tegemoet gezien.
In Bnlgarye zelf schynt de stemming
veel minder berustend. Te Belgrado
zyn berichten nit Sofia ontvangen over
groote gisting binnenslands. De regee
ring heeft Danef, den voormaligen
minister-president, in staat van be
schuldiging gesteld, omdat hy geheime
fondsen heeft gebruikt voor doeleinden,
waarvoor ze niet bestemd waren.
Vermoedeiyk zullen nog andere
staatslieden het lot van Danef deelen
en ter verantwoording worden geroe
pen voor hnn politieke of militaire
daden
Een dalster pnnt ln de Balkange
schiedenis blvift nog altyd de bezet
ting van Adrianopel.
Wat zal er met den Turk gebeuren,
als er weer vreSe en vriendschap
tusschen de verbondenen is gesloten?
Het Is nog niet met zekerheid te
zeggen. Wel dringen talryke gezanten
te Konatantinopel er op aan, het Tnrk-
sche leger nit oostelijk Thracië en
Adrianopel terug te trekken, maar
tot dasver heeft een dergeiyk voor
Tarkje onschadelijk optreden van de
mogendheden nog maar weinig resul
taat gehad.
Er is Blechts één middel om Turkye
tot reden te brengen. Nog altyd toch
heelt het Tnrksehe rijk behoefte aan
geld gehad.Nog altyd was de Tnrksehe
schatkist slecht gevnld en moest Enro-
hy honderden van die zonderlinge,
ruwe steentjes, vele zoo groot als
erwten, andere van de grootte van
knikkers en enkele nog grooter. Zy
lagen naar alle zyden verspreid en
daar tnsBchen Btukjes gebroken Bteen
en brokjes van een metaal, dat veel
op yzer geleek.
De meteoorsteen was nn voldoende
afgekoeld, om zyn buitenste korst te
knnnen onderschelden. Ze scheen een
samensmelting van da witte steentjes
met het donkere, yzeraehtige metaal.
Door een diepe spleet kon by de vurige
kern nog zien en hy dacht, dat het
ding, als het geheel was bekoeld, wel
gemakkeiyk in stukken kon worden
gebroken, want het was in alle rich
tingen gescheurd.
,Ik ben biy, dat dat ding niet cp
in ju hoofd is gevallen", dacht hy,
vergetende, dat, als het twee seconden
later was neergekomen, het er voor
hem niet op aan zon zyn gekomen,
waar het ding precies viel.
,Ik ben benieuwd, wat het Is," ging
hy in gedachten voort. „Is het Iets
waard? Misschien kan ik het, als ik
het uitgraaf, als een merkwaardigheid
verkoopen."
Een oogenbllk nadenken zei hem
echter, dat het niet mogeiyk zon
wezen, dat nog denzelfden dag te
doen, zelfs als hy de benoodigde werk
tuigen bezat. Het was vaa onderen
waarschyniyk nog gloeiend. Door zyn
schoenzolen kon hy de hitte van den
grond voelende zaak moest dns
minstens één dag worden nitgesteld.
In elk geval hield hy zich overtuigd,
dat zyn geheimzinnige bezoeker een
zekere waarde vertegenwoordigde en
pa byspringen.
Vandaar dan ook, dat de groote
mogendheden heel goad inzien, dat zy
het Mohammedaansche rjk niet ge-
makkeiyker in toom kannen houden,
dan door het eenvoudig geldeiyken
steun te onthouden en ook de voorge
nomen verhooging van Tnrksehe
douanerechten te weigeren, voor het
geval het leger Adrianopel niet ont
ruimt.
En al mag de Tnrksehe minister van
binnenlandsche zaken nn al verklaard
hebben, dat Adrianopel niet te koop is,
wanneer het een geldkwestie wordt,
laat een Turk nu eenmaal alles in den
steek, wat hy ln hoogdravende rede
voeringen als voor zgn land en het
prestige zyner regeering onmisbare
bezittingen heeft gekenschetst.
Het vonnis in het Krupp-proces.
Gisteren zyn in het Krupp-proces
verschillende vonnissen geveld.
Na 3 V* nnr in raadkamer beraad
slaagd te hebben, veroordeelde de
krygsraad de beklaagden tot straffen
van twee tot zes maanden gevangenis
straf. Eenige luitenants werden nit
den dienst ontslagen.
De veroordeelden hebben hun ver
dedigers in kennis gesteld van hnn
besluit om hoogcr beroep aan te
teekenen by het Hoog Milltiar Ge
rechtshof.
Binnenland.
Tweede Kamer-verkiezing.
De uitslag van da verkiezing van
één lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal voor het district Hoo-
gezand (vacatnre-H. Spiekman, soe.-
dem.) is, dat gekozen werd mr. P.
Bink (nnie-lib.) met 2569 stemmen. De
Bociaal-demoeratische candidaat, dr.
Th. van der Waerden, kreeg 2446
stemmen.
De concentratie komt nu van 37 op
38 zetels de sociaal demoeraten dalen
van 18 op 17.
Kautsky en de Nederlandeche
sociaal democraten.
In Het Volk' deelt do heer Troel
stra mede, dat hy de vraag of in de
gegeven omstandigheden door de
socialisten moet worden deelgenomen
aan de vorming van een ministerie
heeft onderworpen aan het oordeel
van enkele zyner Dultsche partyge-
nooten.
Karl Kautsky heeft nu d.d. 3 Aug.
en brief geschreven, waarin hy ver
klaart als van verre staande geen
maatgevende meening te knnnen uit
spreken.
Zyn meening stelt de heer Kautsky
afhankelijk van de beantwoording der
vraag: „Kan in de gegeven sltnatie
het algemeen kiesrecht alleen door
deze intrede in het burgerlijk minis
terie verkregen worden, en anderzijds
hebben wy ook het uitzicht, het kies-
dat deed hem plotseling een tegenzin
kragen in koffiedik en broodkorsten.
Hy besloot zyn zeven-en-een-halve
cent voor een ontbyt te besteden en
tegeiykertyd inlichtingen in te winnen
over den aard en mogeiyke waarde
van den meteoor. Biykbaar had zyn
val niet de aandacht getrokken. De
woede der elementen en de aanhou
dende hevige regen waarborgden
Wonter dat, en het „Hemelryk", dat
een paar weken later afgebroken zon
wordeD, was nn dag en nacht reeds
byca verlaten. Wonter wist toen nog
niet, dat de geleerden reeds waren
begonnen, oorzaken te zoeken voor
de electrisehe stoornis in de atmos
feer boven Rotterdam. Wonter Hoytse-
ma, een arme jongen van vijltien jaar,
bezat alleen den sleutel tot dat ge-
helm, en toch zon het noodlot zyn
lippen gesloten honden.
Hy verzamelde dertig van de mooiste
witte steentjes en een paar stnkjes
van het yzeraehtige metaal, wikkelde
ze in een stuk papier, bond het pakje
stevig dicht en stak het in zyn broek
zak. In gedachten verdiept, trok h®
zyn jas aan en lette niet op het pakje
brieven, dat op den Btoel lag. De
deur was afgesloten en de sleutel in
zyn zak, eer hy er aan dacht. Eerst
wilde hy terngkeeren, maar de wind
blies zyne pet af, zoodat hy die moest
naloopen en zoo vergat hy ze.
Spoedig bereikte by een inrichting,
waar hQ voor zyn zeven-en-een-halve
eent een kop koffie en een oudbak
ken broodje kon koopen.
Tien minuten later voelde hy zich
weer versterkt en zyn gedachten
keerden terng naar het geheimzinnige
recht door een dergeljke intrede te
verkrijgen
Naar aanleiding vaa Kautsky's
antwoord merkt de heer Troeistra op
„Waar hy (Kantsky) terecht geen
oordeel uitspreekt over debeieekenis
der situatie ten onzent een oordeel,
dat hem ook niet was gevraagd
daar biykt uit zyne gansche radenoe-
ring, dat zijn antwoord op de door
ons gestelde vraag: of dringende
noodzakelykheid ter verovering vau
h8t algemeen kiesrecht een dwang
toestand schept, die onze deelneming
aan de regeering toelaat, niet twijfel
achtig is.
Dat antwoord luidt bevestigend."
Van een socialistische meerderheid.
Zaandam heeft dezen zomer een in
meerderheid soelalistiEChen gemeente
raad gekregen.
Het orgaan der S. D. A. P. te Zaan
dam De Voorpost meldt nu:
Dinsdagavond vergaderde do Zaan
damsche soe.-dem. Raadsfractie ter
verdeeling der werkzaamheden en ter
bespreking der a.s wathoudersV8rkio-
zing. Besloten werd voor te stellen
een vierden wethouder te benoemen,
daar anders de soe.-dem. wel de meer
derheid in den Raad, maar de minder
heid In het college van B. en W.
zouden hebben, aangezien by staking
van stemmen de burgemeester de
beslissende stem heeft. De fractie
besloot ln dat geval op Donia en Van
der Laan haar stem als wethouder uit
te brengen.
Het aantal wethonders moet dns
uitgebreid worden om een partij-
belang
Uit de Pers.
De vlag halfstok
Onder bovenstaanden titel schrijft
een Inzender (A. K.) In Het Vader
land 25 Juni hing de vlag uit. En
daverend weerklonk hot gejuich der
menschenmassa voor nw bureel ver-
zamsld. Het vrijzinnige Nederland
had een einde gemaakt aan clericale
overheersching. Een vryzinnig kabinet
zon de Regeertaak overnemen en zijn
program zou zgn het tot stand bren
gen van de echt democratische en
vryzlnnige ideeën: Algemeen Kies
recht en Staatspensionneering. Hier
mede was de strgd aangebonden en
hiermede de zege behaald.
Wel had men in het manifeBt
der Vrysinnige Concentratie zich be
halve tegen het clerlcalisme, ook
terecht verklaard tegen het socialisme,
maar de socialisten konden geen
betera leus vinden, konden voor de
naaste toekomst niets anders, niets
meer eischen dan jnlst datgene, wat
de vryzinnigen in hnn banier hadden
geschreven: Staatspensioen en Alg.
Kiesrecht.
Z® mcesten achter de vryzinnigen
pakje, dat hy b® zich droeg. Hy
dacht, dat het verstandig zou zyn,
den raad van een onder mensch in
te winnen en ging naar den winkel
van Dirksen. De onde man nam jnlst
de winkelluiken al en voDd die taak
niet al te gemakkeiyk. Zonder te
spreken hielp Wonter hom en weldra
stonden zy samen in den winkel en
spraken over het noodweer van den
afgeloopen nacht.
„Maar heb je die betrekking niet
gekregen vroeg de oude verder.
Wonter lachte. „Ik weet het nog
niet zeker," antwoordde hy„Ik kwam
eigeniyk om n te vragen, wat dit is."
Hy stak z®n hand in z®n zak en
haalde zoo nit het pakje een der
witte steentjes te voorschijn, hetwelk
h® Dirksan overhandigde.
De onde man nam het, berook het en
zette z®n bril op voor een nauwkeurig
onderzoek.
,'t Is geen aluin", kondigde hy aan.
„Neen. Dat geloof ik ook."
„En het is geen glas".
„Waarschyniyk niet."
„Hoe heb je 't gekregen
„Ik vond het op stiaat."
Dirksen krabte zich het hoofd. „Een
gek ding," zei h®. „Waar dient het
voor
„Dat kan ik n niet zeggen. Ik dacht,
dat het mogeiyk waarde kon hebben."
„Wat 1 Dat kleine witte stukje steen
Wel, wat scheelt je nu?"
„Ik zou er toch wel naar willen
vragen. Iemand moet m® toch knnnen
zoggen, waar het uit bestaat."
Wordt vervolgd
