I
Cacao
N°. 62 1913
Donderdag 29 Mei.
100"* jaargang
I
I
1
R0NA
1
m
Een verloren leven.
FEUILLETON.
I
I
OESCHE
Do uitgave dezer Courant geachiedtjMaandag-, Woensdag- en'Vrydagavond
uitgezonderd op feestdagen.
J'rtje por kwartaal, In Goes f 0,7S, bulten Qoes, franco f 1,11.
Afzonderlijke nommers S cent.
Inzending van ad vertentfön op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóör 12 uren.
COURANT.
De pr0a der gewone advertentiën ia van 1-5 regelaSO ct., elke regel meer lOet.
li(j directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prils slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweiyk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel» k 1,berekend
BewSanummora [Speent.
Telefoonnummer 33. Direeteur G. W. van Barnevbi.d. Uitgave vau de ?Naaral. Vennootschap .Goeashe Courant". Hoofdredacteur W. J. C. van Santen.
Dn «rast van het «ogenblik.
ii
Wat, bij bestendiging' van dit Mini
sterie, in het volgende wetgevende
tijdperk tot verwezenlijking der dus
genaamde Christelijke beginselen zal
worden voorgesteld, is volkomen on
zeker. De nieuwe programs geven
daaromtrent niet de minste aanwijzing.
En de geschiedenis zoowel van 1901
tot 1905 als van 1908 tot 1913 laat
ons evenzeer in het duister. Al wat
vroeger op de programs der rechtsche
partijen als eisch van"Christelijke staat
kunde prijkte, wordt in de praktijk
stillekens ter zijde gesteld doodstraf,
afschaffing der Staatsloterij, Zondags
wet, eedsvraagstuk, enz.
Maar wel zien zeer velen met toe
nemende zorg, dat de Christelijke poli
tiek voert tot voortdurend scherpere
splitsing van ons volk in twee deel en
eenerzijds degenen, die zich in staat
kundigen zin Christenen noemeu, en
daartegenover degenen, die achtereen
volgen met verschillende uitheemsche,
door weinigen recht begrepen, doch
wellicht juist daardoor pakkende na
men (pagauisten, autonomisten, huma
nisten) worden aangeduid.
Bij benoemingen voor openbare be
trekkingen wordt gevraagdwelken
godsdienst belijdt gij, welke staat
kundige richting zijt gij toegedaau
naar het heet om te zorgen, dat de
Christelijke leden van het volk een
evenredig deel krijgen bij de bezetting
der ambten, die de Overheid lieeft te
vergeven. Onoprechtheid en veinzerij
worden aldus aangekweekt.
Op elk gebied, waar de ingezetenen
zich lot bereiking van de gemeenschap
pelijke doeleinden vereenigen, wordt
de splitsing doorgezet, worden de krach
ten versnipperd, liet gevoel, dat allen
burgers zijn van hetzelfde Nèderland-
sche volk, dreigt allengs geheel ver
loren te gaan.
De verdeeling der kinderen in ver
schillende scholen wordt steeds verder
doorgevoerd. Onderwijzers van Christe
lijke beginselen tracht men van het
openbaar onderwijs af te houden. In de
schatting der bevolking moet de over-
heidsschool worden ondermijnd. Benige
meer gematigde mannen der rechterzijde
verzetten zich nog eenigermate tegen
dit streven, doch liet blijkt telkens, dat
in de praktijk de meer fanatiek aan
gelegde» hun zin weten door te drijven.
Onder de leuze der kerstening van
Indië vangt men in den jongste» tijd
aan, hetzelfde stelsel in onze overzeesche
bezittingen toe te passen. Degenen, die
met Indische toestanden vertrouwd zijn,
zien met bange zorg de gevolgen tege
moet, waartoe dit drijven zal leiden.
Het zijn waarlijk niet de verheven
11
Ken Roman van Schuld en Boete.
.Het Is zeer dwaas, zgn carrière op
't spel te zetten terwllle van een
liefde, vooral daar er toch niets van
kan komen Ik bon er van overtuigd,
dat u op huu hand bent."
„Denkt u, dat Truus van hem
houdt
.Daar ben Ik zeker van."
,U schijnt goed op de hoogte te
zyn van liefdes-affaires, meneer Bergs-
ina, en wellicht bent u zelf verliefd
„Misschien. Ik kan even goed de
waarheid zegen en
„Meneer Bergsma
„O, U begrijpt mü- Ik ben verliefd
en Jules eveneens. Hy houdt van uw
besohermlingo, ik heb een ander
meisje Hef. O, mevrouw Dufour, help
Jules, juffrouw Van Meeteren mevrouw
Mortel te maken."
„En meneer Van Meeteren dan 1*
„O, dien kunt u wel overreden."
Mevrouw Dufour fronste haar wenk
brauwen.
„Op hem heb ik geen invloed,
antwoordde z(j. „Kom,meneer Bergsma
laten w5 naar Trans gaan."
„Wilt u hen niet helpen
„Dat kan ik niet zeggen," ant
woordde zij ongeduldig, „ik zal langen
tyd noodig hebban, voor ik kan zeggen,
beginselen van liet Christendom, die
liier worden toegepast. Die beginselen
worden door bijna ons geheele volk,
ook door de vrijzinnigen, in hooge eere
gehouden. Neen, wat wij bestrijden, liet
is het streven, op elk terrein van hel
staatkundigen maatschappelijk leven de
bevolking, in naam van die beginselen,
in twee helften te scheiden. Het is een
gelukkig verschijnsel,dat ook i» kringen,
waar men tot dusver mt t de reelitsclie
coalitie meeging, krachtig verzet legen
dit streven zich begint te openbaren.
Wat is in hel vijfjarig tijdperk lot
verjiooging van liet stoffelijke, geeste
lijke en zedelijke peil vau ons volk
gedaan De omstandigheden lieten in
dit opzicht veel verwachten bekwame
mannen zaten aan het roer, zij steunden
in beide Kamers der Staten Generaal op
eene ongemeen sterke meerderheid en
's lauds geldmiddelen vloeiden ruimer
dan ooit. Ondanks deze buitengewoon
gunstige voorwaarden kan het antwoord
op de gestelde, vraag uiet auders dan
ontmoedigend luiden. Met name voor
verbetering van liet onderwijs, machtige
factor vau volksontwikkeliug, is weinig
of niets geschied. De zaken werden gaande
gehouden en de schoolstrijd werd aan
geblazen Docb de maatregelen, dringend
vereischt om het gehalte van het onder
wijs, vooral van het algemeene volks
onderwijs, te doen stijgen, bleven achter
wege. Voor de hoog uoodige verbetering
van de opleiding der onderwijzers werd
niets, voor de verbetering hunner positie
werd zoo goed alsuiets gedaan. Ook liet
voorbereidend onderwijs wachtte te ver
geefs op eenige voorziening.
Voor belangrijke verschijnselen van
Ontwikkeling,die zieli in de maatschappij
vertooueii, sluit de Regeering hel oog.
Bijzonder teekeueud is ill dit opzicht de
houding, die zij aanneemt tegenover het
rechtmatig streven der vrouw naar
groolere zelfstandigheid. De gehuwde
vrouw wil men uit alle openbare betrek
kingen weren. Van eiken maatregel om
de vrouw, al ware het dan ook slechts
geleidelijk, invloed te verschaffen op den
gang van zaken in Staat en gemeente,
toont de Regeering met hare meerder
heid zich afkeerig.
Buitenland.
De Engelsche per* over de
Berlljnaohe feealen.
Al heeft de samenkomst van drie
der voornaamste Europeesche vorsten
te Berlijn ditmaal een zeer particulier
karakter gedragen, al was men nu
eens gezellig by elkaar om gezamen-
ïyk een familie-feest te vieren en was
alles achterwege gelaten, wat er maar
eenigszins op kon wfizen, dat deze
byeenkomat tevens voor besprekingen
van Btaatknndigen aard zou worden
gebruikt, toch is het begrüpeiyk, dat
dat uw vriend geBohlkt la voor jui-
frouw Van Meeteren. Maai al wist ik
het goed, meneer Van Meetereu ls
de persoon, die zyn toeslemming moet
geven."
„En?"
„Hy zal het nooit goed vinden."
Willy volgde mevrouw Dul'our naar
het tweetal by den zonnenwflzer.
„Truus, denk je niet, dat de hoeren
trek hebben in thee," vroeg mevrouw
Dnlour.
„Dat denk ik wel," antwoordde
Truns bedaard. .Is 't niet, meneer
Bergsma?"
Willy keek van den een naar den
ander en zag, dat zy beiden verlegen
waren. Hy besloot direct hoe te han
delen.
„Ik vrees, dat wy geen tyd meer
zullen hebben," antwoorddo hy, ter
wijl hy op zyn horloge keek. „liet is
bijna vier uur en w(j hebben nog een
heel eind te wandelen."
„Indien u geen thee wilt, neem dan
een glas wijn," merkte mevrouw Du
four op, terwijl zy naar Jules keek.
Dan, zonder oen antwoord af te wach
ten, wenkte zy hem haar te volgen,
en wandelde naar huis.
Willy volgde met Truus.
„Meneer Bergsma," zei ze fluisterend.
„Wilt u me wat vertellen?"
„Ja, zeg hem, dat ik het niet zoo
bedoelde."
ZJ vloog weg en Willy bleel haar
na staren.
de Engelsche pers aan de reis van
het koningspaar naar Boriyn, met het
oog op do Engelsoh Dultsoha verhou
dingen, eenige beschouwingen vast
knoopt.
Zoo Hchrf ft bjv. de Vuily C'hron
dat, al mag men niet veronderstellen,
dat liet bezoek van den Koning en
den (Jzaar te Beriyn van groote inter
nationale beteekenia is, toch deze
buitengewoon vrlendfcthappriyke ont
moeting der hoofden van <le drie
groota'.o mogendheden als een goed
voorteokon voor den Europeeschen
vrede te beschouwen is.
Na Je vele spannende dagen en
beproevingen, welke de laatste aeht
maanden zya voorgekomen, ls deze
ontmoeting zegt het blad er
zeker toe gerechtigd, ons aan de
kracht der duurzame goede bedoelin
gen te herinneren, welke zich onaf
gebroken, ondanks de Europeesche
onrust en moeiljjkhede i, ls blijven
ontwikkelen Het blad herinnert dan
verder aan de onderhandelingen over
den Bagdadapoorweg en meent, dat
spoedig een overeenkomst zal tot stand
komen, welke een belangrijke diplo
matieke schrede tot toenadering tus-
sohen Berlijn en Londen zal zjo
Ook de Daily Qraphie laat zich ln
vriendelijke bewoordingen over de
samenkomst uit en zegt, dat de Per-
lyiiBche feestelijkheden aan het Duit-
sche volk de gelegenheid hebben ge
schonken, zyn harteiyke gevoelens
jegens het Engelsche koningspaar aan
den dag te leggen. Het Britschevolk
heeft dit vriendelyke compliment aan
stonds aanvaard en beantwoord. De
gebeurtenissen van deze week hebben
in de internationale politiek groote
beteekenia, want da familiebetrek
kingen der grooto vorstenhuizen
maken ongetwijfeld een steik be
standdeel van den internationalen
vrede nlt en alles wat er thans toe
leiden kan om wrSipuuten tusschen
de met elkander wedy verende groepen
van mogendheden weg te nemen is
vooral in den togenwoordlgen t(jd
bijzonder welkom
Wij kunnen met de beschouwingen
dezer Engelsche bladen volkomen
meegaan. Ook al draagt de vrlend-
schappeiyke samenkomst van eenige
der machtigste Europeesche vorsten
geen politiek karakter, toch wyst z{j
op een thans gunstige verstandhouding
der onderscheidene landen en zal zy
oogetwyfeld er toa bydragen ,de Inter
nationale spanning, die in den laatsten
tyd toch reeds zoo op den voorgrond
trad, belangryk te verminderen.
De conflicten tuaschen de
Balkanbomlgenooten-
De geruchten, dat Qriekenland eu
Servië het eens zouden zyn geworden
om elkander te steunen tegenover do
eischen van Bnlgarye, vinden meer en
meer bevestiging en er wordt reeds
medegedeeld, dat een verdrag tussehen
Griekenland en Servië zou zyn onder
teekend. Men sohryft de gespannen
verhouding tusschen de bondgenooten
minder aan den onwil Ier verschll-
Wien wat vertellen Wat bedoelde
zy zoo niet?"
Toen do beide jonge mannen ver
trokken waren en mevrouw Dulour
met Truus alleen was, drukte zy het
jonge meisje hartatochteiyk aan baar
horst.
„Ik houd van je prins, uiyn lieve."
„Ik nletl"
„O, Truus, je hebt ruzie gehad."
„Ik heb geen rnzie gemaakt, maar
hy. Hy begrypt me niet."
„Begrypt ooit een man een vrouw
„Natuuriykl Indien hy van haar
houdt 1"
„Dan is er in dit geval een mis
verstand, want lk weet zeker, dathy
je llelheeft."
„Denkt n dat Zoudt u dat werkeiyk
denken
„Myne lieve," antwoordde mevrouw
Dufour, „ik kan spoedig een man be
oordeelen. By zal een goed echtgenoot
voor je zyn, maar uw vader zal niet
lu het huweiyk toestemmen.'
„Kent u papa?"
„Zou ik niet zei mevrouw Dufour
en maakte een eind aan het gesprek.
Zoo werd de zaak by een party be
sproken.
En by de andere?
„Hebben jullie ruzie gehad vroeg
Willy.
„Wy haddon maar een paar woor
den".
„Wat was de oorzaak
„lk vroeg haar, of z{j een man zou
JANTJE S BESTE VRIENDEN
*IJN MOEDER, ZIJN COLLEy en
ZIJN KOP VAN HOUTEN S
lende regeeriDgen, dan aan de opge
wonden stemming der tegenover el
kander staande troepen toe. Tcch
wordt te Belgrado, in politieke kringen,
een toenadering len aanzien van de
Servisch-Bulgaarsche geschillen spoe
dig verwacht. Bulgarfe sat Inmiddels
niet stil, maar bereidt zich op alle
mogeiyke gebeuriykheden voor.
Uit Sofia werd Zondag aan de Timet
g< meld, dat de stad in de laatste 48
uren een zeer kijigshaftig uiteriyk
begon aan te nemen.
De straten waren overvuld met
soldaten. Men schatte het aantal troe
pen in de stad op 45,000, in de om
geving op 35,000 Men vertrouwde, dat
er nu voldoende stryd krachten waren
geconcentreerd ook langs de Ser
vische grens, om Sofia tegen een on-
verwachten aanval te beschermen De
plannen van de militaire autoriteiten
zyn geheel uitgewerkt, niet alleen v. at
betreft de verdediging van de hoofd
stad, maar ook voor een geheelen
veldtocht, indien onverhoopt de vyan-
deiykheden zouden mogen uitbreken.
Uit Sofia wordt inmiddels gemeld,
dat de Servische gezant officieel ver
klaarde dat de Servische regeering de
herziening verlangt van het Servlsch-
Bulgaarsehe verdrag. In goed inge
lichte kringen wordt gezegd, dat Bnl
garye vasthoudt aan de handhaving
van het verdrag en de herziening
weigert.
Da Echo de Paru meent te weten,
dat Oostenryk-Hongarye en Turkye
in het dreigende conflict aan de zUde
van BulgarSe, tegenover Servië en
Griekenland staan.
Het is te hopen, dat een voor alle
partyen aannemeiyke oplossing niet
lang meer op zich zal laten wachten.
Dc driejarige dlenettljd In
Frankrijk.
Op het groote veld te Pré-Salnt
Gervals, een socialistisch bestuurde
gemeente ten N.-O. van Parijs, heeft
een reuzenmeeting der socialisten,
welke Zondag den door de regeering
verboden j&arlljkschen optocht ver
ving, een zeer vreedzaam verloop
gehad. In geweldige drommen trok
ken de betoogers naar het terrein
aannemen, indien hy haar zyn liefde
verklaarde."
„En ze antwoordde?"
„Ze relde: neen."
Maar ze zei,dat zy bet iilet meende.'
Wat Heeft zy dat gezegd
Ja."
*WIUy," riep Jules geestdriftig uit,
„lk ben dol op haarl*
VI.
Drie weken na het bezoek van
Willy Berama en zyn vriend zat me
vrouw Dufour op een omgevallen
boom ln den tuin van „Dennenoord."
Z5 las aandachtig een briel, terwyi
nog een andere op haar schoot lag.
De eene brlet luidde:
„Myn lieveling. Waarom heb ja my
ln zoo'n langen tfjd niet geschreven
lederen dag zeg Ik tot mezelf: „zy
zal je wel een brief sturen," maar
iederen dag gaat de besteller myn
denr voorby. Wanneer komt de door
luchtige echtgenoot terug, want ik
weet, dat hy je terug zal jagen naar
my en dan gaan wy onmiddeliyk naar
myn schoon FrankrUk. Schryf me en
zeg, wanneet je terugkeert, of lk
zweer je, dat ik naar jou toekom om
je weer te zien. Je hebt je kind lang
genoeg geziennu wil lk, dat je terug
keert. Ik waeht op je antwoord, dat
moet lalden, dat je terugkeert ol ik
kom je opzoeken.
Je ongelukkige
Robert.
van de meeting. Zoolang ze binnen
Parys waren, waar de straten dcor
een groote macht van politieagenten
en stadssoldaten afgezet waren, hiel
den de hetoogers zich rustig, maai
nauwelijks buiten het verboden terrein,
werden de banieren ontplooid en mar
cheerden duizenden en nog eens dui
zenden onder het zingen van de In
ternationale en onder het geroepivar
„Weg met de drie jaarl" en „Weg
met het legernaar het meeting
terrein. Daar waren vyfticn spreek
gestoelten opgericht, waarop verschel
dene sprekers het woord voerden er
de aanwezigen tot krachtige acth
tegen don driejarigen diensttijd op
wekten.
Zonder incidenten trok de geweldige
mensehenmenlgte weer naar Parys
terug. Men schat het aantal meeting
gangers op meer dan honderdduizend.
Uit onderzoekingen van de laatste
dagen is gebleken, dat verscheidene
revolutionaire syndicaten de hand
hebben gehad ln de incidenten, die
zieh in den laatsten tyd ln Fransehe
kazernes hebben afgespoeld.
Gisteren is in de Kamer het wols
ontwerp besproken, waarby deminis
ter van Oorlog wordt gemachtigd te
de uitgaven, die het onder de wapent:
houden van de lichting, die in Octobci
s.b. twee jaar gediend heeft, med
brengt. De zitting was zeer luldruch
tig en verscheidene socialisten pro
testeerden tegen het ontwerjBarthou
de minister van oorlog, wees er op,
dat het dringend noodzakeiyk was.
het Fransche leger te versterken, lij
hield een flinke rede over de betoo
gingen tegen den driejarigen dienst
plicht en werd ten slotte warm toe
gejuicht.
Dë Kamer nam vervolgens met 38i;
tegen 165 stemmen het oonig artilre
van het ontwerp, waarby de miaislc
van oorlog wordt gemachtigd, de llcl:
tiug nog een derde jaar onder do
wapenen te honden, aan.
Mevrouw Dufour liet den brief me'
een sehonderophaleu op haar schoo'
vallen en nam den anderen brlelj
welke slechts deze enkele woorden
bevatte.
„Van Meeteren keert binnen drie
weken teruggy doet hot beste om
weg te gaan, teneinde ruzie te voor
komen." Zoo, komt Henri van Mee
teren thuis," mompelde zy in zich zei1
„Ik kan niet als gezelschapsjuffron
bij Truus biyven. Biyf ik, dan zr.I
Henri my herkennen en my dwingen,
het huis te ve-laten."
Zy daeht even na ,met een gevoel
van groote woede over haar hulpeloos
held, maar zy kon de werkeljjkhe d
niet van zieh afzetten zy kon niet
doen. Haar echtgenoot had dew.etop
zjjn hand en daar was voor haar geen
hoop, ooit haar vroegere positie woer
te kunnen innemen. „Maar Robev
Villeneuve zal doen, wat ik verlang,
ging zij by zichzelf voort, terwjil ze,
keek naar den brief van den Frausch
man. „Als ik niet naar hem toega.
zal by bjj my komen en met zyn
voortvarendheid my veel last bezorgen
Voor myzelf kan het me niet schelen,
maar lk moet Truns ontzien."
„O, kon ik Henri dooden," daeht
zy verwilderd. „O, als ik het kon, zon
ik niet aarzelen. Ik durl Truus do
waarheid .plet vertellen, zy zou me
misschien verafschuwen."
Wordl vervolgd.)