N°.6tj 1913.
Zaterdag 7 Juni.
I00ate jaargang.
J. G. (bajes
Jac. Helleman.
ffruggemaii.
Domincus.
Elenbaas.
Helleman,
Bij dit uo, behoort een
Bijvoegsel.
Wilt gij daartoe
medewerken?
i4 FEUILLETON.
Een verloren leven.
Oo uitgave dozer Courant geschiedt „Maandag-, Woensdag- en'Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prfls por kwartaal, In Goes 0,75, buiten Goes, franco f 1,35.
Afzonderlijke nommorB 5 cent.
inzending van advertentiön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiên is van 1-5 regels50 et., elke regel meer 10 ct
Bfl directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechtB tweemaal berekend.
Geboorte-, huwalflk- en doodsberichten en de daarop betrokking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k f 1,berekend.
Bewijsnummers J6„cent,
Tolefoouuuunner 23. Directeur G W. van Barneveld. Uitgave van de Naaml.VesBOGtscbap .Goessho Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santhn.
Nog maar enkele dagen scheiden ons
van de hoogst gewichtige Juni-steiribus.
Dan zal beslist worden, ol' het vrije
[Nederland opnieuw zuchten zal onder
een regime van onvrijheid en dwinge
landij, ol' de geestelijke goederen, welke
onze voorvaderen met zooveel strijd en
zooveel heldhaftige opofl'ering veroverd
hebben, opnieuw verloren zullen gaari.
Het anl woord daarop kan, onzes inziens,
niet twijfelachtig wezen. Wij willen
vooruit, geenszins achteruit. Wij willen
Jetten op de teek enen des tijds en daar
naar onze politieke gedrags-lijn bepalen.
De vrijzinnige concentratie heeft dit
zeer goed ingezien en daarvan blijk
gegeven in haar program.
Dit zet toch allereerst zoo duidelijk
mogeiijk uiteen, welk gevaar het land
van de. zijde dercoalitie-politiek bedreigt.
11 I zonden-register is buitengewoon
groot. Het program is een samenvatting
van il tregister: deongematigdheidenon
verzoenlijkheid van liet zich destijds als
gematigd en verzoenend aandienende Mi
nis! <;rie-Hecmskerk; de reactie tegen vrij
heid en recht, ten grondslag liggend aan
onze staats-instellingeii de splitsing,
ingedreven in ons volk, door het op den
voorgrond schuiven van geloofs-gescfiil-
len aanranding van de geestelijke vrij
heid van ons volk begunstiging van
bepaalde richtingen en daardoor bevor-
doringderschijnheiligheidbelemmering
der bod rij fs- vrij beidovermatige uitbrei
ding van het ambtenarendom en ver
meerdering van den ambtenaren-invloed;
de bedreiging van onze handels-vrijheid
door het noodlottig oiitwerp-Tariefwel
de verhindering, de vrouw gesteld, om
meerdere zelfstandigheid te verkrijgen
de ontslag-straf, als een zwaard van
Damocles hangende boven het hoofd van
ambtenares en onderwijzeres, die in het
huwelijk wenscht te treden; de eenzijdige
bevoordeeling der inlandsche bevolking
onzer koloniën en het daarbij te niet
doen van de oude, beproefde beginselen
eener verstandige, mensch-kuudige en
staatkundige koloniale politiek.
Inderdaad het zonden-register der
coalitie is lang en in liooge mate ernst'g.
Stel daar tegenover het vrijzinnig
concentratie-program. Wij laten de voor
naamste punten nog even hier de revue
passé eren.
„Algemeen kiesrecht voor mannen
moet worden ingevoerd, zonder dal aan
die hervomriig als voorwaarde wordt
Verbonden het nemen van maatregelen
Een Roman vaa Schuld en Boete.
Mevrouw Dulour trok haar hand
eenig6Zins ruw terug en fronste haar
wenkbrauwen, want zfl was reeds in
een gejaagde stemming en de over
dreven manier van handelen van
Robert maakte haar nog zenuwach
tiger.
„Doe niet zoo sentimenteel, Robert,"
zei ze bits. ,Ja speelt altfld eomedie."
„Het is geen eomedie," antwoordde
Robert verwijtend, terwijl hij opstond.
,Je weet, hoe groot mijn liefde voor
jou is, en telkens, wanneer ik spreek,
blfif je zoo koud als ijs. Wel, ma belle,
Is je hart veranderd?"
„Mijn hart is, zooals het altijd was,
mfln waarde maar Ik hen gekomen
om met je over zaken te spreken."
„Zoo, ben je daarom gekomen?"
viel hij haar in de rede. „Je gaat me
dus weer vorlator."
„Zeker, tijdelijk."
„Ja, tijdelijk," praatte hij haar na.
„Je houdt er een vreemde wijze van
spreken op na tegen hem, die je aan
bidt, dat moet ik zeggen. Ik bemin
je en wenseh je tot vrouw. Je zegt
„Ja" en gaat voor een tfld weg. Je
komt weer terug naar me en zegt
„Robert, lk verlaat je voor een tfld."
„Ik heb je niet beloofd, je vrouw
te worden," antwoordde mevrouw
Dulour goërgord, en ik zal het ook
tol verzwakking van den volksinvloed,
dien men door liet algemeen kiesrecht
tot volle ontwikkeling wil brengen.
„De gelegenheid moet worden geopend,
aan de vrouw het kiesrecht te ver-
Iccncu, zonder dat daarbij eisefjjln van
inaatschappelijken welstand mogen wor
den gesteld. I)e beletselen tegen verkies
baarheid der vrouw moeten worden
weggenomen.
„Evenredige vertegenwoordiging
moet worden ingevoerd.
„De verhouding tussehen Kroon en
Volk, zooals die in onze grondwet is
geregeld, moet worden bestendigd.
„Onverzwakt moet ook als waar
borg voor de deugdelijkheid van het
geheelc volksonderwijs de openbare
school worden gehandhaafd, waar
ieders godsdienstige gevoelens worden
geërbiedigd. Herziening van hot school
wezen en verbetering van de opleiding
der onderwijzers, ten einde het volks
onderwijs op hooger 'peil (e brengen, is
dringende eiscli.
„Verandering in onze vrijhandels
politiek moet worden afgewezen.
„In de bekoelt en, ontstaan door
ouderdom, moet voorzien worden door
nitkeeringen uit de staatskas, onver
schillig of de behoeftigen al dan niet
tot de loonarbeiders behooreu. Verzeke
ring van uitkeeringen boven liet
minimum, dat aan behoeftigen wordt
verstrekt,dientvanstaatswege bevorderd
en geldelijk gesteund te worden.
//.Noodzakelijk is een algemeene voor
ziening op het gebied van de genees
kundige en geldelijke hulp bij ziekte
on invaliditeit van on- en minver
mogenden. Hiervoor zal een wettelijke
regeling van de ziekenfondsen en zieken
kassen en van den daarbij van staats
wege te verleenen steun liet uitgangs
punt moeten zijn.
„Tot het verkrijgen van de voor
sociale hervormingen benoodigde midde
len zal voor zoover die niet worden
gevonden uit bijdragen van belang
hebbenden en uit bestaande, inkomsten
van Staat, niet mogen worden terug
gedeinsd voor verhouding van directe
beffingen."
Ziedaar een program van waarlijk
democratische eischen.
Een program, dat ons volk verder
helpen wil op den weg eener vooruit
strevende staatkunde.
Wilt gij er toe medewerken, dat dit
program itraks (en uitvoer kan worden
gelegd
W ilt gij, ieder naar zijn krachten,
behulpzaam zijn, dat boven ons vrij
gevochten .Nederland de vrijheids-vlag
kan blijven wapperen
Wilt gij recht voor degenen, die
nu rechteloos zijn
Hulp brengen daar waar hulp noo-
nuolt doen, tenzij ja ma nu helpt
„Je helpen Op welke manier Is
het dochtertje soms wreed geweest
Of wensch je somB, da; ik alB een
vader mi t haar spreek
„Niets van dat alles. Ik was heel
gelukkig met mflu dochter."
„En dat zonder mij," schreeuwde
Villeneuve jaloersch.
Mevrouw Dufour maakte een bewo
ging van ongeduld.
„Daarover kunnen we later nog
wel spreken," antwoordde zfl, ondor-
tusschen haar handschoenen uittrek
kend; „Laten we nu eens verstandig
met elkaar praten, want binnen veer
tien dagen ga ik weer terug naar do
stad."
„En waar ga je wonen, lieveling?"
„In een hótel. lk zal je mfln adres
geven, voor ik heen ga."
„GoedIk zal dus twee wekon in
je gezelschap zfln."
„Dat hangt er van af, ofjemcwilt
helpen In hetgeen ik wensch te doen."
„Betreft het je eebtgonoot?"
Mevrouw Dufour knikte bevestigend
en de Fratschman barstte in lachen
uit.
„Hfl is dus teruggekomen 1"
„Neen, maar hfl komt de volgende
week terug."
„Wat zal je blfl zijn," merkte Robert
gekscherend op. „Hlj zal Z9er ver
heugd zfln, je weer te zien."
„Dat is jnist de kwestie! Ik wil
niet, dat bfl me ontmoet."
„Keer dan niet terng naar je
doohtor."
„lk moet terugkeeron," riep ine-
dig is !J
De laaien leggen, althans het zwaar
ste gedeelte daarvan, op die schouders,
welke tot dragen het best in staat zijn
Goed onderwijs, toegankelijk voor
elkeen, zonder dogma, opdal rnslig aan
onze volks ontwikkeling voorlgenrheid
worde
Wilt gij geestelijke vrijheid en den
geest van onverdraagzaamheid, van
huichelarij en verleugening bannen
Wilt gij dil alles
I w antwoord kan niet twijfelachtig
zijn,
Ja, gij wilt dat!
Welaan zorg dan, dat de vrijzinnige
concentratie haar program inliclwaar-
achlig belang van land ca volk kan
uitvoeren en steunt ten krachtigste
haar candidate!!in het district Goes
in het district Honlenisse
Maar a/lern tiil viel,
liet is niet voldoende, dat zooveel
mogelijk vrijzinnige mannen, die het
concentratie-program onderschrijven,
naar de Tweede Kamer der Slaten-
Ueueraal worden afgevaardigd.
Gok aan de Provinciale Staten dient
gedacht.
Deze t.ocli w.ij>.-n de leden der
Eerste Kamer aan.
Wil nu de concentratie het Noder-
landsche volk staatspensioen en alge
meen kiesrecht brengenwil zij den
bruten aanslag op' onze zoo beproefd
gebleken handels-politiek afweren en
onze volks-ontwikkeliug op hooger peil
brengen, dan moet daar een Eerste
Kamer zijn, welke met haar mec-arbeidt
en niet haar tegenwerkt.
Dit laatste zal zonder twijfel de
huidige clericale Eerste Kamer doen.
Daarom dient zij te 'verdwijnen en
plaats te maken voor een lichaam,
waarin de vrijzinnigen de meerderheid
hebben.
En dit ligt op uw weg, kiezers van
liet district Goes
Van vrijzinnige zijde zijn hoogst
bekwame mannen candidaat gesteld,
die onze provinciale belangen dóór en
dóór kennen, die geen eenzijdige poli
tiek drijven en er toe inede zullen
werken, dat ons vrije Nederland niet
meerder onder den druk van hel; onvrije
Rome zal komen.
Doe geen half werk
Ook de Eerste Kamer moet om
Eerst dan zal het Nederlalidselie volk
kunnen verkrijgen, waarnaar het leeds
vrouw Dufour wanhopig uit. „Lk kan
mfln kind niet verlaten, nn lk haar
weer ontmoet heb. In twintig jaar
had ik baar niet gezieD, Robert; nu
ben ik eiken dag bij haar geweest.
Zfl houdt van me niet als van haar
moeder, maar als van osn vriendin.
Ik kan niet alles vaarwel zeggen, om
dat mpn echtgenoot terugkeert."
„Maar je kunt niet anders", ant
woordde hy. „Denk aan hetgeen er
gebeurd Is. Je echtgunoot heeft j on
je congé gegeven. Je dochter denkt,
dat je dood bent. Indien ja je zelf
gaat ontmaskeren, wordt het voor
allemaal een lamme historie."
„Wat moet ik dan doen
„Nietsl Absoluut nietsI Je heb nu
een tydlang je doehter gezien 1 Nu
ben je weer terug by my. Ik zeg dus,
blflt by me en vergeet alles, ma belle'.
„Neen, dat wil ik niet," riep me
vrouw Dufour stampvoetend van
kwaadheid uit. „Zie je niet, hoe ik er
onder lijd Als je van me hondt,
moet je dat zien. Mfln kind, myn le
ven en myn geluk opgevenNeen,
dat kan lk niet."
„Mfln lieve hemel, je kan toch geen
ijzer met handen breken."
„Dat kan ik wel; dat moet ik kun
nen. Denk je, dat lk hier by jou blyf,
terwfll myn kind me roept?
„Je moet bU me blflven. Ik bemin
je. Ik verlaat je niet meer."
„Je kunt me niet tegenhouden!"
„Welnu," zei Robert, zich bownst
dat hy het voordeel aan zyn kant
had, „ga dan en zie zelf, hoe ja man
je zal ontvangen."
lengen tijd vurig verlangt.
■Stemt als één man de vrijzinnige
candidate!]
Buitenland.
Do verhouding tusBchen Servië
en Bulgarije.
In een lange, belangrijke redo heeft
do öorviseho promo r in de kamer
de verhoudiEg tussehen Servië en
Bulgarfle uiteen gezet. Opmerkens
waardig is het, dat zyn rede zeer
kalm en zakelyk was, dai geen ver
klaringen van wantrouwen werden af
gelegd of dreigende toespelingen wer
den gemaakt, die op oen naderenden
oorlog zouden wyzen. Integendeel,
minister Pasjits richtie zich in do
allereerste plaats tegen Oostenrflk-
Uongarfle, dat hy aanwees als do
voornaamste oorzaak, dat het contract
lusichen do bondgenooten niet kon
worden nitgevoerd zooals hetoorsprou-
kelyfc is opgesteld. Hy' gat er Oosten-
ryk-Hongarfle den schuld van, dat
thanB tussehen Bulgaryo en Servië
een andeie grensiyn moet wotden
getrokken, nu de monarchie Servië
heeft gedwongen, het bezit van een
zaehaven prfls te geven. Duideljjk
deed de Servische premier uitkomen,
dat, mcchten er dan ook al tussehen
zyn land en Bulgarye verschilpunten
gerezen zfln, ten Blotte, wanneer Oos
tenrijk Hongarije zleh tegen Serv.ë
mocht keeren, het Bnlgaarscho ltyk
onmiddelyk bereid zou zyo, den Ser-
visehen buurman ter hulp te snellen.
Nadat Pasjits er in zyn rede op ge-
wezen had, dat de grensregeling van
Albanië nog heel wat moeielflkheden
zal opleveren, daarentegen die tussehen
Servië en Montenegro geene, die niet
direct uit den weg te ruimen zfln, be
handelde hy de eigeniyke geschil
punten tussehen Buigarfle en Servië
en wees er op, dat het in hoofdzaak
een zes- of zevental argumenten zyn,
die een wflziging in het veroverde
gebied tussehen Servië en Bulgarye
wenschelyk maken. Zoo is b.v. de
behaalde buit veel grooter, dan het
gebied, waarover in de overeenkomst
sprake was. Bovendien moest Servië
Albanië ontruimen en nn zouden
Adrlanopel en Thracië, waarop men
by bet tot stand komen van het ver
drag niet had gerekend, aan Bulgarye
Mevrouw Dufour voelde haar hulpe
loosheid en wrong baar handen samen
van wanhoop Zfl liep de kamer op
en neer met eeD gezicht, waarop woede
te lezen was en haar oogen schitterden
onheilspellend. Oadertusschen zat Vil
leneuvo, zeker van zfln overwinning,
op zyn dooie gemak in de vensterbank
een sigaar te rooken. Plotseling
staakte zfl haar hoen en weer loopen
en vroeg
„Waarom zit je daar te lachen als
een dwaas? Kan je me geen rand
geven? Kun je niet iets voor me doer
„Wel, ma helle, wees kalm. De
menschen beneden zullen je hooren."
„Laat zei Wat kan tetrnf schelen 1
Ik ben wanhopig, Robert, en ik ben
besloten, hfl myn kind te biyven. Ik
deins voor niets terug, zelfs niet voor
een moord."
„Voor een moord!"
Meneer Villenenve liet de sigaar nlt
zfln vingers vallen en sprong bleek
en zenuwachtig op met ecu kreet van
minachting. Zfl zag dit ei stak haar
tong uit, hem op zoo'n manier uit
dagend.
„Ja, een moord, ellendeling, die je
bent. Ik dacht, dat je dapper was,
maar ik zie, dat ik me vergist heb.
Je bemint me! Je wilt myn man
worden! Neen, geen sprake vanl lk
trouw alleen met een moedig man,
niet met een lafaard."
„Denk je, dat ik dapper ben, als ik
je echtgenoot vermoord? Ik hen een
Franschman, en Fransehen zijn geen
gekken. Indien een ander je lief had,
zou ik hem krUgen. Maar je eohtge-
ten deel vallen, hoewel da Serviërs
nog wel aan de verovering daarvan
hadden medegoholpen.
Servië deod meer en Bulgarye zou
minder gedaan hebben dan waartoe
het verplicht was. Servië moet thans
zich zelf tevreden stellen en mag niet
dolden, dat Bulgarye zich als een wig
tussehen dat land en Griekenland
Inschuift. Om al deze gronden drong de
Ssrvische premier er dan ook op aan,
dat, nu de resnltsten van den oorlog
gowyzigd zfln, tegenover die welke in
het verdrag werden voorzien, ook de
overige punten daarmede In overeen
stemming gebracht zullen worden.
In Bnlgarfle heeft inmiddels het
geheele ministerie ontslag gevraagd.
Dat geeft tot velerlei besprekingen
aanleiding. Vooral te St. Petersburg
is men zeer ongerust en vreest men,
dat een nieuw ministerie een ander
en minder vreedzame opvatting Inzake
het huidige conflict kan zfln toegedaan.
De parlementaire toestand In
Hongarije.
De Ilongaarschë oppositie heeft baar
dool bereikt, het ministerie Lukacz
zal altreden.
De Kamer Is, na een zeer woelige
zitting, waarin het zelfs tot handtaste-
lykheden kwam, uiteengegaan tot na
dere bflecnroeplng. De zittingen zullen
vermoedelflk niet heropen 1 worden,
voor een nieuw ministerie is gevormd.
Tot welke party dit zal behooren, ia na
tuurlek nog een raadsel. Lukacz moet
echter, volgens een particulier tele
gram uit Boedapest aan de JPrankf.
Zeitung, verklaard hebben, dat de
oppositie zich blfl maakt met een
doode musch, want met de verande
ring van ministerie zal, volgers hem,
geen wflziging van koers gepaard
gaan. Hy zou nl. graal Tisza als zfln
opvolger by den koning aanbevelen.
Door drie inilloen kronen aan te
nem in voor verkiezingsdoeleinden
wat echter zfln voorgangers even
eens deden was Lukacz in een pro
ces gewikkeld, waarna zfl'n. veroordee
ling volgde, wat thans zfln altreden
tengevolge heeft.
Het kan echter niet ontkend wor
den, dat Lukaci, die tien jaren lang
minister van financiën is geweest, zfln
land groote diensten heeft bewezen.
Uit een telegram In de morgenbla
den blykt, dat Keizer Frans Jozef
het ontslag van het ministerie heeft
aanvaard. In politieke kringen te
Weenen acht men het waarschflniyk,
dat de Keizer een overgangskabinet
zal benoemen ten einde de opwinding
bfl de politieke partflen en in het
parlement tot bedaren te laten komen.
De Engelsche kiesrechtvrouwen.
Deze dames laten weer het een en
ander van zich hooren. Woensdag
ochtend hebben zfl eeu onbewoond
huls b'i Bad fort on Avon, ter waarde
van 14.000 in de asch gelegd. Het
huls was eigendom van een weduwe.
By de üjrbyrcnnen deed zich 's mid-
noot, neon, dat is iets anders. Ik hem
docdin en jfl voor altyd terugkeeren
naar je doehter 1 Wat win ik daarmee,
ma belle Ik dood hem en ze stoppen
mfl levenslang in de kast. Doe jy,
wat je wilt. Dood hem met een dolk
of geef hem vergift in, ik zal niets
zeggenmaar jou gehoorzamen, neen.
Het leven is me daarvoor nog te
dierbaar."
„Je bent bang.'
Hfl liep de kamer op en neer en
greep haar ruw om haar middel.
„Duivelin, ik ben niet bang. Je
liegt, als je dat zegt."
„Waarom weiger je me dan te hel
pen?"
„Ik ben goen moordenaar. Je echt
genoot is geen vfland van ine. Wreek
je zelf; maar ik..,. Je vraagt te veel."
Met een beweging van afschuw
wierp hfl haar van zich en begon
weer de kamer op en neer te loopen.
Plotseling staakte hfl zfln gang en
Als ik er maar eenig voordeel ln
zag. Maar dat zie lk juist niet. Je
weet het zelf, dat ik me in mfln vin
gers snfld. Ik ben niet blind. Zoolang
je echtgenoot ln leven Is, ben je de
mflne. Hfl zal je van zfln dochter af-
houdon. Maar als hfl dood Is, ga jfl
weg."
„Neen 1 Ik zwoer....'
„Van je zweren moet lk niets heb
ben. Dat ls toch niet gemeend. Ver
geet je echtgenoot en je dochter 1 Je
bent de mflne an gaat niet meer heen."
(Wordt vervolgd).