N°. 82 191
Dinsdag 15 Juli.
KKr jaargan
g.
J»
so FEUILLETON.
Mee verloren leven.
Da uitgave dezer Courant geschiedt .Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfia per kwartaal, hl Goes 0,75, buiten Goes, franco f l,!M,
Afzonderlijke nommera 5 cent.
initandlng van adverteuUün op Maandag' en Woensdag
vóór a uren, op VHIJOA0 vóór 13 urea.
De prijs der gewone advartentiSu is van 1-5 regels 50 et., elke regel meer 10 et
H{j directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten on de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a 1, - berekend
BewSjsunmmers 5 cent.
S'ctafooiraamniw 33. Directeur G W. van Bahnevelo. - Uitgave van de Naaml.VeuBOotssjsap „Goesahe Couraut". Hoofd redacteur W. J. C. van Santsn.
•X-
■X- -X-
Wèerzin-wekhend.
Mom zal zich den reuzen-zwaai her
inneren, door dr. Kuyper genomen in
zake tariefwetgeving.
Vdor de verkiezingen heette het, dat
hooger bestel de menschheid in volkeren
en naties heeft ingedeeld, die //dus door
Gods eigen bestel bier overrijk, daar
zoo-zoo, elders zeer pooverlijk voorzien
zijn''. I it die ongelijkheid vloeide,
volgens dr. Kuyper, de noodzakelijkheid
der protectie voort. Hij waagde liet
alzoo, als een ordinantie Gods voor te
stellen, dat een rooftocht wordt gehou
den op de zakken der kleine luyden
dat de kudde schapen van den rijke
wordt gespaard en vermeerderd, en liet
eenig lam van den arme ten offer wordt
geplengd.
Moest het zoovele oprecht-geloovigen,
die zich lieten verblinden door de val-
sclie leuzen der clericalen, niet in ver
ontwaardiging zich doen afwenden van
een partij, wier leider op zoodanige
wijze den godsdienst misbruikt voor
politieke negotie P
l)r. Kuyper zou het echter nog heel
wat erger maken.
De verkiezingen voor de Tweede
Kamer waren geëindigd met deneder-
laag der zoogenaamde politieke //chris
tenen".
Toen nam Kuyper zijn zwaai.
De tariefwet voorgesteld als ver
hooging van onze volkswelvaart werd
opgeborgen, omdat zij den cleri
calen bij de stembus zoovele kiezers
bad gekost.
Beginsel alzoo overboord geworpen
Clods eigen bestel" ondergeschikt ge
maakt aan het bestel van een koopman
in politiek
Doch het meest weerzin-wekkende is
nu pas gekomen.
Van roomschen kant werd dr. Kuyper
zijn volte-face kwalijk genomen.
Kuyper zweeg.
Hij peinsde, hoe hij met een nieuwe
verkrachting van Gods Woord zijn
zwaai zou kunnen goed praten.
En eindelijk had hij het gevonden
Zijn brutale zwenking moet in de
oogen der mannen-broeders doorgaan
voor een religieuze handeling. //Zoekt
eerst liet Koninkrijk Gods en zijne ge
rechtigheid", zoo decreteert bij, f/eu
alle deze dingen zullen u worden toe
geworpen^.
Zouden er nog mannen-broeders zijn,
die voor een dergelijk Gods-lasterlijk
optreden in de handen klappen P
Of zal men zeggen zoo schandelijk
werd nooit Gods Woord misbruikt
Wij hopen het laatste.
Doch vreezen.
Ken Human van Schuld en Boete.
Mevrouw Dufour geloofde dit vor-
haal, want als hij langer was uitge
weest, dan zou zeker de herbergier
dit verteld hebben en zou Villeneuve
gevangen genomen zjjn.
Maar wie was dan de moordenaar
Precies om elf uur den volgenden
morgen kwam Mortel.
Mevrouw Dufour en hij gingen na
een kort gesprek naar d" kamer van
Villeneuve. Na met elkaar kennis te
hebben gemaakt, begon Jules ham te
ondervragen.
.Meneer», zei Jules, „u zult zeker
wel zoo goed willen zyn mij te ver
tellen, hoe deze speld kwam op het
terraB van Van Meeteren's villa
.Een oogenblik", antwoordde Ville
neuve. „Wilt u m{j eens zeggen, wie
die speld heeft gevonden
„Een zekere juffrouw Potter".
„Verduiveld 1" riep Villeneuve uit,
„dat is toevallig 1 Zooals u weet, ver
trok Ik met mevrouw Dufour naar het
dorp op den dag, dat u mg gezien
heeft. Ik wachtte b(j de herberg.
Mevrouw Dufour vertrok naar het huis
van Van Meeteren. Daar ik me alleen
erg verveelde, ging ik een kleine
wandeling maken. Ik kwam op het
grondgebied van Van Moeteren en
ontmoette daar een beleeld en aardig
juensch".
„Slmon Potter".
Ouk een oordeel!
n Dal er nor/ vrijzinnige staatslieden
zijn en vrijzinnige kiezers, voor wie men
tot zekere hoogte acbling kan lebben,
spreekt ran zelf
Er zijn er dus nog.
Niet velen, natuurlijk. Dal vloeit uit
bovenslaanden zin voort.
De achting en dan nog altoos
lot zekere hoogle blijft beperkt tot
enkelen.
Wie beeft dat oordeel neergeschreven f
Een man van eer, die niet zijn vonnis
veil, zonder dit wèl overwogen te
hebben
Een man van karakter, wiens eigen
leven onbevlekt is, en daarom, zij liet
met smarl, aldus oordeelen moet over
zijn mede-menscben
Een wetenschappelijk mail, die door
diepgaande studie tot deze droeve over
tuiging gekomen is
Neen, waarlijk niet, lezer
Dit oordeel, geveld over vrijzinnige
staatslieden en vrijzinnige kiezers, is
afkomstig van den beer .1. Iluijse,
tot vóur enkele wekenmarkt
meester van de gemeente Goes.
Wie, die dit weet, barst niet in een
harlelijken schaterlach uit
Buitenland.
Do oorlog op den Balkan.
Uit alles bljjkt, dat de strjjd niet
lang meer zal duren, en dat een op
lossing vcor do tot nu toe bestaande
conflicten spoedig zal gevonden wor
den. Trouwens, deze sti'Sjd was nood
zakelijk en is te voorzien geweesl.
De politieke hemel der Balkanstaten
was te strak, do temperatuur te hoog
en de spanning te groot, dan dat niet
een korte maar krachtige onweersbui
don dampkring zou moeten zuiveren.
Wat zou er van de onderhandelingen
terecht gekomen zjjn, wanneer in St.-
Petersburg de vier ministers-presiden
ten der onderscheidene Balkanstaten
hadden geconfereerd, hoeveel einde-
looze onderhandelingen zouden weer
niet gevolgd zjjn en tenslotte, welke
resultaten zouden verkregen zijn
Het -was te voorzien, dat een oplos
sing niet zou tot stand konten, daar
leder dat' belanghebbende partijen
hardnekkig zou hebben vastgehouden
aan eigen eischcn en eigen verlaDgens.
Twee gebeurtenissen waren slechts in
slaat, een oplossing voor de hangende
geschillen te geven, de tusschenkomst
der inogerdheden of een nieuwe Bal
kanoorlog, die door het zwaard zou
beslissen, wat door het woord niet
mogelijk bleek. Da laatsta oplossing
zi) moge de grootste offers cischec
was de snel8te. Want een dreigende
tusschenkomst der groote mogend
heden al zouden do Balkanstaten
noodgedwongen hebben toegegeven
„Precies, mevrouw Dufour noemde
m(j later zgn naam. Hg wilde me weg
jagen, doch ik wenschte niet heen te
gaan. Toen wilde hg me gevangen
nemen, omdat ik mj bevond op ge
bied van Van Meeteren. Alleen door
het geven van die diamanten speld
liet hij me op vrije voeten".
„Maar, meneer", riep Mortel cp
zer.uwachtigen toon uit, „dan was de
speld in het bezit van Potter!"
„Ja, dat geloof ik ook". -'
„En Potter moet de speld op het
terras verloren hebben'.
„Ongetwijfeld, meneer".
„Mijn hemel", zei Jules goestdrlftig,
„zijn eigen moeder heeft de speld ge
vonden! Indien hij de misdaad heeft
begaap, dan wordt hy door zgn eigen
moeder aan het gerecht overgeleverd".
Na eenig overleg besloot Jules de
zaak niet in handen van de justitie
te stellen, doch met hun drieën met
Potter oen onderhoud te hebben.
XV.
Het was op Vrgdagmorgen, dat juf
frouw Potter het onderhoud met
Mortel gehad had. Zy verliet hem
met het geld in haar zak en er was
vreugde in haar hart, zy ging naar
Botterdam den volgenden dag, ten
einde te onderzoeken, of er voor haar
zoon werk te vinden zou zyn en toen zg
des Zondags thuis kwam, was zij er
van overtuigd, dat hg ongetwgield zou
slagen.
Aan haar huis komende, hoorde zg,
dat Simon naar Utrecht was en dat
hg niet voor 's middags zou terug
koeten. Zy was derhalve gedwongen,
had inbreuk gemaakt op het recht,
dat dezo staten zich voorbehouden,
zelfstandig hun belangen te regelen
en had, hoe ze ook uit mocht vallen,
den eeosn staat slechts tovredeu kun
nen stollen ten koste van den ande
ren, wiens vijandige gezindheid over
een zoodanige rechtspraak niet onder
stoelen of baDkeu zou worden ge-
Btc-ken.
Thans Is de kortste en krachtigste
weg gevolgd. Zg, die elkander den
buit bestreden, hebben opnieuw het
zwaard uit de schede gerukt en zyn
op elkander Ingestormd, om het recht
van den sterkste als hoogste recht
van bezit te erkennen. En is het dan
ook niet hiligk, dat oen lands! reek,
met geweld van wapenen aan e-en
anderen staat ontrukt, diengene zal
toobehooren, van wien zal bigken, dat
zgn kracht het grootst is, dat zjn
leger het meeste er toe had byge-
dragen, door dapperheid en getalsterk
te, het betwiste gebied aan denvroe-
geren gemeenschappeiyken vgand te
ontiukkon
Het is immers ondenkbaar, dat Bul-
gargc, dat op het grootste gedeelte
van den Turksehen hult zgn aanspra
ken deed gelden,een beduidend gebied
daarvan zou afstaan, trots einde-
looze conferenties en onderhan
delingen.
Nu zal het daartoe wel gedwongen
zgn. Het recht van den sterkste is toeh
aan de zgde van Servië en Griekenland
gebleken en wanneer het oorlogsge-
bruik het in bezit nemen door Bulgarye
van den Turksehen buit wettigde, zuilen
thans Servië en Griekenland gerech
tigd zgn, de op Bnlgarye veroverde
streken als onbetwist eigendom door
goheel Europa te doen eerbiedigen.
Dat Bulgargo In den jongsten strgd
geduchte klappen heeft gekregen, valt
niet meer te betwyfelen. Onweer-
spreekbaar zyn do telegrammen der
laatste dagen, waarinde Qrlekscho en
Servische overwinningen op afdoende
wyze worden verkondigd.
Wel bereiken de Bulgaren zoo nu
en dan een klein plaatselyk voordeel,
maar stelselmatig werpen de Serviërs
hen terug en dezen zoowel als de
Grieken, dringen langzaam maarzeker
voorwaarts in do richting van Sclia,
da Bulgaarsehe hoofdplaats.De oorlogs-
taktlek der Sorviërs is bewonderens
waardig; z5 laten den terngtrekkenden
Bulgaren geen oogenblik tgd, zich to
heratellen en werken daardoor van dag
tot dag de versnippering der Bulgaar
sehe troepen In de hand. De terug
trekkende Bulgaren moeten dooden
en gewonden in den steek laten en
hebben zelfs de grootste moeite, zich
van de noodige levensmiddelen te
voorzien.
Koemenië gaat al heel eigenaardig
te werk. Het Reemeenache leger trekt,
in volkomen orde, de Bulgaarsehe
grens over en bezet ue door Roemenië
begeerde landstreken, zonder dat de
om nog eenige uren het bigde nieuws
voor zich te houden.
lntusschen was Jules Mortel, verge
zeld door mevrouw Dufour ou haar
Eransehen vriend, aangekomen in de
herberg „De Arend". Zy waren van
plan, om van hieruit naar het huls
van Potter te gaan. Bg hun komst
aldaar werd de deur geopend door
juffrouw Potter, die zich ten zeerste
verwonderd toonde. Zy zelde echter
niets, maar bleef in het deurgat staan,
afwachtende, dat zy opheldering van
hun bezoek zouden geven,
„ls uw zoon thuis?" vroeg Mortel.
„Neer, meneer, maar hy kan elk
oogenblik komon."
„O, dan zullen we wel wachten.
„Dat is goed 1"
Zg noodigde de bezoekers uit, binnen
te komen en nadat zy allen gezeten
waren en langen tgd niets gesproken
was, vroeg juffrouw Potter„Met het
geld is het toeh in orde, meneer?'
„Ja, dat is in orde."
„Heeft u iets ontdekt?"
„U bedoelt in verhand met de speld?"
vroeg Mortel.
„Ja, meneer
„Meneer Mortel heeft er den eige
naar van gevonden," deelde mevrouw
Dufour mede.
„Ik ben de eigenaar," zei Villeneuve
op vriendeigken toon.
„U?" riep juffrouw Potter uit, „u,
meneer?"
„Ja, ik, mevrouw 1"
„Meneer 1 Meneer!" Btamelde zy
„wat beteekent dat alles Waarom
komt u hier?"
„We wenscheu nw zoon te Bpreken,
Bulgaarsehe troepen ook maar een
enkele poging doen, de vreemde In-
dringers tegen te houden. Dit wjst
ongetwyfeld op een tusschon beide
landen gesloten overeenkomst, maar
het is do groote vraag, of Roemenië
niet van deze zeldzame gelegenheid
zal proliteeren, om zich meer toe te
olgenen, dan waarop een mogelijk
compromis dit rjk stilzwygend toe
stemming heelt verleend. Nn reeds
verkondigt Koemenië zyn gosd recht,
medezeggingschap over het verdeelen
van den Turksehen buit te verkrygen.
Ook Turkye laat zyn tanden zien.
In een nota aan den commandant der
Bulgaarsehe troepen, die de streken
aan deze zyde van de iyn Enos-
Midia bezet houden,wordt onmiddeiigk
ontruiming van dit gebied geëisclit.
Do Turkscho legers bg Tsjataldsja,
Boelair en Galllpoli hebben reeds last
gekregen, zich gereed te honden en
de opperbevelhebber der gezamenlyke
troepen heeft reeds het bevel ontvan
gen, naar het operatie-terrein af te
reizen.
Het is geen wonder, dat Bulgarge,
zoo in het nauw gedreven, de verant-
woordelykheid voor dezen oorlog van
zich afschuift en dringend de bemid
deling van de Russische regeering
voor het tot stand komen van een
vredos-tractaat heeft ingeroepen. En
evonmin valt het te verwonderen, dat
Servië, maar voornameigk Grieken
land, op do bemiddeling van Rusland
niet erg gesto'd zgn, nu de kans, aan
Bulgarge een gevoeilgen klap toe te
breDgen, op het oogenblik grooter is,
dan ooit tevoren. In allen gevalle zal
de vrede wel niet gekocht kuunen
worden, dan met opr ffering door Bul
garge van do thans door Sevlërs en
Grieken bezette landstreken In dat
geval zal de Russische bemiddeling
kunnen aanvaard worden, wanneer
tenminste het naöverlgOostenryk.door
zich in het conülot te mengen, de
Russische arbitrage niet dreigt te ver
storen.
Ten slotte nog een enkel woord over
de in dezen kryg gepleegde wreed
heden. Zgn de desbetreffende telegram
men vertrouwbaar, dan hebben do
Bulgaren in dezen oorlog do dieriykste
wreedheden bedreven. In het door
Bulgarge bezette Demir IlasBir zg'n
100 notabelen geworgd. Vrouwen en
meisjes werden verkracht en, als zy
tegenstand boden, onmeedoogend ge
worgd. Een meisje, dat zich durlde
verzetten, werd gedood en haar lyk
in stukken gesneden. De dorpen, ge
legen aan den weg naar Sniazewats,
zyn door de Bulgaren In brand ge
stoken. Op de inwoners en ook op
gewondeServiërswerdenafschuwelyke
wreedheden bedreven en tal vau ïyken
werden verminkt gevonden met bajo
netsteken in het lichaam. Sores is ge
heel In de asch gelegd en een groot
aantal vrouwen en kinderen Is ver
moord oflevend in de huzon verbrand
gevonden.
Door dergeiyke bestialiteiten op
onschuldige en weerlooza tegenstan
ders, hebben de Bulgaren getooud, dat
de volkeren In den verren Balkanhoek
nog op een zoo laag pril van
ontwikkeling en beschaving staan, dat
zy niet lu staat zyn, bg tegenslag in
den krjg, zich tegen den drang naar
het plegen van de onmensclieigkste
wreedheden te verzetten.
Binnenland.
juffrouw Potter."
„Mgo zoon, meneer? Is er Iets dan
niet in orde? O, zeg het my toeh,
meneer, Simon heeft toch niets slechts
gedaan
Geen van drieën gaf antwoord, ver
vuld van medeigden met de arme
moeder.
„Staat het in verband met do speld,
meneer
„Ja."
„O," riep juffrouw Potter met een
verlicht hart uit, „u denkt misschien,
dat u>gn zoon de speld gestolen heeft
„Had uw zoon de speld in zyn
bezit vroeg mevrouw Dufour vlug.
„Neen, mevrouw, hy weet er niets
van ai."
„De speld was van my, maar ik gaf
hem aan uw zoon," Bprak nu Ville
neuve.
„Aan myn zoon riep juffrouw
Potter verschrikt uit, terwyi haar
bieek gezicht nog bleek er werd „maar
ik vond de speld op het terras."
„Ja, wie zoekt, die vindU"
Plotseling werd de deur openge
worpen en Simon Potter trad met een
verbaasd gezicht binnen.
„Moeder, wat scheelt er aan Me
vrouw Dufour
„Ja 1" antwoordde mevrouw Dufour,
terwgi zg een stap voorwaarts deed,
„wy zgn gekomen..."
„Ja, myn zoonl" riep de moeder
hartstochteiyk nit, ,zg zgn gekomen
om je te laten arresteeren 1"
„Moeder
„Zg zeggen, dat jg meneer Van
Meeteren hebt vermoord 1"
„Dat is een leugen
De Kabinetscrisis.
Zaterdagavond heeft de formateur
van het nieuwe Kabinet, dr. Bos, te
zynen huize een langdurigeconferentie
gohad met leiders en voormannen van
verschillende partgen uit de linker-
"e, met name mrs. Drucker, Goe
man Borgesius, De Meester, Da Beau
fort en Tydeman.
Het Volk zegt, dat in liet geval
van aanbieding van 6en portefeuille
aan oen, twee of drie sociaal-demo
craten de oplossing van de crisis nog
eenigen tgd zal moeten duren. „Want
de verantwoordeiykheid zoowel voor
de aanvaarding als voor de weigering,
is een verantwoordelijkheid, die ln ie
soe.-democr. party door geen persoon
en door geen orgaan kan worden
aanvaard, noch door de Kamerfractie,
noeh door het Partgbestuur. Een con
gres alleen zal in deze kunnen be
slissen."
De Kabinetsformateur.
Het N. v. d D. sehryft
Dr. Dirk Bos werd den 13n Sept.
18G2 te Groningen geboren. Hg stu
deerde aan de Groningsche Univer
siteit, werd reeds alB candldaat(1883)
tot leeraar aan het Gymnasium te
Winschoten benoemd, en promoveerde
in 1888 tot doctor in de wis- en
natuurkunde. In 1890 werd hg mede
oprichter van de Ned. Hypotheekbank
te Veendam, waarvan hg een der
directeuren Is gebleven enkele jaren
later nam hy ontslag als leerasr en
was daarna korten tyd redacteur van
de Winschoter Courant In 1893 werd
dr. Bos gekozen tot lid van den
Gemeenteraad. Van 1895 tot 1901
oefende hy de betrekking van school
opziener in het arrondissement Win
schoten uit, in laatstgenoemd jaar
sloeg hg bij de Kamerverkiezingen
den heer Van Kol. In 1905 en 1909
werd zyn mandaat voor de Tweede
Kamer vernieuwd, terwgi hy in Juni
j.l. in de districten Groningen en
Winschoten gekozen werd.
De heer Bos is lid van het hoofd
bestuur der Mg. tot nut van 't Alge
meen en is nog in tal van andere
functlën werkzaam. O. a. is hg redac
teur van de „Vragen des Tyds", die
reeds menige belangryke verhandeling
van zgn hand publiceerde.
Slmon Potter zette zyne moeder in
een stoel, waar zg in half bezwg'mden
toestand bleef ligger. Toen keerde
hy zleh tot de twee mannen en vroeg:
„Wat beteekent dit alles?"
Mortel stak zgn hand uit, waarop
de speld lag.
„Herken je deze speld vroeg hg
met zachte stem.
„Herkennen? Ja, zeker. Ik kreeg
hem van dien meneer daar."
„Je bekent dus, hem gekregen te
hebben
„Natuurlijk I Waarom niet
„Omdat ik haar op het terraB heb
gevonden, Slmon 1* riep zgn moeder
half waanzinnig uiG
„Welnu, wat zou dat? Ik heb haar
daar verloren, moeder."
„Wanneer heb je haar verloren
vroeg Mortel.
Potter daeht een oogenblik na en
toen werd het hem opeens duideljk,
waarom hy ondervraagd werd.
„Beweren jullie, dat Ik meneer Van
Meeteren heb vermoord
Slmon, o, Slmon," smeekte zyn
moeder, „zeg toch, dat je het niet
hebt gedaan I"
„Kalm, moeder I" zei hy, terwyi hg
haar weer ln den stoel zette. „Ik kan
zelf het woord wel doen."
„Ben je onschuldig?" vroeg me
vrouw Dufour.
„Onschuldig I" herhaalde Slmon
toornig. „Als ik dat piet was, dan zou
ik reeds lang het lanü. erlaten hebben.
Ga zitten, heoren, ga zitten, mevrouw.
Ik zal u de geheele waarheid ver
tellen."
Wordt vervolgd).