N°. 89 1918
Donderdag 81 Juli
1008te jaargang.
Onze Premie,
Door den Franschon Tijd
naar Oranje.
3 FEUILLETON.
Liefde's Loon.
De uitgave dezer Courant gesehiedt]Maandag-, Woensdag- an'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, In Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
intending van advertenUën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Da prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 et., olke regel meer 10 ct
ISIS directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend,
Geboorte-, hawelgk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regel3 k f 1,— berekend
Bewijsnummers 'Scant,
Telefoonnummer 93. Directeur G. W. vak Barnevbld. Uitgave van de Nasml.Vesnootschap sGoesehe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santhn.
Het is een gelukkige gedachte van
de administratie van ons blad geweest
om onze premie, getiteld
voor den geringen prijs van slechts
vijf en twintig cents afgehaald aan
ons bureau en «lertig cents franco per
post voor onze lezers verkrijgbaar te
stellen.
Daardoor hebben velen van hen zich
reeds voor een luttel bedrag dit werk
van 107 bladzijden druks, op boeiende
wijze door den bekenden historie
schrijver Joh. H. Been geschreven en
voorzien van meer dan veertig illustra
ties en portretten kunnen aanschaffen.
In een kort bestek, op aangename
wijze verleid, krijgt men hierin een
overzicht van de beteekenis van het
onafhankelijkheidsjaar 1.918 en waar
in zoo talrijke gemeenten op Noord
en Zuid-Beveland onze 100-jarig onaf
hankelijkheid in welgeslaagde feesten
herdacht wordt, heeft onze premie voor
de bewoners aan deze gemeenten nog
meer dan gewone beteekenis.
Wie feest viert wil ook wel weten
waarom hij dal doet en hierop geeft
liet werkje, van Joh. H. Been het meest
volledige antwoord.
Ouders en onderwijzers, die hun
kinderen op duidelijke en boeiende
wijze met de gebeurtenissen van 1813
op de hoogte willen stellen, vragen
in het bijzonder spoedig deze premie
hij onze administratie aan.
Heeds is een groot deel van onzen
voorraad verkocht en, om teleurstelling
voor velen te voorkomen, raden wij
dringend aan, met de bestelling van
dit hoogst populaire hoek niet lang
meer le wachten.
Bedrog
lijsten
met de Kiezers
in Hontenisse
W{j lezeu lu De Volkswil
Herhaaldelijk vernemen we van ge
vallen, dat zelfs belastingkiezers, die
hebben een eigen huls op hun naam
en jarenlang als bolastingklezer op de
Ijst hebben gestaan, op de ljjst 1913 niet
voorkwamen. Dat van aangiftekiezers
Btelselmatig de een op de ljjst is ge
bracht en de ander er van afgehouden
is, is algemeen bekend.
Dit alles heeft ons eens doen reke
nen, en ziehier de vreemde uitkomst
van onze rekening.
H Zooals men weet, bestaat het district
Hontenisse uit het kanton llnlst ln
Zeeuwsch-Vlaanderen, en nit het zui
delijk en oostelijk deel van Zuid-Be
veland.
Het was vreemd, dat znlk een ver
standige en welopgevoede vrouw zoo
geheel verlaten op do wereld was en
zijn eerste vraag aan den jongen had
daarop betrekking.
„Er zal toch wel iemand zjjn, tot
wieu je je om hulp kunt wendon",
zei hjj. „Je vader en moeder moeten
toch bloedverwanten hebben gehad,
die misschien willen helpen".
Wouter schudde ontkennend het
hoofd.
De dokter vervolgde: „Ik kan je
zeggen, om je van die zorg te ont
lasten, dat de lieeren, die hier hnn
kolen-pakhuis zullen vestigen, voor de
begrafenis zullen zorgen en zfj hebben
ni5 ook aenlg geld gegeven, cm je
door de eerste dagen heen te helpen".
De begrafenis I Wouter trilde by dat
woord. De tranen, welke hj tevergeefs
wilde terugdringen, welden weer in
zijn oogen op en h(j beet zich wan
hopig op de lippen.
„U bent heel goed voor ons
geweest, dokter", bracht hij er sta
melend uit. „Zoo ik u ooit kan
vergelden
„Komaan, geen woord daarover I
De hemel beware mü, je bent er erg
genoeg aan toe".
De dokter keek op zjjn horloge.
Volgens de laatste algemeene volks
tolling bestaat het kanton Halst nit
25691 Inwoners en zijn daarvan 24891
katholiek. En bestaan die gedeelten
van Zuid-Beveland uit 24525 inwonors
en zijn daarvan 4075 katholiek.
In het gehe3l bestaat dus de bevol
king van het Kamerdistrict Hontenisse
uit 50216 Inwoners, en daarvan zijn
28966 of ongeveer 57 pCt. katholiek.
De overige 43 pCt. zijn protestant, en
daarvan zal wei ongeveer de helft zijn
liechtsprotestant en de andere helft
Linksprotestant.
Het district Hontenisse is dus, naar
de bevolking, eon katholiek distriet,
waarvan het zwaartepunt ligt in het
kanton Hulst. In dit kanton Hulst zyn
alle gemeentebesturen katholiek, en al
leen In Hontenisse is oen niet-katholiek
burgemeester. We vermelden deze
eij f erin g van verhoudln g der katholieke
bevolking en van de katholieke ge
meentebesturen om er op te wijzen
dat, als er met de kiezerslijsten ge
knoeid is in het kanton Halst, dit
knoeien Is geschied onder een katho
lieke bevolking en door katholieke
gemeentebesturen.
Nu verder.
Het aantal Kamerkiezers 1913 be
draagt
ln het kanton Hulst met 25691 in
woners 3879.
In Zuid-Beveland met 24525 inwo
ners 4667.
Alzoo: in het kanton Hulst met
ruim 1100 inwoners meer zjjn bijna
800 kiezers minder.
Was de verhouding gel(jk, dan zou
den er in het kanton Halst b ij n a
duizend kiezers meer moe
ten z jj n dan er werkelfjk zjjn.
Hoe komt dit
Kan dit geheel liggen aan de inwo
ners van Belgische nationaliteit in
het kanton Hnlst
Onmogelijk.
Als we eens ruim zouden rekenen,
zou dit verschil dan wel 300 kunnen
zyn? Misschien, misschien niet eens.
Er biijvendannog 700 k i e-
zers zoek.
Men kan het niet wijten aan de
meerdere welvaart van Zuid-Beveland,
want de loonstandaard vraagt voor
aangiftekiezer in het kanton Hnlst
f 275 jaarloon, en dit loon wordt hier
verdiend door ieder man van 25 jaar,
en de getrouwde arbeider woont daar
nagenoeg zonder uitzondering in een
eigen hnis, waarvan de grondbelasting
meer bedraagt dan f 1 in hoofdsom.
Kunnen die 700 kiezers, die zoek zjjn,
dan soms daarom zoek zijn, dat zij wel
hier als woonachtig zijn ingeschreven,
maar door afwezigheid, door arbeiden
in den vreemde zich niet als kiezer
opgeven Onze ondervinding is dat
aangiftekiezers, die zich hadden
opgegeven, maar werden
verdacht Volkswilklezer te
zjjn, eenvoudig weg zyn
geschrapt. En dat daarentegen
pastoorskiezers zonder onderzoek op
de kiezerslijst zijn gebracht.
Men moet in dezo zaak meer den-
„Acht uur! Ik hen een uur te laat-
Neen, Wouter. Ga niet naar boven.
Daar komen een paar vrouwen. Wacht,
tot zij je moeder hebben geholpen.
En nog een laatste woord. Biyf
van nacht niet waken bij je moedsr,
maar blijf aan haar denken als levend
en niet als dood. Later zal je mij
voor dien raad danken".
De vronwen kwamen beneden en
een van haar gaf den jongen een
pakje brieven.
„Ik heb ze onder het kussen ge
vonden", zeide zij.
Wouter ging zitten, maakte een
touwtje los, waarmee de brieven waren
samengebonden en keek naar het
adres op het eerste convert. Het droeg
zijn moeders naam. Smartelijk be
nieuwd, welke briefwisseling zijn
moeder in de laatste maanden kon
hebben gevoerd, die zoo zorgvuldig
bewaard moest worden, nam hij den
brief op en las hem.
Bovenaan stond: „Villa Jeannette,
Apeldoorn", en dan de datum van een
maand geleden.
De inhond was als volgt:
„Mevrouw, De heer De Kegt heeft
mij opgedragen u te vragen, hem niet
langer lastig te vallen met verdere
brieven. Dit is de vierde maal, dat ik
dit doe, denk er dus als 't u blieft
aan, dat-, ln 't vervolg uwe brieven
onbeantwoord zullen bljjven.
Maköarktha üb Krot."
ken dan zeggen, doch vast bljjft staan
de vraagwaar zijn die 700 kiesge
rechtigden maar geen kiezers gewor-
decen gebleven!
Het ligt niet op onzen weg, omdat
dit voor ons niet mogelijk is, deze
zaak te onderzoeken. Maar, nu er een
ander College van Gedeputeerden is,
zullen w§ zoo vrij ztin aan hot nlenwe
College van Gedeputeerde Staten te
verzoeken deze zaak ta willen
onderzoeken en -vg zullen dit
zelfde onderzoek ook vragen aan den
Minister van Binnenlandsehe Zaken
van het komende kabinet, want dat
er geknoeid is, en ergerlijk is ge
knoeid, staat onherroepelijk
vast.
En behalve dit zijn ar nog zoovele
andere factoi en geweest, als van
dwang en kerkelijke middelen, waar
van inen zich elders geen voorstelling
kan maken, waardoor de uit
slag van de stembus in niet
de minste verhouding staat
tot do gedachte van de be
volking.
Er is nog eene les, die nit deze
zaak te trekken valt, en ze is deze:
dat in eene onder katho
liek kerkelijke macht le
vende bevolking degrond-
wettelijke volksrechten
niet veilig zijn. Het is duB
een allereerste plicht van
de nieuw komende Kegeering om
tegen die macht de grondwet
telijke volksrechten dier bevolking te
beschermen, want die macht, als z0
zich ent op wereldlijke doeleinden,
d n r f t alles.
uitenland.
De toestand op den Balkan.
Uit den Balkanhoek komt de laatste
dagen niet veel nleuVs.
De vredesonderhandelingen, of He
ver de pogingen om deze tot stand te
brengen, nemen op het oogenblik de
meeste aandacht In beslag. Thans is
men reeds zoo ver gekomen, dat de
vredesafgevaardigden heden voor
't eerst te Boekarest zouden beraad
slagen. Of echter het verloop der
onderhandelingen uitzicht op het tot
stand komen van een spoedigen vrede
zal geven in een tweede kwestie.
Bulgarije toont zich op het oogen
blik wel heel deemoedig en geeft de
verzekering, dat het alles zal doen,
om de besprekingen tot een goed
einde te brengen, maar de Grleksche,
Servische en Montenegrijnsche afge
vaardigden zjjn minder optimistisch
en zeggen zelfs er aan te twijfelen, ol'
Bulgariie zich zijn verantwoordelijk
heid wel bewust Is.
Zich spiegelend aan de jongste ge
zanten-conferentie te Londen ls geen
der afgevaardigden voornemens, ge
noegen te nemen met discussies, die
op uitstel neerkomen. Van langdurige
onderhandelingen, waarbij beide par
tijen hardnekkig aan eigen eischen
vasthouden, willen de verbondenen
Dit onbeleefde, korte briefje bracht
een toornigen gloed op het gelaat van
den jongen. Wie was de heer De liegt,
dat hij een darna zoo durfde belee-
digen? Blijkbaar een bloedverwant,
want De Regt was zijn moeders naam.
Toch had zij nooit over zoo Iemand
gesproken
Nog drie brieven, van vroegeren
datum, bewezen dat Margaretba de
Kegt juiste aanteekeningen hield.
Er waren nog een half dozijn andere,
van een advocaat. Eenlge waren for-
meele kennisgevingen van ontvangen
en verzonden brieven, maar een ervan
luidde, dat hem door mevrouw De
Kegt was opgedragen, mevrouw
Hoytsema te berichten, dat de heer
Wouter De Kegt haar noeh zien, noeh
spreken wilde.
Dat was alles. De knaap sprong op
met een gloeiend gezicht. Hij ging
naar boven, met de brieven in zijn
hand geklemd en boog zleh over de
uitgetaerde gedaante, zoo vreedzaam
gelaten en engelachtig ln den dood,
en zgn heete tranen vielen onbelem
merd neer.
„Arme lieveling," fluisterde hij. „Ik
denk, dat gö u zelfs hebt vernederd
voor die mensohen, om hnlp voor mij
te vragen. Wat kan ik doen om mijn
liefde te bewijzen?"
II.
Precies twee weken later, op een
Vrijdagavond, barstte een buitenge
woon hevig onweder boven Rotterdam
thans niots weten. Zij hebben met
Turkije daar leergeld voor betaald.
Al hoewel bereidwillig genoeg, is
Bulgarije toch zoo verstandig goweest,
vooruit vast te stellen, dat de resul
taten van de vredesconferentie door
Europa moeten worden goedgekeurd
om van kracht te kunnen worden.
Het heeft daardoor een waarborg, dat
de. mogendheden, dia tegen een al te
groote verzwakking van in t Bulgaar-
scha rijk zijn, de mogelijk overdreven
eischen der verbondenen heel wat
zullen verzachten.
Op het oogenblik laten de Balkan-
verwlkkelingon zich dus nog niet zoo
slecht aanzien, maar er is nog een
groote moeilijkheid te overwinnen,
nml. Turkije tot een terugtocht en
tot afstand van Adrlanopel te bewegen.
Roemenië heeft reeds dadelijk ge
protesteerd tegen het voortrukken der
Turkscho troepen en hoewel Grieken
land en Servië deze onvsrwaehte
bondgenooten in het eerst niet vijandig
gezind waren, gevoelen zij nu toch
terdege het lastige van dezen nieuwen
Turkschen vriendschap.
Want de Turken zijn een eigen
aardig volk, waar niet veel nice te
redeneeren valt. Aan de nieuw vast
gestelde grenslijn, waarover de ge
zantenconferentie wekenlang heeft
beraadslaagd, hebben zij zich eenvou
dig niet gestoord en evenmin deden
zij dit tot nu toe aan de vertoogen,
die de gezanten van verschillende
mogendheden dezer dagen te Ccnstan-
tinopel hebben gehouden. Zij worden
in deze houding gesterkt door de
omstandigheid, dat de gezanten te
Constantinopel tot nu too .er niet in
geslaagd zgn, tot overeenstemming te
komen over gezamenlijke actie.
Turkije zal dan ook wel door de
tegenwoordige bondgenooten tot rede
gebracht moeten worden. De Roeineen-
eche minister-president heeft verklaard,
dat de eerste taak van de gevolmach
tigden op de vredesconferentie zal zijn,
een gezamenlijk verzoek aan de
mogendheden te richten om Turkije
te bewegen, het Londeascho verdrag
na te komen. Mocht Tnrkfje blijven
weigeren, dan zon het Balkanverbond
zelf de handen ineenslaan en Constan
tinopel bezetten om zoo da Turken te
dwingen, zich achter de oude grenslijn
terug te trekken.
Op het Balkanschierailand zijn alle
dingen mogelijk. De vrienden van
heden zijn morgen vijanden en omge
keerd. Komt de vrede met Bulgarije
tot stand, dan is het zeer wel mogelijk,
dat een van da eerste daden van de
nn verbondenen met het tot rnst ge
komen Bulgarije een algemeene aanval
op het Mohammëdaansche rijk zal zijn.
Binnenland,
Mr. T. M. O. Aster.
Gisteren is te 's-Gravenhage in Jon
ouderdom van 75 jaar overleden inr.
T. M. C. Asser, Minister van Staat.
Kamerverkiezingen.
B0 de gisteren gehouden herstemming
los. De regen viel by stroomen neer
en in een ommezien stonden de straten
blank, zoodat het verkeer moest wor
den stop gezet. Da koetsiers van wa
gens en trams waren niet instaat
voorwaarts te komen, zy konden bijna
hun schuw geworden dieren niet be
dwingen. Telegraaf- en telefoondra
den waren niet alleen nutteloos, maar
zelfs gavaariyk en de tranidienst in
de stad was geheel in de war gebracht
Tegen acht uur bedaarde het onweer
plotseling, maar tegen tien uur zette
het weer hevig op. De storm woedde
opnieuw, ditmaal zonder eerst voor
afgegaan te zijn door eena Btortbui.
Da bliksemflitsen waren voor het oog
niet zoo schrikwekkend als te voren,
maar richtten veel meer onheil aan,
zoodat den volgenden dag de couran
ten vol stondon met ongelukken, vele
menschen waren het slachtoffer ge
worden van het hemelvuur, branden
uitgebroken, schade aan gebouwen en
eigendommen toegebracht. Op deze
tweede uitbarsting was een herige
aanhoudende regen gevolgd, zoodat
op het uur, dat de schouwburgen
uitgingen, Rotterdam haar berucht
modderig voorkomen had.
Ongeveer kwart voor acht, terwijl
de eerste storm op zyn hoogst was,
kwam een rütulg met twee paarden
op den deftigen Eendraohtswog aan
vliegen en hield stil voor een der
fraaiste hoerenhuizen. De paarden
waren slechts mot moeite in bedwang
te houden, maar gelukkig kenden zy
voor een lid van de Tweede Kamer
voor Amsterdam II zyn uitgebracht
2747 geldige stemmen. (Het aantal
kiezers is 5041).
Op den heer A. H. Gerhard (S.D.A.P,)
werden uitgebracht 1675 en op den
heer J. R. Snoeck Henkemans (C.-H.)
1072 stemmen, zoodat de heer Gerhard
gekozen is.
[Bij de stemming op 22 Juli waren
uitgebracht 3332 geldige stemmen,
waarvan op de hoeren Gerhard 1532,
dr. H. Gorter (S.D.P.) 48, P. Otto (U.L.)
829 en Snoeck Henkemans 923].
V
Bij de herstemming in Amsterdam
VI zgn uitgebracht 3791 geldige stem
men. (Het aantal kiezers is 6048).
Op den heer B. Nierstrasz (V.L.)
werden ultgebraeht 2274 en op inr.
H. Verkouteren (C.H.) 1517 steramen,
zoodat gekozen is de heer Nierstrasz.
By de stemming op 22 Juli waren
uitgebracht 3843 stemmen, waarvan
op de heeran P. A. C. Joosten (S. D,
A. P.) 573, mr. Verkouteren 1438 en
B. Nierstrasz 1833 stemmen.
De zetel van Tietjerkiteradeel.
Volgens De lel. heelt het herkozen
lid voor Tietjerksteradeel, de heer V.
d. Voort van Zjjp, eenigen tyd geleden
aan de reehtsche kiesvereonigingen
ln dat distriet te kennen gegeven, dat
hg zyn zetel wilde inruimen voor een
der aftredende ministers. De anti
revolutionaire voormannen in het
district wilden daarvan echter niets
weten, alléén wanneer de minister van
oorlog er voor in aanmerking wenschte
te kernen, dan zou het aanbod wellicht
aanvaard worden.
Nu evenwel minister Coljn niet ln
aanmerking wenscht te komen, biyft
de heer V. d. Voort van Z$p voor het
distriet zitting houden.
Dr. Kuyper senator.
Gedeputeerde Staten var. Zuid-Hol
land hebben bericht ontvangen, dat
dr. Knyper zyne benoeming tot lid
van de Eerste Kamer der Statan-
Generaal heeft aangenomen.
Kechtzaken.
Arrondissements Rechtbank
te Middelburg.
In de zitting van Dinsdag zyn ver
oordeeld wegens
Mishandeling: M. de J., 36j.,werk
man te Goes, tot f 3 b. of 3 d. h.
(eisch 1 10 b. of 10 dagen hecht.)
Vrijgesproken: P. T., 19 j., boeren
knecht ta Ovezand, C. A. V., 22 j.,
veidarbeider te 's Gravenpolder, C.
D., 20 j klompenmakersknecht, te
Eversdijk (Kapelle), L. O. C., 25 j.,
klompenmaker to Eversdijk (Kapelle)
en A. v. W., 46 j., veidarbeider te
's Gravenpolder, allen beklaagd van
meineed. De eiscb was voor eerstge
noemde 9 maarden en voor de overige
ieder 6 maanden gevangenisstraf.
By bevelschrift der bovenga,
noemde Reehtbank ta Middelburg is
rechtsingang verleend, met last tot
hun plaats van bestemming, anders
had de koetsier za nooit tot stilstaan
kunnen brongen. De koetsier risp den
in het rgtuig zittendan toe, dat hj
niet aan het portier ken komen, maar
plaatste zich snel voor de paarden,
nadat hy eerst een hevigen ruk aan
do huisbel had gegeven.
Een lange, magere jongen, slecht
gekleed voor zulk weer, dia een
schuilplaats had gezocht op de don
kere, overdekte stoep van het huis,
kwam toesnellen, om zyn hulp by
het portier aantebieden. Een bundel
nieuwsbladen, met een stnk zeildoek
bedekt, belemmerde eenigBzins het
gebruik van z(jn linkerhand, en hy
hield toevallig juist In zyn rechter
6en broodje, waarvan hy was begon
nen te eten.
Vóór hg de krnk van het portier
kon omdraaien, werd dit van binnen
geopend. Een man sprong er nit.
„Ga uit den weg," zei hg ongedul
dig, en de courantenjongen gehoor
zaamde, blijde, dat bg zyn eerste op
welling, om het broodje weg te wel
pen, niet had gevolgd.
Een felle bliksemflits deed do paar
den achteruitgaan en stijgeren
„Pas op, Minnie," riep de onbekende,
op niet erg vriendefljken toon. „Sla
je mantel om en spring er uit. In zulk
weer zouden die zenuwachtige bees
ten
Wordt vervolgd
