N°; 88 1913
Dinsdag 29 Juli
Onze Premie,
Ooor den Franschen Tijd
naar Oranje.
2 FEUILLETON.
Liefde's Loon.
Oa uitgave dezer Courant geschiedt .Maandag-, Woensdag- on'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes 0975! buiten Goes, franco 1,85,
Afzonderlijke nommers 5 cent,
inzending van advertentlan op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
Dei pr{jsder gewone ad verten tién is van 1.-5 regelsSO ct., elke regel meer lOct
i>9 directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfdo advertentie wordt
de prg'3 slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweiyk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels ft 1,~ berekend
Bewijsnummers 5 cent
Telefoonnummer 32. Directeur 0. W. van Barneveld. Uitgave van de Naaml.Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W, j, c. van Santbs
Het is een gelukkige gedachte van
de administratie van ons blad geweest
om onze premie, getiteld
voor den geringen prijs van slechts
vijf en twintig cents afgehaald aan
ons bureau en dertig cents franco per
post voor onze lezers verkrijgbaar te
stellen.
Daardoor hebben velen van hen zich
reeds voor een luttel bedrag dit werk
van 107 bladzijden druks, op boeiende
wijze door den bekenden historie
schrijver Joh. H. Been geschreven en
voorzien van meer dan veertig illustra
ties en portretten kunnen aanschaffen.
In een kort bestek, op aangename
wijze verteld, krijgt men hierin een
overzicht van de beteekenis van het
onafhankelijkheidsjaar 1913 en waar
in zoo talrijke gemeenten op Koord
en Zuid-Beveland onze 100-jarig onaf
hankelijkheid in welgeslaagde feesten
herdacht wordt, heeft onze premie voor
de bewoners aan deze gemeenten nog
meer dan gewone beteekenis.
Wie feest viert wil ook wel weten
waarom hij dat doet en hierop geeft
het werkje van Joh. II. Been het meest
volledige antwoord.
Ouders en onderwijzers, die hun
kinderen op duidelijke en boeiende
wijze met de gebeurtenissen van 1813
op de hoogte willen stellen, vragen
in het bijzonder spoedig deze premie
hij onze administratie aan.
Reeds is een groot deel van onzen
voorraad verkocht en, om teleurstelling
voor velen te voorkomen, raden wij
dringend aan, met de bestelling van
dit hoogst populaire boek niet lang
meer te wachten.
De democratie in het gedrang.
Het Is nog altoos niet gansehelük
rustig in de sociaal-democratische
kringen, naar aanleiding van het be
sluit der meerderheid van de party-
conferentie, dat er geen buitengewoon
congres zou noodig zijn, om de kwestie
der aangeboden drie minister-porte-
ienilles te behandelen.
Verschillende afdeelingen zijn over
dat besluit weinig gesticht.
En met reden.
Men kent onze meening over het
weigeren der portefeuilles. Wij zijn
er door teleurgesteld en hadden op
recht verwacht, dat, evengoed als de
vrijzinnige concentratie, de S D.A.P.
do consequenties van den gevoerden
stembusstrijd zou aanvaarden.
„Je was grof tegen hem, Wouter 9
Hoe is dat mogelijk Wat heb je ge
zegd of gedaan
Hg aarzelde oen oogenblik, maar
mat een voor zulk een jongen wonder
lijke zeli'oeheersehing weerhield hy
zich, ajjn eigen wanhoop ook aan zijn
moeder mede te deelen. Daarom lachte
hg zacht.
„Wij zijn zoo arm, weet u, en daar
om vond ik het zoo vreemd, over duro
dingen te praten, die ik niet kon
koopen. Hy heeft ons d'kwijis gezegd,
dat u beter verzorgd zou.'.t worden
in eeu ziekenhuis. Ik ben nu bang,
dat hy gelijk had, maar, wg konden
niet scheiden. Wel, moeder?"
Zijn lippen trilden echter verrader-
IJk. Een zachte glimlach verheiderde
het gelaat der zieke.
„Wil je nu voor het eerst in je leven
de waarheid voor mg verborgen,
Wouter? Ik weet, wat de dokter
heeft gezegd. Dat ik niet kon beter
worden en dat ik niet lang meer zal
leven in één woord, dat ik stervende
ben".
Toen was het gedaan met de zelf-
bebeersching van den jongen. Hjj
wierp zich naast het bed neer en be
groef zijn gezicht in de dekens.
„O, moeder, moeder 1" kermde hjj
en barstte uit in hartstochtelijk snik
ken. De arme vrouw trachtte tever-
geeis hem te kalmeeren. Zij was ver-
Maar ten slotte moet de party dit
zelve weten.
Met opzet zeggen wijde partij.
Wij zijn van oordeel, dat een zoo
gewichtig besluit niet door enkelen
mocht worden genomen, doch dat de
ware democratie als eisah diende te
stellen, een buitengewoon congres
daarover uitspraak te laten doen.
Men beeft d8zen weg echter niet
willen inslaan.
En daarom kan met recht worden
geconstateerd, dat juist de sociaal
democraten, die altoos zoo prat gaan
op hun democratie, die democratie
geweld hebben aangedaan.
De gevolgen zullen, vreezen wy,
niet uitblijven.
Eeeds gaan in'verschillende orga
nen, tot de vrij liberale richting behoo-
rend, stemmen op, dat het nu door
de .vrijzinnige concentratie alleen on
mogelijk is, een ministerie saam te
stellen op die grondslagen, welke een
loyalen steun van de S.D.A.P. moge
lijk maken, zelfs b{j do militaire
begrootingen.
Wij zijn het, gelijk bekend, daar
mede niet eens.
Maar toeh onderschatten wij den
invloed dezer bladen geenszins.
En wanneer de vrfl-liberaien zich
onttrekken aan de deelneming aan
een concentratie-Ministerie, wanneer
daar komt een zaken-Kabinet, een
doodgewoon zaken-Kabinet, dan heeft
het Nederlandsche volk, wie weet voor
hoevele jaren, het nakijken in zake
het algemeen Kiesrecht voor mannen
en Staatspensiosn-
Dit Is zeer zeker een ernstig feit.
Een feit, dat wij ten zeerste zouden
betreuren.
En, gelijk by elke ontgoocheling,
zal het volk zich afvragenaan wie
da schuld?
Het antwoord moet luiden niet aan
de vrijzinnigen. Zy hebben de conse
quenties van hun optreden aan de
jongste stembus onmiddellijk willen
aanvaarden.
En, hoewel die consequenties voor
de S. D. A. P. precies dezelfde waren,
heeft zy niet geaarzeld, door een on
begrijpelijke honding aan te nemen,
het algemeen kiesrecht en bet Staats
pensioen in den steek te laten.
De demokratle is in het gedrang
gebracht.
Niet door de vrijzinnigen.
Doch door de sociaal democraten,
van wie men zulks in de allerlaatste
plaats meende te mogen verwachten.
En wij gelooven, dat de houding
van de meerderheid der partij-confe
rentie in de annalen der soeiaal demo
cratische historie met een zwarte kool
zal worden geteekend.
Buitenland.
Da oorlog op den Balkan.
Volgens berichten uit Oost-Europa,
moet de geheele Balkan één groot,
lamd en kon zich daardoor niet be
wegen, maar haar vingers streelden
zacht zijn haar en zij hijgde afge
broken
„Wouter, lieveling, maak het mij
nog niet moeilijker. Wees bedaard,
alleen maar om mijnentwil. Wees sterk,
Wouter, en dapper en alles zal goed
gaan. Je zult m(j zeker missen wij
zijn altyd samen geweest sedert je
vaders dood. Maar mjjn herinnering
moet zoet, niet bitter voor je zijn.
Mijn lieveling, wjj moeten buigen voor
Gods wil. Wy zyn heel zwaar beproefd,
jij nog veel erger dan ik, want ik
kan terugzien op jaren van volmaakt
gelnk met een trouwen man en een
lief kind, terwijl jjj in armoede en
ellende bent gekomen op een leeftijd,
dat het leven alleen zon voor je moest
zijn. Misschien, Wouter, heb jij je
beproevingen vroeg gekregen, terwijl
ik ze eerst later ondervond. Ik heb
alle tegenspoed geduldig gedragea.
Mijn lijden zal een bron van groote
blijdschap voor mij zijn, indien ik in
een toekomstig leven weet, dat het
een prikkel voor jou is geweest op je
loopbaan. Beloof mij, lieveling, je aan
Gods wil te onderwerpen zonder mor
ren."
Haar stem begaf haar. De tranen
kwamen in haaroogen. Het was Wou
ter, die het eerst de stilte verbrak.
„Moeder," kermde hij, „ik wil niet
Zonder u leven. Laat ons samen ster
ven. Als g{j niet by my kunt blijven,
dan zweer ik
Maar een gil van schrik, zoo schel,
dat men haast niet kon gelooven, dat
hy van die teere gedaante kwam, deed
ledig en verwoest slagveld zyn.
Waar kort geleden bloeiende akkers
een rijken oogst beloofden, waar, in
welvarende streken, 6en njjvere be
volking handel en industrie tot hooger
peil bracht. waar geluk en vrede de
kracht der bewoners geesteiyk en
lichamelijk verhoogden, daarover is
nu de grauwe schaduw van den ooi-
log gegleden en heeft ille eigendom
verwoest en allo leven vernietigd.
Arbeid van lange jaren is in enkele
oogenblikken te niet gegaan, vmcht-
bara akkers zyn plat gatreden, buizen
en schuren verbrand en de bewoners
voor zoover ze hun l6ven niet door
de vlucht wisten te redden ver
minkt of op beestaehtige wijze om
het leven gebracht.
Het ruw geweld, het oorlogsrecht,
het recht van den sterkste, zegeviert.
Wie zwak is gaat ten onder, wie
sterk Is verrijkt zich ten koste van
anderen.
Niet lang geleden, toen Turkye uit
geput den strijd tegen vier vijanden
opgaf, was het 't sterke Bulgarye, dat
zegevierend zjjn vaandel op de wallen
van Adrianopel plantte, nu is het weer't
tot rust en kracht gekomen Mohamme-
daansehe rjk, dat het verzwakte
Bulgarye opnieuw de vesting ontrukt
en den Bulgaarschen standaard ver
vangt door de vlag van de halve
maan.
L'histoire se repète. Er zal weer een
tyd komen spoediger wellicht dan
verwacht wordt dat ook deze vlag
zal verdwynen om weer plaats te
maken voor een andere.
Maar het is dit recht van den sterk
ste, dit egoïsme van iederen staat om
zich toe te eigenen, wat als eigendom
een zwakkeren bnurman toebehoort,
dat land en bevolking aan den rand
van den afgrond brengt.
De oorlog, het gewapend optrekken
tan den eenen mensch tegen den
anderen, ontketent de dieriykste
hartstochten en by het minder ont
wikkelde volksdeel zal weldra van
een gevecht met eeriyke strijdmidde
len geen sprake meer zyn, en zullen
sluipmoord en slachting van zwakke
en weerlooze tegenstanders aan de
orde van den dag zyn.
Wie zal zioh in dezen fcryg, in dezen
stryd van onontwikkelde volkstam
men nog verwonderen over het uit
moorden van steden en dorpen, het
verkrachten en verminkan van vrou
wen en onvolwassen kinderen
Wanneer het op den Balkan vrede
wordt, dan is dit altyd noodgedwon
gen, dan geschiadt dit, omdat de
aangevallen party zoo verslagen en
zoo uitgeput is, dat een voortzetten
van den oorlog den ondergang van
dien staat zou beteekenen.
Zoo is het Turkye gegaan, zoo gaat
het thans Bulgarye,.
Totaal uitgeput en niet meer in
staat tot eenig wapensneees, geeft
Bulgarye toe, smeekt het zelfs den
mogendheden om bescherming.
hom verstommen.
Wouter 1 Wat zeg je daar O, myn
kind, breek myn hart niet, vóór ik
sterf. Kus my, lieveling. Ik ben koud.
Ik kan je nauwelijks zien. Kom dich
ter by. Je zult een vreet man worden,
Wonter, dat weet ik. Ik ken je karakter.
Maar je moet altyd op God vertrouwen.
Mijn geest zal altyd over je waken.
Wy kunnen niet gescheiden worden.
Ik ben niet dood, zoolang jy nog leeft."
Terwijl zy sprak, werden haar lin
kerhand en -arm, welke tot nu toe
gespaard waren gebleven, ook atyf en
gevoelloos. Zy was nu stervende, zon
der doodstryj, maar in langzame ver-
styving, meer op slaap geiykende.
De jongen vermocht slechts den
Onzieniyke vurig te smeeken, hem
niet te beroovon van het eeniga wezen,
dat hy op aarde liefhad, maar zelfs
nu nog had hy de geert;; r&cht om te
zwygon, toen hy zag, dat het haar
hinderde. Toen da dokter een ver
pleegster en wat versterkingen bracht,
was de vrouw reedB bewusteloos.
De jongen schreeuwde hem toe „Ik
heb myn moeder gedood! Ik maakte
haar aan 't schreien. Ik heb haar ge
dood 1 Zy Bchreide en gilde, omdat ik
zoo woest sprak. Het is mijn schuld.
Ik
„Still Je moeder iB niet dood,maar
stervende. Geen menscheiyke hand
kan haar redden. Laat haar in vrede
sterven."
Geen andere woorden hadden hem
zoo spoedig kunnen doen bedaren.
Zy leefde dus nog. De levensvlam
flikkerde nog even. De dokter lette
nog nauwkeuriger op Wouter dan op
En Roemenië, wien bet minder om
vernietiging van Bulgarye dan wei
om eigen machtsuitbreiding te doen
is, zal maar al te gaarne het Bulgaar-
sche rijk voor een totalen ondergang
behoeden. Van dag tot dag wordt do
kans op vrede tussehen beide ryken
grooter en dat de vrede nog niet is
geteekend ligt sleehts aan Servië en
Griekenland.
Terecht eiseben deze beide landen
voldoende waarborgen, dat een even-
tueele schorsing der vyandelyk-
heden niet zal dienen om Bulgarije
nieuwe krachten te schenken, terecht
verlangen zy, alvorens tot staking der
vyandelykheden over te gaan, dewaar-
borgen, dat de door hen gestelde
eisehen zonder wyziging worden aan
vaard en ook later van kracht zullen
biyven.
Volgens berichten uit Belgrado wil
de Servische minister Pasjitsj inNiaj
tnsschen de Bulgaren en de verbon
denen in groote trekken een grenelyn
vaststellen, waarachter de troepen zich
moeten terugtrekken, om daarna het
staken van de vyandelykdeden te
kunnen bevalen.
Mocht deze kwestie spoedig geregeld
worden, dan blyftnog de moeiiykhoid,
wat met de Turken te beginnen.
ReelBs nadert het Turksyhe leger
Philippopel en, komen de mogendhe
den niet spoedig tusschenbefden, dan
behoort een ontrekken der Turkseha
troepen naar Sofia niet tot de onmo
gelijkheden.
Wat kunnen de groote mogendheden
hiertegen doen
Over het nut van een vlootbetoo-
glng vuor Constantinopel zfja zy het
nu al oneens en wanneer Rusland
gevolg geeft aan zyn bedreiging en
een begin maakt met de verovering
van Aziatisch Turkye, zal dat zonder
twyfel ook lot een aetie van andere
mogendheden in die stieken aanlei
ding geven.
In allen gevalle is het te hopen, dat
6en nieuwe overeenkomst tussehen
Bulgarye, Servië, Griekenland en Roe
menië spoedig tot stand komt.
In dat geval is Turkye nog da
eenige vijand en zal het wellicht aan de
vereenigde Bulgaarschc en Roemeen-
sche troepen gelukken, den Moham-
medaanschen indringer voor gerui-
men tyd achter de te Londen vast
gestelde grenslyn terug te dringen.
Binnenland.
De cr ie ie.
Dr. D. Bos, Vrydagmiddag per snel
trein van 2.23 u. aan het station
Apeldoorn gearriveerd, begaf zich per
hofrytuig naar Het Loo, waar hy ten
paleize door H. M. de Koningin werd
ontvangen.
V
Naar de N. Ct. ter oore is gekomen
zal a.s. Woensdagavond te '3 Graven,
hage een byeenkomst gehouden wor.
de stille gedaante op het bed Het was
toch maar het best, dat hy onbelem
merd lucht gaf aan zijn smart. Toen
Wouter zich eindeiyk niet langer
kon bedwingen, boog de dokter zich
over de bewustelcoze gedaante en
zag in haar oogen.
„Het is gedaan, mUn jongen," fluis
terde hy. „Je moeder Is in den hemel."
De knaap stond op. Zyn hoop was
gestorven. Hy schreide niet langer, en
haalde zwaar adem.Toen bukte hy zich
en kuste de bleeke wangen tweemaal.
„Vaarwel, moeder," zei hy, en de
doffe Bmart in zyn stem was zoo hart
verscheurend, dat de verpleegster ook
in schreien uitbarstte. Do dokter ha-
rispte haar scherp en zond haar weg,
om hulp te halen voor het afleggen
van de doode. Den jongen geleidde
hfj naar benoden. By had een drukke
praktijk, maar deze zonderlinge knaap
interesseerde hem. Hy schonk in een
beker wat wyn uit het mandje der
zuster, doopte daar een stuk brood
in en beval dan knaap, het terstond
op te eten.
Wel wat tot zjn verwondering werd
hy gehoorzaamd. Terwyi Wouter het
voedsel verslond, waaraan hij groote
behoefte had, dacht de dokter nog
eens na over de omstandigheden van
dit arme huisgezin, voor zoover ze
hem bekend waren. De beer en me
vrouw Hoytsema hadden oen goede
positie ingenomen te Groningen, waar
Wouter's vader commissionair In
effecten was. Twee jaar galeden wa-
ron bellen ernstig gewond bij een
rytuig-ongeluk. Do beer Hoytsema
kreeg een harsenschudding en stierf
den van de Kamerleden aaB gesloten
by de Concentratie party en. Vooiaf
zullen de Kamerolnbs der verschillende
fracties afzonderlijk vergaderen.
Waarom de portefeuilles geweigerd
werden.
Dat het niet alieen „hoogere politiek"
is geweest, dia de meerderheid der
s.-d. partyconferentie deed bestuiten,
de aangeboden minister portefeuilles
te weigeren, maar ook de vrees voor
scheuring in de party wei aen woordje
zal hebben moegesproken, kan blyken
uit hetgeen door Henri Polak, het
nieuwe Kamerlid voor Amsterdam
III, is gezegd in een byeenkomst op
den avond zijner verkiezing.
Volgens Het Volk zelf zeide by
„Wat de mimatertquaestie aangaat
de weigering moge ons wat stommen
hebben gekost, beter zóó dan dat door
aanvaarding da party in vuur en vlam
bad gestaan, met als gevolg een ver
scheur do en verdeelde arbeidersbe
weging. Liever eenheid naar binnen,
dan eenheid met de liberalen Daar
buiten."
De Buitemorgsche troon.
Het HU. schryft
Wy lezen in het Sosr. Hbld. een
telegram, waarin wordt medegedeeld,
dat volgens geruchten te'sGravenhage,
gouverneur-generaal Idenburg zou
worden teruggeroepen, terwy! het blad
zoowel nit Den Haag als uit Batavia
geseind werd, dat de beer J. B. van
Heutsz zich bereid verklaard heeft,
wederom het gouverneur-generaal
schap te aanvaarden, indien hy dooi
de Koningin daartoe aangezocht
worde.
Wjj teekenen hierby aan, dat zoolang
de nieuwe regeering nog niet is samen
gesteld, het geheel onmogeiyk is, dat
er eenige reëele grond voor een derge-
lyk gerucht zou kunnen zyn. Van de
samenstelling van het nieuwe mini-
Bterie hangt veel, zoo niet alles af, in
deze quaeatie, waarvoor overigens ook
wy, geiyk onzen lezers bekend is.de
genoemde oplossing de besta zouden
achten.
Landbouw, Veeteelt en
Vis&cherij.
Invoer van fokgeitenvanZwitsertch ras.
Evenals in voorgaande jaren zuilen
de heeren J. Zuurbier te Alkmaar en
R. Visser te Berkhout zich in het
midden van de maand Augustus naar
het Groothertogdom Hessen begeven,
ten einde aldaar een aantal fok geiten
en -bokken van het Zwitsorsche Saa-
nenras aan te koopen. Iu geen geval zal
de prijs van een volwassen geit of bok
tot nader op te geven quarantaine
plaats, alle onkosten inbegrepen, f 45
te boven gaan. Ook op deze reis zullen
genoemde heeren da medewerking
ontvangen van do Hessisehe Kamer
van Landbouw.
Landbouwvereenigingen ofpartieu-
na eenige dagen. Mevrouw Hoytsema's
ruggegiaat was beleedigd, zoodat zy
godoemd was, levenslang verlamd te
biyven. Toon do eerste groote uit
gaven betaald waren, bleef zy vol
komen arm en hulpeloos achter. Zy
kwam naar Rotterdam, de stad, waar
zy geboren was en waar zg, steeds
meer achteruitgaande, tenslotte terecht
kwam in het „huis", waar zij nu dood
lag. Wouter kwam als klerk op een
kantoor, en met zijn vlug verstand
zou hij het in dio richting weldra een
goed eind kunnen sturen.
Doch da bsker der smart wordt
zelden half geledigd. Nauweiyks was
de weduwe eonigszins gerustgesteld
over het lot van haar zoon, of een
twist dar compagnons leidde tot het
verkoopen der zaak aan een vennoot
schap. Sr werden bezuinigingen inge
voerd.. Wouter word ootalagen met
vela audere jeugdige klerken, en het
complex huizen, in een waarvan zyn
moeder woonde, werd door iemand
gekocht als oen passende bergplaats
voor kolen voor den plaatseiyken
verkoop.
Dit had in het begin van het jaar
plaats en de steenkolen-vennootschap
stond mevrouw Hoytsema toe, haar
kleiue woning tot het laatst van April
te behouden. Het was nu den 5den
April en hoe moeder en zoon gedu
rende de laatste twee maanden hadden
geleeid, kon de dokter alleen opmaken
uit het suceessleveiyk verdwynen
hunner weinige meubelen.
H ordt vervolgd
